له‌ دیدارێكدا به‌ڕێز وه‌زیرى ده‌ره‌وه‌ى هۆله‌ندا كه‌ جارى یه‌كه‌مه‌ سه‌ردانى هه‌رێمى كوردستان ده‌كات، خۆشحاڵى به‌ سه‌ردانى كوردستان و سه‌رسامیى خۆى به‌ پێشكه‌وتنه‌كانى هه‌رێمى كوردستان نیشان دا و ده‌ستخۆشى له‌ حكوومه‌ت و خه‌ڵكى كوردستان كرد كه‌ له‌ سه‌ره‌تاى ڕاپه‌ڕینى ئازارى 1991 و دواى ڕووخانى ڕژێمى به‌عسه‌وه‌ له‌ 2003، هه‌رێمى كوردستان پێشكه‌وتنى زۆر گه‌وره‌ى به‌خۆیه‌وه‌ بینیوه‌ و له‌ هه‌موو بواره‌كاندا پێشكه‌وتووه‌.

له‌ دیداره‌كه‌دا دوایین پێشڕه‌و‌ى و سه‌ركه‌وتنه‌كانى پێشمه‌رگه‌ له‌ شه‌نگال و ناوچه‌كانى ده‌وروبه‌رى باسیان لێوه‌ كرا و به‌ڕێز وه‌زیرى هۆڵه‌ندى پیرۆزبایى سه‌ركه‌و‌تنه‌كانى له‌ به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زیران كرد و خۆشحاڵیى خۆى به‌ پێشڕه‌وییه‌كانى پێشمه‌رگه‌ نیشان دا. هه‌روه‌ها پشتگیریى مرۆیى و سه‌ربازیى وڵاته‌كه‌ى بۆ هه‌رێمى كوردستان دووپات كرده‌وه‌ و ئاماژه‌ى به‌ چالاكییه‌ سه‌ربازییه‌كانى هۆڵه‌ندا له‌ شه‌ڕى دژى تیرۆردا كرد و تیشكى خسته‌ سه‌ر به‌شداریكردنى هێزه‌ ئاسمانییه‌كانى هۆڵه‌ندا له‌و هێرشانه‌دا كه‌ هاوپه‌یمانیى نێوده‌وڵه‌تى دژى داعش ئه‌نجامیان ده‌دات. هه‌روه‌ها تیشك خرایه‌ سه‌ر ڕه‌وشى ئاواره‌ و په‌نابه‌ران له‌ هه‌رێمى كوردستان.

په‌یوه‌ندییه‌كانى هه‌رێمى كوردستان و هۆڵه‌ندا به‌شێكى دیكه‌ى دیداره‌كه‌ بوو كه‌ تیایدا هه‌ردوولا خواستى خۆیان بۆ بره‌ودان به‌و په‌یوه‌ندییانه و به‌ تایبه‌تیش له‌و بوارانه‌دا كه‌ بۆ هه‌ردولا گرنكن، دووپات كرده‌وه‌، وه‌ك بواره‌كانى ئابوورى و بازرگانى و كشتوكاڵ و هاوكارى له‌ كه‌رتى وزه‌دا. هه‌روه‌ها باس له‌ كار و چالاكییه‌كانى كۆمپانیا هۆڵه‌ندییه‌كان له‌ هه‌رێمى كوردستان و چۆنیه‌تیى به‌ره‌وپێشبردن و كاركردنى زیاتریان كرا.

دوایین ڕێككه‌وتنى حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان و حكوومه‌تى فیدرال و هه‌نگاوه‌كان بۆ چاره‌سه‌ركردنى ته‌واوى كێشه‌كانى نێوان هه‌ولێر و به‌غدا، ڕۆڵى هه‌رێمى كوردستان له‌ بنیاتنانه‌وه‌ى عیراقى دواى 2003 و په‌یوه‌ندییه‌كانى هه‌رێمى كوردستان له‌گه‌ڵ وڵاتانى دراوسێ، پرسى كورد و پرۆسه‌ى ئاشتى و چاره‌سه‌رى له‌ توركیا، پێشهاته‌كانى ناوچه‌كه‌ و سووریا و ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ى تیرۆر و كاریگه‌رییه‌كانى شه‌ڕى داعش له‌ ناوچه‌كه‌، چه‌ند بابه‌ت و ته‌ورێكى دیكه‌ى دیدارى هه‌ردوولا بوون. دواى ئه‌وه‌ش له‌ كۆنگره‌یه‌كى ڕۆژنامه‌وانیى هاوبه‌شدا تیشكیان خسته‌ سه‌ر ناوه‌ڕۆكى دیداره‌كه‌ و وه‌ڵامى رۆژنامه‌نووسانیان دایه‌وه‌.

