سودان كونسوڵگەری گشتی لە هەرێمی كوردستان دەكاتەوە

ئەمڕۆ شەممە ڕێكەوتی 6/12/2014 محمد عمر موسی علی باڵیۆزی كۆماری سودان لە عێراق  سەردانی فەرمانگەی پەیوەندیەكانی دەرەوەی كردوو لەلایەن فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە پێشوازی لێكرا.

لە سەرەتای دیدارەكەدا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە سوپاسی باڵیۆزی سودانی كرد بۆ سەردانی هەرێمی كوردستان و خۆشحاڵی خۆی دەربڕی بۆ بڕیاری كردنەوەی كونسوڵگەری گشتی سودان لە هەرێمی كوردستان كە دەبێتە كەناڵێك بۆ پتەوكردنی پەیوەندیەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و سودان  لە بوارە جیاوازەكان و هاوكاردەبێت بۆ ئاڵوگۆڕی ئەزموون، بە تایبەتی لە كاتی ئێستادا كە ژمارەیەكی بەرچاو قوتابی هەرێمی كوردستان لەو وڵاتە درێژە بە خوێندن دەدەن و بوونی كونسوڵگەری ئەو ووڵاتە ئاسانكاریە بۆ ئەم جۆرە هاوكاریە.

لە بەرامبەردا محمد عمر موسی علی باڵیۆزی كۆماری سودان لە عێراق  سوپاسی ئەو پێشوازیە گەرمەی كرد و سڵاوی گەل و سەركردایەتی سودانی گەیاند بە گەل و حكومەتی هەرێمی كوردستان كرد و باسی لە مێژووی پەیوەندیەكانی نێوان سودان و عێراق و هەرێمی كوردستان كرد و گووتی بڕیاری كردنەوەی كونسوڵگەری گشتی لە هەرێمی كوردستان هەنگاوێكە بۆ زیاتر پتەوكردنی پەیوەندیەكانیان لەگەڵ هەرێمی كوردستان لە چوارچێوەی عێراقدا و هاوكات جەختی كردەوە كە بەرنامەیان هەیە كە پەیوەندیەكان لە بواری پەروەردە و بازرگانی و ئابوری بەرەوپێش ببەن.

هەروەها باڵیۆزی كۆماری سودان سەرسامی خۆی دەربڕی بەرامبەر بە پێشكەوتنەكانی هەرێمی كوردستان بە تایبەتی لەگەڵ بوونی ئەو هەموو ڕووبەرووبوونەوە و ئاستەنگانە.

لە تەوەرێكی تر دیدارەكەدا باس لە بارودۆخی ئەمڕۆی هەرێمی كوردستان و عێراق و ناوچە كرا.
 

 

 

 

 

 

 

 

شەوکەت ئەمین کورکی خەڵاتی باشترین دەرهێنانی لە فیستیڤاڵی مەکەدوونیا بەدەستهێنا

مەنسوور جیهانی ـ "شەوکەت ئەمین کورکی" بە فیلمی سینەمایی "بیرەوەرییەکانی سەر بەرد" خەڵاتی باشترین دەرهێنانی لە بەشی پێشبڕکێی سەرەکی سێزدەیەمین خولی فیستیڤاڵی نێودەوڵەتیی فیلمی "سینەدایز" لە وڵاتی مەکەدوونیا بەدەستهێنا.

فیلمی سینەمایی "بیرەوەرییەکانی سەر بەرد" Memories On Ston لە دەرهێنانی سینەماکاری کورد "شەوکەت ئەمین کورکی" و لە نووسینی هاوبەشی "مەممەد ئەکتاش" و "شەوکەت ئەمین کورکی"، بە نوێنەرایەتیی لە هەرێمی کوردستان و بە ئامادەبوونی "مەمەد ئەکتاش" کاتژمێر 7ی ئێوارێی ڕۆژیی 21 تەشرینی دووەم / نۆڤەمبەری 2014 لە بەشی پێشبڕکێی سەرەکیی سێزدەیەمین خولی فیستیڤاڵی نێودەوڵەتیی فیلمی "سینەدایز" Cinedayes لە سینەما فرووسینا لە وڵاتی مەکەدوونیا نمایشکرا و لە لایەن ئەندامانی لێژنەی دادوەرانی ئەم فیستیڤاڵەوە خەڵاتی باشترین دەرهێنان بە "شەوکەت ئەمین کورکی" دەرهێنەری ئەم فیلمە کوردییە بەخشرا کە بە نوێنەرایەتیی ئەم سینەماکارە کوردە، "مەمەد ئەکتاش" خەڵاتەکەی لە دەستی ئەندامانی لێژنەی دادوەرانی ئەم فیستیڤاڵە وەرگرت.

