لە درێژەى سەردانەکەى بۆ کۆمارى چینى میللى فەلاح مستەفا بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەت و شاندى یاوەرى سەردانى شارى شەنگهایان کردو لەلایەن بەڕێز فو جیهۆنگ جێگرى بەرپرسى نووسینگەى پەیوەندیەکانى دەرەوەى شارى شەنگهاى پێشوازی لێکرا.
لە سەرەتاى دیدارەکەدا بەڕێز فو جیهۆنگ وێڕاى بەخێرهێنانى شاندى میوان پیرۆزبایى جەژنى نەورۆز و سەرى ساڵى کوردى لێکردن و گووتى سەردانى شاندى حکومەتى هەرێم لە ڕۆژى نەورۆز بۆ شارى شەنگهاى بایەخى پەیوەندیەکانى نێوان هەردوولا دەردەخات بۆ هەماهەنگى و هاوکارى زیاتر لە داهاتوودا.
لە بەرامبەردا بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەت سوپاسى ئەو پێشوازیە گەرمەى کردو گووتى سەردانى شارى شەنگهاى لە ڕۆژى نەورۆزدا ویستى ئێمە دەردەخات بۆ پتەوکردنى زیاترى پەیوەندیەکان. هەروەها ئامانجى ئەم سەردانەکەى روونکردەوە کە بۆ زیاتر پەرەپێدانى پەیوەندیەکانە لە پێناو بەرژەوەندى هاوبەش و کارکردن بەیەکەوە لە داهاتوودا.
بەڕێز فو جیهۆنگ ئەوەى خستەڕوو کە پەیوەندى لە پێشینە لە نێوان شەنگهاى و هەرێمى کوردستان هەیە ئەویش لە ڕێگاى ئەو کۆمپانیایانەى لە هەرێمى کوردستان کاردەکەن لەوانە کۆمپانیاى هواوى چینى لە بوارى پەیوەندیەکان و تێلیکۆم و هیوادارین لە داهاتوودا پەیوەندیە ئابورى و بازرگانیەکان هەموو کەرتەکان بگرێتەوە لە گەشتى ڕاستەوخۆى ئاسمانى و گەشتو گوزار و کۆڕبەندى ئابورى و بازرگانى . هەروەها دووپاتى کردەوە کە لە بوارى مەشق و راهێنان و پەرەپێدان و پلانى بەڕێوەبردن دەتوانن هاوکاربن.
بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە ئاماژەیکرد کە هەرێمى کوردستان ناوچەیەکى ئارام و سەقامگیرە بۆ کارى وەبەرهێنان و چالاکى ئابورى و لە کاتى ئێستا پێویستیمان بە ڕۆڵى کەرتى تایبەت هەیە لە دابین کردنى هەڵى کار و پشتگیرى دارایى بۆ ئەو پڕۆژانەى بەهۆى قەیرانى دارایى بە تەواونەکراوى ماونەتەوە. هەروەها هیوادارین بتوانین سوود لە ئەزموونى پێشکەوتووى شەنگهاى وەربگرین لە ڕووى پەرەپێدان و بەڕێوەبردن و نەخشەى ئاوەدانى شارو ڕۆڵى کەرتى تایبەت. هیوادارین کە کۆمپانیاکان بتوانن بەشداربن لە پێشانگا نێودەوڵەتیەکانى هەرێمى کوردستان کە ساڵانە لە شارەکانى هەولێر و سلێمانى و دهۆک ئەنجام دەدرێت. هەروەها کۆمپانیاکانى هەرێمى کوردستان بەشداربن لەو پێشانگایانەى کە لە شەنگهاى سازدەکرێن.
هەر لە درێژەى کۆبوونەوەکان لە شارى شەنگهاى بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەت بە یاوەرى شاندى یاوەرى سەردانى کۆمپانیاى هواوى تێلیکۆمى کرد کە ئێستا لە هەرێمى کوردستان لقى کۆمپانیاکەیان کردۆتەوە لەلایەن جاکى لی جێگرى بەڕێوەبەرى پەیوەندیە گشتیەکان و کاروبارى حکومەت و جاک لێنگ بەڕێوەبەرى گشتى لقى کۆمپانیاى هواوى لە هەرێمى کوردستان و ژمارەیەک بەرپرسانى ترى کۆمپانیاکە پێشوازیان لێکرا.
لەسەرەتاى دیدارەکەدا جاکى لی بەناوى کۆمپانیاى هواوى بەخێرهاتنى بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەت و شاندى یاوەرى کرد و خۆشحاڵى خۆیان دەربڕى بەو سەردانە و پیرۆزبایى جەژنى نەورۆزیان ئاڕاستەى شاندى حکومەتى هەرێم کرد. دواتر پوختەیەکى پێشکەش کرد دەربارەى مێژووى دروستبوونى کۆمپانیاکە و کاروچالاکیەکانیان لەسەر ئاستى جیهان و بەرنامە و پلانیان بۆ داهاتوو.
