ئەمڕۆ شەممە 11ـی 1ـی 2014 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی لەگەڵ كونسوڵی گشتی و كونسوڵ و نوێنەران و بەرپرسی نووسینگەی وڵاتانی بیانی لە هەرێمی كوردستانی كۆبوویەوە.

لەو كۆبوونەوەیەدا كە وەك نەریتێكی ساڵانە بەڕێوە دەچێت و ئامانج لێی شیكردنەوەی سیاسەتی هەرێمی كوردستان و ئاگاداركردنەوەی كونسوڵ و نوێنەری وڵاتان لە دواپەرەسەندنە سیاسی و ئابووری و كۆمەڵایەتییەكانی هەرێمی كوردستان و عێراقی فیدڕاڵە، سەرەتا فەلاح مستەفا بەرپرسی فەرمانگەی پەیوەندییەكانی دەرەوەی حكوومەتی هەرێمی كوردستان كورتەیەكی لەبارەی پەیوەندییەكانی هەرێمی كوردستان لەگەڵ وڵاتانی دەرەوە و هەروەها ژمارە و ئاستی نوێنەرایەتی دیپلۆماسیی وڵاتان لە هەرێمی كوردستان باس كرد و ئاماژەی بەوەدا كە دەرگەكانی هەرێمی كوردستان بەڕووی فراوانتركردنی پەیوەندییەكان لەگەڵ جیهانی دەرەوە و وڵاتانی دراوسێ كراوەیە و حكوومەتی هەرێمی كوردستان ئامادەیە هەموو جۆرە ئاسانكارییەك بۆ گەشەپێدان و پتەوتركردنی پەیوەندی لەگەڵ وڵاتان بخاتەڕوو، هەروەها سوپاسی ئەو وڵاتانەشی كرد كە لەسەر بابەتی بەجینۆسایدناساندنی نەهامەتییەكانی گەلی كورد كاریان كردووە و هەنگاوی باشیان ناوە.

دواتر سەرۆك بارزانی وێڕای بەخێرهێنانی گەرمی كونسوڵ و دیپلۆمات و نوێنەرانی وڵاتان پیرۆزبایی ساڵی تازەی لە ئامادەبووان كرد و هیوای خواست كە ساڵی تازە ببێتە مایەی بڵاوبوونەوەی ئاشتی و دووركەوتنەوە لە شەڕ و كاولكاری لەسەرانسەری جیهاندا. لەم كۆبوونەوەیەدا سەرۆك بارزانی ئامادەبووانی لە دوایین هەوڵەكانی پێكهێنانی حكوومەتی تازەی هەرێمی كوردستان ئاگادار كردەوە و هێمای بەوەدا كە حكوومەتی نوێ حكوومەتێكی بنكەفراوان و بە بەشداری هەموو لایەنە سیاسییەكان دەبێت و ئامانجیش بەرەوەپێشبردنی سەقامگیری و ئارامی و خزمەتگوزاری بۆ هاووڵاتیان و بووژانەوە دەبێت. هەر پەیوەست بەم باسەوە سەرۆك بارزانی ئەوەی بۆ ئامادەبووان ڕوونكردەوە كە هەڵبژاردنی ئەیلوولی ڕابردووی هەرێمی كوردستان لە كاتی دیاریكراوی خۆی ئەنجامدراو و چاوەڕوانیش نەدەكرا پێكهێنانی حكوومەت ئەوەندە دوابخرێ بەڵام دەرفەت بە گشت لایەك دراوە قسەی خۆیان بكەن و بەشداریی هەموو لایەك لەم حكوومەتەدا یەكلایی بووەتەوە و چوار ساڵی ئاییە چوارساڵی هێمنی و بووژانەوە دەبێت.

