پێشنیوەڕۆی ئەمڕۆ سێشەممە 9/6/2015 بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە بەڕێز ستیڤن ئۆبراین جێگری سكرتێری گشتیی نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ كاروباری مافی مرۆڤ و شاندێكی یاوەری كرد.

لە دیدارێكدا بەڕێز ئۆبراین باسی لە سەردانەكەی بۆ بەغدا كرد كە لە نزیكەوە ئاگاداری ڕەوشی ئاوارەكانی دەستی تیرۆر لە دەوروبەری بەغدا بووە و بڕیارە لە هەرێمی كوردستانیش سەردانی كەمپی ئاوارە و پەنابەران بكات. پەیوەندییەكانی نێوان ئاژانسەكانی سەر بە نەتەوە یەكگرتووەكان و حكوومەتی هەرێمی كوردستانیشی بە ئەرێنی وەسف كرد و سوپاسی حكوومەتی هەرێمی كوردستانی كرد بۆ ئەو هەموو هاوكاری و ئاسانكارییانەی پێشكەش بە ئاوارە و پەنابەرانی دەكات.

هەروەها باسی لە پلانی نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ ساڵی 2015 سەبارەت بە هاوكاریكرنی ئاوارە و پەنابەران كرد كە بەپێی پلانەكە زیاتر لە ملیارێك و پێنجسەد هەزار دۆلار بۆ هاوكارییەكان كۆدەكەنەوە، بەڵام تا ئێستا ژمارەیەكی كەمی وڵاتان ئامادەییان دەربڕیوە تەنیا وڵاتی كوێت نەبێت كە لە كۆنفرانسی برۆكسل ئامادەییی دەربڕیوە بە 200 ملیۆن دۆلار هاوكاری پێشكەش بكات. ئەوەشی خستەڕوو كە لە پلانی ساڵی 2016 دا هەوڵ دەدەن لە ڕووی هاوكارییەكانەوە هەرێمی كوردستان لە دەڤەرەكانی دیكەی عێراق جیا بكەنەوە، چونكە هەرێم پێویستییەكی زیاتری بە هاوكارییەكانە.

لای خۆیەوە بەڕێز نێچیرڤان بارزانی باسی لەوە كرد كە بەهۆی هاتنی ڕێژەیەكی زۆری ئاوارە و پەنابەران لە سووریا و ناوخۆی عێراقەوە بۆ هەرێمی كوردستان، ڕێژەی دانیشتوان لە هەرێم 28% بەرز بووەتەوە و هاتنیشیان بەردەوامە، چونكە حكوومەتی هەرێمی كوردستان زیاتر لە هەموو وڵاتانی دەوروبەر خزمەتگوزاری پێشكەش بە ئاوارە و پەنابەران دەكات و حكوومەتی عێراقیش وەك پێویست هاوكاریی ئاوارە و پەنابەران ناكات، ئەمەش قورساییەكی زۆری خستووتە سەر شانی حكوومەتی هەرێمی كوردستان.

جەختی لەسەر ئەوەش كردەوە كە هەرێمی كوردستان لە یەك كاتدا هاوكاری و خزمەتگوزاری پێشكەش بە ژمارەیەكی یەكجار زۆری ئاوارە و پەنابەران دەكات، لە شەڕی دژی تیرۆریش لە جیاتی هەموو جیهان بەرگری لە مرۆڤایەتی و مافەكانی مرۆڤ و پێكهاتە جیاوازەكانی عێراق و هەرێمی كوردستان دەكات. هەروەها هیوای خواست كە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی ئەركەكانی بەرامبەر بە هەرێمی كوردستان جێبەجێ بكات بە تایبەت كە مەترسی ئەوە هەیە بەهۆی شەڕەكانی حەسەكە و ناوخۆی عێراقەوە ژمارەیەكی زیاتری ئاوارە و پەنابەران ڕوو لە هەرێمی كوردستان بكەن.

ئێوارەی ئەمڕۆ یەكشەممە 2015/4/19 بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە بەڕێز یان كۆوبش نوێنەری نوێی تایبەتی سكرتێری گشتی نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ عیراق و شاندێكی یاوەری كرد.

