دکتر «فواد معصوم» رئیس جمهوری عراق با اعلام اینکه از تشکیل اقالیم در این کشور نگرانی ندارد اظهار داشت: ایران از زمان اشغال موصل توسط داعش، نقش مهمی در کمک به عراق ایفا کرده است.

گروه بین‌المللـ سمیه خمارباقی: تشکیل اقالیم در عراق، دنبال کردن تجزیه عراق از سوی برخی دولتمردان آمریکایی، تعریف بغداد از نظم امنیتی خلیج فارس، تشکیل مرکز اطلاعاتی با مشارکت ایران، روسیه، سوریه و عراق و نوع نگاه بغداد به روابط و سیاست خارجی منطقه ای و فرامنطقه ای از جمله موضوعاتی هستند که در گفتگوی مکتوب خبرگزاری مهر با «فواد معصوم» رئیس جمهوری عراق مورد بررسی قرار گرفته است. مشروح این گفتگو در ادامه از نظر می گذرد.

ایران و عراق چه زمینه های همگرایی در حوزه های مختلف سیاسی، امنیتی، اقتصادی و ... دارند؟ برخی معتقد هستند بازگشت ایران و عراق به بازار نفت باعث رقابت میان این دو کشور می شود. دو کشور ایران و عراق چه همکاری هایی می توانند در این خصوص به صورت دوجانبه و در اوپک (به صورت چند جانبه) داشته باشند؟

روابط ایران و عراق در بسیاری از زمینه ها طی سال های گذشته از مرز همگرایی عبور کرده است و به عمل مشترک رسیده است عملی که بنیانگذار روابط مستحکم مبتنی بر تفاهم و همکاری سازنده میان دو کشور بوده است. این تفاهم گسترش پیدا کرد و برخی ابعادی را در بر گرفت که این ابعاد، شبهاتی را ایجاد می کند و چه بسا اگر این تفاهم نبود، مقامات دو کشور نمی توانستند برخی مواضعی را که درباره آنها اختلاف ایجاد شده بود را پشت سر بگذارند. اصل تفاهم و اسلوب همکاری می تواند اختلافات را پشت سر بگذارد و به تقویت روابط بینجامد.

سیاست نفتی ایران و عراق به عنوان دو عضو اوپک باید تابع تصمیمات اتخاذ شده در چارچوب این سازمان باشد و این تصمیماتی است که به طور عادت با توافق حاصل می شود و همه اعضای اوپک به آن احترام می گذارند و به آن پایبند هستند. عراق نسبت به وحدت اعضای اوپک و اینکه تفاهم، اصل اساسی در عملکرد این سازمان باشد اهتمام می ورزد. همچنین تحقق منافع عادلانه برای تمامی اعضای اوپک برای عراق مهم است. امکان ندارد بغداد در هر زمینه ای عدالت را برای خود بخواهد و جانب عدالت را برای دیگری رعایت نکند. طبعا برادران ایرانی در این اصل با ما اختلاف نظر ندارند. عدالت، تفکیک شدنی نیست و حتی منافع کشورهای مصرف کننده [نفت] نیز در این چارچوب می گنجد و شامل این اصل می شود.

نگاه دولت عراق به نظم امنیتی خلیج فارس چگونه است؟ آیا این نظم با حضور کشورهایی همچون آمریکا و انگلیس در منطقه محقق خواهد شد؟

سیاست عراق مبتنی بر اصل همزیستی مسالمت آمیز است و اولویت آن، تضمین امنیت و سلامت خود در محیط منطقه ای همگرا به منظور پیشرفت و صلح است. ما معتقدیم بسیاری از مشکلات در منطقه نیازمند این است که همه ما شجاعت گفتگو با دیگری را داشته باشیم، تضمین امنیت کشورهایمان و امنیت مشترکمان از طریق گفتگوهای سازنده و دستیابی به تفاهمات امکانپذیر است.

از اصول تفاهمات میان کشورهای منطقه این است که همه به روابط و [سیاست] خارجی راهبردی همدیگر احترام بگذارند. هر یک از کشورهای منطقه حق دارند روابط راهبردی بین المللی خود را چه با آمریکا، انگلیس، کشورهای اروپایی یا روسیه و چین طبق آنچه مورد نظرشان است و به آنها کمک می کند برقرار کنند اما آنچه برای ما به عنوان کشور همسایه  و کشوری که خواهان تحقق اصل همزیستی مهم است اینکه وارد ائتلاف هایی که منطقه را از هم می پاشد نشویم و از روابط راهبردی خود با کشورهای بزرگ در زمینه تجاوز و ایجاد ناامنی میان کشورهای همسایه در منطقه استفاده نکنیم.