هەروەها جاک لێنگ بەڕێوەبەرى گشتى لقى کۆمپانیاى هواوى لە هەرێمى کوردستان پوختەیەکى دەربارەى کاروپڕۆژەى کۆمپانیاکە لە هەرێمى کوردستان پێشکەش کرد و ئەوەى خستەڕوو کە ئەوان خۆشحاڵ بوون بە کردنەوەى لقى کۆمپانیاکەیان و تاوەکو ئێستا توانیوویانە چەندین کاروچالاکى ئەنجام بدەن لەگەڵ کردنەوەى خولى مەشق و ڕاهێنان بۆ قوتابیانى بەشى کۆمپیوتەر لە زانکۆکانى هەرێمى کوردستان بۆ ئەوەى زیاتر پەرە بە تواناکانیان بدەن و زانیارى نوێ وەربگرن.
بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە سوپاسى کۆمپانیاى هواوى کرد بۆ ئەو پێشوازیە گەرمە و هیواى خواست کە بەردەوام بن لە کاروچالاکیەکانیان لە هەرێمى کوردستان ئەویش لە ڕێگاى زیاتر خزمەتکردن بە دانیشتووانى هەرێم لە ڕێگاى پرۆژە و بەرنامەکانیان. هەروەها داوایکرد کە بەرنامەى مەشق زیاتر فراوان بکرێت بۆ ئەوەى بتوانرێت رێژەیەکى زۆر لە قوتابیان و خوێندکارانى بوارى پرۆگرامسازى سوود لەو دەرفەتە وەربگرن کە لە داهاتوودا دەبنە سەرمایەیەک بۆ هەرێمى کوردستان و کۆمپانیاى هواوى.
لە دوا وێستگەى سەردانەکەیدا بۆ کۆمارى چینى میللى، فەلاح مستەفا بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە سەردانى سەنتەرى دیراساتى ڕۆژهەڵاتى ناوەڕاستى لە زانکۆى دیراساتى نێودەوڵەتى شارى شەنگهاى کرد و لەلایەن پرۆفسیۆر ژوو وێیلى سەرۆکى فەخرى سەنتەرەکە و ژمارەیەک لە پرۆفسیۆر و لێکۆلەرانى سەنتەرەکە پێشوازى لێکرا.
لەسەرەتادا پرۆفسیۆر ژوو وێیلى بەناوى ئامادەبووانەوە بە گەرمى بەخێرهاتنى بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەتى هەرێم و شاندى یاوەرى کرد و خۆشحاڵ بوون کە بۆ یەکەمجار پێشوازى لە بەرپرسێکى حکومەتى هەرێم بکەن بۆ ئەوەى لە نزیکەوە گوێبگرن لە ڕاوبۆچوونى بەرپرسانى حکومەتى هەرێم دەربارەى ئەو پرس و پێشهاتانەى کە لە ناوچەکەدا ڕوودەدات لەگەڵ ئاییندەى هەرێمى کوردستان.
بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە پوختەیەکى دەربارەى مێژووى گەلى کورد و قۆناغى شۆڕشەکان و ڕاپەڕین و دروستبوونى پەرلەمان و حکومەتى هەرێم پێشکەش بە ئامادەبووان کرد. پرۆسەى ئازادى عێراق و ڕۆڵى کورد لە دروستکردنى حکومەتى نوێى عێراق و نووسینەوەى دەستور و جەخت کردنەوە لە چەسپاندنى مافى پێکهاتە نەتەوەیى و ئایینیەکان. هەروەها پەیوەندیەکانى بەغدا و هەولێر و هاتنى گروپى تیرۆریستى داعش و بڕینى بەشە بودجەى هەرێمى کوردستان و بەرنامەسازى بۆ ئەنجامدانى ڕیفراندۆم بەشێکى ترى قسەکانى بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە بوو.
لە تەوەرێکى ترى دیدارەکەدا ئامادەبووان ژمارەیەک پرسیار و سەرنج و ڕوونکردنەوەیان خستەڕوو کە لەلایەن بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە وەڵامدرانەوە و گفتوگۆى ووردیان لەبارەوە کرا.
شێرزاد ئازاد بەرپرسى پرۆتۆکۆلى سەرۆکایەتى ئەنجومەنى وەزیران و تۆفیق رەحمان بەڕێوەبەرى پەیوەندیە نێودەوڵەتیەکان لە فەرمانگەى پەیوەندیەکانى دەرەوە یاوەرى بەڕێز بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەت بوون بۆ کۆمارى چینى میللى.
به توندى ئیدانه‌ى ئه‌و هێرشه تیرۆرستیانه ده‌كه‌ین كه دوێنێ كرانه سه‌ر بروكسلى پایته‌ختى به‌لژیكا. هاوسۆز و هاوخه‌مى كه‌سوكارى قوربانیان و گه‌ل و حكوومه‌تى به‌لژیكاین و سه‌ره‌خۆشییان لێده‌كه‌ین. هیواى سه‌لامه‌تى و زوو چاكبوونه‌وه بۆ برینداران ده‌خوازین. ئێمه له هه‌رێمى كوردستان كه له هێڵى پێشه‌وه‌ى جه‌نگى دژه‌تیرۆرداین، له هه‌مووان باشتر له ئێش و ئازارى قوربانیان ده‌گه‌ین.
