دوای بەشداریكردنی لە ڕێوڕەسمی كردنەوەی دیداری سلێمانی، نیوەڕۆی ئەمڕۆ چوارشەممە 16 - 3 - 2016 بەرێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان، لە شاری سلێمانی پێشوزای لە بەڕێز ئیلی مۆرگانۆڤ باڵیۆزی ڕووسیای فیدرال لە عێراق و شاندێكی یاوەری كرد كە لە كونسولی گشتیی ڕووسیای فیدرال لە هەرێمی كوردستان و چەند بەرپرسیارێكی دیكە پێكهاتبوو.
لە دیدارەكەدا دوایین پێشهاتەكانی شەڕی دژی تیرۆر لە هەرێمی كوردستان و عێراق و سووریا تاوتوێ كرا و تیشك خرایە سەر كاریگەریی ئەو شەڕە لەسەر ئێستا و داهاتووی ناوچەكە بە گشتی.
هەر لە دیدارەكەدا بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان سوپاسی ڕووسیای فیدرالی كرد بۆ ئەو هاوكارییە سەربازییەی وڵاتەكەیان كە چەند ڕۆژی ڕابردوو گەیشتە هەرێمی كوردستان و دووپاتی كردەوە كە هەرێمی كوردستان خوازیاری بەرەوپێشبردنی پەیوەندییەكانییەتی لەگەڵ ڕووسیای فیدرال. جەختی لەوەش كردەوە كە بۆ شكاندنی تیرۆرستانی داعش لە كوردستان و ناوچەكە، پێشمەرگە پێویستی بە هاوكارییی بەردەوامیی كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی هەیە.
لە بەشێكی دیكەی دیدارەكەدا باس لە پەیوەندییەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و حكوومەتی عێراقی فیدرال كرا و تیشك خرایە سەر كێشە هەڵواسراوەكانی نێوان هەولێر و بەغدا. لەمبارەیەشەوە بەرێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان دووپاتی كردەوە كە هەرێمی كوردستان وەك هەمیشە خوازیارە هەموو كێشە و ناكۆكییەكانی لە ڕێگەی گفتوگۆ و لێكگەیشتنەوە لەگەڵ حكوومەتی عێراقی فیدرال چارەسەر بكات و هەر بەم ڕێگەیەش بیر لە شێوازێكی دیكەی پەیوەندی لە نێوان هەردوولادا بكرێتەوە، چونكە شێوازی پەیوەندیی پێشتری هەولێر و بەغدا شكستی هێناوە و سەركەوتوو نەبووە.
لای خۆیەوە بەرێز باڵیۆزی ڕووسیای فیدرال خۆشحاڵیی خۆی بە سەردانی هەرێمی كوردستان و دیداری لەگەل بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستانی دەربڕی، هەروەها پشتگیریی ڕووسیای فیدرالی بۆ هەرێمی كوردستان لە شەڕی دژی داعشدا دووپات كردەوە و هیوای سەركەوتنی بۆ پێشمەرگە و كوردستان لەو شەڕەدا خواست.
سەرلەبەیانیی ئەمڕۆ شەممە 19 - 3 - 2016 بە ئامادەبوونی بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان و بەڕێزان وەزیری گەشتیاریی لوبنان، وەزیری ڕۆشنبیریی عێراقی فیدرال، وەزیران و پەرلەمانتارانی هەرێمی كوردستان، نوێنەرانی ئاژانس و كۆمپانیاكانی گەشتیاری لە جیهان و وڵاتانی ناوچەكە و عێراق و بەرپرسانی حزبی و حكوومی و كەسایەتیانی ئەكادیمی و هاوڵاتیان، لە شاری هەولێر گەورەترین كۆنفرانسی نێودەوڵەتی گەشتیاری سازكرا.
لە ڕێوڕەسمی كۆنفرانسەكەدا بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان وتەیەكی پێشكەش كرد و تیایدا جگە لە بەخێرهێنانی میوانان و دەربڕینی خۆشحاڵی بە بەشداریكردنی بەرپرسان و نوێنەران و ئاژانس و كۆمپانیاكانی گەشتیاری بیست و حەوت وڵات لەو كۆنفرانسەدا، جەختی لەوە كردەوە كە لە دۆخێكی وەك ئەمڕۆی هەرێمی كوردستان كە شەڕی دژی تیرۆر و قەیرانی دارایی لە ئارادان، بەشداری ئەم ژمارە زۆرەی ئاژانس و كۆمپانیا جیهانییەكان، دڵنیایى و پشتیوانى و پهیامێكى بهنرخە بۆ هەرێمی كوردستان و هیوای خواست ئەمە ببێتە هۆكاری هەڵنانی ههنگاوى گهورهتر بۆ فراونبوون و بووژانەوەی كهرتى گهشتیارى كه بتوانێت بهشدارییهكى كارا له دابینكردنى داهاتى دیكهدا بۆ ههرێمى كوردستان بكات.
هەروەك هیوای خواست كۆنفرانسەكە ببێته پردێك و كردنهوهى دهرگایهكى دیكهى جیهان به ڕووى ههرێمى كوردستاندا بە تایبەت كە هەڵكەوتەی جوگرافی هەرێم و شوێنەوارە مێژووییەكانی دەرفەتی باش بۆ ئەم بوارە دورست دەكەن و كۆمهڵگه و خهڵكى میواندۆست و میوانپهروهرى كوردستانیش، هاندهرێكى دیكهى گهشتیارین و، گهشتیارانى بیانى ههر له یهكهم ساتى گهیشتنیان به فڕۆكهخانه و سنوورهكانى كوردستان، یهكهم شت كه ههستى پێدهكهن، دڵگهرمى، ڕووخۆشى و، پێشوازیى گهرمى خهڵكی كوردستانە، كه ئەمە خەسڵەتێكی سەركیی ئەم وڵاتە و ئەم خەڵكەیە.
لە بەشێكی دیكەی وتەكەیدا بەڕێزیان ئاماژەی بەوە دا كە حكوومهتى ههرێمى كوردستان وێڕاى كاركردن بۆ بنیاتنانى ژێرخانى گهشتیارى، دابینكردنى ئاسایش و، ئاسانكارى بۆ هاتنى گهشتیاران، كارى كردووه بۆ ئهوهى ڕووى وهبهرهێنان و سهرمایهگوزارى و كهرتى تایبهتیش به شێوهیهكى فراوان ئاراستهى ئهو بواره گرنگه بكات و، لهمبارهیهوه ههموو ئاسانكارییهكى پێشكهش كردووه. دووپاتیشی كردەوە لهوهتهى دهستهى وهبهرهێنان لە ساڵى 2006 له ههرێمى كوردستان دروست بووه، تا ئێستا به بڕى زیاتر له (6) ملیار دۆلار وهبهرهێنان له كهرتى گهشتیاریدا كراوه، بهڵام لهبهر ئهولهویات و ناچاریى حكوومهت به گرنگیدان به كهرته پێویست و لهپێشهكانى دیكهى ژیان، هێشتا وهك پێویست نهتوانراوه كار لهم كهرتهدا بكرێت جیا لەوەی بههۆى شهڕى تیرۆر و قهیرانى دارایى و بڕینى بودجهى ههرێم لهلایهن حكوومهتى عیراقهوه، وهك ههموو كهرتهكانى دیكه، كاریگهریى خراپ لهسهر كهرتى گهشتیارییش دروست بووه.
دواتر باسی لە ئامارەكانی گەشەی كەرتی گەشتیاری لە نێوان ساڵى 2007 بۆ 2016 لە هەرێمی كوردستان كرد كە گەشەیەكی بەرچاوی بەخۆیەوە بینیوە بە جۆرێك لە 105 هۆتێلی گەشتیاری بۆ 620 هۆتێل و، له 129 ڕیستورانی گەشتیاری بۆ 764 ڕێستوڕانت و له 377 ههزار گەشتیارەوە بۆ نزیكهى سێ ملیۆن گهشتیار بهزر بۆتهوه و حكوومەتیش بهو ئامانجه كار دهكات، كه ئهم كهرته لهگهڵ ههردوو كهرتهكانى كشتوكاڵ و پیشهسازى، له جیاتى كهرتى نهوت و گازى سروشتى، ببنه سهرچاوهى سهرهكیى داهات.
جەختی لەوەش كردەوە كە پێشخستنى گهشتیارى ههر بهتهنیا دروستكردنى هۆتێل و ڕێستوڕانتى پێنج ئهستێرهیى و سهیرانگه و پڕۆژهى گهورهى گهشتیارى نییه، بهڵكوو دروستكردنى كهلتوور و ڕۆشنبیریى گهشتیارى، خزمهتى باش، خزمهتگوزاریى پێشكهوتووى گهشتیاریش، لایهنێكى سهرهكیى ئهو كهرته گرنگهیه و لهم بوارهشدا ههرێمى كوردستان شانسێكى باشى ههیه و خهڵكى كوردستان حهزیان له گهشتیارى و ئارامییە، بهڵام هێشتا پێگهیشتنێكى باشترى كهلتوور و ڕۆشنبیریى گهشتیارى له ههرێمى كوردستان پێویسته و ئەمەشی بە كاری حكوومهت و دهزگا پهیوهندارهكانى ئهم بواره و دەزگاكانی ڕاگهیاندن زانی.
