دوای 20 ساڵ مانەوە لە تاران هەموو شتێك لەگەڵ نازم دەباغ
زەمەن // 20 ساڵە لە ئێران و هەرێم، چەندین حكومەت و سەرۆك وەزیران هاتوون و رۆیشتوون، تەنانەت سەردەمی پیاوە شەبحەكەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاستیش قاسم سلێمانی كۆتایی هاتووە، بەڵام ئەو هەر لە جێی خۆیەتی.
نازم دەباغ، نزیكەی 20 ساڵە نوێنەرایەتی یەكێتی و حكومەتی هەرێمی كوردستان لە تاران، هێشتا پێیوایە لە سیاسەتدا خاڵی كۆتایی نیە و دەیەوێت بەردەوام بێت.
"زەمەن" لە گفتوگۆیەكدا لەگەڵ نازم دەباغ، قسەی لەسەر مستەفا كازمی، یەكێتی و ئێران‌و حكومەتی هەرێم و پەیوەندییەكانی لایەنەكان لەگەڵ تاران كردووە.
زەمەن: وادیارە لە دوای كوژرانی قاسم سلێمانی نفوسی ئێران لەعێراق و هەرێمی كوردستان كەمبوەتەوە؟
نازم دەباغ: پێموایە نەمانی ئەو كاریگەری هەیە لەسەر شێوازی پەیوەندیكردن، چونكە ئەو راستەوخۆ پەیوەندییەكی باشی هەبوو، بەڵام لە هەمان كاتیشدا لە ئێران كەسێك دیاریكراوە بۆ راپەڕاندنی كاروباری عێراق ئەویش فەرماندەی قودسەو پیاوێكی شارەزا و لێهاتوو دانراوە، بەڵام ماویەتی بگاتە ئەو ئاستەی خوالێیخۆشبوو قاسم سلێمانی ئەنجامیدەدا، ئەمە بەشێكی هۆكارەكەیە.
بەشەكەی تریش گۆڕانكارییەكانە ئەو گۆڕانكاریانەی لە عێراقدا هاتونەتە پێشەوە، هەتاوەكو چەند ئێران گرنگی پێدەدات بۆ ئەوەی ئێران بێتەوە ناو كێشەكانەوە یاخود بێتە ناوەوە بۆ چارەسەری كێشەكان، یان وەكو نەیارانی ئێران دەڵێن دەستتێوەردان بكات، من وایدەبینم لەم قۆناغەدا ئێران بەشێوەیەكی گشتی و ئاشكرا بەشدار نابێت لە دیاریكردنی رووداوەكان.
زەمەن: ئەمریكا هۆكاری سەرەكی بەرتەسككردنەوەی چالاكییەكانی ئێرانە؟
نازم دەباغ: من نازانم خۆ ململانێی ئێران و ئەمریكا تەواو نەبووە، هەردوولا بۆ بەرژەوەندییەكانی خۆیان ئیش دەكەن، بەشێكی تری بەستراوەتەوە بە سیاسەتی لایەنە سیاسیەكان و حكومەتی عێراقی تا چەند پشت بە رۆڵی ئێران دەبەستن.
زەمەن: مستەفا كازمی هاتوەتە سەر حكوم وا دەردەكەوێت سەرۆك وەزیرانێكی بەهێز بێت ئەمە تا چەند لەلای ئێرانییەكان جێی دڵخۆشیە؟
نازم دەباغ: دانانی هەر سەرۆك وەزیرانێك لە عێراق بە دڵنیاییەوە بێ پرس و راوێژكردن لەگەڵ ئەمریكا و ئێران و سعودیە نەبووە، مستەفا كازمی كە هاتە ئێران لەسەر ئاستێكی باڵا پێشوازی لێكرا هەتا گەیشتە رابەری كۆماری ئیسلامی، تا ئەم خولەكە مستەفا كازمی جێی رەزامەندی زۆرینەی لایەنەكانە.
زەمەن: بەس وا قسە دەكرێت كە ئێرانییەكان كازمی بە پیاوی ئەمریكا دەزانن؟
نازم دەباغ: نا من هیچ كات هەستم بەوەنەكردووە، بەڵام ئەوەی هەستمپێكردوە لە كاتی هەڵبژاردنیدا جێگەی رەزامەندی هەردوو بەرەكە بووە.
زەمەن: وەكو كەسێكی بە ئەزمون لە ناو سیاسەتدا پێتانوایە كازمی سەركەوتوو دەبێت؟
نازم دەباغ: پێموایە ئەركێكی زۆری لەسەرە، بەڵام بەمشێوەیە كە خۆی تێكەڵ دەكات لەگەڵ خەڵك و شەقامی عێراقی، بەدڵنیاییەوە هاوكاری دەبێت بۆ ئەوەی سەركەوتوو بێت، بەڵام ئەگەر لایەنە سیاسیەكان پشتیوانی نەبن ئەركێكی زۆری دەكەوێتە سەر شان.
زەمەن: سەردانەكەی بۆ هەرێمی كوردستان چۆن هەڵدەسەنگێنن؟
نازم دەباغ: یەكەمجارە بەشێوەیەكی وا راشكاوانە كەسێكی بەرپرس لەسەر ئاستی سەرۆك وەزیران لە عێراقدا بەو شێوەیە بە جورئەتەوە بێتە هەرێمی كوردستان و ئەو بەرنامەی كە خۆی هەیبوو جێبەجێیكرد، لە سەردانی مەرزەكان و شارەكان و كۆبونەوە لەگەڵ لایەنە سیاسیەكان، ئەمە بە شتێكی ئیجابی حساب دەكرێت.
