بە ناوی خوای مەزن و دلۆڤان
خۆشحاڵم كە ئەمساڵ لەکاتێکدا جەژنی ڕۆژووی خوشك و برایانی ئێزیدی پیرۆز دەکەین کە پێشمەرگە قارەمانەکانی کوردستان، ئازادکردنەوەی شنگالیان وەک دیاری پێشكەشی خوشك و برایانی ئێزیدی و گەلی کوردستان کردووە. ئازادکردنەوەی شنگال شیاوترین پیرۆزباییە بۆ خوشک و برایانی ئێزدی لە کوردستان و سەراسەری دنیا و ساڕێژی برینی ئێمە و ئەو ئازیزانەیە.
پەیامم بۆ خوشک و برایانی ئێزدی و هەموو پێکهاتەکانی شنگال ئەوەیە کە ناوچەکەیان بە درێژایی مێژوو نموونەی پێكەوەژیانی نەتەوەیی و ئایینیی پێكهاتە جیاوازەكان بووە و پێویستە ئەو فەرهەنگەی پێكەوەژیان قووڵتر و دەوڵەمەندتر بكرێت لە دەڤەری شنگال و هەموو كوردستان و ڕێگە نەدرێت كە بە هیچ شێوەیەك زیان بە ئاسوودەیی خەڵك و فەرهەنگی پێكەوەژیانی كوردستانیان و خەڵكی شنگال بگەیەندرێت. هەروەها هیوادارم هەموو پێكهاتەكانی شنگال لەگەڵ لایەنە پەیوەندیدارەكانی حكوومەتی هەرێم كار بۆ ئەوە بكەن كە شنگال بە باشترین شێوە ئاوەدان بكرێت و هەروەها كاریش بۆ ئەوە بكرێت كە لەڕووی ئیدارییەوە ناوچەی شنگال تایبەتمەندیی خۆی هەبێت و بكرێتە پارێزگا.
لێرەوە خوشک و برایانی ئێزدی دڵنیا دەکەینەوە کە خەڵکی کوردستان پشتوپەنای ئێوەن و هیچ هێزێک ناتوانێت ئێوە لە گەلەکەمان داببڕێت و هەموو توانامان بۆ دابینکردنی ئایندەیەکی گەش بۆ ئێوەی خۆشەویست شان بە شانی گەلەی کوردستان، دەخەیەنە گەڕ.
هیوادارم ئه‌م جه‌ژنه ببێته مایه‌ی خێر و خۆشیی زیاتر بۆ خوشک و برایانی کوردی ئێزدی و ساڵ لەدوای ساڵ لە سایەی کوردستانێکی ئارام و ئازاددا و به‌خێروخۆشی و كامه‌رانی جەژنەکانیان پیرۆز بکەن.
مسعود بارزانی
سەرۆكی هەرێمی كوردستان
17ـی 12ـی 2015
ڕۆژی پێنجشەممە ٢٦ـی١١ـی٢٠١٥ بەرێز مەسعود بارزانی سەرۆکی هەرێمی کوردستان، لە سەلاحەدین پێشوازێی لە بەڕێز عوسمان گۆدەن سەرۆکی ماڵی ئێزدییان لە ئەڵمانیا و شاندێکی یاوەری کرد.
لە سەرەتای دیدارەکەدا سەرۆکی ماڵی ئێزدیان لە ئەڵمانیا ڕایگەیاند کە بۆ ئەوە هاتوون پیرۆزبایی سەرکەوتنە مەزنەکەی پێشمەرگە و ئازادکردنی شنگال لە سەرۆک بارزانی بکەن و ڕایگەیاند: ئەو کارەساتەی بەسەر ئێزدییەکاندا هات زۆر گەورە بوو، بەڵام کاتێک سەرۆک بارزانی بەڵێنی بە بابەشێخ و ئێزدییەکان دا، ئێمە پشتڕاست بووین کە بەڵێنەکەیان دەهێننەجێ و خۆیان سەرکردایەتیی ئەو ئۆپەراسیۆنەتان کرد و ئەمڕۆ ئێمە بۆ پیرۆزبایی و دەستخۆشی لە سەرۆک بارزانی و هێزی پێشمەرگە لێرەین و سوپاستان دەکەین.
سەرۆکی ماڵی ئێزدییان لە ئەڵمانیا هەروەها ڕایگەیاند: کارەساتی شنگال برینێکی قووڵ بوو، بەڵام لەهەمانکاتدا یەکبوونی گەلی کوردستانی سەلماند و پتەوتری کرد، ئێمەی ئێزدی ٧٤ فەرمانمان بەسەر هاتووە، لە ٧٣ فەرمانی ڕابردوودا بێ پشتوپەنا و مەزڵووم بووین، بەڵام لەم فەرمانەی کۆتاییدا هەموو خەڵکی کوردستان پشتیوان و هاوخەممان بوون و هەموو تواناکانیش بۆ ساڕێژکردنەوەی برینەکانمان خرایەڕوو و جەنابتان بەڵێنتان پێ داین و بەڵێنەکەشتان هاتەدی. لە سەر ئاستی جیهانیش ئێزدییەکان وەک بەشێکی دانەبڕاوی گەلی کوردستان و ئایینێک زیاتر ناوبانگیان دەرکرد و سۆزێکی جیهانیی بۆمان هەبوو.
هەر لە دیدارەکەدا شاندی ماڵی ئێزدییان هیوایان خواست کە هەموو هەوڵەکان بۆ زووتر ئاوەدانکردنەوەی شنگال بخرێتەگەر.
لە بەرانبەردا سەرۆک بارزانی بەخێرهاتنی شاندی میوانی کرد و ڕایگەیاند: کارەساتی شنگال بۆ ئێمەی کورد بەشێکە لە زنجیرەی ئەو نەهامەتییانەی بەسەر گەلەکەماندا هاتوون و درێژەی ئەنفال و کیمیاباران و وێرانکردنی شار و گەندەکانمان بوو و زۆریش ئازاری داین، بەڵام ئەمجارەش دەرکەوت کە ئەگەر دوژمن زیانیشمان پێ بگەیەنێت لە کۆتاییدا هەر ئیرادەی گەلەکەمان سەردەکەوێت. هەروەها ڕاشیگەیاند کە ئەو بڕوا بەخۆبوونەی لای خوشک و برایانی ئێزدی دروست بوو زۆر گرینگە، هەموو گەلی کوردستان پشتیوانی خوشک و برایانی ئێزدییە.
سەرۆک بارزانی دڵنیاییشی بە خوشک و برایانی ئێزدی دا کە هەرچی لە توانادا بێت بۆ ئاوەدانکردنەوەی شنگال و باشترکردنی ژیانیان درێخی ناکرێت و داهاتوویەکی گەش چاوەڕانیان دەکات.
سەرلەبەیانیی ئەمڕۆ پێنجشەممە 13/8/2015 بە ئامادەبوونی بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان و جڤاتی ڕۆحانی و ژمارەیەكی بەرچاو لە كەسایەتییانی ئاینیی ئێزدی و موسڵمانان و مەسیحی و كەس و كاری شەهیدان و وەزیر و پەرلەمانتار و بەرپرسانی ئیداری و سەربازیی هەرێمی كوردستان، لە مەزارگەی شەرفەددین لە بناری چیای شەنگال، ڕێوڕەسمێك بۆ بەخاك سپاردنی 67 تەرمی شەهیدانی ئێزدی كە بە دەستی تیرۆرستانی داعش شەهید كرابوون، بەڕێوەچوو.
