هەرێمی کوردستان
هەنگاریا زەمالەت بۆ خوێندکار وقوتابیانى كورد دابین دەکات
بەمەبەستی هەماهەنگی و توندوتۆلکردنی پەیوەندییەکانی نێوان وڵاتی هەنگاریا و هەرێمی کوردستان، قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆکی حکوومەتی هەرێمی کوردستان، پێشوازی لە د.تیبۆر ستماری باڵیۆزی هەنگاریا لە عیراق کرد .
لە دانیشتنێکدا ئالوگۆری بیروراکان لەبارەی زیاتر بەرەوپێشوەچوونی رەوشی ئابوری و پەروەردەیی و زانستی لە هەرێمی کوردستان کرا و باس لەچۆنێتی پەرەپێدانی پەیوەندیدەکانی نێوان هەرێمی کوردستان و وڵاتی هەنگاریا کرا.
باڵیۆزی هەنگاریا، هیوای خواست لە ئایندەیەکی نزیکدا كونسوڵگەری گشتی هەنگاریا لە هەولێر بکرێتەوە.
هەرواها د.تیبۆر ستماری، ئامادەیی هەنگاریای بۆ پێدانی زەمالەی خوێندن بۆ خۆێندکارانی بەکالۆریۆس و ماستەرو دکتۆرا و هەروەها خولی راهێنانی تایبەت لە وڵاتی هەنگاریا بۆ دام و دەزگاکانی حکوومەتی هەرێمی کوردستان، دەربڕی.
پاشان جێگری سەرۆکی حکوومەتی هەرێمی کوردستان، سوپاسگوزاری و پێزانینی خۆی و حکوومەتی هەرێمی کوردستانی بە ئامادەییەکانی باڵیۆزی هەنگاریا گەیاند و پتەوکردنی پەیوەندییەکانی هەرێمی کوردستان و وڵاتی هەنگاریای بەهەند زانی و سوود وەرگرتن لە بەهرەو توانا زانستی و پەروەردەیی و مرۆییەکانی بەگرنگ وەسف کرد.
هەروەها سەبارەت بەزەمالەتەکان و خولی راهێنانی تایبەت لە وڵاتی هەنگاریا بۆ دام و دەزگاکانی حکوومەتی هەرێمی کوردستان، قوباد تاڵەبانی نیشانیدا هەرێمی کوردستان پێویستی بەکەسانی شارەزاو پسپۆری زیاتر لە هەموو بوارەکان هەیە بەتایبەتی لەبواری ئابوری، بۆیە پێویستە زەمالەتەکان بە گوێرەی پێویستیی سوودیان لێ وەربگیرێت.
نێچیرڤان بارزانی: دەبێ كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی هاوكاریی پەنابەران بكات
ئێوارەی ئەمڕۆ چوارشەممە 9ی تەممووزی 2014، نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە ولیەم لەیسی سوینگ بەڕێوەبەری گشتیی ڕێكخراوی نێودەوڵەتیی كۆچ IOM و شاندێكی یاوەری كرد.
لە پەیوەندییەكی تەلەفۆنیی نێوان سەرۆكی هەرێمی كوردستان و وەزیری دەرەوەی ئیتالیا بارودۆخی سیاسیی عێراق تاوتوێ كرا
ئێوارەی ئەمڕۆ دووشەممە 23ـی 6ـی 2014 خاتوو فێدریكا مۆگێرینی وەزیری دەرەوەی ئیتالیا لەڕێی تەلەفۆنەوە لە شاری لۆگزامبورگ و بەر لە دەستپێكی كۆبوونەوەی وەزیرانی دەرەوەی یەكێتیی ئەوڕووپا پەیوەندی بە بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان كرد.
