لەمیانەی گەشتە فەرمیەكەی بۆ چەند وڵاتێكی ئەوروپا، فەلاح مستەفا بەرپرسی فەرمانگەی پەیوەندیەكانی دەرەوە بە یاوەری نوێنەری حكومەتی هەرێم لە ئیسپانیا، دابان شەدەڵە، سەردانی وەزارەتی هاوكاری و كاروباری دەرەوەی پرتوگالیان كردو لە لایەن لویس فێریا وەزیری دەوڵەت بۆ هاوكاری و كاروباری دەرەوەو هەروەها خۆسێ‌ سیساریۆ وەزیری دەوڵەت بۆ كۆمەڵگای پرتوگالی لە دەرەوە پێشوازیان لێكرا.

لویس فێریا سوپاسی سەردانی شاندەكەی حكومەتی هەرێمی كرد بۆ وەزارەتی كاروباری دەرەوەو گووتی كە كۆمەڵێك بابەت هەیە بۆ گفتوگۆكردن كە كە گرینگی بۆ هەردوولا هەیە. گووتی زۆر گرینگە بۆ كۆمپانیاكانی پرتوگال لە هەرێمی كوردستان كە ناوچەیەكی ئاشتیخوازە كار بكەن.

لای خۆیە بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە وێڕای دەربڕینی خۆشحاڵیان گووتی كە دەمانەوێت پەیوەندیەكانمان بۆ سوودو بەرژەوەندی هەردوولا بێت. ئێمە پێویستیمان بە شارەزاییەكانی پرتوگال لە بوارە جیاجیاكاندا هەیە و هاوكات پێمان گرینگە كە پرتوگال نوێنەرایەتی خۆی لەماوەی داهاتوو لە هەرێم بكاتەوە، تاوەكو ببێتە هۆی دامەزراندنی پەیوەندیەكی بەهێز لە نێوان هەردوولا.

فەلاح مستەفا باسی لەو پێشكەوتنانە كرد كە لە كوردستان بەدی هاتوون، بە تایبەتی لەڕووی زیادبوونی ژمارەی نوێنەرایەتی وڵاتانی بیانی و هەروەها كار كردنی 18 هێڵی فڕۆكەوانی و هاوكات كار كردنی زیاتر لە 2600 دوو هەزارو شەش سەد كۆمپانیای بیانی لە هەرێم. گووتیشی دەرفەتی جۆراوجۆر هەیە بۆ پێكەوە كار كردن وەك ئابووری و كەلتوری و پەروەردە. هەروەها ئاماژەی بەوە كرد كە هەرێمی كوردستان دەیەوێت سوود لە شارەزاییەكانی ئەو وڵاتە وەربگرێت لە بوارەكانی تەكنەلۆژیا و كشتوكاڵ و پیشەسازی و گەشتوگوزار.

لای خۆشیەوە لویس فێریا وەزیری دەوڵەت بۆ هاوكاری و كاروباری دەرەوەی پرتوگال گووتی ئێمە خۆشحاڵین بە پێشوازی كردن لە نوێنەری حكومەتی هەرێم لە ئیسپانیا، بەڵام هاوكات دەمانەوێت كە حكومەتی هەرێم نوێنەرایەتی خۆی لە پرتوگال بكاتەوە كە یارمەتیدەر دەبێت بۆ بەهێزكردنی پەیوەندیەكانی نێوان هەردوولا. گووتیشی كە پرتوگال نەك تەنها لە ئەوروپا بەڵكو پەیوەندیەكی بەهێزیشی لەگەڵ وڵاتانی ئەفریقا هەیە.

لە كۆتایی دیدارەكەشدا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە داوای كرد كە شاندێكی وەزارەتی هاوكاری و كاروباری دەرەوەی پرتوگال سەردانی هەرێمی كوردستان بكات، كە گاریگەری پۆزەتیڤ دەبێت بۆ راستەخۆ بینینی ئەو دەرفەت و لایەن و پرۆژانەی كە لە هەرێم هەیە. گووتیشی كە هەرێم پرتوگال وەك هاوبەش دەبینێت و چاومان لە پەرەپێدانی پەیوەندیەكانی نێوان هەردوولایە.