زەمەن: با بێینە سەر پەیوەندییەكانی هەرێم و ئێران بە هەمانشێوەی سەردەمی قاسم سلێمانیە؟
نازم دەباغ: پێموانیە گۆڕان بەسەر پەیوەندییەكاندا هاتبێت، تا ئەوەی دەگاتە ئاغای قائانی فەرماندەی قودس سەردانی هەرێمی كوردستانی كردووە.
زەمەن: بۆچی پەیوەندییەكانی ئێران زیاتر لەگەڵ حزبەكانە؟
نازم دەباغ: بەدڵنیاییەوە وایە، زۆرجار خۆشم وتومە پەیوەندییەكانی هەرێمی كوردستان و ئێران لەرێی لایەنە سیاسیەكانەوە دەكرێت، نوێنەرایەتی هەرێم هەیە كارەكانی زیاتر بووەتە بە دواداچون بۆ كاری رۆژانە ئەگەر گرنگ بێت بۆ خەڵكی هەرێمی كوردستان لە ناو ئێران.
زەمەن: كەسانی بەرپرس لە كاروباری دەرەوەی ئێران بەمزوانە هاتونەتە هەرێم؟
نازم دەباغ: پێموایە هەمیشە لە پەیوەندیدان، بەڵام بۆ راگەیاندن نەبووە.
زەمەن: بۆچی تائێستا هاوسەرۆكانی یەكێتی سەردانی ئێرانیان نەكردووە؟
نازم دەباغ: كات و ساتی نەهاتووە، با كات و ساتی بێت بەدڵنیاییەوە دێن، نەك هاوسەرۆكان ماوەیەكی زۆرە بەرپرسانی پارتی و كۆمەڵ و یەكگرتووش نەهاتوون، بەڵام لەم قۆناغەدا بەرپرسانی ئێران هەر لە پەیوەندیدا بوون لەگەڵ لایەنەكان.
زەمەن: نزیكی یەكێتی و كۆمەڵ شتێكی روونە، بەڵام ئێوە باسی پارتی و یەكگرتووش دەكەن؟
نازم دەباغ: نەك پارتی و یەكگرتوو، سۆسیالیستیش هەموویان لە پەیوەندییەكی باشدان، ئەگەر هەموویان پەیوەندییان لەگەڵ یەكێتی و كۆمەڵ باشتر نەبێت خراپتر نیە.
زەمەن: وەكو كەسێكی بە ئەزمون ئەم سیستەمی هاوسەرۆكییەی یەكێتی بەلای ئێوەوە گونجاوە؟
نازم دەباغ: دەبێت ئێمە رێز لە بڕیاری كۆنگرە بگرین ئەگەر هاوسەرۆكی سەركەوتوو بێت یاخود سەركەوتوو نەبێت، بەڵام كە كۆنگرە پەسەندی كردووە دەبێتە گونجاو، لە ئەنجامی كاركردنیان دەردەكەوێت كە ئایا ئەم پرۆسەیە بە سەركەوتووی تێدەپەڕێت، تائێستا هاوكارییەكی باش هەیە لە نێوانیاندا.
زەمەن: ئەم یەكێتیە ئێستا هەمان یەكێتیەكەی سەردەمی مام جەلالە بۆ ئێران یاخود نا؟
نازم دەباغ: سیاسەتی نێوان كۆماری ئیسلامی ئێران و یەكێتی هەمان سیاسەت و پەیوەندییەكەی سەردەمی مام جەلالە بۆ ئایندەش هەمان سیاسەت دەبێت.
زەمەن: سەرنجی ئێوە لەسەر كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێم چیە؟
نازم دەباغ: من نوێنەری خەڵك نیم، نوێنەری حكومەتی هەرێمی كوردستانم، ناڕەزایەتی هەیە بەڵام هەوڵ و كۆششی حكومەتیش هەیە بۆ دۆزینەوەی چارەسەر.
زەمەن: دوای جوڵەكانی كازمی، ئاڵوگۆڕی بازرگانی نێوان هەرێم و ئێران هەروەكو جاران دەبێت؟
نازم دەباغ: گۆڕانكاری ئەگەر بەرەو باشتر نەبێت بەرەو خراپی نیە، سەردانەكانی بۆ ئەوە نەبوون ئاڵوگۆڕی بازرگانی لەگەڵ ئێران و توركیا رابگیرێت، بۆ ئەوەیە زیاتر رێكبخرێت و بكەوێتە ژێر دەسەڵاتی حكومەتی ناوەندی.
زەمەن: ئەوەندەی ئێوە ئاگاداربن قەبارەی ئاڵوگۆڕی بازرگانی نێوان هەرێم و ئێران چەندە؟
نازم دەباغ: بەپێی هەندێك داتا ساڵانە دەگاتە سەروو چوار ملیار دۆلار.
زەمەن: ئێوە چەند ساڵە لەو پۆستەدان و هیچ بەرنامەیەك هەیە بۆ گۆڕانكاری؟
نازم دەباغ: خۆ لە سیاسەتدا كۆتایی نیە، لە سیاسەتدا تا ئەو كاتەی زیندوی گەلەكەت و شۆڕشەكە پێویستی بە تۆبێت هەیت، من بە نوێنەرایەتی یەكێتی و حكومەتەوە نزیكەی 20 ساڵە ماوەی خەباتی خۆشم حساب بكەیت لە ساڵی 1986ەوە لە پەیوەندییەكانی یەكێتی بووم.
