ئەمڕۆ چوارشەممە 20ـی 8ـی 2014 ماتێیۆ ڕێنزی سەرۆك وەزیرانی ئیتالیا و شاندێكی یاوەری سەردانی هەرێمی كوردستانی كرد و لە مەراسمێكی فەرمیدا لە لایەن بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی حكوومەتی هەرێمی كوردستان و ژمارەیەك لە بەرپرسە سیاسی و حكوومییەكانی هەرێمی كوردستان لە فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتیی هەولێر پێشوازی لێكرا و پاشان لە هەولێری پایتەختی هەرێمی كوردستان لەگەڵ بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان كۆبۆیەوە.
لەم كۆبوونەوەیەدا كە نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی حكوومەت و قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆكی حكوومەت و فواد حوسێن سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتیی هەرێم و مستەفای سەید قادر وەزیری پێشمەرگە و فەلاح مستەفا بەرپرسی فەرمانگەی پەیوەندییەكانی حكوومەت و و خاتوو ڕێزان حەمە ساڵج نوێنەری حكوومەتی هەرێمی كوردستان ئامادەی بوون سەرۆك وەزیرانی ئیتالیا خۆشحاڵیی خۆی بۆ هاتنی بۆ كوردستان ڕاگەیاند و سەرۆك بارزانیش بەگەرمی بەخێر هاتنی سەرۆك وەزیرانی ئیتالیا و شاندی یاوەری كرد.
هەر لەم كۆبوونەوەیەدا دوایین پێشهاتە ئەمنی و سیاسییەكانی هەرێمی كوردستان و عێراق و بارودۆخی مەیدانیی بەرەكانی ڕووبەڕووبوونەوەی هێزەكانی پێشمەرگە و تیرۆریستان و بارودۆخی مرۆیی ئاوارەكان خرایە بەرباس و گفتوگۆ و سەرۆك وەزیرانی ئیتالیا ئەوەی بە سەرۆك بارزانی ڕاگەیاند كە پارلەمانی ئیتالیا بڕیاری داوە كە ئیتالیا پشتگیریی مرۆیی و سەربازیی هەرێمی كوردستان بكات لەدژی شەڕی تیرۆریستانی داعش. هەروەها جەختی لەوە كردەوە كە كۆدەنگی و ئیرادەیەكی بەهێز لەنێو وڵاتانی یەكێتیی ئەورووپا هەیە كە لەڕووی سەربازی و مرۆیی هاریكاری هێزەكانی پێشمەرگە و حكوومەت و گەلی كوردستان بن. لەم دانیشتنەدا سەرۆك وەوزیرانی ئیتالیا بە ناوی خۆی وەك وەزیری دەرەوەی ئیتالیا و سەرۆكی دەوریی یەكێتیی ئەورووپا لە گەڕی داهاتوو بە سەرۆك بارزانی ڕاگەیاند كە ئێوە لەم شەڕەدا تەنیا نین و شەڕی ئێوە شەڕی ئێمەیشە و سەركەوتنی كوردستان لە شەڕی تیرۆریستان سەركەوتنی ئێمەیە و هەروەها ئامانجی سەردانەكەیشی بۆ كوردستان خستەڕوو كە بریتی بوو گەیاندنی پەیامی پاڵپشتیی ئەورووپا و وڵاتەكەی بۆ گەلی كوردستان و فراوانتربوونی پەیوەندییەكانی ئیتالیا و كوردستان و هەروەها ئاگاداربوون لەوەی چۆن بتوانن لەڕووی سەربازی و مرۆییەوە هاوكاریی كوردستان بكەن. سەرۆك وەزیرانی ئیتالیا زۆر ڕاشكاوانە هێمای بەوەدا كە بڕیاریان داوە چەك و هاوكاریی مرۆیی بدەنە كوردستان و هانی كۆمپانیاكانی ئیتالیا دەدات لە كوردستان سەرمایەگوزاری بكەن و ئاستی پەیوەندیی دیپلۆماسیشیان لە نوێنەرایەتی بۆ كردنەوەی كونسڵخانە لە هەولێر بەرز بكەنەوە. سەرۆك وەزیرانی ئیتالیا هیوایشی خواست سەرۆك بارزانی لە ئاییندەیەكی نزیك سەردانی ئیتالیا بكات.
