دامەزراوەی جایكا پڕۆژەی ئاو و ئاوەڕۆ لە هەرێمی كوردستان جێبەجێ دەكات
ئێوارەی ئەمڕۆ چوارشەممە 2015/5/13 بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە بەڕێزان ئەكیهیكۆ تاناكا سەرۆكی دامەزراوەی گەشەپێدانی ژاپۆنی (جایكا) و باڵیۆزی ژاپۆن لە عێراق و شاندێكی یاوەریان كرد.
لە دیدارێكدا بەرێز سەرۆكی دامەزراوەی جایكا سوپاس و پێزانینی خۆی بۆ ئەو هاوكاریی و ئاسانكارییەی حكوومەتی هەرێمی كوردستان دەربڕی كە لە كاتی جێبەجێكردنی پرۆژەكانیان لە هەرێم پێشكەشیان كراوە و بۆ پرۆژەكانی داهاتووشیان پێشكەشیان دەكرێ.
هەروەها باسی لە پرۆژەكانی ئاو و ئاوەڕۆ لە شارەكانی هەولێر و دهۆك و سلێمانی و هەڵەبجە كرد كە بە پارەداركردنی دامەزراوەی جایكا بەشێك لەو پرۆژانە كەوتوونەتە بواری جێبەجێكردن و بەشێكی دیكەشیان لە داهاتوویەكی نێزیكدا دەكەونە بواری جێبەجێكردنەوە. ئەوەشی دووپات كردەوە كە لەسەر جێبەجێكردنی پڕۆژەكانیان لەسەر ئاستی عێراق بە شێوەیەكی گشتی و بە تایبەتی لە هەرێمی كوردستان، بەردەوام دەبن.
لای خۆیەوە بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان سوپاسی دامەزراوەی جایكا و حكوومەت و خەڵكی ژاپۆنی كرد بۆ ئەو هاوكارییانەی لەڕابردوودا بۆ هەرێم كردوویانە و هەروەها ئەو پڕۆژانەی كە ئێستا جێبەجێیان دەكەن. ئاماژەی بەوەش كرد كە هەرێمی كوردستان پێویستی بە بەرەوپێشەوە بردنی زیاتری ژێرخانەكەیەتی و بۆ ئەم مەبەستەش دەتوانن سود هەم لە ئەزموون و هەم لە پارەداركردنی ژاپۆن وەرگرن بۆ جێبەجێكردنی پرۆژەی پێویست بە تایبەتی ئەو پرۆژانەی لە داهاتوودا لە بوارەكانی ئاو و ئاوەڕۆدا لە شاری هەولێر جێبەجێ دەكرێت.
لە بەشێكی دیكەی قسەكانیدا بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سوپاسی دامەزراوەی جایكای كرد بۆ كردنەوەی خولی ڕاهێنان بۆ ژمارەیەك لە كارمەند و كادیرانی حكوومەتی هەرێمی كوردستان بۆئەوەی لە بوارە جیاجیاكاندا پسپۆڕیی و كارامەیی زیاتر بەدەست بهێنن.
په‌رله‌مانى كوردستان، پشتگیرى له حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان ده‌كات
ئەمڕۆ پێنجشەممە، 14ی ئایاری 2015، به‌ڕێزان نێچیرڤان بارزانی سەرۆکی حکوومەتی هەرێمی کوردستان و قوباد تاڵه‌بانى جێگری سەرۆک وەزیران و وەزیرانی په‌یوه‌ندار، سەردانی پەرلەمانی کوردستانیان کرد و لە لایەن به‌ڕێزان د. یووسف محەمەد سادق سەرۆکی پەرلەمان و د. جەعفەر ئیمینکی و فەخرەدین قادر سکرتێری پەرلەمان و پێشوازییان لێ كرا و له‌گه‌ڵ سەرۆکی فراکسیۆنەکانی پەرلەمان و لیژنە تایبەتمەندەکانی پەرلەمان کۆبوونەوەیەک ساز کرا.
لە سەرەتای کۆبوونەوەکەدا، بەڕێز د. یووسف محەمەد سادق سەرۆکی پەرلەمان، هیوای خواست کۆبونەوەکە هەنگاوێک بێت بەرەو کۆدەنگیی نیشتمانی لەسەر پرسە تایبەتمەندەکانی پەیوەست بە ژیانی هاووڵاتیانی کوردستان، داوای لە شاندی حکوومەتی هەرێمى كوردستان کرد، دواهەمین هەنگاو پێشهاتەکانی نێوان هەرێم و بەغدا بۆ شاندی پەرلەمان بخەنە ڕوو.
بەڕێز نێچیرڤان بارزانی ، ئاماژەی بە گرفتەکانی نێوان هەرێم و بەغدا کرد و وتی "بەداخەوە بەغدا هەرجارەی بە بیانوویەک کێشەمان بۆ درووست دەکات، ئێمە پانەندی ڕێکەوتنەکە بووین و نەوتی پێویستمان ناردووە، بەڵام بەغدا بودجەى هەرێمی كوردستانى وەک خۆی نەناردووە."
لەبارەی پلانی داهاتووی حکومەتی هەرێمى كوردستانه‌وه، بۆ ئەم پێشهاتە نوێیە، به‌ڕێز سەرۆک وەزیران گوتی:"هەرێمی کوردستان کارتی بەدەستەوەیە بەکاری بێنێت، بەڵام دەمانەوێت دەرفەتێک بدەینەوە بە بەغدا و لە ڕێگەی دانیشتنەوە گرفتەکان چارەسەربکەین." دواتر وەزیرانی تایبەتمەند و سەرۆکی فراکسیۆنەکان و ئەندامانی لیژنە تایبەتمەندەکانی پەرلەمان پرسیاریان ئاڕاستەی شاندی حکومەتی هەرێم کرد."
له كۆبوونه‌وه‌كه‌دا فراكسیۆنه‌كانى په‌رله‌مانى كوردستان و لیژنه په‌یوه‌نداره‌كان، پشتگیرییان بۆ حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان دووپات كرده‌وه بۆ ئه‌وه‌ى له ئه‌گه‌رى پابه‌ندنه‌بوونى حكوومه‌تى فیدرال به یاساى بودجه‌ى عیراقه‌وه و نه‌ناردنى بڕه پاره‌ى شایسته‌ى هه‌رێمى كوردستان، حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان بریارى خۆى بدات و به‌پێى یاساى په‌رله‌مانى كوردستان ڕێكارى دیكه بۆ دابینكردنى بودحه‌ى پێویست بۆ هه‌رێمى كوردستان بگرێته به‌ر.
