جەماوەری كۆڵنەدەری كوردستان
پێشنیوەڕۆی ئەمڕۆ پێنجشەممە 26ـی 2ـی 2015 بە سەرپەرشتیی جەنابی سەرۆكی هەرێمی كوردستان و ئامادەبوونی بەڕێز سەرۆكی حكوومەت و جێگرەكەی، كۆبوونەوەی باڵای حزبە كوردستانییەكان لە سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان ساز درا.
دوای ئەوەی جەنابی سەرۆكی هەرێم باسی بەشداریكردنی لە كۆنفڕانسی ئاساییشی میونیخی ئەڵمانیا كرد و گرنگیی بڕیارە پەسەندكراوەكانی كۆنفڕانسەكەی لە دژی داعش و چاوپێكەوتنەكانی لە پەراوێزی كۆبوونەوەكاندا لەگەڵ گەورەبەرپرسانی وڵاتاندا ڕوونكردەوە، جەختیشی لەوە كرد كە، ئەزموونی سیاسیی هەرێمی كوردستان و خۆڕاگریی و سەركەوتنەكانی هێزی پێشمەرگەی كوردستان لە شنگال هەتا خانەقین و تا دەگاتە سەركەوتنە بەردەواكانی كۆبانێ، بۆتە مایەی كاریگەریی زیاتری پێگەی كورد لەناو وڵاتان و لەسەر ڕای گشتیی ڕۆژئاوایش، و هەموو ئەم سەركەوتن و گۆڕانكاریی و لە ئەنجامی قارەمانێتیی پێشمەرگە و شەهیدانی سوورخەڵاتی كوردستانە، كۆبوونەوەكە لەسەر دۆخی عێراق و كوردستان و حكوومەتی هەرێم و تەنگژەی دارایی هەڵوەستەی كرد.
بۆ ئەوەی ئامادەبووان وردتر و بە ئامار لە كێشەكان ئاگادار بن، بەڕێز وەزیری سامانە سروشتییەكان بە داتاشۆ ڕاپۆرتێكی تێروتەسەلی لەبارەی ڕێككەوتنی نێوان حكوومەتی هەرێم و حكوومەتی بەغدا و وردەكارییەكانی هەناردەكردنی نەوت پێشكەش كرد.
لەسەر كۆی ڕووداوەكان و تەنگژەكان و سیاسەتی هەرێم و ئەركی حزبە كوردستانییەكان لەم باروۆخە هەستیار و چارەنووسسازەدا، كۆبوونەوەكە ئەم بڕیارانەی خوارەوەی پەسەند كرد:
یەكەم: بە پێزانینی بێڕادە، كۆبوونەوەكە گیانی قارەمانێتیی پێشمەرگەی لە بەرەكاندا بەرز نرخاند و خۆڕاگریی و قارەمانێتیانی بە مایەی شانازی كورد و كوردستان و دیموكراتخوازان لە ناوچەكە و لە جیهانیشدا زانی. هەروەها كۆبوونەوەكە كێلی نەمری شەهیدانی كوردستانی گوڵبارانی وەفا كردو سەرجەم سەركەوتنەكانیش بە خوێنی گەشی ئەوان مۆری مێژوویی لێ دراوە. هەر بەم گیانی خۆڕاگرییەی پێشمەرگە و قوربانیی شەهیدان و پشتیوانیی بێ دریخی گەلەكەمان، لە سەرانسەری كوردستان و تاراوگەدا دوا سەركەوتن بە دەست دێت و دەستەبەری بەدیهێنانی باقی ئامانجەكانی گەلەكەمانیش دەكرێت.
دووەم: جەخت لەسەر یەكڕیزیی هێزە سیاسییەكانی كوردستان لە عێراق و ناوچەكە و كوردستاندا كرایەوە هەتا لەم هاوكێشە سیاسی و سەربازییەی كوردستان و ناوچەكە، پێكەوە سەركەوتنە سیاسی و ئیداری و سەربازییەكان بەرەو سەركەوتنی یەكجارەكی بەرین.
سێیەم: بۆ ئەوەی یەكڕیزیی سیاسیی هێزە سیاسییەكانی كوردستان زیاتر لە ئێستا بگەیێندرێتە قۆناغی باڵای متمانەی سیاسی، كۆبوونەوەكە ڕایسپارد كە وا بە زووترین كات بە پێی شاییستەیی هەڵبژاردن، لایەنە بەشدارەكانی حكوومەتی بنكەفراوانی كابینەی هەشتەم (گۆڕان و یەكگرتوو و كۆمەڵ) پشكی خۆیان لە حكوومەتی ناوەند و هەرێم و پارێزگاكانیش بۆ دابین بكرێ.