له‌ سه‌ره‌تاى كۆنگره‌ ڕۆژنامه‌وانییه‌كه‌دا به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وه‌زیرانى هەرێمی كوردستان، هۆڵەندای بە وڵاتێكی گرنگ بۆ كوردستان له‌ قه‌ڵه‌م دا، بەتایبەتی لەو كاتە سەختانەی سه‌ره‌تاى نه‌وه‌ده‌كان و سه‌ده‌ى ڕابردوو كه‌ هەرێمی كوردستان پیایدا تێپه‌ڕی و لە كاتی ئێستاشدا وەك ئەندامێكی هاوپەیمانیی نێودەوڵەتی بۆ بەرەنگاربوونەوەی تیرۆرستانی داعش و یارمەتیدانی پێشمەرگەی كوردستان.

به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زیران خۆشحاڵیی خۆی بە سەردانی به‌ڕێز كۆندەرس نیشان دا و ئاماژەی بەوەدا كه‌ ئەمە یەكەمجارە وەزیری دەرەوەی هۆڵەندا سەردانی هەرێمی كوردستان دەكات و گوتی:
بە خێر بێن، ڕۆژتان باش،
خۆشحاڵین ئەمڕۆ بەیانی پێشوازیمان لە جەنابی وەزیری دەرەوەی هۆڵەندا كرد، كە جەنابیان یەكەمجارە سه‌ردانى كوردستان ده‌كه‌ن و ئێمە ئەم هاتنەی بەڕێزیان بۆ هەرێمی كوردستان بە پشتگیریی گەلی كوردستان و عیراق بە شێوەیەكی گشتی دەبینین. هۆڵەندا یەكێك بووە لەو وڵاتانەی لە سەرەتای ساڵی 1991ـەوە بەشداری لە یارمەتیدانی هەرێمی كوردستان كردووە و بەشێك بووە لە هاوپەیمانیی نێودەوڵەتیی ئەوكات بۆ پاراستنی هەرێمی كوردستان و ئێستاش جارێكی دیكە بەشێكە لەو هاوپەیمانییە نێودەوڵەتیەی لە دژی تیرۆریستان هەیە، بۆ پشتگیریی عیراق و هەرێمی كوردستان.

ئێمە لەو كۆبوونەوەیەدا لەسەر كۆمەڵێك تەوەر قسە و باسمان كردووە كە یەكێكیان، چۆنیەتیی مەشقپێكردن و ڕاهێنانی هێزی پێشمەرگە بوو. پرسى دووەمیش: چۆنیەتیی پێشكەشكردنی یارمەتیی مرۆیی و هاوكاری بۆ هەرێمی كوردستان بوو، هەروەها چۆنیەتیی بەشداریكردنی هۆڵەندا لە پێشخستن و یارمەتدانی كوردستان لە ڕووی ئابووریەوە.

بە شێوەیەكی گشتی كۆبوونەوەكەمان زۆر باش بووە، بە ناوی حكوومەتی كوردستان بەخێرهاتنی جەنابی دەكەین، و ئەویش خۆشحاڵیی خۆی دەربڕیوە، بەتایبەتی لەم كاتەدا كە سه‌ردانى كوردستانی كردووە، هاوكاتە لەگەڵ ئەو سەركەوتنانەی هێزەكانی پێشمەرگە لە بەرەكانی شەڕ بەدەستیان هێناوە.

لای خۆیەوە، وەزیری دەرەوەی هۆڵەندا وێڕای خۆشحاڵی بە سەردانی كوردستان و پیرۆزبایی لە گەلی كوردستان و پێشمەرگە، دووپاتی كردەوە كه‌ وڵاتەكەی هەمیشە لە یارمەتیدانی هەرێمی كوردستان بەردەوام دەبێت، بە تایبەتی لە بواری وزە و كشتوكاڵدا و تیشكی خستە سەر بەرنامەی سەردانەكەی بۆ هەرێمی كوردستان و ئەو دیدارانەی بە نیازە ئەنجامی بدات و گوتی: زۆر سوپاس، جەنابی سەرۆك وەزیران، سوپاسی ئەو پێشوازیەتان لێ دەكەم كە لە من و شاندی هۆڵەندیتان كرد. زۆر خۆشحاڵم بەوەی كە یەكەمجارە سەردانی هەرێمی كوردستان دەكەم، بە ڕەچاوكردنی پردی پەیوەندییەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و هۆڵەندا، خۆشحاڵین ببینین ئەم پەیوەندییە پێش دەكەوێت و لە دوو قۆناغی جیادا بەیەكەوە بووین، لە نەوەدەكان و ئێستاش.