لە دیدارێكدا نوێنەری تایبەتی سكرتێری گشتی نەتەوە یەكگرتوەكان بۆ عێراق باسی لە ڕووداوەكانی ساڵی ڕابردوو لە عیراق كرد بە تایبەت هێرشەكانی تیرۆریستانی داعش بۆ سەر هەرێمی كوردستان و چەند ناوچەیەكی عیراق و هاتنی ژمارەیەكی زۆری ئاوارە و پەنابەری ناوخۆ و سوریا بۆ هەرێمی كوردستان كە بارگرانییەكی زۆری بۆ حكوومەتی هەرێم دروستكردووە، بەڵام حكوومەتی هەرێم توانی بەشێوەیەكی ڕێكوپێك پێشوازی لەو پەنابەرانە بكات و شوێنی حەوانەوە و یارمەتییان بۆ دابین بكات.

ئاماژەی بەوەش كرد كە لەلای خۆیەوە هەوڵی بەردەوام دەدات لە ڕێگەی ڕێكخراوەكانی سەر بە نەتەوە یەكگرتووەكانەوە یارمەتی پێویست پێشكەش بە ئاوارە و پەنابەران بكرێت و لە هەمان كاتیش پشتگیری هەوڵەكانی حكوومەتی هەرێمی كوردستان دەكەن بۆ باشتر كردنی ڕەوشی ئاوارەكان لە ڕووی تەندروستی و پەروەردە و پێداویستییەكانی رۆژانەوە.

لە بەشێكی دیكەی قسەكانیدا باسی لە پەیوەندییەكانی نێوان هەولێر و بەغدا كرد كە پێشڤەچوونێكی باشی بەخۆیەوە بینیوە و بووەتە مایەی سەقامگیری زیاتری سیاسی لەناوخۆی عێراق، هاوڕابوو كە كێشەی داعش و بنبڕكردنی مەترسییەكانی، تەنیا بەڕێگەی سەربازی چارەسەر ناكرێت، بەڵكو دەبێت حكوومەتی عێراق لە ڕووی سیاسی و كۆمەڵایەتی و ئابووریشەوە ڕووبەڕووی داعش ببێتەوە و لە هەمان كاتدا ئاشتەوایی نیشتمانیی دروست بكرێت.

لای خۆیەوە بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان سوپاسی ئەو سەردانەی نوێنەری تایبەتی سكرتێری گشتی نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ عێراق كرد و هیوای سەركەوتنی بۆ خواست لە ئەركی نوێیدا. هەروەها ئاماژەی بەو گرفتانە كرد كە هەرێمی كوردستان دووچاری بووەتەوە بە تایبەتی ئەو كێشانەی دوای بڕینی بودجەی هەرێم لەلایەن حكوومەتی پێشووی عێراقەوە دروستبوون كە ئاستەنگێكی زۆری بۆ هەرێم دروستكرد، بەڵام سەرەڕای ئەمەش خەڵك و حكوومەتی هەرێم باوەشیان بۆ ئەو ژمارە زۆرەی ئاوارە و پەنابەران كردەوە كە لە ترسی تیرۆر ڕایانكردووە.

ئاماژەی بەوەش كرد كە هاوكاریكردنی ئاوارەكان لە توانای حكوومەت بەدەرە بەتایبەت كە ئێستا باس لە ئازادكردنی شاری مووسڵ و چەند ناوچەیەكی دیكەی عێراق لە دەستی داعش دەكرێت و مەترسی ئەوە هەیە ژمارەیەكی زۆرتری پەنابەر و ئاوارە ڕوو لە هەرێمی كوردستان بكەن، بۆیە هەرێم پێویستی بە هاوكاریی و كۆمەكیی نێودەوڵەتی دەبێت بە تایبەت ڕێكخراوەكانی سەر بە نەتەوە یەكگرتووەكان. لە هەمان كاتدا سوپاسی ڕێكخراوەكانی سەر بە نەتەوە یەكگرتووەكانی كرد كە توانیویانە هاوكاری حكوومەتی هەرێم بن لە هەموو بوارەكانی بەهاناوەچوونی ئاوارەكاندا. لەبارەی پەیوەندییەكانی نێوان هەولێر و بەغداشەوە، بەڕێز سەرۆك وەزیران باسی لەوە كرد كە هەرچەندە ئێستا پەیوەندییەكان باشن، بەڵام پێویستە هەندێك بابەت لەڕووی تەكنیكییەوە قسە و گفتوگۆی زیاتری لەسەر بكرێت و چارەسەری گونجاویان بۆ بدۆزرێتەوە.

