ئێواره‌ى ئه‌مڕۆ چوارشه‌ممه 5ى نۆڤه‌مبه‌رى 2014، به‌ڕێز نێچيرڤان بارزانى سه‌رۆك وه‌زيرانى هه‌رێمى كوردستان به‌شدارى له ديبه‌تێكى "ديدارى مێرى بۆ ديالۆگ و ئاشته‌وايى" كرد كه ئينستيتيوتى ڕۆژهه‌ڵاتى ناوه‌ڕاست بۆ توێژينه‌وه له هۆڵى هۆتێلى ڕۆتانا له هه‌ولێر سازى كردووه و ماوه‌ى دوو ڕۆژه به به‌شداريى ژماره‌يه‌كى دياره ميوانانى بيانى و ناوخۆيى، له سياسه‌تمه‌دار و ڕۆشنبير و ئه‌كاديمى و ڕۆژنامه‌وان و ميدياكاران به‌رده‌وامه.
له ديبه‌يته‌كه‌يدا به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زيران باسى له‌وه كرد كه دواى كۆتايي ساڵى 1989 ديواري به‌رلين ڕووخا و پاشان يه‌كێتيي سۆڤيه‌ت له‌به‌ريه‌ك هه‌ڵوه‌شا و جه‌نگي سارد كۆتايي هات، گه‌لێك وڵات ئازاد بوون، پاش ساڵى 1991يش باس له شه‌پۆلي چواره‌مي ديموكراسي هاته پێش و خه‌ڵكانى سياسه‌تمه‌دار و ئه‌كاديمي، باسي سيسته‌مي نوێي جيهانييان ده‌كرد و گه‌لاني ژێرده‌ست و مافخوراو چراي ئازادييان گه‌ش كرده‌وه.
دواى ئه‌وه‌ى چه‌ند ساڵێك تێپه‌ڕي، ڕۆژهه‌ڵاتي ناوه‌ڕاست گۆڕانكاريي گه‌وره‌ي به خۆيه‌وه نه‌ديت، شه‌پۆلي چواره‌مي ديموكراسي نه‌گه‌يشته ناوچه‌كه، زۆر كه‌س باسي نه‌گونجاويي ديموكراسي و سيسته‌مي سياسي و فه‌رهه‌نگيي ڕۆژهه‌ڵاتي ناوه‌ڕاستي ده‌كرد، زۆر كه‌س نائومێد بوون به‌رامبه‌ر ناوچه‌كه؛ ڕه‌شبيني بووه ڕوانگه‌ي هه‌ڵسه‌نگاندن و تێڕوانينيان، كه‌م كه‌س له‌و كاته‌دا سه‌رنجي داگيرساني مۆمێكي ديموكراسي له ناوچه‌يه‌كي بێ ديموكراسيدا ده‌دا، كه كوردستاني عيراق بوو، كه مايسي ساڵى 1992 هه‌نگاوي مێژوويي نا له پڕۆسه‌ي ديموكراسي و يه‌كه‌م په‌رله‌ماني ئازادي هه‌ڵبژارد.
نێچيرڤان بارزانى هه‌روه‌ها گوتى: هه‌ر له‌و ساڵه‌شدا په‌رله‌مانى كوردستان بڕياري دا په‌يوه‌نديي هه‌رێم له‌گه‌ڵ ده‌وڵه‌تي عيراق له ئاينده‌دا له سه‌ر بنه‌ماي فيدڕاڵيزم بێت، به‌ڵام كه‌م كه‌س له ده‌ره‌وه‌ي هێزه سياسييه‌كاني كوردستان چاوه‌ڕوان بوون ئه‌م خه‌ونه بێته دي. ئه‌وه‌شى گوت: "ئێمه ناڵێين كه‌موكوڕيمان نه‌بووه، به‌ڵام ئه‌وه‌ى كه دڵنياين ئه‌وه‌يه ئێمه له‌سه‌ر ڕێگه‌يه‌كى ڕاست به‌ره‌و ئاينده‌يه‌كى گه‌ش، هه‌نگاو ده‌نێين".
