هەولێر، هەرێمی کوردستان، عیراق - کردنەوەی دەیەم پیشانگای نێودەوڵەتی هەولێر لە 9ی دیسەمبەر/کانونی یەکەم، بە بەشداری 250 کۆمپانیا لە 16 وڵاتەوە، بە وتەی بەرپرس وچاودێرانی بازرگانی وئابووری، بووە تەحەدایەکی گەورە بۆ حکومەتی هەرێمی کوردستان بۆ گەڕاندنەوەی متمانە لەنێوان هەرێمی کوردستان ووەبەرهێنەرانی بیانی ودەستپێکردنەوەی ئاڵوگۆڕی بازرگانی وسەلماندنی گرنگی پێگەی هەرێمی کوردستان لەم بارودۆخە سیاسی وئەمنییەی هەرێم پێی تێپەڕدەبێت.

دوابەدوای ئەو قەیرانە داراییەی بەسەر هەرێمی کوردستانەوە لەلایەن حکومەتی پێشووی بەغداوە سەپێندرابوو، هەروەها بەهۆی هەڕەشەی رێکخراوی تیرۆریستی داعش بۆ سەر هەرێمی کوردستان، چالاکیە بازرگانی وئابووریەکان سستی وهەندێک کەرت شێوەیەک لە وەستانیان بەخۆیانەوە بینی.

ساماڵ سەردار، وەزیری بازرگانی وپیشەسازی هەرێمی کوردستان، لەلێدوانێکی رۆژنامەوانیدا لەبارەی گرنگی کردنەوەی خودی پیشانگاکە لەو کاتە هەستیارەدا ئەوەی خستەروو کە " لەوانەیە بەشداریکردنی وڵات وکۆمپانیاکان لە پیشانگای هەولێری نێونەتەویی ئەم ساڵدا وەکو ساڵانی رابردوو نەبێت، بەڵام کردنەوەی خودی پیشانگاکە دەیسەلمێنێت کە هەرێمی کوردستان لەگەشەکردنی ئابووری وجموجۆڵی بازرگانی نەوەستاوە وبارودۆخی ئاسایشی هەرێمی کوردستانیش بۆ کاروباری بازرگانی زۆر لەبارە".

وەزیری بازرگانی بەباشی زانی لەقۆناغی ئایندەدا حکومەتی هەرێمی کوردستان بەشێوەیەکی چالاکتر کار بۆ سەرنجڕاکێشانی کۆمپانیای بیانی بکات بۆ هەرێم ودووپاتیکردەوە ئێستا بارودۆخی ئابوری هەرێمی کوردستان بەرەو قۆناغێکی باشتر دەچێت.

گەیشتنی هەردوو حکومەتی بەغدا وهەولێر بەڕێککەوتنێکی سەرەتایی لەبارەی چارەسەرکردنی کێشەکانی نێوانیان، بووە هۆی دەستپێکردنەوەی چالاکی ئابووری وبازرگانی لە هەرێم وبازاڕ بوژانەوەیەکی بەخۆیەوە بینی.

عەبدوڵلا ئەحمەد عەبدولڕەحیم، سەرپەرشتیاری پیشانگای نێودەوڵەتی هەولێر، لەلێدوانێکی تایبەت بەماڵپەڕی حکومەتی هەرێمی کوردستانی رایگەیاند، "گرێدانی ئەم پیشانگایە بەو بارودۆخەی ئێستادا وبەتایبەتی دوای هەولێر وبەغدا گەیشتن بەڕێککەوتنێکی سەرەتایی بۆ چارەسەرکردنی کێشەکانی نێوانیان، بۆ هەموو لایەکی دەسەلمێنێت کوردستان دەتوانێت پێگەی ئابووری خۆی بپارێزێت ونەکەوێتە بەر کاریگەری هیچ قەیرانێک".

