بە مەبەستى ئاگاداربوون لە ناوەڕۆکى ڕێکەوتنى نەوتى نێوان حکومەتى هەرێمى کوردستان و حکومەتى فیدڕاڵى عێراق، کاروان جەمال جێگرى بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەت بەشدارى لە کۆبوونەوەى نێوان نوێنەرانى حکومەتى هەرێم و کونسوڵى ووڵاتانى بیانى لە هەرێم کرد.

لەسەرەتاى کۆبوونەوەکە، جێگرى بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەت بە ئامادە بوونى هەریەک لە بەڕێزان ئاشتى هەورامى وەزیرى سامانە سروشتیەکان و على سندى وەزیرى پلان دانانى حکومەت بە ناوى فەرمانگە بەخێرهاتنى سەرجەم کونسوڵ و نوێنەرانى ووڵاتانى بیانی لە هەرێمى کوردستان کرد.

لەدوایدا، وەزیرى سامانە سروشتیەکانى حکومەتى هەرێم پوختەیەکى سەبارەت بە ناوەڕۆکى ڕێکەوتنى نەوتى نێوان حکومەتى هەرێم و حکومەتى فیدڕاڵى عێراق پێشکەشکرد. پاشان ناوبراو روونکردنەوەى پێویستى سەبارەت بە هەندى خاڵى لێکنەگەیشتنى هەندێ لە بەندەکانى ناو ڕێکەوتنامەکە دا کە ئەویش ناردنى بڕى (٥٥٠) هەزار بەرمیل نەوت بوو لە ڕۆژێکدا.

لەم بارەویەوە، بەڕێزیان ئاماژەى بە خشتەى هەناردە کردنى نەوت لەلایەن حکومەتى هەرێم و ئەو گرفتە تەکنیکی و دارایی و ئاسایشیانەى بەردەم جێبەجێکردنى ڕێکەوتنامە کرد. بۆ ئەو مەبەستە، ناوبراو ئاماژەى بە قوڵبوونەوەى کێشەکان بە هۆى سەرهەڵدانى قەیرانە داراییەکانى حکومەتى عێراق و هەرێمى کوردستان و ڕووبەڕوو بوونەوەکانى چەکدارانى ڕێکخراوى داعش کرد کە بوونەتە لەمپەر لە بەردەم جێبەجێکردنى ناوەڕۆکى یاداشتەکانى نێوان هەرێمى کوردستان و حکومەتى فیدڕاڵ دا.

لەلایەن خۆیەوە، وەزیرى پلان دانانى حکومەتى هەڕێم جەختى بە پابەندبوونى حکومەتى هەرێمى کوردستان کردەوە سەبارەت بە جێبەجێکردنى ناوەڕۆکى ڕێکەوتنامە نەوتیەکەى نێوان هەڕێمى کوردستان و حکومەتى ناوەند کردەوە .

لەکۆتایدا، نوێنەرانى کونسوڵگەریە بیانیەکان لە هەرێمى کوردستان سەرنج و تێبینى خۆیان سەبارەت بە کێشەکانى نێوان حکومەتى هەرێم و حکومەتى فیدڕاڵى و کێشەکانى سەبارەت بەوت و ناردنى بۆ دەرەوە روونکردنەوەى پێویستیان دا.
 

ئەمڕۆ چوارشەممە 18ـی 2ـی 2015 بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆکی هەرێمی کوردستان لە سەلاحەدین، پێشوازی لە بەڕێز فایز خوری، کونسوڵی ئوردن لە هەولێر کرد کە بەبۆنەی کۆتاییهاتنی ئەرکەکەی و بۆ ماڵئاوایی، سەردانی سەرۆک بارزانی کردبوو.

لە دیدارەکەدا سەرەتا کونسوڵی ئوردن خۆشحاڵی خۆی بە دیدارەکە دەربڕی و سوپاسی سەرۆک بارزانی و حکوومەتی هەرێمی کوردستانی کرد کە لەماوەی کارکردنیدا لە هەولێر هاوکار و پشتیوانی بوونە. هەروەها بە بایەخەوە باسی پەیوەندییەکانی وڵاتەکەی لەگەڵ هەرێمی کوردستان کرد و سوربوونی وڵاتەکەی لەسەر پاراستن و پەرەپێدانی زیاتری ئەو پەیوەندییانە کردەوە.

