پاشنيوه‌ڕۆى ئه‌مڕۆ شه‌ممه 2021/4/10 به‌ڕێز نێچيرڤان بارزانى، سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان له به‌غدا له‌گه‌ڵ به‌ڕێز مسته‌فا كازمى، سه‌رۆك وه‌زيرانى عێراقى فيدراڵ كۆبووه‌وه.
له كۆبوونه‌وه‌كه‌دا هاريكارى و هه‌ماهه‌نگيى نێوان دامه‌زراوه‌كانى حكوومه‌تى فيدراڵى عێراق و حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان له چوارچێوه‌ى ده‌ستووردا، هه‌نگاوه‌كانى به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ى تيرۆر و تاوان و هاريكاريى هه‌ردوولا بۆ ئاساييكردنه‌وه‌ى دۆخى شه‌نگال، دۆخى ته‌ندروستى و ڕێكاره‌كانى به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ى كۆڤيد_19 و زيادبوونى ژماره و ڕێژه‌ى تووشبوون به په‌تاكه و هه‌وڵه‌كان بۆ دابينكردنى خزمه‌تگوزرايى ته‌ندورستى و پێكوته، تاوتوێ كران.
به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زيرانى عێراق ستايشى به‌ره‌وپێشچوونى دامه‌زراندنى ميكانيزمه ده‌ستوورييه ناوخۆيييه‌كانى كرد و ئاماژه‌ى به ڕێككه‌وتن له‌سه‌ر پرسى دادگاى فيدراڵى و تێپه‌راندنى ياساى بو‌دجه له ئه‌نجومه‌نى نوێنه‌ران دا و هيواى خواست به وردى جێبه‌جێ بكرێت و له‌سه‌ر بنه‌ماى دادگه‌رى له دابه‌شكردنى سامانه‌كاندا، پابه‌ندى پێوه بكرێت.
به‌ڕێز كازمى هه‌روه‌ها جه‌ختى له پێويستيى تۆكمه‌كردنى هاريكاريى ئه‌منيى نێوان به‌غدا و هه‌ولێرى كرده‌وه به شێوه‌يه‌ك كه سه‌قامگيريى ناوخۆيى دابين بكات و ڕێ له هه‌ر بۆشايييه‌كى ئه‌منى بگرێت كه تيرۆر و تاوانى ڕێكخراو بيقۆزێته‌وه.
به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زيرانى عێراق هه‌روه‌ها دووپاتى كرده‌وه كه چه‌ندباره‌بوونه‌وه‌ى سه‌ردانى سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى بۆ به‌غدا، كۆمه‌ڵێك په‌يامى دروست بۆ ته‌واوى عێراقييه‌كان ده‌نێرێت و ده‌بێته هۆى بنياتنانى متمانه و نيشاندانى نيازپاكييه، گيانى هاريكارى و هه‌ماهه‌نگيش له هه‌موو بواره‌كاندا هان ده‌دات له‌پێناو به‌رژوه‌نديى وڵاتدا، ئاماژه‌ى به سه‌ردانى داهاتوويشى بۆ هه‌رێمى كوردستان كرد.
لاى خۆيه‌وه سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى خۆشحاڵيى خۆى به سه‌ردانى به‌غدا ده‌ربڕى و باسى له هه‌وڵه سياسى و ديپلۆماسى و ئابوورييه‌كانى به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زيرانى عێراق كرد و دووپاتى كرده‌وه كه هه‌وڵه ديپلۆماسييه‌كانى ڕابردووى عێراق و سه‌ردان و ديداركانى به‌ڕێز كازمى، پێگه‌ى عێراقى خسته‌وه به‌رچاو و ڕۆڵى ئاساييى وڵاتى له ناوچه‌كه و له‌سه‌ر ئاستى نێوده‌وڵه‌تيش ده‌گێڕێته‌وه.
سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى هه‌روه‌ها تيشكى خسته سه‌ر په‌يڕه‌وكردنى دانايى له چاره‌سه‌ركردنى كێشه ناوخۆييه‌كان و به‌رزكردنه‌وه‌ى ئاستى هاريكاريى ئه‌منى و به‌ره‌وپێشبردنى به پێويست له قه‌ڵه‌م دا، هه‌موو پشتگيرييه‌كيشى بۆ حكوومه‌تى فيدراڵ و تۆكمه‌كردنى پێگه‌ى ده‌وڵه‌ت دووپات كرده‌وه به شێوه‌يه‌ك بتوانێت به‌ره‌نگارى ته‌حه‌دييه‌كان ببێته‌وه.
به‌ڕێز سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان ستايشى تێپه‌ڕاندنى ياساى بودجه‌ى له ئه‌نجومه‌نى نوێنه‌رانى عێراق كرد و جه‌ختى له‌وه كرده‌وه كه چاره‌سه‌ركردنى كێشه هه‌ڵواسراوه‌كانى هه‌ولێر ـ به‌غدا ڕێگه بۆ سه‌قامگيريى زياتر و پێشكه‌وتنى عێراق خۆش ده‌كات.
بارودۆخى ئێستاى عێراق، په‌يوه‌ندييه‌كانى هه‌رێمى كوردستان و حكوومه‌تى فيدراڵ و گفتوگۆى چاره‌سه‌ركردنى كێشه‌كانيان، دوايين سه‌ردانى سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى بۆ فه‌ره‌نسا، پێشهاته‌كانى په‌تاى كۆڤيد_19 و كاريگه‌رييه‌كانى، پرۆسه‌ى كوتان و ڕێكار و هه‌نگاوه‌كانى به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ى په‌تاكه، مه‌ترسييه‌كانى تيرۆر و هه‌ڕه‌شه‌كانى داعش، ئه‌ركى هاوپه‌يمانيى نێوده‌وڵه‌تى له عێراق، هه‌ڵبژاردنه‌كانى داهاتووى عێراق، بارودۆخى ناوچه‌كه به‌گشتى و چه‌ند پرسێكى ديكه‌ى جێى بايه‌خى هاوبه‌شيان تاوتوێ كرد.