لەم پەیوەندییە تەلەفۆنییەدا وەزیری دەرەوەی ئیتالیا نیگەرانیی خۆی بەرانبەر بارودۆخی قەیراناویی عێراق نیشاندا و هیوای خواست بە زووترین كات ئەم قەیرانە تازەیەی عێراق كۆتایی بێت. هەروەها لەبارەی دەستپێكی پڕۆسەی سیاسیی و دانیشتنی پارلمانی نوێی عێراق و پێكهێنانی حكوومەتی تازەی عێراق و بارودۆخی سیاسی و ئەمنیی عێراق چەند پرسیارێكی ئاراستەی سەرۆك بارزانی كرد.
هەر لەم پەیوەندییە تەلەفۆنییەدا سەرۆك بارزانی سوپاسی وەزیری دەرەوەی ئیتالیای كرد بۆ ئەو پێشوازییەی كە لەكاتی سەردانەكەی بۆ وڵاتی ئیتالیا لێی كرابوو و هەروەها وێنەیەكی گشتیی و ڕوونی لەبارەی ڕووداوەكانی ئەم دواییەی عێراق خستەڕوو و جەختی لەوە كردەوە كە عێراقی پێش ڕووداوەكانی نەینەوا جیاوازە لەگەڵ عێراقی دوای ئەم ڕووداوانە و هێمای بەوەدا كە پێشتر لە ناوچە هاوبەشەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و عێراق هێزی هاوبەش هەبوو بەڵام ئێستا سوپای عێراقی بوونی نەماوە و حالیحازر بە درێژایی زیاتر لە هەزار كیلۆمەتر، هەرێمی كوردستان سنووری لەگەڵ درواسێیەكی دیكەی جگە لە عێراق هەیە كە بەشێك لە ناوچەكانی لەژێر كۆنتڕۆڵی گرووپە تیرۆریستەكانە و ئەوەیان هەڕەشەیە بۆ سەر هەموو پێكهاتەكانی عێراق و گشت لایەك. سەرۆك بارزانی ئەوەیشی خستەڕوو كە لەدوای ڕووخانی ڕژێمی پێشوو كوردستان بەشێك بووە لە پڕۆسەی سیاسیی عێراق و یارمەتیی ئەم پڕۆسەیەی داوە و پاڵپشتی بووە بەڵام بەهۆی مامەڵەكردنی هەڵەی دەسەڵاتدارانی بەغدا و كێشەی تاییفەگەری پڕۆسەی سیاسی گەییشتە ئەم دۆخەی ئێستا. سەرۆك بارزانی ئاماژەیشی بەوەدا ئەگەر قەیرانەكە بەردەوام بێت و چارەسەر نەكرا سەركردایەتیی سیاسیی كوردستان بۆ ڕای گەلەكەی دەگەڕێتەوە.
لە كۆتایی ئەم پەیوەندییە تەلەفۆنییەدا وەزیری دەرەوەی ئیتالیا داوای كرد بەهۆی خێرایی ڕووداو و گۆڕانكارییەكان لە پەیوەندیی بەردەوامدابن و هیوای پێشكەوتن و سەركەوتنی بۆ گەلی كوردستان خواست.
نێچیرڤان بارزانى: حكوومهت وهك تیمێك كار دهكات
يەكەمين كۆبوونەوەي كابينەي هەشتەمي حكومەت
پێشنیوهڕۆى ئهمڕۆ یهكشهممه 22ى حوزهیرانى 2014، كابینهى ههشتهمى حكوومهتى ههرێمى كوردستان به سهرۆكایهتیى نێچیرڤان بارزانى سهرۆك وهزیرانى ههرێمى كوردستان یهكهمین كۆبوونهوهى خۆى ساز دا.
