ئێوارەی ئەمڕۆ پێنجشەممە 7 - 4 - 2016 بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان، پێشوزای لە بەڕێز خێرت بۆرژوا سەرۆك وەزیرانی هەرێمی فلاندەرزی بەلجیكا و شاندێكی یاوەری كرد.

لە دیدارێكدا بەڕێز بۆرژوا خۆشحاڵیی خۆی بە سەردانی هەرێمی كوردستان دەربڕی و ئاماژەی بەوە دا كە هەرێمی كوردستان لە ناوچەیەكی پڕ ئالۆز و نائارامدا، هەرێمێكی ئارام و پێشكەوتووە و پێكەوەژیانی پێكهاتە نەتەوەیی و ئاینییەكان و ئارامی و پێشكەوتنە بەردەوامەكانی هەرێمی كوردستانیشی بەرز نرخاند. هەروەك دەسخۆشی لە خەڵك و حكوومەتی هەرێمی كوردستان و پێشمەرگە كرد كە سەرەڕای قەیرانی دارایی، توانیویانە لەجیاتی جیهانی ئازاد پلانە مەترسیدارەكانی تیرۆرستان شكست پێ بهێنن و پێشوزای لە ژمارەیەكی یەكجار زۆری ئاوارە و پەنابەری دەستی تیرۆر بكەن و خزمەتگوزاری پێویستیان بۆ دابین بكەن.

لە بەشێكی دیكەی قسەكانیدا هەموو هاوكاری و هەماهەنگییەكی هەرێمی فلاندەرزی لە بوارە جیاجیاكاندا بە تایبەتیش لە بوارەكانی ئابووری و مۆركردنی گرێبەستی ئابووری و خوێندنی باڵا و پەروەردەدا لەگەڵ هەرێمی كوردستان پیشان دا و بۆ ئەم مەبەستەش هیوای خواست كۆمسیۆنێك لەنێوان هەردوولادا پێكبهێندرێت بۆ ئەوەی لە ڕێگەیەوە پەیوەندییە دووقۆڵیەكانیش زیاتر پتەو بكرێن.

لای خۆیەوە بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان سوپاسی ئەو سەردانە و هەڵوێستی بەرێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی فلاندەرزی بەلجیكی كرد بۆ تێڕوانینیان سەربارەت بە هەرێمی كوردستان و سەرەخۆشیشی لە بەرێزیان كرد بۆ قوربانیانی هێرشە تیرۆرستییەكەی داعش لە بروكسێلی پایتەختی بەلجیكا. ئاماژەی بەوەش دا كە پێكەوەژیانی پێكهاتەكانی هەرێمی كوردستان مێژوویەكی دوورودرێژی هەیە و شانازی پێوە دەكەن.

سەبارەت بە شەڕی دژی داعشیش بەڕێز سەرۆك وەزیران جەختی لەوە كردەوە كە پێویستە بنەماكانی مرۆڤایەتی بپارێزرێن و داوای لە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتیش كرد لەڕووی سەربازی و مرۆییەوە زیاتر هاوكاریی هەرێمی كوردستان بكات و ئامادەییی هەرێمی كوردستانیشی بۆ هەر هاوكاری و هەماهەنگییەك لەگەڵ هەرێمی فلاندەرز دەربڕی و دووپاتی كردەوە كە هەرێمی كوردستان پێویستی بە ئەزموونی بەلجیكایە بۆ باشتركردنی سیستمی ئیداری و جێبەجێكردنی چاكسازی كە ماوەیەكە بۆ تێپەڕاندنی قەیرانی دارایی و باشتركردنی سیستمی بەرێوەبردن لەلایەن حكوومەتی هەرێمی كوردستانەوە، دەست بە جێبەجێكردنی چەند ڕێكار و پلانێكی چاكسازی كراوە.

تاوتوێكردنی باوردۆخی ناوچەكە بەگشتی و عێراق بەتایبەتی و چەند بابەتێكی پەیوەندیدار، لایەنێكی دیكەی دیدارەكە بوو.

لە كۆتایی دیدارەكەدا هەردوو سەرۆك وەزیران دیاری و یادگارییان گۆڕییەوە.

ڕۆژی پێنجشەممە 7ـی 4ـی 2016 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە خێرت بۆرژوا سەرۆك وەزیرانی هەرێمی فلاندەرزی بەلجیكا و شاندێكی یاوەری كرد كە پێكهاتبوو لە كۆن یۆنگبلوت بەرپرسی فەرمانگەی كاروباری دەرەوەی هەرێمی فلاندەرز و ژمارەیەك لە بەرپرس و ڕاوێژكاری ئەو هەرێمە.