عەبدوڵلا ئەحمەد عەبدولڕەحیم ئاماژەی بەوەدا، "لەماوەی دە ساڵی رابردوودا، پیشانگای هەولێر توانیویەتی ئەو متمانەیە دروستبکاک وحکومەتیش رۆڵی لە پێشخستنی هەبووە بەشێوەیەک کە ئێستا رووبەری هۆڵە داخراوەکانی پیشانگا 17000 مەتری دووجایە ورووبەری گۆڕەپانەکان نزیکەی 25000 مەتری دووجایە، وتائێستاش لەو ماوەیەدا زیاتر لە 60 پیشانگای تایبەتمەند ئەنجامدراون لەچەندین بواری گرنگ وپێویست کە کاریگەری بەسەر ژیانی هاوڵاتیاندا هەبووە".

نوێنەر وسەرپەرشتیارانی کۆمپانیاکانی کەرتی تایبەت لەهەرێمی کوردستان، ئاماژەیان بەوەدا قەیرانی دارایی وهەڕەشەی تیرۆریستان، کاریگەری بەسەر هەبوونی لاوازی لەچالاکیەکانیاندا هەبوو وتا رادەیەکیش پلانە تازەکانیانی وەستاند، بەڵام ئەو وەستانە یەکجارەکی نەبوو بەبەڵگەی هەبوونی چەندین نمایشی کۆمپانیای گەورەی جیهانی بۆ کاڵا وبەرهەمەکانیان لەهەرێمی کوردستان.

سامان بریفکانی به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی کۆمپانیای "ماجیک ئارت" بۆ پەخش ونمایشی میدیایی، بەسایتی حکومەتی هەرێمی راگەیاند، "لەگەڵ هەبوونی شێوەیەک لە دوو دڵی لەلایەن بەشێک لەکۆمپانیاکانەوە، لەماوەی رابردوودا چەندین کۆمپانیا ومارکەی گەورە لەهەرێمی کوردستان وبەتایبەتیش لەهەولێر نمایشی گەورەیان ئەنجامداوە، بەتایبەتی کۆمپانیاکانی لاندرۆڤەر ورێنجرۆڤەر وبی ئێم دەبڵیوو کە تازەترین بەرهەمی خۆیان خستە بەردەم هاوڵاتیانی هەرێمی کوردستان. هەروەها چەندین مارکەی جیهانیش لە وڵاتانی فەرەنسا وئەمەریکا وبەریتانیاش لەبازاڕ ومۆڵەکانی هەولێردا لقی خۆیان کردەوە".

هەروەها ئاماژەی بەوەشدا "ئێستا بەتایبەتی دوای رێککەوتن بۆچارەسەری کێشەکانی نێوان هەولێر وبەغدا متمانەکە زیاتر بوو وبێگومان چالاکیەکانیش زیاتر دەبن".

لەچوارچێوەی چالاکیەکانی پیشانگاشدا، کونسوڵگەری گشتی کۆماری چیک لەهەرێمی کوردستان بەیاوەری شاندێکی وەزارەتی بازرگانی وپیشەسازی چیک، کۆبوونەوەیەکیان لەگەڵ ژمارەیەکی زۆر لەدەزگاکانی راگەیاندن ئەنجامدا بۆ باسکردنی چالاکیەکانیان لەهەرێمی کوردستان.

جیرۆسلاڤ رایف، کونسوڵی گشتی چیک لەهەرێمی کوردستان، لەلێدوانێکدا بە ماڵپەڕی حکومەتی هەرێمی کوردستانی راگەیاند، " کۆمپانیاکانی وڵاتەکەمان بەهاوبەشی لەگەڵ بانکی چیک چەندین چالاکی گەورەی لەهەرێمی کوردستان ئەنجامداوە بەتایبەتی لەبواری کارەبا. بەئەنجامدانی ئەم چالاکیەش ئێمە دەمانەوێ بازاڕی وەبەرهێنان لەهەرێمی کوردستان بە وەبەرهێنەرانی ووڵاتی خۆمان وئەورووپاش بناسێنین وباس لەبارودۆخی ئەم هەرێمە بکەین ولەلایەکی دیکەشەوە پاڵپشتی خۆمان بۆ چالاکیەکانی وەبەرهێنان لەهەرێمی کوردستان دووپات بکەینەوە".