لەبەرانبەردا سەرۆك بارزانی سوپاسی هەڵوێستی سەرۆك وەزیرانی ئیتالیای كرد و وێڕای شیكردنەوەی چۆنییەتی پەلاماری تیرۆریستان و ڕەوشی ئاوارەكان و هێزی پێشمەرگە ڕایگەیاند كە هاوپەیمانی و پشتگیریی ئەورووپا و ئیتالیا وادەكات گەلەكەمان هێز و ئومێدێكی زیاتری هەبێت لە بەرنگاربوونەوەی تیرۆر و هیوایشی خواست پەیوەندییەكانی ئیتالیا و كوردستان گەشەی زیاتر بەخۆیەوە ببینێت. سەبارەت بە هاتنی ئاوارەكان بۆ كوردستان سەرۆك بارزانی ئاماژەی بەوەدا كە ئەوەی لە توانامان بیت بۆ یارمەتیدان و ئیدارەكردنی ڕەوشیان دەیكەین و ئەوەیشی باس كرد كە بۆ كوردستان جێگەی شانازییە كە كۆمەڵگەییەكی فرەئایین و فرەنەتەوەی هەیە و بە هەموو توانایەك پارێزگاری لەم فرەییە دەكەین.
ئێوارەی ئەمڕۆ هەینی 8ـی 8ـی 2014 لەڕێی تەلەفۆنەوە فێدێریكا مۆگێرینی وەزیری دەرەوەی ئیتالیا پەیوەندی بە بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان كرد.
لەم پەیوەندییە تەلەفۆنییەدا وەزیری دەرەوەی ئیتالیا سوپاسی سەرۆك بارزانیی كرد كە سەرپەرشتی و ڕابەرایەتیی شەڕی گەورەترین هێزی تیرۆریستیی جیهان دەكات و سوپاسی ڕۆڵی پێشمەرگە و سەركردایەتیی سیاسیی كوردستانی كرد بۆ پاراستنی خەڵكی سڤیل و پێكهاتە ئایینی و نەتەوەییەكانی عێراق و كوردستان.
هەر لەم پەیوەندییە تەلەفۆنییەدا وەزیری دەرەوەی ئیتالیا پەرۆشیی و پشتیوانیی وڵاتەكەی بۆ گەلی كوردستان دووپات كردەوە و ڕایگەیاند كە هەرچی لەدەستیان بێت بۆ پاڵپشتیكردنی كوردستان درێخی ناكەن. وەزیری دەرەوەی ئیتالیا وێڕای گەیاندنی سڵاوی سەرۆك وەزیرانی ئیتالیا ئاماژەی بەوەدا كە لەگەڵ سەرۆك وەزیران و وەزیری بەرگریی وڵاتەكەیان لە ڕاوێژ و هەماهەنگیی بەردەوام دان بۆ ئەوەی بتوانن شێوازێك بدۆزنەوە كە لەڕووی سەربازی و مەدەنییەوە هاوكاریی خەڵكی كوردستان بكەن.