ئه‌و تاوانه ترسنۆكانه دووباره سه‌لماندیان كه تیرۆر له هه‌ر كوێ بۆى بلوێت، فرسه‌ت ده‌هێنێت و هیچ كه‌س و شوێنێك له ده‌ره‌وه‌ى بازنه‌ى مه‌ترسیى تیرۆردا نییه، ئه‌مه‌ش په‌یامێكه بۆ ته‌واوى مرۆڤایه‌تى و كۆمه‌ڵگه‌ى نێوده‌وڵه‌تى و ناوه‌نده‌كانى هێز و بڕیار له جیهان كه ده‌بێ كۆڵ نه‌ده‌ین، هه‌موومان پێكه‌وه هه‌وڵ و تێكۆشانمان دژ به تیرۆر چڕتر بكه‌ینه‌وه و به‌ره‌ى دژه‌تیرۆر به‌هێزتر بكه‌ین، بۆ ئه‌وه‌ى ڕۆژێك زووتر تیرۆر و داعش له‌ناو به‌رین و مرۆڤایه‌تى له مه‌ترسیى بیرى تاریك و تاوانه ڕه‌شه‌كانى تیرۆرستان دوور بخه‌ینه‌وه.
دووباره پشتگیر، هاوسۆز و هاوخه‌متانین.
ئه‌نجومه‌نى وه‌زیرانى هه‌رێمى كوردستان
2016/3/23
پێشنیوەڕۆی ئەمڕۆ هەینی 18 - 3 - 2016 بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان، پێشوازی لە بەڕێز برێت مەكگۆرك نوێنەری تایبەتی باراك ئۆبامای سەرۆكی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمەریكا لە هاوپەیمانیەتیی نێودەوڵەتیی شەڕی دژی داعش و شاندێكی یاوەری كرد كە لە بەرێز ستیوارت جۆنز باڵیۆزی ئەمەریكا لە عێراق و چەند بەرپرسیارێكی دیكە پێكهاتبوو.
لە دیدارێكدا كە بەرێزان قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆك وەزیران و فوئاد حوسێن سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان و وەزیری ناخۆ و كاروباری پێشمەرگە بە وەكالەت ئامادەی بوون، بەڕێز مەكگۆرك خۆشحاڵیی خۆی بە سەردانی هەرێمی كوردستان دەربڕی و باسی لە دوا پێشهاتەكانی بەرەكانی جەنگی دژی تیرۆرستانی داعش و پتەوتركردنی كۆمیتەی هەماهەنگیی نێوان هێزەكانی هاوپەیمانان و بەغدا و هەولێر كرد بەمەبەستی ئـۆپەراسیۆنی ئازادكرنی شاری مووسڵ لە دەستی تیرۆرستانی داعش.
دووپاتیشی كردەوە كە ئەمەریكا لە پشتگیریكردنی هێزی پێشمەرگە بەردەوام دەبێت بەتایبەتی كە هەرێمی كوردستان دووچاری قەیرانێكی سەختی دارایی بووەتەوە و ئەوان ئاگاداری ئەو دۆخە سەختەن و ئێستا تاوتوێی ئەوە دەكەن كە بە چ شێوەیەك بتوانن هاوكاریی هەرێمی كوردستان بكەن بۆ تێپەڕاندنی قەیرانەكە.
لای خۆیەوە بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان سوپاسی ئەو سەردانە و هاوكارییە بەردەوامەكانی ئەمەریكای بۆ پێشمەرگە كرد و هیوای خواست ئەو هاوكارییانە فراوانتر و باشتر بكرێن، چونكە ئێستا هەرێمی كوردستان بە قەیرانێكی سەختی داراییدا تێدەپەڕێت و پێویستییەكی زیاتری بە هاوكاری لە ڕووی سەربازی و مرۆییەوە هەیە، بەتایبەتی كە ژمارەیەكی یەكجار زۆری ئاوارە و پەنابەری دەستی تیرۆر ڕوویان لە هەرێمی كوردستان كردووە.
سەبارەت بە ڕەوشی سیاسیی ناوخۆی هەرێمی كوردستانیش، بەرێز نێچیرڤان بارزانی ئاماژەی بەوە دا كە ئەوان ئامادەن بۆ چارەسەركردنی كێشە ناوخۆییەكان گفتوگۆ لەگەڵ هەموو لایەنەكاندا بكەن و لەمبارەیەشەوە دەست بە هەڵنانی هەنگاوی پێویست کراوە و هیوای خواست لە داهاتوویەكی نزیكدا هەموو كێشەكان بگەنە چارەسەری گونجاو.
تاوتوێكردنی پێشهاتە سیاسی و ئەمنییەکانی ناوچەكە و وڵاتانی هاوسێی هەرێمی كوردستان و چەند بابەتێكی پەیوەندیداری وەك ئازادكردنی شاری مووسڵ و پێویستیی بەردەوامبوونی گفتوگۆ و دیالۆگ لە نێوان هەولێر و بەغدا بۆ چارەسەركردنی كێشە هەڵواسراوەكان، لایەنێكی دیكەی دیدارەكە بوو.