"بیرەوەرییەکانی سەر بەرد" بۆ بەدەستهێنانی ئەم خەڵاتە لەگەڵ کۆمەڵێک فیلم لە وڵاتانی  ئیتالیا، ڕووسیا، نەمسا، تورکیا، ئەڵمانیا، کۆماری چێک، ئۆکڕانیا، جورجیا، ڕومانیا و ئیسپانیا لە ڕکابەریدابوو و وەکوو بەرهەمێکی هاوبەشی هەرێمی کوردستان و ئەڵمانیا لەم فیستیڤاڵەدا بەشدار بوو.

بەشی پێشبرکێی سەرەکی ئەم فیستیڤاڵە تەنها بو فیلمەکانی وڵاتانی ئەورووپا یان بەرهەمی هاوبەش لەگەڵ ئەورووپا تەرخانکراوە کە هەموو ساڵێک لە وڵاتی مەکەدوونیا بەرێوەدەچێت.

ئەندامانی بەشی پێشبڕکێی سەرەکیی فیستیڤاڵی فیلمی سینەدایز کە بریتی بوون لە: "کریستیان دۆلاۆفێر" ـ مامۆستای زانکۆ و لێکۆڵەری سینەما لە وڵاتی نەمسا، "لیدیا مێلۆ" ـ سینەماکار لە وڵاتی بڕازیل و "ئیدواردۆ وینسپێر" ـ سینەماکار لە وڵاتی ئیتاڵیا دوای بینین و هەڵسەنگاندیی فیلمەکانی ئەم بەشەی فیستیڤاڵ، خەڵاتی باشترین فیلمیان بە فیلمی "تیر" لە دەرهێنانی "ئالبێرتو فاسولو" لە وڵاتی ئیتاڵیا، خەڵاتی باشترین دەرهێنانیان بە "شەوکەت ئەمین کورکی" بۆ دەرهێنانی فیلمی سینەمایی "بیرەوەرییەکانی سەر بەرد" لە هەرێمی کوردستان و هەروەها خەڵاتی باشترین سیناریۆیان بە سیناریۆی فیلمی "مێژووی کوێر" لە جۆرجیا بەخشی.

فیستیڤاڵی نێودەوڵەتیی فیلمی سینەدایز لە چەندین بەشی "پێشبڕکێی سەرەکیی" و بەشی "پێشبڕکێی وڵاتانی" باڵکان، بەشی "دەرەوەی پێشبڕکێی"، بەشی "گاڵا"، بەشی "لاوەکی"، بەشی "کورتە فیلم"، بەشی "فیلمە دیکۆمێنتارییە وەرزشییەکان"، بەشی "گوند"، بەشی "وێنەگرانی بڕازیلی"، بەشی "سینەمای لیسبۆن"، بەشی "بەڕێوەبردنی کارگەی هونەری سینەما" و چەندین بەشی دیکە لە ڕۆژانی 13 تا 22 تەشرینی دووەم / نۆڤەمبەری 2014 لە شاری ئیسکۆپییە لە مەکەدوونا بەرێوەچوو.

فیلمی سینەمایی "بیرەوەرییەکانی سەر بەرد" لە دوایین بەشداری نێونەتەوەیی خۆیدا ڕۆژی 17 تەشرینی دووەم /نۆڤەمبەری 2014 لە بەشی پێشبڕکێی "نێتپەکی ئاسیا" لە میانەی بیستەمین خولی فیستیڤاڵی نێودەوڵەتیی فیلمی کەڵکەتە لە وڵاتی هیندستان نمایشکرا.

ئەم فیستیڤاڵە بە بەشداری بەرهەمی وڵاتانی جۆراوجۆری جیهان، لە چەندین بەشی پێشبڕکێی و دەرەوەی پێشبڕکێی لە ڕۆژانی 10 تا 17 تەشرینی دووەم / نۆڤەمبەری 2014 لە شاری کەڵکەتە لە وڵاتی هیندستان بەڕێوەچوو.

 

 

 

 

 

 

 

فیلمی سینەمایی "مەردان" لە فیستیڤاڵی نێودەوڵەتیی "گۆوا" لە هیندستان نمایشکرا

مەنسوور جیهانی ـ فیلمی سینەمایی "مەردان" لە دەرهێنانی سینەماکاری کورد "بەتین قوبادی" لە چل و پێنجەمین خولی فیستیڤاڵی نێودەوڵەتیی فیلمی "گۆوا" لە وڵاتی هیندستان نمایشکرا.