زەمەن: حكومەتی هەرێم هاوكاریتان دەكات یاخود یەكێتی؟
نازم دەباغ: حكومەتی هەرێم بودجە دەنێرێت بۆ نوێنەرایەتی تاران، ئێمەش وەكو هەموو دامودەزگاكانی حكومەت دواكەوت و لێبڕینی موچەیە دەمانگرێتەوە و كێشەمان هەیە لەوەدا.
زەمەن: ئێستا دەزگای هەواڵگری توركیا میت، لە هەرێمی كوردستان چالاكە، ئێوە سەرنجتان لەسەر ئەمە چیە؟
نازم دەباغ: من دەڵێم كێ چالاك نیە لە هەرێمی كوردستان، ئەمریكا و فەرەنسا و توركیا و ئێران هەموویان چالاكن، ئەمەش بەندە بەو سیاسەتەی لایەنی پەیوەندیدار و بەرپرس تاكەی تا چ سنورێك رێگە بە چالاكییەكان دەدات.
زەمەن: جگە لە بزوتنەوەی گۆڕان هەموو لایەنەكان نوێنەرایەتیان لە توركیا و ئێران هەیە ئەمە هۆكاری دەستتێوەردانەكانی ئەوان نیە؟
نازم دەباغ: پێموایە گۆڕانیش پەیوەندی هەیە.
زەمەن: بەڵام هیچ نوسینگەیەكی نوێنەرایەتی نیە؟
نازم دەباغ: زەمەنی رەحمەتی كاك نەوشیروان هاتن بەڵام وابزانم لەسەر ئەوە رێكنەكەوتن كێ ببێتە بەرپرسی نوسینگەكە، بەڵام هەر بەرپرسێكی ئێرانی كە دێتە كوردستان وەك چۆن سەردانی یەكێتی دەكەن بە هەمانشێوەش سەردانی گۆڕان دەكەن.
زەمەن: ئێوە كە نوێنەری حكومەتن ئیتر بۆچی دەبێت حزبەكان نوسینگەی نوێنەرایەتیان هەبێت؟
نازم دەباغ: یەكێتی و پارتی نوسینگەكەیان لەناو نوێنەرایەتی حكومەتی هەرێمدایە، بەڵام پەیوەندییەكان هەر هەن، چونكە ئێرانیش بەهەمانشێوەی توركیا وەكو قەوارەیەك ئیعتراف بە هەرێمی كوردستان ناكات، بەڵام هاوكارە لەگەڵ هەرێمی كوردستان بۆ چارەسەری كێشەكان لەگەڵ نوێنەرەكەی لە تاران، حزبەكان هەرێمی كوردستان تا ئێستا هەوڵیاننەداوە پەیوەندییەكان لە رێگەی یەك كەناڵەوە بێت ئەویش حكومەتی هەرێمی كوردستان بێت.
https://www.zamenpress.com/Details.aspx?jimare=32876
نازم دەباغ لەگەڵ دکتۆر "ئاراس زەینەل" جێگری سەرۆکی زانکۆی سلێمانی کۆبۆوە
"نازم دەباغ" نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە ئێران، لەگەڵ دکتۆر "ئاراس زەینەل" جێگری سەرۆکی زانکۆی سلێمانی و ژمارەیەک لە خوێندکارانی دکتۆرا لە زانکۆکانی تاران دیداریی کرد.
دکتۆر "ئاراس زەینەل" جێگری سەرۆکی زانکۆی سلێمانی به هاورێیه‌تی لەگەڵ ژمارەیەک لە خوێندکارانی دکتۆرا لە زانکۆکانی تاران، ئەمرۆ یەکشەممە رێکەوتی٢٠/٩/٢٠٢٠ سەردانی نووسینگەی نوێنەرایەتی حکومەتی هەرێمی هەرێمی کوردستان لە تارانیان کرد و لە لایەن "نازم عومەر دەباغ" نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە ئێران به گەرمی پێشوازیان لێکرا.
لە دانیشتنەکەدا باس لە باروودۆخی خوێندکارانی هه‌رێمی کوردستان لە تاران کرا و نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان ئامادەیی نوێنەرایەتی دەربڕیی بۆ هاوکاریی و کارئاسانی خوێدکارانیی کورد له ئێران و بڕیاردرا کە خوێندکاران، سەردانی نوێنەرایەتی حکومەتی هەرێمی کوردستان بکەن بۆ ئاشنابوون لە نزیکەوە لە کێشەکانیان و چارەسەرکردنیان.
لە درێژەی ئەم کۆبوونەویەدا خوێندکارانی دکتۆرا لە زانکۆکانی تاران، سوپاسی نوێنەرایەتی حکومەتی هەرێمی کوردستانیان کرد بۆ بەدەنگەوە هاتنی خوێندکاران لە ئێران.
سه‌رۆك ماكرۆن: فه‌ڕه‌نسا له پشتگیریى هه‌رێمى كوردستان به‌رده‌وام ده‌بێت
سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانى، سوپاس و پێزانینى خۆى و هه‌رێمى كوردستانى بۆ سه‌رۆك ئیمانوێل ماكرۆن سه‌رۆكى فه‌ڕه‌نسا دووپات كرده‌وه و ستایشى ڕۆڵى فه‌ڕه‌نساى له پشتگیریى به‌رده‌وامى له هه‌رێمى كوردستان و مافه ده‌ستوورییه‌كانى گه‌لى كوردستان و هاوكاریى هه‌ولێر و به‌غدا بۆ چاره‌سه‌ركردنى كێشه‌كانیان كرد، سه‌رۆك ماكرۆنیش دووپاتى كرده‌وه كه له سه‌ره‌دانى داهاتوویدا بۆ عێراق، خۆشحاڵ ده‌بێت بێته هه‌ولێر و له نزیكه‌وه سه‌ردانى هه‌رێمى كوردستان بكات.