سەبارەت بە بارودۆخی سیاسی و ئەمنیی عێراقیش سەرۆك بارزانی گوتی: " ئێمە نیگەرانین لە ڕەوشی سیاسی و ئەمنیی عێراق بە تایبەت لە پارێزگای ئەنبار. ئەو بارودۆخە لە ئەنجامی كەڵەكەبوونی كێشەكان هاتووەتە كایەوە و پێویستە حكوومەتی عێراقی مامەڵەیەكی ژیرانەتری لەگەڵ گرفتەكان كردبا". هەر لەبارەی بارودۆخی پارێزگای ئەنبار سەرۆك بارزانی ڕایگەیاند كە بارودۆخێكی مەترسیدار لەم ناوچەیەدا هاتووەتە ئارا و لەوانەیە بۆ پارێزگاكانی دیكەی عێراقیش بگوازرێتەوە و چارەكردنی كێشەكان لەڕێی هێزی سەربازی ڕەنگە گرفتەكان قووڵتر بكاتەوە. سەرۆك بارزانی ئەوەشی بۆ ئامادەبووان ڕوونكردەوە كە پێویستە حكوومەتی ناوەندی گرنگی بە داواكارییەكانی خەڵك بدات و ڕێزی لێ بگرێت و بەهەموو شێوەیەكیش ڕێگە لەوە بگیرێت كە شەڕی دژی تیرۆریستان ببێتە شەڕی تاییفی و شەڕی نێوان شیعە و سووننە.

كێشەكانی نێوان هەولێر و بەغدا تەوەرێكی دیكەی قسەكانی سەرۆك بارزانی بوون و سەرۆك بارزانی لەوبارەیەوە ڕایگەیاند كە هەرێم پێشوازی لەوە دەكات كێشەی نەوت و گاز و مادەی 140 و پێشمەرگە و گرفتەكانی دی چارەسەر بكرێت و شاندەكانی هەولێر و بەغدا بەردەوام سەردانی یەكتر بكەن و دانوساندن بەردەوام بێت. سەرۆك بارزانی لەبارەی پەیوەندییەكانی هەرێم و بەغدا گوتی:" ئێمە حەز دەكەین یارمەتیی پڕۆسەی سیاسی بدەین و كار لەسەر نەهێشتنی كێشەكانی عێراق بكەین بەڵام پێویستیشە لە عێراقدا چەمكی شەراكەتی ڕاستەقینە جێبەجێ بكرێت و هەموو خەڵكی عێراق هەست بكەن كە شەریكن لە وڵاتدا". سەرۆك بارزانی هیواشی خواست كە هەڵبژاردنەكانی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراقی لە كاتی دیاریكراوی خۆی ئەنجام بدرێت.

لەبارەی ڕەوشی سووریا و ئاییندەی ئەم وڵاتە سەرۆك بارزانی هیوای ئەوەی خواست كە بەزووترین كات كۆتایی بە خوێنڕشتن و نەهامەتییەكانی گەلانی سووریا بهێنرێت و لە ئاییندەی سووریادا مافی هەموو پێكهاتەكان ڕەچاو بگیرێت. سەرۆك بارزانی كورتەیەكیشی لەبارەی ڕۆژئاوای كوردستان بۆ ئامادەبووان باس كرد و ڕایگەیاند كە كورد بە یەك شاند بەشداری كۆنفڕانسی ژێنێڤ 2 دەبێت. داواشی لە وڵاتان كرد كە لە یارمەتیدانی ئاوارەكانی سووریا هاوكاریی هەرێمی كوردستان بكەن چونكە بەهۆی هاتنی ژمارەیەكی زۆری پەنابەر و هەروەها خێزانی عەرەب لە باشوور و ناوەندی عێراق و مەسیحییەكان و ئاوارەكانی ئەنبار ئێستا گوشارێكی زۆر لەسەر هەرێمی كوردستانە بۆ حەواندنەوەی ئەم ژمارە زۆرەی پەنابەر. لە كۆتایی قسەكانیدا سەرۆك بارزانی ڕایگەیاند كە هەرێمی كوردستان كێشەی لەگەڵ هیچ وڵاتێكدا نییە و دەست لە كاروباری كەس وەرنادات و نەبووەتە سەرچاوەی هەڕەشە بۆ هیچ وڵاتێك بەڵكو فاكتەری بووژانەوە و پێشخستنی ناوچەكەیە و دەرگاكانی بەڕووی جیرانەكان و هەموو جیهاندا كراوەیە.

