هەرێمی کوردستان
سهرۆك بارزانی پێشوازی له وهزیری دهرهوهی سوید دەكات
ئهمڕۆ سێشەممە 19ـی8ـی له سهلاحهددین بهڕێز مسعود بارزانی سهرۆكی ههرێمی كوردستان پێشوازیی له وهزیری دهرهوهی سوید بهڕێز(كارل بیڵت) و شاندێكی یاوهری كرد كه له ژمارەیەك پهرلهمانتارانی یهكێتی ئهورووپا پێكهاتبوون.
لهسهرهتای دیدارهكهدا وهزیری دهرهوهی سوید ئاماژهی بهوه كرد لهگهڵ شاندێكی كۆمیسیۆنی هاوكاری مرۆیی یهكێتی ئهورووپا بۆ پشتیوانیكردنی كوردستان هاتوون و جەختی لە پاڵپشتیی سیاسی و مرۆیی وڵاتهكهی و یهكێتی ئهورووپا بۆ كوردستان له ڕووبهربوونهوه دژ به تیرۆریستان كردەوە.
وهزیری دهرهوهی سوید سوپاس و دەستخۆشی لە حكومهتی ههرێمی كوردستان و گهلی كوردستان كرد بۆ هاوكاری و پهنادانی سهدان ههزار ئاواره و پاراستنی ژیانیان له هەڕەشەی تیرۆریستان. لەم دیدارەدا شاندی میوان جەختیان لەوە كردەوە كە یەكێتیی ئەورووپا ئامادەیە بە بەردەوامی هەتا كۆتاییهاتنی قەیرانی پەنابەران و هەڕەشەی تیرۆریستان هاوكار و پشتیوانی حكوومەتی هەرێم بێت و ئەوەیشیان بە سەرۆك بارزانی ڕاگەیاند كە گرنگترین خاڵ بە لای ئەوانەوە پاراستنی ژیانی ئاوارهكان و دابینكردنی پێداویستیهكانی ژیانیانه.
لە بەرانبەردا سهرۆك بارزانی بەخێرهاتنی وهزیری دهرهوهی سوێد و شاندی یاوهری كرد و سەردانەكەیانی بۆ كوردستان به ئومێد بهخش وهسف كرد و ئاماژهی بهوه كرد كوردستان لە دۆخی ئێستای دا پێویستیی بە هاوكاری و یارمەتیدانی دۆستانی هەیە و ئەوەیشی بۆ شاندی میوان خستەڕوو كە گەلی كوردستان ڕووبەڕووی دەوڵەتێكی تیرۆریستیی پڕچەك بووەتەوە كە پابەندی هیچ جۆرە بەها و پڕەنسیپێك نییە.
لە درێژەی قسەكانیدا سهرۆك بارزانی لهبارهی حهوانهوه و یارمهتیدانی ئاوارهكان گوتی: " ئێمە یارمەتیدانی ئاوارەكان به ئەركێكی نیشتمانی و مرۆیی خۆمان دهزانین و جێگەی شانازییه توانیومانه ئهو ژماره زۆره بپارێزین و پهیوهست بهم پرسهشهوه، سهرۆك بارزانی داوای له شاندی میوان كرد هانی كۆمهڵگهی نێودهوڵهتی بدهن كۆمهك و هاوكارییهكانیان بۆ ئاوارهكان زیاتر بكەن چونكه ئهم ژماره زۆرەی ئاوارە و پەنابەر له دهرهوهی توانای حكومهتی ههرێمی كوردستانه و جهختشی لهوە كردهوه، پێویسته كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و گشت لایەك ههست بهرپرسیاریهتی بكهین بهرامبهر بهو ئاوارانه و یارمهتیان بدهین بۆ گهڕانهوهیان بۆ شوێنی خۆیان.