لە دیدارەكەدا سەرۆك وەزیرانی هەرێمی فلاندەرزی بەلجیكا سوپاسی ڕەخساندنی دیدارەكە و ئەو پێشوازییەی كرد كە لەخۆی و شاندە یاوەرەكەی كراوە. هەروەها وێڕای باسكردنی ئەو تەحەدییاتەی كە ڕووبەڕووی خەڵكی كوردستان بووەتەوە، ستاییشی سەركەوتن و خۆڕاگریی گەلی كوردستان و قوربانیدانی پێشمەرگەی كرد لە شەڕی دژی تیرۆریستان و دڵخۆشی خۆیشی نیشان دا بەو سیستەمەی كە خەڵكی كوردستان لە ڕەچاوكردنی مافەكانی مرۆڤ و پێكەوەژیان و بەشداریی ئافرەت پەیڕەوی دەكەن. هەروەها ئامادەیی خۆی و وڵاتەكەیشی نیشاندا بۆ پشتگیرییكردنی گەلی كوردستان و پێزانینیشی بۆ ڕۆڵی سەرۆك بارزانی لە سەركەوتنەكانی كوردستان هەبوو و ئەوەی خستەڕوو كە لەوە دڵنیان كە ئاییندەی كوردستان لە دەستێكی ئەمیندایە.

لەبەرانبەردا سەرۆك بارزانی سوپاسی هاوسۆزی و پشتگیریی شاندی میوانی كرد و سەرەخۆشیی لە گەلی بەلجیكا و شاندی میوان كرد بۆ قوربانیانی ڕووداوە تیرۆریستییەكانی شاری بروكسڵ و ڕایگەیاند كە گەلی كوردستان كە خۆی قوربانیی دەستی تیرۆرە، هاوسۆزە لەگەڵتان و وێڕای ئاماژەدان بە هەڕەشەكانی تیرۆر هێمای بەوەدا كە هەڕەشەی تیرۆر هەموو لایەك دەكاتە ئامانج و ڕووبەڕووبوونەوەیشی هەوڵێكی جددی و هەمەڵایانە و دڵسۆزانەی پێویستە هەم لەڕووی سەربازی هەمیش لەڕووی فكری و ئابووری و كۆمەڵایەتی.

سەرۆك بارزانی لە درێژەی قسەكانیدا ڕۆشنایی خستەسەر تەحەدییاتی بەردەم گەلی كوردستان و هەروەها هۆكارەكانی قەیرانی دارایی و باسیشی لەوە كرد كە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی لە مەسەلەی ئاوارەكان وەك پێویست یارمەتیی هەرێمی نەداوە و حكوومەتی عێراقیش لەمبارەیەوە كەمترخەم بووە.

هەر لەم دیدارەدا باس لە مێژووی سیاسیی عێراق و قەیرانی سیاسیی ئێستا و شەڕی ئازادكردنی موسڵ و قۆناغی دوای ئازادكردنی موسڵ و هەروەها ئاییندەی پەیوەندییەكانی نێوان هەرێم و بەغدا كرا.

پاشنیوەڕۆی ئەمڕۆ دووشەممە 30/11/2015 بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان، پێشوازی لە بەڕێز هاندریك ڤان دیڤێلدا باڵیۆزی بەلجیكا لە ئوردن كرد كە هاوكات باڵیۆزی وڵاتەكەیەتی بۆ عێراق بەڵام لە ئوردن كاروبارەكانی بەڕێوەدەبات.

لە دیدارێكدا خۆشحاڵیی خۆی بە سەردانی هەرێمی كوردستان دەربڕی و دەستخۆشیی لە هێزەكانی پێشمەرگە كرد بۆ ئەو سەركەوتنانەی لە بەرامبەر تیرۆر بەدەستی هێناوە بە تایبەتی لە ڕزگاركردنی شاری شنگال لە چنگی داعش. لە هەمان كاتدا هەوڵ و تەقەلاكانی حكوومەتی هەرێمی بۆ هاوكارییكردنی ئەو ژمارە زۆرەی ئاوارە و پەنابەران بەرز نرخاند كە لە ترسی تیرۆر ڕوویان لە هەرێمی كوردستان كردووە.