چوارەم: گەلی كوردستان و حكوومەتی هەرێم بە مافی بەێ ئەملا و ئەولای خۆی دەزانێ بە پێی ماددەی 112 و 115ـی دەستووری عێراق، سیاسەتی هەڵگۆزین و هەناردەكردنی نەوت لەناو پڕۆسەی یاسایی و ڕێسایی خۆیدا بە پابەندبوونی هەردوولا بە یاسای بودجەی عێراقی فیدڕاڵ بۆ ساڵی 2015، بۆ دەستەبەری ئابووریی هەرێم، پەیڕەو بكات، هەر ئەوەیش كێشەی بنەڕەتیی بودجە و مووچەی خەڵكی كوردستان چارەسەر دەكات. ڕێككەوتنە مۆركراوەكانیش لەگەڵ حكوومەتی بەغدا لە لایەن حكوومەتی هەرێم بڕگە بە بڕگە جێبەجێ دەكرێ، هەر وەكو پێویستیشە لە لایەن حكوومەتی بەغدایشەوە جێبەجێ بكرێ. گیروگرفتی تەكنیكیش تێكرا قابیلی دیالۆگ و چارەسەركردنن. لەم پێناوەدا بەرنامەی سیاسی و زانستیی پەسەند كرا، هەتا كۆسپ و تەگەرەكانی بەردەم ڕێككەوتنەكان بە دڵنیاییەوە وەلاببردرێن.
پێنجەم: كۆبوونەوە داوای لە پارلەمانی عێراق و حكوومەتی عێراق و هاوپەیمانیی شیعە و لایەنەكانی سووننە دەكات لە هیچ بارودۆخێكدا كێشەی سیاسی و گرفتی تەكنیكی نەكرێنە كۆسپ لەبەردەم مووچەی خەڵكی كوردستان و هەروەها پشتیوانیكردنی پێشمەرگە و دابینكردنی مووچەیان هەر وەكو سوپای عێراق و باقی هێزە چەكدارەكانی عێراق.
شەشەم: سەرۆكایەتیی هەرێم و حكوومەت و پارلەمانی كوردستان بەرنامەیەكی فراوانتری دیپلۆماسی و نێونەتەوەییان هەبێ بۆ دەستەبەركردنی پشتیوانیی زیاتری سیاسیی وڵاتان و ناوەندە جیهانییەكان هەروەها بۆ دابینكردنی پشتیوانی هێزی پێشمەرگە لەڕووی چەكی قورس و لۆجستییەوە.
حەفتەم: كۆبوونەوەكە پشتیوانیی خۆی بۆ حكوومەتی هەرێمی كوردستان دووپاتكردەوە و ئومێدەواریشە حكوومەتیش بەردەوام بێ لە هەوڵ و كۆشیشەكانی بۆ چارەسەركردنی كێشەی بودجە و مووچە.
لە كۆتاییشدا كۆبوونەوەكە سوپاسی زۆری تەواوی ئەو وڵاتە ئیقلیمی و هاوپەیمانییە جیهانییە كرد كە لەم جەنگەدا دژی تاریكپەرستانی داعشە سەلەفییەكان زوو هاتنە دەست و دەستبەجێیش بە هانای كوردستان و عێراقەوە هاتن.
كۆبوونەوەكە ئومێدەواریشە پێكەوە و بە زووترین كات بە پێی نەخشەیەكی تۆكمە و توانایەكی زیاتر سەركەوتنی ستراتیژی بەسەر داعشەكاندا بەدی بهێنن. ئەم سەركەوتنانەیش ببنە مایەی ئەوەی تەواوی كێشە سیاسی و ئابووری و كۆمەڵایەتییەكانی عێراق و كوردستان و ناوچەكە بە جێبەجێكردنی مادەی 140ـیشەوە چارەسەری ڕیشەیی بكرێت.
ئیتر بۆ پێشەوە بەرەو سەركەوتنی یەكجارەكی
هەزاران سڵاو لە ڕۆحی پاكتان ئەی شەهیدە نەمرەكان
پارتی دیموكراتی كوردستان
یەكێتیی نیشتیمانیی كوردستان
بزووتنەوەی گۆڕان
یەكگرتووی ئیسلامی
كۆمەڵی ئیسلامی
26ـی 2ـی 2015
لێرەدا بە گشت لایەك ڕادەگەیێنین كە ئەم ڕەفتارە دژی ویستی خەڵكی ئێزیدی و تێكڕای خەڵكی كوردستانە. شنگال بەشێكی دانەبڕاوی كوردستانە و دامودەزگەی فەرمی و ئیداریی تایبەت بەخۆی هەیە. ئەركی بەڕێوەبردن و یارمەتیدانی خەڵك و گەڕاندنەوەی ئاوارەكان و پاراستنی شنگال لەسەر شانی ئەم دامودەزگەیە و، هیچ كەس و لایەنێك بۆی نییە هیچ جۆرە ئیدارەیەكی كارتۆنی و لەدەروەی ویستی خەڵكی شنگال بەسەر ئەم دەڤەرەدا بسەپێنێت و، بە پێچەوانەوە ڕووبەڕووی كاردانەوەی توند دەبنەوە. خەڵكی خۆشەویستی شنگالیش لەوە دڵنیا دەكەینەوە كە شنگال بە شێوەیەكی فەرمی دەگەڕێتەوە سەر هەرێمی كوردستان.
سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان
17ـی 1ـی 2015
ئەمڕۆ چوارشەممە 7ـی 1ـی 2014 بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە پێشمەرگەی قارەمانی دەڤەری شنگال قاسم دەربۆ كرد.
لە دیدارێكدا سەرۆك بارزانی سوپاسی خۆڕاگری و قارەمانێتیی قاسم دەربۆ و هەڤاڵانی و هەروەها ئەم پێشمەرگە دڵێرانە كرد كە قارەمانانە بەرگرییان لە چیای شنگال كرد و ڕێگەیان نەدا دەستی گڵاوی تیرۆریستان بگاتە چیای شنگال. سەرۆك بارزانی لەبارەی ئەو كارەساتەی بەسەر خوشك و برا ئێزیدییەكان هاتووە، ئاماژەی بەوەدا كە زوڵم و دەستدرێژیی دوژمنان و تیرۆریستان دژی خوشك و برا ئێزیدییەكان درێژەپێدەری ئەو زوڵمەیە كە دوژمنانی كوردستان لەدژی گەلەكەمان و بێسەروشوێنكردنی 12000 فەیلی و 8000 بارزانی و سەدوهەشتاودوو هەزار كوردی گەرمیان و ناوچەكانی دیكەی كوردستان و هەروەها كیمیابارانكردنی هەڵەبجە ئەنجامیان داوە. دوژمنان ئێزیدییەكانیان بەهۆی كوردبوون و ئێزیدیبوونیان كردە ئامانج و بەلای تیرۆریست و دوژمنانەوە ئێزیدیەكان دووجار تاوانبارن ئەویش چونكە لە نەتەوەی كوردن و ئایینیشیان ئێزیدییە. بۆیە ئێمەیش هەرچی لە تواناماندا بیت دەیكەین بۆ ئەوەی ئێزیدییەكان سەرفیراز و ئازاد بن و وەك هەموو خەڵكی كوردستان بە ئازادیی بژیین.
لەبەرانبەردا فەرماندە و پێشمەرگەی قارەمانی دەڤەری شنگال سوپاسی سەرۆك بارزانی كرد و ئامادەبوونی سەرۆك بارزانیی لە بەرەكانی شەڕ بە هۆكارێكی گەورە زانی لە سەركەوتنی هێزی پێشمەرگە و هەروەها هاتنی سەرۆك بارزانیشی بۆ سەر چیای شنگال بە وەرچەرخانێك لە مێژووی دەڤەری شنگال لە قەلەمدا. قاسم دەربۆ بەڵێنی بە سەرۆك بارزانیدا كە تاهەتایە بەرگریكاری كەرامەت و خاكی كوردستان و شنگال دەبێت و جەختی لەوەیش كردەوە كە ئێزیدییەكان و خەڵكی دەڤەری شنگال، شنگال بە بەشێكی ڕەسەنی كوردستان دەزانن.
ئه‌مڕۆ هه‌ینی 26/12/2014 له شاری دهۆك به‌ڕێز مسعود بارزانی سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان له‌گه‌ڵ ئه‌ثیل ئه‌لنجوجێفی پارێزگاری نه‌ینه‌وا كۆبۆوه.
له‌م كۆبوونه‌وه‌یه‌دا پارێزگاری نه‌ینه‌وا پیرۆزبایی له سه‌رۆك بارزانی كرد به‌بۆنه‌ی سه‌ركه‌وتنه‌كانی پێشمه‌رگه له ئۆپه‌راسیۆنی ئازادكردنی ده‌ڤه‌ری زوممار و ره‌بیعه و شنگال و رایگه‌یاند، ئازادكردنی ده‌ڤه‌ری شنگال و سه‌ركه‌وتنی پێشمه‌رگه هاوكێشه‌كانی گۆڕی و هیوای دانیشتوانی پارێزگای نه‌ینه‌وای به‌رزكرده‌وه. هه‌روه‌ها ستایشی رۆڵ و ئاماده‌بوونی سه‌رۆك بارزانی له به‌ره‌كانی جه‌نگ كرد و به كاریگه‌ر وه‌سفی كرد.
هه‌ر له‌م كۆبوونه‌وه‌یه‌دا بارودۆخی شاری مووسڵ تاوتوكرا و باس له پلانی ئازادكردنی مووسڵ له‌ژێر ده‌ستی داعش كرا و جه‌خت له به‌شداری دانیشتوانی شاری مووسڵ له ئازادكردنی ئه‌م شاره له ده‌ستی تیرۆریستانی داعش كرایه‌وه.
ئێوارەی ئەمڕۆ سێشەممە 23ی دیسەمبەری 2014 بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان پێشوزای لە بەڕێز "پاولۆ جێنتیلۆنی" وەزیری دەرەوەی ئیتالیا و شاندێكی یاوەری كرد.