فیلمی سینەمایی "مەردان" نوێترین بەرهەمی سینەماکاری کورد "بەتین قوبادی" لە نوێترین بەشداری نێونەتەوەیی خۆیدا بە نوێنەرایەتیی لە هەرێمی کوردستان و بە ئامادەبوونی ئەم فیلمسازە کوردە کاتژمێر 11 پێش نیوەڕۆی ڕۆژی 27 تەشرینی دووەم / نۆڤەمبەری 2014 لە بەشی "سینەمای جیهان" لە چل و پێنجەمین خولی فیستیڤاڵی نێودەوڵەتیی فیلمی "گۆوا" لە وڵاتی هیندستان چووە سەر پەردەی سینەما.

ئەم فیستیڤاڵە کە یەکێک لە گرینگترین فیستیڤاڵە نێودەوڵەتییەکانی فیلم دێتەئەژمار لە ڕۆژانی 20 تا 30 تەشرینی دووەم / نۆڤەمبەری 2014 لە شاری گۆوا کە یەکێکە لە شارە گەشتیارییەکانی وڵاتی هیندستان بەڕێوەچوو.

لە چل و پێنجەمین خولی فیستیڤاڵی فیلمی "گۆوا"دا دوایین بەرهەمی سینەماکارانی ناوداری جیهان، لەوانە: "ژان لۆک گۆدار"، "برایانی داڕدەن"، "نووری بیلگە جەیلان" و چەندین سینەماکاری دیکە نمایشکران.

دوای نمایشی سەرکەوتووانەی فیلمی سینەمایی "مەردان" لە فیستیڤاڵی نێودەوڵەتیی فیلمی تۆرێنتۆ لە وڵاتی کەنەدا، ئەم فیلمە لە لایەن عێڕاقەوە بۆ کاندیدبوون لە هەشتاو حەوتەمین خولی ڕێوڕەسمی خەڵاتە سینەماییەکانی ئاکادیمیای ئۆسکار لە ساڵی 2015 دەستنیشانکرا و کۆمپانیا بەناوبانگەکانی بڵاوکەرەوە جیهانییەکانی فیلم، لەوانە: "ئێم.کەی 2" 2MK، "وایلدبانچ" Wildbunch، "وێرسیتالە فیلمز" Versatile films و چەندین کۆمپانیای ناوداری جیهانی دیکە داواکاری بڵاوکردنەوەی ئەم فیلمە کوردییە لە ئاستی جیهاندا بوون.

تا ئێستا وڵاتانی جۆراوجۆر داواکای نمایشی ئەم فیلمە لە سینەماکانی خۆیان بوون و هەروەها فیستیڤاڵەکانی نێودەوڵەتیی فیلم لە ئاستی دنیادا خوازیاری بەشداری فیلمی سینەمایی "مەردان" لە بەشەکانی پێشبڕکێی و دەرەوەی پێشبڕکێی خۆیان بوون.

"مەردان" لە یەکەمین بەشداری نێودەوڵەتیی خۆیدا لە بەشی "دۆزینەوەکان" Discovery بە ناونیشانی "داهاتووی سینەمای جیهان" لە سی و نۆیەمین خولی فیستیڤاڵی نێودەوڵەتیی فیلمی تۆرێنتۆ لە وڵاتی کەنەدا نمایشکرا.

نێچیرڤان بارزانی ڕێككه‌وتنی هه‌ولێر و به‌غدا بۆ ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران ڕوون ده‌كاته‌وه‌

سه‌رله‌به‌یانیی ئه‌مڕۆ پێنجشه‌ممه‌ 4ی دیسه‌مبه‌ری 2014، به‌ سه‌رۆكایه‌تیی به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانی سه‌رۆك وه‌زیرانی هه‌رێمی كوردستان، كۆبوونه‌وه‌ی ئاساییی ئه‌نجومه‌نی وه‌زیرانی هه‌رێمی كوردستان ساز كرا كه‌ تایبه‌ت بوو به‌ سه‌ردانی شاندی حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان بۆ به‌غدا و ئه‌و ڕێككه‌وتنه‌ی هه‌ردوو حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان و حكوومه‌تی فیدرال بۆ چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌كانی نێوانیان، پێی گه‌یشتن.

