بە مەبەستی ئاگاداربوون لە بارودۆخی كارگێڕیی پارێزگای دهۆك و وردەكاری و چۆنییەتی یارمەتیدان و حەواندنەوەی ئاوارەكان و هەروەها ئەو كێشە و گرفتانەی لە قەزا و ناحییەكان و یەكە كارگێڕییەكانی ئەم پارێزگایە، ئەمڕۆ سێشەمە 16ـی 9ـی 2014 بەڕێز مەسعود بارزانی لەگەڵ پارێزگاری دهۆك و قایمەقام و بەرپرسی یەكە ئیدارییەكان و سەرۆكی زانكۆكان و بەڕێوبەرە گشتییەكانی پارێزگای دهۆك كۆبۆیەوە.

لەم كۆبوونەوەیەدا وردەكاریی یارمەتیدانی ئاوارەكان و ئاماری ئەو ئاوارە و پەنابەرانەی لە پارێزگای دهۆك نیشتەجێن و كێشەكانی دابینكردنی خۆراك و تەندروستی و هەروەها كێشەی دەوامی قوتابخانەكان خرانەڕوو كە بەهۆی نیشتەجێبوونی ئاوارەكان هاتووەتە ئاراوە.

هەر لەم كۆبوونەوەیەدا سەرۆك بارزانی لە گوتەیەكدا سوپاسی ئەرك و ماندووبوونی هاووڵاتیان و ئیدارەی پارێزگا و یەكە ئیدارییەكانی سەر بە پارێزگای دهۆكی كرد كە هەموو توانایەكیان خستووەتەگەڕ بۆ یارمەتیدانی ئاوارەكان و هێمای بەوەدا كە بارێكی زۆر گران لەسەر شانی ئەم پارێزگایەیە و بە دەنگەوەهاتنی خەڵكی پارێزگای دهۆكیش جێگەی دەستخۆشی و شانازییە.

لە بەشێكی دیكەی قسەكانیدا سەرۆك بارزانی تیشكی خستە سەر بارودۆخی سیاسی و ئەمنی و هەروەها پەلاماری تیرۆریستان و لەوبارەیەوە بەرچاوڕوونیی پێویستی بۆ بەشداربووانی كۆبوونەوەكە خستە ڕوو. سەبارەت بە گرفتی ئاوارەكان سەرۆك بارزانی بە پێویستی زانی كە وێڕای گەیاندنی بەپەلەی هاوكارییە سەرەتاییەكان كار لەسەر ئەوەیش بكرێت ئاوارەكان بۆ سەر ماڵ و حاڵی خۆیان بگەڕێنەوە و بشپارێزرێن.

سەرۆك بارزانی لە درێژەی قسەكانیدا باسی خۆڕاگریی خەڵكی كوردستان و قارەمانێتیی پێشمەرگە و یارمەتیی دۆستانی گەلی كوردستانی كرد و ڕایگەیاند كە ئێستا دەستپێشخەریی لەدەستی هێزەكانی پێشمەرگە دایە و تیرۆریستان شكستی گەورەیان خواردووە و ئەوەیش شانازییەكی مەزنە بۆ گەلەكەمان كە تیرۆریستان لەسەر دەستی پێشمەرگە تووشی شكست و پاشەكشە بێن. سەرۆك بارزانی ئەوەیشی خستەڕوو كە یارمەتیدانی جیهانی ئازاد و بەدەنگەوەهاتنی لەبەر ئەو بەها بەرزانەیە كە گەلەكەمان بڕوای پێ هەیە وەك پێكەوەژیان و ئازادیخوازی و ئاشتی كە دەبێ بەهەموومان ئەم بەهایانە بپارێزین و گەشەی پێ بدەین. سەرۆك بارزانی بەشداربووانی كۆبوونەوەكەیشی لەوە دڵنیا كردەوە كە بە هەر نرخێك بێت ناوچە داگیركراوەكان لە دەستی تیرۆریستان ڕزگار دەكرێن و خەڵكی ئەم ناوچانە بە سەربەرزی دەگەڕێنەوە شوێنەكانیان.

لە بەشێكی دیكەی ئەم كۆبوونەوەیەدا قایمەقام و بەرپرسی یەكە ئیداریی و سەرۆكی زانكۆ و بەڕێوبەرە گشتییەكانی سنووری پارێزگای دهۆك لەبارەی باشتر بوونی گوزەرانی ئاوارەكان و دۆخی كارگێڕیی پارێزگای دهۆك تێبینی و پێشنیارەكانیان بۆ سەرۆك بارزانی خستەڕوو و سەرۆك بارزانیش ڕێنوێنی و بەرچاوڕوونیی پێویستی لەبارەی پێشنیار و تێبینییەكان بۆ ئامادەبووان شی كردەوە.