کۆماری چیک، یەکێکە لەو وڵاتانەی کە بوونێکی کاریگەری لەبازاڕی وەبەرهێنانی هەرێمی کوردستاندا هەیە وهەمیشە پاڵپشتی چالاکی وەبەرهێنانیان لەهەرێمی کوردستاندا کردووە.

لوبنانیش یەکێک بوو لەو وڵاتانەی کە لەگەڵ هەبوونی کێشەکانی ماوەی رابردوودا، کار وچالاکیەکانی وەبەرهێنانی نەوەستاند وهەمیشە پشتگیری خۆی بۆ هەرێمی کوردستان دووپاتدەکردەوە.

جاک سەراف سەرۆکی گرووپی مالیای لوبنانی کە ماوەیەکە لە هەرێمی کوردستان لەچەندین کەرتدا کاردەکات بەتایبەتی لەکەرتی گەشتوگوزار، لەلێدوانێکی تایبەت بەماڵپەڕی حکومەتی هەرێمی کوردستان، دووپاتیکردەوە "کەرتی تایبەتی لوبنان زۆر بەگرنگیەوە سەیری کوردستان دەکات وچالاکیەکانی خۆی لەهەرێمی کوردستان رانەگرت".

سەراف رایگەیاند، "گروپەکەی کە هەناردەکاری سەرەکی لوبنانیە بۆ هەرێم هەوڵی ئەوە دەدات بەدیلێک بۆ هێنانی کاڵاکانیان بۆ هەرێم بدۆزنەوە بەتایبەتی لەڕێگەی ئاسمانیەوە، بەهۆی کۆنترۆڵکردنی بەشێکی زۆری سنوری نێوان سوریا ولوبنان لەلایەن تیرۆریستانی داعشەوە."

هەروەها ئاماژەی بەوەدا کە "لوبنان زیاتر لەبواری بانکی وئاوەدانکردنەوە وگەشتوگوزارەوە رۆڵیان لە پێشخستنی بواری وەبەرهێنان هەیە لە هەرێمی کوردستان، ئەمەش جگە لە بوارەکانی پەروەردە وخوێندنی باڵا".

هەر لە چوارچێوەی گەڕانەوەی چالاکی ئابووری وبەمەبەستی نزیککردنەوە وپەرەپێدانی ئالیکاری نێوان کۆمپانیاکانی بریتانی وهەرێم، گروپی بزنسی بریتانی – کوردستان، ئێوارەی 10ی دیسەمبەر/کانونی یەکەم، راگەیەندرا.

لە رێورەسمی راگەیاندنی گروپەکە، باڵیۆزی بریتانیا لە بەغدا، فرانک بەیکەر، جەختی کردە سەر گرنگی سەقامگیری وژینگەیەکی دروست بۆ ئەنجامدانی چالاکی ئابووری و بازرگانی لە هەرێمی کوردستان.

هەر لە رێورەسمەکەدا، وتەبێژی حکومەتی هەرێم، سەفین دزەیی، ئاماژەی بەوەدا کە، هەروەک لە رابردوودا، حکومەتی هەرێمی کوردستان پشتیوانی لە بازاری ئازاد وئاسانکردنی هەلومەرجی وەبەرهێنانی بیانی دەکات.

دواى ئەوەى ئێوارەى دوێنێ بەڕێز لۆبۆمیر زاورالیك وەزیرى دەرەوەى کۆمارى چیک بە یاوەرى جێگرى وەزیرى بەرگرى ئەو وڵاتەو باڵیۆزى چیک لە عیراق گەیشتنە هەرێمى کوردستان و دیدارو کۆبوونەوەیان لەگەڵ بەرێزان سەرۆکى هەرێم و سەرۆکى حکومەت و گەورە بەرپرسان ئەنجامدا، سەرلەبەیانى ئەمڕۆ شاندى میوان بە یاوەرى فەلاح مستەفا بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەت سەردانى قەڵاى مێژوویى هەولێریان کردو لەلایەن دارا یەعقوبى سەرۆکى دەستەى باڵاى نووژەنکردنەوەى قەڵاى هەولێر پێشوازیان لێکرا.