هه‌ردوولا جه‌ختيان له پێويستيى هاوكارى و پێكه‌وه‌كردنى هه‌موو لايه‌ن و پێكهاته عێراقييه‌كان بۆ تێپه‌ڕاندنى كێشه و قه‌يرانه‌كان و هه‌نگاونان به‌ره‌و ئاينده‌يه‌كى باشتر كرده‌وه و هيوايان خواست په‌سه‌ندكردنى ياساى بودجه‌ى عێراق سه‌ره‌تايه‌ك بێت بۆ چاره‌سه‌ركردنى كێشه‌كانى هه‌ولێر ـ به‌غدا و جێبه‌جێ بكرێت. هه‌ردوولا هاوڕا بوون كه ميكانيزمێكى كارا بۆ هاوكارى و هه‌ماهه‌نگيى پێشمه‌رگه و هێزه عێراقييه‌كان و پشتگيريى هاوپه‌يمان بۆ به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ى هه‌ڕه‌شه‌كانى داعش پێويسته و ده‌بێ كارى له‌سه‌ر بكرێت.
سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى دووپاتى كرده‌وه كه هه‌رێمى كوردستان ئاماده‌يه هه‌موو كێشه و گرفته‌كانى له‌گه‌ڵ حكوومه‌تى فيدراڵى عێراق له‌سه‌ر بنه‌ماى ده‌ستوور و له چواچێوه‌ى سيستمى فيدراڵيدا چاره‌سه‌ر بكات و له‌گه‌ڵ هه‌موو لايه‌ن و پێكهاته عێراقييه‌كان پێكه‌وه كار بۆ ئارامى و سه‌قامگيرى له عێراق و ناوچه‌كه بكات، چاره‌سه‌كردنى كێشه‌كانى هه‌رێمى كوردستانيشى له‌گه‌ڵ حكوومه‌تى عێراقى فيدراڵ به كليلى ئارامى و سه‌قامگيريى عێراق له قه‌ڵه‌م دا.
سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى له‌گه‌ڵ لايه‌نه سياسييه‌كان كۆبووه‌وه
رۆژی پێنجشه‌ممه 8/4/2021 به‌ڕێز نێچيرڤان بارزانى، سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان له‌گه‌ڵ هێز و لايه‌نه سياسييه‌كانى هه‌رێمى كوردستان كۆبووه‌وه.
له كۆبوونه‌وه‌كه‌دا كه به‌ڕێزان جێگرانى سه‌رۆك ئاماده‌ى بوون، بارودۆخى عێراق و ناوچه‌كه، په‌يوه‌ندييه ده‌ره‌كييه‌كانى هه‌رێمى كوردستان، سه‌ردانى سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى بۆ فه‌ره‌نسا، ڕۆڵى هه‌رێمى كوردستان له هاوكێشه سياسييه تازه‌كاندا، په‌يوه‌ندييه‌كانى هه‌ولێڕ ـ به‌غدا، ديالۆگى ستراتيژيى ئه‌مه‌ريكا ـ عێراق و به‌شدارى و ڕۆڵى هه‌رێمى كوردستان تيايدا، هه‌ڵبژاردنه‌كانى عێراق، بارودۆخى ناوخۆ و په‌يوه‌نديى نێوان پێكهاته و لايه‌نه سياسييه‌كان، تاوتوێ كرا.
له كۆبوونه‌وه‌كه‌دا وێڕاى دووپاتكردنه‌وه‌ى ده‌ستخۆشى و پێزانين بۆ ده‌ستپێشخه‌ريى سه‌رۆكايه‌تيى هه‌رێمى كوردستان و كۆكردنه‌وه‌ى هێز و لايه‌نه سياسييه‌كان، له كه‌شێكى ڕاشكاو و كراوه‌دا كێشه و نيگه‌رانييه‌كان خرانه ڕوو و جه‌خت له پێويستى و گرنگيى يه‌كڕيزى، ته‌بايى، گفتوگۆ و لێكگه‌يشتن له‌نێوان لايه‌نه سياسييه‌كاندا بۆ چاره‌سه‌ركردنى كێشه‌كان، كرايه‌وه.
كۆبوونه‌وه په‌سندكردنى ياساى بودجه‌ى عێراقى به هه‌نگاوێكى ئه‌رێنى له به‌ره‌وپێشچوونى په‌يوه‌ندييه‌كانى نێوان هه‌رێمى كوردستان و حكوومه‌تى فيدراڵى عێراق له قه‌ڵه‌م دا و هيواى خواست ياساكه جێبه‌جێ بكرێت و ڕه‌نگدانه‌وه‌ى ئه‌رێنى به‌سه‌ر ژيان و گوزهرانى هاووڵاتيان و دۆخى ئابووريى عێراق و هه‌رێمى كوردستانه‌وه هه‌بێت و ڕێخۆشكه‌ر بێت بۆ چاره‌سه‌ركردنى كێشه‌كانى نێوان هه‌ردوولا له‌سه‌ر بنه‌ماى ده‌ستوور و له چوارچێوه‌ى سيستمى فيدرڵيدا.