ههر له كۆبوونهوهكهدا بهوردی باس له مهترسی و ههڕهشهكانی تیرۆریستان و تاوان و دهڕندهییهكانیان دژ به ئێزیدی و مهسیحیهكان و خەڵكی كوردستان كرا و ههردوولا هاوڕابوون كه تیرۆر دیاریدهیهكی نێودهوڵهتیه و مهترسی لهسهر ناوچهكه و ههموو جیهانه و دهبێ بە جدی بیر لەوە بكرێتەوە رێگرییان لێبكرێ.
تهوهرێكی دیكهی كۆبوونهوهكه پهیوهست بوو به باسكردنی پرۆسهی سیاسی عێراق و وهزیری دهرهوهی سوێد ئاماژهی بهوه كرد، وڵاتهكهی و یهكێتی ئهورووپا هانی لایهنه سیاسیهكانی عێراق دهدات كە حكومهتێكی گشتگیر به بهشداریی ههموو لایهنهكان پێكبهێنرێ بۆ ئەوەی بتوانن رووبهڕووی قهیرانهكان و هەڕەشەی تیرۆر ببنهوه.
وهزیری دهرهوهی سوێد تهئكیدی لهوه كردهوه كورد له پرۆسهی سیاسی عێراق دهنگێكی بهرز و بههاداری ههبووه و داوای كرد لە قۆناغی ئێستایشدا بەشداریی چالاكی هەبێت.
سهرۆك بارزانی لهبارهی پرۆسهی سیاسیی عێراق و دامهزراندنی حكومهتی نوێی به فرسهتێكی باش و دوا فرسهت زانی بۆ ئهوهی كێشه قووڵهكانی عێراق چارهسهر ببێ، و ئەوەیش دووپات كردەوە كە نابێ ئامانج تهنیا دروستكردنی حكوومهت بێ، بهڵكو پێویستە نههجێكی نوێی ههبێ و ههڵهكانی ڕابردوو دووباره نهكهنهوه، ئهگهر ههمان رهفتار و ههڵهكانی پێشوو دووباره بكرێنهوه و قەیران و گرفتەكان قووڵتر و فراوانتر دەبن.
پهیوهندی نێوان ههرێمی كوردستان و وڵاتی سوێد بهشێكی دیكهی دیدارهكه بوو و وهزیری دهرهوهی سوێد ئاماژهی به رۆڵی چالاكی جالیهی كوردی له وڵاتهكهیدا له ژیانی كۆمهڵایهتی و سیاسی و به پردی نێوان ههرێمی كوردستان و سوید وەسفی كرد. سهرۆك بارزانی پێشوازی له پتهوكردنی پهیوهندییهكانیهەرێمی كوردستان و سویدی كرد و سوپاسی دەوڵەت و گەلی سویدیشی كرد كه له كاتی تەنگانەدا خهڵكی ئێمهی له خۆ گرت.
نێچیرڤان بارزانى داوا دهكات كۆنفرانسێكى نێودهوڵهتى بۆ وڵاته كۆمهكبهخشهكان ساز بكرێت
دواى نیوهڕۆى ئهمڕۆ دووشهممه 18ى ئابى 2014، بهڕێز نێچیرڤان بارزانى سهرۆك وهزیرانى ههرێمى كوردستان پێشوازى له بهڕێز "دۆنی گۆیێر" باڵیۆزى فهرهنسا له عیراق كرد كه بهبۆنهى كۆتاییهاتنى ئهركهكهى و بۆ ماڵئاواییكردن سهردانى بهڕێزیانى كرد. بهڕێز سهرۆك وهزیران سوپاس و پێزانینى خۆى پێشكهش به باڵیۆزى فهرهنسا كرد كه له ماوهى كاركردنیدا ڕۆڵێكى دیارى له برهودان به پهیوهندییهكانى كوردستان و فهرهنسادا گێڕاوه و هیواى خواست له كار و ئهركى داهاتوویدا سهركهوتوو بێت.