ههروەها داوای له وهبهرهێنهران، سهرمایهداران و كهرتى تایبهتى ناوخۆیى و بیانى كرد كه زهمینهى لهبارى گهشتیارى له ههرێمى كوردستان و، ئهو ههموو دهرفهته گهورهیهى له بوارى گهشتیاریدا ههیه بقۆزنهوه، بۆ ئهوهى بهشدارییهكى كارا له فراوانكردنى كهرتى گهشتیارى له ههرێمى كوردستاندا بكهن و كار و پڕۆژهى گهشتیارى ئهنجام بدهن و حكوومهتى ههرێمى كوردستانیش ههموو هاوكارى و ئاسانكارییهكیان پێشكهش دهكات.
لە كۆتایی وتەكەیدا ڕێز و نەوازشی بۆ گیانی پاكی شەهیدانی كوردستان نارد كه بۆ بهرگرى له كوردستان گیان و خوێنى خۆیان بهخشى. هەروەها ماندوونهبوون و دهستخۆشى له پێشمهرگه قارهمانهكانى كوردستان كرد كه ئێستا له بهرهكانى جهنگدا كوردستان دهپارێزن، بۆ ئهوهى وڵات ئارام و سهقامگیر بێت و له كهشێكى ئارام و سهقامگیردا بتوانرێت كار بۆ ئاوهدانكردنهوه و پێشخستنى كوردستان بكرێت. بە بۆنەی هاتنەوەی جەژنی نەورۆزی نەتەوەییشەوە، جەژنە پیرۆزەی لە هەموو خەڵكی كوردستان كرد و هیوای سەركەوتنی بۆ كۆنفرانسەكە و كاتێكی خۆشی بۆ میوانانی بەشدار لە كۆنفرانسەكەدا خواست.
دەقی ووتەی بەڕێز نێچیرڤان بارزانی:
میوانان و ئامادهبووانى بهڕێز،
بهڕێزان وهزیرى گهشتیاریى لوبنان، وهزیرى ڕۆشنبیریى عیراقى فیدراڵ، باڵیۆز و كوسنوڵانی وڵاتانی بیانی لە هەولێر و بەغدا و هەموولایەكتان بەخێربێن،بەخێرهاتنی نوێنهرانى ئاژانس و كۆمپانیاكانى گهشتیارى له جیهان، وڵاتانى ناوچهكه و له عیراق دەكەم مایهى خۆشحاڵیى ئێمه و خهڵكى ههرێمى كوردستانه كه ئهمڕۆ لێره، له ههولێر پێشوازیتان لێدهكهین و، له كۆنفرسێكى نیودهوڵهتیدا بۆ گهشتیارى، لهگهڵتاندا بهشدار دهبین. هاتن و بهشداریكردنى بهرپرسان و نوێنهران و، ئاژانس و كۆمپانیاكانى بوارى گهشتیاریى (27) وڵات له ههموو كیشوهرهكانى دنیاوه بۆ ههولێر، بهتایبهتى له دۆخێكى وهك ئهمڕۆى ههرێمى كوردستان و ناوچهكهدا، كه شهڕى دژى تیرۆر و قهیرانى دارایى له ئارادان و، كاریگهریى نهرێنییان له ههموو بوارهكانى ژیان كردووه، وێڕاى ئهوهى بۆ كهرتى گهشتیارى ڕووداوێكى گرنگه، بۆ ههرێمى كوردستانیش، دڵنیایى، پشتیوانى و پهیامێكى بهنرخه.
هیوادارین سازكردنى ئهم كۆنفرانسه و بهشداریى ئهو ژماره گهورهیهى كۆمپانیا و ئاژانسهكانى گهشتیاریى وڵاتانى جیهان، ببێته هۆى ههڵنانى ههنگاوى گهورهتر بۆ فراونبوونى كهرتى گهشتیارى له ههرێمى كوردستان و بووژانهوهى ئهم كهرته، كه بتوانێت بهشدارییهكى كارا له دابینكردنى داهاتى دیكهدا بۆ ههرێمى كوردستان بكات، ههروهها ببێته پردێك و كردنهوهى دهرگایهكى دیكهى جیهان به ڕووى ههرێمى كوردستاندا و، وڵاتهكهمان بكاته ئاراسته و ڕووگهیهكى دیكهى گهشتیارى، بۆ ئهو گهشتیارانهى ساڵانه له سهرتاسهرى جیهانهوه، ڕوو له ڕۆژههڵاتى ناوهڕاست دهكهن.
ههرێمى كوردستان له ڕووى گهشتیارییهوه، ههڵكهوتهیهكى جوگرافیى گونجاو، سروشتێكى جوان، ههوایهكى سازگار، كهشێكى لهبار و، دهیان جێگه گەشتیاری و شوێنهوارى مێژوویى ههیه و، دهكرێ له ههرچوار وهرزهكانى ساڵدا، ببێته ڕووگهیهكى دیكهى گهشتیارى، بۆ گهشتیارانى عیراق، وڵاتانى ناوچهكه و تهواوى جیهانیش.
ههروهها كۆمهڵگه و خهڵكى میواندۆست و میوانپهروهرى كوردستان، هاندهرێكى دیكهى گهشتیارین و، گهشتیارانى بیانى ههر له یهكهم ساتى گهیشتنیان به فڕۆكهخانه و سنوورهكانى كوردستان، یهكهم شت كه ههستى پێدهكهن، سهرنجیان ڕادهكێشێت و خۆشحاڵیان دهكات، دڵگهرمى، ڕووخۆشى و، پێشوازیى گهرمى خهڵكهى كوردستانە، كه ئەمە خەسڵەتێكی سەركیی ئەم وڵاتە و ئەم خەڵكەیە و هیوادارم بەردەوام بەم شێوەیە بمێنێتەوە.
بهڕێزان..
حكوومهتى ههرێمى كوردستان وێڕاى كاركردن بۆ بنیاتنانى ژێرخانى گهشتیارى، دابینكردنى ئاسایش و، ئاسانكارى بۆ هاتنى گهشتیاران، كارى كردووه بۆ ئهوهى ڕووى وهبهرهێنان و سهرمایهگوزارى و كهرتى تایبهتیش به شێوهیهكى فراوان ئاراستهى ئهو بواره گرنگه بكات و، لهمبارهیهوه ههموو ئاسانكارییهكى پێشكهش كردووه. لهوهتهى كه دهستهى وهبهرهێنان ساڵى 2006 له ههرێمى كوردستان دروست بووه، تا ئێستا به بڕى زیاتر له (6) ملیار دۆلار وهبهرهێنان له كهرتى گهشتیاریدا كراوه.
بهڵام وێڕاى ههبوونى بنهما سهرهكییهكانى گهشتیاریش، له لایهك لهبهر ئهولهویات و ناچاریى حكوومهت به گرنگیدان به كهرته پێویست و لهپێشهكانى دیكهى ژیان له ههرێمى كوردستان، هێشتا وهك ئهوهى ئێمه دهمانهوێت نهتوانراوه كار لهم كهرتهدا بكرێت، له لایهكى دیكهشهوه نزیكهى دوو ساڵى ڕابردوو بههۆى شهڕى تیرۆر و قهیرانى دارایى و بڕینى بودجهى ههرێم لهلایهن حكوومهتى عیراقهوه، وهك ههموو كهرتهكانى دیكه، كاریگهریى خراپ لهسهر كهرتى گهشتیارییش دروست بووه. ئهمهش ئهنجامێكى زۆر ئاساییى بارودۆخى ناوچهكهیه و دڵنیاین كه به باشبوونى دۆخهكه، گهشتیاریش دهگهڕێتهوه سهر دۆخى جارانى و، باشتریش دهبێت.
ئهگهر سهیرێكى ئامارهكانى نێوان ساڵى 2007 بۆ 2016 بكهین، دهبینین كه بهرهوپێشچوونێكى گهوره له بوارى گهشتیاریدا له ههرێمى كوردستان ڕووى داوه. بۆ نموونه ساڵى 2007 تهنیا (105) هۆتێلمان له ههرێمى كوردستان ههبووه، كهچى ئێستا ئهو ژمارهیه ساڵى 2016 بۆ (620) هۆتێل و، ڕێستوڕانته گهشتیارییهكانیش له (129)هوه، بۆ (764) ڕێستوڕانت بهرز بۆتهوه.
ههروهها ژمارهى گهشتیاران له نێوان ئهو ساڵانهدا، له (377) ههزارهوه، بۆ نزیكهى (سێ) ملیۆن گهشتیار بهزر بۆتهوه، كه زۆربهیان له ناوهڕاست و خوارووى عیراق و ئێرانهوه هاتوون، ئهوانى دیكهش گهشتیارانى وڵاتانى ناوچهكه و جیهان بوون.
حكوومهتى ههرێمى كوردستان پلانى فراوانى بۆ پێشخستنى كهرتى گهشتیارى ههیه و بهو ئامانجه كار دهكات، كه ئهم كهرته لهگهڵ ههردوو كهرتهكانى كشتوكاڵ و پیشهسازى، له جیاتى كهرتى نهوت و گازى سروشتى، ببنه سهرچاوهى سهرهكیى داهات و، به دامهزراندنى ژێرخانى ئهو كهرتانه، ئیتر ههرێمى كوردستان بۆ دابینكردنى داهات، كهمترین پشتبهستنى به كهرتى نهوت و گازى سروشتى ههبێت.
