هەرێم - ئێران
له سه‌ر پێشنیاری حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان، تاران بڕیاری داوه بۆ تێپه‌راندنی قه‌یرانه‌كه هاوكاری هه‌رێم بكات و هه‌رێمیش له به‌رامبه‌ر ئه‌وه‌دا نه‌وت هه‌نارده‌ی تاران ده‌كات.
"نازم ده‌باغ" نوێنه‌ری حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان له تاران له لێدوانێكی تایبه‌تیدا به‌تۆڕی هه‌واڵی بیروڕای ڕاگه‌یاند: دوای ئه‌وه‌ی مانگی 10ی ساڵی ڕابردوو سه‌رۆك وه‌زیرانی هه‌ریم بۆ به‌ژداریكردن له كۆنفرانسێك سه‌ردانی تارانی كرد و له چوارچێوه‌ی سه‌ردانه‌كه‌شیدا چاوی به به‌رپرسانی تاران كه‌وت و له چاوپێكه‌وتنه‌كه‌شدا باس له قه‌یرانی دارای هه‌رێم كرا و سه‌رۆك وه‌زیرانی هه‌رێمیش پێشنیاری ئه‌وه‌ی كرد حكومه‌تی تاران له بری حكومه‌تی هه‌ریم بڕی پاره‌ی كۆمپانیا ئێرانیه‌كان له كوردستان بدات و ئه‌وانیش له‌به‌رامبه‌ردا نه‌وت هه‌نارده‌ی تاران ده‌كه‌ن.
ده‌باغ وتیشی: پێشنیاریش كراوه كۆمپانیا ئێرانیه‌كان له هه‌رێمی كوردستان به‌رده‌وام بن له كاركردن كه ژماره‌یان نزیكه‌ی 300 كۆمپانیا ده‌بێت، ئه‌وه‌نده‌ی زانیاریشم هه‌بێت تاران پێشنیاره‌كه‌ی هه‌رێمی خستۆته بواری جێبه‌جێكردنه‌وه، به‌س ماوه‌ته‌وه ڕێكه‌وتنێكی فه‌رمی بۆ جێبه‌جێكردنی بكرێت.
به‌وته‌ی نوێنه‌ری حكوومه‌تی هه‌رێم له تاران: هه‌نارده‌ی نه‌وتی هه‌رێم له به‌رامبه‌ر ئه‌م ڕێكه‌وتنه‌ی له‌گه‌ڵ حكومه‌تی تاران له ڕێگه‌ی ته‌نكه‌ره‌وه ده‌بێت و بۆ قۆناغه‌كانی داهاتووش له ڕێگه‌ی بۆڕیه‌وه ده‌بێت كه ئه‌وه‌ش كاتی ده‌وێت تا هه‌نارده‌ی نه‌وتی هه‌ریم به تاران ببه‌سترێته‌وه.
نوێنه‌ره‌كه‌ی حكوومه‌تی هه‌رێم له تاران له ساڵیادی راپه‌ڕین وتی: پیرۆزبای گه‌رم له هێزی پێشمه‌رگه‌ی كوردستان و كۆمه‌ڵانی خه‌ڵكی كوردستان و ڕێكخستنه‌كانی دێرین و ناوشار و سه‌رجه‌م لایه‌نه‌كان ده‌كه‌م به بۆنه‌ی به‌ژداریكردنیان له‌و ڕاپه‌ڕینه مه‌زنه‌ی بوو به‌هۆی له‌ناوچوونی دوژمنی سه‌رسه‌ختی گه‌لی كورد، ئومێد ده‌كه‌م هه‌موو لایه‌نه سیاسییه‌كان به‌هه‌مان ڕوح و گیانی ئه‌وكاته‌ی كه ڕیكه‌وتن بۆ ئه‌وه‌ی ڕاپه‌ڕین بكه‌ن، هه‌موان ده‌ست له‌ناو ده‌ست هه‌وڵ بده‌ن بۆ دابینكردنی ئاسایش و ئارامی و خۆشگوزه‌رانی و تێپه‌ڕاندنی ئه‌و قه‌یرانه و دابینكردنی ئاینده‌یه‌كی گه‌ش بۆ نه‌وه‌كانی دوای خۆمان.