ئەمڕۆ دووشەممە ١٥ـی ئەیلوولی ٢٠١٤ بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆکی هەرێمی کوردستان پێشوازیی لە بەڕێز قاسم شەشۆ، بەرپرسی مەیدانیی هێزی پێشمەرگە لە چیای شنگال کرد.

لە دیدارەکەدا سەرەتا سەرۆک بارزانی بەخێرهاتنی کردن و سوپاسی خۆڕاگریی هەموو ئەو پێشمەرگانەی کرد کە زۆر ئازایانە بەرگرییان لە چیای شنگال کردووە و وێڕای گوشار و هەوڵی زۆری تیرۆریستان بەڵام پێشمەرگە قارەمانەکان نەیانهێشتووە چیای شنگال بکەوێتە دەست دوژمن.
سەرۆک بارزانی تەئکیدی کردەوە کە ئەو تاوانانەی تیرۆریستان و هاوکارانیان لە شنگال ئەنجامیان داوە تووشی سزای قورسیان دەکات و دڵنیاشی کردنەوە کە شنگال و هەموو ئەو ناوچانەی لەلایەن تیرۆریستانەوە داگیر کراون ئازاد دەکرێنەوە و خەڵکی شنگالیش بەسەربەرزی دەگەڕێنەوە ناو ماڵی خۆیان.

لە بەرانبەردا، بەڕێز قاسم شەشۆ بەرپرسی مەیدانیی هێزی پێشمەرگە لە چیای شنگال سوپاسی سەرۆک بارزانی کرد بۆ ڕەخساندنی دەرفەتی دیدارەکە و بە وردی سەرنج و تێبییەکانی خۆی لەسەر ڕەوشی شنگال بەگشتی و چیای شنگال بەتایبەتی خستەڕوو و تەئکیدیشی کردەوە کە هێزی پێشمەرگەی کوردستان لە چیای شنگال ئامادەیی تەواویان هەیە و نەک هەر ناهێڵن دەستی تیرۆریستان بگاتە سەر چیای شنگال بەڵکو بۆ ئازادکردنی شنگال چاوەڕێی فەرمانی سەرۆک بارزانی دەکەن.

ئەمڕۆ چوارشەمە 17ـی ئەیلوولی 2014 لە شاری دهۆك بەڕێز مەسعود بارزانی پێشوازی لە ڤلادیمیر ماكای وەزیری دەرەوەی بیلا ڕووسیا و شاندێكی یاوەری كرد.

لە دیدارێكدا وەزیری دەرەوەی بیلا ڕووسیا سوپاسی ڕەخساندنی ئەم دیدارەی كرد و سڵاوی سەرۆكی وڵاتەكەیشی بە سەرۆك بارزانی گەیاند و ئەوەیشی خستەڕوو كە هاتووە هەتا لە نزیكەوە ئاگاداری ڕەوشی كوردستان بێت بۆ ئەوەی بزانن كە چۆن یارمەتی و هاوكاری پێشكەشی هەرێمی كوردستان بكەن. وەزیری دەرەوەی بیلا ڕووسیا وێڕای ئاماژەدان بە هەڕەشەی تیرۆریستان ڕۆڵی هێزەكانی پێشمەرگەی لە جەنگی دژی تیرۆریستان بە جوامێرانە و قارەمانانە وەسف كرد. لە درێژەی قسەكانیدا وەزیری دەرەوەی بیلا ڕووسیا هێمای بەوەدا كە ئاگاداری خەبات و قوربانیدانی گەلی كوردستانن و خاڵی هاوبەشی وڵاتەكەی و كوردستان قوربانیدان و خەبات بووە لە پێناو ئازادیدا و ڕایگەیاند كە لەوە دڵنیایە گەلی كوردستان بە ئازادی و ئاواتەكانی دەگات.
وەزیری دەرەوەی بیلا ڕووسیا ئامادەیی تەواوی وڵاتەكەیشی نیشاندا بۆ هاوكاریكردنی كوردستان لە بوارەكانی سەربازی و پیشەسازی و كشتوكاڵ و پەروەردە و دیپلۆماسی.