ئاڵوگۆڕكردنی بیروڕا لەبارەی چەند بابەتێكی پەیوەست بە هەرێم و عێراق و رۆژهەڵاتی ناوەڕاستەوە بە شێوەیەكی گشتی و خستنە ڕووی بارودۆخی ناوچەكە، لایەنێكی دیكەی دیدارەكە بوو.

پاشنیوەڕۆی ئەمڕۆ سێشەممە 2015/4/28 بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە خاتوو زەینەب بانگورا نێردراوی تایبەتی سكرتێری گشتیی نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ كاروباری رێگریكردن لە توندوتیژی دژی ئافرەتان لە ناوچە كێشە دارەكان كرد.

لە دیدارێكدا خاتوو بانگورا جیا لە دەربڕینی خۆشحاڵی خۆی بۆ دیداری لەگەڵ سەرۆك وەزیران، هەروەها باسی لە سەردانەكانی بۆ كەمپی ئاوارەكان كرد و ئاماژەی بەوە كرد كە لە نزیكەوە ئاگاداری ڕەوشی پەنابەران بووە بە تایبەتی ئەو ئافرەتە ئێزدییانەی لەلایەن تیرۆریستانی داعشەوە ڕووبەڕووی توندوتیژی و دەست درێژی بوونەتەوە و بۆ ئەو مەبەستەش لەگەڵ لایەنە پەیوەندارەكان لێكۆڵینەوەی پێویستی كردووە و پشتگیری خۆشی بۆ هاوكاریكردنی دازەمەزراوە فەرمی و نا فەرمییەكانی هەرێم دەربڕی بۆ چارەسەركردنی ئەو كێشانە بە تایبەتی بەهاناوەچوونی ئەو ئافرەتانە و گەڕاندنەوەیان بۆ ناو كۆمەڵگە و هاوكاریكردنیان لە ڕووی سایكۆلۆژییەوە.

لە بەشێكی دیكەی قسەكانیدا خاتوو زەینەب بانگورا دەستخۆشی و دڵخۆشی خۆی بۆ هاوكارییەكانی هەرێمی كوردستان و لایەنەكانی پەیوەندیداری حكوومی و رێكخراوەكان دەربڕی كە بە هەموو شێوەیەك بەهانای ئەو قوربانیانەوە چوون و باسی لەوەش كرد لە زۆر شوێنی وڵاتانی جیهان ئەو حاڵەتانە ڕوویانداوە، بەڵام لە بەر چەندین هۆكاری كۆمەڵایەتی و ئایینی، هەوڵیانداوە ڕووداوەكان پەردەپۆش بكەن. 

لای خۆیەوە بەڕیز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان سوپاسی ئەو سەردانەی نێردراوی تایبەتی سكرتێری گشتی نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ كاروباری رێگریی كردن لە توندوتیژیی دژی ئافرەتان لە ناوچە كێشە لەسەرەكان كرد و داوای كرد رێكخراو و ئاژانسەكانی سەر بە نەتەوە یەكگرتووەكان بەردەوام بن لە پشتگیریی و هاوكارییكردنی حكوومەتی هەرێم بە مەبەستی زیاتر بەهاناوەچوونی قوربانیانی دەستی تیرۆر و چارەسەركردن و ساڕێژكردنی برینەكانیان و بۆ ئەو مەبەستەش ئامادەیی حكوومەتی هەرێمی بۆ هەر هاوكارییەك دەربڕی و ئاماژەی بە زیاتر چالاك كردنی كاری ئەو یەكە تایبەتییانەی ناو وەزارەتی ناوخۆ و پارێزگاكان و ناو كەمپەكان كرد كە بە مەبەستی هاوكاریكردنی قوربانیانی توندوتیژی دژی ئافرەتان دامەزراون بۆئەوەی لەگەڵ رێكخراوەكانی كۆمەڵگەی مەدەنی و ئاژانسەكانی سەر بە نەتەوە یەكگرتووەكان و رێكخراوەكانی دیكە كەمێك لە نەهامەتییەكانی ئەو قوربانیانە كەم بكەنەوە و كێشەكانیان لە هەموو ڕووێكەوە چارەسەر بكەن.