له سه‌ر پێشنیاری حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان، تاران بڕیاری داوه بۆ تێپه‌راندنی قه‌یرانه‌كه هاوكاری هه‌رێم بكات و هه‌رێمیش له به‌رامبه‌ر ئه‌وه‌دا نه‌وت هه‌نارده‌ی تاران ده‌كات.
"نازم ده‌باغ" نوێنه‌ری حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان له تاران له لێدوانێكی تایبه‌تیدا به‌تۆڕی هه‌واڵی بیروڕای ڕاگه‌یاند: دوای ئه‌وه‌ی مانگی 10ی ساڵی ڕابردوو سه‌رۆك وه‌زیرانی هه‌ریم بۆ به‌ژداریكردن له كۆنفرانسێك سه‌ردانی تارانی كرد و له چوارچێوه‌ی سه‌ردانه‌كه‌شیدا چاوی به به‌رپرسانی تاران كه‌وت و له چاوپێكه‌وتنه‌كه‌شدا باس له قه‌یرانی دارای هه‌رێم كرا و سه‌رۆك وه‌زیرانی هه‌رێمیش پێشنیاری ئه‌وه‌ی كرد حكومه‌تی تاران له بری حكومه‌تی هه‌ریم بڕی پاره‌ی كۆمپانیا ئێرانیه‌كان له كوردستان بدات و ئه‌وانیش له‌به‌رامبه‌ردا نه‌وت هه‌نارده‌ی تاران ده‌كه‌ن.
ده‌باغ وتیشی: پێشنیاریش كراوه كۆمپانیا ئێرانیه‌كان له هه‌رێمی كوردستان به‌رده‌وام بن له كاركردن كه ژماره‌یان نزیكه‌ی 300 كۆمپانیا ده‌بێت، ئه‌وه‌نده‌ی زانیاریشم هه‌بێت تاران پێشنیاره‌كه‌ی هه‌رێمی خستۆته بواری جێبه‌جێكردنه‌وه، به‌س ماوه‌ته‌وه ڕێكه‌وتنێكی فه‌رمی بۆ جێبه‌جێكردنی بكرێت.
به‌وته‌ی نوێنه‌ری حكوومه‌تی هه‌رێم له تاران: هه‌نارده‌ی نه‌وتی هه‌رێم له به‌رامبه‌ر ئه‌م ڕێكه‌وتنه‌ی له‌گه‌ڵ حكومه‌تی تاران له ڕێگه‌ی ته‌نكه‌ره‌وه ده‌بێت و بۆ قۆناغه‌كانی داهاتووش له ڕێگه‌ی بۆڕیه‌وه ده‌بێت كه ئه‌وه‌ش كاتی ده‌وێت تا هه‌نارده‌ی نه‌وتی هه‌ریم به تاران ببه‌سترێته‌وه.
نوێنه‌ره‌كه‌ی حكوومه‌تی هه‌رێم له تاران له ساڵیادی راپه‌ڕین وتی: پیرۆزبای گه‌رم له هێزی پێشمه‌رگه‌ی كوردستان و كۆمه‌ڵانی خه‌ڵكی كوردستان و ڕێكخستنه‌كانی دێرین و ناوشار و سه‌رجه‌م لایه‌نه‌كان ده‌كه‌م به بۆنه‌ی به‌ژداریكردنیان له‌و ڕاپه‌ڕینه مه‌زنه‌ی بوو به‌هۆی له‌ناوچوونی دوژمنی سه‌رسه‌ختی گه‌لی كورد، ئومێد ده‌كه‌م هه‌موو لایه‌نه سیاسییه‌كان به‌هه‌مان ڕوح و گیانی ئه‌وكاته‌ی كه ڕیكه‌وتن بۆ ئه‌وه‌ی ڕاپه‌ڕین بكه‌ن، هه‌موان ده‌ست له‌ناو ده‌ست هه‌وڵ بده‌ن بۆ دابینكردنی ئاسایش و ئارامی و خۆشگوزه‌رانی و تێپه‌ڕاندنی ئه‌و قه‌یرانه و دابینكردنی ئاینده‌یه‌كی گه‌ش بۆ نه‌وه‌كانی دوای خۆمان.