لەبەشی كۆتایی كۆبوونەوەكەی ئەمڕۆی سەرۆك بارزانی و نوێنەرانی وڵاتان لە هەرێمی كوردستان نوێنەرانی وڵاتانی بیانی سوپاسی میوانداریی سەرۆك بارزانیان كرد و دەستخۆشیشیان لە هەوڵەكانی سەرۆك بارزانی كرد بۆ چارەسەركردنی كێشەكانی عێراق و هەروەها یارمەتیدان و حەواندنەوەی ئاوارە و پەنابەران. نوێنەر و كونسۆڵی وڵاتان ئامادەیی وڵاتەكانیان نیشاندا بۆ پاراستن و یارمەتیدانی ئەو سەقامگیری و پێشكەوتنەی لە هەرێمی كوردستان هاتووەتە ئاراوە.

ئێوارەی ئەمڕۆ فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكومەت پێشوازی لە خاتوو شێخە حیسە ئال سانی نێردراوی ئەمینداری گشتی كۆمكاری وڵاتانی عەرەبی كرد.

لە دیدارێكدا كە خاتوو سوهام جەبەلی یاریدەدەری بەرپرسی فەرمانگە و خاتوو ئیناس مەكاوی بەڕێوەبەری كارگێڕی بەشی ئافرەت و منداڵ لە كۆمكاری وڵاتانی عەرەبی ئامادەی بوون ، بارودۆخی هەنووكەیی پەنابەرانی رۆژئاوای كوردستان لە هەرێم و پەرەسەندنە سیاسییەكانی ئەمڕۆی ناوچەكە باسیان لێوە كرا.

بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە دووپاتیكردەوە حكومەتی هەرێم هەمیشە رۆڵی كۆمكاری عەرەبی لە پێشكەشكردنی یارمەتی مرۆیی بۆ پەنابەرانی سوریا لە هەرێم بەرز دەنرخێنێت و بە هەنگاوێكی ئیجابی كۆمكاری عەرەبی بۆ باشتر كردنی بارودۆخی ئەم پەنابەرانە لە قەڵەمدەدات ، هاوكات ئاماژەی بەوەشدا حكومەتی هەرێم بە شێوەیەكی زۆر چالاكانە خزمەتگوزاری پێشكەشكردوون .

هەروەها دووپاتیكردەوە ئەم پەنابەرانە گرفت و پێداویستیان زۆرە و پێویستیان بە یارمەتی زیاترە بەتایبەتی خێزانە بێ سەرپەرشتەكان و خاوەنی پێداویستی تایبەت ومنداڵان لە چەندین بواری جیاجیای وەكو پەروەردە و فێركردن و تەندروستی و ژینگە .

شێخە حیسە دووپاتیكردەوە ئەم سەردانەیان بۆ كوردستان جێگەی شانازیە و هەوڵەكانی حكومەتی هەرێمی كوردستانی لەبارەی یارمەتیدانی پەنابەرانی سوریا بەرز نرخاند و ئاشكراشیكرد ئەو بەیاوەری ئەو شاندەی لەگەڵیدایە دەیەوێ چەندین سەردانی مەیندانی بۆ كامپی ئەم ئاوارانە بكات بۆ ئاگاداربوون لە رەوشی ژیانیان و پێشكەشكردنی هەموو پێداویستیەك بۆیان .

لەلایەكی دیكەشەوە بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە تیشكی خستەسەر مێژووی گەلی كورد و ئاماژەی بەوە دا گەلی كورد قوربانی زۆری داوە بۆ گەیشتن بە ئازادی و دووپاتیشیكردەوە كورد هەمیشە دەرگای بۆ نزیكبوونەوەی هەردوو نەتەوەی كورد و عەرەب كراوەیە و ئاماژەی بەوەدا ئەمڕۆ لە هەرێمی كوردستان چوار كونسوڵگەری عەرەبی هەن و حكومەتی هەرێم چاوەڕوانی كرانەوەی كونسوڵگەری زیاتری عەرەبیە بۆ قووڵكردنەوەی زیاتری پەیوەندی نێوان هەردوو گەل كە لەبەرژەوەندی هەردوولا دایە .