لە کۆتایی کۆبوونەوەکەدا، سەرۆکی پەرلەمانی کوردستان وتی: بەداخەوە حکوومەتی بەغدا پابەندی یاسای بودجە نەبووە، ناکرێت پێشمەرگە لە بەرەکانی پێشەوەی شەڕی تیرۆرستاندا خوێنی بڕژێت و بەغداش بە بیانووی جیاواز بودجەکەی ببڕێت.
دوابەدوای کۆبوونەوەکەش لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەنووسیدا، سەرۆکی پەرلەمان و سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیران ناوەڕۆکی کۆبوونەوەکەیان بۆ ڕۆژنامەنووسان خستە ڕوو.
وه‌زیرى به‌رگریى هۆڵه‌ندا پشتگیریى وڵاته‌كه‌ى بۆ هه‌رێمى كوردستان دووپات ده‌كاته‌وه
نیوەڕۆی ئەمڕۆ پێنجشەممە 2015/5/14 بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە بەڕێز ژینیان هێنس وەزیری بەرگریی هۆڵەندا و شاندێكی یاوەری كرد.
لە دیدارێكدا وەزیری بەرگریی هۆڵەندا دەستخۆشی لە هێزەكانی پێشمەرگە و ڕاهێنەرانیان كرد كە لە هەولێر لە لایەن پسپۆڕانی سەربازیی هۆڵەندا و هاوپەیمانانه‌وه مەشق و ڕاهێنانی پێویستیان پێدەكرێت و خۆشحاڵیی خۆی دەربڕی كە هێزەكانی پێشمەرگە توانیویانە لەو مەشق و ڕاهێنانانە سەركەوتوو بن و بە شێوەیەكی دڵسۆزانە كارەكانی خۆیان ئەنجام دەدەن.
لە بەشێكی دیكەی قسەكانیدا وەزیری بەرگریی هۆڵەندا ئاماژەی بەو قوربانییە گەورەیه‌ی هێزی پێشمەرگە كرد كە بۆ پاراستنی خاكی كوردستان دەیدات و ڕێز و سوپاسی خۆی بۆ ئەو قارەمانیه‌تی و نەبەردیەی پێشمەرگە نیشان دا. ئەوەشی خستە ڕوو كە ئەوان ڕێكخراوی تیرۆریستیی داعش تەنیا وەك مەترسییەك لەسەر هەرێمی كوردستان نابینن، بەڵكو مەترسییە بۆ سەر ئاسایشى هەموو جیهان و بڕیاریان داوە هاوكاری پێشكەش بە پێشمەرگە بكەن بۆ بنبڕكردنی ئەو مەترسییە، بەردەوامیش دەبن لە هاوكارییەكانیان وەك چۆن هەر لە ڕۆژی یەكەمی دروستبوونی مەترسییەكانه‌وه لە چوارچێوەی هێزی هاوپەیماناندا، هاوكارییان پێشكەش بە هەرێمی كوردستان و پێشمەرگە كردووە.
هەروەك سوپاسی حكوومەتی هەرێمی كوردستانی كرد بۆ حەواندنەوە و بەپیرەوەچوونی ئەو ژمارەی زۆرەی ئاواره و پەنابەران كە لە ترسی تیرۆریستانی داعش ڕوویان لە هەرێمی كوردستان كردووە و بە هەموو شێوەیەك خزمەتگوزاری و هاوكاری پێشكەش كردوون.
لای خۆیەوە بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان سوپاسی ئەو سەردانەی وەزیری بەرگریی هۆڵەندا و پەیام و قسە بەنرخەكانی دەرهەق بە هەرێمی كوردستان و پێشمەرگە كرد و ڕێز و پێزانینی حكوومەت و خەڵكی كوردستانی پێشكەش بە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بە شێوەیەكی گشتی و بە تایبەتى حكوومەت و خەڵكی هۆڵەندا كرد كە هەر لە سەرەتای دروستبوونی هەڕەشەی تیرۆره‌وه لە ناوچەكە، هاوكاریی هەرێمی كوردستانیان كردووە و جەختیشی لەوە كردەوە كە پێشمەرگە هەموو ئەركەكانی خۆی بە شێوەیەكی ڕێكوپێك جێبەجێ كردووە و بەردەوامیش دەبێت لەو ئەركە بۆ پاراستنی بنەماكانی دیموكراسی و مافەكانی مرۆڤ و ئەو ئازادیانەی كە جیهانی ئازاد بەرگرییان لێ دەكات.
ئەوەشی خستەڕوو كە ڕاستە ڕووبەرێكی زۆری خاكی كوردستان لە دەستی تیرۆریستانی داعش ڕزگار كراوه و مەترسییەكانیان بە شێوەیەكی بەرچاو كەم كراوەتەوە، بەڵام مەترسییەكە هێشتا كۆتایی نەهاتووە، بۆیە پێویستە هاوكارییەكان لە هەردوو بواری مرۆیی و سەربازی بۆ هەرێمی كوردستان بەردەوام بێت و سوپاسی ئەو ئەفسەر و پسپۆڕە سەربازییە هۆڵەندییانەشی كرد كە مەشق و ڕاهێنان بە پێشمەرگە دەكەن و هیوای بەردەوامیی ئەو مەشق و ڕاهێنانانەی خواست كە سودێكی زۆری بۆ بەرەكانی پێشەوەی هێزی پێشمەرگە لە بەرامبەر تیرۆریستانی داعش هەبووە.
نێچیرڤان بارزانی داكۆكی لە پێكەوەژیان لە كەركووك دەكات
دوای نیوەڕۆی ئەمڕۆ چوارشەممە 27/5/2015 بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە فراكسیۆنی توركمانی لە ئەنجومەنی پارێزگای كەركووك كرد.
لە دیدارێكدا شاندی میوان سوپاسی خۆیان بۆ پێشوازی و هەڵوێستەكانی بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان لە بەرامبەر پێكهاتەی توركمان دووپات كردەوە و جەختیان لەسەر برایەتی و پێكەوەژیان و كاركردن لە پێناو هاوبەشی و پێكەوەییی نێوان تەواوی پێكهاتەكانی كەركووكدا كردەوە. دواتر ڕەوشی پارێزگای كەركووك و سروشتی كاری ئەنجومەنی پارێزگاكە و پەیوەندیی نێوان پێكهاتە نەتەوەیی و ئاینییەكانی پارێزگای كەركووك تاوتوێ كرا و داكۆكی لەسەر گرنگیی برەودان بە پێكەوەژیان و بنەماكانی پێكەوە كاركردن و هاوبەشی لە دەسەڵات و بەڕێوەبردن و كارگێڕیدا لە نێوان پێكهاتە جیاجیاكانی پارێزگای كەركووك كرایەوە.