لە بەرانبەردا سەرۆک بارزانی دەستخۆشیی لە کونسوڵی ئوردن کرد کە لەماوەی کارکردنیدا لە هەولێر ڕۆڵی باشی لە پەرەپێدانی پەیوەندییەکانی نێوان هەرێم و ئوردن بینیوە و جەختیشی کردەوە کە ڕەوشی ئێستای ناوچەکە پێویستی بە هاوکاری و هەماهەنگیی زیاتر هەیە و ئاستی پەیوەندییەکانی نێوان هەرێم و ئوردنیشی بەرز نرخاند.

سەرۆک بارزانی هیواشی خواست کونسوڵی ئوردن لە کاری تازەیدا سەرکەوتوو بێت.

هەولێر، هەرێمی کوردستان، عیراق - کردنەوەی دەیەم پیشانگای نێودەوڵەتی هەولێر لە 9ی دیسەمبەر/کانونی یەکەم، بە بەشداری 250 کۆمپانیا لە 16 وڵاتەوە، بە وتەی بەرپرس وچاودێرانی بازرگانی وئابووری، بووە تەحەدایەکی گەورە بۆ حکومەتی هەرێمی کوردستان بۆ گەڕاندنەوەی متمانە لەنێوان هەرێمی کوردستان ووەبەرهێنەرانی بیانی ودەستپێکردنەوەی ئاڵوگۆڕی بازرگانی وسەلماندنی گرنگی پێگەی هەرێمی کوردستان لەم بارودۆخە سیاسی وئەمنییەی هەرێم پێی تێپەڕدەبێت.

دوابەدوای ئەو قەیرانە داراییەی بەسەر هەرێمی کوردستانەوە لەلایەن حکومەتی پێشووی بەغداوە سەپێندرابوو، هەروەها بەهۆی هەڕەشەی رێکخراوی تیرۆریستی داعش بۆ سەر هەرێمی کوردستان، چالاکیە بازرگانی وئابووریەکان سستی وهەندێک کەرت شێوەیەک لە وەستانیان بەخۆیانەوە بینی.

ساماڵ سەردار، وەزیری بازرگانی وپیشەسازی هەرێمی کوردستان، لەلێدوانێکی رۆژنامەوانیدا لەبارەی گرنگی کردنەوەی خودی پیشانگاکە لەو کاتە هەستیارەدا ئەوەی خستەروو کە " لەوانەیە بەشداریکردنی وڵات وکۆمپانیاکان لە پیشانگای هەولێری نێونەتەویی ئەم ساڵدا وەکو ساڵانی رابردوو نەبێت، بەڵام کردنەوەی خودی پیشانگاکە دەیسەلمێنێت کە هەرێمی کوردستان لەگەشەکردنی ئابووری وجموجۆڵی بازرگانی نەوەستاوە وبارودۆخی ئاسایشی هەرێمی کوردستانیش بۆ کاروباری بازرگانی زۆر لەبارە".

وەزیری بازرگانی بەباشی زانی لەقۆناغی ئایندەدا حکومەتی هەرێمی کوردستان بەشێوەیەکی چالاکتر کار بۆ سەرنجڕاکێشانی کۆمپانیای بیانی بکات بۆ هەرێم ودووپاتیکردەوە ئێستا بارودۆخی ئابوری هەرێمی کوردستان بەرەو قۆناغێکی باشتر دەچێت.

گەیشتنی هەردوو حکومەتی بەغدا وهەولێر بەڕێککەوتنێکی سەرەتایی لەبارەی چارەسەرکردنی کێشەکانی نێوانیان، بووە هۆی دەستپێکردنەوەی چالاکی ئابووری وبازرگانی لە هەرێم وبازاڕ بوژانەوەیەکی بەخۆیەوە بینی.

