هەرێم - ئێران
نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئێران ڕایگەیاند، ڕێککەوتنی پێشوەختە لەنێوان ئێران و هەرێمدا کراوە لە بواری وزە و نەوتدا و لەئێستادا ئێران چاوەڕێی حکومەتی هەرێمە بۆ جێبەجێکردنی ڕێککەوتنەکە.
"نازم دەباغ" لەمیانی بەشداریکردنی لە بەرنامەی کاتژمێری "ئێن ئاڕ تی"دا ڕاشیگەیاند، "بەپێی ڕێککەوتنەکە دەبێت بۆری نەوتی هەرێمی کوردستان لە ڕێگای ئێرانەوە بگەیەنرێتە بەندەرەکانی خواروی ئێران و بەندەر ئەنزەلی و لەبری تانکەر نەوتی هەرێم لە ڕێگای بۆری ئێرانەوە هەناردە بکرێت".
نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئێران وتیشی، "پەیوەندی ئێران و هەرێم گرنگە و هەردوولا پێویستیان بەو پەیوەندییە هەیە، بۆیە دەبێت پارێزگاری لەو پەیوەندییە بکرێت و هەردولا ڕێز لە بەرژەوەندییەکانی یەکتر بگرن".
وتەکانی نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئێران لە بەرنامەی کاتژمێری کەناڵی ئێن ئاڕ تیدا بوو کە بەرنامەیەکی نوێی کەناڵەکەیە.
بەرنامەکە لەلایەن رۆژنامەنووس (مەریوان حەسەن)ەوە پێشکەش دەکرێت و هەر لە بەرنامەکەدا بەشێک لە هاوڵاتیان بەشێوەی ڕووبەڕوو و هەروەها بەشیكی تریان لەرێگەی تۆڕە کۆمەڵایەتییەکانەوە بەشداردەبن و پرسیار لەمیوانەکانی بەرنامەکە دەکەن، جگە لەمانەش لە بەرنامەکەدا باسوخواسی ناو تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان و چەند بڕگەیەکی دیکە دەخرێنە ڕوو.
ئا: وریا حسێن
نازم ده‌باغ نوێنه‌ری حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان له‌تاران، له‌باره‌ی په‌یوه‌ندیه‌كانی ئێستای كۆماری ئیسلامی ئێران‌و هه‌رێمی كوردستانه‌وه ئه‌وه‌ی بۆ ئاوێنه رونكرده‌وه هیچ گۆڕانكارییه‌كی ئه‌وتۆ نه‌هاتوه‌ته ئاراوه، وتی “ئێران رای نه‌گۆڕه به‌رامبه‌ر هه‌رێمی كوردستان، جه‌خت له‌سه‌ر په‌كپارچه‌یی خاكی عێراق وه‌كو هه‌مو وڵاته‌كانی تر ده‌كاته‌وه، له‌گه‌ڵ رێگای چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌كان به‌شێوه‌ی گفتوگۆ به‌پێی ده‌ستوری عێراق”.
دەباغ جه‌ختی له‌سه‌ر ئه‌وه كرده‌وه كۆماری ئیسلامی ئێران لەمبارەیەوە له‌زاری وته‌بێژی وه‌زاره‌تی ده‌ره‌وه قسه‌ی خۆی كردوه، ئەو وتی “بەڵام هیچ په‌یامێكیان نه‌داوه به‌ئێمه وه‌كو نوێنه‌رایه‌تی حكومه‌ت له‌تاران”.
په‌رله‌مانتارێكی ئێران سەبارەت بەكاردانه‌وه‌كانی ئێران بۆ پرسی سه‌ربه‌خۆیی ئه‌وه‌ی بۆ ئاوێنه ئاشكراكرد رایه‌كی یه‌كگرتو له‌نێوان به‌رپرسانی ئێران سەبارەت بەم پرسە نییە.