هەولێر - KDP.info- سەرۆکوەزیرانی کوردستان، پێشوازی لە نوێنەری حکوومەتی هەرێم لە تاران کرد و لەدیدارەکەدا دا جەخت لە بایەخ و په‌یوەندییەکانی هەولێر و تاران کرایەوە.
پێشنیوه‌ڕۆى ڕۆژی چوارشه‌ممه 2/3/2016، "نێچیرڤان بارزانى" سه‌رۆك وه‌زیرانى هه‌رێمى كوردستان؛ له دیدارێكدا له‌گه‌ڵ "نازم ده‌باغ" نوێنه‌رى حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان له تاران، په‌یوه‌ندییه‌كانى حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستانى له‌گه‌ڵ كۆمارى ئیسلامیى ئێران تاوتوێ كرد و جه‌ختى له‌سه‌ر بایه‌خ و گرنگیى په‌یوه‌ندییه‌كانى هه‌ولێر و تاران بۆ هه‌رێمى كوردستان و كۆمارى ئیسلامى و خواستى حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان بۆ بره‌ودان به په‌یوه‌ندییه‌كانى له‌گه‌ڵ كۆمارى ئیسلامى؛ كرده‌وه.
له دیداره‌كه‌دا كه "عه‌بدوڵڵا ئاكره‌یى" به‌ڕێوه‌به‌رى گشتیى په‌یوه‌ندییه‌كانى حكوومه‌تى هه‌رێم له‌گه‌ڵ ئێران ئاماده‌یى بوو، باس له كار و چالاكییه‌كانى نوێنه‌رایه‌تیى حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان له تاران كرا و تیشك خرایه سه‌ر چۆنیه‌تیى كاراكردنى زیاترى كار و ئه‌ركه‌كانى نوێنه‌رایه‌تیى حكوومه‌ت و گرنگیى بره‌ودان و به‌ره‌وپێشبردنى په‌یوه‌ندییه‌كانى هه‌ردوولا، به‌تایبه‌تیش له‌و بوارانه‌دا كه بۆ هه‌رێمى كوردستان گرنگن و خزمه‌ت به به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانى هه‌ردوولا ده‌كه‌ن.
بەبۆنەى چلەى ماتەمینى ٤٨٥ حاجى ئێرانى کە لەڕێوڕەسمى حەجى ئەمساڵ گیانیان لەدەستدا، کونسوڵگەرى گشتى کۆمارى ئیسلامى ئێران رێوڕەسمى واژووکردنى دەفتەرى بیرەوەرى بۆ ماوەى ٣ رۆژ رێکخست. ئەمڕۆ چوارشەممە فەلاح مستەفا بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەت بە یاوەرى عبدالله ئاکرەیى بەرپرسى بەشى پەیوەندیەکانى ئێران لە فەرمانگەى پەیوەندیەکانى دەرەوەو ژمارەیەک لە بەڕێوەبەرى گشتى و بەڕێوەبەر سەردانى کونسوڵگەرى گشتى کۆمارى ئیسلامى ئێرانى کردو لەلایەن مورتەزا عەبادى کونسوڵى گشتى کۆمارى ئیسلامى ئێران لە هەولێرو بەرپرسانى کونسوڵگەرى پیشوازیان لێکرا.
فەلاح مستەفا بە ناوى گەل و حکومەتى هەرێمى کوردستان هاوسۆزى و هاوخەمى و پرسەو سەرخۆشى لە گەلان و حکومەتى کۆمارى ئیسلامى ئێران کرد. لەم بارەیەوە گووتى ئەم رووداوە هەموو لایەکى خەمناک کردو هیوادارین رووداوى لەم شێوەیە جارێکى تر رووبەڕووى حاجیان نەبێتەوە.
هەردوولا باسیان لە پەیوەندى دێرینى نێوان کۆمارى ئیسلامى ئێران و هەرێمى کوردستان کرد بەتایبەت لە ڕۆژە سەخت و دژوارەکان، هیوایان خواست ئەم پەیوەندیانە ببێتە مایەى ئاسوودەیى بۆ گەلانى هەردوولا.