بهڕێزان،
پێشخستنى گهشتیارى ههر بهتهنیا دروستكردنى هۆتێل و ڕێستوڕانتى پێنج ئهستێرهیى و سهیرانگه و پڕۆژهى گهورهى گهشتیارى نییه، بهڵكوو دروستكردنى كهلتوور و ڕۆشنبیریى گهشتیارى، خزمهتى باش، خزمهتگوزاریى پێشكهوتووى گهشتیاریش، لایهنێكى سهرهكیى ئهو كهرته گرنگهیه. لهم بوارهشدا ههرێمى كوردستان شانسێكى باشى ههیه و خهڵكى كوردستان حهزیان له گهشتیارى و ئارامییە له ژیان، كه ئهمهش وا دهكات بڵاوبوونهوهى كهلتوور و ڕۆشنبیریى گهشتیارى ئاسانتر بێت و، ژینگهى كۆمهڵایهتیى كوردستان بۆ گهشتیارى و هاتنى گهشتیارانى بیانى، هاوكار و یارمهتیدهر بێت.
بهڵام وێڕاى ئهمهش، هێشتا پێگهیشتنێكى باشترى كهلتوور و ڕۆشنبیریى گهشتیارى له ههرێمى كوردستان پێویسته. بۆ ئهمهش ههم دهبێ حكوومهت و دهزگا پهیوهندارهكانى ئهم بواره له كوردستان، به شێوهیهكى زانستیانه كارى جددیتر لهسهر ئهم لایهنه گرنگهى گهشتیارى بكهن، ههم ڕاگهیاندنیش دهتوانێت ڕۆڵێكى كاریگهر لهم بوارهدا بگێڕێت و، بهشدارییهكى كارا له دروستكردن و پهرهپێدان و بڵاوكردنهوهى ئهو كهلتوورهدا، بكات. هیوادارم ئهم كۆنفرانسهش بتوانێت لهمبارهیهوه هاوكارییهك بۆ كهرتى گهشتیارى له ههرێمى كوردستان بكات و، له باس و پانێڵهكانیدا، گرنگى بهم لایهنه و چۆنیهتیى پێشخستنى ئەم بوارە بدات.
ههر لهم دهرفهتهدا داوا له وهبهرهێنهران، سهرمایهداران و كهرتى تایبهتى ناوخۆیى و بیانى دهكهم، كه زهمینهى لهبارى گهشتیارى له ههرێمى كوردستان و، ئهو ههموو دهرفهته گهورهیهى له بوارى گهشتیاریدا ههیه بقۆزنهوه، بۆ ئهوهى بهشدارییهكى كارا له فراوانكردنى كهرتى گهشتیارى له ههرێمى كوردستاندا بكهن. له شوێنهوارهكان، چیاكان، چۆڵهوانى، دهشتودهر، چهم و ڕووبارهكانى كوردستان سوود ببینن، كه ههموو وهرزهكانى ساڵ بۆ گهشتیاریى گونجاون و، كار و پڕۆژهى گهشتیارى لێ ئهنجام بدهن. حكوومهتى ههرێمى كوردستانیش ههموو هاوكارى و ئاسانكارییهك پێشكهش دهكات.
گهشتیارى بۆ ههرێمى كوردستان كهرتێكى زۆر گرنگه و، بۆ ڕێگهخۆشكردن و هاندانى سهرمایهگوزاریى زیاتر و وهبهرهێنان و ئاراستهكردنى باشترى كهرتى تایبهت بۆ گهشتیارى، داوا له وهزارهتى شارهوانى و دهستهى گشتیى گهشتوگوزار و دامودهزگاكانى بوارى گهشتیارى له حكوومهتى ههرێمى كوردستان دهكهم، كه ههموو ئاسانكارییهك پێشكهش بكهن و، ڕۆتین و بیرۆكراسى كهم بكهنهوه، بۆ ئهوهى گهشتیارى ببێته سهرچاوهیهكى گهورهى داهات و، بهشدارییهكى كارا له بهرنامهى حكوومهتدا بۆ دابینكردنى خۆشگوزهرانى و پێشكهشكردنى خزمهتگوزاریى باشتر بكات.
ههر لهم بۆنهیهدا و بهرله كۆتایى، بهوپهڕى ڕێز و حورمهتهوه، سهرى ڕێز و نهوازش بۆ شههیدانى كوردستان دادهنوێنین، كه بۆ بهرگرى له كوردستان گیان و خوێنى خۆیان بهخشى. ماندوونهبوون و دهستخۆشى له پێشمهرگه قارهمانهكانى كوردستان دهكهم، كه ئێستا له بهرهكانى جهنگدا كوردستان دهپارێزن، بۆ ئهوهى وڵات ئارام و سهقامگیر بێت و، ئهمڕۆ بتوانین لێره له كهشێكى ئارام و سهقامگیردا كار بۆ ئاوهدانكردنهوه و پێشخستنى كوردستان بكهین و، له سایهى خۆڕاگرى و قارهمانیهتیى ئهواندا، خهڵكى كوردستان پێشوازى له جهژنى نهتهوهییان دەكهن. لێرەوە گەرمترین پیرۆزبایی لە هەموو خەڵكی كوردستان دەكەم بەبۆنەی جەژنی نەورۆزەوە.
دووباره بهخێرهاتنى ههموو لایهكتان دهكهم، هیواى سهركهوتن بۆ كۆنفرانسهكهتان دهخوازم، دهستخۆشى له وەزیری شارهوانى دەكەم. دەستخۆشی لە سەرۆكی دهستهى گشتیى گهشتوگوزاری هەرێم و ستاف و كارمەندان و ئەوانەی كە لەگەڵیاندا كاریان كردووە بۆ ئەم كۆنفرانسە، دەكەم هەوڵەكانیان بەرز دەنرخێنم بۆ ئەو كارەی كە ئەمڕۆ كردوویانە.
هیواى بهسهربردنى كاتێكى خۆش بۆ میوانان و بهشدارانى كۆنفرانسهكهتان دهخوازم، هیوادارم ئهم هاتنهیان ببێته سهرهتایهك بۆ هاتنى گهشتیارانى وڵاتهكانیان بۆ ههرێمى كوردستان، وە هەروەها ببێتە هاندەرێن بۆ زیاتر گرنگیدانی كەرتی تایبەت بە بواری گەشتیاری لە هەرێمی كوردستان.
دووباره ههموو لایهكتان بهخێر بێن،
زۆر سوپاس بۆ هاتنتان.
بەناوی خودای بەخشندە و میهرەبان
خوشك و برایانی خۆشەویست
بەبۆنەی ساڵی نوێی زایینی پیرۆزبایی لە گەلی كوردستان و هەموو جیهانیان دەكەم. هیوادارم ساڵی 2016 ببێتە ساڵی نەمانی شەڕ و تیرۆر و بەدیهاتنی ئاشتی و خۆشگوزەرانی لە كوردستان و هەموو شوێنێكی جیهاندا.
لە ساڵی 2015ـدا پێشمەرگە بۆ پاراستنی گەلی كوردستان بەهەموو پێكهاتە نەتەوەیی و ئاینییەكانییەوە قوربانی و خوێنێكی زۆریدا و، لەپێناو پاراستنی بەها مرۆڤایەتییەكان و ژیانی مەدەنی لە جیهاندا لەبەرامبەر گەورەترین هەڕەشەی سەردەمەدا فیداكارییەكی كەموێنەی نواند. هەروەها ساڵی شكستدان و وەستاندنی داعش و ساڵی سەركەوتنە مەزنەكانیش بوو، لە هەمانكاتدا ساڵێكی پڕ لە قوربانیدان و سەختیی گوزەران بوو بۆ گەلی كوردستان. بەهۆی بەردەوامبوونی بڕینی بودجەی هەرێمی كوردستان لەلایەن حكومەتی عێراق و دابەزینی نرخی نەوت و زۆریی خەرجییەكانی شەڕی بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر و میوانداریی ملیۆنێك و هەشت سەد هەزار ئاوارە و پەنابەر، ئەمانە هەموویان گوزەرانی خەڵكی كوردستانیان زۆر سەختكردووە.
بەڵام كوردستان خاوەن گەلێكی بەهێز و زیندووە و دەتوانێ بە باشترین شێوە سوود لە سامانەكانی وەربگرێ. بۆیە دڵنیام ئایندەیەكی زۆر گەش چاوەڕێی دەكات. لەگەڵ ئەوەیشدا تێپەڕاندنی ئەو بارودۆخەی ئێستا، تەحەمولێكی زیاتری دەوێت و لێرەدا بە پێویستی دەزانم سوپاسی بێ پایانی گەلی كوردستان بكەم بۆ خۆڕاگری و هەڵوێستی بەرپرسانەیان. هەروەها كوردستان پێویستی بە یارمەتیی وڵاتانی دۆست و هاوپەیمانە بۆ ئەوەی گەلی كوردستان و هەموو جیهان لەشەڕی تیرۆردا سەركەون، بۆیە داوا لە هەموو ئەو دەوڵەتانە دەكەم یارمەتی پێشمەرگە و گەلی كوردستان بدەن.