له كۆبوونه‌وه‌كه‌دا جه‌خت كرايه‌وه كه دۆخى ئێستاى هه‌رێمى كوردستان و ده‌سته‌به‌ركردنى مافه ده‌ستوورييه‌كان، پاراستنى ده‌سكه‌وته‌كان و هه‌نگاونان بۆ ئاينده‌يه‌كى باشتر، واقعبينى و هه‌ستكردن به به‌رپرساريه‌تيى هه‌مووان، پێكه‌وه‌كاركردن، هاوبه‌شى، ته‌بايى و يه‌كڕيزى ده‌خوازێت و به گرنگييه‌وه جه‌ختى له پرۆسه‌ى چاكسازى و كاركردن بۆ باشتركردنى گوزهرانى هاووڵاتيان و پێويستيى پاراستنى ئازادييه‌كان و ئازاديى ڕاده‌ربڕين و دانانى چوارچێوه و ميكانيزمێك بۆ به‌رده‌واميى ئه‌م كۆبوونه‌وانه كرده‌وه.
سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى سوپاسى هێز و لايه‌نه سياسييه‌كانى كرد بۆ به‌ده‌نگه‌وه‌هاتنى بانگهێشته‌كه‌يان و سازدانى ئه‌م كۆبوونه‌وه‌يه و دووپاتى كرده‌وه كه تاكه ڕێگه‌ى تێپه‌ڕاندنى كێشه و قه‌يرانه‌كان و پاراستنى ماف و ده‌سكه‌وته‌كان و پێگه‌ى ده‌ستوورى و فيدراڵيى هه‌رێمى كوردستان، ته‌بايى و پێكه‌وه‌يى و يه‌كڕيزييه، سه‌رۆكايه‌تيى هه‌رێمى كوردستانيش له‌م پێناوه‌دا به‌رده‌وام ده‌بێت و به چه‌ترى كۆكه‌ره‌وه‌ى هه‌مووان ده‌مێنێته‌وه.
پەیامی سەرۆک نێچيرڤان بارزانى لە یادی چل و یەک ساڵەی جینۆسایدی کوردانی فەیلیدا
له يادى چل و یەک ساڵه‌ى زنجیرە تاوانەکانی جينۆسايد و وڵاتبەدەرکردن و بێسه‌روشوێنكردنى خوشک و برایانی كوردی فه‌يليدا، شەهیدان و ستەملێکراوانی لەیادنەچووی ئەو تاوانانە بە ڕێز و شکۆوە یاد دەکەینەوە.
وڵاتبەدەرکردنی سه‌تان هه‌زار كوردى فه‌يلى و بێسه‌روشوێنكردنى ده‌يان هه‌زارى ديكه‌يان، لێسەندنەوەی ڕەگەزنامە و زەوتکردنی ماڵ و موڵکیان، جینۆسایدێکی ڕەگەزپەرستانه‌ى به‌عس بوو بەرامبەر به کوردانی بێگوناهی فەیلی کە جگە لە کوردبوون و داکۆکيكردن لە ناسنامە و مافە ڕەواکانی میللەتەکەیان، هیچ تاوان و خەتایەکیان نەبوو.
ناساندنی ئەو تاوانانە بە جینۆساید لەلایەن دادگای باڵای تاوانەکانی عێراقەوە، بڕیارێکی دادپه‌روه‌رانه و ڕەوا بوو، ئەو بڕیارە دەوڵەت و حکوومەتی عێراق دەخاتە بەر ئەرک و بەرپرسیاريه‌تیی قەرەبۆکردنەوەی ماددی و مەعنەويی قوربانییان و زیانلێکەوتووان.
داوا لە حکوومەتی فیدراڵى عێراق ده‌كه‌ين ئەو ئەرکە یاسایی و ئەخلاقی و ویژدانییەی بەجێ بگەیەنێت و موڵک و ماڵ و ڕەگەزنامە و مافە مەدەنییەکان و قەرەبۆی زیانەکان بۆ کوردانی ستەمدیدەی فەیلی بگێڕێتەوە و کێشە و گرفتەکانیان چارەسەر بکات.
سڵاو و دروود بۆ گيانى پاكى شه‌هيدانى كوردى فه‌يلى. سڵاو و ڕێز بۆ خانەوادە سەربەرزەکانیان دەنێرین. خەبات و دڵسۆزی و قوربانیدانی خوشک و برایانی کوردی فەیلی بۆ هەمیشە جێی شانازیی گەلەکەمانە.
نێچيرڤان بارزانى
سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان
4/4/2021
بەبۆنەی پەسەندكردنی بودجه‌ى عێراقه‌وه، پيرۆزبايى له گه‌لى عێراق و دەستخۆشی لە سەرۆكایەتى و هەموو فراكسیۆنەكانی ئەنجومەنی نوێنەران دەكەم. هەوڵەكانی سەرۆك وەزیران بەڕێز مستەفا كازمی بۆ كەمكردنەوەی ناكۆكییەكان و ڕێككه‌وتن، مايه‌ى ڕيز و سوپاسن. بۆ چارسه‌ركردنى كێشه‌كان و سه‌قامگيرى و ئاوه‌دانى و ئاينده‌يه‌كى باشتر، عێراق پيويستى به هاريكاريى هاوبه‌ش و كارى پێكه‌وه‌يى هه‌يه و ده‌بێ هه‌موومان پشتيوانى له‌و ئاراسته‌يه بكه‌ين.
ده‌ستخۆشييه‌كى تایبەت لە بەڕێز قوباد تاڵەبانی سەرۆكی شاندی دانوستاندنكاری حكوومەت دەكەم كە له‌گه‌ڵ ئەندامانی شاندی هەرێمی كوردستان به پشوودرێژی و سه‌ركه‌وتووانه دانوستاندنێكی سەختیان تێپەڕاند. دەستخۆشی لە فراكسیۆنە كوردستانییەكان ده‌كه‌م كە هاوكار و پشتیوانی یەكتر و شاندی حكوومەت بوون بۆ جێگیركردنی بەشی هەرێمی كوردستان لە بودجەی عێراقدا.