مورتەزا عەبادى کونسوڵى گشتى کۆمارى ئیسلامى ئێران لە هەولێر پوختەیەکى لەسەر ئاست و بایەخى پتەوکردنى پەیوەندیەکانى نێوان هەردوولا پێشکەش کرد، پاشان باسى لە هۆکارو ئاکامى ئەو رووداوە کرد و هەڵوێستى حکومەتى کۆمارى ئیسلامى ئێرانى خستەڕوو.
پاشان بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەت لە دەفتەرى واژووى بیرەوەرى، یاداشتى خۆى نووسى و هاوخەمى خۆى بۆ ئەو رووداوە دووپاتکردەوە کە تێیدا ٤٨٥ حاجى ئێرانى گیانیان لەدەستدا.
بەستێنی هاوکاری زانکۆی زانستی بێهزیستی و توانابەخشی لەگەڵ ناوەندە زانستی و فێرکارییەکانی هەرێمی کوردستانی عێراق ڕەخسا.
بە راپۆرتی ئاژانسی میهر،دوکتور "حەمیدرەزا خوڕەم خورشید" سەرۆکی زانکۆی زانستی بێهزیستی و توانابەخشی لەگەڵ دوکتور "نازم عومەر دەباغ" نوێنەری هەرێمی کوردستانی عێراقی لە ئێران دیداری کرد.
سەرۆکی زانکۆی زانستی بێهزیستی و توانابەخشی لەم دیدارەدا،لە توانایی زانستی ئەم زانکۆیەی وەک زانکۆی پسپۆڕی،تایبەت و چالاک لە بوارەکانی تەندروستی و ئاسایشی کۆمەڵایەتی،توانابەخشی و تەندروستی دەروونی و راهێنانی هێزی مرۆڤی قسەی کرد.
ئەو هەروەها بە ئاماژە بە بوونی یەک هەزار و ۷۰۰ خوێندکاری سەرقاڵی خوێندن لەم زانکۆیەن کە ۶۰ لەسەدی ئەوان لە قۆناغەکانی دوکتۆرا دەخوێنن وتی:بەستێنی هاوکاری زانکۆی بێهزستی لەگەڵ ناوەندە زانستییەکانی هەرێمی کوردستان کراوەیە.
لەم دیدارەدا دوکتۆر "محەمەد عەلی موحسێنی بەندپەی" جێگری کاروباری نیونەتەوەیی زانکۆی زانستی بێهزیستی و توانابەخشی،بە ئاماژە بە بارودۆخی تایبەت ناوچەکە و بوونی شەڕ و پێکادانەکان،جەختی کردەسەر ڕۆڵی بەشەکانی توانابەخشی لە ڕاهێنانی هێزی مرۆڤی بە کارامە زانی بۆ وەڵامدانەوە بە پێداویستیە تەندروستییەکان وڵاتانی دراوسێ لە بواری توانابەخشی بۆ کەم ئەندامان و بریندارانی شەڕ
لای خۆشیەوە "نازم دەباغ" کە لەگەڵ نوینەری فێرکاری و فەرهەنگی هەرێم بەشداریی لەم دیدارەدا کردووە، وێڕای باس کردنی پێویستییە فێرکارییەکانی هەرێمی کوردستان،خۆشحاڵی خۆی دەربڕی لە هاوکاری نێوان زانکۆی زانستی بێهزیستی و توانابەخشی لەگەڵ هەرێمی کوردستان.
بریاردرا دەقێکی لێکتێگەیشتن لە نێوان دوولایەن بە دیاری کردنی برگەکانی هاوکاری لە بواری زانستی و فەرهەنگی و فێرکاری وازژۆ بکرێت.