لە بەرانبەردا سەرۆك بارزانی بەگەرمی بەخێرهاتنی وەزیری دەرەوە و شاندە یاوەرەكەی كرد و سوپاسی سەرۆكی بیلا ڕووسیای كرد و هیوای خواست كە هاتنی ئەم شاندە دەستپێكێكی باش بێت بۆ كردنەوەی پەیوەندیی هەمەلایەنە و پێشوازیشی لە هاوكاریی نێوان هەردولا كرد لە بوارە جۆراوجۆرەكان. سەرۆك بارزانی ئاماژەیشی بەوەدا كە كوردستان وڵاتێكی دەوڵەمەندە و سامانی نەوتی هەیە بەڵام دەبێ بایەخێكی زۆر بە كشتوكاڵ بدات و بۆ ئەو مەبەستەیش كاری هاوبەشی نێوان هەرێمی كوردستان و بیلا ڕووسیای بە پێویست زانی.

لە درێژەی قسەكانیدا سەرۆك بارزانی جەختی لەوە كردەوە كە مەزنیی وڵاتێك تەنیا بە ڕووبەر و سامانەكەی نییە بەڵكو مەزنی بۆ ئەو پابەندبوونە دەگەڕێتەوە كە وڵاتێك بۆ بەهای ئازادی و مرۆڤدۆستی هەیەتی. سەرۆك بارزانی وێڕای ئاماژەدان بە خەبات و قوربانیدانی گەلی كورد ئەوەی دووپات كردەوە كە كوردستان هیچ كات لەگەڵ شەڕدا نەبووە و هەمیشە شەڕی بەسەر سەپێندراوە و نموونەیشی ئەو شەڕە زاڵمانەیەیە كە بە بێ هیچ پاساوێك لە لایەن تیرۆریستان بەسەر گەلی كوردستان سەپێندراوە.

پەیوەست بەم باسەوە سەرۆك بارزانی هێمای بەوەدا كە گەلی كوردستان لە ناوچەیەكدا دەژییت كە بەردەوام هەڕەشەی لێ دەكرێت و سرووشتی ناوچەكە بە جۆرێكە كە بەردەوام شەڕ و هەڕەشە بەسەر گەلی كوردستان دەسەپێندرێت. بۆیە بۆ بەرپەرچدانەوەی زوڵم و داگیركاری پێویستە كوردستان لە هەموو بوارەكان بەهێز بێت بۆ ئەوەی بتوانێ بەرگری لە خۆی بكات. سەرۆك بارزانی لەو بارەیەوە زیاتر دوا و ئەوەی خستەڕوو كە لەدوای شەڕی جیهانیی یەكەم زوڵم لە دانیشتوانی ناوچەكەمان كرا و بە زۆر دابەشكران بەڵام گەلی كوردستان بە خوێن و قوربانیدان ڕێگەی نەدا ئەم زوڵمە ببێتە ئەمری واقع.
قسەكردن لەسەر هەڕەشەی تیرۆریستان و سەركەوتنەكانی پێشمەرگە لە جەنگی دژی تیرۆریستان و ڕەوشی ئاوارەكان تەوەرێكی دیكەی دانیشتنەكە بوو.

لە درێژەی بەسەرکردنەوەی هێزەكانی پێشمەرگە و بەرەکانی ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆریستان، ئەمڕۆ یەكشەممە 14ـی ئەیلوولی ٢٠١٤، بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆکی هەرێمی کوردستان بە مەبەستی لە نزیكەوە ئاگاداربوون لە بارودۆخی بەڕەكانی جەنگ سەردانی سەنگەرەکانی پێشمەرگەی لە میحوەری ڕۆژهەڵاتی دیجلە کرد. لەو سەردانەدا سەرۆک بارزانی دەستخۆشیی لە پێشمەرگە قارەمانەکان کرد بۆ ئەو سەرکەوتنە مەزنەی لە چەند ڕۆژی ڕابردوودا لەو ناوچەیە وەدەستیان هێنا و هەروەها سوپاسی خۆڕاگریی پێشمەرگەی کرد و وەک زامنی ئازادیی کوردستان و پارێزەری گەل و وڵات.

لەو بەسەرکردنەوەیەدا سەرۆک بارزانی گوێی لە سەرنج و تێبینیی فەرماندە و پێشمەرگەکان گرت و ڕێنمایی و بەرچاوڕوونیی پێویستیشی لەبارەی ڕەوشی سیاسی و مەیدانیی بەرەی دژ بە تیرۆریستان خستەڕوو.

ئێوارەی ئەمڕۆ شەممە 13ـی 9ـی 2014 جۆن كیری وەزیری دەرەوەی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمەریكا لەڕێی تەلەفۆنەوە پەیوەندی بە بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان كرد.