بەمەبەستی لە نزیكەوە ئاگاداربوون لە چۆنیەتی بەڕێوەچوونی كارەكان و میكانیزمی جێبەجێ‌ كردنی بەرنامەی ساڵی تازە بۆ زیاتر فراوان كردنی پەیوەندیەكان لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ‌، ئەمڕۆ پێنج شەممە فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكومەت بەیاوەری خاتوو سوهام جەبەلی یاریدەدەری بەرپرسی فەرمانگە سەردانی بەشی پەیوەندیەكانی هەرێمی سەر بە فەرمانگەی پەیوەندیەكانی دەرەوە لەگەڵ كۆماری توركیا كردو لەلایەن عبدالسلام رشید بەڕێوەبەری گشتی بەشی پەیوەندیەكانی هەرێم لەگەڵ كۆماری توركیا پێشوازی لێكرا.

بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە پیرۆزبایی ساڵی تازەی لێكردن و هیوای خواست بتوانن ئەمساڵ بە گوێرەی بەرنامەیەكی تۆكمە كارەكان بەڕێوەببەن و لەسەر بنەمای كاری دامەزراوەیی ئاستی پەیوەندیەكانی هەرێمی كوردستان لەگەڵ وڵاتی توركیا زیاتر بەرەو پێش ببەن.

بەڕێزیان دەستخۆشی لێكردن كە لە ماوەی رابردوو سەركەوتووانە توانیویانە كاری خۆیان بكەن و پشتگیری فەرمانگەی پەیوەندیەكانی بۆ ئەو بەشەی فەرمانگە دووپاتكردەوە بۆ سەرخستنی كارەكانیان.

عەبدولسەلام رەشید بەڕێوەبەری گشتی بەشی پەیوەندیەكانی هەرێم لەگەڵ كۆماری توركیا خۆشحاڵی خۆی بۆ ئەو سەردانەی بەرپرسی فەرمانگە خستەڕوو هیوای خواست بتوانن پەیوەندیەكانی هەرێم و توركیا زیاتر پێشبخەن لە پێناو سوود و بەرژەوەندی هەردوولا.

هەر ئەمڕۆ فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكومەت بە یاوەری كاروان جەمال جێگری بەرپرسی فەرمانگە و خاتوو سوهام جەبەلی یاریدەدەری بەرپرسی فەرمانگە و  شاندێكی یاوەریان سەردانی بەشی پەیوەندیەكانی هەرێم لەگەڵ كۆماری ئیسلامی ئێرانیان كرد و لەلایەن عەبدوڵلا ساڵح ئاكرەیی بەڕێوەبەری گشتی بەشی پەیوەندیەكانی هەرێم لەگەڵ كۆماری ئیسلامی ئێران پێشوازیان لێكرا.

بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكومەت پیرۆزبایی ساڵی تازەی لێكردن و باسی لە بایەخی پەیوەندیەكان لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ‌ كرد. هاوكات دەستخۆشی لە بەڕێوەبەری گشتی و كارمەندانی ئەو بەشە كرد كە هەمیشە لە هەوڵی زیاتر پێشخستنی پەیوەندیەكانن لەگەڵ كۆماری ئیسلامی ئێران.

بەڕێزیان جەختی لەسەر شێوازی بونیاتنانی پەیوەندی لەسەر بنەمای كاری دامەزراوەیی و بەرژەوەندی هاوبەش كردەوە.