لە ڕێوڕەسمەكەدا دوای گوتەی بەخێرهێنان لەلایەن لێژنەی ئامادەكاری ڕێوڕەسمەكە و چەند گوتەیەكی دیكە، بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان گوتارێكی پێشكەش كرد و تێیدا باسی لەو غەدر و زوڵمە كرد كە لە گەلی كوردستان بە شێوەیەكی گشتی و بە تایبەتی كوردانی ئێزدی كراوە، بە تایبەتی جارێك لەبەر كوردبوونیان و جارێكیش لەبەر ئەوەی ئێزدین ئەو تاوانە نامرۆڤایەتییەیان بەرامبەر ئەنجام دراوە و ئەمەشی بە برینێكی قوڵ بۆ گەلی كوردستان بە شێوەیەكی گشتی قبووڵ كرد و نەیارانی گەلی كورد ئەو تاوانەیان بە مەبەستی قڕكردنی كوردانی ئێزدی ئەنجامداوە، بەڵام بە قوربانی و خەباتی كوردانی ئێزدی و هەموو پێشمەرگە قارەمانەكان گەلی كورد دەگاتە سەركەوتنی یەكجاری و شەنگال و هەموو ناوچەكانی دیكەی كوردستان لە دوژمنانی خوا و مرۆڤایەتی ڕزگار دەكرێن و نابێت تەنیا یەك بستی خاكی كوردستان لە ژێر دەستی دوژمن و تیرۆرستان بمێنێتەوە و خوینی شەهیدان و ناڵە و فرمێسكی دایك و خوشكانی ئێزدی دەبنە هەوێنی سەركەوتنێكی گەورە بۆ هەموو دەڤەرەكانی كوردستان بە تایبەتی ئەو دەڤەرانەی كە كوردانی ئێزدی تێیدا نیشتەجێن.
ئاماژەی بەوەش كرد كە بە هەر بەهایەك بێت شەنگال و هەموو دەڤەرەكان ڕزگار دەكرێن و دەگەڕێنەوە سەر هەرێمی كوردستان و ئاوەدانی و ژیان و پێكەوەژیان و ئارامی دەگەڕێننەوە ئەو شارە مێژووییە كە هەر لە كۆندا لانەی پێكەوەژیانی ئایین و نەتەوە و پێكهاتە نەتەوەیی و ئایینە جیاجیاكانی دیكە بووە.
هەروەك گوتی كە خوێنی شەهیدان و برینی قوڵی كەس و كارەكانیان و ئێش و زەحمەتی كوردانی ئێزدی ئاوارە لە ناو كەمپەكاندا لەیاد ناكەن و لەگەڵ دەزگاكانی حكوومەت هەوڵی باشتركردنی ڕەوشی ژیانیان دەدەن بە هیوای ئەوەی بە زووترین كات دەڤەرەكیانیان ڕزگار بكرێن و بە سەربەرزی و لە ڕەوشێكی ئارامدا بگەڕێنەوە سەر ماڵ و حاڵی خۆیان.
ئەوەشی دووپات كردەوە كە لە هەوڵەكانیان بۆ ڕزگاركردنی ئەو ئێزدیانەی لە دەستی تیرۆرستانی داعشدا ماون، بەردەوام دەبن و هەرچی پێویست بێت لەلایەن حكوومەتی هەرێمی كوردستانەوە بۆ ڕزگار كردنیان ئەنجام دەدرێت كە بۆ ئەم مەبەستەش ئۆفیسێكی تایبەت كراوەتەوە و تا ئێستا توانیویانە 2058 لە خوشك و برایانی ئێزدی لە دەستی تیرۆر ڕزگار بكەن و سوپاسی ئەو دەستەیەی كرد كە لەو ئۆفیسە كار دەكەن بە تایبەت بەڕێز خەیری بوزانی بەڕێوەبەری گشتی كاروباری كوردانی ئێزدی كە كارێكی زۆر باش و گەورەیان لەم بارەیەوە ئەنجام داوە.
هەروەها ڕایگەیاند كە لەسەر ئاستی نێودەوڵەتیش حكوومەتی هەرێمی كوردستان تیمێكی بە سەرۆكایەتی بەڕێز مەحموود حاجی ساڵح وەزیری كاروباری شەهید و ئەنفالكراوان دامەزراندووە بۆئەوەی ئەو تاوانانەی دەرهەق بە كوردانی ئێزدی كراون، لەسەر ئاستی نێودەوڵەتی وەك جینۆساید بناسرێن و لەمبارەیەشەوە كاری جددی و باش ئەنجامدراوە و دەستخۆشیی لەو تیمە كرد.
بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان لە بەشێكی دیكەی گوتەكەیدا باسی لە كۆچی ژمارەیەك گەنجی ئێزدی بۆ دەرەوەی وڵات كرد و ئاشكرای كرد كە ئەوان ئەم بابەتەیان لەگەڵ جڤاتی ڕۆحانی و كەسایەتیانی ئێزدی گفتوگۆ كردووە و ئەم كۆچكردنەشی بە شتێكی هەڵە زانی چونكە ڕاستە كارەساتێكی گەورە لەم دەڤەرە دروستبووە، بەڵام ئێزدی و ئێزدیاتی لە ئەوروپا و غەریبی ناپارێزرێن و ئەو شوێنەی كە ئێزدیاتی تێیدا گەشە دەكات، لالشی نورانی و شەنگال و شەرفەدینن نەك ئەوروپا و وڵاتی غەریبی و داوای لە گەنجان و كۆمەڵگەی ئێزدی بە شێوەیەكی گشتی كرد بابەتی كۆچكردن لەیاد بكەن و شوێنی باب و باپیرانی خۆیان چۆڵ نەكەن.
دواتر باسی لە پێكەوەژیانی هەموو نەتەوە و ئایینەكانی كوردستان كرد و بە تابلۆیەكی جوانی وەسفكرد و جەختی لەوە كردەوە كە ئەم پێكەوەژیانە زەمانەتی سەركەوتنی گەلی كوردە و ئامادەبوونی هەموو نەتەوە و ئایینەكانیشی لە ڕێوڕەسمەكەدا، بە پەیامێك بۆ دۆست و نەیارانی كوردستان زانی كە ئەم پێكەوەژیانە بەردەوام دەبێت.
لە كۆتایی گوتەكەیدا بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەری ڕێز و وەفاداری بۆ شەهیدان دانەواند و سوپاسی هەموو ئەو پێشمەرگە قارەمانانەی كرد كە توانیان ئەم خاكە لە تیرۆرستان بپارێزن بە تایبەت ئەوانەی كە توانیان مەزارگەی شەرفەدین بپارێزن و ڕێگە نەدەن تیرۆرستانی داعش بگەنە شوێنەكە و دەستخۆشیی لێكردن.
ئەمە دەقی گوتەی بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستانە:
كه‌سوكار و خوشك و برایێت مه‌یێت ئێزدى،
گه‌لى به‌شدارێت ڤێ ڕێوڕه‌سمێ یێت هێژا،
هوین هه‌مى بخێر هاتن و سلاڤێت خودێ ل هه‌وه‌بن..