به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زیران تیشكی خسته ‌سه‌ر دیدار و كۆبوونه‌وه‌كان و باسی له‌وه‌ كرد كه‌ "به‌ شێوه‌یه‌كی گشتی ئه‌رێنی بوون و له‌ به‌غدا كه‌شێكی نوێ هه‌یه‌، ئه‌وانه‌یش كه‌ جاران كێشه‌یان دروست ده‌كرد، ئه‌مجاره‌ كه‌ زانییان كێشه‌كان به‌ره‌و چاره‌سه‌ر ده‌چن، خۆیان ئه‌رێنی بوون و هه‌وڵیان دا هاوكار بن بۆ چاره‌سه‌ركردن. گفتوگۆكان زۆر كراوه‌ بوون و زۆر به‌ جددی قسه‌مان له‌گه‌ڵ یه‌كتر كرد. هه‌ستمان كرد ئه‌وان به‌ دوای چاره‌سه‌ردا ده‌گه‌ڕێن و ده‌زانن بارودۆخه‌كه‌ گۆڕاوه‌ و پێویستییان به‌ چاره‌سه‌ر هه‌یه‌، به‌تایبه‌تیش به‌ڕێز عه‌بادى هاوكار بوو بۆ لێكگه‌یشتن. هه‌روه‌ها گوتی: ئه‌وله‌وییه‌تی ئێمه‌ هه‌میشه‌ ئه‌وه‌ بووه‌ و ئه‌وه‌یه‌ له‌گه‌ڵ به‌غدا بگه‌ینه‌ چاره‌سه‌ر، ئه‌وانیش له‌وه‌ تێده‌گه‌ن كه‌ ئێمه‌ ده‌مانه‌وێ بگه‌ینه‌ چاره‌سه‌ر و لێكگه‌یشتن.

هه‌روه‌ها گوتی: عیراق له‌ ڕه‌وشێكی داراییی زۆر خراپدایه‌ و ڕاوه‌ستانی ناردنی نه‌وت كێشه‌ی گه‌وره‌ی دروست كردووه‌، له‌ كابینه‌ى پێشوودا پاره‌یه‌كی زۆر خه‌رج كراوه‌ كه‌ به‌ ڕوونی دیار نییه‌ بۆچی خه‌رج كراوه‌؟. ڕێككه‌وتنه‌كه‌یشى‌ بۆ هه‌موو عیراق و بۆ هه‌رێمى كوردستان وه‌ك ڕێككه‌وتنێكى باش له‌ قه‌ڵه‌م دا، به‌ڵام دووپاتى كرده‌وه‌ كه‌ "به‌ دڵنیاییه‌وه‌ هه‌موو خواستی ئێمه‌ نییه"‌‌. باسی له‌وه‌ش كرد كه‌ حكوومه‌تی فیدرال ده‌یه‌وێ بودجه‌یه‌ك له‌سه‌ر بنه‌مای بڕی (70) دۆلار بۆ یه‌ك به‌رمیل نه‌وت دابنێت، بۆیه‌ پرسیاری ئه‌وه‌یان كرد كه‌ ئاخۆ نه‌وتی هه‌رێم ڕاده‌ستی سۆمۆ ده‌كه‌ین یان نا؟، ئێمه‌ش به‌ كراوه‌یی پێمانگوتن: به‌ ته‌نها ئه‌وه‌نده‌ ڕاده‌ست ده‌كه‌ین كه‌ له‌سه‌ری ڕێككه‌وتووین.

هه‌روه‌ها ڕوونی كرده‌وه‌ ڕێككه‌وتنه‌كه‌ ده‌خرێته چوارچێوه‌ى یاساى بودجه‌وه‌ بۆ ساڵێك‌‌، به‌ڵام بنه‌مایه‌كی باشمان داناوه‌. به‌پێی ڕێككه‌وتنه‌كه‌ (250) هه‌زار به‌رمیلی ڕۆژانه‌ ڕاده‌ستى حكوومه‌تی فیدرال ده‌كه‌ین و (300) هه‌زار به‌رمیلی دیكه‌ش بۆ ئه‌وان ده‌گوازینه‌وه‌. (11) ساڵه‌ داوا ده‌كه‌ین خه‌رجییه‌كانی پێشمه‌رگه‌ بده‌ن،‌‌ قبووڵ ناكه‌ن، به‌ڵام ئێستا خه‌رجییه‌كانی پێشمه‌رگه‌ خرایه‌ ناو بودجه‌ی فیدراله‌وه‌، ئه‌مه‌ سه‌ركه‌وتنێكی گه‌وره‌ بوو. له‌سه‌ر پرسی قه‌رزه‌كانی هه‌رێمیش، ڕوونی كرده‌وه‌ حكوومه‌تی فیدرال (16) تریلیۆن دینار قه‌رزاری هه‌رێمه‌ و ئه‌مه‌ش به‌ شێوه‌یه‌كى فه‌رمى له‌ ڕاپۆرتى وه‌زاره‌تى داراییى حكوومه‌تى فیدرالدا جێگیر كراوه‌، جگه‌ له‌وه‌ى پاره‌ی كۆمپانیا بیانییه‌كانی نه‌وتیشیان نه‌داوه‌.