دکتۆر جه‌لال جه‌لالیزاده، نوێنه‌ری پێشوی پارلەمانی ئێران له‌باره‌ی رای ئەو وڵاتە له‌سه‌ر پرسی سه‌ربه‌خۆیی ئه‌وه‌ی به‌ئاوێنه وت “سه‌ربه‌خۆیی كوردستان هیچ زیانێكی بۆ كۆماری ئیسلامی نیه، چونكه له‌هه‌مو بواره‌كانی (ئابوری‌و سیاسی‌و فه‌رهه‌نگی‌و مێژویی) هه‌رێم‌و ئێران خاڵی هاوبه‌شیان هه‌یه”.
وتیشی “به‌ڕای من ئه‌گه‌ر كۆماری ئیسلامی ئێران رای باشبێت له‌باره‌ی ده‌وڵه‌تی كوردییه‌وه، ئه‌و دۆخه به‌سودی كۆماری ئیسلامی ئێران‌و كورده‌كانیش ده‌شكێته‌وه”.
هاوكات جەغتی لەوەش کردەوە کە له‌ناو ده‌سه‌ڵاتدارانی ئێراندا رایه‌كی یه‌كگرتو نیه له‌باره‌ی پرسی سەربەخۆیی کوردستانه‌وه، ئەو وتی “به‌ڵام به‌هه‌مو حاڵه‌ته‌كان ده‌وڵه‌تی حه‌سه‌ن رۆحانی له‌سودی كورد كارده‌كات”.
له‌لایه‌كی تره‌وه محمه‌د نه‌زیف قادری ئه‌ندامی ده‌فته‌ری سیاسی حزبی دیموكراتی کوردستانی ئێران له‌باره‌ی ئه‌و پرسه‌وه ئه‌وه‌ی باسكرد ئێران له‌پرسی ده‌وڵه‌تی كوردی سیاسه‌تێكی هه‌یه ئه‌ویش رێگرتنه له‌خواسته‌كانی گه‌لی كورد، بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش هه‌وڵه ناوخۆیی‌و دیپلۆماسیه‌كانی خۆی له‌ناوخۆو ده‌ره‌وه خستوه‌ته گه‌ڕ، وتی “ئێران به به‌رده‌وامی په‌یامی به به‌رپرسانی یه‌كێتی‌و كورد داوه نابێت به‌رپرسانی كورد خۆیان له‌قه‌ره‌ی پرسی ده‌وڵه‌ت بده‌ن”.
خەندان- هەڤاڵ محەمەد
نازم دەباغ نوێنەری حكومەتی هەرێم لەتاران رایگەیاند، پرسی گەرمی ئەم خولەی هەڵبژاردنی ئێران زیاتر باسی ئابووری و سیاسی و كۆمەڵایەتیە، لەبارەی ریفراندۆمی هەرێمی كوردستانیشەوە دەڵێت، "ئێران رایەكی نەگۆڕی هەیەو پێموایە لە داهاتوشدا هەروا دەبێت، لەگەڵ پابەند بوونە بە دەستووری هەمیشەیی عێراق".
لەمیانەی چاوپێكەوتنێكدا لەگەڵ خەندان، نازم دەباغ نوێنەری حكومەتی هەرێمی کوردستان لەتاران، لەبارەی هەڵبژاردنەكانی سەرۆكایەتی ئەو وڵاتەو هەڵوێستی ئێران لەبارەی پرسی ریفراندۆمەوە قسە دەكات.
نازم دەباغ دەڵێت، "پرسی گەرمی ئەم خولەی هەڵبژاردن جارێكی تر زیاتر باسی ئابووری و سیاسی و كۆمەڵایەتیە بە پێی خواستی رۆژانەی كۆمەڵگایە، هەروەها رابەری كۆماری ئیسلامیش ئایەتوڵڵا خامەنەئی كە ناوی ئەمساڵی ئێرانی نا ساڵی ئابووری بەرگریكردن".
بڕیارە ئایاری ئەمساڵ هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی لە ئێران بەڕێوەبچێت كاندیدەكان كێبڕكێیەكی سەختی یەكتری دەكەن بۆ سەركەوتنیان، لەناویاندا حەسەن رۆحانی سەرۆكی ئێستا كە جارێكی دیكە خۆی كاندیدكردووەتەوە.