ئه‌ڤرۆ ئه‌م هه‌مى پێكڤه‌یێ ل ڤێره‌كۆم بووى، داكو به‌شداریێ بكەین دڕێوڕه‌سما ڤه‌گه‌ڕاندن و ڤه‌شارتنا ته‌رمێت پیرۆزێت (67) شه‌هیدێت مه‌یێت ئێزدى، كو قوربانى یێت یه‌ك ژ دڕندەترین و مه‌زنترین تاوانێت دیرۆكێنه ل هه‌مبه‌رى مرۆڤایه‌تیێ. ئه‌ڤ ڕێوڕه‌سمه، هه‌روه‌سا نیشانه‌كا دى یا غه‌در و مه‌زلوومیه‌ته‌كا مه‌زنا گه‌لێ مه‌یێ كورد ب گشتى و، خوشك و برایێت مه‌یێت ئێزدى بتایبه‌تییه!. چونكى ئه‌ڤ تاوانا كو ل هه‌مبه‌رى ڤان شه‌هیدا و ب‌سه‌دا شه‌هیدێت دى ل ڤێ ده‌ڤه‌رێ هاتیه‌كرن، جاره‌كێ ژبه‌ر كو كورد و، جاره‌كێ ژى ژبه‌ر كو ئێزدى بووینه.
تاوانێت كو ل دژى كه‌سوكارێت مه‌یێت ئێزدى هاتینه‌كرن، برینه‌كا كویره، چ جارا ناهێته‌ژبیركرن، وه‌سا ب ساناهى ژى ساخ نابیت، لێ هه‌روه‌كى مه‌د دیرۆكا خۆدا گه‌له‌ك جارا قوربانى یێت گه‌له‌ك مه‌زن داینه، گه‌له‌ك جارا دوژمنا فه‌رمانا مه‌ڕاكریه و هه‌ول دایه مه‌لبەین ببەن، ڤێ جارێ ژى، ڕاسته‌دوژمنا برینه‌كا دژوار لسه‌ر دلێ مه هەمیا دروست كر، لێ دیسا وه‌ك هه‌مى جارا كورد و ئێزدی لبەین نەچۆن، ئه‌م ماین و دگه‌ل مه، سه‌ركه‌فتن و سه‌ربلندى مان..سبه‌ژى ب سایا خوینا ڤان شه‌هیدا، ب سایا قوربانى و ڕۆندك و خه‌بات و تێكۆشینا كه‌سوكارێت مه‌یێت ئێزدى و هه‌مى پێشمه‌رگێت قه‌هره‌مان، دێ گه‌هینه‌سه‌ركه‌فتنا ئێكجارى. دێ شنگالێ و هه‌مى ده‌ڤه‌رێت دى یێت كوردستانێ ل دوژمنێت خودێ و دوژمنێت مرۆڤایه‌تێى ڕزگار كه‌ین.
ئه‌م نه‌شنگالێ و نه‌ژى یه‌ك بوهستا ئاخا كوردستانێ ل هیچ جهه‌كێ د ده‌ستێ دوژمنا و تیرۆرستادا ناهێلین، پێشمه‌رگێت قه‌هره‌مانێت كوردستانێ، هه‌تا دویماهیێ، هه‌تا ڕزگاركرنا شنگالێ و هه‌مى گوند و ده‌ڤه‌رێت كه‌سوكارێت مه‌یێت ئێزدى و هه‌مى ئاخاكوردستانێ، دێ لسه‌ر تێكۆشین و قوربانیدانا خۆ د به‌رده‌وام بن.. خوینا گه‌شا ڤان شه‌هیدا و، ئاهـ و نالین و ڕۆندكێت دایك و خوشكێت مه‌یێت ئێزدى، دێ بنه هێڤیا سه‌ركه‌فتنه‌كا مه‌زن بۆ هه‌مى ده‌ڤه‌رێت ئێزدیا و بۆ هه‌مى كوردستانێ ب گشتى.
ب هه‌ر بهایه‌كى بیت، ئه‌م دێ شنگالێ و هه‌مى ده‌ڤه‌رێ ڕزگار كه‌ین، شنگال دێ ڤه‌گه‌ڕیته‌ڤ سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ. ئه‌م دیسا دێ شنگالێ ئاڤه‌دان كه‌ین و دێ ژیانێ و پێكڤه‌ژیانێ و ئارامیێ ڤه‌گه‌ڕینن ڤى باژارێ دیرۆكى، كو ژ كه‌ڤندا ماكا ژیانێ و پێكڤه‌ژیانا ئۆل و نه‌ته‌وه و پێكهاتێت جدا یێت دینى و نه‌ته‌وه‌یى بوویه.. هه‌روه‌كى چاوا ئه‌م خوینا ڤا شه‌هیدا و ژان و برینێت مالبات و كه‌سوكارێت وان ژى، كو كه‌سوكار و خوشك و برایێت مه‌نه، ژبیر ناكه‌ین.
ئه‌م ئێش و زه‌حمه‌تى و، سه‌رما و گه‌رما كو ئه‌ڤرۆ كه‌سوكار و خوشك و برایێت مه‌یێت ئێزدى ل كه‌مپێت ئاواره‌ییێ دبینن، ئه‌م وان ژى ژبیر ناكه‌ین و، به‌رده‌وام دگه‌ل ده‌زگه‌هێت حكوومه‌تێ هه‌ول دده‌ین، كو ڕه‌وشا وان باشتر بكه‌ین.. ب هیڤیا كو د زویترین ده‌مدا، هه‌مى جهێت وان بێنه ڕزگاركرن و ب ئارامى و سه‌ركه‌فتى، ڤه‌گه‌ڕنه‌سه‌ر مال و حال و، جهو وارێت خۆ..
بەڕێزان ..
هه‌ر د ڤێ هه‌لكه‌فتنێدا، من دڤێت ئه‌ز هه‌مى كه‌سوكار و خوشك و برایێت مه‌یێت ئێزدى پشتڕاست بكه‌م، كو هندى خوشكه‌كا مه، یان ژى برایه‌كێ مه، هندى زارۆكه‌ك د ده‌ستێ تیرۆرستادا مابیت، ئه‌م دێ به‌رده‌وامبین ل هەولێن خۆ و هەر تشتێ ژ ده‌ستێ مه‌بێت بۆ ڕزگار كرنا وان، ئەم قسوریێ ناكەین.
مه‌ژ ڕۆژا ئێكێ وه‌ره‌ب تایبه‌تى بۆ ڤێ كه‌یسێ، ئۆفیسه‌كا تایبه‌تا ڤه‌كرى كو كار لسەر ڤێ بابەتێ دكەتن و سوپاس بۆ خودێ و كار و ماندیبوونا وان كو هەتا ئەڤرۆ تیما مه شیایه پترى 2058 كه‌سا ژ خوشك و برایێت مه‌ئێزدى ژ ده‌ستێ تیرۆرستا ڕزگار بكه‌ت. هه‌ر ل ڤێ ده‌رێ من دڤێت سوپاسیا ڤێ ئۆفیسی و سەرپەرشتیارێ وێ ڕێزدار خه‌یرى بۆزانى، ڕێڤه‌به‌رێ گشتى یێ كاروبارێت ئێزدیا و هه‌ڤالێت وى ل ئۆفیسێ بكه‌م، كو ب ڕاستى كاره‌كێ گه‌له‌كێ مه‌زن و پیرۆز ئه‌نجام داینه.
جاره‌كا دى ژى ئه‌ز هه‌مى كه‌سوكار و خوشك و برایێت مه یێت ئێزدى پشتڕاست دكه‌م، كو هه‌ر چ پێویست بیت، بۆ ڕزگاركرنا خوشك و برایێت مه‌یێت مایى د دەستی تیرۆرستان دا و هەر هاریكارىیەكا لازم بێت ئەم ئامادەینە بۆ ڕزگار كرنا وان ل دەستێ تیرۆریستا.