لەبەرانبەردا سەرۆك بارزانی سوپاسی وەزیری دەرەوەی ئیتالیا كرد و ڕایگەیاند كە بۆ ئێمە جێگەی خۆشحاڵییە كە لە كاتە سەختەكاندا دۆستەكانمان پشتیوانی و هاوكاریی خۆیان بۆ گەلی كوردستان دووپات دەكەنەوە. هەروەها سەرۆك بارزانی سوپاسی ئەمەریكا و فەڕەنسا و ئیتالیا و هەموو ئەو لایەن و وڵاتانەی كرد كە بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆر یارمەتیی كوردستان دەدەن. سەرۆك بارزانی ئەوەیشی خستەڕوو كە كوردستان تەنیا شەڕی ڕێكخراوێكی تیرۆریستی ناكات بەڵكو شەڕی دەوڵەتێكی تیرۆریستی دەكات. سەرۆك بارزانی ئەوەیشی بە وەزیری دەرەوەی ئیتالیا گوت كە بەرچاومان ڕوونە و كوردستان سەربەرزانە بەرگری لەخۆی و ئاییندەی خۆی دەكات و لە سەركەوتنی خۆمان دڵنیاین و گەلی كوردستان سوپاسی هەر وڵاتێك دەكات یارمەتیی بدات و هاوكاریی وڵاتان هەبێت یان نا كوردستان لەشەڕی تیرۆر و بەرگریكردن لە خۆی بەردەوام دەبێت.
سه‌رله‌به‌یانیى ئه‌مڕۆ شه‌ممه 12ى ته‌ممووزى 2014، به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانى سه‌رۆك وه‌زیرانى هه‌رێمى كوردستان پێشوازى له به‌ڕێز "كارمیلۆ فیكارا" كونسولى ئیتالیا له هه‌رێمى كودستان كرد.
له دیدارێكدا كونسولى ئیتالیا خۆشحاڵیى خۆى ده‌ربڕى كه وه‌ك كونسولى وڵاته‌كه‌ى له هه‌رێمى كوردستان به‌رده‌وم ده‌بێت، به تایبه‌تى كه كابینه‌ى تازه‌ى حكوومه‌ت كابینه‌یه‌كى بنكه‌فراوانه. دووپاتیشى كرده‌وه كه ئیتالیا به بایه‌خه‌وه ده‌ڕوانێته په‌یوه‌ندنییه‌كانى له‌گه‌ڵ هه‌رێمى كوردستان و چۆنیه‌تیى بره‌ودان به په‌یوه‌ندییه‌كانیان. هه‌روه‌ها ئاماژه‌ى به‌وه دا كه ئه‌وان وه‌ك كونسولخانه‌ى وڵاتهكهیان، ڕۆڵێكى گرنگ ده‌بینین له پته‌وكردنى كه‌ناڵى په‌یوه‌ندى له‌گه‌ڵ حكوومه‌ت و كه‌رتى تایبه‌ت و هه‌وڵ ده‌ده‌ن ڕوونكردنه‌وه‌ى پێویست بده‌ن، به تایبه‌تى بۆ ئه‌و ئیتالیانه‌ى ده‌یانه‌وێ بۆ بازرگانى و چالاكیى ئابوورى بێنه هه‌رێمى كوردستان.
له به‌شێكى دیكه‌ى دیداره‌كه‌دا بارودۆخى تازه‌ى عیراق و پرسى ئاسایش و مه‌ترسییه‌كانى تیرۆر و داعش له‌سه‌ر ناوچه‌كه خرایه به‌ر باس و كونسولى ئیتالیا ڕوونى كرده‌وه كه ئه‌وان به‌رده‌وام حكوومه‌تى وڵاتهكهیان له پێشهاته‌كان ئاگادار ده‌كه‌نه‌وه و ڕوونى كرده‌وه ئیتالیا ئاگاداره له‌وه‌ى له هه‌رێمى كوردستان سه‌قامگیرى به‌رقه‌راره و ئاسایش هه‌یه و ژینه‌گه‌ى بارزگانى و وه‌به‌رهێنان جیاوازه و كۆمپانیا ئیتالییه‌كانیش بایه‌خ به‌مه‌ده ده‌ده‌ن، به‌تایبه‌تى ئه‌وانه‌ى چالاكیى هه‌نارده‌كردن و بازرگانییان هه‌یه. بۆیه به‌شدارییان له چالاكییه ئابوورى و بارزگانییه‌كان له‌م ساڵانه‌ى دواییدا زیادى كردووه و پێشبینى ده‌كه‌ن بۆ ئه‌مساڵ زیاتر له سه‌د كۆمپانیاى ئیتالى به‌شدارى له پێشانگاى نێوده‌وڵه‌تیى هه‌ولێردا بكه‌ن.