لە كۆبوونەوەیەكدا بەڕێز نێچیرڤان بارزانی وێڕای بەخێرهێنان؛ تیشكی خستە سەر دوایین پێشهاتەكانی شەڕی دژی تیرۆرستانی داعش و سەركەوتنەكانی پێشمەرگە لە ناوچەی شنگال و سوپاس و پێزانینی خەڵك و حكوومەتی هەرێمی كوردستانی بۆ ئەمەریكا و وڵاتانی ئەورووپا و هاوپەیمانیی نێودەوڵەتی دووپات كردەوە كە هاوكاریی پێشمەرگەیان كردووە، بە تایبەت تیشكى خسته سه‌ر كاریگەریی هێرشە ئاسمانییەكان له گۆڕێنی باڵانسی شەڕ و ئاماژەی بە قوربانییەكانی پێشمەرگە و بەرگریی قارەمانانەیان له بەرنگاربوونەوەی تیرۆردا، كرد.
هەروەها باسی لە ڕەوش و پێویستییه‌كانی ئاوارە و پەنابەران كرد و جەختی لەسەر پێویستیی گەیشتنی هاوكاریی بەپەلە لە لایەن كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و نەتەوە یەكگرتووەكانه‌وه كردەوە، بە تایبەت كە وەرزی سەرما و سۆڵە و زستان گەیشت و ئاواره‌كان لە بارودۆخ و ڕەوشێكی نالەباردان و ئەوپەڕی پێویستییان بە هاوكاریی بەپەلە هەیە. سوپاسی سەرۆك وەزیران و سەرۆك ئەركانی سوپای ئیتالیایشی كرد كە لە ڕیزی پێشەوەی ئەوانه بوون دوای هێرشەكانی داعش بۆ سەر هەرێمى كوردستان؛ سەردانی هه‌ولێریان كرد، هه‌روه‌ها سڵاو و ڕێزی خۆی بۆ بەڕێز سەرۆك وەزیرانی ئیتالیا نارد.
به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانى ئەوەشی دووپات كردەوە كە پێویستییان بە هاوكاریی ئیتالیا هه‌یه بۆ ئەوەی كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و ئەورووپا هان بدەن تا لە پرسی ناساندنی كارەساتی ئێزدییەكان بە جینۆساید لە ئاستی جیهاندا؛ هاوكاریی هەرێمی كوردستان بكەن. دەربارەی ڕەوشی ئێستای عێراقیش باسی لە دوایین ڕێككەوتنی نێوان هەولێر و بەغدا كرد و هیوای خواست ڕێككەوتنه‌كە ببێتە هۆكارێك بۆ چارەسەركردنی تەواوی كێشەكان لەسەر بنەمایەكی واقعبینانە و پشتگیریی هەرێمی كوردستانی بۆ به‌ڕێز سەرۆك وەزیران و حكوومەتی نوێی عێراق دووپات كرده‌وه.
لای خۆیەوە بەڕێز پاولۆ جێنتیلۆنی وەزیری دەرەوی ئیتالیا وێڕای پێشكەشكردنی پیرۆزبایی بۆ سەركەوتنەكانی پێشمەرگە لە ناوچەی شنگال و دەوروبەری؛ باسی لە ڕۆڵی دیاری كورد له هاوپەیمانیی نێودەوڵەتیدا كرد و بە ڕۆڵێكی زۆر گرنگی لە قەڵەم دا، هه‌روه‌ها دەستخۆشی و ڕێز و پێزانینى بۆ ڕۆڵی پێشەرگە و خەڵكی كوردستان دووپات كردەوە و تیشكی خستە سەر ئەوەی كە وڵاتەكەی بە هەموو شێوەیەك ئامادەی هاوكاریكردنی هەرێمی كوردستانە و پێشتریش هاوكاریی سەربازی و مرۆییان پێشكەش كردووە و چەند تیمێكیان مەشق و ڕاهێنانی سەربازی بە پێشمەرگە ده‌كه‌ن و ئەو تیمانە لە ڕۆژانی داهاتوودا فراوانتر دەكرێن. دووپاتیشی كردەوە كە ئیتالیا هەم لە چوارچێوەی نێودەوڵەتی و هەم بە شێوەیەكى ڕاستەوخۆش، هاوكاریی هەرێم دەكات.
به‌ڕێز وەزیری دەرەوەی ئیتالیا باسی لەوەش كرد كە دوای ڕزگاركردنی شوێنەكان، ئیتالیا دەتوانێت لە بواری ئاوەدانكردنەوەی ئەو شوێنانەدا هاوكاری هەرێمی كوردستان بكات و لەم بوارەشدا خاوەنی ئەزمونێكی دەوڵەمەندن. هه‌روه‌ها خۆشحاڵیی خۆی به پەیوەندییەكانی هەرێمی كوردستان و ئیتالیا دەربڕی و هیوای خواست ئەو نووسینگە دیپلۆماسیەی له هه‌ولێر هه‌یانه، لە ماوەیەكی نزیكی داهاتوودا ببێتە كونسوڵخانە و بۆ ئەم مەبەستەش پەرلەمانی ئیتالیا بڕیاری له‌سه‌ر داوە. سەرسامی و خۆشحاڵیی خۆیشی بۆ ئارامی و پێشكەوتوویی شاری هەولێر نیشان دا و بە شارێكی مۆدێرن و ئارام و سەقامگیری لەقەڵەم دا.