بە وتەی جێگری کاروباری نێونەتەوەیی زانکۆی زانستی بێهزیستی و توانا بەخشی، ڕاهێنانی هێزی مرۆڤی پسپۆڕ، بەڕێوەبردنی کۆنگرەی زانستی هاوبەش، جێبەجێ کردنی پرۆژەی هاوبەشی تویژینەوەیی لە ئاستی نەتەوەیی و نێونەتەوەیی و سەردان کردنی ناوەندەکانی پزیشکی و توانابەخشی دوو لایەن بە ئامانجی بەرزکردنەوەی ئاستی هاوکاری لە هەرێم لەو بڕگانەیە کە بڕیارە هاوکاری بۆ بکرێت.
"نازم دەباغ" نوێنەری هەرێمی کوردستان لە تاران، سەرەڕای ئاماژە بە خۆڕاگری هێزەکانی پێشمەرگە لە بەرانبەر پێشڕەوییەکانی گرووپی تیرۆریستی داعش،وتی: کۆماری ئیسلامی ئێران پشتیوانی سەرەکی و گرینگی هەرێمی کوردستان لە شەری داعشە.
بەشی نێونەتەوەیی ـ ئارمان نەسروڵڵاهی: "نازم دەباغ" چەندین ساڵە وەک نوێنەری هەرێمی کوردستان لە ئێراندایە و ئەم دیپلۆماتە کوردە کە لە تەمەنی 70 ساڵی نێزیک بووەتەوە لەم ساڵانەدا وەک ئاسانکار بووە بۆ پەیوەندییەکانی کوردەکانی عێراق لەگەڵ کۆماری ئیسلامی ئێران.
نوێنەری هەرێمی کوردستان دەڵێت پەیوەندی تۆکمەی لەگەڵ زۆربەی بەرپرسانی ئێران هەیە و تەنانەت هاوپەیوەند بە هەندێ پرسی ناوچەیی ڕاوێژی لەگەڵ دەکرێت.
ئەو جگە لە زمانی کوردی وەک زمانی دایکی خۆی، زمانەکانی ئینگلیزی،عەرەبی و فارسیش دەزانێ و بە سینگ فراوانی و ڕووی گەش وڵامی پرسیاری هەواڵنێرانی ئاژانسی مێهری دایەوە سەبارەت بە پرسە ناوخۆیی و ناوچەییەکان و ڕایگەیاند کە لە بارودۆخی ئێستادا میدیا و ڕاگەیاندن ڕۆڵی گرینگیان لەگۆڕانکارییەکانی ناوچەکەدا هەیە.
ئەو لە میانەی سەردان کردنی ئاژانسی هەواڵی مێهر وێڕای پیرۆزبایی کردن لە بەرپرسان بە بۆنەی کرانەوەی بەشی کوردی ئاژانسی هەواڵی مێهر،لە گفتوگۆ لەگەڵ هەواڵنێرانی مێهر وڵامی چەندپرسیارێکی دایەوە کە دەقی ئەو دیمانە وەک خۆی لە خوارەوە هاتووە:
دۆخی پەیوەندی کۆماری ئیسلامی ئێران و هەرێمی کوردستان چۆنە؟ و لە چ ئاستێک دایە؟
بێ گومان کۆماری ئیسلامی ئێران نێزیکترین وڵات بە عێراق بە تایبەت بە کوردەکانی ئەم وڵاتەیە و بە پێی ئەو هاوبەشیە فەرهەنگی و سیاسی و ئابووری و کۆمەڵایەتییەی کە لە نێوانیانداییە پەیوەندی ئێران و کۆماری ئیسلامی لە بارودۆخی ئێستا گونجاوە.
بەڵام هەوڵی ئێمە ئەوەیە کە بە ڕچاوکردنی دەفرایەتییەکانی بەردەست ئاستی ئەم پەیوەندیانە لە هەموو بەشەکان بە تایبەت ئابووری و بازرگانی بەرزبکەینەوە کە هەڵبەت لەم نێوانەدا دەبێ هەردوولایەن ئاسانکاری بکەن بۆ ڕەخساندنی بەستێن و کاری سەرەتاییش لەم پێناوەدا کراوە. لە ڕاستیدابوونی سنووری هاوبەشی نێوان ئێران و هەریمی کوردستان ئەم دەفرایەتییەی زیاتر دەکاتەوە و بەستێن بۆ هاوکارییە جۆراوجۆرەکان دەکاتەوە و هەڵبەت نابێ لەبیر بکەین کە هەرێم دەیەوێت ئەم پەیوەندی و هاوکاریانە بەرزبکاتەوە بەڵام لەم ڕێگایەدا کێشەی جۆراوجۆریش بونی هەیە کە دەبێ چارەسەر بکرێن.