به‌بۆنه‌ی جه‌ژنی نه‌ورۆزه‌وه، به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانی سه‌رۆك وه‌زیرانى هه‌رێمی كوردستان، په‌یامێكی پیرۆزبایی ئاراسته‌ی نه‌ته‌وه‌ی كورد و گه‌لانی ناوچه‌كه كرد، تیایدا پیرۆزبایی جه‌ژنی نه‌ورۆز له هه‌موو ئه‌و گه‌لانه ده‌كات كه جه‌ژنی نه‌ورۆز ده‌گێڕن، ئه‌مه‌ش ده‌قه‌كه‌یه‌تى:
په‌یامی جه‌ژنی نه‌ورۆز
به‌بۆنه‌ی جه‌ژنی نه‌ورۆزه‌وه، جوانترین پیرۆزبایی و جه‌ژنه‌پیرۆزه له نه‌ته‌وه‌ی كورد و هه‌موو ئه‌و نه‌ته‌وانه ده‌كه‌م، كه جه‌ژنی نه‌ورۆز ده‌گێڕن، به‌تایبه‌تی گه‌لانی ئێران كه نه‌ورۆز یه‌كێكه له هاوبه‌شییه‌كانی نێوان گه‌لی كوردستان و گه‌لی ئێران. هیوادارم ئه‌م جه‌ژنه ببێته جه‌ژنی ئاشتی و ئارامى بۆ هه‌موو ناوچه‌كه‌مان.
جه‌ژنی بنه‌ماڵه‌ی شه‌هیدان و ئه‌نفالكراوان پیرۆز ده‌كه‌م. جه‌ژنی هه‌موو ئه‌و بنه‌ماڵه كورده ئێزدیانه پیرۆز ده‌كه‌م، كه هێشتا كه‌سوكاره‌كانیان له ده‌ست داعشدا ماون و هیوادارین جه‌ژنی داهاتوو ئه‌وانیش له كوردستان له‌گه‌ڵ ئێمه‌دا بن.
جه‌ژنی یه‌ك به یه‌كی هه‌موو پێشمه‌رگه خۆڕاگر و ئازاكانی كوردستان پیرۆز ده‌كه‌م و پێیان ده‌ڵێم: ئێوه به سه‌ركه‌وتنتان به‌سه‌ر داعشدا، نه‌ورۆزتان به ئازایه‌تی و داستانێكی دیكه ده‌وڵه‌مه‌ندتر كرد.
به‌داخه‌وه شه‌ڕی داعش و قه‌یرانی دارایی؛ كاریگه‌ریی نه‌رێنى له‌سه‌ر دۆخى هه‌رێمى كوردستان به‌گشتى دروست كردووه، به‌ڵام دڵنیایی ده‌ده‌ینه هه‌موو گه‌لی كوردستان كه ئه‌م قه‌یرانه‌ش تێده‌په‌ڕێنین، تیرۆر ده‌شكێنین و كوردستان له پێشكه‌وتن به‌رده‌وام ده‌بێت.
به‌بۆنه‌ی جه‌ژنی نه‌ورۆز و سه‌ری ساڵی تازه‌ی كوردییه‌وه، هیوادارم هه‌موو لایه‌نه‌كانی كوردستان پێكه‌وه دابنیشن و هه‌موو كێشه‌كان له ڕێگه‌ی گفتوگۆوه چاره‌سه‌ر بكه‌ن، چونكه قۆناغی داهاتوو پێویستی به یه‌كڕیزییه‌كی زۆره بۆ ئه‌وه‌ی به ته‌واوی سه‌ركه‌وین، كوردستان بپارێزین و ده‌ستكه‌وتی زیاتر بۆ گه‌له‌كه‌مان به‌ده‌ست بهێنین.
نێچیرڤان بارزانی
سه‌رۆك وه‌زیرانی هه‌رێمی كوردستان
20ى ئازارى 2016
ڕۆژی هەینی 18ـی 3ـی 2016 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە برێت مەكگورك نوێنەری تایبەتی سەرۆك ئۆباما بۆ هاوپەیمانێتیی نێودەوڵتیی شەڕی دژی داعش و شاندێكی یاوەری كرد كە پێكهاتبوو لە ستیوات جۆنز باڵیۆزی ئەمەریكا لە عێراق و ماتیوس میتمان كونسوڵی گشتیی ئەمەریكا لە هەولێر و ژمارەیەك لە فەرماندە و بەرپرسانی باڵای سوپای ئەمەریكا لە عێراق.
لە دیدارەكەدا نوێنەری تایبەتی سەرۆك ئۆباما لە هاوپەیمانێتیی نێودەوڵتیی شەڕی دژی داعش باسی هەوڵەكانی وڵاتەكەی كرد بۆ یارمەتیدان و هاوكاریكردنی هێزی پێشمەرگە و سەرۆك بارزانیی لە هەنگاوەكانیان بۆ جێبەجێكردنی گەیاندنی هاوكاری بۆ هێزی پێشمەرگە ئاگادار كردەوە.
هەر لەم دیدارەدا باس لە ئامادەكارییەكانی ئۆپڕاسیۆنی ئازادكردنی موسڵ بە بەشداریی هێزەكانی عێراقی و هێزی پێشمەرگە و هێزی هاوپەیمانان كرا و جەختیش لە پێویستی بوونی ڕێككەوتنێكی سیاسی لەنێوان هەرێمی كوردستان و عێراق كرایەوە بۆ قۆناغی دوای ئازادكردنی موسڵ ئەویش بە مەبەستی ڕێگەگرتن لە سەرهەڵدانی كێشە و گرفت لە بەڕێوەبردن و پاراستنی ناوچە ئازادكراوەكان.