لە بەشێكی دیكەی دیدارەكەدا باس لە پەیوەندییە دێرینەكانی نێوان كورد و توركمانەكان لە كەركووك بە تایبەتی و لە كوردستان بە گشتی كرا و تیشك خرایە سەر ئەوەی كە پەیوەندی نێوان هەردوو پێكهاتەی كورد و توركمان لە كەركووك پەیوەندییەكی دێرینە و هەردوولا خوازیارن پەیوەندییەكانیان لە هەموو بوارەكاندا بەرەوپێشەوە ببەن و بە كاری هاوبەش و پێكەوەیی لەگەڵ پێكهاتەكانی دیكەی پارێزگاكە، بتوانن كار و خزمەتی باشتر پێشكەش بە پارێزگای كەركووك بكەن.
هەروەها تیشك خرایە سەر كێشە و گرفتەكانی پارێزگاكە وەك فراكسیۆنی توركمانی لە ئەنجومەنی پارێزگای كەركووك ئاماژەی پێدا ماوەیەكە حكوومەتی فیدرالی عێراق بە شێوەیەكی شایستە بە تایبەتی لە ڕووی داراییەوە مامەڵە لەگەڵ پارێزگای كەركووكدا ناكات و بە شێوەیەك لە شێوەكان كەركوكی پشتگوێ خستووە، كە ئەمەش كاریگەرییەكی ڕاستەوخۆی نەرێنی كردۆتە سەر بارودۆخی ژیان و گوزەرانی خەڵكی پارێزگای كەركووك بە شێوەیەكی گشتی. هەروەها داوایان لە بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان كرد لە ڕووی ئابووری و داراییەوە حكوومەتی هەرێمی كوردستان هاوكاریی پارێزگای كەركووك بكات.
لای خۆیەوە بەڕێز نێچیرڤان بارزانی جەختی لەسەر گرنگیی پێكەوەژیان و هاوبەشی لە دەسەڵات و بەڕێوەبردنی كارگێڕیی پارێزگای كەركووك لە نێوان تەواوی پێكهاتەكانی پارێزگاكەدا كردەوە و ئامادەییی خۆی و حكوومەتی هەرێمی كوردستانی دەربڕی بۆ هاوكاریكردنی كەركووك لە بواری ئابووری و داراییدا و هیوای خواست كێشە و گرفتەكان بە دیالۆگ و لێكگەیشتن لە نێوان لایەنەكاندا چارەسەر بكرێت. دووپاتیشی كردەوە كە لەگەڵ سەركردایەتیی سیاسیی هەرێمی كوردستان و لایەنەكان تەواوی پشتگیری لە كاری پێكەوەیی و هاوبەشی نێوان پێكهاتەكانی كەركووك بە گشتی دەكەن بۆ ئەوەی هەمووان پێكەوە بتوانن خزمەتی پارێزگاكە بكەن.
بەڕێز نێچیرڤان بارزانی هەروەها دووپاتی كردەوە كە پرسی توركمان تەنیا پرسی ژمارەی دانیشتوانی پێكهاتەی توركمان نییە لە كەركووك، بەڵكو توركمانەكان پێكهاتەیەكی سەرەكیی پارێزگای كەركووك و هەرێمی كوردستانن و هیچ پێكهاتەیەك لە كەركووك بە تەنیا ناتوانێت حوكم بكات و حوكمی تاكە پێكهاتەیەك لە كەركووك هەرگیز سەركەوتوو نابێت، بەڵكو دەبێت هەمووان پێكەوە لە دەسەڵات و بەڕێوەبەری و كارگێڕیدا هاوبەش بن. جەختی لەوەش كردەوە كە دەبێت هەموو پێكهاتەكانی پارێزگای كەركووك لە ئەرك و مافەكاندا یەكسان بن و نابێت هیچ پێكهاتەیەك خۆی لە سەرەوەی پێكهاتەیەكی دیكەوە ببینێت.
سەرۆكی هەرێمی كوردستان و سەرۆكی كۆڕبەندی ئابووریی جیهانی كۆبوونەوە
ڕۆژی شەممە 23ـی 5ـی 2015 لە پەراوێزی كۆڕبەندی ئابووریی جیهانیی لە دەریای مردووی شانشینی ئۆردۆن بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان لەگەڵ پڕۆفیسۆر كڵاوس شووەب سەرۆكی كۆڕبەندی ئابووریی جیهانی كۆبۆوە.
لەم كۆبوونەوەیەدا سەرۆكی كۆڕبەندی ئابووریی جیهانی سوپاسی سەرۆك بارزانی كرد بۆ بەشداربوونی لە كۆڕبەندی ئابووریی جیهانیی لە دەریای مردووی شانشینی ئۆردۆن و هەروەها بە ستاییشەوە باسی ڕۆڵی هەرێمی كوردستانی كرد لە ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆردا و ئاماژەیشی بە گرنگیی بەردەوامبوونی سەرۆك بارزانی و هەرێمی كوردستانی دا لە گێڕانی ڕۆڵیان بۆ چارەسەركردنی قەیران و كێشەكانی ناوچەكە.
لە بەشێكی ئەو دانیشتنەدا باس لە بارودۆخی ئاوارەكان و هەروەها كێشە ئابوورییەكانی هەرێمی كوردستان كرا و سەرۆكی كۆڕبەندی ئابووریی جیهانی بەڵێنی ئەوەی دا كە لەڕێگەی كۆڕبەندی ئابووریی جیهانی و ئەو پەیوەندییانەی هەیەتی یارمەتیی هەرێمی كوردستان بدات.
سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە باڵیۆزی یەكێتیی ئەوروپا لە عێراق دەكات
ئەمڕۆ چوارشەممە 20ـی 5ـی 2015 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە خاتوو جانا هیباسكۆڤا باڵیۆزی یەكێتیی ئەوروپا لە عێراق كرد.
لەم دیدارەدا باڵیۆزی یەكێتیی ئەوروپا سەرۆك بارزانیی لە هەنگاوە پڕاكتیكییەكانی كردنەوەی نووسینگەی تایبەتی یەكێتی ئەوروپا لە هەولێر ئاگادار كردەوە و باسیشی لەو هاوكاری و هەماهەنگیانە كرد كە لەنێوان یەكێتی ئەوروپا و حكوومەتی هەرێمی كوردستان لە ئارادایە لە بواری سیاسی و مرۆیی و گەیاندنی یارمەتی بۆ ئاوارە و پەنابەران.
هەر لەم دیدارەدا هەردوولا نیگەرانیی خۆیان نیشاندا لە بارودۆخی نالەباری ئاوارەكانی ئەنبار بە تایبەتی دوای كەوتنی شاری ڕومادی و هاتنی ژمارەیەكی زۆری هاووڵاتیان بۆ هەرێمی كوردستان و ناوچەكانی دیكەی عێراق، جەختیان لە پێویستی بەدەنگەوەهاتنی جدیتری حكوومەتی عێراقی و وڵاتانی ناوچەكە و ڕێكخراوە نێودەوڵەتییەكان كردەوە.