پاشنیوه‌ڕۆى ئه‌مڕۆ چوارشه‌ممه 2/9/2020 له به‌غدا، به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانى، سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان له‌گه‌ڵ به‌ڕێز ئیمانوێل ماكرۆن، سه‌رۆكى فه‌ڕه‌نسا كۆبووه‌وه. له كۆبوونه‌وه‌كه‌دا دۆخى سیاسیى عێراق و هه‌رێمى كوردستان، كێشه‌كانى هه‌ولێر ـ به‌غدا، بره‌ودان به په‌یوه‌ندییه‌كانى هه‌رێمی کوردستان و فه‌ڕه‌نسا و دوایین پێشهاته‌كانى ناوچه‌كه‌یان به‌گشتى تاوتوێ كرد.
سه‌رۆك ماكرۆن ڕۆڵى هه‌رێمى كوردستانى له به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ى تیرۆر و تێكشاندنى داعش به‌رز نرخاند و وێڕاى ده‌ربڕینى خۆشحاڵیى به گفتوگۆى نێوان هه‌ولێر و به‌غدا، پشتگیریى فه‌ڕه‌نساى بۆ هه‌رێمى كوردستان و هه‌وڵه‌كانى چاره‌سه‌ركردنى كێشه‌كانیان له چوارچێوه‌ى ده‌ستووردا دووپات كرده‌وه.
له كۆبوونه‌وه‌كه‌دا هه‌ردوولا هاوڕا بوون كه سه‌قامگیریى عێراق به چاره‌سه‌ركردنى كێشه‌كانى ده‌بێت و له‌مباره‌یه‌شه‌وه هاوكاریى فه‌ڕه‌نسا و دۆستانى له كۆمه‌ڵكه‌ى نێوده‌وڵه‌تى بۆ عێراق به پێویست زانرا.
پاراستنى سه‌روه‌ریى عێراق و به‌رده‌وامیى مه‌ترسییه‌كانى تیرۆر و جموجووڵه‌كانى داعش، هه‌وڵدان بۆ كه‌مكردنه‌وه‌ى گژرییه‌كان و پاراستنى سه‌قامگیرى له ناوچه‌كه و چه‌ند پرسێكى جێى بایه‌خى هه‌ردوولاش له كۆبوونه‌وه‌كه‌دا خرانه به‌ر باس كه به‌ڕێزان جێگرانى سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان، وه‌زیرى ده‌ره‌وه‌ى فه‌ڕه‌نسا و باڵیۆزى فه‌ڕه‌نسا له به‌غدا و ئه‌ندامانى شاندى هه‌ردوولا ئاماده‌ى بوون.
https://dfr.gov.krd/a/d.aspx?l=13&a=50633
جام کوردی: // نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستانی عێراق لە تاران جەختیکردەوە کە ڕێکەوتنی هەولێر و بەغدا لە پێناو بەرژەوەندییەکانی هەر دوو لا دەبێت و بە هۆی قەیرانی دارایی ئێستاوە زیاتر کاریگەریی بۆ هەرێمی کوردستان دەبێت.
بە پێی ڕاپۆرتی جام کوردی، نازم دەباغ لە وتووێژی لە گەڵ پەیامنێری جام کوردی سەبارەت بە ئەگەری واژۆکردنی ڕێکەوتنی نێوان حکومەتی هەرێمی کوردستان و حکومەتی ناوەندی عێراق وتی: لە کاتێکدا کە حکومەتی هەرێم ڕوبەڕوی قەیرانێکی گەورەی دارایی بووەتەوە، ڕێکەوتن لە گەڵ بەغدا لە بنەما و لە داهاتووشدا لە بەرژەوەندی هەرێمی کوردستان دەبێت.
ناوبراو وتی: هەر ڕێکەوتنێکی نێوان هەولێر و بەغدا دوو لایەنە دەبێت و ئەوەندەی حکومەتی بەغدا دێتە پێشەوە، دەبێت حکومەتی هەرێمی کوردستانیش ئیرادەی جێبەجێکردنی خاڵ و بڕگەکانی نێو ئەو ڕێکەوتنەی هەبێت.
نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران وتی: لە پاش ڕێکەوتنی حکومەتی هەرێم و بەغدا لە سەر خاڵە گرنگەکانی وەک نەوت و بودجە و خاڵە سنورییەکان، دەکرێت کە پرسی ناوچە کێشە لە سەرەکانیش لە چوارچێوەی دەستووردا بخرێتە سەر مێزی دانوستانی نێوان هەر دوو لا.
دەقی ئەم وتووێژە لە درێژەدا هاتووە:
هەموو ئاماژەکان باس لە ئەگەری ڕێکەوتنی نێوان هەولێر و بەغدا دەکەن، وەزیری ناوخۆی عێراق لە سەردانەکەی بۆ هەولێر ئامادەیی حکومەتەکەی مستەفا کازمیی بۆ ئەو مەبەستە پیشاندا، هاوکات میدیا عێراقییەکانیش باس لە ئەگەری واژۆکردنی ئەو ڕێکەوتنە لە پاش پشووەکانی جەژن دەکەن. بەڕێزتان کاریگەری ڕێکەوتنە چاوەڕوانکراوەکەی هەولێر و بەغدا لە سەر هەرێمی کوردستان چۆن دەبینن؟
بە دڵنیاییەوە کە ڕێکەوتن هەنگاوێکی زۆر باش و ئەرێنییە بۆ داهاتووی عێراق و هەرێمی کوردستان، لە کاتێکدا کە هەرێمی کوردستان لە قەیرانێکی گەورەدایە، عێراقیش هەمان کێشەی هەیە بەڵام وەک دەوڵەتێک لە ڕێگای پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکان توانای چارەسەرکردنی لە ڕێگای قەرزی دەرەکی و کۆمەڵە ڕێکارێکی دیکەوە هەیە، حکومەتی هەرێم ئەو توانایەی نییە. هەر بۆیە من پێم وایە کە ئەو ڕێکەوتنە گەر بکرێت لە بنەمادا و بۆ داهاتووش لە بەرژەوەندی هەرێمی کوردستان دەبێت.