دوای كۆبوونەوەكەش كۆنگرەیەكی ڕۆژنامەوانی بۆ هەردوو بەڕێزان نێچیرڤان بارزانی و وەزیری دەرەوەی ئیتالیا ڕێكخرا و سه‌ره‌تا به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زیران گوتى:
ئێوارەتان باش، بەخێر بێن..
خۆشحاڵین پێشوازی لە وەزیری دەرەوەی ئیتالیا دەكەین كە ئەمڕۆ سه‌ردانى كردووین، هەروەك دەزانن به‌ڕێز سەرۆك وەزیرانی ئیتالیا خۆی لە كەسانی یەكەم بووە كە دوای ئەوەی گرووپی تیرۆریستی داعش بەرەو كوردستان هاتن، هات سەردانی هەولێری كرد و دواتر سوپاسالاری ئیتالیاش سەردانی ئێمەی كرد و ئیتالیا وەك بەشێك لەو هاوپەیمانییە نێودەوڵەتیەی دژی تیرۆریستان دروست بوو، لە ڕووی تەقەمه‌نی و چەك و یارمەتیی مرۆیی و هاوكاریی سەربازییه‌وه، یارمەتیی هەرێمی كوردستانی داوە. ئێمە لەو كۆبوونەوەیەدا بە وردی باسی ئەو تەوەرانە و پەیوەندیی هەرێمی كوردستان و ئیتالیامان كرد، هەروەها باسی ئەو هاوكاریانەمان كرد كە ئیتالیا بۆ هەرێمی كوردستانی ناردووه و دەینێرێت. هەرێمی كوردستان سوپاسگوزاری ئەو یارمەتییەیە و هیوادارین ئەو پەیوەندیانەی نێوان هەرێمی كوردستان و عیراق بەگشتی لەگەڵ ئیتالیا لە ئایندەدا زیاتریش ببێت.
دواتر وەزیری دەرەوەی ئیتالیا لە وتەیەكدا، پیرۆزباییی سەركەوتنی پێشمەرگەی لە سەرۆك وه‌زیرانى هەرێمی كوردستان كرد و دووپاتى كرده‌وه كه سه‌ركه‌وتنه‌كانى شه‌نگال لە ڕووی مۆراڵه‌وه كاریگەریی زۆری لەسەر ڕای گشتی دروست كرد و گرنگیی خۆی هەبوو و گوتی:
زۆر سوپاس، كۆبوونەوەیەكی زۆر گرنگ و بەسوودمان لەگەڵ سەرۆك وەزیرانی نێچیرڤان بارزانی هەبوو، من حەز دەكەم لە سەرەتادا پیرۆزبایی لە بەڕێز نێچیرڤان بارزانی بكەم بۆ ئەو دەستكەوتە سەربازیانەی لە شه‌نگال بە دەست هاتن و ئەمەش زۆر گرنگ بوو لە ڕووی مۆراڵه‌وه، چونكە نیگەرانییەكی زۆر لاى ڕای گشتی لەوبارەوە هەبوو و جەخت لەسەر ئەم بارودۆخە دەكرایه‌وە، بۆیە توانای پێشمەرگە بۆ ڕزگاركردنی شه‌نگال لە ڕووی سیمبۆلى و مۆڕاڵه‌وه، زۆر گرنگ بوو.
هەروەها وەك سەرۆك وەزیران گوتی، ئێمە باسی هاوكاریی هاوبەشی نێوانمان كرد لە چوارچێوەی ئەو هاوپەیمانییەی لە دژی داعش پێكهاتووە، بە تایبەتی هاوكاریی سەربازی و خۆشحاڵم كە لە ڕۆژی یەكەمەوە یەكەم تیمی ئێمە لە مامۆستا و ڕاهێنەر و مەشقكارانی سەربازیی ئیتاڵی، گەیشتۆوونەتە هەرێمی كوردستان و لە ئایندەدا ژمارەیان دەگاتە 280 كەس، بەڵام ئێستا 35یان گەیشتوونەتە هەولێر بۆ مەشق و ڕاهێنانی پێشمەرگە لەسەر ئەو سیستەمەی چەكی ئیتاڵی كە بۆ ئه‌وانمان دابین كردووە.
ئێمە هەر لەو كۆبوونەوەیەدا باسی هاوكاریی مرۆییمان كرد كە ئەمەش ئەركێكی قورس و سه‌خته لەسەر هەرێمی كوردستان و لە ڕووی هەبوونی په‌نابه‌ر و ئاوارەى ناوخۆوه، حكوومەتی هەرێمی كوردستانی خستۆتە ژێر بارێكی قورسه‌وه.