هه‌ر له دیداره‌كه‌دا باس له پرسى په‌نابه‌رانى سووریا و ناوخۆى عیراق له هه‌رێمى كوردستان كرا و تیشكى خسته سه‌ر ئه‌وه‌ى كه له هه‌موو ئاسته‌كان هه‌وڵ ده‌ده‌ن بۆ ئه‌وه‌ى تێگه‌یشتنى باشتریان له‌سه‌ر ڕه‌وشه‌كه هه‌بێت و ئیتالیا وه‌ك چۆن پێشتیرش هاوكارى كردووه، ئێستاش به بایه‌خه‌وه له‌گه‌ڵ لایه‌نه په‌یوه‌نداره‌كانى حكوومه‌ت له په‌یوه‌ندیدایه بۆ به‌رده‌وامیى هاوكاریكردنى په‌نابه‌ران و ئێستا حه‌وت ڕێكخراوى ئێن جى ئۆى ئیتالى له‌م بواره‌دا له هه‌رێمى كوردستان كار ده‌كه‌ن.
لاى خۆیه‌وه به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زیران جه‌ختى له‌وه كرده‌وه هه‌رێمى كوردستانیش به بایه‌خه‌وه گرنگى به په‌یوه‌ندییه‌كانى له‌گه‌ڵ ئیتالیا ده‌دات و خوازیارى پێشخستنى په‌یوه‌ندییه‌كانه له هه‌موو بواره‌كاندا. ده‌رباره‌ى په‌نابه‌رانیش ڕایگه‌یاند كێشه‌یه‌كى زۆر جددى له پرسى په‌نابه‌ران و ئاواره‌كاندا هه‌یه و له‌م پرسه‌دا به داخه‌وه حكوومه‌تى عیراق به هیچ شێوه‌یه‌ك هه‌ست به به‌رپرسیاریه‌تى ناكات، بۆیه حكوومه‌تى هه‌رێم پێویستى به‌وه‌یه كۆمه‌ڵگه‌ى نێوده‌وڵه‌تى زیاتر بێته پێشه‌وه بۆ هاوكاریكردنى په‌نابه‌ران، چونكه ئه‌وه‌ى ئێستا هه‌یه له تواناى حكوومه‌ت به‌ده‌ره و پێویستى به‌وه هه‌یه هه‌موو لایه‌ك زیاتر هاوكاریى په‌نابه‌ران بكه‌ن.
هه‌روه‌ها باسى له‌و گۆڕانگاریانه كرد كه دواى كۆنترۆلكردنى مووسڵ له لایه‌ن تیرۆرستانه‌وه هاتووه‌ته ئاراوه و دووپاتى كرده‌وه كه عیراقى به‌ر له‌م ڕووداوانه و عیراقى دواى كه‌وتنى مووسڵ و شوێنه‌كانى دیكه ته‌واو جیاوازه و له ڕووداوه‌كاندا حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان هه‌موو په‌نابه‌رانى وه‌ك یه‌ك پاراستووه بێ ڕه‌چاوكردنى لایه‌نى نه‌ته‌وه‌یى و ئایینییان، به تایبه‌تیش له سنوورى ده‌شتى نه‌ینه‌وا كه پێكهاته‌ى نه‌ته‌وه‌یى و ئایینى و مه‌زهه‌بیى جیاوازى تیادایه.
ئێوارەی ئەمڕۆ دووشەممە 23ـی 6ـی 2014 خاتوو فێدریكا مۆگێرینی وەزیری دەرەوەی ئیتالیا لەڕێی تەلەفۆنەوە لە شاری لۆگزامبورگ و بەر لە دەستپێكی كۆبوونەوەی وەزیرانی دەرەوەی یەكێتیی ئەوڕووپا پەیوەندی بە بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان كرد.
