هەرێم - ئێران
بسم الله الرحمن الرحیم
بەڕێز جەنابی د. حەسەن روحانی سەرۆكی كۆماری ئیسلامیی ئێران
سڵاوی خواتان لێ بێت..
بەناوی خۆم و گەلی كوردستانی عێراق سوپاسی ئەو هاوكاری و پشتیوانییە دەكەین كە پێشكەشی هەرێمی كوردستانتان كردووە. یارمەتییەكانتان سەلماندی كە كۆماری ئیسلامیی ئێران هەروەكچۆن لە ڕابردوو و لە ڕۆژانی تەنگانەدا دۆست و یارمەتیدەری نزیكی گەلی كوردستان بووە ئێستایش دۆست و برای گەلی كوردستانە و ئەوەیان مانایەكی زۆری هەیە و جێگەی پێزانیە.
لەوە دڵنیام كە بوونی پەیوەندیی دۆستانە و یارمەتیدان و هاوكاریكردنی یەكتر زەمینەی تەبایی و برایەتیی نێوان هەر دوو گەلی ئێران و هەرێمی كوردستان خۆشتر دەكات.
ئارەزووی تەندروستی و خۆشیتان بۆ دەخوازم.
مسعود بارزانی
سەرۆكی هەرێمی كوردستان
10ـی ئابی 2014
تاران ـئیرنا ـ "عەلی یۆنسی" یاریدەدەری تایبەتیی سەرۆک کۆماری ئێران ڕایگەیاند: سیاسیەتیی ئێمە هەر وەکوو ڕابردوو پشتیوانی لە کوردەکانە و ئەم کارەساتە نامرۆڤانەیەی کە بەسەر کوردە ئیزەدییەکاندا هاتووە جێگای داخ و کەسەرێکی زۆرە و هیوادارین کە بە زووترین کات ئەم قەیرانە کۆتایی پێبێت و ئاسایش و هێمنی بۆ عێراق بگەڕێتەوە.
"عەلی یۆنسی" یاریدەدەری تایبەتیی سەرۆک کۆماری ئێران لە کارووباری نەتەوەکان و کەمینە ئایینیی و مەزهەبییەکان بە جەختکردن لەسەر ئەوەی کە سیاسیەتیی ستراتیجی کۆماری ئیسلامی ئێران هەر وەکوو ڕابردوو پشتیوانییە لە دەوڵەت و میللەتی عێراق، لە وتووێژێکدا لەگەڵ پەیامنێری سیاسی ئاژانسی "ئیرنا"ی ئێرانی گوتی: بە لەبەرچاوگرتنی نزیکایەتیی و پەیوەندییە مێژووییەکانی دەوڵەت و میللەتی ئێران لەگەڵ خەڵکی کورد لە عێراق، سیاسیەتیی ئێمە پشتیوانی لە کوردەکانە و کوردەکان بەشێکن لە شووناسی مێژوویی کە شارستانییەتی ئێران پێکدێنن.
یۆنسی بە ئاماژە بە گۆڕانکارییەکانی ئەم دوایانەی عێراق و هەوڵەکانی گرووپی تیرۆریستی داعێش لەم وڵاتە و بە تایبەت هێرش بۆ سەر هەرێمی کوردستان گوتی: ئێران بەردەوام لەگەڵ کوردەکان لە هەموو ئەو وڵاتانەی کە کوردی تێدا نیشتەجێیە پەیوەندییەکی نزیک و تایبەتی هەبووە.
یاریدەدەری تایبەتیی سەرۆک کۆماری ئێران ڕاشیگەیاند: کوردانی ئیزەدی لە چەند ڕۆژی ڕابردوودا لە لایەن تیرۆریستانی داعشەوە بە شێوەیەکی نامرۆڤانە هێرش کراوەتە سەریان و ژمارەیەکی زۆریان لێی کوژرا و برینداربووە و یا ئەوەی کە لە ماڵەکانیان ئاوارەبوون.
"عەلی یۆنسی" لە بەشێکی دیکەی قسەکانیدا گوتی: ئەم کارەساتە نامرۆڤانەیەی کە بەسەر کوردە ئیزەدییەکاندا هاتووە جێگای داخ و کەسەرێکی زۆرە و هیوادارین کە بە یەکێتی و هاودڵی هەموو حیزبەکان و سوپای عێراق و هەروەها کوردەکان بە زووترین کات ئەم قەیرانە کۆتایی پێبێت و ئاسایش و هێمنی بۆ عێراق بگەڕێتەوە.