پۆستی سەرۆکی ئێران لە دوای رابەڕی شۆڕشی ئیسلامی، دووەم گرنگترین پۆستی سیاسیی ئەو وڵاتەیە و راستەوخۆ لە لایەن هاوڵاتیانی ئێرانەوە هەڵدەبژێردرێت. سەرۆک کۆمار بەڕێوەبەری یەکەمی دەسەڵاتی جێبەجێکردنە، بەڵام هێزە چەکدارەکان، سیستمی دادوەری، تەلەفزیۆنی دەوڵەت و بەشێکی دیکە لە دامەزراوە گرنگە حکومەییەکان لە ژێر کۆنترۆڵی رابەڕی شۆڕشی ئیسلامی ئێراندایە.
خەندان: هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی ئێران چی گۆڕانكاریەك لەسیاسەتی ئەو وڵاتە دەهێنێتە ئاراوە؟
نازم دەباغ: پڕۆسەی هەڵبژاردن لە كۆماری ئیسلامی ئێران پڕۆسەیەكی دیموكراسیانەی بەردەوامەو هەر چوار ساڵ جارێك ئەنجامدەدرێت، كەسی كاندید دەتوانێت لە دوو خولدا خۆی هەڵبژێرێت، دیارە بەبڕوای من تەنها لێهاتوویی و سیاسەتمەداری كەسەكە رۆڵ دەبینێت لە بەدیهێنانی گۆڕانكاری لەسایەی ئەو سیاسەتەی كە راپرسی و بەرپرسیاریەتی رابەری كۆماری ئیسلامی ئێران دایدەرێژێت، بۆیە دەكرێت سیاسەتی ئێران ببەسترێتەوە بەربەرنامەو ئەو سیاسەتەی كە پەسەندكراوەو لەلایەن رابەرەوەو دیاریدەكرێت لە چوارچێوەی بەرژەوەندی ئاینی و نەتەوەیی ئێرانەوە.
خەندان: كێبڕكێكانی هەڵبژاردن لە ئێران لەنێوان كاندیدەكان چۆن بەڕێوەدەچێت، چی جیاوازیەكی هەیە لەگەڵ كێبڕكێكانی پێشوتر؟
نازم دەباغ: كێبركێكە جیاوازی ئەوتۆی نییە لەگەڵ ئەوانی پێشوتر جگە لەبانگهێشتن و پڕوپاگەندەكان و چاوپێكەوتنی راستەوخۆی كاندیدەكان لەبەرنامەی تەلەفزیۆنی و رادیۆییدا، من وایدەبینم كە كۆمەڵانی خەڵك لە شێوەی كۆبوونەوەو خۆدەرخستنی سەر شەقامەكان بەشێك بن لە پڕوپاگەندە.
خەندان: پرسی گەرمی بانگەشەی هەڵبژاردن كامانەن، ئایا هیچیان پەیوەندیان بەكوردەوە هەیە؟
نازم دەباغ: پرسی گەرمی ئەم خولە جارێكی تر زیاتر باسی ئابووری و سیاسی و كۆمەڵایەتیە بە پێی خواستی رۆژانەی كۆمەڵگایە، هەروەها رابەری كۆماری ئیسلامیش ئایەتوڵڵا خامەنەئی كە ناوی ئەمساڵی ئێرانی نا ساڵی ئابووری بەرگریكردن .
خەندان: كام لەكاندیدەكان چانسی بردنەوەی هەیە لەهەڵبژاردنەكاندا؟
نازم دەباغ: ناتوانین وەكو خۆی چانسی هیچ كامیان دیاریبكەین چونكە هەمیشە هەڵبژاردن شتی پێشبینینەكراوی تێدایە، بەڵام ئەگەر بگەرێینەوە بۆ رابردوو كە هەمیشە سەرۆك كۆمار دووجار چانسی هەبووە، بۆیە دەكرێت ئەمجارەش ئاغای رۆحانی ببێتەوە سەرۆك كۆمار، هەڵبەتە هۆكاریش هەیە.