هاونیشتیمانیانی خۆشەویست
لەپێناو چارەسەركردنی ئەو گرفتانەی لە پڕۆسەی سیاسیی هەرێمدا هاتوونەتە پێش، لە دەستپێكی ساڵی تازەدا لەگەڵ حزبەكانی بەشدار لە حكوومەت و پارلەمان و لەپێناو بەرژەوەندیی گەلی كوردستان هەموو هەوڵێك دەدەم بۆ ئەوەی گرفتەكان نەمێنن و كەموكوڕی و كێشەكان دووبارە نەبنەوە و، پارلەمان و حكوومەت لەسەر بنەمایەكی تازە دەستبەكار ببنەوە. سەبارەت بە بابەتی سەرۆكایەتیی هەرێمیش جارێكی تر داوا لە هەموو حزبە مۆڵەتپێدراوەكانی هەرێمی كوردستان دەكەم كە لەگەڵ یەكتردا كۆببنەوە و كۆتایی بەم بابەتە بهێنن. یان بڕیار لەسەر سازدانی هەڵبژاردنی سەرۆك بدەن، یان لەسەر دەستنیشانكردنی بەڕێزێك ڕێكبكەون كە هەتا هەڵبژاردنەكانی ساڵی 2017 ئەركی سەرۆكایەتیكردنی هەرێم بگرێتە ئەستۆ و منیش بەهەموو توانایەك پاڵپشتیی دەكەم، یانیش بڕیار لەسەر ئەوە بدەن تاوەكو هەڵبژاردنەكانی 2017 بارودۆخەكە بەوشێوەیەی ئێستا بمێنێتەوە، ئەوەیش لەبەر شەڕ و ئەو دۆخە تایبەتەی كە كوردستان پێیدا تێدەپەڕێت. داوایش دەكەم كۆتایی بە ئیستغلالكردنی بابەتی سەرۆكایەتی بهێندرێت و چیتر بۆ ماندووكردنی خەڵك و قووڵتركردنی كێشەكان بەكار نەهێندرێت. ئەوەی بەلای منەوە گرنگ و پیرۆزە پێشمەرگایەتییە و ئەگەر لە هەر پۆست و پلە و پایەیەكدا بم هەموو هەوڵێكم دەخەمە گەڕ بۆ پاراستنی كوردستان و لە شەڕی داعش و كاركردن بۆ سەربەخۆیی وڵاتەكەم بەردەوام دەبم.
لە دۆخی ئێستادا ئەوە لە هەموومان دەخوازرێت لەجیاتی ڕكابەری و دژایەتی سیاسی، هەوڵی باشكردنی ژیانی خەڵكی كوردستان بدەین و سوود لە دەرفەتەكانی ئێستا وەربگرین، بەتایبەتی كە ناوچەكە لە گۆڕانكاری بەردەوامدایە و گەلی كوردستان ئێستا لە هەموو كات زیاتر داوای یەكڕیزیمان لێدەكات.
هەر بەم بۆنەیەوە داوا لە حكومەتی هەرێمی كوردستان دەكەم پلانی سەركەوتووانە دابنێت بۆ تێپەڕاندنی هەموو سەختییەكان و چاكسازییەكی بنەڕەتی ئەنجام بدات. دڵنیام گەلی كوردستان دەتوانێت بەسەر سەختییەكانی ئێستا و داهاتوو زاڵ ببێت و بەرەو ژیانێكی خۆشتر هەنگاو دەنێت. هاووڵاتیانی خۆشەویست لەوە دڵنیا دەكەمەوە كە ئاوەدانی و بووژانەوەی كوردستان دەستپێدەكاتەوە و كار بۆ ژێرخانێكی ئابووریی پتەو دەكرێت.
لێرەدا سەری ڕێز لەبەردەم یاد و ڕۆحی پاكی شەهیدانی پێشمەرگە دادەنەوێنم و ستاییشی تەحەممولی بریندارەكان دەكەم و هیوای چاكبوونەوەیان بۆ دەخوازم. سوپاسی ڕۆڵە خۆبەخشەكان دەكەم كە لە شەڕەكاندا قارەمانانە شانبەشانی هێزی پێشمەرگە لە سەنگەری بەرگری لە كوردستانن. سوپاسی گەلی كوردستان دەكەم كە لەم شەڕە دژوارەدا پشتیوانی هێزی پێشمەرگە بوون و هەروەها بە پێویستیشی دەزانم سوپاسی وڵاتانی دۆست و هاوپەیمان بكەم كە لە شەڕی دژی تیرۆریستاندا پاڵپشتی پێشمەرگە بوون.
هیوادارم ساڵی 2016 ساڵی كۆتایهاتنی كێشە و قەیرانەكان و ساڵی سەركەوتنی گەلەكەمان بێت. ئومێد دەكەم لە ساڵی داهاتوودا ئاشتی و سەقامگیری باڵ بەسەر ناوچەكەماندا بكێشێت و كۆتایی بە هزری شەڕانگێزی تیرۆر و توندڕۆیی و ئینكار بێت و بەختەوەری و ئاسوودەیی بۆ هەموو مرۆڤایەتی بێتەدی.
ڕۆژی سێشەممە 13ـی 10ـی 2015 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە خاتوو ئانیكا مولین باڵیۆزی نوێی سوید لە عێراقی فیدڕاڵ كرد.
لە دیدارەكەدا باڵیۆزی نوێی سوید لە عێراق خۆشحاڵیی خۆی نیشاندا بۆ ئەو پەیوەندی و دیالۆگە نموونەییەی كە لەنێوان وڵاتەكەی و هەرێمی كوردستاندا هەیە و تۆڕێكی مێژوویی و مرۆڤی بەیەكەوەیان دەبەستێتەوە. وێڕای ئاماژەدان بە هاوكارییە سەربازییەكانی سوید بۆ هێزی پێشمەرگە جەختی لەوە كردەوە كە سوید بە بایەخەوە سەیری خۆڕاگری و قوربانیدانی پێشمەرگە لە بەرانبەر تیرۆریستان دەكات و لە ساتەوەختە مێژووییەكاندا لەگەڵ گەلی كوردستان دەبێت. باڵیۆزی سوید لە عێراق باسی شەڕی تیرۆریستان و هەڕەشەكانی تیرۆریستان بۆ سەر ئاساییشی ناوچەكەی كرد و بۆچوونی وڵاتەكەی لەبارەی دوا گۆڕانكارییە سیاسییەكانی ناوچەكە بە تایبەتی دەستێوەردانی سەربازی ڕووسیا لە سووریا خستەڕوو و هیوایشی خواست وڵاتەكەی بتوانێ ڕۆڵی هەبێ لە چارەكردنی كێشەكانی پێكهاتەكانی عێراق لە دوای شكستدانی تیرۆریستان.
لەبەرانبەردا سەرۆك بارزانی سوپاسی باڵیۆزی تازەی سویدی كرد و هیوای سەركەوتنی لە ئەرك و كارەكانی بۆ خواست و وێڕای ئاماژەدان بە پەیوەندیی مێژوویی نێوان گەلی كوردستان و گەلی سوید پێزانینیشی بۆ گەل و حكوومەتی سوید هەبوو كە لە ڕۆژانی تەنگانەدا پاڵپشتی كوردستانی كردووە و هەزاران هاووڵاتیی كوردی وەخۆ گرتووە. هەروەها سوپاسی هاوكارییە سەربازییەكانی سویدی كرد كە پێشكەشی هێزی پێشمەرگە كراوە.
لە درێژەی قسەكانیدا سەرۆك بارزانی باسی لە هۆكارەكانی سەرهەڵدان و گەشەی تیرۆر كرد لە ناوچەكە و باسی لە بارودۆخی مەیدانیی بەرەكانی شەڕ و هەروەها قۆناغی دوای ئازادكردنی موسڵ كرد و ئاماژەی بە باری دیموگرافی و فرەیی پارێزگای نەینەوا دا و جەختی لەوە كردەوە كە پێویستە گەرەنتی و ڕێوشوێنی ئیداری و سیاسی وا بگیرێتە بەر كە دڵنیایی تەواو بدرێتە پێكهاتەكان كە كارەساتەكان دووبارە نەبنەوە. سەرۆك بارزانی هێمای بە دۆخی ئاڵۆزی سووریایش دا و ئەوەی دووپات كردەوە كە ئەگەر هەماهەنگی و كاری هاوبەشی ڕووسیا و وڵاتانی هاوپەیمان لە لێدانی تیرۆریستانی داعش هەبێت و لە هەمانكاتیشدا چارەسەری سیاسی بۆ ئاییندەی سووریا لەبەرچاو بگیرێت ئەوە ئەنجامی باشتری لێدەكەوێتەوە.
بارودۆخی ناوخۆی هەرێمی كوردستان و گرژییەكانی ئەم دواییەی پارێزگای سلێمانی تەوەرێكی دیكەی كۆبوونەوەكە بوو. پەیوەست بەم بابەتەوە باڵیۆزی نوێی سوید داوای كرد گرژییەكان گەشە نەكات بۆ ئەوەی كاریگەری لەسەر شەڕی دژی تیرۆریستانی داعش نەبێت.