لسه‌ر ئاستا ناڤنه‌ته‌وه‌یى ژى، هه‌ولێت حكوومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دبه‌رده‌وامن داكو كه‌یسێ فه‌رمانا لسه‌ر ئێزدیا هاتیه ڕاكرن، ل جیهانێ وه‌كى جینۆساید بێته‌ناسكرن.. بۆ ڤێ مه‌به‌ستێ، تیمه‌كا حكوومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ب سه‌رۆكاتیا ڕێزدار (مه‌حموود حاجى سالح) وه‌زێرێ كاروبارێ شه‌هیدا و ئه‌نفالكریا، یێ كاره‌كێ جددى و بەردەوم دكه‌ن دگه‌ل ده‌زگه‌هـ و ناڤه‌ندێت ناڤنه‌ته‌وه‌یى كار دكه‌ن.. وان ژى هه‌تا نهۆ كاره‌كێ باشێ كرى و ئەڤ كارێ وان جهێ سوپاسیێ ده‌ستخۆشیێ یە.
خوشك و برایێت هێژا،
تشته‌كێ دى كو من دڤێت دڤێ ڕێوڕه‌سمێدا به‌حس بكه‌م، بابه‌تێ هه‌ولا ده‌ركه‌فتنا هنده‌ك گه‌نجێت ئێزدیانه‌بۆ ده‌رڤه‌ى وه‌لاتى. مه ئه‌ڤ‌بابه‌ته به‌رى نهۆ ژى دگه‌ل جڤاتا ڕۆحانییا ڕێزدار و كه‌ساتى یێت ئێزدیا به‌حس كریه. باوه‌ریا مه‌ئه‌وه‌كو ده‌ركه‌فتن و هێلانا ولاتى، نه‌تشته‌كێ دروسته، ئێزدى و ئێزدیاتى ل ئه‌ورۆپا و ل غه‌ریبیێ ناهێنه پاراستن.. جهێ كو ئێزدیاتى لێ گه‌ش ببیت، لالشا نوورانى و شنگال و شه‌رفه‌دینن، نه‌ئه‌ورۆپا و وه‌لاتێت غه‌ریبیێ!.
ڕاسته‌كاره‌ساته‌كا گه‌له‌كا مه‌زنا ل ڤێ ده‌ڤه‌رێ چێ بووى، ڕاسته‌تاوانێت گه‌له‌ك مه‌زن یێت هاتیه‌كرن، ڕاسته‌فه‌رمانه‌كا دى یا هاتیه‌ڕاكرن، لێ دیسا ژى ئێزدیاتى ب ته‌ركا وه‌لاتى و هێلانا ئاخا باب و كالا، ناگه‌هیته‌چ قۆناغا!. ئێزدیاتى و دین و كولتوورا ئێزدیا لڤێره، لسه‌ر ئاخا باب و باپیرا دێ هێنه‌پاراستن.. ئه‌م هه‌مى پێكڤه‌پارێزه‌رێت ئێزدیاتیێ و پارێزه‌رێت لالشا نوورانى و شه‌رفه‌دین و شنگالێینه.
ئەڤ تابلۆیا ئەڤرۆ ئەم دبینین ل ڤێ دەڤەرێ و ل ڤێ مەڕاسیمێ، ئەگەر ئەم بەرێ خۆ بدەینە ڤێ پێكڤەژیانێ، دبینین مامۆستا یێت ئایینی یێت موسڵمان و مامۆستا یێت ئایینی یێت كرستیان و ئێزدی لڤێرە كۆمبووینە، پێكڤەژیانا ئەڤرۆیا مە زەمانەتەكە بۆ سەركەفتنا مە د پاشەڕۆژێ دا بۆ كوردستانەكا ئازاد و ئاڤەدان و شنگالەكا ئاڤەدان و سەركەفتی، ئەڤەیە زەمانەتا سەركەفتنا مە، ئەڤ تابلۆیێ جوان یێ كو ئەڤرۆ ئەم دبینین دڤێ ڕێوڕەسمێ دا كو هەمیا زەحمەت كێشایە و ڕیكەكا دویر هاتنە بۆ بەشداریكرنێ، پەیامەكێ زۆر گرنگە بۆ جیهانێ، پەیامەكا مەزنە بۆ وان تیرۆرستا، پەیامەكە كو ئەڤ پێكڤەژیانا مە یا دیرۆكی د ناڤبەرا ئیسلام و ئێزدیەت و مەسیحییەتێ دا و هەمی پێكهاتێت دی یێت نەتەوەیی و ئایینی یێت د وڵاتێ مەدا، دێ بەردەوام بێت و ئەم هەڤی پێكڤە دێ پارێزەرێت ڤێ چەندێ بین.
تڤیا ئه‌م هه‌مى پێكڤه‌كار بكه‌ین، هه‌ول بده‌ین و خه‌باتێ بكه‌ین داكو ئیزدیاتیێ ل جهێ خۆ، لسه‌ر ئاخا خۆ، د ناڤ وار و مه‌زارگه‌هێت خۆ یێت پیرۆزدا بمینن بهێنە پاراستن.
ل دویماهێ، جاره‌كا دى ئه‌م سه‌رێ خۆ لبه‌ر گیانێ پاقژێ ڤا شه‌هیدا و هه‌مى شه‌هیدێت كوردستانێ دچه‌مینین، سه‌ره‌خۆشێ ل مالبات و كه‌سوكارێت وان و، ل هەمی كوردستانی دكەم. هەروەها د ڤێ هەلكەتنێ دا و د ڤی جهی دا جارەكا دی دەستخۆشیێ ل وان پێشمەرگێت قەهرەمان دكەم یێت كو زەحمەت كێشای و ئەڤ جهە پاراستی، ئەو پێشمەرگێن وێ ڕۆژی شەرفەدین پاراستی جهێ تەقدیر و پێزانینا مەنە. ئەم لێرە دیسا بیرا خۆ ل وان ڕۆژێت زەحمەت تینین كو وان تێدا بەرگری و بەرخۆدان و خۆڕاگری كر و نەهێلا ئەڤ مەزارگەهێ پیرۆز بكەڤیتە دەستێ تیرۆرستا. جارەكا دی ب ناڤێ وە دەستخۆشیێ ل وان دكەین. دەستخۆشیێ ل هەمی پێشمەرگە یێت قەهرەمان دكەم كو د ئەنجاما خەبات و ماندیبوون و خوینا شەهیدان ئەڤرۆ ئەم لێرە ب سەرفەرازی ڤەدگەرێنەڤ سەر ئاخا خۆ و تەرمێت عەزیزێت خۆ ڤەدشێرین، ئەم لێرە پەیامەكێ بۆ هەمی جیهانێ ڕادگەهینین كو ئەم دێ پێكڤە مینین و پێكڤەژیان دێ یا بەردەوام بیت ل كوردستانێ و ب هیمەتا خۆڕاگریا ڤان قەهرەمانا، شنگال ژی دێ هێتە ڕزگار و ئاڤەدان كردن و انشاء الله دێ ئایندەیەكا باش بۆ ڤی وەڵاتی و میللەتی هێتە دی.
هون هەمی لایەك بخێر بێت سەر چاڤا و زۆر سوپاس بۆ ئامادەبوونا وە د ڤێ مەراسیمێ دا. زۆر سوپاس.
پاشنیوەڕۆی ئەمڕۆ هه‌ینی ٥-٦-٢٠١٥ لە دهۆك، بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە شاندێكی جڤاتی ڕۆحانیی ئێزدییان بە سەرۆكایەتیی بەڕێز حازم میر تەحسین به‌گ، جێگری میری ئێزدییان كرد.