لە بەشێكی دیكەی كۆبوونەوەكە ڕۆشنایی خرایە سەر بارودۆخی سووریا و ئاییندەی ئەو وڵاتە و بیرۆكەی فیدرالیزم بۆ ئەو وڵاتە و هەروەها بیروڕا لەبارەی گرژی و ئاڵۆزییەكانی نێوان توركیا و پەكەكە و مەترسییەكانی تەشەنەسەندنی گرژییەكان ئاڵوگۆڕ كرا.
"نازم دەباغ"نوێنەری حکوومەتی ھەرێمی کوردستان لە تارانله وتووێژله‌گه‌ڵ ڕۆژنامه‌ی ئێران وتی: له شه‌ڕەیی کورده‌کانله‌گه‌ڵ داعش له سووریا، کورده‌کان بۆ یه‌که‌مجار ده‌نگی ناڕه‌زایی و به‌رگریی خۆیانیان به گوێی هه‌موو جیهان گه‌یاند و له ئاکامدا بوونه هێمای به‌رگری و ئازایه‌تی له سوریادا.
نیکنام ئه‌ڕشه‌دنیا - کورده‌کان دوای ساڵی ٢٠١٢ و چوونه‌ده‌روه‌ی هێزه‌کانی ئه‌سه‌د له ناوچه‌که، ده‌ستبه‌جێ به دانانی هێزی سه‌ربازی، کۆنترۆڵی ناوچه‌کانی خۆیان گرته ده‌ست و به پێی راپۆرته‌کان له ئێستادا نزیکه‌ی سه‌دا پازده‌ی خاکی سوریایان له‌ژێر ده‌ستدایه. ئه‌م گروپه ئێستا له ئاستی ناوخۆیی‌دا به پاراستنی یه‌کگرتویی خۆیان له‌گه‌ڵ حکومه‌تی ئه‌سه‌د، سه‌رکه‌وتنێكی باشیان به‌ده‌ست هێناوه‌و له ئاستی نێوده‌وڵه‌تیش‌دا پشتیوانی دوو زلهێزی خاوه‌ن به‌رژه‌‌وه‌ندی جیهانیی واتا ئه‌مریکا و رووسیایان هه‌یه، ئه‌مه‌ش نیگه‌رانیی ئه‌منیی سیاسه‌تمه‌دارانی تورکیای لێکه‌وتووه‌ته‌وه. سه‌باره‌ت به هۆکاره‌کانی رۆڵی گرنگی کورده‌کان، له وتووێژێك‌دا له‌گه‌ڵ "نازم ده‌باغ" نوێنه‌ری حکوومه‌تی هه‌رێمی کوردستان له تاران و کارناسی باڵای که‌یسی کورد، ریشه‌کانی قه‌یرانی کوردی و به‌هێزبوونی ئه‌وانمان باس کردووه.
به‌ڕای ئێوه چ هۆکارێک بووه هۆی به‌هێزبوونی کورده‌کان له رووداوه‌کانی سوریا؟
کورده‌کان دوای سه‌رهه‌ڵدانی داعش و ئۆپۆزسیۆنی سوریا، هه‌لی هاتنه‌مه‌یدان و چالاکییان په‌یداکرد. ئه‌وان له‌م بارودۆخه نوێیه سوودیان وه‌رگرت بۆ وه‌رگرتنه‌وه‌ی مافه پێشێل‌کراوه‌کانیان. له‌م رێگایه‌شدا خه‌باتی سه‌ربازی خۆیان دژی تیرۆریستان و هێزه بیانییه‌کان ده‌ست پێکرد. ئه‌و خاڵه‌ی که جیاکه‌ره‌وه‌ی خه‌باتی هێزه کوردییه‌کانی سوریا و هێزه چالاکه‌کانی دیکه‌ی ئه‌و وڵاته‌یه، له‌خۆبردوویی، ئازایه‌تی و نه‌ترسییانه. ئه‌م بابه‌ته به باشترین شێوه‌ی مومکین له هێرشی داعش بۆسه‌ر کۆبانێ نیشان درا. له‌م شه‌ڕە‌دا کورده‌کان بۆ یه‌که‌مجار ده‌نگی ناڕه‌زایی و به‌رگریی خۆیانیان به گوێی هه‌موو جیهان گه‌یاند و له ئاکامدا بوونه هێمای به‌رگری و ئازایه‌تی له سوریادا.
