نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان هۆشداری بەوەدا كە لەگەڵ ئەو سەركەوتنانەی لەدژی رێکخراوی تێرۆریستی دەوڵەتی ئیسلامی ناسراو بە داعش تۆماری کراون،  هێشتا جموجۆڵی هاوپەیمانی ناودەوڵەتی لەو ئاستەدا نییە کە بتوانێ داعش لەناو ببات، بەڵكو پێویستە پرۆسە سەربازییەكان چڕتر بكرێنەوە.

نێچیرڤان بارزانی لەدیمانەیەكدا لەگەڵ ئاژانسی رۆیتەرز گوتی:  بەبەردەوامبوونی شەڕی ناوخۆ وناكۆكیەكانی سوریا وبەنەبوونی سوپایەكی راستەقینەی عیراقی كە تەنها لەسەر كاغەز نەک لەسەر زەویدا بوونی هەیە وبە پڕچەکنەکردنی هێزەكانی پێشمەرگە، سەخت دەبێت رێکخراوی داعش لەناوبچێت.

هاوكات ئاماژەی بەوەشدا کە ستراتیژی ئێستای ئەمریكا تەنها دەبێتە هۆی سنورداركردنی تواناكانی داعش كە بەشێوەیەكی زۆر رێكخراوەوە كاردەكات كە دەبێتە مایەی هەڕەشەیەكی گەورە بۆ ناوچەکە وبۆ تەواوی جیهان بۆ چەند ساڵی داهاتوودا.

سەرۆكی حكومەت گوتی، "ئەمە شەڕێکی درێژخایەنە. ئەم رێكخراوەیە 15 ملیۆن كەسیان لەعیراق وسوریا كۆنترۆڵ كردووە وتا ئێستاش کە تواناکانی سنووردار کراون، دەتوانێت هێرشی چەكداری بكات. ئەوان بەشێوەیەكی زۆر رێكخراوەوە دەتوانن خەڵك بۆ خۆیان رابكێشن لەهەموو جیهاندا."

سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان دووپاتیدەكاتەوە تەنها بە ئۆپەراسیۆنی ئاسمانی داعش لە ناوناچێت بەڵكو پێویستە هێزی تایبەت، نەوەك سەربازی ئاسایی، لەگەڵ ئۆپەراسیۆنی سەربازی هاوبەش شانبەشانی پێشمەرگە بەشداری ئەم شەڕە بكەن.

ئەوەشی خستەڕوو كە پێویستە ئامانج وسیاسەت وپلانەكان بۆ لاوازكردن یاخود دەركردن ولەناوبردنی ئەم رێكخراوە تیرۆریستیە یەك بێت وڕێوشوێنی دیكەش لەمبارەیەوە بگیرێتەبەر.

هەروەها گوتی، "كورد لەو ناوچانەدا شەڕی داعش دەكات كە بە كوردستانی دزانێ وهەوڵدەدات پێشمەرگە بۆ شەڕی ئەم رێكخراوە لەموسڵ یان لەشارەكانی دیكەی سوننە نشین بەكارنەهێنێت. وەکو کورد، ئێمە نامانەوێ رابەرایەتی هیچ هێرشێك بكەین بۆ ئازادكردنی موسڵ بەڵكو دەمانەوێ خۆمان لەململانێ وشەڕی دیكە بەدوور بخەینەوە."

نێچیرڤان بارزانی كاتی رزگاركردنی موسڵی بەدووبارە رێكخستنەوەی سوپای عیراق بەستەوە كە لەهاوینی ڕابردوودا لەموسڵ شكستی خوارد وگوتی، "پێویستە لەمبارەیەوە واقیعیانە بیر بكەینەوە، ئێستا سوپایەكی عیراقی نیە بتوانێت ئەم كارە بكات، ئەم پرسە كاتی دەوێ هەروەها بەگومانیشم لەوەی تامانگی ئاداری داهاتوو بتواندرێ موسڵ ئازاد بكرێت تەنانەت تا مانگی حوزەیرانیش ئەم كارە ناكرێت."

سەرۆكی حكومەت مانگی سێپتەمبەر/ئەیلول یانیش ئۆكتۆبەر/تشرینی یەکەمی بەكاتێكی گونجاو واقیعی زانی بۆ هێرشكردنە سەر موسڵ وئەم هێرشەشی بەتوانای بەغدای بۆ راهێنانی ژمارەی تەواوی ئەو سەربازانە بەستەوە.