رۆژی سێشهممه 29ـی 9ـی 2015 له سهلاحهدین بهڕێز مسعود بارزانی سهرۆكی ههرێمی كوردستان پێشوازی له تۆن بێكت نێردراوی تایبهتی ئاسایشی حكومهتی بریتانیا و شاندێكی یاوهری كرد.
لە دیدارەكەدا سهرۆكی ههرێمی كوردستان بهخێرهێنانی نێردراوی ئاسایشی حكوومهتی بهریتانیا و شاندی یاوهری كرد و هەروەها باس لە هەڕەشەكانی تیرۆر بۆ سەر ئاساییشی ناچەكە و جیهان كرا و سهرۆك بارزانی به سوپاسهوه ئاماژهی به گرنگی و رۆڵی هاوپهیمانێتی دژ به داعش كرد و جهختی لهسهر ئهوهش كردهوه، هێزی پێشمهرگه به ئیراده و ورەیەكی بهرزهوه ڕووبهڕووی تیرۆریستان وەستاوەتەوە.
لهلایهن خۆییهوه تۆن بێكت رۆڵ و قوربانیدانی پێشمهرگهی بهرز نرخاند و به هاوپهیمانێكی ستراتیژی و كاریگهر له ڕووبهڕووبوونهوه و تێكشكاندنی تیرۆری وهسف كرد و تهئكیدی كردهوه هێزی پێشمهرگهی كوردستان جێگهی شانازییهكی گهورهیه.
ههر لهو دیدارهدا سەرۆك بارزانی و نێردراوی ئاسایشی حكومهتی بهریتانیا باسیان له پێداویستیهكانی هێزی پێشمهرگه بۆ رووبهڕبوونهوهی تیرۆر كرد و بارودۆخی مەیدانیی بهرهكانی ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆریستان و بارودۆخی سیاسی و ئەمنیی سووریایش تەوەرێكی دیكەی ئەم دانیشتنە بوو.
سەرلەبەیانیی ئەمڕۆ پێنجشەممە 13/8/2015 بە ئامادەبوونی بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان و جڤاتی ڕۆحانی و ژمارەیەكی بەرچاو لە كەسایەتییانی ئاینیی ئێزدی و موسڵمانان و مەسیحی و كەس و كاری شەهیدان و وەزیر و پەرلەمانتار و بەرپرسانی ئیداری و سەربازیی هەرێمی كوردستان، لە مەزارگەی شەرفەددین لە بناری چیای شەنگال، ڕێوڕەسمێك بۆ بەخاك سپاردنی 67 تەرمی شەهیدانی ئێزدی كە بە دەستی تیرۆرستانی داعش شەهید كرابوون، بەڕێوەچوو.
لە ڕێوڕەسمەكەدا دوای گوتەی بەخێرهێنان لەلایەن لێژنەی ئامادەكاری ڕێوڕەسمەكە و چەند گوتەیەكی دیكە، بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان گوتارێكی پێشكەش كرد و تێیدا باسی لەو غەدر و زوڵمە كرد كە لە گەلی كوردستان بە شێوەیەكی گشتی و بە تایبەتی كوردانی ئێزدی كراوە، بە تایبەتی جارێك لەبەر كوردبوونیان و جارێكیش لەبەر ئەوەی ئێزدین ئەو تاوانە نامرۆڤایەتییەیان بەرامبەر ئەنجام دراوە و ئەمەشی بە برینێكی قوڵ بۆ گەلی كوردستان بە شێوەیەكی گشتی قبووڵ كرد و نەیارانی گەلی كورد ئەو تاوانەیان بە مەبەستی قڕكردنی كوردانی ئێزدی ئەنجامداوە، بەڵام بە قوربانی و خەباتی كوردانی ئێزدی و هەموو پێشمەرگە قارەمانەكان گەلی كورد دەگاتە سەركەوتنی یەكجاری و شەنگال و هەموو ناوچەكانی دیكەی كوردستان لە دوژمنانی خوا و مرۆڤایەتی ڕزگار دەكرێن و نابێت تەنیا یەك بستی خاكی كوردستان لە ژێر دەستی دوژمن و تیرۆرستان بمێنێتەوە و خوینی شەهیدان و ناڵە و فرمێسكی دایك و خوشكانی ئێزدی دەبنە هەوێنی سەركەوتنێكی گەورە بۆ هەموو دەڤەرەكانی كوردستان بە تایبەتی ئەو دەڤەرانەی كە كوردانی ئێزدی تێیدا نیشتەجێن.
ئاماژەی بەوەش كرد كە بە هەر بەهایەك بێت شەنگال و هەموو دەڤەرەكان ڕزگار دەكرێن و دەگەڕێنەوە سەر هەرێمی كوردستان و ئاوەدانی و ژیان و پێكەوەژیان و ئارامی دەگەڕێننەوە ئەو شارە مێژووییە كە هەر لە كۆندا لانەی پێكەوەژیانی ئایین و نەتەوە و پێكهاتە نەتەوەیی و ئایینە جیاجیاكانی دیكە بووە.
هەروەك گوتی كە خوێنی شەهیدان و برینی قوڵی كەس و كارەكانیان و ئێش و زەحمەتی كوردانی ئێزدی ئاوارە لە ناو كەمپەكاندا لەیاد ناكەن و لەگەڵ دەزگاكانی حكوومەت هەوڵی باشتركردنی ڕەوشی ژیانیان دەدەن بە هیوای ئەوەی بە زووترین كات دەڤەرەكیانیان ڕزگار بكرێن و بە سەربەرزی و لە ڕەوشێكی ئارامدا بگەڕێنەوە سەر ماڵ و حاڵی خۆیان.
ئەوەشی دووپات كردەوە كە لە هەوڵەكانیان بۆ ڕزگاركردنی ئەو ئێزدیانەی لە دەستی تیرۆرستانی داعشدا ماون، بەردەوام دەبن و هەرچی پێویست بێت لەلایەن حكوومەتی هەرێمی كوردستانەوە بۆ ڕزگار كردنیان ئەنجام دەدرێت كە بۆ ئەم مەبەستەش ئۆفیسێكی تایبەت كراوەتەوە و تا ئێستا توانیویانە 2058 لە خوشك و برایانی ئێزدی لە دەستی تیرۆر ڕزگار بكەن و سوپاسی ئەو دەستەیەی كرد كە لەو ئۆفیسە كار دەكەن بە تایبەت بەڕێز خەیری بوزانی بەڕێوەبەری گشتی كاروباری كوردانی ئێزدی كە كارێكی زۆر باش و گەورەیان لەم بارەیەوە ئەنجام داوە.
هەروەها ڕایگەیاند كە لەسەر ئاستی نێودەوڵەتیش حكوومەتی هەرێمی كوردستان تیمێكی بە سەرۆكایەتی بەڕێز مەحموود حاجی ساڵح وەزیری كاروباری شەهید و ئەنفالكراوان دامەزراندووە بۆئەوەی ئەو تاوانانەی دەرهەق بە كوردانی ئێزدی كراون، لەسەر ئاستی نێودەوڵەتی وەك جینۆساید بناسرێن و لەمبارەیەشەوە كاری جددی و باش ئەنجامدراوە و دەستخۆشیی لەو تیمە كرد.
بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان لە بەشێكی دیكەی گوتەكەیدا باسی لە كۆچی ژمارەیەك گەنجی ئێزدی بۆ دەرەوەی وڵات كرد و ئاشكرای كرد كە ئەوان ئەم بابەتەیان لەگەڵ جڤاتی ڕۆحانی و كەسایەتیانی ئێزدی گفتوگۆ كردووە و ئەم كۆچكردنەشی بە شتێكی هەڵە زانی چونكە ڕاستە كارەساتێكی گەورە لەم دەڤەرە دروستبووە، بەڵام ئێزدی و ئێزدیاتی لە ئەوروپا و غەریبی ناپارێزرێن و ئەو شوێنەی كە ئێزدیاتی تێیدا گەشە دەكات، لالشی نورانی و شەنگال و شەرفەدینن نەك ئەوروپا و وڵاتی غەریبی و داوای لە گەنجان و كۆمەڵگەی ئێزدی بە شێوەیەكی گشتی كرد بابەتی كۆچكردن لەیاد بكەن و شوێنی باب و باپیرانی خۆیان چۆڵ نەكەن.
دواتر باسی لە پێكەوەژیانی هەموو نەتەوە و ئایینەكانی كوردستان كرد و بە تابلۆیەكی جوانی وەسفكرد و جەختی لەوە كردەوە كە ئەم پێكەوەژیانە زەمانەتی سەركەوتنی گەلی كوردە و ئامادەبوونی هەموو نەتەوە و ئایینەكانیشی لە ڕێوڕەسمەكەدا، بە پەیامێك بۆ دۆست و نەیارانی كوردستان زانی كە ئەم پێكەوەژیانە بەردەوام دەبێت.
لە كۆتایی گوتەكەیدا بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەری ڕێز و وەفاداری بۆ شەهیدان دانەواند و سوپاسی هەموو ئەو پێشمەرگە قارەمانانەی كرد كە توانیان ئەم خاكە لە تیرۆرستان بپارێزن بە تایبەت ئەوانەی كە توانیان مەزارگەی شەرفەدین بپارێزن و ڕێگە نەدەن تیرۆرستانی داعش بگەنە شوێنەكە و دەستخۆشیی لێكردن.