هیوادارین هه‌موو لايه‌ك پابه‌ندى یاساكە بن. په‌سه‌ندكردنى بودجە دەتوانێت سەرەتایەكی باش و هاندەرى چارەسەركردنی كێشەكانی دیكەی هەرێمی كوردستان و حكوومه‌تى فيدراڵ بێت. جێبه‌جێكردنى یاساكه دەبێته هۆی بەهێزكردنەوەی پرۆسەی سیاسی و پێكه‌وه‌ژيان و چەسپاندنی مافی هاووڵاتیبوون بۆ هەمووان. دەرگای گفتوگۆیەكی بەرهەمدار بۆ هەموو لایەنەكان ده‌كاته‌وه تا پێكه‌وه له‌پێناو سەقامگیری و ئاوەدانی و پێشكه‌وتنى وڵاتدا كار بكه‌ن.
نێچیرڤان بارزانی
سەرۆكی هەرێمی كوردستان
2021/4/1
https://presidency.gov.krd/statement-by-president-nechirvan-barzani-on-the-approval-of-the-iraqi-budget/
سه‌رۆكی هه‌رێمی کوردستان جه‌خت له گرنگیی دیالۆگی ستراتیژی ئه‌مه‌ریكا ـ عێراق ده‌كاته‌وه
سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانی وێڕای ده‌ربڕینی سوپاس و پێزانین بۆ هاوپه‌یمانان له شه‌ڕی دژی داعشدا، جه‌ختی له پێویستیی به‌رده‌وامیی ئه‌رکی ئه‌مه‌ریکا و هاوپه‌یمانان له عێراق بۆ بنبڕكردنی تیرۆر كرده‌وه و به‌هه‌ندوه‌رگرتنی مه‌ترسییه‌كانی تیرۆر و سه‌رهه‌ڵدانه‌وه‌ی داعش و هه‌ماهه‌نگیی هه‌ولێر – به‌غدا و هاوپه‌یمانان و پڕكردنه‌وه‌ی بۆشاییه ئه‌منییه‌كانی به پێویست زانی.
به‌ڕێزیان هه‌روه‌ها ده‌ستپێكردنه‌وه‌ی دیالۆگی ستراتیژیی ئه‌مه‌ریكا و عێراقی به به‌شداریی هه‌رێمی كوردستان به هه‌نگاوێكی گرنگ وه‌سف كرد كه چوارچێوه‌یه‌كی باش بۆ په‌یوه‌ندییه‌كانی هه‌ردوولا ده‌سنیشان ده‌كات و وه‌ك نه‌خشه ڕێگه‌یه‌كیش ده‌بێت بۆ كاری هاوبه‌ش، ده‌رفه‌تێكی گونجاویشه بۆ عێراق و هه‌رێمی كوردستان بۆ سوودوه‌رگرتن له‌و دیالۆگه به‌تایبه‌تی له بواری كه‌رتی تایبه‌ت و پێشكه‌شكردنی خزمه‌تگوزاری گشتیدا.
نیوه‌ڕۆی ئه‌مڕۆ پێجنشه‌ممه 1/4/2021 به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانی، سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان پێشوزای له جەنەرال جۆن تایگەرت، گەورە ڕاوێژکاری سه‌ربازیی باڵیۆزخانه‌ی ئەمەریکا لە به‌غدا و شاندێكی یاوه‌ری كرد.
له کۆبوونه‌وه‌یه‌کدا كه به‌ڕێزان کونسولی گشتیی ئەمەریکا لە هەولێر و وه‌زیری كاروباری پێشمه‌رگه و به‌رپرسانی سه‌ربازیی هه‌ردوولا ئاماده‌ی بوون، شاندی میوان پیرۆزباییان له تێپه‌ڕاندنی یاسای بودجه‌ی عێراق له ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی كرد و هاوبه‌شیی پێشمه‌رگه و هاوپه‌یمانانیان دووپات كرده‌وه و ڕۆڵی پێشمه‌رگه و وه‌زاره‌تی پێشمه‌رگه‌یان له‌مباره‌یه‌وه به‌رز نرخاند.
لای خۆیه‌وه سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانی تێپه‌ڕاندنی بودجه‌ی به هه‌نگاوێكی گرنگ بۆ عێراق و هه‌رێمی كوردستان وه‌سف كرد و جه‌ختی له خواستی برودانی زیاتری په‌یوه‌ندییه سیاسی و ئابووری و سه‌ربازییه‌كانی عێراق و هه‌رێمی كوردستانی له‌گه‌ڵ ئه‌مه‌ریكا كرده‌وه.
به‌ڕێزیان سوپاسی هاوكارییه‌کانی ئه‌مه‌ریكای له شه‌ڕی دژی داعش بۆ پێشمه‌رگه و هاوكاریكردنی وه‌زاره‌تی پێشمه‌رگه له پرۆسه‌ی چاكسازیدا كرد، هه‌روه‌ها خواستی هه‌رێمی كوردستانی بۆ چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌كان له‌گه‌ڵ به‌غدا له‌سه‌ر بنه‌مای ده‌ستوور نیشان دا. له‌مباره‌یه‌وه چه‌سپاندنی سیسته‌می فیدرالی له عێراق به كلیكی چاره‌سه‌ری له‌قه‌ڵه‌م دا كه له به‌رژه‌وه‌ندیی هه‌موو لایه‌كدایه.
هه‌ڵبژاردنه‌كانی عێراق و كاریگه‌رییه‌كانی شه‌پۆلی نوێی كۆرۆنا له‌سه‌ر هه‌رێمی كوردستان و جیهان و چه‌ند بابه‌تێكی دیكه‌ی جێی بایه‌خی هاوبه‌ش، لایه‌نێکی دیکه‌ی کۆبوونه‌وه‌که بوون.
سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان و وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی فه‌ره‌نسا كۆبوونه‌وه
ئێواره‌ی رۆژی سێشه‌ممه 30/3/2021 به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانی، سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان له پاریس له‌گه‌ڵ به‌ڕێز ژان ئیڤ لودریان وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی فه‌ره‌نسا كۆبووه‌وه.
له كۆبوونه‌وه‌كه‌دا په‌ره‌پێدانی په‌یوه‌ندییه‌كانی هه‌رێمی كوردستان و عێراق له‌گه‌ڵ فه‌ره‌نسا، دۆخی عێراق، هه‌رێمی كوردستان و ناوچه‌كه، هه‌ڵبژاردن و پرۆسه‌ی سیاسی له عێراق، مه‌ترسییه‌كانی تیرۆر و سه‌رهه‌ڵدانه‌وه‌ی داعش، ئه‌ركی هاوپه‌یمانیی نێوده‌وڵه‌تی له عێراق و دۆخی پێكهاته‌کان و ئاواره و په‌نابه‌ران له هه‌رێمی كوردستان تاوتوێ كران.
هه‌ردوولا جه‌ختیان له خواستی دوولایه‌نه بۆ بره‌ودان به په‌یوه‌ندییه‌كانی عێراق و هه‌رێمی كوردستان له‌گه‌ڵ فه‌ره‌نسا كرده‌وه و به‌رده‌وامیی ئه‌ركی هاوپه‌یمانیی نێوده‌وله‌تی دژی داعش و هاوكاری و یارمه‌تیدانی عێراقیان بۆ به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی تیرۆر به پێویست زانی.
باسکردنی هاریكاری و هاوبه‌شیی عێراق و هه‌رێمی كوردستان و پشتگیریی فه‌ره‌نسا و كۆمه‌ڵگه‌ی نێوده‌وله‌تی بۆ چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌كان و كاركردن له‌پێناو ئارامی و سه‌قامگیریی عێراق و ناوچه‌كه‌دا، ته‌وه‌رێكی دیكه‌ی كۆبوونه‌وه‌كه بوو.
نازم دەباغ و سەلام عارف روشدی لەگەڵ سەفین دزەیى کۆبوونە‌وه
"نازم دەباغ" نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە ئێران و "سەلام عارف روشدی" جێگری نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران، لەگەڵ "سەفین دزەیى" بەرپرسى پەیوەندییەکانى دەرەوە دیداریان کرد.
"نازم دەباغ" نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە ئێران و "سەلام عارف روشدی" جێگری نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران، ڕۆژی سێشه‌مه ٣٠ی مارسی ٢٠٢١ له شاری هه‌ولێر، سه‌ردانی فه‌رمانگه‌ی پەیوەندییەکانى دەرەوەی حکومەتی هەرێمی کوردستانیان کرد و لەگەڵ "سەفین دزەیى" بەرپرسى پەیوەندییەکانى دەرەوەی حکومەتی هەرێمی کوردستان کۆبوونه‌وه.
له‌م دیداره‌دا، بارودۆخی ئەمڕۆی هەرێمی کوردستان و هه‌روه‌ها کار و چالاکییەکانی نوێنەرایەتی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران باسی لێوه‌کرا و له درێژه‌ی کۆبوونه‌وه‌که‌دا جه‌خت له‌سه‌ر پەرەپێدانی زیاتریی پەیوەندی دۆستانە و فراوانکردنی جووڵەی ئابووری و بازرگانی لەگەڵ کۆماری ئیسلامی ئێران کرا.
نێچيرڤان بارزانى و ئيمانوێل ماكرۆن دۆخى عێراق و ناوچه‌كه تاوتوێ ده‌كه‌ن
سه‌رۆك ئيمانوێل ماكرۆن خۆشحاڵيى خۆى به ديدارى سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى ده‌ربڕى و سوپاسى كرد كه وێڕاى ئه‌و دۆخه سه‌خته‌ى كۆرۆنا دروستى كردووه سه‌ردانى پاريسى كرد، هه‌روه‌ها به‌رده‌واميى پێكه‌وه‌كاركردن و پشتگيريى فه‌ره‌نساى له چوارچێوه‌ى هاوپه‌يمانيى نێوده‌وڵه‌تيدا بۆ عێراق و هه‌رێمى كوردستان دووپات كرده‌وه.
پاشنيوه‌ڕۆى ئه‌مڕۆ سێشه‌ممه 2021/3/30 به‌ڕێز نێچيرڤان بارزانى، سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان له كۆشكى ئێليزێ له پاريس، له‌لايه‌ن به‌ڕێز ئيمانوێل ماكرۆن، سه‌رۆكى فه‌ره‌نساوه پێشوازى لێكرا.
له كۆبوونه‌وه‌يه‌كدا دۆخى عێراق و هه‌رێمى كوردستان و ناوچه‌كه‌يان به‌گشتى تاوتوێ كرد و له‌پێناو ئارامى و سه‌قامگيريى عێراق و ناوچه‌كه و به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ى هه‌ڕه‌شه و مه‌ترسييه‌كانى داعشدا، جه‌ختيان له په‌ره‌پێدانى په‌يوه‌ندييه‌كان و هاوكارى و هاوبه‌شيى عێراق و هه‌رێمى كوردستان له‌گه‌ڵ فه‌ره‌نسا كرده‌وه، هه‌ردوولا هاوڕا بوون له‌سه‌ر گرنگيى هه‌بوونى تێگه‌يشتنى هاوبه‌ش بۆ پاراستنى ئارامى و سه‌قامگيرى له ناوچه‌كه.