سەرۆکى دەستەى باڵاى نووژەنکردنەوەى قەڵاى هەولێر پوختەیەکى لەسەر مێژووى قەڵاى هەولێرو تەواوى شوێەوارەکان پێشکەش کردو  سوپاسى رێکخراوى یۆنسکۆى کرد کە بەر لە چەند هەفتەیەک بە فەرمى قەڵاى هەولێرى خستە نێو لێستى شوێنەوارە مێژوویەکانى سەر بە یۆنسکۆ بۆ ئەوەى پارێزگارى لێبکرێت.

دواى سەردانەکەى بۆ قەڵاى دێرینى هەولێر وەزیرى دەرەوەى کۆمارى چیک و شاندى یاوەرى کۆتاییان بە گەشتەکەیان بۆ هەرێمى کوردستان هێناو لەلایەن فەلاح مستەفا بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەت لە رێگەى فڕۆکەخانەى نێودەوڵەتى هەولێر بەڕێخران.

لە چوارچێوەى بایەخدانى کۆمەڵگەى نێودەوڵەتى بە پەیوەندیەکانیان لەگەڵ هەرێمى کوردستان و پشتگیرى کردنى هەرێمى کوردستان لەرووى یارمەتى سەربازى بۆ رووبەڕووبوونەوەى تیرۆرستانى بەناو دەوڵەتى ئیسلامى و کۆمەک کردنى مرۆیى بۆ ئاوارەکانى سوریا و ناوچەکانى دیکەى عیراق لە هەرێم، ئێوارەى ئەمڕۆ لۆبۆمیر زاورالیك وەزیرى دەرەوەى کۆمارى چیک بە یاوەرى جێگرى وەزیرى بەرگرى و باڵیۆزى چیک لە عیراق گەیشتە هەرێمى کوردستان و لەلایەن د. فوئاد حوسێن سەرۆکى دیوانى سەرۆکایەتى هەرێم وفەلاح مستەفا بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەت و کاروان جەمال جێگرى بەرپرسى فەرمانگە و کونسوڵى چیک لە هەرێم پێشوازیان لێکرا .

ئەمەو بڕیارە وەزیرى دەرەوەى کۆمارى چیک و شاندى یاوەرى لەگەڵ بەڕێزان سەرۆکى هەرێمى کوردستان و سەرۆکى حکومەتى هەرێم دیدارو کۆبوونەوە ئەنجام بدەن.

مەنسوور جیهانی ـ فیلمی سینەمایی "بیرەوەرییەکانی سەر بەرد" لە دەرهێنانی سینەماکاری کورد "شەوکەت ئەمین کورکی" لە فیستیڤاڵی نێودەوڵەتیی فیلمی کاڕڵۆڤی ڤاری لە وڵاتی چیک نمایشکرا.

فیلمی سینەمایی "بیرەوەرییەکانی سەر بەرد" Memories On Ston لە نووسینی هاوبەشی "شەوکەت ئەمین کورکی" و "مەممەد ئەکتاش" و لە دەرهێنانی "شەوکەت ئەمین کورکی"یە کە بە ئامادەبوونی ئەم سینەماکارە کوردە، ئەکتەری سەرەکی فیلمەکە "حوسێن حەسەن" و هەروەها بەرهەمهێنەری فیلمەکە "مەمەد ئەکتاش"، لە یەکەمین بەشداری نێودەوڵەتیی خۆیدا بە نوێنەرایەتیی لە هەرێمی کوردستان لە بەشی "ئاسۆکان"ی چل و نۆیەمین خولی فیستیڤاڵی نێودەوڵەتیی فیلمی کاڕڵۆڤی ڤاری Karlovy Vary لە وڵاتی چیک لە سێ سانسی جیاوازدا چووە سەر پەردەی سینەماکان.