لەم پەیوەندییە تەلەفۆنییەدا وەزیری دەرەوەی ئیتالیا نیگەرانیی خۆی بەرانبەر بارودۆخی قەیراناویی عێراق نیشاندا و هیوای خواست بە زووترین كات ئەم قەیرانە تازەیەی عێراق كۆتایی بێت. هەروەها لەبارەی دەستپێكی پڕۆسەی سیاسیی و دانیشتنی پارلمانی نوێی عێراق و پێكهێنانی حكوومەتی تازەی عێراق و بارودۆخی سیاسی و ئەمنیی عێراق چەند پرسیارێكی ئاراستەی سەرۆك بارزانی كرد.
هەر لەم پەیوەندییە تەلەفۆنییەدا سەرۆك بارزانی سوپاسی وەزیری دەرەوەی ئیتالیای كرد بۆ ئەو پێشوازییەی كە لەكاتی سەردانەكەی بۆ وڵاتی ئیتالیا لێی كرابوو و هەروەها وێنەیەكی گشتیی و ڕوونی لەبارەی ڕووداوەكانی ئەم دواییەی عێراق خستەڕوو و جەختی لەوە كردەوە كە عێراقی پێش ڕووداوەكانی نەینەوا جیاوازە لەگەڵ عێراقی دوای ئەم ڕووداوانە و هێمای بەوەدا كە پێشتر لە ناوچە هاوبەشەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و عێراق هێزی هاوبەش هەبوو بەڵام ئێستا سوپای عێراقی بوونی نەماوە و حالیحازر بە درێژایی زیاتر لە هەزار كیلۆمەتر، هەرێمی كوردستان سنووری لەگەڵ درواسێیەكی دیكەی جگە لە عێراق هەیە كە بەشێك لە ناوچەكانی لەژێر كۆنتڕۆڵی گرووپە تیرۆریستەكانە و ئەوەیان هەڕەشەیە بۆ سەر هەموو پێكهاتەكانی عێراق و گشت لایەك. سەرۆك بارزانی ئەوەیشی خستەڕوو كە لەدوای ڕووخانی ڕژێمی پێشوو كوردستان بەشێك بووە لە پڕۆسەی سیاسیی عێراق و یارمەتیی ئەم پڕۆسەیەی داوە و پاڵپشتی بووە بەڵام بەهۆی مامەڵەكردنی هەڵەی دەسەڵاتدارانی بەغدا و كێشەی تاییفەگەری پڕۆسەی سیاسی گەییشتە ئەم دۆخەی ئێستا. سەرۆك بارزانی ئاماژەیشی بەوەدا ئەگەر قەیرانەكە بەردەوام بێت و چارەسەر نەكرا سەركردایەتیی سیاسیی كوردستان بۆ ڕای گەلەكەی دەگەڕێتەوە.
لە كۆتایی ئەم پەیوەندییە تەلەفۆنییەدا وەزیری دەرەوەی ئیتالیا داوای كرد بەهۆی خێرایی ڕووداو و گۆڕانكارییەكان لە پەیوەندیی بەردەوامدابن و هیوای پێشكەوتن و سەركەوتنی بۆ گەلی كوردستان خواست.
ئێوارەی ئەمڕۆ دووشەممە 23ـی 6ـی 2014 خاتوو فێدریكا مۆگێرینی وەزیری دەرەوەی ئیتالیا لەڕێی تەلەفۆنەوە لە شاری لۆگزامبورگ و بەر لە دەستپێكی كۆبوونەوەی وەزیرانی دەرەوەی یەكێتیی ئەوڕووپا پەیوەندی بە بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان كرد.
لەم پەیوەندییە تەلەفۆنییەدا وەزیری دەرەوەی ئیتالیا نیگەرانیی خۆی بەرانبەر بارودۆخی قەیراناویی عێراق نیشاندا و هیوای خواست بە زووترین كات ئەم قەیرانە تازەیەی عێراق كۆتایی بێت. هەروەها لەبارەی دەستپێكی پڕۆسەی سیاسیی و دانیشتنی پارلمانی نوێی عێراق و پێكهێنانی حكوومەتی تازەی عێراق و بارودۆخی سیاسی و ئەمنیی عێراق چەند پرسیارێكی ئاراستەی سەرۆك بارزانی كرد.