سه‌رۆك ماكرۆن باسى له دوايين سه‌ردانى قه‌داسه‌تى پاپا فره‌نسيس بۆ عێراق و هه‌رێمى كوردستان كرد و ئاماژه‌ى به‌وه دا كه بيستوويه‌تى سه‌ردانه‌كه مايه‌ى خۆشحاڵيى پاپا بووه و به ڕووداوێكى گرنگى له قه‌ڵه‌مدا. لاى خۆيه‌وه سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى دووپاتى كرده‌وه كه سه‌ردانى پاپا بۆ عێراق و هه‌رێمى كوردستان كاريگه‌ريى ئه‌رێنى له‌سه‌ر هه‌موو پێكهاته‌كانى وڵات هه‌بووه.
له كۆبوونه‌وه‌كه‌دا سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى، سوپاس و پێزانينى هه‌رێمى كوردستانى بۆ پشتگيريى سه‌رۆك ماكرۆن و فه‌ره‌نسا له كاته سه‌خته‌كاندا بۆ گه‌لى كوردستان دووپات كرده‌وه و ئاماده‌ييى هه‌رێمى كوردستانى بۆ كاركردن و هاريكارى و هاوبه‌شى له‌گه‌ڵ فه‌ره‌نسا و كۆمه‌ڵگه‌ى نێوده‌وڵه‌تى ده‌ربڕى له‌پێناو چاره‌سه‌ركردنى كێشه‌كانى عێراق و دابينكردنى ئارامى و سه‌قامگيرى له ناوچه‌كه‌دا، هه‌روه‌ها هاوكاريى فه‌ره‌نسا و كۆمه‌ڵگه‌ى نێوده‌وڵه‌تى بۆ چاره‌سه‌ركردنى كێشه‌كانى هه‌ولێر ـ به‌غدا و پێكه‌وه‌كاركردن و هاوبه‌شيى هه‌موو پێكهاته‌كانى عێراقی له پرۆسه‌ى سياسيدا بۆ چاره‌سه‌رى به گرنگ و پێويست زانى.
مه‌ترسييه‌كانى تيرۆر و سه‌رهه‌ڵدانه‌وه‌ى داعش ته‌وه‌رێكى ديكه‌ى كۆبوونه‌وه‌كه بوو كه تيايدا جه‌خت له كرنگيى هاريكارى و هه‌ماهه‌نگيى نێوان پێشمه‌رگه و سوپاى عێراق له ناوچه‌كانى مادده‌ى 140ى ده‌ستوور كرايه‌وه بۆ ئه‌وه‌ى بۆشاييى ئه‌منى دروست نه‌بێت و له‌لايه‌ن داعشه‌وه نه‌قۆزرێته‌وه. له‌مباره‌يه‌وه سه‌رۆك ماكرۆن هاوڕا بوو كه داعش هێشتا مه‌ترسييه‌كى جددييه و كۆمه‌ڵگه‌ى نێوده‌وڵه‌تى له به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ى به‌رده‌وام ده‌بێت.
دوايين پێشهاته‌كانى بڵاوبوونه‌وه‌ى كۆڤيد_19 له فه‌ره‌نسا و عێراق و هه‌رێمى كوردستان و ڕێكاره‌كانى به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ى، دۆخى ئاواره و په‌نابه‌ران له كه‌مپه‌كانى هه‌رێمى كوردستان و پێويستييان به هاوكارى و يارمه‌تييه‌كانى كۆمه‌ڵگه‌ى نێوده‌وڵه‌تى و چۆنيه‌تيى گه‌ڕانه‌وه‌يان بۆ شوێنه‌كانيان، دۆخى ئێزدييان له ناوچه‌ى شه‌نگال و كريستيانان له ده‌شتى نه‌ينه‌وا، هه‌ڵبژاردنه‌كانى داهاتووى عێراق، دۆخى ناوخۆى هه‌رێمى كوردستان، په‌يوه‌ندييه‌كانى عێراق و هه‌رێمى كوردستان له‌گه‌ڵ وڵاتانى ناوچه‌كه و چه‌ند پرسێكى ديكه‌ى مايه‌ى بايه‌خى هاوبه‌ش، به‌شێكى ديكه‌ى كۆبوونه‌كه بوون.
نێچيرڤان بارزانى و ئيمانوێل ماكرۆن كۆده‌بنه‌وه
به بانگهێشتى فه‌رميى به‌ڕێز ئيمانوێل ماكرۆن سه‌ركۆمارى فه‌ره‌نسا، به‌ڕێز نێچيرڤان بارزانى، سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان سه‌ردانى فه‌ره‌نسا ده‌كات و سبه‌ى سێشه‌ممه 2021/3/30 له كۆشكى ئه‌ليزێ له پاريس له‌گه‌ڵ سه‌رۆك ماكرۆن كۆده‌بێته‌وه.
هه‌ردوو سه‌رۆك بره‌ودان به په‌يوه‌ندييه‌كانى هه‌رێمى كوردستان و عێراق له‌گه‌ڵ فه‌ره‌نسا، دۆخى عێراق، هه‌رێمى كوردستان و ناوچه‌كه به‌گشتى، په‌تاى كۆڤيد_19 و لێكه‌وته‌كانى، مه‌ترسييه‌كانى تيرۆر و ئه‌ركى هاوپه‌يمانيى نێوده‌وڵه‌تى، گرنگيى هاوكارى و هاوبه‌شيى هه‌مه‌لايه‌نه بۆ به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ى داعش و چه‌ند پرسێكى ديكه‌ى جێى بايه‌خى هاوبه‌ش تاوتوێ ده‌كه‌ن.
نێچیرڤان بارزانى: د. كەمال مەزهەر زەحمەتێكی زۆری كێشا تا ڕاستییەكانی مێژووی كورد و كوردستان ڕۆشن بكاتەوه
بەیانیى رۆژی چوارشەممە 2021/3/24 بەڕێز نێچیرڤان بارزانى، سەرۆکى هەرێمى کوردستان، بەشدارى لە ڕێوڕەسمى پێشوازى لە تەرمى خوالێخۆشبوو د. کەمال مەزهەردا کرد کە لە هەولێر لەلایەن ئەکادیماى کوردییەوە ڕێکخرابوو.