ده‌رباره‌ی ڕۆڵی پێشمه‌رگه‌ش دووپاتی كرده‌وه‌ كه‌ به‌ڕێز عه‌بادی پێزانینی خۆى بۆ ڕۆڵی پێشمه‌رگه‌ هه‌بوو، هه‌روه‌ك چۆن بۆ پرسی پشكنینی ئه‌و فڕۆكانه‌ی كه‌ كۆمه‌ك و هاوكاریی مرۆیی و سه‌ربازیش ده‌گه‌یه‌ننه‌ هه‌ولێر، داوایان له‌ حكوومه‌تى فیدرال كردووه‌ پشكنینی فڕۆكه‌كان به‌ هه‌مان میكانیزمی به‌غدا له‌ هه‌ولێر بكرێت.

به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانی هه‌روه‌ها تیشكی خسته‌ سه‌ر ئه‌وه‌ی له‌ ڕووی كرده‌ییه‌وه‌ عیراق پێویستی به‌ هه‌رێمی كوردستانه‌ و ئه‌گه‌ر حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان ئه‌و ژێرخانه‌ نه‌وتییه‌ی دروست نه‌كردبا، ئێستا نه‌ عیراق ده‌یتوانی هیچ شتێك بۆ هه‌رێمی كوردستان بكات، نه‌ هه‌رێم خۆى ده‌یتوانى هیچ بۆ خۆى بكات. ڕوونیشی كرده‌وه‌ كه‌ ئێستا كار ده‌كرێت بۆ به‌ستنه‌وه‌ی نه‌وتی كه‌ركووك به‌ بۆرییه‌ نه‌وتییه‌كانی هه‌رێمه‌وه‌ و ئه‌م پرۆسه‌یه‌ كاری ته‌كنیكی پێویسته.

ڕوونشی كرده‌وه‌ كه‌ له‌ قۆناغه‌كانی داهاتووی گفتوگۆكانی چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌كاندا، هه‌ر وه‌زاره‌تێك كه‌ په‌یوه‌ندییان به‌ كێشه‌كانی نێوان هه‌ولێر و به‌غداوه‌ هه‌یه‌، كار له‌سه‌ر دۆسیاكان ده‌كه‌ن. هه‌روه‌ها سوپاسی ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران و په‌رله‌مانی كوردستان و لایه‌نه‌ سیاسییه‌كان و تیمی گفتوگۆكانی كرد كه‌ هه‌موویان زۆر پشتیوان و هاوكار بوون.

هه‌روه‌ها جه‌ختی له‌وه‌ كرده‌وه‌ له‌گه‌ڵ ده‌سپێكردنی ساڵی تازه‌ ڕێككه‌وتنه‌كه‌ ده‌چێته‌ بواری جێبه‌جێكردنه‌وه‌ و گوتی: ده‌مانه‌وێ هیچ له‌وه‌ زیاتر خه‌رج نه‌كه‌ین كه‌ وه‌ك داهات ده‌مانبێت، بۆ ئه‌مه‌ش وه‌زاره‌تی دارایی ده‌ست به‌ كۆمه‌ڵێك چاكسازى ده‌كات و ده‌بێ خه‌رجییه‌كان كه‌م بكه‌ینه‌وه‌.

دوایین شت به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زیران باسی له‌ سه‌ردانی خۆی و شاندی یاوه‌ری بۆ لای به‌ڕێزان سه‌ركۆمار، سه‌رۆكی په‌رله‌مان و سه‌ركرده‌ سیاسییه‌ عیراقییه‌كانی كرد، كه‌ هه‌مووان پشتگیرییان له‌ ڕێككه‌وتن و لێكگه‌یشتنی حكوومه‌تی هه‌رێم و حكوومه‌تی فیدرال كردووه‌.

له‌ كۆتاییی كۆبوونه‌وه‌كه‌دا ژماره‌یه‌ك له‌ وه‌زیره‌ به‌ڕێزه‌كان باسییان له‌ گرنگیی ڕێككه‌وتنه‌كه‌ كرد و تیشكییان خسته‌ سه‌ر ڕه‌نگدانه‌وه‌ی خێرای ڕێككه‌وتنه‌كه‌ له‌سه‌ر ئاستی كوردستان كه‌ ڕاسته‌وخۆ كاریگه‌ریی ئه‌رێنی له‌ بازاڕه‌كانی كوردستان كرد و پشكی ئه‌و كۆمپانیا نه‌وتییانه‌ی له‌ هه‌رێمی كوردستانیش كار ده‌كه‌ن، له‌ نێوان 7% تا 15% زیادی كردووه‌. هه‌روه‌ها ڕێككه‌وتنه‌كه‌یان به‌ سه‌ركه‌وتنی حكوومه‌تی هه‌رێم و سیاسه‌تی نه‌وتیی حكوومه‌ت له‌ قه‌ڵه‌م دا.

بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكومەت پێشوازی لە شاندێكی ڕێكخراوی مێرسی كۆر كرد

ئەمڕۆ فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكومەت پێشوازی لە شاندێكی ڕێكخراوی مێرسی كۆر كرد بە سەرۆكایەتی خاتوو ئەندریا كۆپیل جێگیری سەرۆكی بەشی Global engagement and policy لە رێكراوەكە.

لە دیدارێكدا خاتوو ئەندریا كۆپیل سوپاس و پێزانینی رێكخراوەكەیانی ئاراستەی بەرپرسی یەیوەندیەكانی دەرەوە كرد لە بەرامبەرپشتگیرى کردنیان لە سەرخستنی كارو چالاكییەكان لە هەرێمی كوردستان، هاوكات دوایین زانیاری سەبارەت بە چالاكیەكانیان لە سنوورەكان و یارمەتیدانی ئاوارەكان خستەڕوو.

بەڕێزیان ئاماژەی بە پڕۆگرامی رووبەروبوونەوەی رووداوی لە ناكاو كردو بایەخی زیادكردنی كۆمەكی مرۆیی بۆ ئاوارەكان خستەڕوو.
شاندی میوان هیوایان خواست كە ڕێكخراوە حكومی و ناحكومیە بیانیەكان بەشداربن لەو كۆڕبەندانەی لە هەرێم ئەنجام دەدرێت بۆ بە دەستهێنانی زانیاری زیاتر و ئاشنابوونی زیاتر بە رەوش و باری ئاوارەكان.

لە بەرامبەردا فەلاح مستەفا دەستخۆشی لە رێكخراوەكە كرد بۆ ئەنجامدانی چەند بەرنامەیەك لە هەرێم بە تایبەت یارمەتیدانی ئاوارەكان. هەروا گووتی دوای ڕووداوەكانی كۆبانی ژمارەی ئاوارەكان لە زیادبووندایە و تا ئێستا 20000 كەس روویان لە هەرێم كردووە.

بەڕێزیان گووتی ئەو ژمارە زۆرەی ئاوارە ئەركی هەرێمیان قورس كردووەو هەرێمی كوردستان دروست كردووەو ئاستەنگ بۆ پرۆسەی پەروەردەو خوێندن دروست بووە. ئەمە جگە لەوەی كە هێشتا هەرێمی كوردستان كێشەكانی بە تەواوی لەگەڵ بەغدا چارەسەر نەبووە، ئێمە كێشەكانمان لەگەڵ بەغدا زیاتر سیاسیە هیوادارین لە ڕێگەی دۆزینەوە میكانیزمێكی گونجاو هەموو خاڵەكانی دەستور جێ بە جێ بكرێت.

فەلاح مستەفا گووتی بە سەرۆكایەتی وەزیری پلاندان لیژنەیەكی باڵا دامەزراوە بۆ بەدواداچوون و دیراسەتكردنی بارودۆخی ئاوارەكان و تۆماركردنی پێداویستیەكانیان.

بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكومەت پوختەیەكی لەسەر بارودۆخی ئەمڕۆی هەرێمی كوردستان و قارەمانیەتی پێشمەرگەو رووبەڕووبوونەوە دژی تیرۆرستانی داعش و بایەخی پشتیوانی سەربازی و تەكنیكی لەلایەن كۆمەڵگای نێودەوڵەتی پێشكەش كرد. هاوكات سوپاسی هەوڵ و چالاكیەكانی رێكخراوی مێرسی كۆری كرد و پشتیوانی فەرمانگەی پەیوەندیەكانی خستەڕوو بۆ سەرختنی بەرنامەكانیان لە هەرێم. شایەنی باسە ڕێكخراوی مێرسی كۆر لە ساڵی 2003 لە هەرێمی كوردستان كار دەكات.

فەلاح مستەفا لەگەڵ ئەلیكس پلایتی بەڕێوەبەری یونیسكۆ لە عیراق كۆبووەوە

ئەمڕۆ فەلاح مستەفا بەرپرسي پەيوەنديەكاني دەرەوەي حكومەت لەگەڵ ئەليكس پلايتي بەڕێوەبەري يونيسكۆ لە عيراق و شاندێکى ياوەرى كۆبووەوەو باس لە كردنەوەي نووسينگەي يونسكۆ لە هەولێر و هاوكاري و هەماهەنگي زياتر كرا لەبوارە جياجياكان.

ئەليكس پلايتي رايگەياند كە بە نيازن پەرە بە ئاستي نوێنەرايەتيان لە هەرێم بدەن و كار و چالاكيەكانيان فراوانتر بكەن بە تايبەت  لە بوارەكاني گەشەپێداني گەشتوگوزار و پەرەپێداني كەلتوري لە هەرێم نووژەنكردنەوەي قەڵاي هەولێر.