هەر لەمیانەی سەردانەكەدا بۆ وەزارەتی هاوكاری و كاروباری دەرەوەی پرتوگال، شاندی حكومەتی هەرێم لەگەڵ روی ماسیرا بەڕێوەبەری گشتی سیاسەتی دەرەوە كۆبوونەوە.

ماسیرا گووتی پێمان وایە كە هەرێمی كورستان مۆدێلێكی باشە بۆ تەواوی عێراق. گووتیشی كە پرتوگال بەنیازی دووبارە كردنەوەی باڵیۆزخانەیە لە بەغدا دوای ئەوەی كە لەساڵی 2007 داخرا.

هەر لە دیدارەكەدا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە پوختەیەكی دەربارەی پەیوەندیەكانی هەرێم لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ‌ باس كرد. هاوكات تیشكی خستەسەر قەیرانی مرۆیی سوریا و ئەو كاریگەریانەی كە ئاوارەبوونی هاووڵاتیانی ئەو وڵاتە لەسەر هەرێمی كوردستان هەیبووە، لە هەمان كاتدا باسی لە ئاوارەكانی بەشەكانی دیكەی عێراق كرد كە بەهۆی توندوتیژیەكانەوە روویان لە هەرێم كردووە.

لە چوارچێوەی گەشتە ئەوروپییەکەی و لەدوای کۆتاییهاتنی سەردانەکەی بۆ هەرێمی کەتالۆنیا، فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەکانی دەرەوەی حکومەت بەیاوەری وەدیع ئەلبەتی باڵیۆزی عیراق لە ئیسپانیا و دابان شەدەڵە نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئیسپانیا سەردانى وەزارەتى هاوکارى و کاروبارى دەرەوەى ئیسپانیایان کردو لەگەڵ گۆنزالۆ پینیتۆ وەزیری دەوڵەت بۆ کاروباری پەیوەندیە نێودەوڵەتیەکان و مانوێل گۆمێز بەڕێوەبەری گشتی بۆ مەغریب و ئەفریقیا و رۆژهەڵاتى ناوەڕاست لەو وەزارەتە کۆبوونەوە .

ئەم سەردان و کۆبوونەوەیە کە دوابەودواى سەردانی عیماد ئەحمەد جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێم لە مانگى نیسانى ساڵى رابردوو بۆ ئەو وڵاتە ئەنجام درا، هەروەها وەکو بەشێک لە بەدواداچوونى ئەو سەردانە، هەردوولادا لەسەر پەرەپێدانى هەماهەنگی و هاوکاری نێوانیان هاوڕابوون، هاوکات بەرپرسی پەیوەندیەکانی دەرەوە پەرەپێدانى ئەو پەیوەندیانەى بە گرنگ بەسوود بۆ هەردوولا وەسف کرد.

لاى خۆیەوە گۆنزالۆ پینیتۆ گووتى ئەوان لە نزیکەوە سەبارەت بە سەرکەوتنەکانى هەرێمی کوردستان ئاگادارن. هەروەها گووتى کە نیگەرانن دەربارەى تەواوى بارودۆخى ناوچەکەبەڵام هەرێمی کوردستان جیاوازە و شوێنێکى سەقامگیر و پارێزراوە، گووتیشى کەرتی تایبەتی ئیسپانیا بە شێوەیەکی جدی کار بۆ سوود وەرگرتن لە دەرفەتی وەبەرهێنان لە هەرێمی کوردستاندا دەکات و هاوکات هیواى خواست کە پێکەوە کار بۆ پشتگیرى ئەم پرۆسەیە بکەن.

پاشان فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەکانی دەرەوە باسى لە گرینگى پەرەپێدانى پەیوەندیەکانى نێوان هەرێمى کوردستان و وڵاتى ئیسپانیاى کردەوە لەڕووى ئابوورى و سیاسى و کەلتورى و کۆمەڵایەتى و گووتى هەرێمی کوردستان خوازیارە پەیوەندیەکی درێژخایەنی لەگەڵ ئیسپانیا هەبێت کە سوودی بۆ هەردوولا هەبێت، هاوکات بەرزکردنەوەى ئاستی نوێنەرایەتی ئیسپانیا لە هەرێم بۆ پەرەپێدانى ئەو پەیوەندیانە بە پێویست و گرینگ زانى.