ئەمە دەقی گوتەی بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستانە:
كهسوكار و خوشك و برایێت مهیێت ئێزدى،
گهلى بهشدارێت ڤێ ڕێوڕهسمێ یێت هێژا،
هوین ههمى بخێر هاتن و سلاڤێت خودێ ل ههوهبن..
ئهڤرۆ ئهم ههمى پێكڤهیێ ل ڤێرهكۆم بووى، داكو بهشداریێ بكەین دڕێوڕهسما ڤهگهڕاندن و ڤهشارتنا تهرمێت پیرۆزێت (67) شههیدێت مهیێت ئێزدى، كو قوربانى یێت یهك ژ دڕندەترین و مهزنترین تاوانێت دیرۆكێنه ل ههمبهرى مرۆڤایهتیێ. ئهڤ ڕێوڕهسمه، ههروهسا نیشانهكا دى یا غهدر و مهزلوومیهتهكا مهزنا گهلێ مهیێ كورد ب گشتى و، خوشك و برایێت مهیێت ئێزدى بتایبهتییه!. چونكى ئهڤ تاوانا كو ل ههمبهرى ڤان شههیدا و بسهدا شههیدێت دى ل ڤێ دهڤهرێ هاتیهكرن، جارهكێ ژبهر كو كورد و، جارهكێ ژى ژبهر كو ئێزدى بووینه.
تاوانێت كو ل دژى كهسوكارێت مهیێت ئێزدى هاتینهكرن، برینهكا كویره، چ جارا ناهێتهژبیركرن، وهسا ب ساناهى ژى ساخ نابیت، لێ ههروهكى مهد دیرۆكا خۆدا گهلهك جارا قوربانى یێت گهلهك مهزن داینه، گهلهك جارا دوژمنا فهرمانا مهڕاكریه و ههول دایه مهلبەین ببەن، ڤێ جارێ ژى، ڕاستهدوژمنا برینهكا دژوار لسهر دلێ مه هەمیا دروست كر، لێ دیسا وهك ههمى جارا كورد و ئێزدی لبەین نەچۆن، ئهم ماین و دگهل مه، سهركهفتن و سهربلندى مان..سبهژى ب سایا خوینا ڤان شههیدا، ب سایا قوربانى و ڕۆندك و خهبات و تێكۆشینا كهسوكارێت مهیێت ئێزدى و ههمى پێشمهرگێت قههرهمان، دێ گههینهسهركهفتنا ئێكجارى. دێ شنگالێ و ههمى دهڤهرێت دى یێت كوردستانێ ل دوژمنێت خودێ و دوژمنێت مرۆڤایهتێى ڕزگار كهین.
ئهم نهشنگالێ و نهژى یهك بوهستا ئاخا كوردستانێ ل هیچ جههكێ د دهستێ دوژمنا و تیرۆرستادا ناهێلین، پێشمهرگێت قههرهمانێت كوردستانێ، ههتا دویماهیێ، ههتا ڕزگاركرنا شنگالێ و ههمى گوند و دهڤهرێت كهسوكارێت مهیێت ئێزدى و ههمى ئاخاكوردستانێ، دێ لسهر تێكۆشین و قوربانیدانا خۆ د بهردهوام بن.. خوینا گهشا ڤان شههیدا و، ئاهـ و نالین و ڕۆندكێت دایك و خوشكێت مهیێت ئێزدى، دێ بنه هێڤیا سهركهفتنهكا مهزن بۆ ههمى دهڤهرێت ئێزدیا و بۆ ههمى كوردستانێ ب گشتى.
ب ههر بهایهكى بیت، ئهم دێ شنگالێ و ههمى دهڤهرێ ڕزگار كهین، شنگال دێ ڤهگهڕیتهڤ سهر ههرێما كوردستانێ. ئهم دیسا دێ شنگالێ ئاڤهدان كهین و دێ ژیانێ و پێكڤهژیانێ و ئارامیێ ڤهگهڕینن ڤى باژارێ دیرۆكى، كو ژ كهڤندا ماكا ژیانێ و پێكڤهژیانا ئۆل و نهتهوه و پێكهاتێت جدا یێت دینى و نهتهوهیى بوویه.. ههروهكى چاوا ئهم خوینا ڤا شههیدا و ژان و برینێت مالبات و كهسوكارێت وان ژى، كو كهسوكار و خوشك و برایێت مهنه، ژبیر ناكهین.
ئهم ئێش و زهحمهتى و، سهرما و گهرما كو ئهڤرۆ كهسوكار و خوشك و برایێت مهیێت ئێزدى ل كهمپێت ئاوارهییێ دبینن، ئهم وان ژى ژبیر ناكهین و، بهردهوام دگهل دهزگههێت حكوومهتێ ههول ددهین، كو ڕهوشا وان باشتر بكهین.. ب هیڤیا كو د زویترین دهمدا، ههمى جهێت وان بێنه ڕزگاركرن و ب ئارامى و سهركهفتى، ڤهگهڕنهسهر مال و حال و، جهو وارێت خۆ..
بەڕێزان ..
ههر د ڤێ ههلكهفتنێدا، من دڤێت ئهز ههمى كهسوكار و خوشك و برایێت مهیێت ئێزدى پشتڕاست بكهم، كو هندى خوشكهكا مه، یان ژى برایهكێ مه، هندى زارۆكهك د دهستێ تیرۆرستادا مابیت، ئهم دێ بهردهوامبین ل هەولێن خۆ و هەر تشتێ ژ دهستێ مهبێت بۆ ڕزگار كرنا وان، ئەم قسوریێ ناكەین.
مهژ ڕۆژا ئێكێ وهرهب تایبهتى بۆ ڤێ كهیسێ، ئۆفیسهكا تایبهتا ڤهكرى كو كار لسەر ڤێ بابەتێ دكەتن و سوپاس بۆ خودێ و كار و ماندیبوونا وان كو هەتا ئەڤرۆ تیما مه شیایه پترى 2058 كهسا ژ خوشك و برایێت مهئێزدى ژ دهستێ تیرۆرستا ڕزگار بكهت. ههر ل ڤێ دهرێ من دڤێت سوپاسیا ڤێ ئۆفیسی و سەرپەرشتیارێ وێ ڕێزدار خهیرى بۆزانى، ڕێڤهبهرێ گشتى یێ كاروبارێت ئێزدیا و ههڤالێت وى ل ئۆفیسێ بكهم، كو ب ڕاستى كارهكێ گهلهكێ مهزن و پیرۆز ئهنجام داینه.
جارهكا دى ژى ئهز ههمى كهسوكار و خوشك و برایێت مه یێت ئێزدى پشتڕاست دكهم، كو ههر چ پێویست بیت، بۆ ڕزگاركرنا خوشك و برایێت مهیێت مایى د دەستی تیرۆرستان دا و هەر هاریكارىیەكا لازم بێت ئەم ئامادەینە بۆ ڕزگار كرنا وان ل دەستێ تیرۆریستا.
لسهر ئاستا ناڤنهتهوهیى ژى، ههولێت حكوومهتا ههرێما كوردستانێ دبهردهوامن داكو كهیسێ فهرمانا لسهر ئێزدیا هاتیه ڕاكرن، ل جیهانێ وهكى جینۆساید بێتهناسكرن.. بۆ ڤێ مهبهستێ، تیمهكا حكوومهتا ههرێما كوردستانێ ب سهرۆكاتیا ڕێزدار (مهحموود حاجى سالح) وهزێرێ كاروبارێ شههیدا و ئهنفالكریا، یێ كارهكێ جددى و بەردەوم دكهن دگهل دهزگههـ و ناڤهندێت ناڤنهتهوهیى كار دكهن.. وان ژى ههتا نهۆ كارهكێ باشێ كرى و ئەڤ كارێ وان جهێ سوپاسیێ دهستخۆشیێ یە.
خوشك و برایێت هێژا،
تشتهكێ دى كو من دڤێت دڤێ ڕێوڕهسمێدا بهحس بكهم، بابهتێ ههولا دهركهفتنا هندهك گهنجێت ئێزدیانهبۆ دهرڤهى وهلاتى. مه ئهڤبابهته بهرى نهۆ ژى دگهل جڤاتا ڕۆحانییا ڕێزدار و كهساتى یێت ئێزدیا بهحس كریه. باوهریا مهئهوهكو دهركهفتن و هێلانا ولاتى، نهتشتهكێ دروسته، ئێزدى و ئێزدیاتى ل ئهورۆپا و ل غهریبیێ ناهێنه پاراستن.. جهێ كو ئێزدیاتى لێ گهش ببیت، لالشا نوورانى و شنگال و شهرفهدینن، نهئهورۆپا و وهلاتێت غهریبیێ!.
ڕاستهكارهساتهكا گهلهكا مهزنا ل ڤێ دهڤهرێ چێ بووى، ڕاستهتاوانێت گهلهك مهزن یێت هاتیهكرن، ڕاستهفهرمانهكا دى یا هاتیهڕاكرن، لێ دیسا ژى ئێزدیاتى ب تهركا وهلاتى و هێلانا ئاخا باب و كالا، ناگههیتهچ قۆناغا!. ئێزدیاتى و دین و كولتوورا ئێزدیا لڤێره، لسهر ئاخا باب و باپیرا دێ هێنهپاراستن.. ئهم ههمى پێكڤهپارێزهرێت ئێزدیاتیێ و پارێزهرێت لالشا نوورانى و شهرفهدین و شنگالێینه.