هه‌روه‌ها گوتى: ئیتالیا لەمبارەیەوە بەرنامەی خۆی هەیە و دەستپێشخەریی ئەوەی هەبوو كە 12 ملیۆن دۆلار بۆ هاوكاریی مرۆیی دابین بكات، بەڵام ئێمە بیرمان لە دەستپێشخەریی دیكە كردۆتەوە بۆ هاوكاریی مرۆیی، بە تایبەتی كە ئێستا لە وەرزی زستانداین، بۆیە دەمانەوێ لەم ڕووەوە هاوكار بین. ئێمە هەروەها جەخت لەسەر باشتركردنی پەیوەندیی نێوان هەردوولامان دەكەینەوە، جگە لە خەبات لە دژی تیرۆریستانی داعش، دەمانەوێ پەیوەندییەكانمان لە زۆر بواردا بچێتە پێشه‌وه، بە تایبەتی لە بواری ئابووری و كولتووریەوە، چونكە دەكرێ كاری زۆر لەسەر هەردوو بوار بكرێت، كە بەرژەوەندیی هاوبەشی هەردوولای تیادایە، ڕاستە ئێستا ئەو هاوكارییە هەیە و لە زۆر بواریشدا بەدی دەكرێت، هەروەها تیمی تایبەتمان لە بواری شوێنەواردا هەیە و بە ڕەچاوكردنی سەقامگیریی هەرێمی كوردستان و ئەو سەركەوتنەی لە ڕووی سەربازییەوە بە دەست هاتوون، ئەگەری هاوكاری لە زۆر بواردا زیاتر دەكات.
وەزیری دەرەوەی ئیتالیا ئاشكرای كرد، هه‌موو ئه‌و فڕۆكە ئیتالیانه‌ى یارمه‌تى و هاوكارى بۆ هه‌رێمى كوردستان ده‌هێنن، پێشتر له به‌غدا ده‌نیشنه‌وه ئینجا دێنه هه‌ولێر، ئه‌مه‌ش له‌سه‌ر داواى حكوومه‌تى عیراقه و گوتى: ئێمه له‌م داوایه تێده‌گه‌ین. ڕوونیشى كرده‌وه لە دوایین سەردانیدا بۆ بەغدا، تێبینیی ئەوەی كرد ئەوان بەرنامەی خۆیان هەیە و بە بەیاخەوە دەڕواننە ئەو ڕێككەوتنەی لەگەڵ هەولێر ئیمزایان كردووە و هیوای خواست جێبەجێی بكەن.
لای خۆیەوە به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانی لە وەڵامی پرسیارێكدا لەبارەی بارودۆخی دەشتی نەینەوا و ڕزگاركردنییه‌وه، ئاماژەی بەوە دا ئەگەر ئۆپه‌راسیۆنى سەربازیش بكرێت بۆ گەڕاندنەوەی مه‌سیحییه‌كان بۆ شوێنەكانی خۆیان، ڕاگرتن و پاراستنی ناوچەكە كارێكی گرنگترە و گوتی: بەبێ ئەنجامدانی ئۆپەراسیۆنی سەربازی لە مووسڵ، ئەم كارە زەحمەت دەبێت، نیگەرانیی ئێمە لە بارەی پاراستنیانە دوای گەڕانەوەیان. ئەنجامدانی ئۆپەراسیۆنی سەربازی بۆ مووسڵ كارێكی سەختە، بەڵام هاوكاریكردن بۆ گەڕانەوەی ئەم خەڵكە بۆ زێدی خۆیان لە پێشینەی كارەكانی ئێمەیە و ناشتوانین كاتەكەی دیاری بكەین.
به‌ڕێز وەزیری دەرەوەی ئیتالیا ئەوەی خستە ڕوو كه وڵاتەكەی چەكی بە هەرێمی كوردستان داوە و پێكهاتبوو لەمووشەكی RBG و دژه‌تانك، ئەمە جگە لە هەبوونی مەشقكار بۆ ڕاهێنان و مەشقپێكردنی پێشمەرگە لەسەر بەكارهێنانی و ئاماژەی بەوەش دا فڕۆكەكانی ئیتالیا لە بنكەی سەرەكیی خۆیانەوە لە كوێت كاری خۆیان ئەنجام دەده‌ن و جۆری فڕۆكەكانیش TORNADO و فڕۆكەی بێ فڕۆكەوانن كه ڕەزامەندیی پەرلەمانی ئیتالیاى له‌سه‌ره.