 بەڕێوەبەری گشتی بەشی پەیوەندیەكانی هەرێم لەگەڵ كۆماری ئیسلامی ئێران سوپاسی بەرپرسی فەرمانگەی پەیوەندیەكانی كرد كە لە نزیكەوە چاودێری كارەكانی ئەو بەشە دەكات و گووتی ئێمە وەك بەشێك لە فەرمانگەی پەیوەندیەكانی دەرەوە بە گرینگی سەیری پەیوەندیەكانی هەرێم لەگەڵ كۆماری ئیسلامی ئێران دەكەین .

نوێنەرایەتى حکومەتى هەرێمی کوردستان لە تاران بەشدارى لە ڕێوڕەسمی پرسەی خێزانى باڵیۆزى فەلەستین (سەلاح الزواوی) لە مزگەوتی نوور لە شاری تاران کرد.

بە بۆنەى کۆچى دوایی خێزانى باڵیۆزى فەلەستین (سەلاح الزواوی) ئێوارەى رۆژى (6-1-2014) وەکو نوێنەرایەتى حکومەتى هەرێمی کوردستان لە تاران، هەر یەک لە هەڤاڵان شیرزاد قادر خورشید، رەزا مەولود جەوهەر و سلام عارف روشدى بەشدار بوون لەو پرسەیەدا کە لە مزگەوتی نوور لە شاری تاران بەڕێوەچوو و بالیۆزى فەلەستین خۆشحاڵی خۆی دەربری بەو بەشدارى کردنە.

لەم ڕێوڕەسمەدا چەندین کەسایەتی سیاسی وڵاتی ئێران، باڵیۆز و نوێنەری وڵاتانی جۆراوجۆری جیهان بەشداریان کرد، لەوانە: دکتۆر محەمەدجەواد زەریف وەزیری دەرەوەی کۆماری ئیسلامی ئێران، دکتۆر عەلی ئەکبەر ساڵحی سەرۆکی ڕێکخراوەی وزەی ناڤۆکی ئێران، دکتۆر حوسێن ئەمیر عەبدوڵڵاهیان جێگری وەزیری دەرەوەی ئێران لە کاروباری وڵاتانی عەڕەبی و ئەفریقیا، دکتۆر کەماڵ خەرازی وەزیری پێشووی دەرەوەی کۆماری ئیسلامی ئێران، محەمەد مەجید الشێخ باڵیۆزی وڵاتی عێراق لە تاران، دکتۆر غوڵڵامعەلی حەدادعادڵ نوێنەری پەڕڵەمانی ئێران، 

دکتۆر عەبدوڵڵا جاسبی سەرۆکی پێشووی زانکۆی ئازادی ئیسلامی، باڵیۆز و نوێنەری وڵاتانی ژاپۆن، نەمسا، عەمان، توونس، ئیتاڵیا، تورکیا، میسر، ئازەربایجان، تایلەند، سوودان، بۆلیوی، ئەڵمانیا و ...، حوجەتوالئیسلام سەید ڕەزا ئەکرەمی ڕاوێژکاری کەلتووری ناوەندی سەرۆک کۆماری ئیسلامی ئێران، خوجەتوالئیسلام ئەختەری بەڕێوەبەری گشتیی کۆبوونەوەی جیهانی ئالی بەیت و چەندین کەسایەتی دیکە.

مامۆستا علی باپیرئەمیری کۆمەڵی ئیسلامى لەکوردستانى عێراق سەردانى نوێنەرایەتى حکومەتى هەرێمی کوردستان لە تارانى کرد.

دوای ئەوەی حکوومەتی هەرێمی کوردستان ڕۆژی ٢٥/١٢/٢٠١٣، پڕۆژە یاساى به‌پارێزگاكردنى هه‌ڵه‌بجه‌ى شەهیدی به‌ فه‌رمى ڕاده‌ستى سه‌رۆكی ئەنجوومەنی وه‌زیرانى عێراقى فیدرال کرد، ڕۆژی ٣١ـى کانوونی یەکەمی ٢٠١٣، ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراق پڕۆژە یاسای بە پارێزگابوونی هەڵەبجەی شەهیدی پەسند کرد. ئێمە لە سەرۆکایەتیی هەرێمی کوردستان دەستخۆشیی لە ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراقی فیدڕاڵ دەکەین بۆ پەسندکردنی ئەو پڕۆژەیەی هەرێمی کوردستان و چاومان لەوەیە ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراقیش بە زووترین کات ئەو پڕۆژە یاسایە پەسند بکات.