ئایا دەتوانین بڵێین کە مستەفا کازمی دەبێتە یەکەم سەرۆک وەزیران کە بە شێوازێکی گشتگیر کۆتایی بە بەشێکی زۆر لە ناکۆکییەکانی نێوان هەرێم و ناوەند دێنێت؟
ئەم ڕێکەوتنە دوو لایەنەیە و یەک لایەن بە تەواوی ناتوانێت بڕیار بدات، کاتی خۆی بۆ مالیکی و عەبادی وابوو، تەنانەت لە سەردەمی عادل عەبدولمەهدی بە تەواوکراومان زانی، لە گەڵ کازمیش بە هەمان شێوە. ئەم ڕێکەوتنە پەنجا پەنجا دەبێت. هەر لایەنێک لەم ڕێکەوتنەدا هەنگاو بەرەو پێش بنێت ئەگەر لایەنی بەرامبەری جێبەجێی نەکات چی پێدەکرێت. دەڵێن کە سەرۆک وەزیرانی عێراق کۆمەڵە پێشنیارێکی خستووەتە بەردەم حکومەتی هەرێم، بەڵام ئایا هەولێر پێی ڕازی دەبێت یان نە.
مستەفا کازمی دەڵێت کە دەمانەوێت عێراق لە ململانێ هەرێمی و نێودەوڵەتییەکان دوور بخەینەوە و پێگەی عێراق بگەڕێنینەوە. بوونی پەیوەندییەکی بەهێز لە نێوان هەولێر و بەغدا تا چەندە لە مسۆگەربوونی ئەو ئامانجەی سەرۆک وەزیرانی عێراق کاریگەریی دەبێت؟
حیزب و لایەنە سیاسییەکان تا ئێستا لارییان لەو درووشم و لێدوانانە نییە کە دراوە، گرنگ ئەوەیە کە تا چەندە جێبەجێ دەکرێت. کە بڕیاری ڕێکەوتن درا بەشێک لەم سیاسەتانە چارەنووست دەبەستێتەوە بە سیاسەتی حکومەتی ناوەندی عێراقەوە، لە چوارچێوەی دەستوور، واتە حکومەتی هەرێم ناتوانێت وەک سەردەمی پێش ڕیفراندۆم بە ویستی خۆی هەنگاو بنێت، هەرێم لە ڕووی سیاسەتی دارایی، دەرەوە و سەربازی لە چوارچێوەی سیاسەتە گشتییەکانی عێراقدا دەبێت.
دەبینین کە لە دانوستانەکانی نێوان هەولێر و بەغدا زیاتر باس لە پرسی بودجە، داهاتی نەوت و خاڵە سنورییەکان دەکرێت، پرسی ناوچە کێشە لەسەرەکان وەک خاڵێکی ناکۆکی نێوان هەرێم و ناوەند لەم ڕێکەوتنەدا چۆن دەبێت؟
پرسی ناوچە کێشە لە سەرەکان بووەتە بەشی دووەمی وتووێژەکان، کە هەرێم و ناوەند لە سەر خاڵە گرنگەکانی دیکە بگەنە ڕێکەوتن، ئەو پرسەش لە چوارچێوەی دەستووری عێراق دەخرێتە سەر مێزی دانوستان.
کۆتایی/.
پەیامی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان بەبۆنەی 37 مین ساڵیادی جینۆسایدکردنی بارزانییەکان
ھەولێر، ھەرێمی كوردستان، عێراق (GOV.KRD)- مەسرور بارزانی سەروكی حكومەتی ھەرێمی كوردستان، رۆژی ھەینی ٣١ تەموزی ٢٠٢٠ لە پەیامێكدا بە بۆنەی ٣٧مین ساڵیادی جینۆسایدكردنی بارزانییه‌كان، پێداگریی له‌سه‌ر پابه‌ندبوونی حكومه‌تی هه‌رێمی بۆ خزمه‌تكردنی كه‌سوكاری شه‌هیدان و ئه‌نفالكراوان و هه‌روه‌ها هه‌وڵدان بۆ قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌ی مادی و مه‌عنه‌وییان له لایه‌ن حكومه‌تی عێراق كرد. ئه‌مه‌ش ده‌قی پهیامهكهیهتی:
ئەمڕۆ 37 مین ساڵیادی یەکێک لە مەزنترین تاوانەکانە کە بەرامبەر گەلی کوردستان ئەنجامدرا کە جینۆسایدکردنی بارزانییەكانە. ئەو تاوانە گەورەیەی تیایدا 8000 مرۆڤی بێتاوان، تەنیا لەبەر ئەوەی كورد بوون، لە لایەن رژێمی بەعسەوە زیندەبەچاڵكران.
جینۆسایدکردنی بارزانییەکان سەرەتایەك بوو بۆ جینۆسایدێكی فراوانتری گەلی كوردستان، كە بە چەند قۆناغێكی جیاواز، رژێمی بەعس لە ژێر ناوی ئەنفالدا، هەزاران هاونیشتمانيی بێتاوانی كوردستانی بە ژن و پیاو و گەورە و بچووكەوە، بەرەو بیابانەكانی عێراق گواستەوە و دواتر بە دڕندانترین شێوە زیندەبەچاڵی كردن.