لاى خۆیهوه باڵیۆزى فهرهنسا خۆشحاڵیى خۆى به پێشكهوتنهكانى ههرێمى كوردستان له ههموو ڕووهكانى ئاسایش و ئارامى و ئابوورى و كۆمهڵاتییهوه دهربڕى و هاوسۆزیى خۆى و وڵاتهكهى لهگهڵ ڕهوشى ئێستاى ههرێمى كوردستان نیشان دا و دووپاتى كردهوه كه فهرهنسا بۆ ڕووبهڕووبوونهوهى تیرۆر پشتگیرى له ههرێمى كوردستان دهكات.
ههروهها ئاماژهى به پهیوهندییه تهلهفۆنییهكانى نێوان ههردوو بهڕێزان سهرۆك هۆلاند و سهرۆك بارزانى دا و خۆشحاڵیى خۆى به سهردانى وهزیرى دهرهوهى فهرهنسا بۆ ههولێر دهربڕى و ڕایگهیاند فهرهنسا به تهواوى پشتگیریى ئهو ههڵمهته نێودهوڵهتییه دهكات كه له لایهن كۆمهڵگهى نێودهوڵهتیهوه بۆ هاوكارى و پشتگیریى ههرێمى كوردستان له دژى تیرۆرستانى داعش هاتۆته كایهوه و تیشكى خسته سهر ڕۆڵى فهرهنسا له هاندانى كۆمهڵگهى نێودهوڵهتى به تایبهتى ئهورووپا بۆ پشتگیریى ههرێمى كوردستان و بههاناوهچوونى ئهو پهنابهر و ئاوارانهى ڕوویان له ناوچه ئارامهكانى كوردستان كردووه.
بهڕێز سهرۆك وهزیرانیش پوختهیهكى دهربارهى پێشڕهویكردنى پێشمهرگه له ههموو بهرهكاندا له دژى داعش خسته ڕوو، ههروهها سوپاس و پێزانینى حكوومهت و خهڵكى كوردستانى پێشكهش به فهرهنسا كرد بۆ ئهو ڕۆڵه گهورهیهى له دابینكردنى پشگیریى نێودهوڵهتیدا بۆ كوردستان بینیویهتى. دووپاتیشى كردهوه كه ههرێمى كوردستان پێویستى به هاوكاریى زۆر زیاترى نێودهوڵهتى ههیه بۆ ئهوهى وهك پێویست به هاناى ئهو سهدان ههزار ئاوارانهوه بچێت كه له ترسى داعش ماڵ و حاڵى خۆیان جێ هێشتووه، چونكه بارهكه زۆر لهوه قورستره كه به تهنیا له تواناى حكوومهتى ههرێمى كوردستاندا بێت.
بهڕێز نێچیرڤان بارزانى ههروهها داواى كرد كۆنفرانسێكى نێودهوڵهتى بۆ ئهو وڵات و لایهن و ڕێكخراو و دامودهزگا نێودهوڵهتییه كۆمهكبهخشانه ساز بكرێت كه كۆمهك و هاوكاریى مرۆیى پێشكهش به ههرێمى كوردستان دهكهن بۆ ئهوهى بتوانێت وهك پێویست به هاناى ئهو ژماره زۆرى پهنابهران و ئاوارهكانهوه بچێت كه ئێستا له زۆربهى شاره گهورهكانى ههرێمى كوردستاندا گیرساونهتهوه و پێویستییان بهوپهڕى كۆمهك و هاوكاریى مرۆیى ههیه و ئهگهر ههڵمهتێكى نێودهوڵهتى بۆ بههانهوهچوونیان نهكرێت، ڕووبهڕووى كارهساتێكى مرۆیى دهبنهوه.
نێچیرڤان بارزانى پێشوازى له شاندێكى بهریتانى كرد
دواى نیوهڕۆى ئهمڕۆ دووشهممه 18ى ئابى 2014، بهڕێز نێچیرڤان بارزانى سهرۆك وهزیرانى ههرێمى كوردستان پێشوازى له بهڕێز "ڕۆڕی ستیوارت" سەرۆكی لێژنەی بەرگری لە پەرلەمانی بەریتانیا و شاندێكی یاوەری كرد كه لهسهر داواى بهڕێز سهرۆك وهزیرانى بهریتانیا سهردانى ههرێمى كوردستانیان كردووه.