له سهرهتاى كۆبوونهوهكهدا نێچیرڤان بارزانى بهخێرهاتن وپیرۆزبایى له وهزیران كرد و هیواى سهركهوتنى بۆ خواستن، ههروهها تیشكى خسته سهر ئهوهى كه ڕاسته پێكهێنانى كابینهكه ماوهیهكى زۆرى خایاند، بهڵام له كۆتاییدا سهركهوتن لهوهى توانیان پێكهوه حكوومهتێكى كۆدهنگیى نیشتمانیى پێكهاتوو له ههموو لایهنه براوهكان پێك بهێنین، كه ئهمهش بۆ قۆناغى ئهمڕۆ پێویستییهكى ههره لهپێشى ههرێمى كوردستانه و پێشهاتهكانیش ڕاستیى ئهو بۆچوون و تێڕوانینهى دهرخست كه پێویسته له قۆناغهكانى داهاتوودا لایهنهكانى ههرێمى كوردستان یهكدهنگ و یهكڕیز و تهبا بن و پێكهوه ڕووبهڕووى ئهو تهحهدیاتانهى دێنه پێش، ببنهوه.
نێچیرڤان بارزانى ههروهها دووپاتىكردهوه له ههرێمى كوردستان سهرهتاى قۆناغێكى تازهى حوكمڕانى دهست پێدهكات كه تیایدا ههموو پێكهێنهرانى حكوومهت هاوبهشى ڕاستهقینهى دهسهڵات و بڕیاردان دهبن، بۆیه هێچ شتێك تاكلایهنه ئهنجام نادرێت و دهبێ ههمووان پێكهوه وهك یهك تیم كار بكهن و ههماههنگ و هاوكار بن تا له ڕاپهڕاندن و جێبهجێكردنى كار و ئهركهكاندا سهربكهون.
سهرۆك وهزیران ههروهها جهختى لهوه كردهوه كه له ماوهى چوار ساڵى داهاتوودا حكوومهتى ههرێمى كوردستان به شێوهیهكى سهرهكى كار لهسهر بهدامهزراوهكردنى دامودهزگاكانى حكوومهت دهكات، چونكه بۆ ههبوونى حكوومهتێكى كاراى شهفاف، بهدامهزراوهكردنى حكوومهت له ههموو شتێك پێویستتره. ههروهها گوتى: "دڵنیام دهتوانین باڵهخانه و پڕۆژهى زۆر گهوره ئهنجام بدهین، بهڵام ئهگهر بنهمایهكى پتهوى حوكمڕانى دانهمهزرێنین، سهرناكهوین".
نێچیرڤان بارزانى دانى بهوهشدا نا كه وێڕاى ئهوهى له ماوهى ڕابردوودا كارى زۆر باش كراوه، بهڵام تیمى حكوومهت وهك پێویست سهركهوتوو نهبوو لهوهى وهك تیم پێكهوه كار بكهن، بۆیه دهبێ لهمهو دوا وهك تیمێك كار بكهن و ههموو وهزیر و وهزارهتهكان لهگهڵ یهكترى ئهوپهڕى ههماههنگ و هاوكار بن و به ماناى وشه یهك تیم بن. داوایشى له وهزیرهكان كرد "وهزارهتهكان بكهنه دامهزراوهى ڕێكوپێك و ههوڵ بدهن بنهمایهكى كارگێڕیى ڕێكوپێك دابنێن، چونكه بێ بنهماى كارگێڕیى پتهو، ناتوانن شتى گهوره بكهین".
سهرۆك وهزیران ههروهها ئاماژهى بهوه دا كه نادادپهروهرى له مووچهدا ههیه و سیاسهتى ڕازیكردنى خهڵك كه پێشتر پهیرهو كراوه؛ كاریگهریى زۆر خراپى لهسهر پرسى مووچه دروست كردووه، ههروهها زۆرێك له یاساكان پێویستییان به ههمواركردنهوه ههیه و پهیكهرى كارگێڕیى وهزارهتهكانیش دهبێ چاك بكرێتهوه. ههروهها تیشكى خسته سهر ڕۆڵى چاودێرییانهى پهرلهمانى كوردستان و داواى له وهزیران كرد كه ئهوپهڕى هاوكارى و ههماههنگى لهگهڵ پهرلهمان و لیژنهكانیدا بكهن و ئهم پرسه زۆر به جددى وهربگرن.