لە بەشێكی دیكەی قسەكانیدا باسی لە ئاڵۆزییەكانی ناوچەكە و ڕووداوەكانی ئەم دواییەی پاریس و بەلجیكای كرد و جەختی لەوە كردەوە كە پێویستە هەموو لایەك زیاتر هاوكار و هەماهەنگ بن بۆئەوەی ڕێگری لە دووبارە بوونەوەی ئەو ڕووداوانە بكرێت و هەوڵەكان بە ئاراستەی بنبڕكردنی مەترسیی تیرۆر لەسەر ناوچەكە و ئاسایشی جیهان بن. هەروەك ئاماژەی بەوەش دا كە لە گەشتەكەیدا سەردانی كەمپەكانی ئاوارە و پەنابەران لە هەرێمی كوردستان دەكات بۆئەوەی لە نزیكەوە ئاگادری ڕەوش و پێداویستییەكانیان بێت و هەوڵیش دەدات لە ڕێگەی ڕێكخراوی یونسێفەوە هاوكاریی زیاتر بگەیەنرێتە ئاوارە و پەنابەران.

لای خۆیەوە بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان سوپاسی سەردانی بەرێزیانی كرد و لە هەمان كاتدا باسی لە گرینگیی هاوپەیمانی و هەماهەنگی بۆ بنبڕكردنی مەترسیی تیرۆر كرد كە سەرتاسەری جیهانی گرتووەتەوە.

لە لایەكی دیكەی قسەكانیدا بەرێز نێچیرڤان بارزانی باسی لە بارودۆخی هەرێمی كوردستان و گرفتی ئاوارە و پەنابەران و ئەو قەیرانە دارایی و ئابوورییە كرد كە ڕووبەڕووی هەرێمی كوردستان بووەتەوە. هەروەك پتەوتر كردنی پەیوەندییەكانی هەرێمی كوردستانی لەگەڵ هەموو وڵاتانی جیهان بە تایبەتی بەلجیكا، دووپات كردەوە.

ڕۆژی دووشەممە 14ـی 9ـی 2015 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە شاندێكی ئەنجوومەنی پیرانی بەلجیكا بە سەرۆكایەتیی سێناتۆر ئەڵان دیتێكس كرد.

لە دیدارەكەدا شاندی میوان ستاییشی خەبات و خۆڕاگری و قوربانیدانی گەلی كوردستان و هێزی پێشمەرگەیان كرد و ڕۆڵی سەرۆك بارزانیان لەو خەباتەدا بەرز نرخاند و هەروەها وێڕای ئاماژەدان بە تێكۆشان و خەباتگێڕییان، بارزانیی نەمریان بە قارەمانێكی مێژوویی وەسف كرد. شاندی میوان ئەوەیشی بە سەرۆك بارزانی ڕاگەیاند كە گەلی بەلجیكا هاوسۆزییەكی تایبەتیان لەگەڵ گەلی كوردستاندا هەیە و جەختیشیان لەوە كردەوە كە كۆمەڵگەی دەولی دەبێ سوپاسگوزاری خەڵك و حكوومەتی هەرێمی كوردستان بێت كە هاوكاری پەنابەرانیان كردووە و سەرباری بوونی كێشە و قەیران، سەدان هەزار ئاوارە و لێقەوماویان وەخۆ گرتووە. هەروەها ئامادەیی خۆیشیان نیشاندا كە بە هەموو توانایەك لە هەوڵی ئەوەدا دەبن كە وڵاتەكەیان و یەكێتیی ئەوروپا هاوكاریی زیاتری سەربازی و مرۆیی پێشكەشی هەرێمی كوردستان بكەن.

لەبەشێكی دیكەی ئەم كۆبوونەوەیە شاندی میوان داوایان لە سەرۆك بارزانی كرد بۆچوون و سیاسەتی هەرێمی كوردستان لەبارەی هەڕەشەی تیرۆریستان و بارودۆخی ناوچەكە و عێراق بخاتە ڕوو.

لەبەرانبەردا سەرۆك بارزانی سوپاسی هەڵوێستی وڵاتی بەلجیكا و وڵاتانی هاوپەیمانانی كرد بۆ هاوسۆزی و یارمەتیدانی گەلی كوردستان و پێشمەرگە و لە وتەیەكیدا باسی لە هەڕەشەی تیرۆریستان بۆ سەر ئاساییشی ناوچەكە و جیهان كرد و جەختی لەوە كردەوە كە ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆر بە كاری هەمەلایەنە و هاوكاریی وڵاتان دەكرێت و جگە لە شەڕی سەربازی پێویستە لەڕووی فكری و ئابووری و كۆمەڵایەتیشەوە شەڕی تیرۆریستان بكرێت. ئەوەیشی خستەڕوو كە گەلی كوردستان خاوەنی فەرهەنگی پێكەوەژیانە و جیاوازیی تاییفە و ئایین بەلایەوە گرنگ نییە و هەرگیزیش نابێتە بەشێك لەو ململانێ تاییفییەی لە ناوچەكەدا لە ئارا دایە و دەستی دۆستایەتی و ئاشتی بۆ هەموو پێكهاتە و تاییفەیەك درێژ دەكات. لەبارەی قۆناغی دوای شكستدانی تیرۆریستان و گەڕاندنەوەی ئاوارەكان سەرۆك بارزانی ئەوەی دووپات كردەوە كە پێویستە گەرەنتی وا هەبێت كە خەڵك بە دڵنیاییەوە بگەڕێنەوە و چیتر كارەساتەكان دووبارە نەبنەوە.