هەرچەندە ستایشی ئۆپەراسیۆنە ئاسمانیەكانی ئەمەریكا وهاوپەیمانانی لەدژی داعش كرد، سەرۆكی حكومەت ئەوەی روونكردەوە كە پلانەكانی حكومەتی عیراق وهاوپەیمانان لەدژی داعش لەسەر ستراتیژێكی روون بونیاد نەنراون. گوتی "ئەوان پێویستیان بە پلان وستراتیژی گشتگیر هەیە بۆ بەرەنگاربوونەوەی داعش، ئەم شتە تا ئێستا بوونی نیە بەرانبەر یەكگرتوویی ورێكخراویی جووڵەی داعش. راستە داعش مەشقی باشیان پێ نەكراوە بەڵام ئەوان پارەیەكی زۆریان هەیە ودەتوانن بەئارەزووی خۆیان خەڵك بۆ خۆیان رابكێشن وشەڕكەری واشیان هەیە كە لەهەر كاتێكدا بێ ئامادەی مەرگن."

نێچیرڤان بارزانی دووپاتیكردەوە کە هێزەكانی پێشمەرگە لەزۆر شوێندا توانیویەتی نەخشەی هێز بۆ بەرژەوەندی خۆی بگۆڕێت وشكست بە داعش بهێنێت. "بەڵام ئەم هێزانە پێویستیان بەچەكی قورستر هەیە بۆ بەرەنگاربوونەوەی هەڕەشەكانیان بەشێوەیەکی توندتر. ئەمە شەڕێکە کە ناتوانی بە چەكی AK-47 و RPG بیبەیتەوە."

نێچیرڤان بارزانی بۆ لە ناوبردنی داعش بەباشی زانی کە ئەولەویەت بدرێت بە داخستنی سنوری نێوان عیراق وسوریا، کە دەبێتە هۆكارێك بۆ راگرتنی دزەكردنی ئەم چەكدارانە وئازادی هاتووچۆیان لەنێوان ئەم دوو وڵاتەدا، كە بەشێكی زۆری ئەم ناوچەیە ئێستا كەوتۆتە ژێر دەسەڵاتیان.

سەرۆكی حكومەت دووپاتیكردەوە تا چارەسەركردنی كێشەی سوریا، رووخاندنی داعش كارێكی ئاسان نابێت.

هەر لەهەمان دیمانەدا، نێچیرڤان بارزانی حەیدەر عیبادی سەرۆك وەزیرانی عیراقی بەكەسێكی واقیعی (پراگماتی) وەسفكرد بە بەراورد لەگەڵ نووری مالیكی، سەرۆك وەزیرانی پێشووی عیراق كە سیاسەتێكی تاكڕەوانەی پەێرەوكردو دژایەتی سوننەی كرد کە لەئەنجامدا ئەو ژینگەیە دروستبوو كە وای كرد داعش بەرزببێتەوەو بەشێكی عیراق داگیر بكات. هەروەها مالیكی بە گرفت بۆ عیبادی وەسفکرد چونكە مالیكی تا ئێستا خاوەنی بنکەیەکی هێزە لە ئاستی ناوخۆدا.

نێچیرڤان بارزانی ئاماژەی بەوەدا كە نكۆڵی لەوە ناكرێت کە ئەو عیراقەی دوای ساڵی 2003ـەوە بەهۆی شەڕی تایفەییەوە بارودۆخی تێكچوو، نەیتوانیوە وەكو ولاتێكی یەكگرتوو خۆی نیشان بدات. هیچ وەلا ووابەستەیەك بۆ عیراق نیە.

هەروەها گوتی زۆر گرنگە شێوازێك بۆ پێكەوەژیان لەچوارچێوەی سنووری ئەم وڵاتەدا بدۆزرێتەوە ئەگینا پێچەوانەكەی دەبێتە هۆی خوێنڕشتنی زیاتر وعیراقیش دەبێتە فاكتەرێك بۆ تێكدانی سەقامگیری ناوچەكە.

سباستیان كورز وەزیری دەرەوەی نەمسا رایگەیاند، وڵاتەكەی بەنیازە كونسوڵگەری فەخری لەهەرێمی كوردستان بكاتەوە وباسیش لەگرێدانی مونتەدایەكی بازرگانی نەمسا لەهەرێم كراوە بەهاوكاری ئەو كۆمپانیا نەمساییانەی لەهەرێمی كوردستاندا هەن.

ئاماژەی بەوەشدا ئەوان لەگەڵ باڵیۆزی نەمسا لەعیراق لەمبارەیەوە قسەیان كردووە وهەوڵی ئەوەش دەدەن لەگەڵ ژووری بازرگانی وڵاتەكەیان كار بۆ رێكخستنی پلانی ئەم مونتەدایە بكەن كە بەدەرفەتێكی زانی بۆ هاندانی خاوەنكارانی وڵاتەكەی بۆ بەشداریكردن لەپرۆسەی وەبەرهێنان لەم هەرێمەدا.