نێچیرڤان بارزانى داواى كرد ماوهى سهرهتاى كارى حكوومهت بۆ ئهوه بێت له یاساكان، پهیكهرى كارگێڕى و چۆنیهتیى پێكهوه كاركردن بكۆڵرێتهوه تا ههنگاوى ڕاست بنێن و ههمووانى دڵنیا كردهوه كه به هیچ شێوهیهك له سهرۆكایهتیى ئهنجومهنى وهزیران حزبایهتى ناكرێت و ههمووان وهك تیم پێكهوه كار دهكهن بۆ سهرخستنى بهرنامهى حكوومهت، ههموو پشتگرییهكى سهرۆكایهتیى ئهنجومهنى وهزیرانیشى بۆ وهزارهتهكان لهپێناو هەر چاكسازییهك و سهركهوتنى كارهكانیاندا؛ دووپات كردهوه. ههروهها جهختى لهوه كردهوه كه ئهولهوییهتى حكوومهتى ههرێمى كوردستان له ڕووى دابینكردنى ئاسایش و كارهبا و ههموو خزمهتگوزارییهكانهوه؛ ههرێمى كوردستانه.
دواتر بهرنامهى كارى كۆبوونهوهكه خرایه ڕوو كه تیایدا وهزیرى كاروبارى پێشمهرگه ڕاپۆرتێكى تێروتهسهلى لهبارهى ڕهوشى سهربازیى ئێستاى ههرێمى كوردستان و ئامادهكارییهكانى وهزارهت بۆ ڕووبهڕووبوونهوهى تیرۆرستان و پاراستن و بهرگریكردن له سنوورهكانى ههرێمى كوردستان و ناوچه كوردستانییهكانى دهرهوهى ئیدارهى ههرێمى كوردستان خسته ڕوو، پاشان وهزیرى ناوخۆش ئاماژهى به ڕهوشى ئهمنیى ئێستاى ههرێمى كوردستان كرد.
دواى گفتوگۆ و خستنهڕووى سهرهنج و بیروڕا له لایهن وهزیرانهوه، ئهنجومهنى وهزیران دووپاتى كردهوه كه سیاسهتى ههرێمى كوردستان ئهوهیه خهڵك و خاكى ههرێمى كوردستان و ناوچه كوردستانییهكانى دهرهوهى ئیدارهى ههرێمى كوردستان بپارێزێت و نهبێته لایهنێك له هیچ پێكدادانێكى سهربازیدا، بهڵكوو به تهنیا بهرگرى له خۆى دهكات.
ئهنجومهنى وهزیران لهم كۆبوونهوهیهدا بڕیارى دا لیژنهیهكى ههمیشهیى بۆ دابینكردنى پێداویستیى لۆجستیى به سهرپهرشتیى وهزیرى كاروبارى پێشمهرگه و ئهندامیهتیى وهزیرانى سامانه سروشتییهكان، ئاوهدانكردنهوه و نیشتهجێكردن، شارهوانى و گهشتوگوزار و تهندروستى پێك دێت.
سهرۆك وهزیران داواى له وهزیران كرد كه سهردانى مهیدانى بۆ پارێزگا و ناوچه جیاوازهكان بكهن و لهگهڵ بهرێوهبهرایهتییه خۆجێییهكاندا كۆ ببنهوه؛ بۆ ئهوهى له نزیكهوه ئاگادارى كێشهكان ببن و پێداویستییهكان دهستنیشان بكهن. ڕوونیشى كردهوه كه ئهم شێوازه له كابینهى حهوتهم تاقى كراوهتهوه و ئهنجامى ئهرێنى ههبووه بۆ دیاریكردنى كێشه و پێدوایستییهكان و دابینكردن و چارهسهركردنیان.