عەبدوڵلا ئەحمەد عەبدولڕەحیم، سەرپەرشتیاری پیشانگای نێودەوڵەتی هەولێر، لەلێدوانێکی تایبەت بەماڵپەڕی حکومەتی هەرێمی کوردستانی رایگەیاند، "گرێدانی ئەم پیشانگایە بەو بارودۆخەی ئێستادا وبەتایبەتی دوای هەولێر وبەغدا گەیشتن بەڕێککەوتنێکی سەرەتایی بۆ چارەسەرکردنی کێشەکانی نێوانیان، بۆ هەموو لایەکی دەسەلمێنێت کوردستان دەتوانێت پێگەی ئابووری خۆی بپارێزێت ونەکەوێتە بەر کاریگەری هیچ قەیرانێک".

عەبدوڵلا ئەحمەد عەبدولڕەحیم ئاماژەی بەوەدا، "لەماوەی دە ساڵی رابردوودا، پیشانگای هەولێر توانیویەتی ئەو متمانەیە دروستبکاک وحکومەتیش رۆڵی لە پێشخستنی هەبووە بەشێوەیەک کە ئێستا رووبەری هۆڵە داخراوەکانی پیشانگا 17000 مەتری دووجایە ورووبەری گۆڕەپانەکان نزیکەی 25000 مەتری دووجایە، وتائێستاش لەو ماوەیەدا زیاتر لە 60 پیشانگای تایبەتمەند ئەنجامدراون لەچەندین بواری گرنگ وپێویست کە کاریگەری بەسەر ژیانی هاوڵاتیاندا هەبووە".

نوێنەر وسەرپەرشتیارانی کۆمپانیاکانی کەرتی تایبەت لەهەرێمی کوردستان، ئاماژەیان بەوەدا قەیرانی دارایی وهەڕەشەی تیرۆریستان، کاریگەری بەسەر هەبوونی لاوازی لەچالاکیەکانیاندا هەبوو وتا رادەیەکیش پلانە تازەکانیانی وەستاند، بەڵام ئەو وەستانە یەکجارەکی نەبوو بەبەڵگەی هەبوونی چەندین نمایشی کۆمپانیای گەورەی جیهانی بۆ کاڵا وبەرهەمەکانیان لەهەرێمی کوردستان.

سامان بریفکانی به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی کۆمپانیای "ماجیک ئارت" بۆ پەخش ونمایشی میدیایی، بەسایتی حکومەتی هەرێمی راگەیاند، "لەگەڵ هەبوونی شێوەیەک لە دوو دڵی لەلایەن بەشێک لەکۆمپانیاکانەوە، لەماوەی رابردوودا چەندین کۆمپانیا ومارکەی گەورە لەهەرێمی کوردستان وبەتایبەتیش لەهەولێر نمایشی گەورەیان ئەنجامداوە، بەتایبەتی کۆمپانیاکانی لاندرۆڤەر ورێنجرۆڤەر وبی ئێم دەبڵیوو کە تازەترین بەرهەمی خۆیان خستە بەردەم هاوڵاتیانی هەرێمی کوردستان. هەروەها چەندین مارکەی جیهانیش لە وڵاتانی فەرەنسا وئەمەریکا وبەریتانیاش لەبازاڕ ومۆڵەکانی هەولێردا لقی خۆیان کردەوە".

هەروەها ئاماژەی بەوەشدا "ئێستا بەتایبەتی دوای رێککەوتن بۆچارەسەری کێشەکانی نێوان هەولێر وبەغدا متمانەکە زیاتر بوو وبێگومان چالاکیەکانیش زیاتر دەبن".

لەچوارچێوەی چالاکیەکانی پیشانگاشدا، کونسوڵگەری گشتی کۆماری چیک لەهەرێمی کوردستان بەیاوەری شاندێکی وەزارەتی بازرگانی وپیشەسازی چیک، کۆبوونەوەیەکیان لەگەڵ ژمارەیەکی زۆر لەدەزگاکانی راگەیاندن ئەنجامدا بۆ باسکردنی چالاکیەکانیان لەهەرێمی کوردستان.