وادایاره هێزه کوردییه‌کانی سوریا به تێڕوانینێکی واقع‌بینانه بۆ رووداوه‌کان، روویان کردووه‌ته هاوکاری حکومه‌تی ئه‌سه‌د، به‌ڕای ئێوه ئه‌م هاوکارییه تاکه‌ی به‌رده‌وام ده‌بێت؟
له روانگه‌ی کورده چالاکه‌کانی گۆڕه‌پانی سوریاوه، تێڕوانی واقع‌بینانه و ریالیستی، شێوه‌ی شۆڕش و ناڕە‌زایی و هه‌رچی که ببێت، له چوارچێوه‌ی ده‌ستووردا، ئامانجی یه‌که‌می به‌رگری له بوونی سیاسی و سه‌ربازی ئه‌وانه. دوای ئه‌وه‌ی شه‌ڕ و پێکدادان له نێوان هێزه‌کانی دژی به‌شار ئه‌سه‌ر ده‌ستی پێکرد، کورده‌کان له‌جیاتی به‌رگری له لایه‌نێک، ده‌ستیان دایه به‌رگری له ناوچه‌کانی خۆیان. له‌م رووه‌وه سیاسه‌تی دووری له شه‌ڕ و ئاژاوه له‌گه‌ڵ سیستمی سیاسی سوریایان گرته‌به‌ر، که هه‌نگاوێکی ژیرانه و باش بوو. لێره‌شدا وادیاره تا کاتێک که هه‌ڕە‌شه‌ی داعش و به‌ره‌ی نوسره به‌رده‌وام بێت، کورده‌کانیش خۆیان له شه‌ڕی حکومه‌تی سوریا ناده‌ن. ئێستاکه هێزه کورد‌ییه‌کان به‌و هیوایه‌ن که به له‌ناوچوونی تیرۆریستان، کۆمه‌ڵگایه‌کی ئه‌من و هێمن له سوریا بێته ئاراوه که تیایدا هه‌موو لایه‌نه‌کان به مافه‌کانی خۆیان بگه‌ن. له‌م رووه‌وه کورده‌کان ئاماده‌یی هاوکارییان له‌گه‌ڵ حکومه‌تی سوریا هه‌یه دوای کۆتاییهاتنی شه‌ڕیش.
به پێی پێوه‌ندی ئیدئۆلۆژی و سه‌ربازی نزیکی نێوان هێزه کوردییه‌کانی سوریا له‌گه‌ڵ پ.کا.کا، ئه‌نقه‌ره رووی کردووه‌ته به‌کارهێنانی هێزی سه‌ربازی، درێژەی ئه‌م سیاسه‌ته چۆن ده‌بینن و ئایا ئه‌نقه‌ره دان به واقعی بوونی کورده‌کان له سوریا ده‌نێت؟
سه‌باره‌ت به نزیکی پ.کا.کا و کورده‌کانی سوریا ده‌بێت بڵێم که ئه‌م دوو گروپه خاوه‌ن هاوبه‌شی زۆری ئیدئۆلۆژی و بنه‌مایین، حزبی کوردی سوریا باڵێکی جیابووه‌وه‌ی پ.کا.کایه.
سه‌ره‌ڕای ئه‌مه ده‌بێت بڵێین که ئه‌م گروپانه پابه‌ندی ده‌ستووری وڵاتی خۆیانن و هاوکاری ئه‌وان به مانای پشتکردن له سیستمی سیاسی وڵاتی خۆیان نییه. ئه‌م بابه‌ته سه‌باره‌ت به کورده‌کانی سوریا زیاتر ماناداره. سه‌باره‌ت به ئاماده‌بوونی سه‌ربازی تورکیاش ده‌بێت ئاماژە بده‌ین به‌وه که ئه‌نقه‌ره تووشی هه‌ڵه‌ی ستراتیژی کوشنده بوو له سوریا و ئه‌وان بێ گوێدان به ریشه‌کانی قه‌یران، به هه‌وڵی نادروست، سوریایان ئاڵۆزتر کرد.
سیاسه‌تمه‌دارانی تورکیا به فێربوون له مێژوو ئه‌م خاڵه قبووڵ بکه‌ن که شه‌ڕ له‌گه‌ڵ کورده‌كان نه ته‌نها نایانگه‌یه‌نێته ئامانجه‌کانیان له ناوچه‌که، به‌ڵکوو لای وڵاتانی زلهێزی جیهانی سووکیان ده‌کات.
له روانگه‌ی ئێوه‌وه، به پێی پشتیوانی مۆسکۆ و واشنتۆن له کورده‌کانی سوریا، بیرۆکه‌ی پێکهێنانی حکومه‌تی خۆبه‌ڕێوه‌به‌ری کورده‌کان له سوریا وه‌کو عێراق تا چه‌نده مومکینه؟
پشتیوانیی مۆسکۆ و واشنتۆن له کورده‌کانی سوریا تا ئێستا له رووی سه‌ربازی و پاراستنی به‌رژەوەندییه‌کانه‌وه بووه. ئه‌م پشتیوانییانه هێشتا له بواری سه‌ربازییه‌وه نه‌گواستراوه‌ته‌وه بۆ بواری سیاسی. تا کاتێک ئه‌م بابه‌ته گرنگه روونه‌دات، چاره‌سه‌رکردنی قه‌یران له سوریا دژواره.
پرسیارێکی دیکه دێته ئاراوه که ئه‌وه‌ی هاوئاهه‌نگی مۆسکۆ – واشنتۆن دوای قۆناغی قه‌یران دیار نییه چۆن ده‌بێت و ئایا ئه‌وان پشتیوانی ده‌سه‌ڵاتی سوریا ده‌که‌ن یان پشتیوانیی نه‌ته‌وه‌کان و حزبه‌کانیش ده‌که‌ن؟
ڕۆژنامه‌ی ئێران، گۆشه‌ی وتووێژ، سێشه‌مه ٤ ئیسفه‌ند (ڕه‌شه‌مه‌ی) ١٣٩٤، ساڵی بیست و دووهه‌م، ژماره ٦١٥٨، لاپه‌ڕه‌ی ٢٠.
ڕۆژی چوارشەممە 20ـی 1ـی 2016 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە فرانك باكێر باڵیۆزی بریتانیا لە عێراق و شاندێكی یاوەری كرد.