پاشان هاته سه‌ر باسى ساڵي 2003، كه عيراق گۆڕانێكي بنه‌ڕه‌تي به‌سه‌ردا هات و له ماوه‌ي دوو ساڵى دواتردا سه‌ركرده‌كاني كوردستان و پێكهاته‌كاني ديكه‌ي عيراق له‌سه‌ر بنه‌ماي ده‌وڵه‌تێكي ديموكراتى و فره‌يي و فيدڕاڵي له‌سه‌ر ده‌ستوورێكي نوێ له عيراقدا ڕێككه‌وتن. ئينجا ڕيفراندۆم له‌سه‌ر ده‌ستوور كرا و چوار له پێنجي ده‌نگده‌ران له سه‌رتاسه‌ري وڵات، ده‌ستووريان په‌سه‌ند كرد. له كوردستانيش له ساڵى 2005ه‌وه تا سێ هه‌ڵبژاردني په‌رله‌مان له كراوه، حكوومه‌ت به ئاشتي پێكهاتووه و ئاڵوگۆڕي ده‌سه‌ڵات به شێوه‌يه‌كى ئاشتيانه ئه‌نجام دراوه. بۆيه گوتى: ئه‌م چوارچێوه مێژووييه بۆ تێگه‌يشتنمان له گۆڕانكاريي هه‌نووكه‌ييي ڕۆژهه‌ڵاتي ناوه‌ڕاست گرنگه.
به‌ڕێز نێچيرڤان بارزانى ڕوونى كرده‌وه كه له‌م چه‌ند ساڵانه‌ي دواييدا ده‌بينين سيسته‌مي سياسيي ناوچه‌كه تووشي قه‌يراني ترسناك و ئاينده‌يه‌كي ناديار بووه. هه‌ندێ ڕژێمي وه‌ك سه‌ددام حسێن و موعه‌ممه‌ر قه‌ززافي و حوسني موباره‌ك له‌سه‌ر ده‌سه‌ڵات نه‌ماون. هه‌ندێ وڵاتيش، وه‌ك سووريا و يه‌مه‌ن، تووشي شه‌ڕي ناوخۆ و ئايدۆلۆژيي توندڕه‌و بوون. له هه‌رێمي كوردستان ناتوانرێت مه‌ترسيي ڕووبه‌ڕووبه‌نه‌وه له‌گه‌ڵ هێزێكي يه‌كجار زۆر دڕنده، كه ئاڵاي ده‌وڵه‌تي ئيسلامي هه‌ڵگرتووه، پشتگوێ بخرێت، چونكه له‌وانه‌يه ببێته هه‌ڕه‌شه‌ي مان و نه‌مان له ده‌سكه‌وته‌كانى هه‌رێمى كوردستان.
زياتريش له‌مباره‌يه‌وه گوتى: "هه‌رێمي كوردستان ئێستا له‌دژي هێزێكي پڕچه‌كي توندڕه‌و وه‌ستاوه، خه‌ڵكي كوردستان به ته‌نيا ناتوانێت سه‌ركه‌وتن به‌ده‌ست بهێنێت دژي ئه‌م جۆره تيرۆره نوێيه. پێويستمان به هاوكاريي سه‌ربازي، مرۆيي، ئابووري، هه‌واڵگري و ئه‌خلاقيي دۆستانمان هه‌يه له ده‌ره‌وه. ئێمه له ناوچه‌يه‌كدا ده‌ژين كه هه‌وڵي چه‌سپاندني ديموكراسي تێيدا تووشي گه‌لێك نشوستي بووه، مافي كه‌مايه‌تيي ئاييني و نه‌ته‌وايه‌تي سه‌رتاپا پێشێل ده‌كرێت، توندڕه‌ويي سياسي بۆته ته‌نها چاره‌ڕێ".