ئێمە كۆبوونەوەیەكی باشمان لەگەڵ سەرۆك وەزیران و حكوومەتی هەرێمی كوردستان هەبوو، تیایدا باسمان لە تیرۆری داعش كرد، خۆشحاڵیش بووم بەوەی كۆمەڵگەی ئێوە ئامادەییی خۆی بۆ پێشوازیكردن لە ژمارەیەكی زۆری ئاوارە و پەنابەر نیشان داوە و دەستخۆشی لە گەل و حكوومەتی ئێوە دەكەین، بۆ ئەو پێشوازییە لەو پەنابەر و ئاوارانەی ناوەوە و دەرەوەی عیراق، بە تایبەتى سووریا.

لێرەدا دەمەوێ پیرۆزبایی لە سەرۆكی هەرێمی كوردستان و سەرۆك وەزیران بكەم بە بۆنەی ئەو سەركەوتنەی لە دژی داعش بەدەستی هێنا لەو ماوەیەی دواییدا. هێزەكانی ئێوە هێزی باش و ئازا و پیشەگەرن و ئەو سەركەوتنانە زۆر مەزن بوون، بە تایبەتى لە شوێنێكی وەك شه‌نگال كە خەڵكێكی زۆری تیادا كوژرا، خەڵكێكیش تووشی ئازار و ئەشكەنجە بوون.

ئێمە لە هۆڵەندا پشتگیرییەكی تەواوی گەلی عیراق دەكەین و لەو چوارچێوەیەشدا لە گەلی كوردستان. لە ڕێگەی فڕۆكەی F16 ـه‌وه‌ كە بەشدارییان لە چالاكییە سەربازییەكان كردووە بۆ شەڕی دژی تیرۆر و لەناوبردنی داعش. لە بەرنامەشماندایە كار بۆ ڕاهێنان و مەشقپێكردنی هێزە سەربازییەكان بكەین لە عیراق و كار بۆ ناردنی 100 ڕاهێنەر و شارەزا لەم بواره‌دا دەكەین. ڕاستە ئێوە هێزی ئازا و شەڕكەرتان هەیە، بەڵام زۆر جار بە هۆی نەبوونی ئامێری تایبەت بۆ پشكنین، بە تایبەتی بۆ پشكنینی مین و بۆمبی چێندراو، تووشی زیان دەبن.

ئێمە لەو گفتوگۆیانەی لەگەڵ سەرۆك وەزیران كردمان، خۆشحاڵین بەوەی باسی زۆر شتمان كرد كە بۆ هەردوولا گرنگن و مایەی خۆشحاڵیمانە هەردوولا پابەندیی خۆمان بەو پرسانە دووپات كرده‌وه‌ كە باسمان لێ كردن و هیوادارین بتوانین پەیوەندییەكانمان زیاتر بەرەو پێشەوە ببەین، بە تایبەتیش لە بواری ئابووریدا. ئێمە چالاكیی بازرگانیی باشمان لێرە هەیە و هیوادارین باشتر و زیاتریش ببن.

هەر لەو كۆبوونەوەیەدا باسی پرسی وزەمان كرد و باوەڕی تەواوم هەیە كە دەرفەتی زۆر هەیە بۆ هۆڵەندا و حكوومەتی هەرێمی كوردستان كە خۆی، خۆی بەڕێوە دەبات، بتوانین پەیوەندییەكانمان چاكتر و چالاكتریش بكەین. هاوبەشیمان بۆ شەڕی دژی داعش دەبێتە هۆی ئەوەی پەیوەندییەكانمان زیاتر و درێژتر و بەردەوامتریش بن.