بەڕێز نێچیرڤان بارزانی تیشكى خسته سه‌ر بارودۆخی هەرێمی كوردستان لە سەردەمی حكوومەتی پێشوو و ڕوونى كرده‌وه كوردستان بە كاتێكی سەختدا تێپەڕی، لە هەمان كاتیشدا گەشبینیی خۆی بە حكوومەتی تازەی به‌ڕێز عه‌بادی نیشان دا و دووپاتی كردەوە ئێستا قۆناغێكی دیكەی پەیوەندییەكان دەست پێدەكات، هه‌روه‌ها ڕایگه‌یاند كه عه‌بادی سەردانی كوردستان دەكات، بەڵام تا ئێستا كاتی سەردانەكە دیار نیە و گوتی : لە حكوومەتی هەرێمی كوردستان سیاسەتی كاركردنمان لەگەڵ حكوومەتی تازەی عیراقدا هەیه بۆ چارەسەركردنی كێشەكان.
هه‌روه‌ها گوتى ئێمە مانگی ڕابردوو سەردانی بەغدامان كرد و گەیشتینە ڕێككەوتنێكی سەرەتایی لەبارەی پرسی نەوت و داهاته‌وه بۆ هەناردەكردنی بڕی 250 هەزار بەرمیلی نەوتى ڕۆژانه لە لایەن حكوومەتی هەرێمی كوردستانەوە، لەگەڵ هاوكاریكردنی بەغدا بۆ هەناردەكردنی 300 هەزار بەرمیل نه‌وتى ڕۆژانه لە نەوتی كەركووك. هیوادارین بگەینە جێبەجێكردنی ئه‌م ڕێككەوتنە لە سەرەتای مانگی یەكی ساڵی تازە، بە هەبوونی كەشوهەوایەكی تازە و هیوادارین سوودی لێ وەربگرین بۆ چارەسەركردنی كێشەكانی هەولێر و بەغدا، هەروەها پێویستە بەغداش 17%ی بەشی هەرێمی كوردستان لە بودجەی گشتیی عیراق بنێرێت كە تا ئێستا ئێمە 11%مان وەرگرتووە، ئەم ڕێككەوتنەش بۆ ماوەی یەك ساڵە و هیوادارم لەم كاتەدا بگەینە ڕێككەوتنی تەواو و ئێمە ئامادەین بۆ هەموو هاوكاریەك.
دوایین شت له وه‌ڵامى پرسیارێكدا به‌ڕێز وه‌زیرى ده‌ره‌وه‌ى ئیتالیا گوتى: پێزانینمان بۆ ڕۆڵى پێشمه‌رگه هه‌یه كه له جیاتى هه‌موو جیهان له‌سه‌ر زه‌وى به هاوكاریى هێزى ئاسمانیى هاوپه‌یمانان شه‌ڕى داعش ده‌كات، ئه‌مه ته‌نیا هه‌ستى من نییه، هه‌ستى ڕاى گشتیى ئیتالیاش هه‌ر ئه‌مه‌یه. به‌شداریى پێشمه‌رگه له شه‌ڕه‌كانى كۆبانێشدا به‌رز ده‌نرخێنین و هاوكارییه‌كى باشه بۆ ئه‌و شه‌رڤانانه‌ى له وێ ده‌جه‌نگن.
ئێوەارەی ئەمڕۆ یەكشەممە 21ـی 12ـی 2014 بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان لە چوارچێوەی سەردانەكەی بۆ چیای شنگال سەردانی مەزاری شەرفەدینی لە چیای شنگال كرد كە بە یەكێك لە شوێنە پیرۆزەكانی كوردانی ئێزیدی هەژمار دەكرێت.
لەم سەردانەیدا سەرۆك بارزانی لە لایەن ژمارەیەك كەسایەتیی ئایینی و كۆمەڵایەتیی دەڤەری شنگال و ئێزیدی پێشوازیی لێكرا و ئامادەبووانی مەزاری شەرفەدین ستاییشی ڕۆڵی سەرۆك بارزانیان كرد لە سەركەوتنی ئۆپڕاسیۆنی ئازادكردنی دەڤەری شنگال. سەرۆك بارزانیش پیرۆزبایی ئەو سەركەوتنەی لە خوشك و برایانی ئێزیدی و خەڵكی ناوچەكە كرد و پێزانینیشی بۆ ڕۆڵی قارەمانانەی هێزی پێشمەرگەی كوردستان هەبوو و سڵاوی خۆیشی بۆ ئەو شەهیدە قارەمانانە نارد كە گیانی خۆیان لەپێناو بەرگریكردن لە خاك و كەرامەتی كوردستان فیدا كردووە.
دوای سەركەوتنی ئۆپڕاسیۆنەكانی پێشمەرگە بە سەرپەرشتیی ڕاستەوخۆی سەرۆك بارزانی لە هەردوو میحوەری ڕەبیعە بۆ چیای شنگال و زوومار بۆ چیای شنگال و ئازادكردنی ناوچەیەكی بەرفراوان لە ڕۆژئاوای ڕووباری دیجلە و دەڤەری ڕەبیعە و زوومار و شنگال ئەمڕۆ یه‌كشه‌ممه 21/12/2014 به‌ڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان گه‌یشته سەر چیای شنگال.