لە ڕێوڕەسمەکەدا کە بەڕێزان نوێنەرانى سەرۆک وەزیران و سەرکۆمارى عێراقى فیدراڵ، وەزیرى ڕۆشنبیریى حکوومەتى هەرێمى کوردستان، هاوسەر و خانەوادەى خوالێخۆشبوو د. کەمال مەزهەر و ژمارەیەک لە نووسەران و ڕۆژشنبیران ئامادەى بوون، سەرۆک نێچیرڤان بارزانى، وێڕاى دانانى تاجەگوڵینە لەسەر تەرمى خوالێخۆشبوو، وتارێکى لەبارەى کار و بەرهەمەکانى د. کەمال مەزهەرەوە پێشکەش کرد، ئەمە دەقەکەیەتى:
به‌یانیتان باش..
به‌ڕێز عوسمان ئەلغانمى، وه‌زيرى ناوخۆى عێراق و نوێنه‌ری به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زیران مسته‌فا كازمی
به‌ڕێز نوێنەرى سه‌رۆك كۆمار
ئامادەبووانی بەڕێز،
نووسەران و ڕۆشنبیرانی خۆشەویست،
خاتوو شەهلا تاهیر حەیدەری، هاوسه‌رى خوالێخۆشبوو پرۆفیسۆر د. كەمال مەزهەر،
بنەماڵە و كەسوكاری به‌ڕێزيان..
بەخێرهاتنتان دەكەم بۆ ڕێوڕەسمی پێشوازی لە تەرمی د. كەمال مەزهەر، ئه‌و مێژوونووسه گه‌وره‌يه‌ى كه زۆر لێكۆڵینەوەی گرنگ و به‌هادارى لەسەر مێژووی گه‌لى كورد و ناوچه‌كه نووسیوه، لەبەرئەوەش مافی خۆی بوو لە كاتی كه ژیانیدا، ئێستا و له داهاتووشدا ڕێزی لێ بگرین. سوپاستان ده‌كه‌م كە هەمووتان ئەمڕۆ لێره لەگەڵماندا بەشدارن.
د. كەمال مەزهەر، لەدایكبووی كەركووکە. كەركووكیبوون ئاسان نییە، چونكە بەداخەوە كەركووكیبوون بە درێژایيی دەیان ساڵی ڕابردوو بۆ كوردی كەركووك، واتە ژیانێکى سەخت و هەست نەکردن بە ئارامى و ڕووبەڕووبوونەوەى بەردەوامى نکۆڵیکردن لە ماف و هەبوونت لەسەر خاک و زێدى ڕەسەنى خۆت. د. كەمال مەزهەر لە کتێبەکەیدا (كركوك و توابعها) ئەوەی بە شارەكەی كراوە و ڕاستییەكانی مێژووی كەركووكی بە بەڵگەوە ڕوون كردووەتەوه.
د. كەمال مەزهەر، زانایەك بوو لە بواری مێژووی كوردستان و ناوچەكه‌دا، زەحمەتێكی زۆری كێشا و شەونخوونییەكی زۆری كردووه بۆ ئەوەی ڕاستییەكانی مێژووی كورد و كوردستان و ناوچەكە لە هەزاران بەڵگەنامەدا دەربهێنێت و ڕووداوەكان پێكەوە گرێبدات و مێژووی كوردستان ڕۆشن بكاتەوه.
ئەو مرۆڤە ماندوو و بەرهەمدارەی ئەمڕۆ هەموومان بۆ ڕێزگرتنى لێرەدا كۆبووینەتەوە، خاوەنی دەیان لێكۆڵینەوە و كتێبە لەسەر مێژووی كوردستان، سەرپەرشتيی سەدان لێكۆڵینەوەی ئەكادیمی لە بواری مێژوودا كردووە، لە زانكۆكاكانی عێراق وانەی داوه‌ته هەزاران قوتابی.
د. كه‌مال مه‌زهه‌ر مێژوونووسێكه، هەمیشە لە هەوڵی ساغكردنەوەی پەیوەندیی گەلان و میللەتاندا بووه. دەیویست ئەوە بسەلمێنێت كە گەلان پێكه‌وه ئاشته‌وان و كێشەیان لەگەڵ یەكتردا نییە، هێندەی ئەوەی حكوومەتەكان و سیاسەتی هەڵەیان، كێشە بۆ میللەتان دروست دەكەن.
وەك زانایەكی كورد، ویستی مێژوو وەك بوارێكی زانستی، بکاتە پردێكی پەیوەندی لەنێوان گەلانی ناوچەكەدا و ڕەگوڕیشەی پێكەوەژیان و دراوسێیەتيی ئەم گەلانە بكاتە پێوەر بۆ پێویستیی گه‌لان بە یەكتر، نەك ئەو ململانێ سیاسییەی گەلانی ناوچه‌كه‌ى لێك دوور دەخستنەوە و لەیەكتری دەكردن بە دوژمن.
توانی زانستی مێژوو لە كوردستان و عێراق بە شێوەیەكی ئەكادیمی بسەلمێنێت و خۆی لە گێڕانەوەی بێ بنەما و سەرچاوەی باوەڕپێنەكراو بپارێزێت و مێژوو وەك زانستێكی جێگەی متمانە بۆ گەیشتن بە ڕاستیی ڕووداوەكان بسەلمێنێت. ئەوەش دەستكەوتێكی گەورەیە بۆ مێژوو، ئينجا بۆ گه‌لان و نەتەوەكان تا خۆیان لە بڕیاری پێشوەختە بپارێزن و گێڕانەوەی ئاسایی نەكەنە پێوەر بۆ حوكمدان بەسەر یەكتردا.