ئەمڕۆ دووشەممە 2ـی 3ـی 2015 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە نیكۆلای ملادینۆڤ نێردەی تایبەتی سكرتێری گشتیی نەتەوە یەكگرتووەكان لە عێراق كرد.

لە دیدارەكەدا نێردەی تایبەتی سكرتێری گشتیی ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان كە كۆتایی بە ئەرك كارەكانی لە عێراق هاتووە سوپاسی سەرۆك بارزانیی كرد بۆ ڕەخساندنی ئەم دیدارە و كورتەیەكی لە بارودۆخی سیاسی و ئەمنیی عێراق و هەڵوێستی لایەن و پێكهاتەكانی عێراق لەمەڕ پڕۆسەی سیاسیی عێراق و ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆر خستەڕوو و داوایشی كرد بۆ تێپەڕاندنی ئەو قەیرانە سیاسی و ئەمنییەی عێراقی گرتووەتەوە هەموو پێكهاتەكانی عێراق لە دیالۆگ و لێكتێگەییشتن و هەماهەنگیی نێوانیان بەردەوام بن.

پەیوەست بە پەیوەندییەكانی هەرێم و بەغدا نێردەی تایبەتی سكرتێری گشتیی ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان جەختی لەوە كردەوە كە دیدار و سەردانی شاندەكانی هەردوولا یارمەتیدەدەر دەبێت بۆ چارەكردنی كێشەكان هەروەها ئاماژەیشی بە ڕۆڵی سەرۆك بارزانی كرد لە پڕۆسەی سیاسیی عێراق كە بەردەوام پارێزگاری لە بەرژەوەندییەكانی گەلی كوردستان كردووە و لە هەمانكاتیشدا سەرۆك بارزانی هۆكارێك بووە بۆ لەیەكتر نزیككردنەوەی پێكهاتەكانی عێراق و ڕاگرتنی هاوسەنگیی نێوانیان.

لەبەرانبەردا سەرۆك بارزانی سوپاسی نێردەی تایبەتی سكرتێری گشتیی ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان كرد و هیوای سەركەوتنی بۆ خواست لە ئەرك و كارە تازەكەی و وێڕای ئاماژەدان بە دیداری خۆی و سەرۆك وەزیرانی عێراق لە شاری میونیخ ئەوەی خستەڕوو كە هەرێمی كوردستان ئامادەیە یارمەتیی پڕۆسەی سیاسیی و حكوومەتی نوێی عێراق بدات و لەم ڕوویەشەوە هەنگاوی ناوە.

هەر لەم دیدارەدا سەرۆك بارزانی جەختی لەوە كردەوە كە بۆ چارەسەركردنی كێشەكانو ئاشتەوایی نیشتیمانی پێویستە نییەتی لایەنەكان بۆ نەهێشتنی كێشەكان هەبێت و كولتووری كاری پێكەوەیی و شەراكەتیش باڵادەست بێت.

بارودۆخی سیاسیی ناوچەكە و تەحەدییاتی بەردەم ئاییندەی گەلانی ناوچەكە تەوەرێكی دیكەی ئەم دانیشتنە بوو.

ئێوارەي رۆژي هەيني 26/9/2014 لە نيويۆرك شاندي هەرێمي كوردستان، كە پێكهاتبوو لە دكتۆر فوئاد حسێن سەرۆكي ديواني سەرۆكايەتي هەرێمي كوردستان و فەلاح مستەفا بەرپرسي  پەيوەنديەكاني دەرەوەى حكومه ت، لە چوارچێوەي شاندي عێراقي و لە پەراوێزي كۆبوونەوەكاني خولي 69يەميني كۆمەڵەي گشتي نەتەوە يەكگرتووەكان، ئامادەي دانيشتني پێشكەش كردني ووتاري دكتۆر فوئاد مەعسوم سەرۆك كۆماري عێراقي فيدڕاڵ بوون.