هەر لەم پەیوەندییە تەلەفۆنییەدا سەرۆك بارزانی سوپاسی وەزیری دەرەوەی ئیتالیای كرد بۆ ئەو پێشوازییەی كە لەكاتی سەردانەكەی بۆ وڵاتی ئیتالیا لێی كرابوو و هەروەها وێنەیەكی گشتیی و ڕوونی لەبارەی ڕووداوەكانی ئەم دواییەی عێراق خستەڕوو و جەختی لەوە كردەوە كە عێراقی پێش ڕووداوەكانی نەینەوا جیاوازە لەگەڵ عێراقی دوای ئەم ڕووداوانە و هێمای بەوەدا كە پێشتر لە ناوچە هاوبەشەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و عێراق هێزی هاوبەش هەبوو بەڵام ئێستا سوپای عێراقی بوونی نەماوە و حالیحازر بە درێژایی زیاتر لە هەزار كیلۆمەتر، هەرێمی كوردستان سنووری لەگەڵ درواسێیەكی دیكەی جگە لە عێراق هەیە كە بەشێك لە ناوچەكانی لەژێر كۆنتڕۆڵی گرووپە تیرۆریستەكانە و ئەوەیان هەڕەشەیە بۆ سەر هەموو پێكهاتەكانی عێراق و گشت لایەك. سەرۆك بارزانی ئەوەیشی خستەڕوو كە لەدوای ڕووخانی ڕژێمی پێشوو كوردستان بەشێك بووە لە پڕۆسەی سیاسیی عێراق و یارمەتیی ئەم پڕۆسەیەی داوە و پاڵپشتی بووە بەڵام بەهۆی مامەڵەكردنی هەڵەی دەسەڵاتدارانی بەغدا و كێشەی تاییفەگەری پڕۆسەی سیاسی گەییشتە ئەم دۆخەی ئێستا. سەرۆك بارزانی ئاماژەیشی بەوەدا ئەگەر قەیرانەكە بەردەوام بێت و چارەسەر نەكرا سەركردایەتیی سیاسیی كوردستان بۆ ڕای گەلەكەی دەگەڕێتەوە.
لە كۆتایی ئەم پەیوەندییە تەلەفۆنییەدا وەزیری دەرەوەی ئیتالیا داوای كرد بەهۆی خێرایی ڕووداو و گۆڕانكارییەكان لە پەیوەندیی بەردەوامدابن و هیوای پێشكەوتن و سەركەوتنی بۆ گەلی كوردستان خواست.
دوایین هەواڵەکان
- «نازم دهباغ» له‌گه‌ڵ خاتوو «مایرا کوپێرز» جێگری نوێنەری «یونامی» لە تاران دیداریی کرد
- سهركۆمارى توركيا بهردهواميى پشتگيريى وڵاته‌كه‌ى بۆ عێراق و هه‌رێمى كوردستان دووپات كرده‌وه
- پەیامی سەرۆک نێچیرڤان بارزانی لە ساڵیادی ڕۆژنامەگەریی کوردیدا
- نێچيرڤان بارزانى: دهبێ نيشتمان كۆكهرهوهى ههموومان بێت
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى له‌گه‌ڵ باڵيۆزى يهكێتيى ئهورووپا كۆبووهوه
- سهرۆكى هه‌رێمى كوردستان پێشوازى له باڵيۆزى فهرهنسا كرد
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى پێشوازى له باڵيۆزى بهريتانيا كرد
- سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان پێشوازی لە باڵیۆزی بەریتانیا لە عێراق دەکات
- عەباس غەزالی: نووسین و چاپکردنی "فەرھەنگیی زارەکیی موکریان" شانازییەکی بێ پایانە
- پەیامی پیرۆزبایی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان بەبۆنەی جەژنی نەورۆز