یاریدەدەری تایبەتیی سەرۆک کۆماری ئێران لە کارووباری نەتەوەکان و کەمینە ئایینیی و مەزهەبییەکان ئەوەیشی ئاشکراشیکرد: لە ڕۆژانی ڕابردوودا لە ئێرانەوە کاڵا و شتوومەکی یارمەتیدەر بۆ ئاوارە عێراقییەکان لە هەرێمی کوردستان ڕەوانە کراوە و هیوادارین کە ئەم یارمەتیانە بەردەوام بێت.
جەختیشیکرد: میللەتی عێراق بە بوونی نەتەوە، ئایین، دین، شیعە، سەننە، کورد و عەڕەب بەردەوام لە تەنیشت یەکتریدا ژیانێکی ئاشتیخوازانەیان بووە و سیاسەتیی دەوڵەتی بەعسی سەدامیش ئەوە بوو کە جیایی بخاتە ناو نەتەوە و ئایینەکانی ئەم وڵاتەوە.
یۆنسی لە درێژەی قسەکانیدا گوتی: ئەو شتەی کە یەکێتی نەتەوەیی عێراقی دەخستە مەترسییەوە، هەبوونی دەمارگرژیی کوێر و نەتەوەیی بووە کە وەکوو ژارێکی کوشەندە بۆ یەکێتی نەتەوەیی هەموو وڵاتەکانەو خەڵکی عێراق بەردەوام لە بوونی ئەم شەڕ و دەمارگرژییانەدا خۆیان پاراستووە.
یاریدەدەری تایبەتیی سەرۆک کۆماری ئێران دکتۆر "حەسەن ڕووحانی" گوتیشی: ئەم جۆرە شەڕانە بنچینەیلە خراپبوونی بەرپرسیارییەتی ئەمەریکادایە کە بواری بۆ ئەم جۆرە دەمارگرژییانە خۆش کرد و ئێستا خەڵکی عێراق بوونەتە قوربانی ئەم دەمارگرژییە کۆرانە.
"عەلی یۆنسی" لە کۆتایی ئەم چاوپێکەوتنەدا گوتی: هەموو خەڵکی عێراق دەبێت بۆ لەناوبردنی ئەم دەمارگرژییانە هەوڵبدەن و پێکەوە یەکبگرن.
"مه‌رزیه ئه‌فخه‌م" وته‌بێژی وه‌زاره‌تی ده‌ره‌وه‌ی ئێران گوتی: هاوکاریی بازرگانی و ئابووری نێوان هه‌رێمی کوردستان و کۆماری ئیسلامی ئێران له ئاستێکی به‌رزدایه و په‌یوه‌ندییه‌کی قووڵ و مێژوویی له نێوان دوو لایه‌ندا له ئارادایه و ئه‌مه بابه‌تێکی نوێ نییه.
"مه‌رزیه ئه‌فخه‌م" وته‌بێژی وه‌زاره‌تی ده‌ره‌وه‌ی کۆماری ئیسلامی ئێران له کۆنفڕانسێکی خه‌به‌ریدا ڕایگه‌یاند: په‌یوه‌ندی قووڵ و مێژوویی هه‌یه له نێوان ئێران و کورده‌کانی عێراق و ئه‌مه بابه‌تێکی نوێ نییه.
وته‌بێژی ده‌زگای دیپلۆماسی ئێران سه‌باره‌ت به په‌یوه‌ندی ئێران له‌گه‌ڵ کوردستانی عێراق گوتی: ئێمه هه‌میشه په‌یوه‌ندی تۆکمه‌مان له‌گه‌ڵ کورده‌کانی عێراق بووه و به‌رده‌وام ده‌بین له په‌یوه‌ندی و هاوکاری له‌گه‌ڵ هه‌رێمی کوردستان له چوارچێوه‌ی حاکمییه‌تی عێراقدا.
ئه‌فخه‌م سه‌باره‌ت به دانوستان له‌گه‌ڵ هه‌ندێ وڵات هاوپه‌یوه‌ند به قه‌یرانی عێراق گوتی: تاران له‌گه‌ڵ چه‌ندین وڵات له‌وانه رووسیا له باره‌ی عێراق گفتوگۆی کردووه.