له كۆتاییى كۆبوونهوهكهدا قوباد تاڵهبانى جێگرى سهرۆك وهزیران ئهم كۆبوونهوهیهى وهك یهكهم كۆبوونهوهى كابینهى تازهى حكوومهت به ئهرێنى له قهڵهم دا و ئاماژهى بهوه دا "ئهگهر ئهم یهكڕیزى و یهكدهنگییه بپارێزین، سهركهوتوو دهبین و باشترین خزمهت به خهڵكى كوردستان دهكهین".
نێچیرڤان بارزانی و ئەحمەد چەلەبی ڕهوشى عیراقیان تاوتوێ كرد
نیوەڕۆی ئەمڕۆ دووشهممه 23ی حوزەیرانی 2014، نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان، پێشوازی لە د. ئەحمەد چەلەبی سەرۆكی كۆنگرەی نیشتیمانیی عیراقی كرد.
لە دیدارێكدا پێشهاتە سەربازی و ئەمنی و سیاسییەكانی عیراقیان تاوتوێ كرد و تیشكیان خستە سەر ئەو بارودۆخەی دوای ڕووداوەكانی 10ی حوزەیران و كەوتنی پارێزگای مووسڵ و شارەكانی دیكهى عیراق هاتۆتە ئاراوە كە مەترسییەكی گەورەی لەسەر عیراق و پرۆسەی سیاسی دروست كردووە و بە سەدان هەزار كەسیش لە ناوخۆی وڵاتدا ئاوارە بوون كه ژمارەی هەرە گەورەیان ڕوویان لە هەرێمی كوردستان كردووە.
له دیدارهكهدا د. ئەحمەد چەلەبی سوپاسی نێچیرڤان بارزانی و حكوومەتی هەرێمی كوردستانی كرد بۆ ئەو یارمەتیانەی پێشكەشی ئاوارەكانی مووسڵ و تەلەعفەر و ناوچهكانى دیكهى عیراقیان كردووه، ههروهها داوای كرد هاوكاری وهەماهەنگی لە نێوان حكوومەتی هەرێمى كوردستان و حكوومەتی عیراقدا هەبێت بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆر و چەكدارانی داعش و ئازادكردنی ئەو شوێنانەی لە 10ی مانگەوە كەوتوونەتە دەستی تیرۆریستان.
لای خۆیەوە نێچیرڤان بارزانی دووپاتی كردەوە كە كێشەكانی عیراق لە بنەڕەتدا كێشەی سیاسین و چارەسەركردنیشیان دەبێ لە ڕێگەی دۆزینەوەی چارەسەری سیاسییهوه بێت، چونكە ئەو كێشانە بە هیچ شێوەیەك بە تەنیا بە ڕێگەی سەربازی و ڕووبهڕووبوونهوهى چهكدارى چارەسەر ناكرێن.
دهربارهى ئاوارهكانیش دووپاتی كردەوە ئاوارەكانی مووسڵ و تەلەعفەر و شوێنەكانی دیكەی عیراق كە ڕوویان لە هەرێمی كوردستان كردووە خوشك و براى ئێمهن و لە ماڵی خۆیانن و هەموو هاوكاریەكی پێویستیان لە لایەن حكوومەتی هەرێمی كوردستانەوە پێشكەش دەكرێت.
ئهنجومهنى وهزیران له كێشهى دارایى دهكۆڵێتهوه
ئێوارهى ئهمڕۆ یهكشهممه 6ى تهممووزى 2014، ئهنجومهنى وهزیرانى ههرێمى كوردستان به سهرۆكایهتیى بهڕێز نێچیرڤان بارزانى سهرۆك وهزیرانى ههرێمى كوردستان دووهمین كۆبوونهوهى خۆى ساز دا.