جیرۆسلاڤ رایف، کونسوڵی گشتی چیک لەهەرێمی کوردستان، لەلێدوانێکدا بە ماڵپەڕی حکومەتی هەرێمی کوردستانی راگەیاند، " کۆمپانیاکانی وڵاتەکەمان بەهاوبەشی لەگەڵ بانکی چیک چەندین چالاکی گەورەی لەهەرێمی کوردستان ئەنجامداوە بەتایبەتی لەبواری کارەبا. بەئەنجامدانی ئەم چالاکیەش ئێمە دەمانەوێ بازاڕی وەبەرهێنان لەهەرێمی کوردستان بە وەبەرهێنەرانی ووڵاتی خۆمان وئەورووپاش بناسێنین وباس لەبارودۆخی ئەم هەرێمە بکەین ولەلایەکی دیکەشەوە پاڵپشتی خۆمان بۆ چالاکیەکانی وەبەرهێنان لەهەرێمی کوردستان دووپات بکەینەوە".

کۆماری چیک، یەکێکە لەو وڵاتانەی کە بوونێکی کاریگەری لەبازاڕی وەبەرهێنانی هەرێمی کوردستاندا هەیە وهەمیشە پاڵپشتی چالاکی وەبەرهێنانیان لەهەرێمی کوردستاندا کردووە.

لوبنانیش یەکێک بوو لەو وڵاتانەی کە لەگەڵ هەبوونی کێشەکانی ماوەی رابردوودا، کار وچالاکیەکانی وەبەرهێنانی نەوەستاند وهەمیشە پشتگیری خۆی بۆ هەرێمی کوردستان دووپاتدەکردەوە.

جاک سەراف سەرۆکی گرووپی مالیای لوبنانی کە ماوەیەکە لە هەرێمی کوردستان لەچەندین کەرتدا کاردەکات بەتایبەتی لەکەرتی گەشتوگوزار، لەلێدوانێکی تایبەت بەماڵپەڕی حکومەتی هەرێمی کوردستان، دووپاتیکردەوە "کەرتی تایبەتی لوبنان زۆر بەگرنگیەوە سەیری کوردستان دەکات وچالاکیەکانی خۆی لەهەرێمی کوردستان رانەگرت".

سەراف رایگەیاند، "گروپەکەی کە هەناردەکاری سەرەکی لوبنانیە بۆ هەرێم هەوڵی ئەوە دەدات بەدیلێک بۆ هێنانی کاڵاکانیان بۆ هەرێم بدۆزنەوە بەتایبەتی لەڕێگەی ئاسمانیەوە، بەهۆی کۆنترۆڵکردنی بەشێکی زۆری سنوری نێوان سوریا ولوبنان لەلایەن تیرۆریستانی داعشەوە."

هەروەها ئاماژەی بەوەدا کە "لوبنان زیاتر لەبواری بانکی وئاوەدانکردنەوە وگەشتوگوزارەوە رۆڵیان لە پێشخستنی بواری وەبەرهێنان هەیە لە هەرێمی کوردستان، ئەمەش جگە لە بوارەکانی پەروەردە وخوێندنی باڵا".

هەر لە چوارچێوەی گەڕانەوەی چالاکی ئابووری وبەمەبەستی نزیککردنەوە وپەرەپێدانی ئالیکاری نێوان کۆمپانیاکانی بریتانی وهەرێم، گروپی بزنسی بریتانی – کوردستان، ئێوارەی 10ی دیسەمبەر/کانونی یەکەم، راگەیەندرا.

لە رێورەسمی راگەیاندنی گروپەکە، باڵیۆزی بریتانیا لە بەغدا، فرانک بەیکەر، جەختی کردە سەر گرنگی سەقامگیری وژینگەیەکی دروست بۆ ئەنجامدانی چالاکی ئابووری و بازرگانی لە هەرێمی کوردستان.

هەر لە رێورەسمەکەدا، وتەبێژی حکومەتی هەرێم، سەفین دزەیی، ئاماژەی بەوەدا کە، هەروەک لە رابردوودا، حکومەتی هەرێمی کوردستان پشتیوانی لە بازاری ئازاد وئاسانکردنی هەلومەرجی وەبەرهێنانی بیانی دەکات.