لە بەشێكی دیكەی ئەم كۆبوونەوەیەدا باس لە بارودۆخی سیاسی و ئەمنیی ناوچەكە و پەیوەندییەكانی نێوان هەولێر و بەغدا و ڕێككەوتنی نێوان هەرێمی كوردستان و عێراق لەبارەی بودجە و نەوت كرا.
كۆسره‌ت ره‌سول عه‌لی: كۆبوونه‌وه‌ی لایه‌نه سیاسییه عێراقییه‌كان له هه‌ولێر سازبكرێ
نیوه‌ڕۆی ئه‌مڕۆ شه‌ممه 23/5/2015 كۆسره‌ت ره‌سوڵ عه‌لی جێگری سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان له‌سلێمانی پێشوازیكرد له (یان كوبیش) به‌رپرسی یۆنامی له‌عیراق و سۆكۆڵ كۆندی به‌رپرسی ئۆفیسی یۆنامی له‌هه‌رێمی كوردستان و وه‌فدێكی راوێژكاریی یۆنامی .
له دیدارێكدا كۆسره‌ت ره‌سوڵ پیرۆزبایی ده‌ستبه‌كاربونی له (یان كوبیش) وه‌ك به‌رپرسی نوێی یۆنامی له‌عیراق كردو هیوای سه‌ركه‌وتنی بۆ خواست له‌و كاره‌یدا كه كۆمه‌ڵگه‌ی نێوده‌وڵه‌تی پێی سپاردووه له‌خزمه‌تكردنی ئاواره‌و لێقه‌وماوانی گه‌لانی عێراق به‌تایبه‌ت ئه‌وانه‌ی له‌ئه‌نجامی شه‌ڕی داعشدا ئاواره‌بون.
هه‌ر له‌درێژه‌ی وته‌كانیدا كۆسره‌ت ره‌سوڵ رۆڵی یۆنامی به‌رز نرخاند له‌به‌هاناوه چوونی ئاواره‌كان و دابینكردنی پێداویستییه مرۆییه‌كان و لای خۆشیه‌وه پشتیوانی و هاوكاری خۆی و گه‌لی كوردستانیشی پێراگه‌یاندن بۆ سه‌ركه‌وتنی ئه‌و ئه‌ركه مرۆڤانه‌یه.
لای خۆیه‌وه به‌رپرسی یۆنامی له‌عیراق سوپاسی ئه‌و پێشوازییه گه‌رمه‌ی كردو وتی: ئێمه چاوه‌ڕوانی ئه‌و به ده‌نگه‌وه هاتن و جوامێرییه‌مان له‌گه‌لی كوردستان ده‌كرد له‌پێشوازی كردنی ئه‌و ژماره زۆره‌ی ئاواره‌كان له‌كوردستان، به‌راستی ئێوه لانكه‌ی داڵده‌دانی ئاواره و لێقه‌وماوان و لایه‌نه سیاسییه ناكۆكه‌كانی عێراقیشن، ئێوه سه‌لماندتان گه‌لێكی تینوی دیموكراسین و كار بۆ چه‌سپاندنی ده‌كه‌ن له‌عێراقدا.
دواتر جێگری سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان پێشنیاری كۆبونه‌وه‌یه‌كی هه‌مه‌لایه‌نه‌ی لایه‌نه سیاسییه‌كانی عیراقی كرد له‌هه‌ولێری پایته‌ختی هه‌رێمی كوردستان.
له كۆتایی كۆبوونه‌وه‌كه‌دا كۆسره‌ت ره‌سول عه‌لی داوای له حكومه‌تی عێراقی كرد ئه‌و بڕه بودجه‌یه‌ی كه به گوێره‌ی رێكه‌وتن بۆ هه‌رێمی كوردستان دیاریكراوه به‌ته‌واوه‌تی ره‌وانه‌ی بكه‌ن تا حكومه‌تی هه‌رێم بتوانێت پێداویستییه مرۆییه‌كانی ئه‌و ئاوارانه دابین بكات.
دیدار و كۆبوونەوەكانی سەرۆك بارزانی لە پەراوێزی كۆڕبەندی ئابووریی جیهانی
لە پەراوێزی ئەم كۆڕبەندە جیهانییەدا سەرۆك بارزانی لەگەڵ عەبدولفەتاح سیسی سەرۆكی كۆماری میسر و شاندی یاوەری كۆبۆوە. لەم كۆبوونەوەیەدا باسی بارودۆخی سیاسی و ئەمنیی ناوچەكە و هەروەها هەڕەشەی تیرۆریستان بۆ سەر ئاساییشی جیهانی و ناوچەكە كرا. لەم دیدارەدا سەرۆك بارزانی تیشكی خستە سەر بارودۆخی سیاسی و ئەمنیی عێراق و ڕووداوەكانی پارێزگای ئەنبار و هەروەها بارودۆخی مەیدانیی بەرەكانی شەڕ و سەركەوتنەكانی هێزی پێشمەرگەی لەبەرانبەر تیرۆریستان خستەڕوو. هەر لەم كۆبوونەوەیەدا سەرۆكی میسر دەستخۆشی لە سەرۆك بارزانی و گەلی كوردستان و هێزی پێشمەرگە كرد و هیوای سەركەوتنی بۆ هێزەكانی پێشمەرگە خواست لە دژی تیرۆریستان.
لەم دیدارەدا جەخت لە پەرەپێدانی پەیوەندیی دۆستانەی نێوان گەلی میسر و گەلی كوردستان كرایەوە.
هەر لە پەراوێزی ئەم كۆڕبەندە ڕۆژی هەینی سەرۆك بارزانی لەگەڵ مەحموود عەباس سەرۆكی فەلەستین و شاندی یاوەری كۆبۆوە. لەم كۆبوونەوەیەدا سەرۆك عەباس ڕۆشنایی خستە سەر هەوڵ و سەركەوتنە نێودەوڵەتی و دیپلۆماسییەكانی فەلەستین لە ئاستی جیهانیدا بۆ بەرەو پێشەوەبردنی دۆزی گەلی فەلەستین و باسیشی لە بارودۆخی سیاسیی نێوخۆیی فەلەستین كرد. لەم دیدارەدا سەرۆك بارزانی باسی لە دوایین پێشهاتە سیاسی و ئەمنییەكانی عێراق و شەڕی دژی تیرۆریستانی داعش و هەروەها سەركەوتنەكانی هێزی پێشمەرگەی كوردستان كرد. لەم كۆبوونەوەیەدا هەردوولا جەختیان لە بەردەوامبوون و قووڵكردنی پەیوەندییەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و فەلەستین كردەوە.