لە دیدارەكەدا كە به‌ڕێز بابەشێخ گەورەپیاوی ئایینی و ژمارەیەك لە پیاوانی ئایینیی ئێزدی و نوێنەرانی ماڵی ئێزدییان لە ئەڵمانیا ئامادە بوون، شاندی میوان خۆشحاڵیی خۆیان بەم دیدارە نیشان دا و سوپاسی بەڕێز سەرۆك وەزیران و پارێزگاری دهۆك و دامودەزگاكانی حكوومەتی هەرێمی كوردستانیان لە سنووری پارێزگای دهۆك كرد، بۆ ئەو كۆمەك و هاوكارییانەی كە هەر لە ڕۆژی یەكەمەوە پێشكەش بە ئاوارە ئێزدییەكانیان كردووە و دەیكەن.
شاندەكە هەروەها بە ناوی خۆیان و تەواوی ئێزدییانی ناوخۆ و دەرەوەی وڵاتەوە، سوپاس و ڕێز و پێزانینی خۆی بۆ خەڵكی ناوچەی بادینان بەگشتی و دهۆك و زاخۆ بەتایبەتی دەربڕی، كە زۆر بە دڵگەرمییەوە پێشوازییان لە ئاوارە ئێزدییەكان كردووە و بە هەموو شێوەیەك هاوكارییان كردوون.
لە بەشێكی دیكەی دیدارەكەدا، شاندەكە داوای پشتگیرییان لە بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان كرد بۆ دامەزراندنی جڤاتی ئێزدییان كە داواكاریی تەواوی پێكهاتەكانی ئێزدییانە لە ناوخۆ و دەرەوەی وڵات، بۆ ئەوەی لەگەڵ میر و جڤاتی ڕۆحانیی ئێزدییان و لایەنە پەیوەندیدارەكانی حكوومەتی هەرێمی كوردستان، كاروباری ئێزدییەكان لە ناوخۆ و دەرەوەی وڵات بەڕێوە ببات، بۆ ئەو مەبەستەش كۆنگرەیەكی دامەزراندن ده‌به‌ستن كە تیایدا نوێنەرانی ئێزدییان لە ناوخۆ و دەرەوەی وڵات بەشداری دەكەن.
لای خۆیەوە، بەڕێز نێچیرڤان بارزانی تەواوی پشتگیریی خۆی بۆ دامەزراندنی جڤاتی ئێزدییان دەربڕی و هەموو پشتگیرییەكی بۆ سازدانی كۆنگرەی دامەزراندنی جڤاتەكە دووپات كردەوە. هه‌روه‌ها ڕایگەیاند كە دامەزراندنی جڤاتی ئێزدییان هەنگاوێكی زۆر كردەییە بۆ پاراستنی تایبەتمەندیی ئایینی و كولتووریی ئێزدییەكان. هەروەها ڕوونی كردەوە كە هیچ كەسێك ناتوانێت ناسنامەی نەتەوەییی ئێزدییەكان كە كوردن، بخاتە ژێر پرسیارەوە و ئاماژەی بەوە دا كە ئێزدییه‌كان لە مێژوودا باجێكی زۆر گەورەیان داوە بۆ پاراستنی زمان و ناسنامەی نەتەوەیی و تایبەتمەندیی ئایینیی خۆیان.
بەڕێز سەرۆك وەزیران دووپاتی كردەوە كە تەواوی پشتگیری لە پاراستنی تایبەتمەندیی ئایینیی ئێزدییەكان دەكات و پاراستنی ئەو تایبەتمەندییە ئایینییەی بە ئەرك زانی. جەختیشی لەوە كردەوە كە ئەوەی لە لایەن تیرۆریستانی داعشەوە دەرهەق بە ئێزدییەكان كرا، هیچی لە كیمیابارانكردنی هەڵەبجە و ئەنفالەكان كەمتر نییە.
ئەمڕۆ پێنجشەممە ٢٣/٤/٢٠١٥ بەڕێز (مەسعود بارزانی) سەرۆکی هەرێمی کوردستان بە مەبەستی ئاگاداربوون لە ڕەوشی کوردانی ئێزدی و ئاوارەكان و ئاڵوگۆڕكردنی بیروڕا دەربارەی دواڕۆژی ناوچەكەیان و شەڕی داعش، لەگەڵ ژمارەیەک لە كەسایەتی و پیاوماقووڵانی کوردی ئێزدیی دەڤەری شنگال و شێخان و باشیک کۆبوویەوە.
لە دیدارەکەدا (سەرۆک بارزانی) وتەیەکی پێشکەش کرد و تێیدا باسی ئەو کارەساتەی کرد کە بەسەر خوشك و برایانی ئێزدیدا هات كە درێژەپێدەری ئەو كارەساتانەیە كە بەسەر گەلی كوردستاندا هاتووە و ئەوەیشی باس كرد كە ئێزیدییەكان لەبەر كوردبوون و ئێزیدیبوونیان بوونە ئامانجی تیرۆریستان بەڵام دوژمنان لەو پیلانەی کە دایان‌نابوو بۆ لەناوبردنی ئێزدییەکان، شکستیان هێنا و، پیلانەکەیان سەری نەگرت. سەرۆك بارزانی ڕایگەیاند ئێستا بارودۆخەکە زۆر باشترە لە ساڵی پار و ڕێگاكان بۆ دەڤەری شنگال کراوەیە و، تێكڕای گەلی كوردستان و، هەموو دنیایش پاڵپشتی ئێزدییەکانە و پێشمەرگە و ڕۆڵەكانی گەلی كورد بە خوێنی خۆیان دەڤەرەكەیان ڕزگار كرد.
(سەرۆک بارزانی) لە بەشێکی دیکەی وتەکانیدا داوای لە کوردانی ئێزدی کرد کە هەست نەکەن کە کەرامەت و شەره‌فیان شکاوە، چونکە کەرامەت و شەرەفی ئیزدییەکان کەرامەت و شەرەفی میللەتی کوردە، داوایشی لێ کردن کە ئومێدیان هەبێت و باوەڕیان بە خۆیان هەبێت و داهاتوو هی ئێزیدییەكانە و بەڵێنیشی پێ دان کە لە چوارچێوەی بەرنامەیەکی سەربازیی گشتگیر و سەرتانسەریدا، گشت ناوچەکانیان ئازاد دەکرێتەوە و، ئاماژەیشی بەوەدا كە لەڕووی ئابووری و ئاوەدانكردنەوە بایەخێكی تایبەت بە ناوچەی ئێزیدییەكان دەدرێت بۆ ئەوەی بتوانن پشت بە خۆیان ببەستن.
هەر لەم كۆبوونەوەیەدا سەرۆک بارزانی بە ئیزدییەکانی ڕاگەیاند: "دەبێ داهاتووتان زامن بێ و، نابێ ڕێگە بدرێت جارێکی دی کارەساتی لەو شێوەیە دووبارە ببێتەوە، دەبێ ئێزدییەکان گشت ئیمکانیاتێکیان بۆ دابین بکرێ هەتا ناوچەکەی خۆیان بپارێزن و بەرگریی لێ بکەن؛ ئەو بابەتەیش تاوتوێ دەکرێت کە دەڤەری شنگال بکرێتە پارێزگا."