به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زيران دووپاتى كرده‌وه كه هه‌رێمي كوردستان به به‌راورد له‌گه‌ڵ زۆر وڵاتي ديكه‌ي ڕۆژهه‌ڵاتي ناوه‌ڕاست، نموونه‌ي پڕۆسه‌ي ئاشته‌وايي و سنگفراوانييه، پاراستني ئه‌م ئه‌زموونه ئه‌ركي گشت لايه‌كي ديموكرات و ئازاديخوازه. پاراستني ئه‌زمووني هه‌رێمى كوردستان هيوا به زۆر كه‌س ده‌به‌خشێت كه ديموكراسي، لێبوورده‌يي، پێكه‌وه‌ژيان و پاراستني مافي كه‌مايه‌تييه‌كانيان به‌لاوه گرنگه و بايه‌خى پێ ده‌ده‌ن.
هه‌روه‌ها گوتى: "بێگومان ئه‌گه‌ر ئێمه له ده‌ره‌وه ته‌ماشاي ڕۆژهه‌ڵاتي ناوه‌ڕاست بكه‌ين، به تايبه‌ت له گۆشه‌نيگاى ميدياوه، ده‌بينين كوشتار له زۆر شوێن هه‌يه. به‌ڵام نابێت ئه‌و ڕاستييه‌ش له‌بير بكه‌ين كه هه‌رێمي كوردستان وه‌ك هێزێكي سه‌قامگيرى، ڕۆڵي چالاكي بينيوه له پانزه ساڵي ڕابردوو له عيراقدا".
ئه‌وه‌يشى به بير هێنايه‌وه كه له گه‌رمه‌ي شه‌ڕي نێوان شيعه و سوننه له عيراق، هێزه سياسييه‌كاني كوردستان هه‌وڵي دۆزينه‌وه‌ي خاڵي هاوبه‌شيان ده‌دا له نێوانياندا بۆ ئارامكردنه‌وه‌ي باري ئاسايش و سياسي له وڵاته‌كه‌دا. ماڵ و ئۆفيسي سه‌ركرده‌كاني كوردستان له به‌غدا كراوه بوو بۆ لێكنزيككردنه‌وه‌ي هێزه سياسييه‌كان له عيراقدا، به‌تايبه‌تى وه‌ك گوتى: "جه‌نابى سه‌رۆك كۆمار تاڵه‌بانى، له‌و كاته‌دا هه‌موو هه‌وڵى خۆى به‌گه‌ڕ ده‌خست بۆ ئه‌وه‌ى ئه‌و پێكهاتانه له يه‌كتر نزيك بكاته‌وه".
هه‌روه‌ها ئاماژه‌ى به‌وه دا كه هه‌ندێ له ميوانه بيانييه‌كان جار جار باسي ئاستي لێبورده‌ييي خه‌ڵكي كوردستان ده‌كه‌ن به هه‌موو پێكهاته‌كانيه‌وه به‌رامبه‌ر ئه‌و هه‌موو ناعه‌داله‌تيه مێژووييه‌ي به‌رامبه‌ريان كراوه. باسي خۆڕاگريي خه‌ڵكي ناوچه ناكۆكي له‌سه‌ره‌كان ده‌كه‌ن كه‌وا زياتر له ده ساڵه به پشووي درێژخايه‌نه‌وه چاوه‌ڕێي جێبه‌جێكردني مافێكي ده‌ستووريى خۆيانن بۆ ئه‌وه‌ى بگه‌ڕێنه‌وه سه‌ر زێدي باب و باپيرانيان.