حکوومەتی هەرێمی کوردستان بە توندی ئیدانەی ئەو کردەوە تیرۆریستییە دەکات کە نیوەڕۆی ئەمڕۆ لەبەردەم باڵەخانەی پارێزگای هەولێر ئه‌نجام درا و بووە هۆی شەهیدبوونی 4 کەس و برینداربوونی 29 کەسی دیکە. به‌م بۆنه‌یه‌وه‌ پرسە وسەرەخۆشى ئاراستەی کەسوکاری شەهیدان دەکەین و هیوای زووچاکبوونەوە بۆ برینداران دەخوازین، بە هاووڵاتیانی بەڕێزی هەرێمی کوردستانیش ڕادەگەیەنین كه‌ دەزگا ئەمنییەکانی هەرێم دەستیان بە لێکۆڵینەوە کردووە.

هه‌روه‌ها داوا لە هاووڵاتیانی بەڕێزی شاری هەولێر و تێکڕای هەرێمی کوردستان دەکەین، وەک هەمیشە لە ئاستی بەرپرسیاریه‌تی و چاوکراوە بن و هه‌مووان دڵنیا دەکه‌ینەوە کە ده‌زگا ئه‌منییه‌كان هەموو هەوڵێک دەگرنە بەر بۆ پاراستنی ئاسایش وسەقامگیریی هەرێم، كاروانى ئاوەدانى و به‌ره‌وپێشچوونیش ناوەستێت و ئەم کردەوانە حكوومه‌ت و خه‌ڵكى كوردستان ناترسێنن.

ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی کوردستان
19ی نۆڤەمبەری 2014

ئەمڕۆ پێنجشەممە 18ـی 9ـی 2014 لە شاری دهۆك بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە تان بانگلین كونسوڵی وڵاتی چین لە هەولێر و شاندێكی یاوەری كرد.

لە دیدارێكدا كونسوڵی چین لە هەولێر سوپاسی سەرۆك بارزانی كرد بۆ ڕەخساندنی ئەم دیدارە و بڕیاری كردنەوەی كونسوڵخانەی گشتیی وڵاتەكەی و دەستبەكاربوونی وەك یەكەم كونسوڵی وڵاتی چین لە شاری هەولێر بە سەرۆك بارزانی ڕاگەیاند. كونسوڵی چین ئەوەیشی خستەڕوو كە ئەم هەنگاوە دەستپێكێكە بۆ كردنەوەی پەیوەندییەكی فەرمی و ڕاستەوخۆ لەنێوان چین و كوردستان و هیوای خواست پەیوەندییەكانی نێوان هەر دوو لا گەشەی پێبدرێت هەروەها ئاماژەیشی بەوەدا كە ئاسۆی پێشكەوتن لە هەرێمی كوردستان زۆر ڕوونە و بواری كاری هاوبەشی نیوان كوردستان و چین فراوانە.

لە بەشێكی دیكەی قسەكانیدا كونسوڵی چین لە هەولێر ئامادەیی وڵاتەكەیشی نیشاندا بۆ یارمەتیدانی مرۆیی و ناردنی هاوكاری بۆ ئاوارەكان و ئاماژەیشی بەوەدا كە وڵاتەكەی لایەنگری هەموو هەوڵێكی نێودەوڵەتییە بۆ پاراستنی سەقامگیری و ئاساییشی جیهانی. لەبارەی هەڕەشەی تیرۆریش كونسوڵی چین ئەوەی باس كرد كە تیرۆر هەڕەشەیەكی هاوبەشە لەسەر هەموو وڵاتانی جیهان.

لەبەرانبەردا سەرۆك بارزانی پیرۆزبایی لە كونسوڵی چین لە هەولێر كرد و هیوای سەركەوتنی بۆ خواست و خۆشحاڵیی خۆیشی نیشاندا بۆ كردنەوەی پەیوەندیی نێوان وڵاتی چین و كوردستان لە ئاستی فەرمی و دیپلۆماسیدا و هیوای خواست ئەم پەیوەندییە خزمەتی بەرژەوەندییەكانی هەردوولا و ناوچەكە بكات.