سەبارەت بە داهاتووی ناوچەکان و چارەنووسی کوردانی ئێزدی بەڕێز سەرۆکی هەرێمی کوردستان جەختی کردەوە کە: "هیچ کەس بۆی نییە کە داهاتووی کوردانی ئیزدی و چارەنووسیان دیاری بکات، کوردانی ئێزدی خۆیان خاوەن بڕیاری دیاریکردنی چارەنووسی ناوچەکانیانن و، بڕیار لە دیاریکردنی ناسنامەی نەتەوەیی خۆیان دەدەن و، چ بڕیارێکیشیان دا، دەبێ ئەو بڕیارە جێبەجێ بكرێت.
لە بەرانبەردا کەسایەتی و پیاوماقووڵانی کوردانی ئێزدی سوپاسی سەرۆک (بارزانی)ـیان کرد بۆ خەمخۆری و پەرۆشیی بۆ کوردانی ئێزدی و هاتنی سەرۆكیان بۆ چیای شنگال بە ڕووداوێكی مێژوویی وەسف كرد. هەروەها سوپاسی هیزەکانی پێشمەرگەیان کرد كە بۆ بەرگری لە کوردانی ئێزدی و ئازادكردنی دەڤەرەكەیان خۆێنی خۆیان بەخشیوە، هەروەها ئامادەبووان جەختیان لە كوردبوون و ناسنامەی نەتەوەیی خۆیان کردەوە. لەم دانیشتنەدا كەسایەتییە ئێزیدیەكان كۆمەڵێك داواكارییان خستەڕوو و سەرۆك بارزانیان لە كێشە و گرفتەكانیان ئاگادار كردەوە.
بۆ بینینی وتارەكەی سەرۆك بارزانی ئێرە كلیك بكە
کوردی ئێزدی نموونەی بەرخودان و خۆڕاگریی گەلەکەمانن کە سەرەڕای هەموو هەوڵەکان بۆ قڕکردن و تواندنەوەیان، هیچ دوژمنێك نەیتوانیوە كوردانی ئێزیدی لەناو ببات هەر بۆیە سەرەڕای دڕندەیی و هەموو کارە نامرۆڤانەکانی تیرۆریستانی داعش لەکاتی داگیرکردنی دەڤەری شنگال، نەیانتوانی ئیرادەی ئێوەی ئازیز تێکبشکێنن و بەرخودان و خۆڕاگریتان بوو بە پەیامێک بۆ هەموو دۆست و دوژمنان کە ئێزدییەکان بەشێکی دانەبڕاوی گەلی کوردستانن و هەر لەو پێناوەشدا بوو کە سەدان ڕۆڵەی کوردستان لە خانەقینەوە تا دەگاتە زاخۆ بە چەکی شەرەفی پێشمەرگایەتییەوە هاتن و بۆ ئازادکردنەوەی دەڤەری شنگال خوێنی گەشیان ڕژایە سەر خاکی ئەو دڤەرە و شەهید بوون، خوێنێ ئەو شەهیدانە پەیامی ڕوونە کە هیچ هەوڵێک ناتوانێ کوردی ئێزدی لە کوردستان و گەلەکەمان داببڕێت.
لە سایەی ئازایەتی و گیانفیدایی پێشمەرگەوە ئێستا زۆربەی ناوچەکانی دەڤەری شنگال لەدەستی تیرۆرسیتانی داعش ئازادکراون و بە دڵنیاییەوە هیچ بستێک لەخاکی کوردستان لەژێر دەستی تیرۆریستاندا ناهێڵینەوە و ئەم ڕەوشەی ئێستای خوشک و برایانی ئێزدی بە کۆتایی دێت و بە سەربەرزییەوە دەگەڕێنەوە ناو ماڵی خۆیان و دڵنیاشتان دەکەینەوە کە پێشمەرگە دەبێتە شورەیەکی پۆڵایین بۆ پاراستنی ئێوە و سەرجەم پێکهاتەکانی کوردستان.
لە جەژنی سەری ساڵی ئێزدیدا جەخت لەوە دەکەینەوە کە بە هەموو توانامانەوە پاڵپشتیی خوشک و برایانی ئێزدی دەکەین و دەبێ خۆیان بڕیار لە چارەنووسی خۆیان بدەن و ڕێگە نادەین کەسانێک چارەنووسی ئەوان دیاری بکەن و سوورین لەسەر پاراستنیان و دابینکردنی داهاتوویەکی دوور لە ناخۆشی و چەوسانەوە.
مسعود بارزانی
سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان
15/4/2015
خێزانێکی کوردی ئێزیدی ئاوارە لە کامپی خانکی لە پارێزگای دهۆک
هەولێر، هەرێمی کوردستان، عیراق (ماڵپەڕی حکومەتی هەرێم) - ئەگەرچی ئەو تاوانانەی لەدژی هاوڵاتیانی مەدەنیی عیراق وهەرێمی كوردستان لەلایەن چەكدارانی رێکخراوی تێرۆرستی دەوڵەتی ئیسلامی نا سراو بە داعش ئەنجامدران دەکرێ بخرێنە خانەی تاوانی كۆمەڵكوژی، بەڵام بە ئەندامنەبوونی عیراق لە دادگای تاوانی نێودەوڵەتی بووەتە تەگەرە بەر هەوڵەکانی ناساندنی یاسایی ئەو تاوانانە بە کۆمەڵکوژی.
مەحمود حاجی ساڵح، وەزیری كاروباری شەهید وئەنفالكراوان، وسەرۆكی لیژنەی بەجینۆسایدناساندنی تاوانەكانی دژ بەمەسیحی وكوردی ئێزدی، ئەم خاڵەی پشتڕاستكردەوە ودووپاتیكردەوە کە "تا ئێستا عیراق ئامادە نیە ببێتە ئەندام لەو دادگایەدا، بەم شێوەیەش رێكاری یاسایی لەبەرامبەر بەجینۆسایدناساندنی ئەم تاوانانە بەڕێگایەكی سەختدا تێدەپەڕێت".
وەزیری كاروباری شەهید وئەنفالكراوان لەلێدوانێكی تایبەت بەماڵپەڕی حكومەتی هەرێمی كوردستان رایگەیاند، "مەرجی هەرە سەرەكی دادگاییكردنی ڕێكخراوی تێرۆریستی داعش و بەجینۆسایدناساندنی تاوانی دژ بە كوردی ئێزیدی و پێكهاتە ئاینی و نەتەوەییەكانی دیكە، بەئەندامبوونی عیراقە لە دادگای تاوانی نێودەوڵەتیدا، بەڵام لەمیانەی گفتوگۆی لیژنەكەیان لەگەڵ سێ باڵوێزی عێراق لە چەندین دەوڵەتی ئەورووپاییدا، وا روون بۆوە كە عێراق ئامادە نیە ببێتە ئەندام لە دادگای ناوبراودا".
وەزیر رایگەیاند، ئەم هەڵوێستەی عیراق رێگرە لەبەردەم دروستبوونی دادگایەكی لەم جۆرە لەعیراق ولەهەرێمی كوردستان ولە یاسای عێراقیدا هیچ بڕگەیەك نیە باس لە كۆمەڵكوژی بكات، بۆیە تاكە چارەسەری لەم حاڵەتەدا ئەوەیە "عێراق ڕازی بكرێت كە تەنها بۆ ئەم كەیسە ڕەزامەندی بداتە دادگا بۆ ئەوەی لێی بكۆڵێتەوە، ئەمەش هەوڵێكی زۆری دەوێت لەلایەن نوێنەرانی كورد لە مەركەزی بڕیاردان لە حكومەتی فیدرالی بۆ دەركردنی بڕیارێكی لەو جۆرە بەمەرجێك عێراق كەیسی دیكەی لەگەڵدا تێكەڵ نەكات".