هەر هەمان ڕۆژ و لە پەراوێزی كۆڕبەندی ئابووریی جیهانی لە ئۆردۆن سەرۆك بارزانی و سەلیم جبووری سەرۆكی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراقی كۆبوونەوە. لەم دیدارەدا سەرۆكی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق باسی لە ئەجێندای ئەو سەردانەی كرد كە بەنیازە لە داهاتوویەكی نزیكدا بۆ ئەمەریكا ئەنجامی بدات. لە بەشێكی دیكەی ئەم دانیشتنەدا بارودۆخی سیاسی و ئەمنیی عێراق بە گشتی و بارودۆخی ئەنبار و هەڕەشەی تیرۆریستانی داعش تاوتوێ كرا.
لە درێژەی دیدار و كۆبوونەوەكانی لە پەراوێزی كۆڕبەندی ئابووریی جیهانی سەرۆك بارزانی و بەها ئەعرەجی جێگری سەرۆك وەزیرانی عێراقی كۆبوونەوە. لەم كۆبوونەوەیەدا جێگری سەرۆك وەزیرانی عێراقی باسی لە بارودۆخی سیاسیی عێراق و پەیوەندییەكانی هەرێم و ناوەند كرد و جەختی لەوە كردەوە كە پێویستە پەیوەندیی نێوان هەولێر و بەغدا تووشی گرفت نەبن و ئەو پەیوەندییانە بەرەو پێشەوە بچن و ئەوەیشی خستەڕوو كە لە بەغدا زۆر كەس و لایەن لە هەوڵی ئەوەدان ئە پەیوەندییە پارێزراو بێت و زیانی بەرنەكەوێت. لەبەرانبەردا سەرۆك بارزانی سوپاسی هەڵوێستی جێگری سەرۆك وەزیرانی عێراقی كرد و هیوای سەركەوتنی بۆ خواست.
جێگەی ئاماژەپێكردنە ڕۆژی هەینی 22ـی 5ـی 2015 لە یەكەم ڕۆژی كۆڕبەندی ئابووریی جیهانی و لە پەراوێزی ئەم كۆڕبەندە، كۆبوونەوەیەكی لەنێوان سەرۆك بارزانی و جەلالەتی شا عەبدوڵڵای پاشای شانشینی ئۆردۆن بەڕێوەچوو.
بروسكه‌ی سه‌ره‌خۆشی به‌ڕێز سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان بۆ ئه‌میری كوێت
به‌ڕێز شێخ سه‌باح ئه‌لئه‌حمه‌د ئه‌لجابر ئه‌لموباره‌ك ئه‌لسه‌باح
ئه‌میری ده‌وله‌تی كوێتی برا
به داخ و په‌ژاره‌كه‌یه‌كی زۆره‌وه هه‌واڵی كۆچی دوایی جاسم ئه‌لخورافیمان پێگه‌یشت . خوالێخۆشبوو سه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نی ئوممه‌ی كوێتی پێشوو و كه‌سایه‌تیه‌كی سیاسی و په‌رله‌مانی و ئابووری گه‌وره بوو له كوێت و رۆژهه‌لاتی ناوه‌راست.
خۆمان به هاوبه‌شی خه‌م ده‌زانین له‌گه‌ڵ به‌ڕێزتان و گه‌له‌كه‌تان و بنه‌ماڵه‌ی خوالێخۆشبوو ، و له خوای گه‌وره داواكارین جێگای به‌هه‌شتی به‌رین بێت و سه‌بر و ئارامی بداته ئێو ه و گه‌لی كوێتی برا .
انا لله و انا الية راجعون
مسعود بارزانی
سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان
25/5/2015
نێچیرڤان بارزانی: نەوتی هەرێمی كوردستان خواستێكی زۆری لەسەرە
سەرلەبەیانیی ئەمڕۆ پێنجشەممە 2015/5/14 بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان و شاندێكی یاوەری سەردانی پەرلەمانی كوردستانی كرد و لەگەڵ سەرۆكایەتیی پەرلەمان و سەرۆكی فراكسیۆنەكان و لیژنەی دارایی و سامانە سرووشتییەكانی پەرلەمان لەبارەی كێشەی بودجە لەگەڵ حكومەتی ناوەند، كۆبووەوە.
لە كۆبوونەوەكەدا كەمكردنەوەی بەشە بودجەی هەرێمی كوردستان لە لایەن حكومەتی عێراقەوە و ئەو نەوتەی كە هەرێمی كوردستان بە پێی رێككەوتنی نێوان هەولێر و بەغدا ڕەوانەی دەرەوەی كردووە، گفتوگۆی پێویستی لەسەر كرا.
دوای كۆبوونەوەكەش كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانی بۆ هەریەك لە بەڕێزان د. یووسف محەمەد سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان و نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان لەبارەی ناوەرۆكی كۆبوونەوەكە ڕێكخرا.
لە كۆنگرە رۆژنامەوانییەكەدا سەرەتا بەڕێز سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان بەخێر هاتنی بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێم و شاندی یاوەری كرد و ئاماژەی بەوە دا لە كۆبوونەوەكەدا كۆدەنگی لسەر ئەوە هەبوو كە ناتوانن بەم شێوەیە لەگەڵ بەغدا بەردەوام بن، چونكە لە ناردنی بودجە غەدر لە هەرێمی كوردستان كراوە و بەغدا پابەند نەبووە بە یاسای بودجەوە و لە بەرامبەردا هەرێمی كوردستان لە هەوڵی ئەوە دایە زیاتر پابەندی رێككەوتنەكانی لەگەڵ بەغدا بێت وەك لە یاسای بودجەی ساڵی 2015 دا هاتووە و پشتگیریی پەرلەمانی كوردستانیشی بۆ سیاسەتی نەوتی هەرێمی كوردستان دووپات كردەوە.
لای خۆیەوە بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان سوپاسی پێشوازی سەرۆكی پەرلەمانی كرد و ئاشكرایكرد كە لە كۆبوونەوەكەدا دوا پێشهاتەكانی بابەتەكانی پەیوەست بە نەوت لە نێوان هەرێم و بەغدا خرایە ڕوو و پەرلەمانیان لەو بابەتانە ئاگادار كردووەتەوە. ئاماژەی بەوەش كرد ئەو یاسایانەی لە بوارەی نەوت پێشتر لەلایەن پەرلەمانی كوردستانەوە پەسەندكراون، پاڵپشتی بەهێزن بۆ سیاسەتی نەوتی حكوومەتی هەرێمی كوردستان و پاڵپشت بەو یاسایانەش حكوومەت دەتوانێت لە ئایندەدا دەست بە بەكارهێنانی ژمارەیەك ڕێوشوێن بكات.