سەبارەت بە هەڕەشەكانی داعش و سەركەوتنەكانی پێشمەرگە سەرۆك بارزانی ئاماژەی بەوەدا سەركەوتنەكانی پێشمەرگە بەسەر تیرۆریستان ئەو وێنە ئەفسانەیەی شكاند كە داعش بۆ خۆی وێنای كردبوو. لەگەڵئەوەیشدا هەڕەشەی تیرۆریستان هەر ماوە و پێویستە لەناو ببردرێن و ئەو لەناوبردنەیش هەوڵێكی هەمەلایەنەی جیهانیی دەوێ و وڵاتی چینیش بە حوكمی پێگەی نێودەوڵەتیی خۆی دەتوانێ ڕۆڵێكی كارا لەمبارەیەوە بگێڕێت.

تاوتوێكردنی بارودۆخی مرۆیی ئاوارەكان تەوەرێكی دیكەی ئەم دانیشتنە بوو و سەرۆك بارزانی بڕیاری وڵاتی چینی بۆ ناردنی هاوكاریی مرۆیی بۆ هەرێمی كوردستان بەرز نرخاند.

لەچوارچێوەی بایەخدانی كۆمەڵگای نێودەوڵەتی بە بارودۆخی هەرێمی كوردستان و دەربڕینی پشتیوانی بۆ سەقامگیری و پێشكەوتنەكانی هەرێمی كوردستان لە بەرامبەر هەر هێرش و پەلامارێكی تیرۆرستان، ئێوارەی ئەمڕۆ بەڕێز كارل بیلت وەزیری دەرەوەی وڵاتی سوید بە یاوەری شاندێك لە رێگەی فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتی هەولێر گەیشتە هەرێمی كوردستان و لەلایەن بەڕێزان كەریم سنجاری وەزیری ناوخۆ و  فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەكای دەرەوەی حكومەت پێشوازی لێكرا.

ئەمەو بڕیار وایە بەڕێزیان دیدارو كۆبوونەوە لەگەڵ گەورە بەرپرسانی هەرێمی كوردستان ئەنجام بدات.

ئەمڕۆ پێنجشەممە 10ـی 7ـی 2014 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان بە مەبەستی شیكردنەوەی دوایین پێشهاتە سیاسیی و ئەمنییەكانی عێراق و قسەكردن لەبارەی سیاسەتی هەرێمی كوردستان لەمەڕ قەیرانی سیاسی و ئەمنی عێراق لەگەڵ كۆنسوڵ و نوێنەری وڵاتانی بیانی لە هەولێر كۆبۆیەوە.

لەم كۆبوونەوەیەدا سەرۆك بارزانی لە گوتەیەكدا تیشكی خستە سەر دوایین ڕووداوە سیاسیی و ئەمنییەكانی عێراق و بەهێزتربوونی تیرۆریستانی بە مەترسیەكی گەورە زانی و ڕایگەیاند كە ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆر هەوڵێكی هاوبەشی نێودەوڵەتی پێویستە و ئێستایش چەكداران و تیرۆریستان توانیویانە هەر لە ڕقەی سووریا هەتا نزیك بەغدا ناوچەیەكی زۆر بخەنە ژێر كۆنتڕۆڵی خۆیانەوە. هەر لەمبارەیەوە سەرۆك بارزانی ئەوەی بۆ ئامادەبووان خستەڕوو كە شەش مانگ بەر لە ڕووداوەكانی موسڵ بەرپرسانی عێراقی و خودی مالكیی لە مەترسیی بارودۆخی شاری موسڵ ئاگادار كردووەتەوە بەڵام مالكی و بەرپرسانی بەغدا بە جدییان وەرنەگرت.

سەرۆك بارزانی لە درێژەی وتەكانی خۆیدا ئاماژەی بەوەدا كە لەدوای ئەو شكستەی كە تووشی سوپای عێراقی بووە مالیكی بۆ داپۆشینی شكستەكانی خۆی خەریكی بەخشینەوەی تۆمەتی بێ بنەمایە لەدژی هەرێمی كوردستان ئەوە لەكاتێكدایە كە بەرپرسی سەرەكیی تێكچوونی دۆخی عێراق خودی سەرۆك وەزیرانی عێراقە.