له دیدارێكدا دوایین پێشهاتهكانى شهڕگه و بهرهكانى ڕووبهڕووبوونهوه لهگهڵ چهكدارانى تیرۆرستى داعش و پێشڕهوییهكانى ئهم چهند ڕۆژانهى پێشمهرگه له ههموو بهرهكاندا خرانه بهر باس، ههروهها تیشك خرایه سهر ڕهوش و بارودۆخى ئهو سهدان ههزار ئاوارانهى كوردى ئێزدیى شهنگال و مهسیحییهكانى مووسڵ و پێكهاتهكانى دیكهى دهوروبهرى كه له ئهنجامى هێرشه تیرۆرستییهكانى داعشدا ڕوویان له ناوچه ئارامهكانى ههرێمى كوردستان كردووه.
بهڕێز سهرۆك وهزیران دووپاتى كردهوه بههاناوهچوونى پهنابهران تهنیا به حكوومهتى ههرێمى كوردستان ناكرێت كه ماوهیهى حهوت مانگه بودجهكهى له لایهن حكوومهتى عیراقهوه بڕاوه و حكوومهتى بهغداش هاوكارییهكى واى پێشكهش نهكردووه، بۆیه دهبێ كۆمهڵگهى نێودهوڵهتى به هانایانهوه بێت و لهمڕووهوه هاوكاریى حكوومهتى ههرێمى كوردستان بكات.
له بهشێكى دیكهى دیدارهكهدا ههردوولا باسیان له گرنگیى بهدهنگهوههاتنى نێودهوڵهتى بۆ ههرێمى كوردستان و بهردهوامیى ئهو پشتگیرییه كرد تا بتوانێت ڕووبهڕووى تیرۆرستانى داعش ببێتهوه و مهترسیى تیرۆر له ههرێمى كوردستان و پێكهاته نهتهوهیى و ئایینییهكانى دوور بخاتهوه. بۆ ئهم مهبهستهش ههردوولا كۆك بوون لهسهر گرنگیى دابینكردنى پاراستنێكى ئاسمانیى نێودهوڵهتى بۆ ئهو شوێنانهى كوردانى ئێزدى و مهسیحییهكانى دهشتى نهینهوا و شهبهك و توركمانى ناوچهكه كه بوونهته ئامانجى هێرشه تیرۆرستییهكانى داعش.
له كۆتاییى دیدارهكهدا پرۆسهى سیاسى و پێكهێنانى كابینهى تازهى حكوومهتى عیراق تاوتوێ كرا و لهمبارهیهوه بهڕێز نێچیرڤان بارزانى دووپاتى كردهوه كێشهكانى عیراق بهر له ڕێكاره ئهمنى و سهربازییهكان، به پلهى یهكهم پێویستى به چارهسهرى سیاسى ههیه و دهبێ ههمووان لهوه تێبگهن كه عیراقى بهر له كهوتنى مووسڵ به هیچ شێوهیهك عیراقى دواى ئهوه نیه و لهسهر ئهم بنهمایه مامهڵه بكهن. ههروهها هیواى خواست حكوومهتێكى عیراقیى وا پێك بێت كه بتوانێت كۆكهرهوه و دهربڕى خواست و مافهكانى ههموو پێكهاته نهتهوهیى و ئایینى و مهزههبییهكانى عیراق بێت و سوود له ههڵهكانى حكوومهتى پێش خۆى وهربگرێت.