بەمەبەستی ئاگاداركردنەوەی دیپلۆماتكاران و ‏نوێنەرانی ووڵاتانی بیانی و بەرپرسانی رێكخراوە نێودەوڵەتیەكان لە هەرێمی كوردستان، لە دواپەرەسەندنەكانی گۆڕەپانی سیاسی و ئەمنی كوردستان و عیراق و ناوچەكە، رۆژی چوارشەممە فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكومەت و فەریق جەبار یاوەر ووتەبێژی رەسمی و ئەمینداری گشتی وەزارەتی پێشمەرگە كۆبوونەوەیەكی فراوانیان لەگەڵ دیپلۆماتكاران و ‏نوێنەرانی ووڵاتانی بیانی و نەتەوە یەكگرتووەكان لە هەرێم ئەنجامدا.‏

لە سەرەتای كۆبونەوەكە، فەلاح مستەفا ئامانجی كۆبونەوەكەی بۆ ئامادەبووان ڕوونکردەوە کە ئەم كۆبوونەوەیە بەمەبەستی پتەوكردنی پەیوەندییەكان و خستنەڕووی هەڵوێستی سەركردایەتی سیاسی هەرێمی كوردستانە لە بەرامبەر پەرەسەندنە سیاسی و ئەمنیەكان و مەترسی تیرۆرستان لەسەر هەرێمی كوردستان و عیراق، كە بەم دواییە چەند ناوچەیەكی عیراقیان كۆنترۆل كردووە و كارەساتێكی مرۆیی گەورەی بەدوای خۆیدا هێناوە. وەهەروەها گووتی، ئەم گروپە تیرۆرستیانە ئەندامیان لەزۆر وڵاتی جیهانەوە هاتوون و مۆركێكی نێودەوڵەتی وەرگرتووەو تەنها پەیوەست نییە بە عیراق و ناوچەكە، بۆیە ئەركی كۆمەڵگای نێودەوڵەتییە كاراتر بن بۆ رێگەگرتن لە تەشەنەكردنی دیاردەی تیرۆر.

بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكومەت باسی لە  هەڵوێستی كۆمەڵگای نێودەوڵەتی کرد، کە ستایشی زۆری حكومەتی هەرێمی كوردستانیان كردووە بۆ گەشەسەندن و سەقامگیری هەرێمی كوردستان و بەرپەرچەردانەوەی تیرۆرستان و لەخۆگرتنی ژمارەیەكی زۆری ئاوارەی سوریاو ناوخۆی عیراق كە بەهۆی ناسەقامگیری و لە ترسی تیرۆرستان ناوچەكانی خۆیان جێهێشتووە. بەرێزیان گووتی،  كاتی ئەوە هاتووە ئەمڕۆ كۆمەلگای نێودەوڵەتی بە شێوەی پراكتیكی یارمەتی مرۆیی و سەربازی پێشكەش بە حكومەتی هەرێمی كوردستان بكەن.

فەلاح مستەفا ئەوەشی گووت کە ئەو كارەساتە مرۆییەی لە شنگال روودەدات نابێ‌ كۆمەڵگای نێودەوڵەتی لێی بێدەنگ بێت و دەبێ‌ یارمەتی ئەو خێزانانەی چیای شنگال بدرێت و كۆمەك و یارمەتیان پێشكەش بكرێت. دواتر باسی لە رەوشی ئەمڕۆی عیراق و پەیوەندی هەولێر و بەغدا و تەنگژەو ئاڵۆزیەكانی نێوان هەردوولا كرد بە تایبەت چەقبەستوویی پرۆسەی سیاسی پێكنەهێنانی حكومەت و راگرتنی بەشە بودجەی هەرێمی كوردستان.

لە کۆتاییدا، بەرپرسی پەیوەندییەكانی دەرەوە جەختی لەسەر سیاسەتی حكومەتی هەرێم كردەوە سەبارەت بە زیاتر بەهێزكردنی پەیوەندییەكان لەڕووی سیاسی و ئابووری و فەرهەنگی و پەرەپێدانی تواناكان لەگەڵ وڵاتانی جیهان بە گشتی و وڵاتانی ناوچەكە بەتایبەتی و گووتی: لە ماوەی رابڕدوو دا ئەم پەیوەندیانە پێشكەوتنێكی بەرچاویان بەخۆیەوە بینیوە.

شایانی باسە، هەریەک لە  كاروان جەمال جێگری بەرپرسی فەرمانگە و نوێنەرانی حكومەتی هەرێمی کوردستان لە نەمسا و ئیتاڵیا ئامادەی کۆبوونەوەکە بوون.