ئەم فیلمە کوردییە کە بەرهەمی ساڵی 2014ی هەرێمی کوردستان و ئەڵمانیایە ڕۆژی 6ی تەمموز / یۆلیۆی 2014 لە هۆڵی کۆنگرێس، ڕۆژی 9ی تەمموز / یۆلیۆی 2014 لە ڕۆیچمۆند و هەروەها ڕۆژی 12ی تەمموز / یۆلیۆی 2014 لە سینەما بی B لە میانەی فیستیڤاڵی نێودەوڵەتیی فیلمی کاڕڵۆڤی ڤاری نمایشکرا و لە لایەن بینەرانەوە پێشوازیی لێکرا.

"بیرەوەرییەکانی سەر بەرد" دوای نمایش لەم فیستیڤاڵە لە لایەن ڕخنەگران و ڕۆژنامەنووسانەوە پێشوازیی لێکرا و بەرپرس و ڕێکخەریی چەندین فیستیڤاڵی نێودەوڵەتی فیلم لە ئاستی جیهاندا، دوای ئەم فیلمەیان لە بەرهەمهێنەری فیلمەکە کرد کە لە فیستیڤاڵەکەیاندا بەشداریی پێبکرێت و نمایش بکرێت.

فیستیڤاڵی نێودەوڵەتیی فیلمی کاڕڵۆوی واری گرینگترین فیستیڤاڵی ئەورووپای ناوەندیی و ڕۆژهەڵاتی ئەورووپایە و یەکێکە لە گرینگترین فیستیڤاڵەکانی سینەمای دنیا کە خولی چل و نۆیەمینی بە نمایشی 173 فیلمی سینەمایی، 43 کورتە فیلم و 29 فیلمی دیکۆمێنتاریی لە سینەماکارانی وڵاتانی جۆراوجۆری جیهان و بە ئامادەبوونی 478 فیلمساز و 825 سینەماکاری پیشەگەڕ لە سەرتاسەری دنیا و لە چەندین بەشی پێشبڕکێی سەرەکی، لەوانە: پێشبڕکێی "لە ڕۆژئاواوە و بۆ ڕۆژهەڵات"، پێشبڕکێی "فێررۆم"، پێشبڕکێی "فیلمە دیکۆمێنتارییەکان" و هەروەها بەشی "ئاسۆکان"، "دەرەوەی پێشبڕکێی"، "جۆرێک ڕوانین" و "بەشی تایبەت" لە ڕۆژانی 4 تا 12ی تەمموز / یۆلیۆی 2014 لە شاری کاڕڵۆڤی ڤاری لە وڵاتی کۆماری چیک بەڕێوەچوو.

فیلمی سینەمایی "بیرەوەرییەکانی سەر بەرد" ساڵی 2014 لە لایەن هەرێمی کوردستان و کۆمپانیای میتۆس فیلمی Mitos Film ئەڵمانیی بەرهەم هاتووە و لە ئامادەکردنی ئەم فیلمەدا چەندین کۆمپانیا، دەزگای حکومی، ڕێکخراوە و ناوەندیی هونەری کوردی و نێودەوڵەتیی هاوکارییان کردووە، لەوانە: بەشی سینەمای دهۆک و پارێزگاری دهۆک لە هەرێمی کوردستان، بەڕڵین مێدین بۆرد Berlin Medien Board  لە ئەڵمانیا، پۆست رێپابلیک The Post Republic لە ئەڵمانیا، ڤیژن سود ئیست Visions –Est sud لە ئەڵمانیا، ئەنستیتۆی سینەمای دۆحە Doha film Institute لە قەتەر و هەروەها تەلەڤیزیۆنی کوردستان تی ڤی لە هەرێمی کوردستان.  