خۆشەویستیی د. كەمال مەزهەر بۆ كورد و كوردستان، وايكرد كه هەرگیز نەچووە چوارچێوەی چاوپۆشین لە هەڵە و كەمتەرخەمییەكانی كورد و سەركردەكانى، بەڵام هەرگیز بۆ جارێكیش پاشەكشەی لە هەڵوێستەكانی لە ئاست دۆزی ڕەوای كورددا نەكرد و پەیوەندیی خۆی بە خەباتی ڕەوای میللەتەكەیەوە نەپساند.
لە بواری بزاڤی كۆمەڵایەتیشدا ئەو كاتێك قسەی لەسەر ئافرەت لە مێژوودا كرد، هێشتا بزووتنەوەی ژنان لە دنیادا ساوا بوو، بەتایبەتی لە كوردستان. ئەو بەوەی ژنانی وەك پێكهاتەیەكی گرنگی كۆمەڵایەتی ده‌بينى و باسى لە ڕۆڵ و پێگە و گرنگییان لە كۆمەڵگەدا ده‌كرد، جگە لەوەی بەرپەرچی هەر بۆچوونێكی كۆنەخوازانەی ده‌رباره‌ى ژنان ده‌دایه‌وه، ئاواش زەمینەسازی كرد بۆ ئەوەی ئافره‌ت لە كۆمەڵگەی كوردستاندا ڕێزلێگیراوانە تەماشا بكرێت.
ئامادەبووانی بەڕێز..
كورد و گه‌لى كوردستان به‌گشتى لەژێر چەوسانەوەیەكی هەمەلایەنەدا بووە. لەگەڵ تێكدان و وێرانكردنی كوردستاندا، مێژووی كوردستانیش زۆر شێوێندراوە و ون كراوە. پێشمەرگە بە گیان و ژیانی خۆی، گه‌لى كوردستانی لە نەمان پاراستووە، ڕۆشنبیران و نووسەران و زانایانی كوردیش، سه‌ختى و ناخۆشيی یه‌كجار زۆریان چەشتووە بۆ پاراستنی زمان و كولتووری كورد و تۆماركردن و ساخكردنەوەی مێژووی كوردستان. لەبەر ئەوەش ڕۆشنبیران و نووسەرانی کورد کە بە قەڵەم و وشە خزمەتى گەل و وڵاتیان کرد، شایانی ڕێزگرتنێكی تایبەتن.
ڕۆشنبیران و نووسەرانی كورد، بە درێژایيی مێژووی شۆڕشەكانی كوردستان هێنده‌ى دەزگای زۆر گەورەی دەوڵەتی و نیشتمانی، ڕۆڵیان گێڕاوە بۆ هوشیاركردنەوە و پاراستنی زمان و ڕۆشنبیريی كوردی. بە ئیمکاناتى زۆر كەم ئەوەیان كردووە، بەڵام چونكە دڵسۆزی و باوەڕ و توانایان زۆر بووە، توانیویانە ئەوە بكەن. سەرەڕای هەموو ڕێگرییەكان و كەميی ئیمکانیات، هەمیشە بزووتنەوەی ڕۆشنبیريی كوردستان كارا و كتێبخانەی كوردی ئاوەدان بووه.
دوای ساڵى 2003 د. كه‌مال مه‌زهه‌ر زۆر به په‌رۆشه‌وه دەیویست لە شوێنێكی ئارام بەردەوام بێت لە لێكۆڵینەوە، بۆیە هەموو پشتگيرى و ئاسانكارییەكمان بۆ كرد تا ئه‌رشيف و كتێبخانە ده‌وڵه‌مه‌نده‌كه‌ى بهێنێته هەولێر، بەڵام بەداخەوە نەخۆشی ده‌رفه‌تى نه‌دا كه هەموو ئەوەی خۆی دەیویست و مه‌به‌ستى بوو، تەواوی بكات.
ئێمە لێره بۆ دوايين جار ماڵئاوایی لەم زانا و میژوونووسە گه‌وره‌يه‌ی كورد دەكەین كە کار و بەرهەمەکانى مایەى شانازین. به خزمەتی به‌رچاوى چەندين ساڵەی لە زانكۆ و پەیمانگەكانی عێراق، وەك ناوێكی دیار و درەوشاوە بۆ هەمیشە بە زیندوویی دەمێنێتەوە، نەوەكانی داهاتووش به دڵنیایییەوە سوود لە بەرهەمەكانی وەردەگرن، گەلی كوردستان و نوخبە و ناوەندی ئەكادیميش لە عێراق، به شێوه‌یه‌كی گشتی هەمیشە شانازی پێوە ده‌كه‌ن.
زۆر سوپاسى ئه‌كاديماى كوردى ده‌كه‌م بۆ سازدان و ڕێكخستنى ئه‌م ڕێوڕه‌سمه. گيانى د. كه‌مال مه‌زهه‌ر شاد بێت و سەرەخۆشی له خاتوو شەهلا تاهیر حەیدەری هاوسه‌رى، هەموو بنەماڵە به‌ڕێزه‌كه‌ی ده‌كه‌م و هه‌روه‌ها سه‌ره‌خۆشی له گەلی كوردستان و له گه‌لی عێراق ده‌كه‌م.
دیسانه‌وه به خێر بێن..
More...
سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى بانگهێشتى فه‌رميى قهتهر دهكرێت
سه‌رۆك وهزيران كازمى، پيرۆزبايى له سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى ده‌كات
په‌يامى نهورۆزيى سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى
نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران: وەزارەتی دەرەوەی ئێران بانگهێشتی کردم