دوای هێرشەكانی داعش بۆ سەر مووسڵ وچەندین ناوچەی دەورووبەری كە زۆرینەی دانیشتوانی كوردی ئێزدی وپێكهاتە ئایینیەكانی دیكەن، چەندین تاوانی کوشتاری لەدژیاندا ئەنجامدا. هەربۆیەش، حكومەتی هەرێم بەپێی فەرمانی سەرۆكایەتی ئەنجوومەنی وەزیران لە 17ی ئاب 2014دا لیژنەیەكی بۆ ئەم پرسە پێكهێنا وهەر زوو لیژنەكە دەستیكرد بە كۆكردنەوەی ژمارەیەكی زۆری بەڵگەنامەو كورتە فیلم ووەزارەتی كاروباری شەهید وئەنفالكراوانیش ناوەندێكی تایبەت بە لێكۆلینەوە و كۆكردنەوەی بەڵگه و تاوانی لە دهوك دامەزراند كە تا ئێستا زیاتر لە 300 دوسێی ئامادەكردووە و لێكۆلینەوە لێیان بەردەوامەو 65 دۆسێیان بۆ دادگا ئامادەیە.
وەزیر رایگەیاند بەئەندامبوونی عیراق لەو دادگایەدا بەرپرسیارێتی قورس دەخاتە ئەستۆی كە رەنگە نەتوانێ جێبەجێی بكات. بۆیە بەهەر بیانوێك بێت خۆی ئەو پرسەی پشتگوێخستووە، هاوكات ئەوەشی خستەڕوو ئەگەر ئەم رێكارە یاساییە ورێكارە پێشنیاركراوەكانی دیكە سەرنەكەوت ئەوا پێویستە "لەڕێی ئەنجومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتییەوە بڕیارێكی تایبەت دەربكرێت بۆ دەستبەكاربونی دادگا لە كەیسی ناوبراو یاخود بۆ دامەزراندنی دادگایەكی تایبەت بەو كەیسە بەهەمان شێوەی دادگای تاوانەكانی یوگوسلاڤیا و دادگای تاوانەكانی ڕواندا".
ئاماژەی بەوەشدا، ئەو لیژنەیەی خۆی سەرۆكایەتی دەكات پێشنیاری كردووە شاندێک "بنێرێتە بەغدا بۆ گفتوگۆكردن لەگەڵ هەر سێ سەرۆكایەتییەكەی عیراق ووەزارەتی دەرەوە و دادی بەمەبەستی وەرگرتنی رەزامەندی بۆ سپاردنی ئەم كەیسە بە دادگای تاوانی نێودەوڵەتی و وڵاتانی ئەندامانی هەمیشەیی ئەنجومەنی ئاسایش بهێنرێنە سەر ئەو بڕوایەی بڕیارێكی تایبەت بە مەبەستی سپاردنی كەیسەكە بە دادگای تاوان دەربكات".
مەحمود حاجی ساڵح، ئاماژەی بە مەترسی كاری یەك لایەنەی لەبارەی ئەم كەیسانەوە كرد وراشیگەیاند کە حكومەتی هەرێم هەموو رێكارێكی یاسایی دەگرێتەبەر بۆ ڕێگەگرتن لەو هەوڵانەی كە هەندێك كەس و لایەن دەیدەن بۆ ناساندنی كوردی ئێزدی وەكو گەلێكی جیاواز لە كورد و خۆجیاكردنەوە لە گەلی كوردستان. بەپێویستیشی زانی پرسی پاڵپشتی نێودەوڵەتی بۆ پێشمەرگە لەشەڕی دژی تیرۆر بەتەواوی بۆ باسكردنی ئەم پرسە سوودی لێوەربگیرێت.
بۆ باسكردنی ئەو پرسە وخستنەڕووی ئەو تاوانانەی لەدژی كوردی ئێزدی ومەسیحی ئەو ناوچانەی كە بەدەستی داعشەوەبوون، رۆژانی 8 و 9ی شوباتی رابردوو لەهۆڵی مامۆستا سەعد عەبدوڵلا لە هەولێر، كۆنفڕانسێك بەبەشداری حكومەتی هەرێمی كوردستان وژمارەیەكی زۆر لە رێكخراوە نێودەوڵەتیەكان وشارەزایان لەبواری یاسای نێودەوڵەتی وكۆمەڵكوژی وچەندین كەسایەتی ئایینی ئیسلام ومەسیحی وئێزدی بەڕێوەچوو، تیایدا لەچەندین دانیشتنی جیاوازدا باس لەو رێوشوێن وچارەسەریە یاساییانە كرا كە پێویستە بۆ بەجیهانی ناساندنی ئەم تاوانانە بگیرێنە بەر، ئەمە جگە لەوەرگرتنی شایەدی ژمارەیەک لە رزگاربووان لە دەستی تیرۆریستان لەبارەی ئەو تاوانانەی لەدژی ئەواندا كراون.
نیهاد قازی سەرۆكی رێكخراوی پاراستنی ئایینەكانی عیراق لەلێدوانێكی تایبەت بۆ ماڵپەڕی حكومەتی هەرێمی كوردستان مەترسی خۆی لەئایندەی ئایینەكانی عیراق وناوچەكە نیشاندا ودووپاتیكردەوە لەدوای هێرشەكانی داعش بۆ سەر عیراق وبەكۆمەڵكوشتنی ژمارەیەكی زۆر لەئێزدی ومەسیحی وتەنانەت موسڵمانیش بەجیاوازی ئایین ومەزهەبەكانیانەوە، ناوچەكەی خستە ژێر مەترسیەكی زۆر گەورە كە دەرچوون لێی كارێكی ئاسان نییە وبەتاكە كەس ولایەن ناكرێت.
ئاماژەی بەوەشدا "پێویستە حكومەتی عیراق درك بەو مەترسیە بكات كە زۆر دەمێكە هۆشداری لەبارەوە دراوە و ئەو وێنە سلبیەی لەبارەی رەوشی مەترسیداری ئایینەكان تیایدا نەمێنێت وهەنگاوی جدیتر بۆ دەرچوون لەو گرفتانەوە بنێت".
قازی ئەوەشی خستەڕوو،" لەمیانەی ئەو كۆنفڕانسەی لەهەولێردا بەڕێوەچوو، هەموو لایەك لەسەر ئەوە هاوڕابوون كە پێویستە لەسەر ئاستی نێودەوڵەتیدا پاڵپشتی كەیسەكانی كۆمەڵكوژی كوردی ئێزدی ومەسیحی بكرێت وچیتریش كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی لەئاست ئەو تاوانانە بێ دەنگ نەبێت بەڵام ئەوەش بەبێ هەوڵی جدی حكومەتی عیراق كارێكی ئاسان نیە".
پێشنیوه‌ڕۆى ئه‌مڕۆ پێنجشه‌ممه 14ى ئابى 2014، به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانى سه‌رۆك وه‌زیرانى هه‌رێمى كوردستان له دهۆك پێشوازى له شاندێكى كوردانى ئێزدى كرد كه له به‌ڕێزان حازم میر ته‌حسین به‌گ كوڕى میرى گه‌وره‌ى ئێزدییان له جیهان و نوێنه‌رى جه‌نابیان و جڤاتى ڕۆحانیى ئێزدییان و باباشێخ گه‌وره‌پیاوى ئایینى و ژماره‌یه‌ك له پیاوماقووڵان و كه‌سایه‌تیى ئێزدییانى شه‌نگال و ناوچه‌كانى دیكه‌ى ئێزدییان پێك هاتبوو.