جینۆسایدکردنی بارزانییه‌كان، شاڵاوێکی رەگەزپەرستانە بوو بۆ لەناوبردنی ناسنامە و سڕینەوەی میللەتێكی مافزەوتكراو. ئەگەر خۆڕاگری و بەردەوا‌مبونی گەلی كوردستان لە شۆڕش و داكۆكیكردن لە خاك و نیشتمان نەبووایە، ناسنامە و مانەوەی گەلی کوردستان، ڕووبەڕووی مەترسی گەورەتر دەبووەوە.
لەم بۆنە خەمناکەدا، پابەندبوونی حكومەتی هەرێمی كوردستان بە خزمەتکردنی کەسوکاری شەهیدان و ئەنفالکراوان بە پێی توانا دووپات دەکەینەوە. لە هەمانکاتدا لەگەڵ حكومەتی عیراق لە هەوڵەكانمان بەردەوام دەبین و پێداگیریی دەکەین بۆ قەرەبووکردنەوەی ماددی و مەعنەویی کەسوکاری ئەنفالکراوانی کوردستان.
سەری ڕێز و نەوازش بۆ قوربانییانی شاڵاوی جینۆسایدی بارزانییەکان و سەرجەم ئەنفالكراوان و شەهیدانی بزووتنەوەی ڕزگاریخوازی گەلی کوردستان دادەنەوێنم.
مەسرور بارزانی
سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان
٢٠٢٠/٧/٣١
پەیامی پیرۆزبایی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان بەبۆنەی جەژنی قوربان
ھەولێر، ھەرێمی كوردستان، عێراق (GOV.KRD)- مەسرور بارزانی سەرۆكی حكومەتی ھەرێمی كوردستان رۆژی پێنجشه‌م 30 ته‌موزی 2020 له په‌یامێكدا جه‌ژنی قوربانیی له موسڵمانانی كوردستان و جیهان پیرۆز كرد و به ئاماژه‌پێدان به دوخی سه‌ختی ئابووری، هیوای خواست كه هاووڵاتییان پابەندی ڕێکارەکانی خۆپارێزی و ڕێنماییە تەندروستییەکان بن و متمانه‌یان به حكومه‌ت هه‌بیت، كه بۆ دابینكردنی شایسته داراییه‌كانی مووچه‌خورانی هه‌رێم له هه‌وڵێكی به‌رده‌وام دایه. ئه‌مه‌ش ده‌قی پهیامهكهیهتی:
بە بۆنەی جەژنی قوربانەوە، پیرۆزبایی لە موسڵمانانی کوردستان و جیهان دەکەم. هیوادارم ڕۆژانی جەژن، لە خۆشی و کامەرانیدا بەسەر ببەن و پابەندی ڕێکارەکانی خۆپارێزی و ڕێنماییە تەندروستییەکان بن.
بەداخەوە ئەمساڵ جەژنی قوربان، لە دۆخێکی سەختی ئابووریدا بەڕێ دەکەین. ئەم بارودۆخە نەخوازراوە لە دەرەوەی خواست و ویست و دەسەڵاتی حکومەتی هەرێمی کوردستانە. ئێمە هەر لە سەرەتای دروستبوونی ئەم قەیرانەوە، هەموو هەوڵێکمان خستووەتەگەڕ بۆ ئەوەی کاریگەرییە نەرێنییەکانی ئەم قەیرانە، لە سەر ژیان و گوزەرانی هاووڵاتییانمان سنووردار بێت، بەڵام بەداخەوە ئەم قەیرانە داراییە کە زۆربەی وڵاتانی جیهانی گرتووەتەوە، زۆر لە توانا داراییەکانی بەردەستی حکومەتی هەرێم گەورەترە، بەڵام سەرەڕای هەموو ئاستەنگەکانیش، هیوادارم هاووڵاتییانی خۆشەویست، متمانەیان بە حکومەتی هەرێم هەبێت کە لە هەوڵێکی بەردەوامدایە بۆ دابینکردنی شایستە داراییەکانی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان . بەو هیوایەی لە دوای جەژن، لە گەڵ حکومەتی فیدراڵی بگەینە ڕێککەوتنێکی هاوسەنگ کە ماف و شایستە دەستوورییەکانی خەڵکی هەرێمی کوردستانی تێدا پارێزراو بێت.
ئومێدەوارم بە پشتیوانیی هەموو لایەک، ئەم ڕۆژە سەختانەش تێپەڕێنین و هاووڵاتییانمان، جەژنەکانی داهاتوو، لە دۆخێکی لە بارتردا بەسەر ببەن.
مەسرور بارزانی
سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کورستان
٢٠٢٠/٧/٣٠
سه‌رۆک نێچیرڤان بارزانی پیرۆزبایی له بزووتنه‌وه‌ی گۆڕان ده‌کات
به‌ڕێز عومه‌ری سه‌ید عه‌لی، ڕێكخه‌ری گشتی
به‌ڕێزان ئه‌ندامی خانه‌ی ڕاپه‌ڕاندن و جڤاتی نیشتمانيی بزووتنه‌وه‌ی گۆڕان
له يادى یازده ساڵه‌ی دامه‌زراندنی بزوتنه‌وه‌ی گۆڕاندا، به گه‌رمى پیرۆزبایی له به‌ڕێزتان و ئه‌ندامان و لایه‌نگرانی بزووتنه‌وه‌كه‌تان ده‌كه‌م، هیوای به‌رده‌وامی و پێشكه‌وتنتان بۆ ده‌خوازم.