لە دیدارەكەدا بارودۆخی سیاسیی و ئەمنیی عێراق و ناوچەكە و هەروەها بارودۆخی مەیدانیی بەرەكانی ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆریستانی داعش لە پارێزگاكانی ئەنبار و نەینەوا و پارێزگاكانی تری عێراق و ئامادەكارییەكان بۆ ئازادكردنی شاری موسڵ خرایە بەر باس و گفتوگۆ و جەختیش لە هەماهەنگی نێوان هێزەكانی پێشمەرگە و هاوپەیمانان و هێزەكانی عێراقی كرایەوە.
هەر لەم كۆبوونەوەیەدا بیروڕا لەبارەی قەیرانی ئابووری و ڕێگەكانی ڕووبەڕووبوونەوەی ئەو قەیرانە و هەروەها كێشە و قەیرانە سیاسی و تاییفییەكانی عێراق و ئاشتەوایی نیشتیمانی ئاڵوگۆڕ كرا.
ڕۆژی چوارشەممە 6ـی 1ـی 2016 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان وەك نەریتێكی ساڵانە بە مەبەستی گەیاندنی بیروبۆچوون و سیاسەتی گشتیی هەرێم بە نوێنەری وڵاتان لەسەر پرسە ناوخۆیی و هەرێمایەتی و دەولییەكان، لەگەڵ سەرجەم كونسوڵ و سەرۆكی نوێنەرایەتیی وڵاتان لە هەولێر كۆبۆوە.
لەم كۆبوونەوەیەدا سەرۆك بارزانی گوتەیەكی بۆ ئامادەبووان پێشكەش كرد و تێیدا وێڕای بەخێرهێنانیان پیرۆزبایی ساڵی تازەی زایینی لە نوێنەری وڵاتان كرد و هیوای سەركەوتنی بۆ خواستن. سەرۆك بارزانی لە گوتەكەیدا بە تێروتەسەلی باسی هۆكارەكانی سەرهەڵدانی داعشی لە عێراق كرد و مەترسییەكانی ئەو ڕێكخراوە تیرۆریستییەی بۆ سەر ئاساییشی جیهانی و كۆی مرۆڤایەتی بۆ ئامادەبووان شی كردەوە و باسی لە قۆناغەكانی شەڕی پێشمەرگە و داعشی كرد كە تێیدا پێشمەرگە بە قوربانیدانێكی زۆر سەرەتا هەوڵی دا خەڵك و پێكهاتەكان ڕزگار بكات و بیانپارێزێت و دواتر ڕێگە لە پێشڕەویی تیرۆریستان بگرێت و دواجاریش بكەوێتە قۆناغی هێرشبردن و شكستدانی تیرۆریستان. لەدرێژەی قسەكانیدا سەرۆك بارزانی پێزانینی هەبوو بۆ قوربانیدان و گیانفیدایی پێشمەرگە و خۆڕاگریی گەلی كوردستان و سوپاسی هاوكاری و پشتیوانیی وڵاتانی دۆست و هاوپەیمانیشی كرد كە بوونە هۆی ئەوەی سەركەوتنەكانی پێشمەرگە خێراتر ببن و ئاستی هەماهەنگی نێوان هێزی پێشمەرگە و هێزی هاوپەیمانان بە زۆر سەركەوتوو وەسف كرد. پەیوەست بە قۆناغی دوای داعش و ئازادكردنی موسڵ هێمای بەوەدا كە زۆر گرنگە بتوانرێ لە قۆناغی دوای داعش بارودۆخ و ئیجرائاتێكی وا بگیرێتەبەر كە كارەساتەكان دووبارە نەبنەوە و خەڵكی ناوچەكە لە ئاییندەی خۆیان دڵنیا بن. لەبارەی ئاییندەی ناوچە ئازادكراوەكانیش سەرۆك بارزانی جەختی لەوە كردەوە كە ئێمە هیچ سیغەیەك ناسەپێنین و پێمانوایە كە دەبێ ڕێگە بە خەڵكی ناوچەكان بدرێت لەڕێگەی ڕاپرسی بڕیار لەسەر داهاتوویان بدرێت و ڕێز لەم بڕیارە بگیرێت. لەبارەی ڕووبەڕووبوونەوەی داعشیش سەرۆك بارزانی ئەوەی دووپاتكردەوە كە داعش هەڕەشەیەكە بۆ هەموو جیهان و پێویستە وڵاتان ناكۆكییەكانیان تێكهەڵ بە شەڕی تیرۆر نەكەن و تەنیا تەركیز لەسەر لەناوبردنی داعش بكەن.
باسكردنی پەیوەندیی نێوان هەرێم و بەغدا تەوەرێكی تری قسەكانی سەرۆك بارزانی بوو و تێیدا ئەوەی خستەڕوو كە هەرێمی كوردستان یارمەتیی حكوومەتی تازەی عێراقی داوە و لە دیالۆگ و گقتوگۆ بەردەوام دەبێت. بە پێویستیشی زانی كە شەراكەتێكی ڕاستەقینە بێتەئارا یان ڕێككەوتن لەسەر سیغەیەكی تازە بكرێت بە شێوازی ئاشتیانە و بە دیالۆگ بۆ ئەوەی بتوانین بە ئاشتیانە و برایانە لەتەك یەكتردا بژیین و چیتر كارەسات و نەهامەتی دووبارە نەبنەوە.