یک مرکز اطلاعاتی با مشارکت ایران، روسیه، سوریه و عراق در بغداد ایجاد شده است. آیا امکان گسترش همکاری های نظامی، امنیتی و اطلاعاتی میان این ۴کشور در آینده وجود خواهد داشت و آیا امکان درخواست بغداد از مسکو برای گسترش حملات هوایی از سوریه به عراق وجود دارد؟

بله امکان همکاری میان این کشورها وجود دارد. در مورد آنچه که به ما به عنوان عراقی ها مربوط است این است که ما آمادگی هر گونه همکاری سازنده برای از بین بردن تروریسم را داریم، تروریسمی که همه از آن رنج می بریم و به یک خطر جهانی تبدیل شده است و این خطر محدود به یک کشور یا یک منطقه نیست.

مسئولیت انسانی اقتضا می کند که چنین همکاری هایی وجود داشته باشد. همکاری و هماهنگی اطلاعاتی میان کشورهای مذکور ایجاد شده است و جریان دارد و این ضروری است. من اعتقاد ندارم که بغداد در شرایط کنونی همچون سوریه از روسیه بخواهد حملات نظامی علیه داعش در عراق انجام دهد. سوریه و روسیه با یکدیگر ائتلافی دارند که به مسکو اجازه می دهد علیه تروریست ها در شهرهای سوریه عملیات نظامی انجام دهد. شرایط عراق متفاوت از شرایط سوریه است و این به معنای اینکه بغداد دارای روابط حسنه ای با مسکو نیست. به عنوان مثال، میان عراق و ایران هماهنگی [امنیتی] وجود دارد به طوری که ایران از زمان اشغال موصل توسط داعش، نقش مهمی در کمک به عراق ایفا کرده است و همچنین در رابطه با ائتلاف بین المللی مقابله با داعش و نقش آن در مبارزه با این گروه، همینطور است.

یکی از اصول اعلامی سیاست خارجی عراق، توازن در روابط خارجی است. به گمان شما بغداد چگونه می تواند با کشورهایی که از تروریست ها در عراق حمایت می کنند از جمله عربستان از یک سو و حامیان این کشور از جمله ایران توازن برقرار کند؟

این اصل، درست است و ما به آن پایبند هستیم. بر این باور هستیم که بسیاری از کشورهای همسایه رفته رفته و اگرچه در زمان های مختلف، ارزش این گزینه را برای عراق درک می کنند. توازن در روابط خارجی برای ما مفید است و می تواند برای دیگران در منطقه سودمند و کمک کننده باشد. این توازن به عراق کمک می کند به شکل مثبت در اختلافات کشورهای منطقه ورود پیدا کند.

روابط ما با عربستان سعودی رو به رشد است اگرچه با کندی پیش می رود. گسترش روابط با کندی بهتر از عدم توسعه روابط یا عقبگرد آن است. عربستان سعودی کمک هایی را به ارزش ۵۰۰میلیون دلار به عراق داشته است و در سفرهای اخیر ما به ریاض و دیدار با پادشاه عربستان سعودی درباره توسعه روابط دوجانبه موافقت شد، همچنین فضای مناسب برای تبادل اطلاعات درباره تحرکات تروریست ها میان وزارت کشور عراق و عربستان فراهم شد.

من به اهمیت کمک ایران در مبارزه با داعش اشاره کردم، این کمک ها همچنان از سوی ایران ارائه می شود، این در حالی است که روابط ما با کشورهای مختلف همسایه رو به بهبود است و این روابط با بسیاری از کشورهای منطقه، حسنه است. در حال حاضر بر این باور هستم که منافع همگی ما به عنوان کشورها و ملت هایی که در این منطقه جغرافیایی زندگی می کنیم ایجاب می کند به اشتراکات بنگریم و آنها را تقویت کنیم. تهدید تروریسم و چالش های کنونی اقتضا می کند با جدیت به حالمان و آینده نسل هایمان بنگریم. از اولویت های عملکرد جدی این است که روحیه همکاری و عمل مشترک ایجاد کنیم و عوامل تنش و مناقشه که از بین برنده بسیاری از انرژی های مادی و انسانی است و فرصت های پیشرفت را نابود می کند، کاهش دهیم و از بین ببریم.