له سه‌ره‌تاى دیداره‌كه‌دا كه هه‌ر یه‌ك له به‌ڕێزان وه‌زیرى دارایى و ئابوورى و وه‌زیرى پلاندانان و پارێزگارى دهۆك ئاماده‌ى بوون، وێڕاى به‌خێرهێنان، به‌ڕێز سه‌رۆك وهزیران ئه‌وه‌ى خسته ڕوو كه ئه‌و هیواى ده‌خواست له‌گه‌ڵ ئه‌وان له بارودۆخێكى باشتردا یه‌كتر ببینن و دڵنیاى كردنه‌وه كه به‌سه‌ر تیرۆردا سه‌رده‌كه‌ون، به‌ڵام ئه‌و برینه‌ى له ئه‌نجامى مه‌ینه‌تییه‌كانى خه‌ڵكى شه‌نگال و ناوچه‌كانى دیكه دروست بووه، به تایبه‌تى ڕفاندنى خوشكانى ئێزدیمان له لایه‌ن تیرۆرستانى داعشه‌وه كه خه‌مێكى زۆر گه‌وره‌یه، برینێكه هه‌میشه به كراوه‌یى ده‌مێنێته‌وه. دووپاتیشى كرده‌وه كه هه‌رچى له‌توانادایه ده‌یكه‌ن و حكوومه‌ت له هه‌وڵى به‌رده‌وامدایه بۆ ئه‌وه‌ى بتوانێت چاره‌نووسى ئه‌وان بدۆزێته‌وه و ڕزگارییان بكات.
پاشان تیشكى خسته سه‌ر ڕووداوه‌كان و دووپاتى كرده‌وه كه وێڕاى سه‌ختى و دووره‌ده‌ستیى جوگرافیاى ناوچه‌ى شه‌نگال كه له سنوورى هه‌رێمى كوردستان دابڕاوه، ناهاوسه‌نگییه‌كى ته‌واویش له نێوان چه‌ك و تفاقى پێشمه‌رگه و هێزه‌كانى تیرۆرستانى داعشدا هه‌بووه، به‌ڵام دووپاتیشى كرده‌وه كه كه‌موكوڕى و هه‌ڵه‌ش هه‌بووه و هه‌موو ڕێكارێك به‌رامبه‌ر ئه‌وانه‌ى خه‌مساردییان كردووه ده‌كرێت و سزا ده‌درێن، هه‌روه‌ها دڵنیاى كردنه‌وه كه سه‌ركه‌وتن به‌ڕێوه‌یه و هه‌موو خوشك و برایانى ئێزدى به سه‌ربه‌رزى و سه‌رفرازى ده‌گه‌ڕێنه‌وه سه‌ر ماڵ و حاڵ و زێدى خۆیان.
لاى خۆیه‌وه بابا شێخ گه‌وره‌پیاوى ئێزدییان داواى كرد كه ده‌زگاكانى حكوومه‌ت ئه‌وپه‌ڕى هه‌وڵه‌كانیان بخه‌نه گه‌ڕ بۆ ئه‌وه‌ى هه‌موو هاوكارى و یارمه‌تییه‌ك پێشكه‌ش به خه‌ڵكى ئاواره و ده‌ربه‌ده‌رى شه‌نگال و ناوچه‌كانى ده‌وروبه‌رى بكرێت. پاشان به‌شدارانى كۆبوونه‌وه؛ پوخته‌یه‌كیان له به‌سه‌رهات و ڕووداوه‌كان و دید و بۆچوونى خۆیان بۆ چۆنیه‌تیى مامه‌ڵه‌كردن و به‌هاناوه‌چوونى ئاواره‌كان خسته ڕوو.
به‌شدارانى كۆبوونه‌وه هه‌روه‌ها سوپاس و پێزانینى خۆیان بۆ حكوومه‌ت و خه‌ڵكى هه‌رێمى كوردستان و پارێزگاى دهۆك بۆ به‌هاناوه‌چوونى لێقه‌وماوان ده‌ربڕى و داوایان كرد هه‌ڵمه‌تێكى گه‌وره‌ى نێوده‌وڵه‌تى بۆ هاوكاریكردنیان بكرێت و شه‌نگال و ناوچه‌كانى دیكه له لایه‌ن پێشمه‌رگه‌وه ئازاد بكرێن. هه‌روه‌ها داوایان كرد كه هه‌وڵ بدرێت پاراستنێكى نێوده‌وڵه‌تى بۆ ناوچه‌كانى كوردانى ئێزدى هه‌بێت، به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زیرانیش پشتگیریى ته‌واوى خۆى بۆ ئه‌م داواكارییه دووپات كرده‌وه.
له كۆتاییى دیداره‌كه‌دا به‌ڕێز سه‌رۆك وهزیران جه‌ختى له‌وه كرده‌وه كه حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان هه‌موو ڕێكارێكى پێویست و به‌په‌له‌ى گرتووه‌ته به‌ر بۆ ئه‌وه‌ى به هاناى ئاواره‌كانه‌وه بچێت و له هه‌وڵى به‌رده‌وامدایه بۆ ئه‌وه‌ى پردێكى به‌هاناوه‌چوونى خێرا له نێوان هه‌ولێر و ئه‌ورووپادا بكرێته‌وه تا كۆمه‌ك و هاوكارییه نێوده‌وڵه‌تییه‌كان بگه‌یه‌نێته لێقه‌وماوان.
به‌ڕێز سه‌رۆك وهزیران هه‌روه‌ها بڕیارى دا هه‌ر خێزانێكى ئێزدیى ناوچه‌ى شه‌نگال به‌پێى پسووله‌ى خۆراك هاوكارییه‌كى به‌په‌له‌ى دارایى پێ بدرێت و بۆ ئه‌م مه‌به‌سته لیژنه‌یه‌كى تایبه‌ت پێك بێت. هه‌روه‌ها ڕایگه‌یاند: حكوومه‌ت هه‌موو ڕێكارێك ده‌گرێته به‌ر بۆ ئه‌وه‌ى به‌سه‌رهاتى ئێزدییه‌كان له‌سه‌ر ئاستى نێوده‌وڵه‌تیدا و له ڕووى یاساییه‌وه وه‌ك جینۆساید و قڕكردنى ئایینى و نه‌ژادى مامه‌ڵه‌ى له‌گه‌ڵدا بكرێت.
دوایین هەواڵەکان
- نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئێران: سەردانەکەی پزیشکیان ئاماژەیە بۆ گرنگیدانی ئێران بە هەرێمی کوردستان
- هه‌رێمى كوردستان و ئێران جهخت له برهودان به پهيوهندييهكانيان دهكهنهوه
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی: سەردانی سەرۆک کۆماری ئێران مێژوویی بوو
- نازم دەباغ له وتووێژ له‌گه‌ڵ ئاژانسی ئیرنا: مەسعوود پزشکیان سەردانی هەولێر دەکات
- نازم دەباغ: کاتی سەردانی پزیشکیان بۆ عێراق دیار نییە
- «سەلام رشدی» له‌گه‌ڵ شاندی یهکێتی هاورده و ناردنکارانی لقی هه‌ولێر کۆبۆوه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى: ههميشه پشتيوانى و بهرگرى له مافهكانى ئێزدييان دهكهين
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی له‌گه‌ڵ باڵیۆزی یهکێتیی ئهورووپا کۆبووهوه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى له‌گه‌ڵ باڵيۆزى نهمسا كۆبووهوه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى سوپاسى جهنهرال ڤاول ده‌كات