ئەڤ تابلۆیا ئەڤرۆ ئەم دبینین ل ڤێ دەڤەرێ و ل ڤێ مەڕاسیمێ، ئەگەر ئەم بەرێ خۆ بدەینە ڤێ پێكڤەژیانێ، دبینین مامۆستا یێت ئایینی یێت موسڵمان و مامۆستا یێت ئایینی یێت كرستیان و ئێزدی لڤێرە كۆمبووینە، پێكڤەژیانا ئەڤرۆیا مە زەمانەتەكە بۆ سەركەفتنا مە د پاشەڕۆژێ دا بۆ كوردستانەكا ئازاد و ئاڤەدان و شنگالەكا ئاڤەدان و سەركەفتی، ئەڤەیە زەمانەتا سەركەفتنا مە، ئەڤ تابلۆیێ جوان یێ كو ئەڤرۆ ئەم دبینین دڤێ ڕێوڕەسمێ دا كو هەمیا زەحمەت كێشایە و ڕیكەكا دویر هاتنە بۆ بەشداریكرنێ، پەیامەكێ زۆر گرنگە بۆ جیهانێ، پەیامەكا مەزنە بۆ وان تیرۆرستا، پەیامەكە كو ئەڤ پێكڤەژیانا مە یا دیرۆكی د ناڤبەرا ئیسلام و ئێزدیەت و مەسیحییەتێ دا و هەمی پێكهاتێت دی یێت نەتەوەیی و ئایینی یێت د وڵاتێ مەدا، دێ بەردەوام بێت و ئەم هەڤی پێكڤە دێ پارێزەرێت ڤێ چەندێ بین.
تڤیا ئهم ههمى پێكڤهكار بكهین، ههول بدهین و خهباتێ بكهین داكو ئیزدیاتیێ ل جهێ خۆ، لسهر ئاخا خۆ، د ناڤ وار و مهزارگههێت خۆ یێت پیرۆزدا بمینن بهێنە پاراستن.
ل دویماهێ، جارهكا دى ئهم سهرێ خۆ لبهر گیانێ پاقژێ ڤا شههیدا و ههمى شههیدێت كوردستانێ دچهمینین، سهرهخۆشێ ل مالبات و كهسوكارێت وان و، ل هەمی كوردستانی دكەم. هەروەها د ڤێ هەلكەتنێ دا و د ڤی جهی دا جارەكا دی دەستخۆشیێ ل وان پێشمەرگێت قەهرەمان دكەم یێت كو زەحمەت كێشای و ئەڤ جهە پاراستی، ئەو پێشمەرگێن وێ ڕۆژی شەرفەدین پاراستی جهێ تەقدیر و پێزانینا مەنە. ئەم لێرە دیسا بیرا خۆ ل وان ڕۆژێت زەحمەت تینین كو وان تێدا بەرگری و بەرخۆدان و خۆڕاگری كر و نەهێلا ئەڤ مەزارگەهێ پیرۆز بكەڤیتە دەستێ تیرۆرستا. جارەكا دی ب ناڤێ وە دەستخۆشیێ ل وان دكەین. دەستخۆشیێ ل هەمی پێشمەرگە یێت قەهرەمان دكەم كو د ئەنجاما خەبات و ماندیبوون و خوینا شەهیدان ئەڤرۆ ئەم لێرە ب سەرفەرازی ڤەدگەرێنەڤ سەر ئاخا خۆ و تەرمێت عەزیزێت خۆ ڤەدشێرین، ئەم لێرە پەیامەكێ بۆ هەمی جیهانێ ڕادگەهینین كو ئەم دێ پێكڤە مینین و پێكڤەژیان دێ یا بەردەوام بیت ل كوردستانێ و ب هیمەتا خۆڕاگریا ڤان قەهرەمانا، شنگال ژی دێ هێتە ڕزگار و ئاڤەدان كردن و انشاء الله دێ ئایندەیەكا باش بۆ ڤی وەڵاتی و میللەتی هێتە دی.
هون هەمی لایەك بخێر بێت سەر چاڤا و زۆر سوپاس بۆ ئامادەبوونا وە د ڤێ مەراسیمێ دا. زۆر سوپاس.
ئەمڕۆ دووشەممە ٢٧ـی ٧ـی ٢٠١٥ لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی پێشوازی لە کریستۆس ستایلیاندس کۆمیساری باڵای یەکێتیی ئەورووپا بۆ کاروباری مرۆیی و بەڕێوەبردنی قەیرانەکان و خاتوو جانا هایپەسكۆڤا باڵیۆزی یەكێتیی ئەوروپا لە عێراق و شاندێكی یاوەریان كرد.
لە دیدارەكەدا سەرۆکی شاندەکە خۆشحاڵیی خۆیان بۆ سەردانی کوردستان و دیداری سەرۆک بارزانی ڕاگەیاند و ئەو دیدارەی بە مێژوویی لەقەڵەم دا و ڕایگەیاند کە بۆ من جێگەی شانازییە بە دیداری ئێوە شاد بووم، هاتووم بە ناوی خۆمان و کۆمەڵگەی نێودەوڵەتییەوە سوپاسی بەڕێزتان و هەرێمی کوردستان بکەم کە سەرباری ئەو ڕەوشەی ناخۆشەی بەهۆی شەڕی تیرۆریستانەوە هەیە کەچی دەرگاتان بۆ ئەو هەموو ئاوارە و لێقەوماوە کردۆتەوە و ژیانی ئەوانتان پاراستووە. بۆیە سەرکرداتیی ئێوە بۆ پرۆسەی بەهاناوەچوونی لێقەوماوان زۆر بەرز دەنرخێنین.
سەرۆکی شاندەکە هەروەها ڕایگەیاند ئێمە وەک یەکێتیی ئەورووپا داعش تەنیا بە هەڕەشەیەکی ناوچەیی نابینین، بەڵکوو هەڕەشەیەکی نێودەوڵەتییە و ڕووبەڕووبوونەوەیشی پێویستی بە هاوکارییەکی نێودەوڵەتی هەیە، بۆیە ڕۆڵی بەڕێزتان و حکوومەتی هەرێمی کوردستان لەو ڕووبەرووبوونەوەیەدا هاوکارییەکی سەرەکییە بۆ چەسپاندنی ئاشتی و ئارامی لە ناوچەکە و ڕەواندنەوەی ئەو هەڕەشە نێودەوڵەتییە.
هەر لە دیدارەکەدا سەرۆکی شاندی میوان ڕایگەیاند کە لەبەر ئەوەی هەڕەشەی تیرۆر بەردەوامە و زیانمەندانی ئەو هەڕەشەیەش بەردەوام لە زیادبووندان، پێویستە هاوکاری و هەماهەنگیی نێودەوڵەتییش بۆ بەهاناوەچوونی لێقەوماوان بەردەوام بێت و لە ئاستی پێشهاتەکاندا بێت، بۆیە یەکێتیی ئەورووپا بەردەام دەبێت لە هاوکارییە مرۆییەکان و هەماهەنگیی زیاتر ڕێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ داڕشتنی پلانێکی هاوبەشی بەهاناوەچوونی لێقەوماوان و ڕووبەڕووبوونەوەی فیکری تیرۆر و توندوتیژی لەناو کۆمەڵگەدا.
سەرۆکی شاندی میوان هەروەها گوتی: کاتێک بیر لەوە دەکەمەوە کە ڕژێمی سەدام ئەو هەموو تاوانەی دەرهەق بە گەلی کورد ئەنجام دا کەچی ئێستا دەبینین ئێوە باوەشتان بۆ ئەو هەموو ئاوارە و دەربەدەرەی ناوچەکانی عێراق کردۆتەوە، سەرسام دەبم بەو لێبوردەییە مەزنە و دڵکراوەیی ئێوە و پێزانینی زۆرم بۆ ئەو هەڵوێستە مرۆییە هەیە.
سەرۆکی شاندی میوان ئاماژەشی بۆ ڕووداوەکانی ناوچەکە و عێراق کرد و ڕایگەیاند کە ئەو پێشهاتانە نیشانەی ئەوەن کە ناکۆکیی قووڵی نەتەوەیی و مەزهەبی هەیە و سەرهەڵدانەوەی ئەو کێشانە بەردەوام کێشە درووست دەکات.
لەبەشێکی دیکەی قسەکانیدا، سەرۆکی شاندی میوان لە بارەی سەرهەڵدانەوەی شەڕ لەنێوان سوپای تورکیا و PKK ڕایگەیاند: ئێمە بە تەوای پشتیوانیی لە هەڵوێستی بەڕیزتان دەکەین کە داوتان کردووە هەموو لایەک بگەڕێنەوە بۆ دیالۆگ و پرۆسەی ئاشتی و بە تاکە ڕێگەی چارەسەری کێشەکەی دەزانین.
لە کۆتاییشدا سەرۆکی شاندەکە دوای لە سەرۆک بارزانی کرد تێڕوانینی خۆی سەبارەت بە ڕێککەوتنی ئێران و وڵاتانی 5 +1 بۆ شاندەکە بخاتەڕوو.