سیناریۆی "بیرەوەرییەکانی سەر بەرد" کە لە نووسینی هاوبەشی شەوکەت ئەمین کورکی و مەممەد ئەکتاشە پێشتر خەڵاتی باشترین سیناریۆی لە ئاکادیمیای خەڵاتی ئیسکرینی ئاسیا ـ پەسیفیک APSA لە ئوستوراڵیا، خەڵاتی باشترین سیناریۆی فیستیڤاڵی گوتێبیرگی سویدی و هەروەها خەڵاتی باشترین سیناریۆی لە شازدەیەمین خولی فیستیڤاڵی نێونەتەوەیی فیلمی پوسان لە کۆریای باشوور بەدەستهێناوە.

ستافی ئامادەکردنی فیلمی سینەمایی "بیرەوەرییەکانی سەر بەرد" بریتین لە:

دەرهێنەر: شەوکەت ئەمین کورکی

سیناریۆ: مەمەد ئەکتاش و شەوکەت ئەمین کورکی

بەرهەمهێنەر: مەمەد ئەکتاش

بەڕێوەبەری وێنەگرتن: سالم سەڵەواتی

ڕووناکی: ئەدیب سوبحانی

مونتاژ: ئیبراهیم سەعیدی

دەنگهەڵگر: یوهانس کاسشێک و شەهرام ئەحمەدیان

دیزاینی دەنگ: راینر گێرلاش

میکس: ماتیاس سشواب (پۆست رێپابلیک)

دیزاینی هونەری: فازل ژیان و جەلال ساعیدپەناە

بەڕێوەبەری پۆست پرۆداکشێن: تۆماس کویسلێر

یاریدەدەری یەکەمی دەرهێنەر و بەرنامەداڕێژ: جەلال ساعیدپەناە

یاریدەدەری دووەمی دەرهێنەر: ساڵح عارف

چاودێری سکریپت و ڕاکوار: سروە عەلی وەیسی

ڕاوێژکاری سیناریۆ: کامبووزیا پەرتەوی و دێرک دێربیلۆ

بەڕێوەبەری سێت: شەماڵ سەبری

موزیک: جان گورتلێر و ئۆزگور ئاکگول

کالێر کۆرێکشێن: گریگۆر فۆللێر

سپێشیاڵ ئێفێکت: ژان میشێل بۆبیل

بەڕێوەبەری بەرهەمهێنان: بەنگین عەلی

هاوکاری بەرهەم لە ئێران: محەمەد ئەحمەدی

بەڕێوەبەرایەتیی ڕاگەیاندنیی گشتیی: مەنسوور جیهانی و مەنووچێهر جیهانی

ئەکتەرەکان:

حوسێن حەسەن، نەزمی کریک، شیما مەلایی، سوعاد ئوستا، ڕێکێش شەهباز، بەنگین عەلی، هوشیار زێرۆ، بەڕۆژ ئاکرەیی، سەلاح شێخ ئەحمەدی، مازچین عەزیز، ئەڵڵاموراد ڕەشتیانی، تاهیر عەبدوڵڵا، دیمەن زەند،

عادڵ عەبدولڕەحمان، عەبدولقادر بامەڕنی، ساڵح عارف، محەمەد عەلی ئەترووشی، مەسعوود عارف، بەکر مەعرووف، ئاڵا ریانی، نەرەڤ قەچاخ، ئەکرەم کونگفۆ، نێچیرڤان ئەرگووشی، عەمەر تۆڤی، ئەکرەم سلێمان، سەلمان ئومەر، مێهدی کەرەمی، کۆڤان تارق، نیهاد سلێمان، کامیران بێتاسی، بیرهات حوسێن، تەنیا حیسامی، شیار شەریف، شێرزاد عەبدوڵڵا، بەشیر خورکی، میللەت هەروری، هاشم شاجی، زیاد عابد، سنۆڤا بەندیکس، چیا ئەکتاش، عەبدوسەلام سلێمان، پەری عەبدوڵڵا، بەدرخان یۆنس، مەمەد ئەکتاش، ڕێزان یشیلباش، هەڤاڵ نایف، قاسم ڕەمەزان، هەڵکەت ئیدریس، نەشوان محەمەد، موەفەق ڕوشدی، عابد دهۆکی، ئومێد بەهجەت، زیاد محەمەد و مەجید خەلیل.