پاش نیوەڕۆی ئەمڕۆش سەردانی كامپێك دەكەم كە ڕێكخراوی MAG كاری لەسەر دەكات بۆ هۆشیاركردنەوە و ئاگاداربوون لە زەرەر و زیانەكانی مین. هەروەها سەردانی كامپی بەحركەش دەكەم، لەو سەردانانەشدا ئێمە هۆشداری دەدەینە هاووڵاتیان كە لە مەترسییەكانی مین و بۆمبی چێندراو ئاگادار بن و زۆر بە پەرۆشەوەم جارێكی دیكە بگەڕێمەوە كوردستان، لە بارودۆخێكدا كە ترس و نیگەرانیی داعشی تیادا نەمابێت.

من لە یەكەمین سەردانمدا بۆ هەولێر دیدێكی باش و ئه‌رێنیم لەبارەیەوە وەرگرت و بە بەراوردكردن لەگەڵ بارودۆخی نالەباری ئەوسای ناوچەكە لەساڵی 1991 و دوای ڕووخانی ڕژێم لەساڵی 2003، پەرەسەندنەكانی هەرێمی كوردستان سەرنجیان ڕاكێشام و هیوادارم جارێكی دیكە بێمە ئێرە و پێشكەوتنی زیاتریش ببینم.

به‌ڕێز وەزیری دەرەوەی هۆڵەندا لە وەڵامی پرسیارێكدا لەبارەی بەشداریی وڵاتەكەیه‌وه‌ لە شەڕی دژی داعش، ڕوونى كرده‌وه‌ كه‌ فڕۆكەی F16 ی تایبەت بە سوپاسی هۆڵەندا، چالاكانە بەشداریی شەڕی دژی داعشیان كردووە و پاڵپشتیی پێشكەوتنەكانی پێشمەرگەی كردووە، ئەمە جگە لە دابینكردنی جلوبەرگ و كەرەستەی پێویست بۆ پێشمەرگە، كه‌ ئەمەش ورەی زیاتر بە پێشمەرگە دەدات. هاوكات باسی لە بەرنامەی ڕاهێنان و مەشقی تایبەتی لە ڕێگەی وڵاتەكەیانەوە بۆ پێشمەرگە كرد و دووپاتی كردەوە ئەوان دەیانەوێ هەوڵەكانیان لەمبارەیەوە پیشەگەرانە بێت.

بەڕێز نێچیرڤان بارزانی، سه‌رۆك وه‌زیرانى هه‌رێمى كوردستانیش لە وەڵامی پرسیارێكدا لەبارەی وادەی مەشقپێكردنی پێشمەرگە له‌ لایەن هۆڵەنداوە كە بۆ ماوه‌ى ساڵێكە و ده‌كرێت نوێ بكرێته‌وه‌ یان نا؟، گوتی: بەشداریكردنی هۆڵەندا یارمەتیدەرێكی باشە بۆ هەرێمی كوردستان لەم بوارەدا. كارەكە دەستپێكێكی باشە بۆ یەك ساڵ بەپێی بڕیاری پەرلەمانی هۆڵەندا و حكوومەتیش پێیەوە پابەندە و ئەگەر دوای ئەوە پێویست بوو، ده‌كرێ داوای زیاتر مانەوەیان بكەین بۆ یارمەتیدانی زیاتری پێشمەرگە.

وەزیری دەرەوەی هۆڵەندا ڕوونی كردەوە، وڵاتەكەی یەكێكە لە وڵاتە كۆمەكبەخشە گەورەكانی جیهان لە ڕووی پێشكەشكردنی یارمەتیی مرۆییه‌وه‌ بۆ ئاوارەكانی ناوخۆ كە لە ئاكامی تیرۆری داعش، یانیش بە هۆكاری دیكەوه‌ لە ناوچەكە، ئاوارە بوون. ئاشكراشی كرد كه‌ لە میانی ساڵی 2014 دا وڵاتەكەی زیاتر لە 100 ملیۆن دۆلاری خه‌رج كردووە و لە ساڵی داهاتووشدا ئه‌م بڕه‌ هاوكارییه‌ زیاتر دەبێت. هه‌روه‌ها باسى له‌وه‌ كرد كە بۆ عیراق نزیكەی 17 ملیۆن یارمەتیی مرۆیی هەبووە، ئەمە جگە لە هاتنی دوو كاروانی دیكەی یارمەتیی مرۆیی.

هەروەها گوتی : ئێمە بە ڕوونی بە پەرلەمانمان ڕاگەیاند، ئەو پارەیەی تەرخان كراوە، مەشق و ڕاهێنانی پێشمەرگە دەگرێتەوە لە هەرێمی كوردستان، ئەمە جگە لە هێزی سەربازیی تایبەت لە بەغدا و جگە لە چالاكییە ئاسمانیەكانیش بۆ پاڵپشتیی هێزەكانی پێشمەرگە.