خه‌ڵكی كوردستان

بەناوی خودای بەخشندە و میهرەبان

بەبۆنەی كۆتایهاتنی ساڵی 2013 و دەستپێكی ساڵی تازەی زایینی گەرمترین پیرۆزبایی خۆم ئاڕاستەی هاووڵاتییە خۆشەویستەكان و گشت چینوتوێژ و لایەنە سیاسییەكان و خوشك و برا مەسیحییەكانی كوردستان و عێراق دەكەم. هیوادارم ساڵی 2014ـی زایینی ساڵی پتەوتربوونی بنەماكانی ئاشتی و پێكەوەژیان و لێبووردەیی بێت لە وڵاتەكەماندا و ساڵی گەشەی ئابووری و خزمەتگوزاریی زیاتر بۆ خەڵك و سەقامگیریی لە هەرێمی كوردستاندا بێت.

ئێستا كە لایەنە سیاسییەكان سەرقاڵی گفتوگۆی پێكهێنانی كابینەی تازەی حكوومەتی هەرێمی كوردستانن داوا لە گشت لایەنە سیاسییەكان دەكەم لە پێكهێنانی حكوومەتدا خزمەتكردنی هاووڵاتیان و بەرژەوەندیی نەتەوەیی بخەنە سەرووی هەموو بەرنامەكانیانەوە. ئەمە دەرفەتێكی لەبارە بۆ ئەوەی هەموو لایەك هەوڵ بدەن بە پێی بەرنامەیەكی ڕێكوپێك و ڕوون ڕووبەڕووی گەندەڵی و هەموو ئەو كەموكوڕییانە ببنەوە كە بوونەتە كۆسپ لەبەردەم پێشكەوتنی وڵاتەكەماندا. هەروەها حوكم و باڵادەستیی یاسا قووڵتر بكرێت و بەرەوە بەدامەزراوەییكردنی دامودەزگەكان هەنگاو بنرێت. پێویستە لە ساڵی داهاتوودا كار لەسەر بابەتێكی زۆر گرنگ بكرێت ئەویش نزیكبوونەوەی تەواوی گەل و دەستەڵات و تۆختربوونی متمانەی نێوان لایەنە سیاسییەكانی هەرێمی كوردستانە كە بەهێزترین چەكن بۆ بنیاتنانی دواڕۆژێكی گەش بۆ وڵاتەكەمان و مسۆگەركردنی مافە نەتەوەیی و دیموكراتییەكانمان.

هەر لەم بۆنەیەدا بە پێویستی دەزانم پیرۆزبایی ساڵی تازەی زایینی لە خوشك و براكانم لە بەشەكانی دیكەی كوردستان و ڕەوەندی كوردی لە وڵاتانی دەرەوە بكەم. هیوادارم لە ساڵی 2014ـدا كە هاوكات پێنجسەدساڵەی شەڕی چاڵدیران و دابەشبوونی خاكی كوردستانە، دەستپێكی گەڕانەوەی شكۆ و ماف و خاك بێت بۆ گەلی كورد و دۆزی ڕەوای گەلەكەمان پێشكەوتنی زیاتر بەخۆیەوە ببینێت و كۆتایی بە نەهامەتییەكانی خوشك و براكانمان لە ڕۆژئاوای كوردستان بێت و گەلی كورد لەو بەشەی كوردستان بە مافەكانی شاد ببێت.

بەو ئومێدەی لە ساڵی 2014ـدا ئاشتی و پێكەوەژیان و پێشكەوتن لە هەموو جیهاندا پەرە بستێنێت و چیدی خەڵك بە دەست شەڕ و ئاوارەیی و هەژاری و نەخۆشی نەناڵێنن.

مسعود بارزانی
سەرۆكی هەرێمی كوردستان
31ـی 12ـی 2013