هەروا گووتي كاردەكەين بۆ پەرەپێداني سەرچاوەي ئاوي لە ڕێگەي دابين كردني زانياري بۆ دام و دەزگاكاني حكومەت بە مەبەستي چارەسەركردني كێشەي كەم ئاوي. بەهۆي ژمارەي زۆري ئاوارەكان لە هەرێم هەوڵا دەدەين لە رێگەي كردنەوەي قوتابخانە لە كەمپەكان بەردەوامي بە خوێندن بدەين و منداڵان لە پرۆسەي خوێندن بێبەش نەبن.

لە بەرامبەردا بەرپرسي فەرمانگەي پەيوەنديەكاني دەرەوە سوپاسي رێكخراوي يۆنسكۆي كرد كە لە چەند ساڵي رابردوو بە پێي توانا بەشداري لە گەشەپێداني چەند كەرتێك لە هەرێمي كوردستان كردووە. بەڕێزيان گووتي ئێستا لە هەموو كات زياتر پێويستمان بە كۆمەك و يارمەتي كۆمەڵاگاي نێودەوڵەتي و رێكخراوە نێودەوڵەتيەكانە. چونكە ژمارەيەكي زۆري پەنابەر كە لە بارودۆخێكي خراپ ژيان بەسەر دەبەن، دەخوازين UN بە هاوشاني لەگەڵ هەرێمي كوردستان كار بكەن زياتر پێشكەش كردني كۆمەك و يارمەتي بۆ ئاوارەكان و رێكخراوي يۆنسكۆش بەرنامەي پەرەپێداني ئاستي زانستي بۆ ئاوارەكان لە دەرەوەي ووڵات پەيڕەو بكات . بەڕێزيان گووتي ژمارەي ئاوارەكان لە زيادبووني بەردەوامدايە، تەنها دواي كارەساتي كۆباني 20000 كەس رووي لە هەرێم كردووە و هێشتا ئەو ژمارەيە لە زيادبووندايە.

هەردوولا كۆك بوون لەسەر هاوكاري و هەماهەنگي بۆ زياتر سەرخستني بەرنامەكاني رێكخراوي يۆنسكۆ لە هەرێمي كوردستان، بارودۆخي ئەمڕۆي ناوچەكەو پەيوەندي نێوان هەولێر و بەغدا و هەوڵدان بۆ چارەسەركردني پرسەكان تەوەرێكي ديكەي ديدارەكە بوو.

پرسه‌نامه‌ی كۆسره‌ت ره‌سول عه‌لی بۆ محه‌مه‌دی حاجی مه‌حمود

به‌ناوی خوای گه‌وره‌و میهره‌بان
كه‌سوكاری سه‌ربه‌رزی شه‌هیده‌ نه‌مره‌كان

هاوكاتی هه‌واڵه‌ خۆشه‌كانی سه‌ركه‌وتنه‌ یه‌ك له‌دوای یه‌كه‌كانی هێزه‌كانی پێشمه‌رگه‌ی كوردستان، به‌داخه‌وه‌ به‌ به‌رده‌وامی هه‌واڵی شه‌هیدبوونی پۆلێك پێشمه‌رگه‌ی قاره‌مانمان پێده‌گات، كه‌ خوێن و گیانی خۆیان ده‌كه‌نه‌ فیدای خاكی پیرۆزی كوردستان.

برای به‌ڕێزم كاكه‌ محه‌مه‌دی حاجی مه‌حمود/ سكرتێری حزبی سۆشیالیست دیموكراتی كوردستان

روون و ئاشكرایه‌ جه‌نابتان له‌سه‌ره‌تای شۆڕشی نوێی گه‌له‌كه‌مانه‌وه‌ وه‌ك پێشمه‌رگه‌یه‌كی قاره‌مان خه‌باتتان كردووه‌و تا ئه‌مڕۆ به‌رده‌وامن له‌ خه‌بات كردن و دواجار دوێنێ له‌ رووبه‌ڕووبوونه‌وه‌كانی هێزی پێشمه‌رگه‌ی كوردستان كاكه‌ عه‌تای سه‌ركرده‌ی گه‌نج و ئه‌ندامی سه‌ركردایه‌تی حزبی سۆشیالیست دیموكراتی كوردستان و كوڕی جه‌نابت شه‌هید بوو، لێره‌وه‌ پرسه‌و سه‌ره‌خۆشی و هاوخه‌می خۆمتان ئاراسته‌ ده‌كه‌م و ده‌زانم و هه‌ستی پێده‌كه‌م كه‌ ئازاری له‌ده‌ستدانی جه‌رگ و رۆڵه‌ چه‌نده‌ ناخۆشه‌، بۆیه‌ هه‌موو كات و له‌گه‌ڵ بیستی هه‌واڵی شه‌هید بوونی هه‌ر پێشمه‌رگه‌یه‌ك ئاخ هه‌ڵده‌كێشم و ده‌ڵێم یاخوا كه‌س ئازاری له‌ده‌ستدانی رۆڵه‌ نه‌بینێ، به‌ڵام دڵنیام جه‌نابتان و هه‌موو دایك و باوكه‌ شه‌هیدێكی كورد ده‌زانن كه‌ خوێنی رۆڵه‌كه‌یان به‌فیڕۆ نه‌چووه‌و شه‌هیدی پاراستنی خاك و نیشتمانن.