خەندان: بۆچوونی ئێران لەسەر پرسی ریفراندۆم لەهەرێمی كوردستان چۆنە؟
نازم دەباغ: ئێمە هەمیشە گوتومانە وەكو رایەكی نەگۆڕ لەهەموو بۆنەكاندا لە كۆن و ئێستاداو پێموایە لە داهاتوشدا هەروا دەبێت ئێران دووپاتی كردووەتەوە لەسەر پابەند بوون بە دەستووری هەمیشەیی عێراق و پاراستنی یەك پارچەیی خاكی عێراق، خۆشی بە پشتیوان زانیوە بۆ تەجروبەی حكومەتی هەرێمی كوردستان، لە دوا وتەی وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئێراندا بەهرام قاسمی لەسەر راپرسی و ئاڵای كوردستان دوپاتی كردەوە لەسەر پابەند بوون بە دەستوری هەمیشەیی و چارەسەركردنی كێشەكان لەگەڵ بەغداد كە لە رێگای گفتوگۆوەبێت.
تۆڕی هەواڵی سلێمانیSNN: کاروان مەحمود: حکوومەتی تاران ڕایگەیاند، بە ھیچ شێوەیەک پشتیوانی لە ڕیفراندۆم و سەربەخۆیی ھەرێمی کوردستان ناکات، نوێنەری حکوومەتی ھەرێمیش لەو وڵاتە زانیارییەکان پشتڕاستدەکاتەوە و ڕایدەگەیەنێت، "لە زاری بەرپرسە باڵاکانیانەوە ئەو ڕاستییەیان نەشاردۆتەوە".
"نازم دەباغ" نوێنەری حکوومەتی ھەرێمی کوردستان لە تاران بە تۆڕی هەواڵی سلێمانیSNNی ڕاگەیاند: "کۆماری ئیسلامی ئێران لە زاری بەرپرسەکانیانەوە چەندین جار ھەڵوێستیان لەبارەی پرسی سەربەخۆیی ھەرێمی کوردستان دەبڕیوە و لە ئێستاشدا جەخت لە یەکپارچەیی خاکی عیراق و پابەندبوون بە دەستوری عیراق دەکه‌نەوە".
سەبارەت بە سەردانی لایەنە کوردستانییەکان بۆ تاران و کۆبوونەوەیان لەگەڵ بەرپرسانی ئەو وڵاتە تایبەت بە پرسی ڕیفراندۆم و سەربەخۆیی، دەباغ وتی: "سەردانی لایەنە سیاسییەکانی ھەرێمی کوردستان پەیوەندی بە خۆیانەوە ھەیە و لە ڕاگەیاندنە حزبیەکانەوە وادەی سەردانەکان و ئامانجی سەردانەکانیان ئاشکرادەکەن".
نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران دەڵێت، پارتی بە ئەندازەی یەکێتی لە کۆماری ئیسلامی ئێرانەوە نزیکە، ئەو دوو حیزبەش لە کەناڵە تایبەتەکانی خۆیانەوە لە پەیوەندیدان لەگەڵ ئێران. دەشڵێت تائێستا ئێران لەگەڵ ئەمری واقیعی هەرێمی کوردستان رۆیشتووە، بە مەرجی پاراستنی ئەمن و ئاسایشی سنوورەکانی.
رووداو - هەولێر
نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران رایدەگەیێنێت، کۆماری ئیسلامی ئێران تاوەکو ئێستا ئەمری واقیعی لە هەرێمی کوردستانی رەتنەکردووەتەوە، کە باس لە سەربەخۆیی هەرێمی کوردستانیش دەکرێت، تەئکید لەسەر پاراستنی یەکپارچەیی خاکی عێراق دەکاتەوە.
نازم دەباغ، نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران لەبارەی هەڵوێستی ئێران لەبارەی سەربەخۆیی بەشداری لە گەشتی هەواڵەکانی کاژێر 8:00ی تۆڕی میدیایی رووداو کرد.