لەبەرانبەردا سەرۆك بارزانی بەخێرهاتنی شاندی میوانی كرد و سوپاسی هەڵسەنگاندن و هەڵوێستی ئەوانی كرد لەبارەی هەرێمی كوردستان و ئەوەی خستەڕوو كە بە یارمەتیی هێزی هاوپەیمانان، پێشمەرگە توانیویەتی تیرۆریستان تێکبشکێنێت و لە زۆربەی ناوچەكانی دەركردن بەڵام لەگەڵ ئەوەیشدا داعش هێشتا هەڕەشەیە و پێویستە لەڕووی فكرییشەوە لەدژی تیرۆریستان بوەستین و داوایشی كرد كە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بە شێوەیەكی جدیتر بیر لە ڕووبەڕووبوونەوەی دیاردەی تیرۆر بكاتەوە و كار لەسەر نەهێشتنی هۆكارەكانی دیاردەی توندڕۆیی و تیرۆر بكرێت.
سەبارەت بە سەرهەڵدانەوەی کێشە نەتەوەیی و مەزهەبییەکانیش، سەرۆک بارزانی ڕاگەیاند: بێ گومان مێژوو هەڵەی گەورەی تێدایە و بەردەوام ئەو کێشە مێژووییانە سەر هەڵدەدەنەوە، ئێستا دەرفەتێک ڕەخساوە بۆ ئەوەی هەڵەکان ڕاست بکرێنەوە، چوونکە دەرکەوت کە نە دابەشکردنی بەزۆر و نە پێکەوەژیانی بەزۆر تاسەر بەردەوام نابێت.
سەرۆك بارزانی جەختیشی لەوە كردەوە كە پێویستە موسڵ و هەموو ئەو ناوچانەی لەژێر دەستی داعشدا ماون ئازاد بكرێن بۆ ئەوەی ئاوارەکان بتوانن بە دڵنیاییەوە بگەڕێنەوە سەر زێدی خۆیان. هەر لە درێژەی قسەكانیدا سەرۆك بارزانی ئاماژەی بەوە کرد کە بەڕەچاوکردنی ئەوەی هەرێم لە شەڕێکی قورسدایە و ئەو ڕەوشە ئابوورییەی کە هەیە، حەواندنەوەی نزیکەی دوو ملیۆن ئاوارە و لێقەوماوی شەڕ بارگرانییەکی زۆری بۆ هەرێم درووست کردووە، بەڵام هەرێمی کوردستان شانازیی بەوەوە دەکات کە بۆتە پەناگەی لێقەوماوان و ئەوە بەشێکە لە فەرهەنگ و بەهای بەرزەکانی گەلەکەمان، بەڵام ژمارەی ئاوارەکان هێندە زیاد بووە کە لەسەرووی تواناکانی هەرێمی کوردستانە وحکوومەتی عێراقیش وەک پێویست پێویستە کۆمەڵی نێودەوڵەتی هەنگاوی کردەیی بنێن. هێمای بۆ ئەوەش کرد کە لەهەندێ ناوچەدا پێشمەرگەی کوردستان گیانی خۆیان بەخشیوە بۆ پاراستنی هاووڵاتیانی ئەوناوچەیە بێ ئەوەی بیر لەوە بکەنەوە سەر بە چ پێکهاتەیەکی نەتەوەیی یان ئایینین.
سەرۆک بارزانی لەبارەی گرژییەکانی ئێستای نێوان تورکیا و PKK ڕایگەیاند: بێ گومان شەڕ شتێکی خراپە و ئەوانەی شەڕیان بینیوە دەزانن شەڕ واتە کوشتار و وێرانکاری، بەڕای ئێمە پێویستە پێش هەموو شتێک شەڕ بوەستێت و بگەڕێنەوە بۆ پرۆسەی ئاشتی کە ئێمە زۆر پێوەی ماندوو بووین.
سەرۆک بارزانی ئاماژەی بەوەش کرد کە ئەو شەڕ و ناخۆشییە لەسەر سنوورەکانی هەرێمی کوردستان ڕوو دەدات و کاریگەریی خراپی لەسەر هەرێم دەبێت، بۆیە ئێمە هەموو هەوڵێک دەدەین ئەو شەڕە بوەستێت و هەموو لایەنەکان بگەڕێنەوە بۆ پرۆسەی ئاشتی و هەرچییەکیش لە دەستمان بێت بۆ ئەو دەیکەین. ئێستاش مەترسییەکی هاوبەش هەیە کە شەڕی داعشە و پێویستە هەموو هەوڵەکان بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆریستانی داعش تەرخان بکرێت.
سەبارەت بە ڕێککەوتنی ئەتۆمیی نێوان کۆماری ئیسلامیی ئێران و وڵاتانی 5 +1 یش سەرۆک بارزانی ڕایگەیاند کە دەبێ چاوەڕێی ئەوە بکەین کە لایەنەکانی ئەو رێککەوتنە چەندە پێوەی پابەند دەبن، بێ گوومان ئەگەر ڕێککەوتنەکە جێبەجێ بکرێت کاریگەریی ئەرێنی لەسەر ناوچەکە دەبێت.
ئێوارهی ئهمڕۆ دووشهممه 27/7/2015 كۆسرهت رهسول عهلی جێگری سهرۆكی ههرێمی كوردستان پێشوازی كرد له فرانك بهیكهر باڵیۆزی بهریتانیا له عێراق و ئهنكس مهكی كونسوڵی گشتی بهریتانیا له ههرێمی كوردستان.
له دیدارێكدا گفتوگۆ كرا له بارهی دوایین پێشهات و رووداوهكانی عێراق و ناوچهكه، بۆ ئهم مهبهسته كۆسرهت رهسول عهلی جهختی لهوه كردهوه كه دهبێ سهرجهم كێشهو گیرگروفتهكان به گفتوگۆ چارهسهر بكرێن.
تهوهرێكی تری كۆبوونهوهكه تایبهت بوو به پرسی جهنگی تیرۆر و رووبهڕووبوونهوهی داعش، لهمبارهیهوه باڵیۆزی بهریتانیا سهرسامی خۆی به قارهمانێتی هێزی پێشمهرگه لهم جهنگه دهربڕی و پاڵپشتی و پشتیوانی وڵاتهكهشی بۆ هێزی پێشمهرگهی كوردستان دهربڕی و جهختی لهوه كردهوه كه دهبێ بازنهی هاوكارییهكان فراوانتر بكرێت.
پهیوهست به جهنگی رووبهڕووبوونهوهی تیرۆر و رۆڵی هێزی پێشمهرگه، جێگری سهرۆكی ههرێمی كوردستان جهختی لهوه كردهوه كه هێزی پێشمهرگهی كوردستان بهردهوام دهبێ له رووبهڕووبوونهوهی تیرۆر و پێویستیشی به هاوكاری زیاتر ههیه.
ههر له كۆبوونهوهكهدا بارودۆخی ههرێمی كوردستان و دوایین گۆڕانكاری و پێشهاتهكان خرایه بهرباس، بۆ ئهم مهبهسته كۆسرهت رهسول عهلی جهختی لهوه كردهوه كه دهبێ سهرجهم لایهنهكان بهرژهوهندی كورد و ئایندهی كوردستان لهبهرچاو بگرن و سازان لهسهر پرسهكان بكهن دوور له ههر جۆره بارگرژییهكی حزبی، چونكه ئهوهی ئهمڕۆ بۆ كورد هاتۆته دی پێویستی به پاراستنهو ئهمهش تهنها به یهكڕیزی لایهنهكان دهكرێ".
لای خۆشیهوه باڵیۆزی بهریتانیا له عێراق گوتی"پێویسته لهسهر ههمووتان بهرژهوهندی گهلهكهتان بپارێزن و ئهو بارودۆخهی بۆ كورد هاتۆته پێش نهیكهنه قوربانی ململانێ حزبیهكانتان".
له كۆتایی كۆبوونهوهكهداو لهبارهی كێشهكانی نێوان ههرێم و بهغدا، ههردوولا بهپێویستیانزانی جێبهجێكردنی رێكهوتنهكانی نێوان لایهنهكان ببێته كلیلی چارهسهری كێشهكان و چارهسهری قهیرانهكان".
دوایین هەواڵەکان
- نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئێران: سەردانەکەی پزیشکیان ئاماژەیە بۆ گرنگیدانی ئێران بە هەرێمی کوردستان
- ههرێمى كوردستان و ئێران جهخت له برهودان به پهيوهندييهكانيان دهكهنهوه
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی: سەردانی سەرۆک کۆماری ئێران مێژوویی بوو
- نازم دەباغ له وتووێژ لهگهڵ ئاژانسی ئیرنا: مەسعوود پزشکیان سەردانی هەولێر دەکات
- نازم دەباغ: کاتی سەردانی پزیشکیان بۆ عێراق دیار نییە
- «سەلام رشدی» لهگهڵ شاندی یهکێتی هاورده و ناردنکارانی لقی ههولێر کۆبۆوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى: ههميشه پشتيوانى و بهرگرى له مافهكانى ئێزدييان دهكهين
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی لهگهڵ باڵیۆزی یهکێتیی ئهورووپا کۆبووهوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى لهگهڵ باڵيۆزى نهمسا كۆبووهوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى سوپاسى جهنهرال ڤاول دهكات