وەزیری دەرەوەی نەمسا لەمیانەی كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا لەگەڵ فەلاح مستەفا بەرپرسی فەرمانگەی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكومەتی هەرێمی كوردستان دوای كۆبوونەوەی نێوان شاندی هەردوولا، پاڵپشتی وڵاتی خۆی بۆ كردنەوەی ئۆفیسی یەكێتی ئەورووپا لەهەرێمی كوردستان نیشاندا ودووپاتیكردەوە لەم ماوەیەدا كار لەسەر ئەو بابەتە دەكرێت بەشێوەیەكی جدی.

هاوكات كورز دووپاتیكردەوە هەرێمی كوردستان لەشەڕی دژ بەتیرۆر بەتەنیا نیە ووڵاتەكەیشی لەهەوڵی بەردەوام دایە بۆ هاوكاریكردنی هەرێم لەم شەڕەدا بەتایبەتی لەڕووی مرۆییەوە هەروەها پیرۆزبایی سەركەوتنەكانی پێشمەرگەی لەبەرەكانی شەڕی دژی تیرۆریستانی داعش كرد ورێزی وڵاتەكەی بۆ رۆڵی پێشمەرگە لەم شەڕەدا نیشاندا وجەختی لەسەر هاوكاری نێودەوڵەتی كردەوە بۆ هەرێمی كوردستان لەم شەڕەدا.

تیشكیشی خستەسەر پرسی ئاوارە وپەنابەران لەهەرێمی كوردستان ونیشانیدا وڵاتەكەی بڕی یەك ملیۆن و250 هەزار یۆڕۆ كۆمەكی بۆ ئەم ئاوارە وپەنابەرانە دابینكردوە.

لەلای خۆشیەوە فەلاح مستەفا بەرپرسی فەرمانگەی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكومەت دووپاتیكردەوە هەرێمی كوردستان ونەمسا پەیوەندیەكی مێژوویی بەیەكیان دەبەستێت وبۆ زیاتر پێشخستنی ئەم پەیوەندیانە پێویستە نوێنەرایەتی ئەم وڵاتە لەهەرێمی كوردستان لە ئاستێكی بەرزدابێت بەكردنەوەی كونسوڵگەری فەخری بەپلەیەك ودواتر كردنەوەی كونسوڵگەری گشتی ئەمە جگە لەپێشخستنی پەیوەندیە ئابوری وبازرگانیەكان.

سەرۆكی لیژنەی پەیوەندیەكانی دەرەوەی یەكێتی ئەورووپا ئیلمار برۆك لەوتەیەكدا لەم كۆنگرە رۆژنامەوانیەدا ئەوەی دووپاتكردەوە كە یەكێتی ئەورووپا جەخت لەسەر گەیشتنی یارمەتی مرۆیی بۆ ئاوارە وپەنابەران دەكاتەوە ئەمە جگە لەیارمەتیدان وپاڵپشتیكردنی وەبەرهێنانی ئەورووپی لەهەرێمی كوردستان.

هاوكات جەختی لەسەر ئەوەش كردەوە كە پێشمەرگە ئێستا رۆڵێكی بەهێز بۆ بەرپەرچدانەوەی هێرشەكانی داعش دەگێڕێت وخۆشحاڵی خۆی بەكردنەوەی نوسینگەی یەكێتی ئەورووپا لەهەرێمی كوردستان نیشاندا بەتایبەتی لەبارەی گەیاندنی یارمەتی زیاتری سەربازی بۆ هەرێمی كوردستان ونیشانیشیدا لەگەڵ نوێنەرانی ئەڵمانیا لەمبارەیەوە قسەیان كردووە كە هەفتەی رابردوو بەگوتەی خۆی نزیكەی 100 شارەزای سەربازیان بۆ هەرێمی كوردستان ناردووە.

وەزیری دەرەوەی نەمسا دووپاتیكردەوە بەپێی دەستوور ویاسای وڵاتەكەیان ناتوانن چەك هەناردەی دەرەوە بكەن بەڵام ئەوان پاڵپشتی هەر هەوڵێكی لەمجۆرەی هەر وڵاتێك دەكەن بۆ پاڵپشتیكردنی هەرێمی كوردستان لەڕووی چەك وكەرەستەی سەربازی بۆ پێشمەرگەی كوردستان.