سەبارەت بە رای ئێران لەسەر هەوڵەکانی هەرێمی کوردستان بۆ سەربەخۆیی، دەباغ رایگەیاند "تاوەکو ئێستا ئەو شاندە حیزبی و حکومیانەی سەردانی کۆماری ئیسلامی ئێرانیان کردووە لە دانیشتنی بەرپرسە گەورەکان تاوەکو دەگاتە جێگری سەرۆککۆمار بەشداریم تێدا کردووە، هەمیشە کە باس لەو مەسەلانە دەکرێت، کۆماری ئیسلامی تەئکید لەسەر ئەوە دەکاتەوە، کە خۆی بە پشتیوانی گەلی کورد و حکومەتی هەرێمی کوردستان لە عێراق دەزانێت".
نازم دەباغ دەڵێت "ئەگەر باسی زۆر شتیش کرابێت لە چوارچێوەی دەستووری هەمیشەیی عێراق ئاماژەیان بەوە کردووە لە سەنگەری پێشەوەی پشتیوانیکردنن لەو ئەزموونەی ئێستا لە هەرێمی کوردستان و عێراقدا هەیە".
سەبارەت بە پەیامی ئێران بە شاندێکی یەکگرتووی ئیسلامی، کە دەڵێن "ئێران گوتویەتی ئەگەر سەربەخۆیی هەرێمی کوردستان نەبێتە هەڕەشەیەکی جددی بۆ سەر ئێران، تەفەهومی ئەو پرسە دەکەن"، نازم دەباغ دەڵێت "من لە کۆبوونەوەیە بەشدار نەبووم، تاوەکو بزانم راستی و دروستی ئەو پەیامە چییە. بەڵام دەتوانم ئەوە بڵێم کۆماری ئیسلامی ئێران تاوەکو ئێستا ئەمری واقیعی لە هەرێمی کوردستان رەتنەکردووەتەوە".
نازم دەباغ دەشڵیت "لێکدانەوەی سیاسی بۆ من ئەوەیە، کە وەزیری دەرەوە یان راوێژکاری رابە یان هەر بەرپرسێکی دیکە، کە باس لە سەربەخۆیی هەرێمی کوردستان دەکرێت، تەئکید لەسەر پاراستنی یەکپارچەیی خاکی عێراق دەکەنەوە، بە بڕوای من کۆماری ئیسلامی ئێران ئەم پرسەی گەڕاندووەتەوە بۆ پەیوەندی نێوان هەرێمی کوردستان و بەغدا".
بەبڕوای نازم دەباغ "تاوەکو ئێستا لە چوارچێوەی حکومەتی هەرێمی کوردستان و پەیوەندییەکاندا هەمیشە دڵنیایی ئەوە دراوە، کە ئەمن و ئاسایش و ئارامی هەرێمی کوردستان و ئێران بە یەک ئەمن و ئاسایش ئەژمار دەکرێت. بۆیە دروستبوونی هەر نائارامییەک لە هەرێمی کوردستان رەنگدانەوەی بۆ سەر ئێران دەبێت و بە پێچەوانەشەوە، بۆیە لەلایەن حکومەتی هەرێمی کوردستانیشەوە ئەو دڵنیاییە دراوە".
دوایین هەواڵەکان
- پهيامى سهرۆك نێچيرڤان بارزانى بۆ ساڵى نوێ
- پەیامی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان بە بۆنەی سەری ساڵی نوێی زایینی2025
- سهرۆكى ههرێمى كوردستان، پێشوازيى له كونسوڵی گشتيى نوێى ئێران كرد
- عەباس غەزالی: کۆچی مامۆستا مهنسوور یاقووتی وهک لهدهست چونی یاقووتێکی گرانبههایه
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی له‌گه‌ڵ وهزیری بهرگریی هۆڵهندا کۆبووهوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى پێشوازيى له ئيسماعيل بهشيكچى كرد
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى و وهزيرى بهرگريى ئيتاڵيا كۆبوونهوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى له‌گه‌ڵ فەرماندەی هێزەکانی هاوپەیمانيی نێودەوڵەتی كۆبووهوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى پێشوازیی له باڵيۆزى نوێى چيك كرد
- سەرۆک نێچیرڤان بارزانی پێشوازیی لە سوپاسالاری بەریتانیا کرد