لەم پەیوەندییەدا وەزیری دەرەوەی ئەمەریكا باسی سەردانەكەی خۆی بۆ بەغدا و دیداری لەگەڵ بەرپرسانی عێراقی كرد. لە پەیوەندییە تەلەفۆنییەكەدا هەردوولا بیروڕای خۆیان لەبارەی پڕۆسەی پێكهێنانی حكوومەتی تازەی عێراق ئاڵوگۆڕ كرد. هەر لەم پەیوەندییەدا وەزیری دەرەوەی ئەمەریكا پشتگیری و هاوپەیمانەتیی وڵاتەكەی لە شەڕی دژی ڕێكخراوی تیرۆریستیی داعش بۆ عێراق و هەرێمی كوردستان دووپات كردەوە.

بە مەبەستی تاوتوێكردنی بارودۆخی ئەو ناوچانەی كەوتوونەتە بەر پەلاماری تیرۆریستان و هەروەها بارودۆخی ئاوارەكان و گوێگرتن لە ڕاوبۆچوون و پێشنیارەكان ئەمڕۆ پێنجشەممە 11ـی 9ـی 2014 بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان لەگەڵ كەسایەتییە ئایینی و كۆمەڵایەتییەكان و پیاوماقوولانی ئێزیدی و كریستیان و موسلمان و توركمان و ئەرمەن و شەبەك و نوێنەرانی هەموو پێكهاتە ئایینی و نەتەوەییەكانی شنگال و دەشتی نەینەوا و دەڤەری تەلەعفەر و زوممار كۆبۆیەوە.

لەم كۆبوونەوەیەدا سەرۆك بارزانی وتەیەكی پێشكەشی ئامادەبووان كرد و تێیدا باڵی كشاندە سەر بارودۆخی سیاسی و ئەمنیی ناوچەكە و پەلاماری دڕندانەی تیرۆریستان بۆ سەر خەڵكی ناوچەكە و هاوخەمیی خۆی بۆ خەڵكی دەڤەرەكە و لێقەوماوان نیشاندا و ڕایگەیاند كە ئەوە كارەساتێكە بەسەر هەموو گەلی كوردستاندا هاتووە و هەموومان تێیدا هاوبەش و هاوخەمین. سەرۆك بارزانی ئەوەیشی خستەڕوو كە ئەو دۆخە نالەبارە هەرهەمووی لە ئەنجامی سیاسەتی هەڵەی حكوومەتەكانی بەغدا بووە. لەبارەی پەلاماری تیرۆریستانیش سەرۆك بارزانی ئاماژەی بەوەدا كە تیرۆریستان هیچ سنوورێك بۆ بەها و ئەخلاق نازانن و ئەمانجیان تەنیا دەستدرێژی و تۆقاندنی خەڵكە و ڕایشیگەیاند كە تیرۆریستان لە پاشەكشەدان و هێزی پەلاماردانیان نەماوە و هیچ داهاتوویەكیان لەم وڵاتەدا نییە.

هەر لە درێژەی قسەكانیدا وێڕای ئاماژەدان بەوەی كە گەلی كوردستان تەنیا نییە و هەموو دونیا پشتیوانیەتی، ڕۆڵی پێشمەرگەی لە ڕێگەگرتن و وەستاندنی پەلاماری تیرۆریستان بەرز نرخاند و جەختیشی لەوە كردەوە ئەگەر بە تەنیا بین و كەسیش لە پشتمان نەبێت ناهێڵین یەك بستی خاكی كوردستان لەژێر دەستی تیرۆریستاندا بمێنێت.

سەرۆك بارزانی لەبارەی بارودۆخی ئاوارەكانیش دوا و هێمای بەوەدا كە چارەسەری سەرەكیی كێشەی ئاوارەكان ئەوەیە كە ناوچەكانیان ئازاد بكرێت و بگەڕێنەوە سەر ماڵ و حاڵی خۆیان و داوایشی كرد كەس بیر لە جێهێشتنی وڵات نەكاتەوە و لە وڵاتی خۆیان بمێنن و یان هەموومان پێكەوە بە ئازادی و سەربەرزی دەژیین یانیش پێكەوە دەمرین. سەرۆك بارزانی ئامادەبووانیشی لەوە دڵنیا كردەوە كە ئەوانەی لە ڕووداوەكاندا كەمتەرخەمییان نواندووە دەدرێنە دادگە و سزا دەدرێن. سەرۆك بارزانی ئاماژەی بەو كارەساتە دا كە بەسەر خەڵكی شنگالدا هاتوو و ڕایگەیاند ئەوانەی دەستیان لە كوشتن و ئازاردانی خەڵكی شنگالدا هەبووە سزای خۆیان وەردەگرن و ئامادەبووانیشی لەوە دڵنیا كردەوە كە شنگال و هەموو ناوچەكانی ژێر دەستی تیرۆریستان ئازاد دەكرێن.