سەرەکیترین کێشەکان کە کاریگەرییان لەسەر تۆکمەکردنەوەی ئەم پەیوەندییانە هەیە کامن؟
لە ڕاستیدا یەکێک لە کێشەکان لە بواری ژێرخانەکاندایە.ئەگەرچی لە ئێستادا سنوورە فەرمییەکانمان لە پارێزگاکانی کوردستان،کرماشان و ئازەربایجانی رۆژئاوایی دایە بەڵام دەبێ ئەم سنوورانە پەرەپێبدرێن و هەڵبەت هاوشانی ئەو سنوورانە دەبێ بازارچە سنوورییەکانیس گرینگیان پێبدرێت و ئیمکاناتی مرۆڤی و دارایی و ژێرخانییان بۆ دابین بکرێت بۆ ئەوەی ئەم پەیوەندیانە لە بوارەکانی ئابووری و بازرگانیدا بە باشترین شێواز بەردەوام بێت.
پەیوەندییەکانی کۆماری ئیسلامی ئێران لە دیکەی بوارەکان لەوانە سیاسی و ئەمنی لەگەڵ هەرێم لە چ ئاستێکدایە؟
لە راستیدا دەتوانین بڵێین کە کۆماری ئیسلامی ئێران بە سەرکەوتنی شۆڕشی ئیسلامی ئیران بووە ولاتێکی دۆست بۆ کوردەکانی عێراق و ئێمە هەرکات پێویستمان بە کۆماری ئیسلامی بووە ئەوان بێ هیچ چاوەڕوانییەک پشتیوانییان لێمان کردووە و ئەوپەڕی جاوەڕوانی ئێران لە هەرێم لەم چەندساڵەی دواییشدا و دوای ڕووخانی ڕێژیمی بەعش هەوڵ دانە بۆ یەکگرتوویی لە چوارچێوەی عێراقێکی یەکگرتوو و فیدراڵ.هەروەها جێی خۆیەتی ئاماژە بکەمە پەیوەندی مێژوویی ئێران و هەرێمی کوردستان و بۆ نموونە لە کاتی کیمیاباراانی هەڵەبجە ئەگەر ئێران نەدەبوو بە هیچ شێوەیەک سووچەکانی ئەم کارەساتە مرۆڤییە بەم رادە لە جیهاندا ئاشکرا نەدەبوو و لەم دواییانەشدا پشتیوانییەکانی کۆماری ئیسلامی ئێران لە هەرێمی کوردستان بۆ شەڕ دژی داعش نمانەیەکی بەرچاوی دیکەیە.
ئاماژەتان دایە پرسی داعش،یارمەتی و پشتیوانی ئێران لە هەریم بۆ سەڕ دژی داعش بە چ شێوەیەک بووە؟
کۆماری ئیسلامی ئێران پشتیانی سەرەکی و گرینگی ئێمە بووە لە شەڕ دژی داعس و لە ڕۆژانی ئەوەڵ کە ئەم گرووپە هێرشی کردە سەر عێراق و هەرێم،ئێران لە هەموو بوارە ڕاوێژکارییەکان و تەنانەتی یارمەتی سەربازی داوین و هەڵبەت لەم دۆخەدا هێشتا یارمەتییەکانی ئێران بەردەوامە. بە راستی ڕۆڵی ئێران و یارمەتییەکانی بۆ هەرێمی کوردستان هەرگیز لەبیر ناکرێت و هەر بۆیە ئەمڕۆ کوردستانی عێراق توانیویەتی لە بەرانبەر داعش خۆڕاگر بێت و بێ گومان ئەم بەرخۆدان و خۆراگرییە و هەروەها دۆڕاندنی داعش درێژەی دەبێت.