باسكردنی پەیوەندییەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و هەروەها داهاتووی عێراق تەوەرێكی دیكەی ئەم دیدارە بوو.

سەرلەبەیانیی ئەمڕۆ سێشەممە 9/6/2015 بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە بەڕێز دیدیەر ڕیندەرز جێگری سەرۆك وەزیران و وەزیری دەرەوە و بازرگانیی دەرەكی بەلجیكا و شاندێكی یاوەری كرد.

لە دیدارێكدا بەڕێز ڕیندەرز خۆشحاڵیی خۆی بۆ سەردانی هەرێمی كوردستان دەربڕی و ئاماژەی بەوەش كرد كە ئەوان خوازیارن چەند پرۆژەیەك لە بواری ئاو و ووزە لە هەرێمی كوردستان ئەنجام بدەن بە تایبەت كە یاسای وەبەرهێنان لە هەرێمی كوردستان ئاسانكاریی یەكجار زۆر بۆ وەبەرهێنەرە بیانییەكان دەكات لە كاتی ئەنجامدانی پڕۆژەكانیان.

هەروەها ڕۆڵی هێزەكانی پێشمەرگەی لە ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆر بەرز نرخاند و باڵیۆزی نوێی وڵاتەكەشی بە بەڕێز سەرۆك وەزیران ناساند كە بڕیارە مانگی 12ی ئەمساڵ دەست بەكار بێت.

لای خۆیەوە بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان سوپاسی سەردانی جێگری سەرۆك وەزیرانی بەلجیكای كرد و باسی لە خراپیی ڕەوشی ئابووریی هەرێمی كوردستان كرد و هۆكارەكەشی بۆ ڕەوانەنەكردنی بەشە بودجەی هەرێم لەلایەن بەغداوە گەڕاندەوە كە بەهۆیەوە زۆربەی پڕۆژەكانی حكوومی وەستێنراون، بەڵام پڕۆژەكانی كەرتی تایبەت جووڵەی تێدایە و خەریكە دەكەوێتە سەر ڕێچكەی خۆی، ئەمەش دوای ئەوەی وەبەرهێن و بازرگانەكانی بیانی ئەو باوەڕیان بۆ دروستبوو كە لە هەرێم دڵنیایی هەیە و لە ڕووی ئاسایشەوە دەڤەرێكی ئارامە و یاسای وەبەرهێنانیش لە هەرێم هاندەرێكی دیكەیان بوو كە ئاسانكاریی یەكجار زۆریان بۆ دەكات.

هەروەها ئەوەی خستە ڕوو كە ژمارەی ئاوارە و پەنابەران زیاتر لە ملیۆنێك و پێنجسەد هەزار كەسە و لە 32 كەمپدا جێگیر كراون و هاوكارییە نێودەوڵەتییەكانیش تەنیا بۆ پێداویستییە بەپەلەكان بەكار دەهێنرێن، هاوكارییەكانی دیكە لەلایەن حكوومەتی هەرێمی كوردستانەوە دابین دەكرێن و نەتەوە یەكگرتووەكان تیایدا هاوكاریی حكوومەت ناكات.

ئەوەشی خستە ڕوو كە پێشمەرگە لە جیاتی هەموو جیهان ڕووبەڕووی دڕەندەترین گرووپی تیرۆریستی بووەتەوە و ڕۆڵی ئەو تیمە سەربازییەی بەلجیكاشی بەرز نرخاند كە مەشق و ڕاهێنان بە پێشمەرگە دەكەن.