لە بەردەوامی قسەكانیدا بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان ئاشكرایكرد حكوومەتی عێراق پابەندی ئەو رێككەوتنە نییە كە لەگەڵ هەرێم هەیەتی كە ئەویش رێككەوتنی یاسای بودجەی ساڵی 2015ی عێراقە و بە پێی ئەو یاسایە هەریەك لە حكوومەتی هەرێم و بەغدا چەند بەرپرسیاریەتییەكیان دەكەوێتە سەر شان كە دەبێت جێبەجێیان بكەن و ئەوەی لەسەر شانی حكوومەتی هەرێمە ناردنی 550 هەزار بەرمیل نەوتە لە رۆژێكدا و ئەوەی لەسەر شانی بەغداشە بیكات، دەبێت مانگانە ترلیۆنێك و 200 ملیار دینار بۆ هەرێمی كوردستان بنێرێت.
سەرۆك وەزیران لەم بارەیەوە گوتی : "بەداخەوە لە مانگی چواردا ئەوەی كە لەسەر شانی هەرێمی كوردستان بووە بە ڕێكوپێكی جێبەجێی كردووە، بەڵام ئەوان فۆرمۆلێكیان دۆزیوەتەوە تەنها و تەنها بۆ ئەوەی بەشی هەرێمی كوردستان لەو پارەیە كەم بكەنەوە. ئەگەر بە نەوتیش حساب بكرێت، ئەوەی ئێستا ئێمە لە بەغدا وەرمانگرتووە تەواو نیوەی داهاتی ئەو نەوتەیە. تەئكیدی ئێمە لەسەر ئەوەیە یان عێراق پابەند دەبێت بە یاسای بودجەی ساڵی 2015، یان دەبێت رێككەوتنێكی دیكە لەگەڵ بەغدا بكەینەوە لەسەر بنەمای ئەوەی كە وەكو كڕیاری نەوت هەڵسوكەوت لەگەڵ هەرێمی كوردستان دەكات. پێشتر گوتوومانە لاریمان نییە، بەڵام ئەمە پێویست بە رێككەوتنێكی نوێ دەكات".
ئەوەشی خستە ڕوو لەم كۆبوونەوەیەدا ئەوە دووپاتكرایەوە كە بەردەوام دەبن لە گفتوگۆ لەگەڵ بەغدا بۆئەوەی بگەنە ئەنجامێك، ئەگەر نەگەیشتنە هیچ ئەنجامێكیش بەپێی یاسای ژمارە 5ی ساڵی 2013 و یاساكانی كە دوای ئەوە لە پەرلەمانی كوردستان لە بارەی نەوت پەسەند كراون، حكوومەت دەستی كراوە دەبێت بۆ دابینكردنی بودجەی هەرێمی كوردستان و حكوومەت ئەوە یاسایانە جێبەجێ دەكات.
لە بارەی هەڵوێستی پەرلەمانی كوردستان بەرامبەر ئەو كێشانە، بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان ئاشكرایكرد كە پەرلەمانی كوردستان لەو باریەەوە پشتگیری حكوومەت و قوتی خەڵك و دابینكردنی بودجە بۆ هەرێمی كوردستان دەكات و ئەمە ئەو كارەیە كە دەبێت پەرلەمان ئەنجامی بدات و هەر ئەوەشیان لە پەرلەمان بینی. دووپاتیشی كردەوە كە كارە لە پێشینەكانی حكوومەتی هەرێم چارەسەركردنی ئەو كێشانەیە لەگەڵ بەغدا، بەڵام ئەگەر بەغدا ئامادەی چارەسەر نەبێت ئەوا بەپێی یاسای بودجەی عێراق رێكاری دیكە دەگرنە بەر و جەختی لەوە كردەوە كە پێویستە دەرفەت بۆ گفتوگۆی زیاتر لەگەڵ بەغدا هەبێت بۆ چارەسەركردنی ئەو كێشانە، گەر نا ڕێگەی دیكە هەیە هەرێمی كوردستان بیانگرێتە بەر.
لەبارەی هاتنی بەڕێز د. عادل عەبدولمەهدی وەزیری نەوتی عێراق و گفتوگۆكردن لەگەڵی، بەرێز نێچیرڤان بارزانی ئاماژەی بەوە كرد كە لە كۆبوونەوەكانی دوێنێ شەو و ئەم بەیانییە لەگەڵ وەزیری نەوتی عێراق ئەو بابەتانە باسكراون و ئەو وەك دۆستێك و وەزیری نەوتی عێراق دەخوازێت كێشەكان چارەسەر ببن و گوتی: "بە ڕوونی بە وەزیری نەوتی عێراقمان ڕاگەیاندووە كە ئەوەی گرنگە بۆ ئێمە، یاسای بودجە جێبەجێ بكرێت و بەپێی ئەو یاسایەش پشكی هەرێمی كوردستان دەبێت دابین بكرێت كە ترلیۆنێك و 200 ملیار دینارە. ئەگەر ئێوە ئەوە جێبەجێ دەكەن ئەوا پێمان خۆشە و ئەگەر جێبەجێی ناكەن ئەوا ڕێگەمان بدەین رێككەوتنێكی دیكەتان لەگەڵ بكەین و ئامادەین بۆ رێككەوتنەكە، چونكە ئەو نەوتەی ئێستا لەبەر دەستمانە ئەگەر لە بازاڕەكانی جیهان بیفرۆشین، پارەی زیاترمان دەست دەكەوێت بە تایبەتی لەو بارودۆخە داراییەی كە حكوومەتی هەرێمی كوردستان تێیكەوتووە. ئێمە ملیۆنێك و نیو ئاوارەمان هەیە، شەڕی داعش دەكەین، مووچەی فەرمانبەرانمان هەیە سێ مانگە مووچەمان نەداوە، ئەمانە هەمووی كێشەی گەورەن كە ڕووبەڕووی هەرێمی كوردستان بوونەتەوە، لەبەر ئەوە پێویست بەوە دەكات ئەوان یاسای بودجە جێبەجێی بكەن و لە یاسای بودجە زیاتر ئێمە هیچ رێككەوتنێكی دیكەمان لەگەڵ بەغدا نییە و هیوادارم جێبەجێی بكەن".
سەرۆك وەزیران ئەوەشی ئاشكرا كرد كە هەر بۆ گفتوگۆكرنی زیاتری ئەو كێشانە، بڕیارە ئەمڕۆ بەڕێز هۆشیار زێباری وەزیری دارایی عێراق سەردانی هەولێر بكات و كۆبوونەوەی دیكە لەسەر ئەم بابەتە ئەنجام بدەن و هیوای خواست بگەنە ئەنجامێك. ئەوەشی ئاشكرا كرد كە وەزیری دارایی نامەیەكی بۆ سەرۆك وەزیرانی عێراق ناردووە و پێی ڕاگەیاندووە كە ئەوەی لەگەڵ هەرێمی كوردستان دەكرێت ڕاست نییە و دەبێت ئەو بڕیارە پێداچوونەوەی بۆ بكرێت و حەق نییە بەم شێوەیە ڕەفتار لەگەڵ هەرێمی كوردستان بكرێت.جەختی لەوەش كردەوە كە هیچ بڕیارێك نییە شاندێكی هەرێمی كوردستان سەردانی بەغدا بكات.