هەر لەم كۆبوونەوەیەدا دەرگەی گفتوگۆ و پرسیار و پێشنیار بەسەر ئامادەبووان كرایەوە و نوێنەرانی پێكهاتە ئایینی و نەتەوەییەكانی شنگال و دەشتی نەینەوا و تەلەعفەر و زووممار لەبارەی چارەسەركردنی دۆخەكە و ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆریستان و هەروەها بارودۆخی ئاوارەكان تێبینی و پێشنیار و پرسیارەكانیان ئاراستەی سەرۆك بارزانی كرد و سەرۆك بارزانیش وەڵامی پرسیار و تێبینییەكانیانی دایەوە.

ڕۆژی چوارشەممە ١٠ـی ئەیلوولی ٢٠١٤ بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆکی هەرێمی کوردستان سەردانی هێزەکانی پێشمەرگەی لە بەرەی ڕۆژهەڵاتی دیجلە کرد، لەو سەردانەدا کە بەمەبەستی لە نزیکەوە ئاگاداربوون لە ڕەوشی پێشمەرگەکان لە سەنگەرەکانی بەرەوڕووبوونەوە و هەڵسەنگاندنی ڕەوشی مەیدانیی بەرەی ڕۆژهەڵاتی دیجلە بوو، سەرۆک بارزانی سوپاسی خۆڕاگریی پێشمەرگەی کرد و دەستخۆشیی هەڵمەت و سەرکەوتنەکان و ئازادکردنی ناوچەیەکی فراوانی ئەو میحوەرەی لێ کردن.

لە درێژەی بەسەرکردنەوەی بەرەکانی ڕووبەڕووبوونەوەش، ئەمڕۆ پێنجشەممە ١١ـی ئەیلوولی ٢٠١٤، بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆکی هەرێمی کوردستان سەردانی سەنگەرەکانی پێشمەرگەی لە میحوەری ڕۆژئاوای دیجلە کرد. لەو سەردانەدا سەرۆک بارزانی دەستخۆشیی لە پێشمەرگە قارەمانەکان کرد بۆ ئەو سەرکەوتنە مەزنەی لە چەند ڕۆژی ڕابردوودا لەو ناوچەیە وەدەستیان هێنا و چەند ناوچەیەکی ستراتیژییان لە تیرۆریستان پاک کردەوە. سەرۆک بارزانی سوپاسی خۆڕاگریی پێشمەرگەی کرد و وەک زامنی ئازادیی کوردستان و پارێزەری گەل و وڵات دەستخۆشی لێ کردن.

لە هەردوو بەسەرکردنەوەکەشدا بۆ میحوەرەکانی ڕۆژهەڵات و ڕۆژئاوای دیجلە سەرۆک بارزانی گوێی لە سەرنج و تێبینیی فەرماندە و پێشمەرگەکان گرت و ڕێنمایی و بەرچاوڕوونیی پێویستیشی لەبارەی ڕەوشی سیاسی و مەیدانیی بەرەی دژ بە تیرۆریستان خستەڕوو.

ئەمڕۆ سێشەممە 9ـی 9ـی 2014 بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان لە پەیوەندییەكی تەلەفۆنیدا بە بۆنەی دەستبەكاربوونی وەك سەرۆك وەزیرانی تازەی عێراق پیرۆزبایی لە حەیدەر عەبادی كرد و هیوای سەركەوتنی لە ئەرك و كارەكانی بۆ خواست.

لەم پەیوەندییە باس لە بڕیاری بەشداربوونی كوردستان كرا لە حكوومەت كە بە كۆدەنگیی گشت لایەنە سیاسییەكانی كوردستان بووە و جەخت لەوە كرایەوە كە تێكڕای لایەنە سیاسییەكان پێكەوە هاوكاری یەكتر بن بۆ ئەوەی عێراق لەو قەیرانە ئەمنی و سیاسییەی تێی كەوتووە ڕزگاری بێت.

هەردوولایش لەسەر ئەوە هاوڕابوون كە دەرفەتێكی باش هاتووەتە پێش كە بەیەكەوە كار لەسەر ئەوە بكرێت كە هەڵەكانی حكوومەتی ڕابردوو دووبارە نەكرێنەوە و مەرج و داواكارییەكانی كورد ڕەچاو بگیرێت و كار بۆ سەقامگیریی وڵات و ڕاماڵینی تیرۆریستان بكرێت.