لەبارەی كێشەكانی نێوان هەولێر و بەغداش دووپاتی كردەوە كە حكوومەتی ئێستای عێراق وەك كابینەی پێشوو مامەڵە لەگەڵ هەرێمی كوردستان دەكات بە تایبەت لە بڕینی بودجە و مووچەی كارمەندانی هەرێم و بەشداریپێنەكردنی نوێنەرانی هەرێم لەو كۆنفرانسە نێودەوڵەتییانەی لەبارەی ڕەوشی عێراق و شەڕی دژی داعش ڕێكدەخرێن، بۆیە زۆر ئەستەمە بتوانین بەو شێوەیە بەردەوام بین و جێبەجێنەكردنی دەستوریشی بە هۆكاری كۆی كێشەكان ز سەرەكی ئەو ڕەوشە نوێیەی ئێستا لە عێراقیش دروست بووە بۆ جێبەجێنەكردنی دەستووری هەمیشەیی و قەبوڵ كرد.

لە بەشێكی دیكەی قسەكانیدا هیوای سەركەوتنی بۆ باڵیۆزی نوێی بەلجیكا لە عێراق خواست و ئامادەیی حكوومەتی بۆ هەر ئاسانكاری و هاوكارییەك دەربڕی

ئەمڕۆ بەڕێز فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكومەت پێشوازی لە بەڕێز تۆماس بایكلاند باڵیۆزی بەلجیكا لە عیراق و نیشتەجێی ئوردەن كرد.

لە دیدارەكەدا بەڕێز بایكلاند خۆشحاڵی خۆی بۆ ئەو سەردانە نیشاندا و گووتی ووڵاتی بەلجیكا لەم ماوەیەدا خەریكی پڕۆسەی پێكهێنانی حكومەتە و پێشبینی دەكرێ لە مانگی داهاتوو حكومەتی نۆێی بەلجیكا پێكبهێنرێت.

بەڕێزیان گووتی ئەمڕۆ لێرەین بۆ ئامادەبوون لە پرۆسەی رادەستكردنی یارمەتیە مرۆییەكانی گەلی بەلجیكا كە 13 تەن كۆمەك و پێداویستی مرۆیی لەخۆ گرتووە بۆ بە هانا هاتنی ئەو پەناهەندانەی روویان لە هەرێمی كوردستان كردووە. هاوكات بەڕێزیان ستایشی قارەمانیەتی پێشمەرگەی كوردستانی كرد لە رووبەڕووبوونەوەیاندا بەرامبەر تیرۆرستانی داعش و هیوای خواست ئارامی و سەقامگیری تەواوی ناوچەكە بگرێتەوە.

دواتر بەڕێز فەلاح مستەفا دەستخۆشی لە سەردانەكەی باڵیۆز بایكلاند كرد و سوپاسی هەڵوێستی مرۆیی خەڵكی بەلجیكا و حكومەتی بەلجیكای كرد لەبەرامبەر گەیاندنی یارمەتیەكان بۆ هەرێمی كوردستان. سوپاسی دۆستانی گەلەكەمانی كرد لە كۆمەڵگای نێودەوڵەتی كە لە ماوەیەكی كورت توانیان پشتگیری لە هەڵوێستی هەرێمی كوردستان بكەن و یارمەتیەكان بگەیەنن.

بەڕێزیان پوختەیەكی لەسەر دوایین گۆڕانكاریەكانی گۆڕەپانی سیاسی و ئەمنی عیراق و هەرێمی كوردستان پێشكەش كرد و باسی لە هەڕەشەو مەترسیەكانی گروپی تیرۆرستی داعش كرد لەسەر هەرێمی كوردستان و تەواوی كۆمەڵگای نێودەوڵەتی و ئەو تاوانانەی دژی گەلی كوردستان و پێكهاتە ئیتنی و ئایینیەكان ئەنجامیان داوە.

هەردوولا باسیان لە پرۆسەی سیاسی عیراق و پرسی پێكهینانی حكومەت كردو بایەخ و گرینگی زووتر پێكهێنانی حكومەتیان لەم قۆناغە تاوتوێ‌ كرد، لەم بارەیەوە فەلاح مستەفا باسی لە هەوڵەكانی شاندی دانووستانكاری هەرێمی كوردستان لەگەڵ بەغدا كرد بۆ چۆنییەتی بەشداری كردنی كورد لە حكومەتی داهاتوو كە دەخوازین گۆڕانكاری لە سیستەمی حوكمڕانی لە عیراق ئەنجام بدرێت كە لەم قۆناغەدا زۆر پێویستە.

لە تەوەرێكی دیكەی دیدارەكەدا باس لە میكانیزمی زیاتر پتەوكردنی پەیوەندی دووقۆڵی نێوان هەرێمی كوردستان و بەلجیكا كراو لەم بارەیەوە باڵیۆزی بەلجیكا ویستی وڵاتەكەی خستەڕوو بۆ زیاتر پێشخستنی پەیوەندیەكان بە تایبەت لەبواری ئابووری و بازرگانی.