سەرۆك بارزانی پاش گەییشتنی بە چیای شنگال لە یەكێك لە بارەگاكانی پێشمەرگە لە چیای شنگال له‌گه‌ڵ فه‌رمانده‌كانی هێزی پێشمەرگە لە چیای شنگال بۆ تاوتوكردنی دوا بارودۆخی مه‌یدانی ئۆپه‌راسیۆنه‌كه و چۆنیه‌تی هاوكاری كردنی ئه‌و خێزانانه‌ی له‌سه‌ر چیا ماونه‌ته‌وه كۆبۆیەوە.
لەدوای كۆبوونەوەكە لە پڕێسكۆنفرانسێكی ڕۆژنامەوانی كە لە چیای شنگال بەڕێوەچوو پەیامی سەركەوتنی بە گەلی كوردستان راگه‌یاند و گوتی سوپاسى پێشمه‌رگه ده‌كه‌م كه توانیان داستانێكی مێژوویی تۆمار بكەن و له میانه‌ى 24 سه‌عاتدا دوو رێگاى سه‌ره‌كى ڕەبیعە و زوومار بۆ چیای شنگال بكەنەوە.
سەرۆك بارزانی پیرۆزبایی لە خوشك و برایانی ئێزدی كرد بەبۆنەی كۆنترۆڵكردنەوەی بەشێكی زۆری ناوچەكانیان لەلایەن پێشمەرگەوە و ئاماژەی بەوەدا كە ئاواتێكى ئه‌وه بوو كه بێته سه‌ر چیاى شنگال و پیرۆزبایى سەركەوتن له خوشك و برایانى خۆی بكات. هەروەها دەستخۆشیی لە پێشمەرگە كرد و گوتی: "پێشمەرگە داستانێكی مێژوویی تۆماركرد،
سەرۆكی هەرێمی كوردستان سڵاوی بۆ شەهیدانی پێشمەرگەش نارد و گوتی " ئه‌و سەركەوتنە به‌رهه‌می خوێنی شه‌هیدانه، له‌و باوه‌ڕه‌دام كه ئێستا گیانى پاكى شه‌هیدان بەو سەركەوتنە خۆشحاڵن". لە درێژەی قسەكانیدا سەرۆك بارزانی ستاییشی خۆڕاگری ئەو خەڵكە قارەمانەی كرد كە لە بارودۆخێكی زۆر ناخۆشدا لە چیا ماونەتەوە و بوونەتە پەندی خۆڕاگری بۆ هەموو جیهان.
دوای وتەكەی، سەرۆك بارزانی وەڵامی پرسیاری ڕۆژنامەنووسانی دایەوە.
بۆ بینینی دەقی وتاری سەرۆك بارزانی كلیكی ئەم نووسینە بكە.
ئەمڕۆ شەممە 20ـی 12ـی 2014 بەڕێز فواد مەعسوم سەرۆك كۆماری عێراق لەڕێی تەلەفۆنەوە پەیوەندی بە بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان كرد. لەم پەیوەندییە تەلەفۆنییەدا سەرۆك كۆماری عێراق بە گەرمی پیرۆزبایی لە سەرۆك بارزانی كرد بە بۆنەی ئەو سەركەوتنە مەزنانەی هێزی پێشمەرگەی كوردستان لە دەڤەری زووممار و ڕەبیعە و شنگال بەدەستیانهێناوە. هیوایشی خواست لە ئاییندەیەكی نزیكدا تەواوی شوێنەكانی دی لە دەستی تیرۆریستان ڕزگار بكرێن. هەروەها دەستخۆشیشی لە هێزەكانی پێشمەرگە كرد كە قارەمانانە توانیویانە تیرۆریستان تێكبشكێنن و ڕاویان بنێن.
دوایین هەواڵەکان
- سهركۆمارى توركيا بهردهواميى پشتگيريى وڵاتهكهى بۆ عێراق و هه‌رێمى كوردستان دووپات كرده‌وه
- پەیامی سەرۆک نێچیرڤان بارزانی لە ساڵیادی ڕۆژنامەگەریی کوردیدا
- نێچيرڤان بارزانى: دهبێ نيشتمان كۆكهرهوهى ههموومان بێت
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى له‌گه‌ڵ باڵيۆزى يهكێتيى ئهورووپا كۆبووهوه
- سهرۆكى هه‌رێمى كوردستان پێشوازى له باڵيۆزى فهرهنسا كرد
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى پێشوازى له باڵيۆزى بهريتانيا كرد
- سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان پێشوازی لە باڵیۆزی بەریتانیا لە عێراق دەکات
- عەباس غەزالی: نووسین و چاپکردنی "فەرھەنگیی زارەکیی موکریان" شانازییەکی بێ پایانە
- پەیامی پیرۆزبایی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان بەبۆنەی جەژنی نەورۆز
- سهرۆكى هه‌رێمى كوردستان نامهيهكى پيرۆزبايى له وهزيرى دهرهوەى توركياوه پێدهگات