یکی از اهدافی که آمریکایی ها به ویژه «جو بایدن» معاون رئیس جمهوری آمریکا در عراق دنبال می کند تجزیه عراق است، راهبرد کلان واشنگتن در عراق چیست و آمریکا چه اهدافی از رهگذر تجزیه عراق دنبال خواهد کرد؟

تجزیه عراق به چند کشور؟! این غیر ممکن و غیر واقعی است. هرگز تاکنون در هیچ گفتگو، محفل، دیدار یا کنفرانسی، چنین موضوعی مطرح نشده است. ما از هیچ طرف بین المللی مانند این کلام را نشنیده ایم، این سخن احیانا تنها جار و جنجال رسانه ای است.

می توان به موجب قانون اساسی عراق، استان ها را در چارچوب یک اقلیم قرار داد. ما نگرانی نسبت به نظام مبتنی بر اقلیم ها نداریم چرا که این یک اقدام قانونی است و در صورتی که در شرایط آرام و بر اساس خواست مردم (خواستی که محکوم به ترس و نگرانی و تحت فشارهای کنونی عراق نباشد) به آن عمل شود می تواند بسیار مفید باشد.

نسبت به تشکیل گارد ملی عراق برخی انتقادات وارد است. برخی معتقد هستند تشکیل گارد ملی عراق باعث تضعیف ارتش از یک سو و تجزیه عراق از سوی دیگر می شود، نظر شما چیست؟

موضوع گارد ملی در چارچوب توافق میان فراکسیون های سیاسی هنگام تشکیل دولت کنونی مطرح شد و مربوط به فرمانده کل نیروهای مسلح عراق است که همان نخست وزیر می شود. زمینه فعالیت گارد ملی عراق، تمامی کشور است و خاص مناطق محدودی نیست.

با توجه به پیروزی حزب عدالت و توسعه در ترکیه و تشکیل دولت تک حزبی توسط این حزب و افزایش قدرت آن، تعامل عراق با ترکیه چگونه خواهد بود؟

ترکیه یکی از کشورهای همسایه است و اصل، همواره بر این بوده است که روابط عراق با تمامی کشورها و غیر آن

مبتنی بر احترام و همکاری و عدم دخالت در امور داخلی باشد. منافع مشترک میان عراق و ترکیه، راهبردی است، آب عراق از ترکیه می آید و یک بخش اساسی از نفت عراق از طریق ترکیه صادر می شود.

نقش نیروهای مردمی عراق در مقابله با تکفیری ها چگونه است به ویژه اینکه با کناره گیری این نیروها ما شاهد سقوط برخی شهرها بودیم؟

نیروهای مردمی داوطلب مقابله با داعش در عراق تشکیل شد و همانطور که معروف است این امر پس از حملات غافلگیرانه داعش به عراق و سقوط موصل و با فتوای آیت الله العظمی سیستانی تشکیل شد.

هدف از تشکیل این نیروها دفاع از بغداد و دیگر شهرهای عراق بود اما نیروهای بسیج مردمی در حال حاضر ماموریت میهنی بزرگی را به همراه نیروهای مسلح، پیشمرگه و داوطلبان مقابله با داعش در راستای دفاع از عراق و آزادی شهرها و روستاهای اشغال شده انجام می دهند. نمی توان از نیروهای مردمی داوطلب مقابله با داعش بی نیاز بود چرا که این نیروها نقش ملی که به آنها واگذار شده است را ایفا می کنند.

منصور جهانی ـ «نیچیروان بارزانی» نخست وزیر اقلیم کردستان در سومین جشنواره بین‌‌المللی فيلم «دهوک» به تماشای فیلم سینمایی «خاطرات روی سنگ» به کارگردانی «شوکت امين کورکی»فیلمساز کُرد نشست.