تەنانەت لە سەفەری ئەم دواییەی سەرۆکی حکوومەتی هەرێمی کوردستانی عێراق بۆ ئێران جارێکی دیکە بەرپرسانی کۆماری ئیسلامی ئێران جەختیان کردە سەر بەردەوام بوون لە پشتیوانییەکاهی خۆیان لە هەرێمی کوردستان بەرانبەر بە داعش کە ئەمە بۆ ئێمە مایەی خۆشحاڵیە.
پرسێکی گرینگی ئەم چەند حەوتە دواییە لە هەرێمی کوردستانی عێراق ناکۆکی نێوان گرووپە سیاسییەکان بە تایبەت سەبارەت بە پرسی سەرۆکایەتی هەرێمی کوردستان بوو،لەمبارەوە قسەمان بۆ بکەن.
لەم سەردەمەدا بەڕێوەچوونی خۆپیشاندان لە وڵاتانی جیهان کارێکی ئاساییە و ئەگەر لە وڵاتێکدا کەسانێک دەست بدەنە خۆپیشاندان نابێ نیگەران بین بەڵام خاڵی جێی نیگەرانی لە خۆپیشاندانەکانی هەرێم خەسارگەیاندن بە سامانی گستی بوو کە بە ڕێنوێنی ڕێبەرانی گرووپە سیاسییەکان کۆتایی پێهات.دوای باسکردنی سەرۆکایەتی کردنەوەی مەسعوودبارزانی لەسەر هەرێم،گرووپی ناڕازی دەستی دایە بەڕێوەبردنی خۆپیشاندان و بەداخەوە لە هەندێ شاردا ئەو خۆپیشاندانانە تێکەڵ بە توندوتیژی بوو. بەڵام لە کۆتاییدا قسەی سەرەکی ئەمەیە کە تەنیا بە گفتوگۆ دەکرێ ئەم پرسە چارەسەر بکرێت و تەنانەت خودی بارزانی ڕایگەیاندووە کە ئەگەر دیکەی گرووپە سیاسیەکان کەسێک بۆ سەرۆکایەتی هەرێم ناودەهێنن دەکرێ دیراسەی لەسەر بکرێت و لەم بارودۆخەدا کە هەندێ لایەن دەڵێن دەبێ بارزانی دەستلەکاربکێشێتەوە،ئەمە وتەیەکی دروست نییە چونکوو تا کاتێ کەسیکی نوێ دەستنیشان نەکرێت،ئەم داخوازییە جێبەجێ نابێت.من لێرەدا ئاماژە بە پرسێکی گرینگتر دەکەم و ئەوەش ڕۆڵی کەسانی گەورەی وەک مەسعوود بارزانی و جەلال تاڵەبانی لە هەرێم و تەنانەت وڵاتی عێراقە،کەسانێک کە چەندین ساڵ بەشداربوون لە خەباتی گەلی کوردی عێراق و نابێ ئێستا وا هەڵسوکەوتیان لەگەڵ بکرێت و بێ گومان ئەم پرسەش بە ڕێچارە دۆزینەوەی ڕێبەرانی گرووپە سیاسییەکان چارەسەر دەبێت.
دوای ئەم رووداوە چەند دەزگای ڕاگەیاندنی هەرێمی کوردستان باسیان لە دەستێوەردانی ئێران لە پرسی ناوخۆیی هەرێمی کوردستان و تەنانەت مانەوەی بارزانی لە پۆستەکەی کرد،ئەم بابەتە چۆن هەڵدەسەنگێنن؟
پاش ئەم رووداوانە چەندین وەفدی ئێرانی لەگەڵ بەرپرسانی هەرێم دیداریان کرد بەڵام بەهیچ لەونێک باس لە مانەوە یا لابردنی هیچ کەسێک نەکرا و بەردەوام لایەنی ئێرانی جەختی کردۆتە سەر پاراستنی یەکڕیزی لە هەرێم و ئەوان بە ئاشکرایی وتوویانە کە لەم بارودۆخەدا هەرێم گیروودەی شەڕە و دەبێ گرووپە سیاسیەکان بە گفتوگۆ پرسەکانی خۆیان چارەسەر بکەن و من ئەم بابەتە بە توندی رەتدەکەمەوە کە ئێران خۆی لە کاروباری ناوخۆیی هەرێم وەردابێت.لە ماوەی چەندحەوتەی رابردوودا چەندین کۆبوونەوەمان بووە و لە ڕۆژانی داهاتوویشدا بەردەوام دەبێت.