بزووتنه‌وه‌ی گۆڕان هه‌ر له دامه‌زراندنیيه‌وه له‌سه‌ر ده‌ستی خوالێخۆشبوو نه‌وشیروان مسته‌فا كه له‌م یاده‌دا سڵاو بۆ گیانی ده‌نێرین و یادی ده‌كه‌ينه‌وه، ڕۆڵێكی دیاری له كایه‌ی سیاسیدا گێڕاوه، ئێستاش لایه‌نێكى كاریگه‌ر و سه‌ره‌كیی پێكهاته‌ی حكوومه‌ت و پرۆسه‌ی سیاسیی كوردستانه، هه‌ڵوێسته‌كانیشی به‌رپرسیار و خه‌مخۆرانه‌ن.
هیوادارم ئه‌م یاده گوڕوتینی زیاتر بداته تێكۆشانی سیاسيی بزووتنه‌وه‌كه‌تان له‌پێناو ئامانجه ڕه‌واكانی گه‌له‌كه‌ماندا، ئه‌م بۆنانه ببنه ده‌رفه‌تى قووڵكردنه‌وه‌ی گیانی هاوكاری و پته‌وكردنی هاوخه‌باتی و ده‌ستگرتنی كۆی لایه‌نه تێكۆشه‌ره‌كانی كوردستان به نه‌گۆڕ و ئامانجه نیشتمانی و به‌رژه‌وه‌ندییه باڵاكانی گه‌له‌كه‌مانه‌وه.
دۆخی ناله‌بار و كێشه و قه‌یرانه‌كان كه به‌رۆكی كوردستانیان گرتووه، یه‌كڕیزی و ته‌بایی و پیكه‌وه‌یى له هه‌موو لایه‌ك ده‌خوازێت تا بتوانین ئه‌م قۆناغه سه‌خته تێپه‌ڕێنین، گه‌له‌كه‌مان له قه‌یران و كێشه‌كان ده‌رباز بكه‌ین، پارێزگاری لە قەوارەی دەستووريی هەرێمی کوردستان بکەین و هەنگاوی زیاتر بۆ خزمەتکردنی خەڵکی کوردستان بنێين.
دووباره پیرۆزباییتان لێده‌كه‌م و هیوای سه‌ركه‌وتنتان بۆ ده‌خوازم.
نێچیرڤان بارزانی
سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان
25/7/2020
پەیامی پیرۆزبایی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان بەبۆنەی ساڵیادی دامەزراندنی بزووتنەوەی گۆڕان
ھەولێر، ھەڕێمی كوردستان، عێراق (GOV.KRD) - مەسرور بارزانی سەرۆكی حكومەتی ھەرێمی كوردستان رۆژی شەممە ٢٠٢٠/٧/٢٥ لە پەیامێكدا ساڵیادی دامەزراندنی بزووتنەوەی گۆڕانی لە رێكخەر و ئەندامانی خانەی ڕاپەڕاندن و جڤاتی نیشتمانی و ئەندامانی بزووتنەوەكە پیرۆز كرد، ئەمەش دەقی پەیامەكەیەتی:
بەڕێز عومەری سەید عەلی ڕێکخەری بزووتنەوەی گۆڕان،
بەڕێزان ئەندامانی خانەی ڕاپەڕاندن و جڤاتی نیشتمانیی بزووتنەوەی گۆڕان،
بە بۆنەی یازدە ساڵەی دامەزراندنی بزووتنەوەی گۆڕان، پیرۆزبایی لە بەڕێزتان و ئەندام و لایەنگرانی بزووتنەوەی گۆڕان دەکەم و هیوای سەرکەوتنتان بۆ دەخوازم.
بزووتنەوەی گۆڕان وەک لایەنێکی گرنگی پێکهێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان، ڕۆڵێکی دیاری لە بزووتنەوەی سیاسیی هەرێمی کوردستاندا هەیە.
ئومێدەوارم بە هەماهەنگیی و هاوکاریی گشت لایەنە سیاسی و پێکهاتەکانی هەرێم، حکومەتی هەرێمی کوردستان بتوانێت کارنامە چاکسازییە هەمەلایەن و گشتگیرەکەی، بە سەرکەوتوویی جێبەجێ بکات و هەموومان بەیەکەوە، پارێزگاریی و داکۆکی لە مافە دەستوورییەکانمان لە عێراقی فیدراڵ و قەوارەی سیاسیی هەرێمی کوردستان بکەین.
مەسرور بارزانی
سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان
٢٠٢٠/٧/٢٥
"نازم دەباغ" نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە ئێران گوتی: سەردانە جۆراوجۆرەکانی بەرپرسانی دوو وڵاتی عێراق و ئێران بۆ تاران و بەغداد، بە مەبەستی سیاسی و ئابوورییەوە ئەنجامدەدەرێت و عێراق سوورە لەسەر ئەوەی کە پەرە بە پەیوەندییەکانی خۆی لەگەڵ ئێران بدات.
"نازم عومەر دەباغ" نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران، سەبارەت بە پەیوەندیی نێوان عێراق و ئێران لە وتووێژ لەگەڵ "ئیرنا پلاس" گوتی: هاتنی بەرپرسانی باڵای عێراق بۆ ئێران، گرینگییەکی بەرچاویی هەیە؛ لەڕاستیدا ئەم سەردانانە ئەوە دەردەخات کە بەرپرسانی دوو لایەن، بە شوێن بەهێزکردنی پەیوەندییەکان لە بوارە جۆراوجۆرەکاندان.