جه‌ختيشى له‌وه كرده‌وه كه تا له تواناى هه‌رێمى كوردستاندا بێت به هاناي گشت پێكهاته‌يه‌كي عيراقه‌وه ده‌چێت و پاراستني ئه‌وانى وه‌ك پاراستني خه‌ڵك و خاكى كوردستانله قه‌ڵه‌م دا. ڕاشيگه‌ياند كه "ئه‌گه‌ر له ئه‌زمووني كوردستانه‌وه ته‌ماشاي ڕۆژهه‌ڵاتي ناوه‌ڕاست بكه‌ين، پێم وايه بتوانين بڵێين ناشتني تۆوي لێبورده‌يي و دۆزينه‌وه‌ي چاره‌سه‌ري گونجاو بۆ گرفته سياسييه‌كانمان به شتێكي مه‌حاڵ نابينن. پرسياري سه‌ره‌كيي ئه‌وه‌يه: چۆن بنه‌ماي هاوبه‌ش پێكه‌وه دياري بكه‌ين، له‌سه‌ري ڕێك بكه‌وين و پاشان ڕێزيان لێ بگرين؟".
هه‌روه‌ها باسى له‌وه كرد كه كاتێك باس دێته سه‌ر سيسته‌مێكي سياسيي نوێ له ڕۆژهه‌ڵاتي ناوه‌ڕاست، ده‌كرێت لێكۆڵينه‌وه له‌سه‌ر زۆر لايه‌ني ئه‌زمووني كوردستان بكرێت تاكو بزانرێت چۆن له‌سه‌ر ئاستي ناوچه‌كه سوودي لێ وه‌رده‌گيرێت. ئه‌وه‌شى گوت كه "له چوارچێوه‌ي جيۆپۆليتيكي ئاڵۆزي ناوچه‌كه، هه‌رێمي كوردستان ئه‌مڕۆ بۆته فاكته‌رێكي سه‌قامگيري و له مێژووي كورتخايه‌ني ئه‌زمووني ديمۆكراسيي خۆيدا، توانيويه‌تى ئه‌و ڕاستييه بسه‌لمێنێت كه هه‌رێمى كوردستان له ناوچه‌كه فاكته‌رى سه‌قامگيرييه بۆ هه‌موو ئه‌و وڵاتانه‌ى له ده‌وروبه‌رماندا ده‌ژين".
هه‌روه‌ها ڕوونى كرده‌وه كه كردنه‌وه‌ي كوردستان به ڕووي جيهاني ده‌ره‌وه‌دا، هانداني سه‌رمايه‌گوزاريي خۆماڵي و ده‌ره‌كي، ئابووريي هه‌رێمي گۆڕى. سياسه‌تي سه‌رده‌مانه‌ي نه‌وتي هه‌رێم تا ڕادده‌يه‌ك گرفتي كاره‌با و وزه‌ي له هه‌رێمى كوردستان چاره‌سه‌ر كرد و كوردستانيشي كرده ناوێك له‌سه‌ر نه‌خشه‌ي و‌زه له ته‌واوى جيهاندا. ئه‌م هه‌نگاوانه‌ش پێكه‌وه هيوايان به گه‌لي كوردستان و وڵاتاني دراوسێ به‌خشي كه ئاشتي و پێكه‌وه‌ژيان له ڕۆژهه‌ڵاتي ناوه‌ڕاستدا مه‌حاڵ نييه.
به‌ڕێز نێچيرڤان بارزانى تيشكى خسته سه‌ر ئه‌وه‌ى كه سێ مانگ له‌مه‌و پێش ئه‌زمووني ديموكراسي و پێكه‌وه‌ژياني ئاشتي و سه‌قامگيريى هه‌رێمى كوردستان له‌به‌رده‌م هه‌ڕه‌شه‌ي مان و نه‌ماندا بوو، به‌ڵام بڕياري دۆستان و ديموكراسيخوازان بۆ به‌هاناوه‌هاتنى كوردستان، به‌ڵگه‌ي ئاشكرايه كه هه‌وڵي سياسي، سه‌ربازي، ئابووري و كۆمه‌ڵايه‌تيي چه‌ندين ساڵه‌ى هه‌رێمى كوردستان، بێهووده نه‌بووه. بۆيه ده‌كرێت لێكۆڵينه‌وه‌ي ورد بكرێت له‌سه‌ر له‌دايكبووني سيسته‌مي نوێي ڕۆژهه‌ڵاتي ناوه‌ڕاست و هه‌لومه‌رجي به‌ردوامبووني، به جه‌ختكردن له‌سه‌ر ئه‌زمووني هه‌رێمي كوردستان.