فیلم سینمایی «خاطرات روی سنگ» (بیره‌وه‌رییه‌کانی سه‌ر به‌رد)Memories On Stonفیلم برگزیده کشور عراق به هشتاد و هشتمین دوره مراسم جوایز سینمایی آکادمی اسکار در سال 2016، سومین اثرسینمایی «شوکت امين کورکی» کارگردان کُرد عراقی و به تهیه‌کنندگی «ممد اکتاش» که با فیلمبرداری سینماگر ایرانی «سالم صلواتی» و با همکاری تعدادی از عوامل سینمای ايران، آلمان و اقلیم کردستان آماده شده است، در جدیدترین حضور بین‌‌المللی خود، با حضور «نیچیروان بارزانی» نخست وزیر اقلیم کردستان در مراسم افتتاحیه و در بخش رقابتی «سینمای کُردی» سومین دوره جشنواره بین‌‌المللی فيلم «دهوک» و در روز بزرگداشت «یولماز گونای» کارگردان سرشناس برنده جایزه نخل طلای جشنواره بین‌‌المللی فيلم «کن» فرانسه در سال 1982 در سالن «کنگره» دانشگاه دهوک در شهر دهوک در اقليم کردستان روی پرده رفت و مورد استقبال تماشاگران قرار گرفت.

«نیچیروان بارزانی» در مراسم افتتاحییه سومین دوره جشنواره بین‌‌المللی فيلم «دهوک» گفت: حضور شما سینماگران در اینجا پشتیبانی بزرگی برای مردم اقلیم کردستان است که در برابر گروه تاریک پرست داعش ایستاده و از باورها، اصول انسانی و تمدن جهانی مقاوت می‌کند؛ امیدواریم در بازگشت به کشورهای خود، صدا و سفیر مردم کردستان در آنجا باشید.

وی افزود: مردم منطقه بادینان در اقلیم کردستان نیز به صورت گسترده و با تلاش وصف‌ناپذیر انسان دوستانه خود، از بیش از یک میلیون و پانصد هزار نفر آواره و پناهنده حملات این گروه تروریستی استقبال کردند که از همه اقوام، آیین‌ها، مذاهب و ... تشکیل شده بودند و با تخصیص امکانات ویژه، شرایط اسکان آنها را فراهم کردند.   

نخست وزیر اقلیم کردستان در ادامه اظهار داشت: مردم کردستان، مردمی انسان دوست و زندگی دوست هستند و در روزهای بسیار سخت و دشوار نیز این چهره خود را حفظ کرده‌اند. اگر مجبور بوده در یک دست خود، اسلحه بردارد و از خود دفاع کند؛ در دست دیگر خود، خلاقیت به خرج داده و در زمینه‌های ادبی، هنری، ورزشی و ... سعی کرده است که عقب نیافتد و حکومت اقلیم کردستان نیز، به صورت مداوم در تلاش بوده است که در این زمینه‌ها پیشرفت داشته باشد و به تولید آثار هنری در سطح جهانی آن بپردازد.

در این دوره از جشنواره، «عطا نهایی» نویسنده، شاعر، مترجم و رمان‌نویس ‌ایرانی در کنار «آن دیمی گیرو» استاد دانشگاه، کارشناس و عضو آکادمی جوایز اسکرین «آسیا پسیفیک» (APSA) از استرالیا (رئیس هیئت داوران)، «مارینا کابا رال» کارگردان و روزنامه‌نگار از اسپانیا، «علی بدرخان» کارگردان از مصر و «گیبلیا دوبری» منتقد و استاد دانشگاه از رومانی داوری فیلم‌های بخش رقابتی «سینمای کُردی» را برعهده دارند.

همچنین اعضای هیئت داوران بخش رقابتی «سینمای جهان» سومین دوره جشنواره بین‌‌المللی فيلم «دهوک» عبارت از: «ورنر روزیکا» مدیر جشنواره بین‌‌المللی فيلم «دویسبورگ» و استاد دانشگاه از آلمان (رئیس هیئت داوران)، «فردی اولسون» تهیه‌کننده و برنامه‌ریز جشنواره‌ها از سوئد، «آیشه پولات» نویسنده و کارگردان از آلمان، «جانی بوردایس» مدیر انستیتوی فرانسوی در اربیل از فرانسه و «سوپوم سوهن» کارگردان و استاد دانشگاه از آمریکا.