ئەو هەروەها ڕاشیگەیاند: "مستەفا ئەلکازمی" سەرۆک وەزیری عێراق، بە شوێن ئەوەوەیە کە پەرە بە پەیوەندییەکانی خۆی لەگەڵ ئێران بدات. سەردانە جۆراوجۆرەکانی بەرپرسانی دوو وڵاتی عێراق و ئێران بۆ تاران و بەغداد، بە مەبەستی سیاسی و ئابوورییەوە ئەنجامدەدەرێت و عێراق سوورە لەسەر ئەوەی کە پەرە بە پەیوەندییەکانی خۆی لەگەڵ ئێران بدات.
بۆ زانیاریی زیاتر:
https://plus.irna.ir/news/83859912/اولویت-سنجی-در-سیاست-خارجی-از-پکن-تا-بغداد
"نازم دەباغ" لەگەڵ دکتۆر "فوئاد حوسێن" وەزیری دەرەوەی عێراق لە تاران دیداریی کرد
"نازم دەباغ" نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان و "سەلام عارف روشدی" جێگری نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران، لەگەڵ دکتۆر "فوئاد حوسێن" وەزیری دەرەوەی عێراق لە تاران کۆبوونەوە
"نازم عومەر دەباغ" نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە ئێران بە هاوڕێیەتی لەگەڵ "سەلام عارف روشدی" جێگری نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران، کاتژمێر ٧ی ئێوارێی ئەمرۆ سێشەمە ٢٠٢٠/٧/٢١ لە هوتێل "ئیسپیناس پاڵاس" لە شاری تاران چاویان بە دکتۆر "فوئاد حوسێن" وەزیری دەرەوەی حکومەتی عێراقی فیدڕاڵ کەوت و لە لایەن بەڕێزیانەوە بە گەرمی پێشوازییان لێکرا.
له سه‌ره‌تای ئه‌م دیداره‌دا دکتۆر "فوئاد حوسێن" وەزیری دەرەوەی حکومەتی عێراقی فیدڕاڵ خۆشحاڵی خۆی بە چاوپێکەوتن لەگەڵ نوێنەر و جێگری نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران دەربڕیی و بۆ تەرخانکردنی ئەم دیدارە سوپاسی کردن.
له درێژه‌ی ئه‌م دانیشتنه‌دا، دوو لایەن سەبارەت بە باروودۆخی عێراق و ناوچەکە، پەیوەندییەکانی نێوان ئێران و عێراق، سەردانی شاندی باڵای عێراق بۆ ئێران بە سەرۆکایەتی "مستەفا ئەلکازمی" سەرۆک وەزیری عێراق، پەیوەندییەکانی نێوان هەرێمی کوردستان و عێراق و هەروەها بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسی کۆڕونا و کێشە و گیرووگرفتەکانی ئەم پەتایە هاتنە ئاخاوتن.
دکتۆر "فوئاد حوسێن" وەزیری دەرەوەی حکومەتی عێراقی فیدڕاڵ، کاتژمێر یەکی نێوەڕۆی ئەمرۆ سێشەمە ٢٠٢٠/٧/٢١ بە یاوەریی شاندێک بە سەرۆکایەتی "مستەفا ئەلکازمی" سەرۆک وەزیری عێراق و بە یاوەریی "عەلی عەبدوالامیر عەلاوی" وەزیری دارایی، "خالید بەتال النەجم" وەزیری پلانداڕێژی، "جومعه عەناد" وزیر دیفاع، "ئیحسان عەبدوالجەبار" وەزیری نەوت، "ماجد مەهدی حەنتوش" وەزیری کارەبا، "حەمید نەعیم الغەزی" سکرتێری ئەنجومەنی وزیران، "قاسم الاعەرەجی" ڕاوێژکاریی ئاسایشی نەتەویی، "سالم جەواد الجەلەبی" ڕاوێژکاری سەرۆک وەزیر، "سەهی داوود النەجار" ڕاوێژکاری سەرۆک وەزیر و ... بە مەبەستی چاوپێکەوتن لەگەڵ گەورە بەرپرسانی وڵاتی ئێران، بە سەردانێکی فەڕمی گەیشتنە شاری تاران.
More...
سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانى و زه‌ریف دۆخى ناوچه‌كه تاوتوێ ده‌كه‌ن
سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان پێشوازی لە وەزیری دەرەوەی کۆماری ئیسلامی ئێران دەکات
بەرپرسی پەیوەندییەکانی دەرەوەی حکومەت لەگەڵ کونسوڵی گشتی نوێی کۆماری ئیسلامی ئێران لە سلێمانی کۆدەبێتەوە
دوایین هەواڵەکان
- پهيامى سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى بۆ ساڵى نوێ
- پەیامی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان بە بۆنەی سەری ساڵی نوێی زایینی2025
- سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان، پێشوازيى له كونسوڵی گشتيى نوێى ئێران كرد
- عەباس غەزالی: کۆچی مامۆستا مهنسوور یاقووتی وهک لهدهست چونی یاقووتێکی گرانبههایه
- سه‌رۆک نێچیرڤان بارزانی له‌گه‌ڵ وهزیری بهرگریی هۆڵهندا کۆبووهوه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى پێشوازيى له ئيسماعيل بهشيكچى كرد
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى و وهزيرى بهرگريى ئيتاڵيا كۆبوونهوه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى له‌گه‌ڵ فەرماندەی هێزەکانی هاوپەیمانيی نێودەوڵەتی كۆبووه‌وه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى پێشوازیی له باڵيۆزى نوێى چيك كرد
- سەرۆک نێچیرڤان بارزانی پێشوازیی لە سوپاسالاری بەریتانیا کرد