زیادیشی کرد: پێویسته وڵاتانی ناوچه‌که ڕوانگه‌ی گشتییان له سه‌ر پرسی تیرۆریزمی ته‌کفیری ببێت و ئه‌گه‌ر له‌گه‌ڵ ئه‌م پرسه‌دا دووفاقی مامه‌ڵه بکرێت بێ گومان له قۆناغێکدا ناچار ده‌بن هه‌ڵوێست بگۆڕن.
جه‌ختیشی: ئێران له پیناو یارمه‌تی دانی عێراق بۆ چاره‌سه‌ریی کێشه و گرفته جیدییه‌کانی ئه‌و وڵاته ئاماده‌ی هاوکاری و هه‌ڵگرتنی ههنگاوی پێویسته.
ئه‌مرۆ چوارشه‌ممه 30/7/2014 له سێیه‌م رۆژی جه‌ژنی ره‌مه‌زانی پیرۆزدا به‌ڕێز مسعود بارزانی سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان به یاوه‌ری شاندێكی باڵای به‌رپرسانی سه‌ربازی و ئه‌منی هه‌رێمی كوردستان، هێزه‌كانی پێشمه‌رگه‌ی له به‌ره‌كانی روبه‌ڕووبوونه‌وه له میحوه‌ری رۆژئاوای دیجله به‌سه‌ركرده‌وه، كه به مه‌به‌ستی جه‌ژنه پیرۆزه و ئه‌حواڵ پرسین و ئاگاداربوونی سه‌رۆك بارزانی له بارودۆخی هێزه‌كانی پێشمه‌رگه ئه‌نجامدرا.
له‌م به‌سه‌ركردنه‌وه‌یه‌دا، سه‌رۆك بارزانی له یه‌كێك له باره‌گاكانی هێزی پێشمه‌رگه له میحوه‌ری رۆژئاوای دیجله وته‌یه‌كی پێشكه‌ش كرد و له وته‌كه‌یدا پیرۆزبایی جه‌ژنی له پێشمه‌رگه‌كان كرد و سوپاسی خۆراگری و ماندووبوونی پێشمه‌رگه‌ی كرد و رایگه‌یاند: ئێمه هه‌رگیز نه‌مانویستووه ته‌عه‌دا له كه‌س بكه‌ین، له كاتی هه‌ڕه‌شه‌كاندا پێشمه‌رگه هه‌موو كات ئاماده بووه به‌رگری له وڵاته‌كه‌ی بكات.
له به‌شێكی دیكه‌ی وته‌كه‌یدا، سه‌رۆك بارزانی ئاماژه‌ی به رۆڵی قاره‌مانانه‌ی هێزی پێشمه‌رگه كرد و ئه‌وه‌ی خسته‌ڕوو، كه پێشمه‌رگه ئه‌ركێكی پیرۆزه و مێژوو و ئاینده بۆ گه‌له‌كه‌ی دروست ده‌كات. ئه‌وه‌ی ببێته پێشمه‌رگه هه‌میشه بیر له‌وه ده‌كاته‌وه، كه وڵاته‌كه‌ی خۆی بپارێزێ.
له درێژه‌ی وته‌كه‌یدا، سه‌رۆك بارزانی ئاماژه‌ی به‌وه دا، كه ئه‌م بارودۆخه‌ی ئێستا له ئارادایه كاتیه و كۆتایی دێت، به‌ڵام له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا پێویسته هێزی پێشمه‌رگه له ئاماده‌یی ته‌واو دابێت، بۆ ئه‌م مه‌به‌سته‌ش به هه‌موو شێوه‌یه‌ك پاڵپشتی هێزه‌كانی پێشمه‌رگه ده‌بین.
سه‌رۆك بارزانی هه‌ر له وته‌كه‌یدا داوای له هێزی پێشمه‌رگه كرد، هه‌روه‌ك چۆن خه‌ڵكی هه‌رێمی كوردستان ده‌پارێزن، به‌مشێوه‌یه‌ش خوشك و براكانیان له رۆژئاوای كوردستانیش بپارێزن و هاوكاریان بكه‌ن.
له كۆتایی وته‌كه‌یدا سه‌رۆك بارزانی داوای له خوای گه‌وره كرد شه‌هیدانی پێشمه‌رگه به به‌هه‌شتی به‌رین شاد بكات و برینداره‌كانیش به زووترین كات چاك ببنه‌وه و هیوای سه‌ركه‌وتنیشی بۆ پێشمه‌رگه قاره‌مانه‌كان خواست.