هه‌روه‌ها جارێكى ئه‌وه‌ى به بير هێنايه‌وه كه ساڵي 1991، كوردستانيان تووشي كۆڕه‌وێكي گه‌وره بوون؛ كاتێك ڕژێمي سه‌ددام حسێن هێرشي ڕاسته‌وخۆي كرده سه‌ر كوردستان پاش شكستهێنان له شه‌ڕي كوێت. به‌ڵام هێزي هاوپه‌يمانان ئه‌و كاته پاش ماوه‌يه‌كي كورت به‌هاناى گه‌لي كوردستانه‌وه هاتن و ناوچه‌ى (no-fly-zone)يان دروست كرد، بۆيه هه‌ندێك له دۆستاني كورد، باسي ئه‌وه‌يان ده‌كرد كه كۆمه‌ڵگه‌ي نێوده‌وڵه‌تي؛ به‌رپرسێتيي خۆي پياده كرد له پاراستني ميلله‌تێك كه خۆي ده‌سه‌ڵات و تواناي پاراستني خۆي نه‌بووه. هه‌ندێك ئه‌كاديمي و سياسه‌تمه‌دار ده‌يانگوت: ده‌كرێت بڵێين سيسته‌مي نوێي جيهانيي پاش جه‌نگي سارد؛ له‌سه‌ر به‌هاناهاتني گه‌لي كوردستان داڕێژرا.
به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زيران داكۆكى له‌وه كرده‌وه كه ده‌كرێت ئه‌مڕۆش بگوترێـ سيسته‌مي سياسيي نوێي ڕۆژهه‌ڵاتي ناوه‌ڕاست؛ نه‌ك ته‌نها له‌سه‌ر به‌هاناهاتني هه‌رێمي كوردستانه‌وه داده‌ڕێژرێت، به‌ڵكو ئه‌زمووني پێكه‌وه‌ژيان، هه‌وڵي چه‌سپاندني بنه‌ماي ديموكراسي و فره‌يي و ڕێزگرتن له وڵاتاني دراوسێ و دۆزينه‌وه‌ي چاره‌سه‌ري ئاشتيخوازانه بۆ ته‌حه‌دداكان له ڕه‌شبيني به‌رامبه‌ر ڕۆژهه‌ڵاتي ناوه‌ڕاست كه‌مده‌كاته‌وه. هيواى پێده‌به‌خشێت كه ڕۆژهه‌ڵاتي ناوه‌ڕاستيش ده‌توانێت هه‌نگاوي گه‌وره و بچووك به‌ره‌و ئازادي، سه‌ربه‌ستي و ديموكراسي بنێت.
له كۆتاييدا هيواى خواست كه ئه‌زمووني كوردستان ئه‌مجاره ببێته مه‌شخه‌ڵێك بۆ گه‌شبيني به‌رامبه‌ر ڕۆژهه‌ڵاتي ناوه‌ڕاست له‌سه‌ر بنه‌ماي ڕێزله‌يه‌كگرتن، سنگفراواني، هاوكاريي دژه‌تيرۆر، پاراستني مافي مرۆڤ و كه‌مايه‌تييه‌كان، ئاوه‌دانكردنه‌وه‌ي وڵات، خزمه‌تگوزاري و سيسته‌مي فه‌رمانڕه‌واييي دروست و گونجاو له‌گه‌ڵ ژياني ئه‌م سه‌رده‌مدا.
پاشان به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زيران وه‌ڵامى چه‌ند پرسيار و تێبينييه‌كى ئاماده‌بووانى ديبه‌يته‌كه‌ى دايه‌وه.