سەرۆك بارزانی وێڕای ئاماژەدان بەوەی كە ماوەی چەند ساڵە هۆشداریی تێكچوونی بارودۆخ و گەڕانەوەی دیكتاتۆریەت و بەرەو هەڵدێرچوونی عێراقی داوە، ڕایگەیاند كە كێشەی عێراق كێشەی تاكەكەسێك نییە بەڵكو گرفتەكە لە نەهج و ئیدارەدانی هەڵەی كاروبارەكانە. سەبارەت بە هەڕەشە و تۆمەتەكانی مالیكی لەدژی هەولێر سەرۆك بارزانی ئاماژەی بەوەدا كە هەولێر هەمیشە جێگەی ئەو هاووڵاتی و لێقەوماوانە بووە كە لەدەستی دیكتاتۆرییەت ڕایان كردووە و ئێستاكەیش ژمارەیەكی زۆری خەڵك كە بە ملیونێك و دوسەدهەزار كەس مەزندە دەكرێن پەنایان بۆ هەرێمی كوردستان هێناوە و لەبری ئەوەی مالكی بەرپرسانە ئەركی خۆی جێبەجێ كردبا و سوپاسی هەرێمی كردبا و قسەی لەبارەی هاوكاریكردنی ئاوارەكان كردبا بەمشێوەیە تۆمەت ئاراستەی هەرێمی كوردستان دەكات.

سەرۆك بارزانی ئەوەیشی خستە ڕوو كە بەهۆی سیاسەتی هەڵەی مالیكی یەك لەسەر سێی خاكی عێراق و كەلوپەلی سەربازیی شەش فیرقە تەسلیمی داعش كران و ئێستاكەیش سووننە و شیعە میانڕۆكان لە پڕۆسەی سیاسیی عێراقدا زۆر لاواز كراون. لەبارەی تۆمەتباركردنی كوردستان بۆ دابەشكردنی عێراق سەرۆك بارزانی هێمای بەوەدا كە پێشێلكردنی دەستوور و سیاسەتی دیكتاتۆری و خۆسەپاندن و پەراوێزكردنی پێكهاتەكان عێراقی پارچەپارچە كردووە نەك كوردستان و، دەستووریش زۆر بەڕوونی باس لەوە دەكات كە پابەندبوون بەدەستوور یەكپارچەیی خاكی عێراق دەپارێزێت و دەیان نموونە هەیە كە دەستەڵاتدارانی بەغدا دەستووریان پێشێل كردووە.

سەبارەت بە سیاسەتی هەرێمی كوردستان لە بەرانبەر دۆخی تازەدا، سەرۆك بارزانی ئەوەی ڕوونكردەوە كە لە دە ساڵدا ئێمە هەموو ڕێگەیەكمان تاقیكردەوە بۆ ئەوەی بتوانین لەگەڵ عێراقدا بژیین، بەڵام سیاسەت و ئیدارەدانی هەڵە نەیهێشت ئەم هەوڵانە سەر بگرێت. سەرۆك بارزانی لە درێژەی قسەكانیدا هێمای بەوەدا كە لە پاش ڕووداوەكانی موسڵ و قەیرانی نوێ، كوردستان كار لەسەر دوو ڕێڕەو دەكات یەكیان ئەوەیە كە یارمەتیی برایانی شیعە و سووننە بدات كە كێشەكانیان چارەسەر بكەن و پڕۆسەی سیاسی سەر بكەوێت و ئەوەی تریان بەردەوامبوونە لە كاركردن بۆ چەسپاندنی مافی چارەی خۆنووسینی گەلی كوردستان و پارلەمانی كوردستانیش كار لەسەر جێبەجێكردن و گرتنەبەری ڕێوشوێنەكان دەكات. هەر لەمبارەیەوە سەرۆك بارزانی جەختی لەوە كردەوە كە لەم بڕیارە پاشگەز نابینەوە و گەلی كوردستانیش بۆ چارەنووسی خۆی مۆڵەت لە هیچ كەس و لایەنێك وەرناگرێت.