سوێد و دهزگاكانى یهكێتیى ئهورووپا سوپاسى ههرێمى كوردستان دهكهن
دواى ئهوهى كه به سهردانێك گهیشته ههولێر، ئێواریهى ئهمڕۆ دووشهممه 18ى ئابى 2014 بهڕێز نێچیرڤان بارزانى سهرۆك وهزیرانى ههرێمى كوردستان پێشوازى له وهزیرى دهرهوهى سوێد "كارل بیلد" و شاندێكى باڵاى یاوهرى كرد كه له كۆمهڵێك بهرپرسانى دهزگاكانى یهكێتیى ئهورووپا و ههردوو باڵیۆزى یهكێتیى ئهورووپا و سوێد له عیراق و ژمارهیهك له ڕاوێژكاران پێكهاتبوو.
له سهرهتاى دیدارهكهدا وهزیرى دهرهوهى سوێد خۆشحاڵیى به سهردانى ههولێر دهربڕى و باسى له ههڵوێستى وڵاتهكهى و یهكێتیى ئهورووپا كرد بۆ پشتگیرى و هاوكاریكردنى ههرێمى كوردستان له ڕووبهڕووبوونهوه لهگهڵ تیرۆرستانى داعشدا. ههروهها دووپاتى كردهوه بهم سهردانهیان ویستوویانه ههم بارودۆخهكه له نزیكهوه ببینن، ههم ئهوه نیشان بدهن و ئهو پهیامه به ههموو لایهك بگهیهنن كه لهم بارودۆخهدا پشتیوانى ههرێمى كوردستانن.
بهڕیز سهرۆك وهزیرانیش وێڕاى بهخێرهێنان و خۆشحاڵى بهم سهردانهیان، ڕوونى كردهوه هاتنیان بۆ ههرێمى كوردستان پهیامێكى دروست بۆ گهلى كوردستان دهنێرێت بهوهى كه له ڕۆژگارێكى ئاوادا تهنیا نیه. ئینجا پوختهیهكى له پێشڕهوییهكانى پێشمهرگه پێشكهش كرد و دووپاتى كردهوه ههرێمى كوردستان سووره لهسهر بهرپهچدانهوهى تیرۆرستان و شكستپێهێنانیان. ئاماژهى بهوهش دا كه ههرێمى كوردستان پێویستى به چهك و تفاقى پێشكهوتووى سهربازى ههیه بۆ ئهوهى بتوانێت باشتر ڕووبهڕووى تیرۆر ببێتهوه.
سهرۆك وهزیران ههروهها جهختى لهوه كردهوه كه ڕهوشى مرۆییى پهنابهران و ئاوارهكان زۆر قورسه و ئهوهى دهگورهزێ كارهساتێكى مرۆییى یه، بۆیه ههرێمى كوردستان چاوى له كۆمهك و هاوكاریى نێودهوڵهتییه بۆ ئهوهى بتوانێت وهك پێویست بههاناى پهنابهران و ئاواراهكانهوه بچێت. پابهندیى حكوومهتیشى بۆ پاراستن و هاوكاریكردنى ههموو پێكهاته نهتهوهیى و ئایینییهكانى ناوچهكه دووپات كردهوه.
لاى خۆیهوه كۆمیسارى مرۆییى یهكێتیى ئهورووپا تیشكى خسته ڕهوشى پهنابهران و ئاوارهكان و سوپاس و پێزانینى كۆمسیۆنهكهیانى پێشكهش به حكوومهتى ههرێمى كوردستان كرد كه وێڕاى بارقورسى و بڕینى بودجهى كوردستان له لایهن بهغداوه، كۆمهك و هاوكارى پێشكهش به ههمووان كردووه، بهمهش ههرێمى كوردستان سهلماندوویهتى كه شایانى پشتیوانیى نێودهوڵهتییه.
له كۆتاییدا ههردوولا هیوایان خواست كه پرۆسهى سیاسى له عێراق بكهوێته سهر ڕاستهڕێى خۆى و پێكهێنانى كابینهى نوێ ببێته دهسپێكى قۆناغێكى تازهى سیاسى له عێراق كه گشتگیر و به بهشداریى ههموو پێكهاتهكانى عیراق بێت و ببێته مایهى گۆڕانكاریى ڕاستهقینه له شێواز و سیستهمى دهسهڵاتداریى عیراقدا.