هاوكات وەزیری دەرەوەی هۆڵەندا ستایشی پێشكەوتنی ئابووریی هەرێمی كوردستانی كرد كە لە كاتێكی سەختدا هاتوونەتە دی و خۆشحاڵیی خۆیشی بە گەیشتنی هەولێر و بەغداى بە ڕێككەوتنی سەرەتایی بۆ چارەسەركردنی گرفتەكانی نێوانیان نیشان دا و بە ڕێگایەكی نوێی لە قەڵەم دا بۆ دەستپێكردنەوەی چالاكیی ئابووری و بازرگانی و دووپاتیشی كردەوە هۆڵەندا لەم بوارەدا دەتوانێت زۆر شت پێشكەش بكات.

لە بارەی سەركەوتنەكانی پێشمەرگەش لەدەڤەری شه‌نگال، به‌ڕێز سەرۆك وه‌زیران دەستخۆشی لە پێشمەرگە كرد و سوپاسی كردن كە لەم پرۆسەیەدا بەشدار بوون و گوتی: ئێمە سڵاو بۆ پێشمەرگە قارەمانەكان دەنێرین، دەستیان، چاویان ماچ دەكەین و دەشزانین كارێكی زۆر سه‌ختیان كرد، بەڵام زۆر بە سەركەوتوویی، وەك دەشزانن ئەم پرۆسەیە بە سەرپەرشتیی ڕاستەوخۆی جەنابی سەرۆك بارزانی بووە و لە هەموو شوێنەكانیش جەنابیان بە وردی چاودێری كردە و ئۆپەراسیۆنەكانی پێشمەرگه‌ى كردووە، بەڵام شه‌نگال بۆ ئێمە وەكوو كورد پرسێكی یەكجار زۆر گرنگە و تەنانەت بۆ جەنابی سەرۆكیش گرنگ بوو خۆی لەو مەسەلەیەدا بەشدار بێت.

سوپاس بۆ خوا ناوچەیەكی یەكجار زۆر لە دەستی ئەوان ڕزگار بوو، هه‌رچه‌نده‌ تا ئێستا ناوشارى شه‌نگال بە تەواوی كۆنترۆڵ نەكراوە، بەڵام پێشڤەچوون هەیە و بە هیوای ئەوەین پەنا بەخوا لە زووترین كاتدا گوێمان لە هەواڵی خۆش ببێت و ئەمەش زیاتر بۆ فەرماندە سەربازیەكانی ئەوێ بەجێ دەهێڵم تا ئەوان قسەی لەسەر بكەن. بەڵام بە شێوەیەكی گشتی لە ماوەى ڕابردوودا ئەم سەركەوتنە یەكێك بووە لەو سەركەوتنە گەورانەی پێشمەرگە بە دەستی هێناوە و ئەمڕۆ هەم جەنابی وەزیر و جەنابی سەرۆك كۆمارى عیراق و سەرۆك وەزیران عه‌بادی، پیرۆزباییى ئه‌م سەركەوتنەیان كرد و ئەم سەركەوتنەش نەك تەنها بۆ كوردستان، بەڵكوو بۆ هەموو عیراقیش یەكجار زۆر گرنگ بووە.

لە بارەی ئایندەی ناوچە كوردستانییەكانی دەرەوەی ئیداری هەرێمی كوردستانیشه‌وه‌، بەڕێز نێچیرڤان بارزانی گوتی: گرنگترین شت ئەوە بوو ئەو ناوچانە لە دەستی تیرۆریستانی داعش پاك كرانەوە، ئەمە لە بەرژەوەندیی عیراق و هەرێمی كوردستان و هەموو لایەكدایە. بۆ ئێمە جارێ ئەمە گرنگ بوو، لەبارەی گەڕانەوەشیانه‌وه‌ بۆ هەرێمی كوردستان، ئه‌وا دەستووری عیراق ئەم پرسەی دیاری كردووە و نەخشەڕێگای بۆ جێبەجێكردنی داناوە و ئێمەش پابەندی ئەم ماددە دەستووریە دەبین. پاككردنەوەی ئەم ناوچانە لە تیرۆریستانی داعش بێگومان لە بەرژەوەندیی هەرێمی كوردستان و عیراق و هەموو پێكهاتەكانی عیراقدا دەبێت.