هەر لەم دیدارەدا باس لە پرۆسەی پێکهێنانی کابینەی نوێى حکومەتى هەرێم کرا. هاوکات بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە داواى لە حکومەتی ئیسپانیا کرد ئەو تاوانانەى لە لایەن رژێمى پێشووى عێراق دژ بە گەلى کوردستان کراوە بە جینۆساید ناسێنێت. ل رووەشەوە وەزیری دەوڵەت بۆ پەیوەندیە نێودەوڵەتیەکان لە وەزارەتى دەرەوەى ئیسپانیا گووتى کە ئَمە بەردەوم دەبین لە قسە کردن لەگەڵ ئەندامانى پەرلەمان سەبارەت بەو تاوانانەى کە دژ بە گەلى کورد کراوە و گووتیشى کە ئەوان ئاگادارى ئەو کارەساتەن کە بەسەر کورد هاتووە.

لە دواباسەکانى دیدارەکەدا بەرپرسى پەوەنیدەکانى دەرەوە باسى پرۆسەی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق لەماوەى داهاتوو کرد. هەروەها قەیرانی سوریا و رەوش و پێویستیەکانى ئاوارەکانی سوریا لە هەرێم تەوەرێکی دیکەی باسەکان بوون.

• سێ شەممە, 25 شوبات 2014

رۆژى 24/02/2014 فەلاح مستەفا بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەتى هەرێم سیمینارێکى پێشکەش کرد کە ژمارەیەک لە دیپلۆماتکارو بەرپرسانى حکومەت و توێژەران و ئەکادیمیکارانى لە دامەزراوەکانى هزرو را لە ماڵى عەرەبى لە مەدرید ئامادەى بوون. لەم سیمینارەدا کە لە ژێر ناونیشانى (دیمەنى سیاسى نوێى عێراق: پێشبینیەکانى حکومەتى هەرێمى کوردستان) بەڕێوەچوو، دابان شەدەڵە نوێنەرى حکومەتى هەرێم لە ئیسپانیا یاوەرى بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە بوو.

لە سەرەتادا بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە تیشکى خستەسەر گۆڕانکاریەکان لە رۆژهەڵاتى ناوەڕاست و کێشەکانى سەروەرى و ناسنامە و باسى لەوە کرد کە دەتوانرێت چى بکرێت بۆ سەرخستنى پرۆسەى گواستنەوەى دیموکراسى لە رۆژهەڵاتى ناوەڕاستدا. لەم رووەشەوە تیشکى خستەسەر ئەزموونى هەرێمى کوردستان کە لە راپەڕینى بەهارى 1991 دەستى پێکرد.

فەلاح مستەفا ئەزموونى نوێى دیموکراسى لە هەرێمى کوردستان بۆ ئامادەبووان شیکردەوە کە لە راپەڕینى گەلى کوردستان دژى رژێمى بەعس لە بەهارى 1991دەستى پێکرد و هەروەها باسى لە بەردەوامى و پەرەپێدانى ئەو پرۆسەیە دواى روخانى رژێم لە ساڵى 2003 کرد. هاوکات باسى لە یەکەمین هەڵبژاردنى پەرلەمانى ئازاد لە هەرێم لە ساڵى 1992 کرد.

لە بەشێکى دیکەى سیمینارەکە بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە باسى لە کاریگەریەکانى شۆڕشەکانى وڵاتانى عەرەبى لەسەر رۆژهەڵاتى ناوەڕاست و بە تایبەتى کاریگەریەکانى لەسەر هەرێمى کوردستان کرد، لە ناویشیاندا باسى لە لەخۆگرتنى ئاوارەکانى ئاوارەکانى سوریا و هەروەها دابینکردنى شوێنی مانەوە بۆ ئەو عێراقیانەى کە بەهۆى توندوتیژیەکان لە بەشەکانى دیکەى عێراق روویان لە هەرێم کردووە کرد.