لەبارەی ئەوەی كە بەغدا رێككەوتنەكەی لەگەڵ هەولێر جێبەجێ ناكات، ئایا چ گارانتییەك هەیە حكوومەتی بەغدا رێككەوتنێكی نوێ جێبەجێ بكات؟ سەرۆك وەزیران ئاشكرایكرد كە هیچ گارانتییەك نییە تەنیا ئەوە نەبێت كە رێككەوتن لەسەر بنەمای یاسی بودجەی ساڵی 2015ی عێراق بووە و دەشخوازن گوێبیستی رێگەچارەكانی بەغدا بن.
لە بارەی ئەو كێشانەی كە لە فرۆشتنی نەوت لەلایەن هەرێمی كوردستانەوە دروست دەبن ئەگەر بەغدا پابەند نەبوو، بەڕێز نێچیرڤان بارزانی دووپاتیكردەوە كە ڕاستە لە ساڵی 2014 هەندێك كێشە لە پرسی فرۆشتنی نەوت هەبوو، بەڵام كێشەكە تەنیا لە یەك شوێن بوو كە ئەویش ویلایەتی تێكساسی ئەمریكا بوو، ئەگەر نا ئەو نەوتەی دیكەی كە فرۆشراوە زۆر بە ڕێكوپێكی فرۆشراوە و هیچ كێشەیەك نەبووە. هەمو ئەو دەنگۆیانەشی ڕەت كردەوە كە باسیان لەوە دەكرد هەرێم نەوتی فرۆشتووتە ژمارەیەك وڵاتی وەك ئیسرائیل و هی دیكەش و ئەوەی ڕوون كردەوە كە وڵاتان نەوت ناكڕن، بەڵكو كۆمپانیان كە ئەو كارە ئەنجام دەدەن. لەبارەی كێشەكانی دیكەی بەردەم فرۆشتنی نەوتی هەرێم، ئاشكرایكرد كە بازاڕی نەوتی جیهان ئەو كات ئاشنای نەوتی هەرێم نەبوو و پاڵاوگەكان جۆری ئەو نەوتەی هەرێمی كوردستانیان نەدەزانی ، بەڵام ساڵی 2015 ئەو كێشەیە نەما و ئێستا نەوتی هەرێمی كوردستان خواستێكی زۆری لەسەرە.
سەبارەت بە ئاگاداربوونی ئەمریكا لەو كێشانە و بە تایبەتی پابەند نەبوونی بەغدا بە رێككەوتنەكەیەوە لەگەڵ هەرێمی كوردستان، بەڕێز نێچیرڤان بارزانی ئاشكرایكرد كە ئەوان ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا و نوێنەرانی كوردیان لە بەغدا لەو كێشانە ئاگادار كردووەتەوە و وەك لە یاسای بودجەی عێراقیش هاتووە گەر بەغدا پابەند نەبێت، ئەوا هەرێمی كوردستانیش ئەو مافەی دەبێت كە پابەندی رێككەوتنەكە نەبێت.
لە بارەی كۆبوونەوە لەگەڵ سەرۆكایەتیی و پارتە سیاسیەكانی كورستان سەبارەت بەو كێشانە، سەرۆك وەزیران ئەوەی خستەڕوو كە كاتی كۆبوونەوەكە دیاری نەكراوە، بەڵام كۆبوونەوەكان لەگەڵ نوێنەرانی كورد و پەرلەمان و كونسڵ و دیبلۆماسە بیانییەكان دەستی پێكردووە و بەردەوامیش دەبن تا هەموو لایەك لە وردەكاری كێشەكان تێبگات.
سەبارەت بەو پرسەی كە گوایە سەردانەكانی بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان بۆ ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمەریكا و ئەورووپا و وروژاندنی پرسی سەربەخۆیی كوردستان هۆكاری دروستبوونی ئەو كێشانەن، بەڕێز نێچیرڤان بارزانی گوتی: "پێش ئەوەی جەنابی سەرۆك ئەو سەفەرە بۆ ئەمەریكا و ئەوروپا بكات، بەڕێز حەیدەر عەبادی سەرۆك وەزیرانی عێراق بە شێوەیەكی فەرمی ئاگادار كراوەتەوە و سەردانەكانی شتێك نەبوو كە بە نهێنی كرابێت و ئەو ئاگاداری هەموو شتەكان بووە، بۆیە من باوەڕ ناكەم ئەم بابەتە هیچ پەیوەندییەكی بە سەردانەكانی جەنابی سەرۆكەوە هەبێت. تەنیا ئەگەر پەیوەندیش بەوەوە هەبێت، من تەئكید لەسەر یەك شت دەكەمەوە كە ئێمە یاسای بودجەی عێراقمان هەیە و رێككەوتنی حكوومەتی هەرێمە لەگەڵ بەغدا و لە پەرلەمانی عێراق دەنگی لەسەر دراوە، ئێمە جێبەجێكردنی ئەو یاسایە دووپات دەكەینەوە".
سەبارەت بە سەربەخۆیی هەرێمی كوردستانیش سەرۆك وەزیران جەختی لەوە كردەوە كە كەس سەربەخۆیی ناداتە كوردستان بەڵكو ئەوە مافێكی ڕەوای گەلی كوردستانە و سیستەمی ئێمە فیدرالییە لە چوارچێوەی عێراقدا و هەر كاتێك دەرفەت هەبێت كوردستان سەربەخۆ دەبێت و ئەمە خەونی هەموو كوردێكە. نەشی شاردەوە كە بەرێز سەرۆكی هەرێمی كوردستان لەو سەردانانەیدا ئەم بابەتانەی باسكردووە، بەڵام دوای كۆبوونەوەی سەرۆكی هەرێم لەگەڵ لایەنە سیاسییەكان بەرێز سەرۆكی هەرێم خۆی باسی ئەو بابەتە دەكات.
جەختی لەوەش كردەوە ئەو كاردانەوەی لەسەر ئەم پرسە لە بەغدا پیشان دەدرێن كە هەندێك جار زۆر نا بەرپرسانەن، خزمەت بە چارەسەری هیچ كێشەیەك لە نێوان هەولێر و بەغدا ناكات بە پێچەوانەوە كێشەكان ئاڵۆزتر دەكەن و ئەوەی خێری عێراقی دەوێت ئەو كاردانەوانانە پیشان نادات و هیوادارم كێشەكان دوور لە ئاڵۆزی و لێدوانی نابەرپرسیارانە چارەسەر بكرێن.