له دوای وته‌كه‌ی سه‌رۆك بارزانی، له لایه‌ن به‌رپرسه مه‌یدانیه‌كان ئاماده‌یی هێزی پێشمه‌رگه و بارودۆخی مه‌یدانی به‌ره‌كانی روبه‌ڕووبوونه‌وه بۆ سه‌رۆك بارزانی شیكرایه‌وه.
شایه‌نی باسه سه‌رۆك بارزانی له‌م به‌سه‌ركردنه‌وه‌یدا پارێزگای دهۆكی راسپارد به‌بێ جیاوازی ئایینی و مه‌زهه‌بی و نه‌ته‌وه‌یی خزمه‌ت و هاوكاری پێشكه‌شی خه‌ڵكی ناوچه‌كانی رۆژئاوای دیجله بكات، كه ماوەیەك لەدۆخێكی نالەباردان و له لایه‌ن تیرۆریسته‌كانه‌وه ئاو، كاره‌با و خزمه‌تگوزارییان لێ بڕدراوه.
دكتۆر "حه‌سه‌ن رۆحانی" سه‌رۆك كۆماری ئێران په‌یامێكی پیرۆزبایی ئاڕاسته‌ی دكتۆر "فوئاد مه‌عسوم" سه‌رۆك كۆماری نوێی عیراق ده‌كات و هیوای سه‌ركه‌وتنی بۆ ده‌خوازێت.
ده‌قی په‌یامه‌كه:
به‌ناوی خوای به‌خشنده‌و میهره‌بان
به‌ڕێز فوئاد مه‌عسوم
سه‌رۆك كۆماری به‌ڕێزی عیراق
وێڕای سڵاو
پیرۆزباییتان لێده‌كه‌م به بۆنه‌ی متمانه‌ی نوێنه‌رانی گه‌لی عیراق له په‌رله‌مان و هه‌ڵبژاردنی جه‌نابتان وه‌كو سه‌رۆك كۆماری عیراق، له بارودۆخی هه‌ستیاری ئێستادا، گرنگیی هاوكاتی به‌رپرسان و گه‌لی عیراق بۆ روبه‌ڕوبوونه‌وه‌ی تیرۆریسم و درێژه‌پێدانی پرۆسه‌ی گه‌شه‌ی سیاسی و پته‌وكردنی دیمۆكراسی روانگه‌یه‌كی پڕبایه‌خ و جێگای رێزه.
یارمه‌تیدان به ئاسایش و هێمنی، گه‌شه‌و خوشگوزه‌رانی خه‌ڵكی شه‌ریفی عیراق، روانگه‌ی ستراتجیكی كۆماری ئیسلامی ئێرانه بۆ عیراق و خه‌ڵك و حكومه‌تی ئێران وه‌كو هه‌میشه درێژه به رۆڵی خۆی ده‌دات له پشتیوانیكردنی عیراقێكی یه‌كگرتوو و هێمن و به به‌شداری هه‌موو لایه‌نه‌كانی ئه‌و وڵاته له پرۆسه‌ی سیاسیدا.
به‌نده وێڕای هیوای سه‌ركه‌وتن بۆ جه‌نابتان، حكومه‌ت و گه‌لی عیراق، هیوادارم له درێژه‌ی هه‌وڵه‌كانی دوو وڵات بۆ گه‌شه‌ی په‌یوه‌ندییه‌كان، ههنگاوی گرنگتر له هاوكارییه‌كانی نێوان دوو وڵات له ئاست په‌یوه‌ندییه دوولایه‌نییه‌كان و ناوچه‌ییه‌كاندا ببینین.
حه‌سه‌ن رۆحانی
سه‌رۆك كۆماری ئیسلامی ئێران
ئەمڕۆ سێشەممە 15ـی 7ـی 2014 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە دكتۆر ڕەزا ئەمیری موقەدەم یاریدەدەری سكرتێری ئەنجوومەنی ئاساییشی نەتەوەیی كۆماری ئیسلامیی ئێران و شاندێكی یاوەری كرد.
لە دیدارێكدا یاریدەدەری سكرتێری ئەنجوومەنی ئاساییشی نەتەوەیی كۆماری ئیسلامیی ئێران سوپاس و خۆشحاڵیی خۆی بۆ ڕەخساندنی ئەم دیدارە نیشان دا و ئاماژەی بەوەدا كە پەیوەندییەكانی نێوان كۆماری ئیسلامیی ئێران و هەرێمی كوردستان پەیوەندیی مێژوویین و نیگای كۆماری ئیسلامیی بەرانبەر هەرێمی كوردستان نیگایەكی ڕوون و دۆستانەیە و هیوایشی خواست كە قسەی لابەلا و ئەو كەشوهەوایەی لەنێو ڕاگەیاندنەكاندا لەدوای ڕووداوەكانی موسڵ دروست بووە كاریگەری لەسەر پەیوەندیی برایانەی نێوان هەرێمی كوردستان و كۆماری ئیسلامیی ئێراندا نەبێت.