له سهرهتاى كۆبوونهوهكهدا پوختهى ڕاپۆرتێكى فراوانى بهشى زانیارى و لێكۆڵینهوهى گۆڤارى ناودارى ئیكۆنۆمیست كه پێگهیهكى دیارى باوهڕپێكراو و كاریگهرى له جیهاندا ههیه، به ناوى "دیاریكردن و ههڵسهنگاندنى پێگهى ههرێمى كوردستان"، خرایه ڕوو، كه تیایدا تیشك خراوهته سهر پێشكهوتنهكانى ههرێمى كوردستان له ڕووى ژینگهى سیاسى، سهقامگیریى سیاسى و ئاسایش، بهرزیى ئاستى ژیان، پهرهپێدانى مرۆیى، ئابوورى، بازرگانى، وهبهرهێنان و چهندین بوارى دیكهى ژیانهوه.
به پێى پێوهرهكانى ئهو ڕاپۆرته له زۆربهى بوارهكاندا ههرێمى كوردستان له پێشهوهى زۆرێك له وڵاتانى ناوچهكهدایه و له ههندێ بوارى دیكهشدا له ئاستى وڵاته پێشكهوتووهكاندایه. ڕاپۆرتهكه ڕوونى كردووهتهوه كه سیاسهتى حكوومهتى ههرێمى كوردستان بۆته هۆى ڕاكێشانى سهرمایه و كۆمپانیا بیانییهكان بۆ ههرێمى كوردستان و هانى داون بۆ ئهوهى ڕوو بكهنه ههرێم و بهشدارى له پرۆسهى وهبهرهێنان و پهرهپێدانى ههرێمى كوردستان له بواره جیاكاندا بكهن.
ئینجا به پێى بهرنامهى كۆبوونهوهكه، بهڕێز وهزیرى دارایى و ئابوورى ڕاپۆرتێكى دهربارهى بودجهى ههرێمى كوردستان و كێشهى دارایى و هۆكارهكانى سهرههڵدانى و پلان و سیاسهتى حكوومهتى ههرێمى كوردستان بۆ ڕووبهڕووبوونهوهى ئهم بارودۆخه پێشكهش كرد، كه خۆى له كۆمهڵێك ڕیكارى جیا و ڕێكخستنهوه و كهمكردنهوهى خهرجییهكان و زیادكردنى داهاتهكان به ههموو جۆرهكانییهوه دهدۆزێتهوه. لاى خۆیهوه سهرۆك وهزیران دووپاتى كردهوه كه وێڕاى ههموو ڕێكارهكان، له پلهى یهكهمدا وهزارهتى دارایى پێویستى به چاكسازى و ڕێكخستنهوهیهكى تهواو ههیه بۆ ئهوهى بتوانێت به باشترین شێوه كارهكانى بهڕێوه ببات.
دوایین هەواڵەکان
- نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئێران: سەردانەکەی پزیشکیان ئاماژەیە بۆ گرنگیدانی ئێران بە هەرێمی کوردستان
- ههرێمى كوردستان و ئێران جهخت له برهودان به پهيوهندييهكانيان دهكهنهوه
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی: سەردانی سەرۆک کۆماری ئێران مێژوویی بوو
- نازم دەباغ له وتووێژ لهگهڵ ئاژانسی ئیرنا: مەسعوود پزشکیان سەردانی هەولێر دەکات
- نازم دەباغ: کاتی سەردانی پزیشکیان بۆ عێراق دیار نییە
- «سەلام رشدی» لهگهڵ شاندی یهکێتی هاورده و ناردنکارانی لقی ههولێر کۆبۆوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى: ههميشه پشتيوانى و بهرگرى له مافهكانى ئێزدييان دهكهين
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی لهگهڵ باڵیۆزی یهکێتیی ئهورووپا کۆبووهوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى لهگهڵ باڵيۆزى نهمسا كۆبووهوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى سوپاسى جهنهرال ڤاول دهكات