لەبارەى قەیرانى مرۆیی لە سووریا بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە گووتى چارەسەرى سەربازى بۆ ئەو توندوتیژیانە لە سوریا نیە و ووتیشى کە حکومەتى هەرێم هیوادارە کە کۆمەڵگاى نێودەوڵەتى هەوڵى زیاتر بدات بۆ چارەسەر کردنى قەیرانى سوریا. سەبارەت بە کوردەکان لە سوریا، جەختى لە یەکگرتووى کوردەکان لەو وڵاتەدا کردەوە و گووتى کە بەم شێوە دەتوانن دەستبەرى ماف و داواکاریەکانیان بکەن.

هەر لە سیمنارەکەدا فەلاح مستەفا باسى لە لایەنە کەلتورى و کۆمەڵایەتیەکانى هەرێمى کوردستان و هەروەها باسى لە پێشکەوتنە سیاسى و ئابووریەکانى هەرێم کرد. بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە گووتى لە ئێستا بە بڕى 37 سى و حەوت بلیۆن دۆلارى ئەمەریکى پرۆژەى وەبەرهێنان لە هەرێم ئەنجام دراوە و زیاتر لە 2600 دوو هەزار و شەش سەد کۆمپانیاى بیانى لە هەرێم کار دەکەن.

دەربارەى پەیوەندیەکانى حکومەتى هەرێم لەگەڵ وڵاتانى دراوسێى، بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە باسى لە بەروپێشچوونى پەیوەندیەکان لەگەڵ حکومەتى تورکیا کرد. هەروەها باسى لە چارەسەر کردنى پرسى ئێستاى نەوت لە نێوان هەرێم و بەغدا و تورکیا کرد.

هاوکات لەبارەى پەیوەندیەکانى حکومەتى هەرێم لەگەڵ بەغدا گووتى کە هەڵبژاردنى پەرلەمانى داهاتووى عێراق لە 30/4/2014 خاڵى وەرچەرخان و گرینگیشە بۆ حکومەتى هەرێم. گووتیشى کە کێشەکانى نێوان هەولێر و بەغدا چەند لایەنێک لەخۆ دەگرێت کە لە پێناوى بەرژەوەندى هەموو عێراقیەکاندا پێویستیان بە چارەسەر هەیە.

لە چوارچێوەی گەشتە ئەوروپیەکەیدا فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەکانی دەرەوەی حکومەت سەردانى پەرلەمانى ئیسپانیای کردو لە لایەن ئەلیخاندرو ئالونسو مونوز سەرۆکى کاروبارى دەرەوە لە سێنات پێشوان لێکرا. لە دیدارەکەدا کە هەریەک لە باڵیۆزی عیراق لە ئیسپانیا، وەدیع ئەلبەتی، و نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئیسپانیا، دابان شەدەڵە، یاوەریان بوو باس لەو رێگایانە کرا کە دەبنە هۆى پەرەپێدانى پەیوەندیەکانى نێوان هەرێمى کوردستان و ئیسپانیا.

سەرۆکى کاروبارى دەرەوەى سێنات دواى پێشوازى کردن و سوپاسکردنى شاندى حکومەتى هەرێم بۆ سەردانەکە گووتى کە ئەوان شارەزایی ئەوتۆیان هەیە کە هەرێمى کوردستان و عێراق دەتوانن سوودى لێ وەربگرن.

لاى خۆشیەوە بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە سوپاسى کردن و گووتى کە حکومەتى هەرێم ئیسپانیا وەک هاوبەشێکى گرینگ لە هەرێمى کوردستان و عێراق دەبینێت. هەروەها گووتى کە پێویستە کار بۆ پەرەپێدانى پەیوەندیەکانى نێوان هەردوولا بکەین. گووتیشى زۆرهاوبەشى لە نێوانماندا هەیە و ئێمە دەتوانین سوود لە مێژووى ئیسپانیا و قۆناغەکانى گواستنەوەى ئەم وڵاتە بۆ دیموکراسى وەربگرین.