لەبەشێكی تری قسەكانیدا سەرۆك بارزانی پێداگیری لەسەر ڕاپرسی كرد بۆ ئەوەی هەموو جیهان بزانێ كە گەلی كوردستان چی دەوێت و چۆن بڕیار لە چارەنووسی خۆی دەدات و جێبەجێكردنی ئیرادەی خەڵكی كوردستانیش لە كاتی گونجاو و بە شێوەیەكی ئاشتیانە و دوور لە توندوتیژی دەبێت. سەرۆك بارزانی باسی لە بارودۆخی ئابووریی هەرێمیش كرد و ئاماژەی بەوەدا كە بڕینی بودجە و دابەزینی نرخی نەوت و شەڕی داعش و میوانداریی 1.8ملیۆن ئاوارە هۆكاری دروستبوونی قەیرانی ئابوورین و داوایشی لە وڵاتان كرد كە زیاتر هاوكاری پێشمەرگە بن و لە یارمەتیدانی ئاوارەكاندا هاوكاری هەرێمی كوردستان بكەن چونكە بارێكی زۆر قورسە و لە ئاستی تواناكانی حكوومەتی هەرێم چووەتەدەر.
لەبارەی بارودۆخی ناوخۆی هەرێم سەرۆك بارزانی هێمای بەوەدا كە لەپێناو یەكڕیزی و تێپەڕاندنی تەحەدیات حكوومەت و پارلەمان لەسەر بنەمای تەوافوق پێكهات بەڵام دوای پێشێلبوونی تەوافوق ئەوە پێویست دەكات حكوومەت و پارلەمان لەسەر بنەمایەكی تازە بەردەوام بن لەسەر كارەكانیان. سەرۆك بارزانی باسی لەوەیش كرد كە ناكۆكییەكانی ناوخۆی ناكۆكی مەترسیدار و قووڵ و تاییفی نین بەڵكو ناكۆكیی سیاسین و قابیلی چارەسەرن، لەگەڵ حزبەكاندا هەوڵ دەدەن لەسەر كۆی گرفتەكان بگەنە ئەنجامێك.
سەرۆك بارزانی لە بەشێكی تری قسەكانیدا باسی لە سیاسەتی گشتی هەرێمی كوردستان كرد بەرانبەر ململانێ ناوچەیی و تاییفییەكان و ڕایگەیاند كە ململانێی تاییفی بابەتێكی مەترسیدارە و گەلی كوردستانیش نە كێشەی تاییفی هەیە و هەرگیز نابێتە بەشێك لە ململانێی تاییفی لە ناوچەكەدا. سەرۆك بارزانی جەختی لەوە كردەوە كە لەپێناو بردنەوەی ئاشتیدا پێویستە كۆتایی بە تۆڵە و ململانێی تاییفی بهێندرێت. ئەگەر وڵاتان بەردەوام بن لەم ململانێكان داعشیش تەواو بێت ئەوە دیاردەی مەترسیدارتر لە داعش سەر هەڵدەدات.
هەر لەم كۆبوونەوەیەدا نوێنەر و كونسوڵی وڵاتان لە هەولێر سوپاسی سەرۆك بارزانیان كرد بۆ ڕەخساندنی ئەو دیدارە و هیوای سەركەوتنیان بۆ گەلی كوردستان خواست و ستاییشی پێشمەرگە و سەركردایەتی هێزی پێشمەرگە كرد لە ڕووبەڕووبوونەوەی داعش و هەروەها پێزانینیان هەبوو بۆ خۆڕاگری گەلی كوردستان و فەرهەنگی پێكەوەژیان و لێبوردەی گەلی كوردستان. هەروەها لەبارەی شەڕی تیرۆر و بارودۆخی ئابووریی هەرێم و پەیوەندییەكانی نێوان هەرێم و بەغدا كۆمەڵێك پرسیاریان ئاراستەی سەرۆك بارزانی كرد و سەرۆك بارزانیش وەڵامی تێبینی و پرسیاری ئامادەبووانی كۆبوونەوەی دایەوە.
دوایین هەواڵەکان
- سهركۆمارى توركيا بهردهواميى پشتگيريى وڵاتهكهى بۆ عێراق و هه‌رێمى كوردستان دووپات كردهوه
- پەیامی سەرۆک نێچیرڤان بارزانی لە ساڵیادی ڕۆژنامەگەریی کوردیدا
- نێچيرڤان بارزانى: ده‌بێ نيشتمان كۆكهرهوهى هه‌موومان بێت
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى له‌گه‌ڵ باڵيۆزى يهكێتيى ئهورووپا كۆبووهوه
- سهرۆكى هه‌رێمى كوردستان پێشوازى له باڵيۆزى فهرهنسا كرد
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى پێشوازى له باڵيۆزى بهريتانيا كرد
- سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان پێشوازی لە باڵیۆزی بەریتانیا لە عێراق دەکات
- عەباس غەزالی: نووسین و چاپکردنی "فەرھەنگیی زارەکیی موکریان" شانازییەکی بێ پایانە
- پەیامی پیرۆزبایی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان بەبۆنەی جەژنی نەورۆز
- سهرۆكى هه‌رێمى كوردستان نامهيهكى پيرۆزبايى له وهزيرى دهرهوەى توركياوه پێدهگات