وەزیری دەرەوەی وڵاتی سوید گەیشتە هەرێمی كوردستان
لەچوارچێوەی بایەخدانی كۆمەڵگای نێودەوڵەتی بە بارودۆخی هەرێمی كوردستان و دەربڕینی پشتیوانی بۆ سەقامگیری و پێشكەوتنەكانی هەرێمی كوردستان لە بەرامبەر هەر هێرش و پەلامارێكی تیرۆرستان، ئێوارەی ئەمڕۆ بەڕێز كارل بیلت وەزیری دەرەوەی وڵاتی سوید بە یاوەری شاندێك لە رێگەی فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتی هەولێر گەیشتە هەرێمی كوردستان و لەلایەن بەڕێزان كەریم سنجاری وەزیری ناوخۆ و فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەكای دەرەوەی حكومەت پێشوازی لێكرا.
ئەمەو بڕیار وایە بەڕێزیان دیدارو كۆبوونەوە لەگەڵ گەورە بەرپرسانی هەرێمی كوردستان ئەنجام بدات.
سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە سەرۆكی لێژنەی بەرگریی لە پەرلەمانی بەریتانیا كرد
ئەمڕۆ یەك شەممە 17 ـی 8 ـی 2014 لە سەلاحەددین، بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازیی لە ڕۆڕی ستیوارت سەرۆكی لێژنەی بەرگری لە پەرلەمانی بەریتانیا و شاندی یاوەری كرد.
لە دیدارێكدا دواین پێشهاتە سیاسی و ئەمنیەكانی كوردستان و عێراق و بارودۆخی مەیدانی بەرەكانی ڕووبەڕووبوونەوەی هێزەكانی پێشمەرگەی كوردستان و تیرۆریستان تاوتوێكرا و هەروەها قسە لەبارەی رەوشی ئاوارەكان و چۆنییەتی گەیاندنی هاریكاریی مرۆیی بریتانیا كرا.
لەو دیدارەدا سەرۆكی لێژنەی بەرگریی لە پەرلەمانی بەریتانیا سڵاوی سەرۆك وەزیرانی بەریتانیای بەسەرۆك بارزانی گەیاند و دووپاتی ئەوەی كردەوە وڵاتەكەی پاڵپشتی لە گەلی كوردستان دەكات و هەرێمی كوردستان و سەقامگیری و پێشكەوتنەكەی بۆ بەریتانیا بابەتێكی پڕ بەهایە.
پرۆسەی سیاسی عێراق و دوا هەنگاوەكانی پێكهێنانی حكوومەتی نوێی عێراق و پەیوەندییەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و بەغدا تەوەرێكی دیكەی دیدارەكە بوو.
دوایین هەواڵەکان
- نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئێران: سەردانەکەی پزیشکیان ئاماژەیە بۆ گرنگیدانی ئێران بە هەرێمی کوردستان
- ههرێمى كوردستان و ئێران جهخت له برهودان به پهيوهندييهكانيان دهكهنهوه
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی: سەردانی سەرۆک کۆماری ئێران مێژوویی بوو
- نازم دەباغ له وتووێژ لهگهڵ ئاژانسی ئیرنا: مەسعوود پزشکیان سەردانی هەولێر دەکات
- نازم دەباغ: کاتی سەردانی پزیشکیان بۆ عێراق دیار نییە
- «سەلام رشدی» لهگهڵ شاندی یهکێتی هاورده و ناردنکارانی لقی ههولێر کۆبۆوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى: ههميشه پشتيوانى و بهرگرى له مافهكانى ئێزدييان دهكهين
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی لهگهڵ باڵیۆزی یهکێتیی ئهورووپا کۆبووهوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى لهگهڵ باڵيۆزى نهمسا كۆبووهوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى سوپاسى جهنهرال ڤاول دهكات