هەر لە دیدارەکەدا بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە تیشکى خستەسەر ئەو رووبەڕووبوونەوانەى کە بەرەوڕووى بونیادنانەوەى عێراقى نوێ دەبێتەوە و هەروەها گووتى هەرێمى کوردستان و عێراق پێویستى بە پشتیوانى کۆمەڵگاى نێودەوڵەتى هەیە. گووتیشى کە کار بۆ سیستەمێکى حوکمڕانى دەکەن کە دەستەبەرى هاوسەنگى بێت. ئەوەش گووت کە لە ئێستادا بەرەو هەڵبژاردنى پەرلەمانى عێراق هەنگاو دەنێن و جەخت لەوە دەکەنەوە کە ئەم هەڵبژاردنە لەکاتى خۆیدا ئەنجام بدرێت، هاوکات داواى کرد کە چاودێرانى نێودەوڵەتى بێنە هەرێمى کوردستان و عێراق و چاودێرى ئەم هەڵبژادنە بکەن.

سەبارەت بە پەیوەندیەکانى نێوان هەرێمى کوردستان و ئیسپانیا، هەردوولا باسیان لە پەرەپێدانى پەیوەندى پەرلەمانى و ئابووریەکان کردەوە. لەم رووەوە بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە داواى لە ئەلیخاندرو ئالونسو وەک سەرۆکى کاروبارى دەرەوەى سێنات کردو گووتى هیوامان وایە لەگەڵ کۆمەڵگاى نێودەوڵەتى و وڵاتانى دیکەى ئەوروپا پشتیوانیمان بکەن. گووتیشى هیوادارین کار بکرێت بۆ دامەزراندنى گروپێکى هاورێیەتى بۆ پشتیوانى کردن لە هەرێمى کوردستان هەروەک لە پەرلەمانى وڵاتانى دیکە هەیە.

فەلاح مستەفا داواى کرد کە ئیسپانیا ئاستى نوێنەرایەتى خۆى لە هەرێمى کوردستان بەرز بکاتەوە کە کاریگەرى لە پەرەپێدانى پەیوەندیەکانى نێوان هەردوولا دەبێت. هەروەها داواى کرد ئەو تاوانانەى لە لایەن رژێمى پێشووى عێراق دژ بە گەلى کوردستان ئەنجام دراون لە لایەن ئیسپانیاوە بە جینۆساید بناسێنرێت.

لاى خۆشیەوە ئەلیخاندرو ئالونسو دڵنیایی بە بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە و شاندى یاوەرى دا کە کار بۆ بەدەستهێنانى پاڵپشتى بۆ ئەو دوو بابەتە دەکات. سەبارەت بە مێژووى ئیسپانیا سەرۆکى کاروبارى دەرەوەى سێنات گووتى ئیسپانیا لە ئەوروپادا زۆرترین سیستەمى لامەرکەزى هەیە و دەسەڵاتێکى زۆر بە ناوچە و هەرێمەکان دراوە و گووتیشى زۆر چاکسازیمان دەربارەى پرۆسەى دیموکراسى ئەنجام داوە و لەم رووەوە ئامادەین لەو شوێنانى کە لە تواناماندایە هاوکاریتان بکەین.

هەر لەم دیارەدا بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە باسى لە سیاسەتى دەرگاى کراوە لە لایەن حکومەت هەرێم لە بوارى بازرگانى کرد و گووتى کە هەرێم دەروازەیەکى گرینگە بۆ زیاتر لە 30 سى ملیۆن هاووڵاتى لە تەواوى عێراق، گووتیشى هەر بەهۆى ئەم سیاسەتەوە لە ماوەیەکى کورتدا زیاتر لە 2600 دوو هەزار و شەش سەد کۆمپانیاى بیانى هاتوونەتە هەرێم و کار دەکەن و بە بڕى 37 سى و حەوت بلیۆن دۆلارى ئەمەریکى کارو پرۆژەى وەبەرهێنانیان ئەنجام داوە.

سێ شەممە, 25 شوبات 2014 

فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكومەت بە یاوەری دابان شەدەلە نوێنەری حكومەتی هەرێمی كوردستان لە ئیسپانیا، سەردانی باڵیۆزخانەی عیراقی لە ئیسپانیا كرد و لەلایەن باڵیۆز وەدیع ئال بەتی پێشوازیان لێكرا .

 سێ شەممە, 25 شوبات 2014