هەر لەم دانیشتنەدا یاریدەدەری سكرتێری ئەنجوومەنی ئاساییشی نەتەوەیی كۆماری ئیسلامیی ئێران لەبارەی بارودۆخی سیاسی و ئەمنی و پڕۆسەی سیاسیی عێراق و پێكهێنانی حكوومەتی تازەی عێراقی وێڕای ئاماژەدان بە ڕۆڵی سەرۆك بارزانی و هەرێمی كوردستان لە پڕۆسەی سیاسیی عێراق هیوای خواست كە بە زووترین كات كۆتایی بە گرفتەكان بهێندرێت و ئارامی بۆ خەڵكی عێراق بگەڕێتەوە.
لەبەرانبەردا سەرۆك بارزانی بەخێرهاتنی شاندی میوانی كرد و ئاماژەی بە پەیوەندییە مێژوویی و سیاسییەكانی نێوان كۆماری ئیسلامی و هەرێمی كوردستان دا و ڕایگەیاند كە هەرێمی كوردستان هەردەم لەگەڵ برایەتی و ئاشتەوایی نێوان پێكهاتەكان و گەلان بووە و سەبارەت بە پڕۆسەی سیاسیی عێراق و ڕووداوەكانی موسڵ و ئەو واقیعەی ئێستا لە عێراقدا هاتووەتە كایەوە بە ڕاشكاوی بۆچوونی هەرێمی كوردستانی خستەڕوو و هۆكاری هەموو ئەو قەیرانەكانی عێراق بۆ بوونی فەرهەنگی خۆسەپاندن و تاكڕەوی و ئیدارەدانی هەڵەی كاروبارەكان گەڕاندەوە.
لە درێژەی قسەكانیدا سەرۆك بارزانی وێڕای ئاماژەدان بە هەڕەشە و مەترسییەكانی تیرۆر لەسەر عێراق و كوردستان و ناوچەكە ئەوەیشی بۆ شاندی میوان ڕوون كردەوە كە شەش مانگ بەر لە كەوتنی شاری موسڵ، لەبارەی بوونی هەڕەشەی تیرۆر لەم شارە هۆشداری داوەتە دەستەڵاتدارانی بەغدا بەڵام بە جدییان وەرنەگرت و لە دوای شكستیشیان هەوڵیاندا شكستی خۆیان بە تۆمەتباركردنی هەرێمی كوردستان پەردەپۆش بكەن. لە بەشێكی دیكەی وتەكانیدا سەرۆك بارزانی هێمای بەوەدا كە هەرێمی كوردستان ناتوانێ تاهەتایە لەنێو ئاگری توندڕۆیی مەزهەبی و ئیدارەدانی هەڵە و پێشێلكردنی دەستوور و خۆسەپاندنی دەستەڵاتدارانی بەغدادا بمێنێتەوە.
دوایین هەواڵەکان
- نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئێران: سەردانەکەی پزیشکیان ئاماژەیە بۆ گرنگیدانی ئێران بە هەرێمی کوردستان
- ههرێمى كوردستان و ئێران جهخت له برهودان به پهيوهندييهكانيان دهكهنهوه
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی: سەردانی سەرۆک کۆماری ئێران مێژوویی بوو
- نازم دەباغ له وتووێژ له‌گه‌ڵ ئاژانسی ئیرنا: مەسعوود پزشکیان سەردانی هەولێر دەکات
- نازم دەباغ: کاتی سەردانی پزیشکیان بۆ عێراق دیار نییە
- «سەلام رشدی» له‌گه‌ڵ شاندی یهکێتی هاورده و ناردنکارانی لقی ههولێر کۆبۆوه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى: ههميشه پشتيوانى و بهرگرى له مافهكانى ئێزدييان دهكهين
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی له‌گه‌ڵ باڵیۆزی یهکێتیی ئهورووپا کۆبووهوه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى له‌گه‌ڵ باڵيۆزى نهمسا كۆبووهوه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى سوپاسى جهنهرال ڤاول ده‌كات