سەبارەت بە کۆبوونەوەکانی ڕۆژانی داهاتوو و تەوەرەکانی ئەو دانیشتنانە بابەتێک هەیە کە بە ئێمەی بڵێن؟
بە گویرەی ئەو هەماهەنگییەی کە کراوە بڕیارە وەفدێک بە سەرۆکایەتی رۆستەم قاسمی سەفەر بۆ هەرێمی کوردستان بکات کە ئامانجی سەرەکی ئەو سەفەرە گفتوگۆ لەسەر شێوازی بەڕێوەبەرایەتی کاروباری دارایی و قەیرانی ئابووری ئیستای هەرێمە کە چاوەڕوان دەکرێت بە بەڕێوەچوونی ئەم کۆبوونەوەیە ڕێکاری گونجاو بۆ چارەسەریی کێشەی دارایی و ئابووری هەرێم بدۆزرێتەوە.
یەکێک لە پرسە هەستیارەکانی ئەم رۆژانەی عێراق پەیوەندی بە کێسەکانی هەرێم و دەوڵەتی ناوەندی عێراقەوە هەیە،لەمبارەوە قسە بکەن،دۆخەکە چۆنە؟پلانێک بۆ چارەسەری ئەم کێشەکەڵەکە بووە دارێژراوە یان نا؟
بەپێی یاسای بنەرەتی عێراق،بەغدا بەرپرسیارێتی لە بەرانبەر هەرێم هەیە کە بەداخەوە بەشێک لەم بەڵێنانەوە جێبەجێ نەکراوە و هەربۆیە هەندێ کێشەی قورس بە تایبەت لە بەشی ئابووریدا دروست بووە کە بڕیارە بە گفتوگۆ چارەسەر بکرێت.لە ئێستادا بە هۆی کێشەی ئابووری ژمارەیەکی زۆر لە هێزەکانی پێشمەرگە کەبەشێکن لە هێزە سەربازییەکانی عێراق،چەندین مانگە مووچەیان وەرنەگرتووە و ئێمەش لەمبارەوە نارەزایەتی خۆمان بە دەوڵەتی ناوەندی راگەیاندووە و پرسێکی دیکە نەوتە و بە داخەوە دەوڵەتی ناوەندی عێراق بۆ ئەم بابەتەش بەڵێنەکانی جێبەجێ نەکردووە.بریارە حەوتەی داهاتوو وەفدێکی کورد بچێتە بەغدا و هاوپەیوەند بەم کێشانە لەگەڵ سەرۆک وەزیر و سەرۆک کۆماری عێراق گفتوگۆ بکات.
دوایین هەواڵەکان
- سهركۆمارى توركيا بهردهواميى پشتگيريى وڵاتهكهى بۆ عێراق و هه‌رێمى كوردستان دووپات كرده‌وه
- پەیامی سەرۆک نێچیرڤان بارزانی لە ساڵیادی ڕۆژنامەگەریی کوردیدا
- نێچيرڤان بارزانى: دهبێ نيشتمان كۆكهرهوهى ههموومان بێت
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى له‌گه‌ڵ باڵيۆزى يهكێتيى ئهورووپا كۆبووهوه
- سهرۆكى هه‌رێمى كوردستان پێشوازى له باڵيۆزى فهرهنسا كرد
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى پێشوازى له باڵيۆزى بهريتانيا كرد
- سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان پێشوازی لە باڵیۆزی بەریتانیا لە عێراق دەکات
- عەباس غەزالی: نووسین و چاپکردنی "فەرھەنگیی زارەکیی موکریان" شانازییەکی بێ پایانە
- پەیامی پیرۆزبایی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان بەبۆنەی جەژنی نەورۆز
- سهرۆكى هه‌رێمى كوردستان نامهيهكى پيرۆزبايى له وهزيرى دهرهوەى توركياوه پێدهگات