سەبارەت بە ناوچەكانی مادەی 140 و كەركووكیش سەرۆك بارزانی ئاماژەی بەوەدا كە هێزەكانی پێشمەرگە بۆ پاراستنی خاك و خەڵك لە هەڕەشەی تیرۆریستان لەو ناوچانەدا جێگیر بوونە و بەهیچ شێوەیەكیش ناكشێنەوە و لەبارەی چارەنووسی ئەم ناوچانەیش ڕایگەیاند كە تەنیا قۆناغی ڕیفراندۆم ماوە و ئێمە ڕێز لە ئیرادە و ویستی دانیشتوانی ئەم ناوچانە دەگرین و هەوڵیش دەدەین كە كەركووك ببێتە نموونەی پێكەوەژیانی نەتەوەیی و ئایینی.

دواتر دەرگەی گفتوگۆ و پرسیار بەڕووی ئامادەبووان كرایەوە و كونسوڵ و نوێنەری وڵاتان وێڕای ئەوەی سوپاسی هەرێمی كوردستانیان كرد بۆ حەواندنەوەی ژمارەیەكی زۆری پەنابەر دەستخۆشیشیان لە هێزی پێشمەرگەی كوردستان كرد بۆ پاراستنی ژیانی هاووڵاتیان و ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆریستان و لەبارەی بارودۆخی سیاسیی عێراق چەند پرسیارێكیان ئاراستەی سەرۆك بارزانی كرد و بەڕێز سەرۆكی هەرێمی كوردستانیش وەڵامی تێبینی و پرسیارەكانی دایەوە.

 ئەمرۆ بە بۆنەی یادەكانی ئادار و نەورۆز و 23 ساڵەی رزگاركردنی شاری هەولێر  و 44ـەمین ساڵیادی رێككەوتننامە مێژووییەكەی 11ی ئادار، لە پاڕكی شانەدەری شاری هەولێر بە ئامادەبوونی ژمارەیەك لە وەزیرانی حكومەت و پارێزگاری هەولێر و ژمارەیەك لە بەرپرسانی حكومی و حزبی و جەماوەرێكی زۆری پایتەخت و بە بەشداری ژمارەیەكی زۆری تیپە میللیەكانی ناوخۆ و دەرەوەی هەرێم و وڵاتانی بیانی و هاوكات بەرپرسانی سیاسی و ئیداری و ژمارەیەكی بەرچاو لە هاووڵاتیان، هەشتەمین فێستیڤاڵی ئازادی و نەورۆز بەڕێوەچوو.

لە ڕێوڕەسمی كردنەوەی فێستیڤاڵدا نەوزاد هادی پارێزگاری هەولێر وتەیەكی پێشكەشكرد و تیایدا ئاماژەی بە خەبات و قوربانیدان گەلی كورد كرد لە پێناو بە دەستهێنانی ئازادی و گەیشتن بە مافە رەواكانی كە گرنگترینیان راپەڕینە جەماوەریەكەی بوو لە دژی دیكتاتۆریزم ، ئەو رووداوەی وایكرد جیهان بە تەواوی بڕوانێتە ئازایەتی ئەم گەلە ، هاوكات ئاماژەی بە یادی ئیمزاكردنی بەیاننامەی 11ی ئاداری ساڵی 1970 دا كە لە ئەنجامی شۆڕشی مەزنی ئەیلوول بە سەرۆكایەتی بارزانی نەمر ئەو ئەنجامەی لێكەوتەوە كە دان بە مافی نەتەوەیی كورد بنرێت لە چوارچێوەی عیراق.

پارێزگاری هەولێر تیشكی خستە سەر كار و چالاكیەكانی ئاهەنگەكانی ئادار و نەورۆز و لە روەشەوە ئاماژەی بە هەشتەمین ڤێستیڤاڵی نەورۆز و ئازادی لە شاری هەولێر كرد و رایگەیاند كە چالاكیەكانی ئەم فێستیڤاڵە تا رۆژی 20ی ئەم مانگە بە هەڵكردنی مەشخەڵی نەورۆز بەردەوامیان دەبێت.

پاشان چەندین چالاكی هونەری بە بەشداری چەند هونەرمەندێكی كورد و چەند نمایشێكی فڕۆكەوانی تا كاتێكی درەنگ بەردەوام بوون.
 

 سێ شەممە, 11 ئازار 2014