اعضای هیئت داوران بخش رقابتی فیلم‌های کوتاه این جشنواره نیز عبارتند از: «پیتر اوت» نویسنده و کارگردان از آلمان (رئیس هیئت داوران)، «پیتر بو» تهیه‌کننده و استاد دانشگاه از نروژ، «سهیم عمر خلیفه» نویسنده و کارگردان از اقلیم کردستان و بلژیک، «بنویسه بریوان» کارگردان از بلژیک و «دیمیتری گلوبنیچی» تهیه‌کننده از روسیه.

در بخش کارگاهی این جشنواره نیز، شرکت سینمایی «تنگرام» (تندیس‌گران مانا) با مدیریت «رضا کُرد» از ایران حضور داشت و در دو روز مختلف؛ «سهراب نوربخش» به عنوان مدرس این ورک‌شاپ، «فیلمسازی با دوربین‌های دیجیتال» را به هنرمندان، علاقمندان و دانشجویان حاضر در این کارگاه ارائه داد.  

یکی از نکات برجسته این دوره از جشنواره بین‌‌المللی فيلم «دهوک»، نمایش آثار شاخص امسال و سال گذشته سینمای جهان و برندگان جوایز معتبر اسکار، گلدن گلوب، برلیناله، ونیز و ... از جمله؛ فیلم‌های سینمایی «آیدا»، «لویاتان»، «مدیترانه»، «افریم»، «تمبکتو»، «سیواس» و ... در بخش رقابتی «سینمای جهان» این جشنوار بود.

در سومین دوره جشنواره بین‌‌المللی فيلم «دهوک»، چندین فیلم از کارگردانان ایرانی از جمله؛ در بخش رقابتی «سینمای جهان» فیلم سینمایی «بدون مرز» به کارگردانی «امیرحسین عسگری» و فیلم کوتاه داستانی «بچه» به کارگردانی «علی عسگری»، در بخش رقابتی «سینمای کُردی» این جشنواره، فیلم سینمایی «بدرود آنالوگ» به کارگردانی «هیوا امین‌نژاد»، فیلم مستند «هیلین» به کارگردانی «ابراهیم سعیدی»، فیلم کوتاه داستانی «آب یخ» به کارگردانی «جلال ساعدپناه»، فیلم کوتاه داستانی «آپارتمان مورچه‌ها» به کارگردانی «توفیق امانی»، فیلم کوتاه داستانی «مترسک‌ها هم می‌میرند» به کارگردانی «پرویز رستمی» و همچنین در بخش غیررقابتی این جشنواره نیز، فیلم کوتاه انیمیشنی «آخ» به کارگردانی «ماشاءالله محمدی»، فیلم کوتاه «کلاس پی.ای» به کارگردانی «جبار صالحی»، فیلم کوتاه «یکی از هزاران» به کارگردانی «باران محمدرحیمی» و فیلم کوتاه داستانی «آخرین موسیقی شنیده نشود» به کارگردانی «هادی احمدی» در چندین سانس مختلف، روی پرده رفتند.

سومین دوره جشنواره بین‌‌المللی فيلم «دهوک» با نمایش فیلم‌های بلند، کوتاه داستانی و مستند در بخش رقابتی «سینمای جهان» و بخش رقابتی «سینمای کُردی» و چندین بخش غیررقابتی از کارگردانان کشورهای مختلف جهان از جمله؛ ایران، آلمان، فرانسه، نروژ، ترکیه، اسپانیا، آمریکا، پرتغال، رومانی، آرژانتین، شیلی، کرواسی، کنیا، کانادا، کوبا، بلاروس، بوسنی و هرزگوین، روسیا، انگلستان، نروژ، لهستان، دانمارک، آفریقای جنوبی، موریتانی، جمهوری دومنیکن، ایتالیا، لبنان و اقلیم کردستان،با حمایت «نیچیروان بارزانی» نخست وزیر اقلیم کردستان و استانداری دهوک و از طرف اداره کل هنر سينماي شهر دهوک وابسته به وزارت روشنبيری و لاوان (فرهنگ و جوانان) حکومت اقليم کردستان، با ریاست «ایوب رمضان» و همچنین با مدیریت هنری «ممد اکتاش» در سالن «کنگره» دانشگاه دهوک و همچنین سه سالن سینمایی مرکز «مازی مول» در شهر دهوک در اقليم کردستان برگزار می‌شود.