لەبارەی كشانەوەی نوێنەرانی عێراقیش لە بەغدا بەهۆی كێشەی نەناردنی بودجەوە، سەرۆك وەزیران بە هەڵەی زانی هەر كاتێك كێشەیەك لەگەڵ بەغدا دروست بێت بیر لەوە بكرێتەوە وەزیر و پەرلەمانتارە كوردەكان لە بەغدا بكشێنەوە و گوتی كە ئەوە هیچ خزمەتێك بە كورد ناگەیەنێت و دەبێت نوێنەرانی كورد لە بەغدا بمێننەوە و هەوڵیش بدرێت كێشەكان بە دیالۆگ چارەسەر بكرێن، گەر نا رێگەی دیكە هەیە لەبەردەم هەرێم بەكاری بهێنێت.
سەرۆك وەزیران ئەوەشی خستەڕوو كە كێشەكانی نێوان هەولێر و بەغدا تەنیا نەوت نییە، بەڵكو ژمارەیەك كێشەی دیكەش لە نێوان هەردوولادا هەن وەك كێشەی پێشمەرگە و مادەی دەستووری و جێبەجێكردنی دەستووری هەمیشەیی عێراق.
لەبارەی سەركەوتوویی سیاسەتی نەوتی هەرێمی كوردستانیش گوتی: "ئەگەر ئەو ژێرخانەی پێویست بوو بۆ ئەم كارە چەند ساڵ لەمەوبەر دامان نەنابا، كێشەكانی هەرێم دە ئەوەندی ئێستا زیاتر دەبوو. من دەمەوێ بڵێم سیاسەتی حكوومەتی هەرێمی كوردستان لە بواری نەوت سیاسەتێكی سەركەوتوو بووە و سەركەوتووانە ئەو كارانەی كە دەبوو بیكات، بە پێی دەستووری عێراق جێبەجێی كردووە. بێننە بەر چاوی خۆتان ئەو بڕپارەیەی كە بەغدا ناردوویەتی جا هەر چەندێك بێت، بڕیاریاندا لە فڕۆكەخانەی بەغدا دیسان بە نیوەی بكەن و دواتر كردیانە بیست و پێنج لەسەد و دواتر دە لە سەد. دە لەسەدی دیكەی بودجەی هەرێمی كورستانیان بڕی بێ ئەوەی هەرێم بزانێت بۆ و هۆكارەكەی چییە؟ ئەگەر ئێمە ئەم ژێرخانەی ئابووری و هەناردەكردنی نەوت و ئەم سیاسەتەی نەوتمان نەبوایە لە هەرێمی كوردستان، بەغدا چی دیكەی بەسەر ئێمە دەهێنا. كەواتە كێشە شەخس نییە، بەڵكو كێشەكە بیركردنەوە و شێوەی بیركردنەوەیە. هەروەها بەدبەختی دیكە ئەوەیە كە نرخی نەوتیش لە بازاڕەكانی جیهان دابەزی كە گەورەترین زەربەی لە هەرێمی كوردستان دا نەك سیاسەتە نەوتییەكەی كە سیاسەتێكی سەركەوتوو بوو و بەرەو ئاسۆیەكی گەش دەڕۆیشت".
بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان رەتیشی كردەوە بێجگە لەو بڕە نەوتەی كە لە ڕێكەی سۆمۆوە دەفرۆشرێت، هەرێم هیچ نەوتێكی دیكە بفرۆشرێت تەنیا جۆرێكی دیكەی نەوت نەبێت كە قورسە و بە بۆڕی نەوت ناتوانرێت بگوازرێتەوە، ئەویش لە چوارچێوەی ئەو داهاتەی هەرێم لە نەوتی دەست دەكەوێت، حساب دەكرێت.
لای خۆیەوە سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان ئەوەی خستەڕوو كە پەرلەمان داوا لە حكوومەتی یتیحادی دەكات پابەندی رێككەوتنەكانی لەگەڵ هەرێمی كوردستان بێت، بەڵام ئەگەر ئەمە نەكرا وەك هەنگاوی یەكەم بەردەوام دەبن لە گفتوگۆ لەگەڵ حكوومەتی عێراق بۆ چارەسەر كردنی كێشەكان و گەر هەر پابەند نەبوو بەپێی یاسای بودجەی عێراق، هەرێمی كوردستان دەتوانێت پابەند نەبێت بە یاسای بودجە و رێككەوتنەكانی لەگەڵ حكوومەتی عێراق و مووچە و پارە لە داهاتەكانی هەرێمەوە دابین بكات هەروەك پەرلەمانی كوردستان لە دانیشتنی 15/1/2015 بڕیاری داوە گەر بەغدا پابەند نەبێت بە رێككەوتنەكەوە، ئەوا حكوومەتی هەرێم دەتوانێت سەربەخۆ بودجە بۆ هەرێم دابین بكات. هیواشی خواست كە ئەو كێشانە بە ڕێگەی دیالۆگ و گفتوگۆ چارەسەر بكرێن.
ئاماژەی بەوەش كرد كە لە كۆبوونەوەكەدا هەموو لایەك هاوڕابوون لە بەردەوامی پرۆسەی بە دامەزراوەییكردن و شەفافكردنی زیاتری كەرتی نەوت و غاز لە هەرێمی كوردستان و دامەزراندنی سندوقی داهاتە نەوتییەكان و كۆمپانیای بە بازاڕكردنی نەوتی هەرێم (كەپ كۆ). ئاشكراشی كرد كە ئامادەكاری دەكەن شاندێكی پەرلەمانی كوردستان لە كاتێكی گونجاودا سەردانی بەغدا بكات وەك وەڵامدانەوەی سەردانی بەڕێز سەلیم جبوری سەرۆكی پەرلەمانی عێراق بۆ هەولێر.
لەبارەی پڕۆژەی دەستووری هەرێمیش بەڕێز سەرۆكی پەرلەمان ڕوونی كردەوە كە یاسای ئامادەكرنی پرۆژەی دەستووری هەرێمی كوردستان بۆ ڕاپرسی ئامادەكراوە و رێككەوتنێك هەیە لەسەر دروستكردنی لیژنەی دەستوور و هیوای خواست هەفتەی داهاتوو لە پەرلەمانی كوردستان پەسەند بكرێت كە نوێنەری هەموو چینەكانی كۆمەڵگەی كوردستانیان تێدایە و دەست بە گفتوگۆ و كار و چالاكییەكانیان بۆ ئەم مەبەستە دەكەن. ئەوەشی دووپات كردەوە كە رێگە نادەن هیچ حزب و لایەنێك دەست بخاتە ناو كاروباری ناوخۆی هەرێمی كوردستانەوە و پەرلەمان تاكە دەزگای داڕشتنی یاسایە لە هەرێم.