له‌ كۆتاییدا دووباره‌ پرسه‌و سه‌ره‌خۆشی و هاوخه‌می خۆم ئاراسته‌ی بنه‌ماڵه‌ی سه‌رجه‌م شه‌هیدانی كوردستان ده‌كه‌م و ئومێد ده‌كه‌م خوێنی ئه‌و پۆله‌ شه‌هیدانه‌ی كوردستان دوا هه‌نگاوه‌كانمان بێ بۆ گه‌یشتن به‌ سه‌ربه‌خۆیی و ئاشتی و ئارامی له‌ كوردستان.

كۆسره‌ت ره‌سول عه‌لی
جێگری سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان

 

 

 

 

سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە وەزیری بەرگریی كرواتیا دەكات

ئەمڕۆ چوارشەممە 3ـی 12ـی 2014 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە ئانتێ كۆترۆمانۆڤیچ وەزیری بەرگریی كرواتیا و شاندێكی یاوەری كرد.

لە دیدارەكەدا وەزیری بەرگریی كرواتیا خۆشحاڵیی خۆی بۆ دیدار لەگەڵ سەرۆك بارزانی و سەردانی بۆ كوردستان نیشاندا و خەباتی گەلی كوردستانی لە پێناو ئازادی بەرز نرخاند و ئاماژەی بەوەدا كە مێژووی گەلی كوردستان و گەلی كرواتیا لە خەبات و قوربانیدان لەپێناو خاك و ئازادی هاوشێوەی یەكترە. كرواتیایش وەك هەرێمی كوردستان لە یەك كاتدا لەشەڕدا بوو و ژمارەیەكی زۆری ئاوارەی دەحەواندەوە و لە هەمانكاتیشدا كاری بۆ گەشەپێدان و بنیاتنان دەكرد. هەروەها ئەوە هاوشێوەبوونەیشی وەك بنەمایەكی پتەو بۆ پەرەپێدانی پەیوەندییەكانی هەردوولا لە قەڵەم دا.

لەبارەی هەڕەشەی تیرۆریستانی داعش وەزیری بەرگریی كرواتیا ئەوەی خستەڕوو كە ئەم هەڕەشەیە تەنیا بۆ سەر كوردستان نییە بەڵكو بۆ هەموو وڵاتانە و سوپاسی گەلی كوردستان و هێزی پێشمەرگەیشی كرد كە دلێرانە شەڕی تیرۆریستانی داعش دەكەن. وەزیری بەرگریی كرواتیا ئامادەیی وڵاتەكەیشی بە سەرۆك بارزانی ڕاگەیاند كە لە بواری سەربازی و مەشقپێكردن، هاوكاریی هێزەكانی پێشمەرگەی بكات.

لەبەرانبەردا سەرۆك بارزانی بەخێرهاتنی وەزیری بەرگریی كرواتیا و شاندی یاوەری كرد و سوپاسی هەڵوێستی وڵاتی كرواتیاشی كرد لە پاڵپشتیكردنی هەرێمی كوردستان و جەختی لە ئامادەیی هەرێمی كوردستان كردەوە بۆ فراوانكردنی پەیوەندییەكانی نێوان هەردوولا.

هەر لەم دیدارەدا سەرۆك بارزانی لە گوتەیەكدا كورتەیەكی لە مێژووی خەبات و كۆلنەدان و قوربانیدانی گەلی كوردستان بۆ شاندی میوان باس كرد و ئەوەی خستەڕوو سەرباری هەموو نەهامەتی و سەختییەكان گەلی كوردستان خۆی بەدەستەوە نەدا و سەریش كەوت و لە پاراستنی خۆی و گەشەسەندندا بەردەوام دەبێت. سەرۆك بارزانی پەیوەست بە هەڕەشەی تیرۆریستان هێمای بەوەدا كە شەڕی تیرۆر تەنیا بە لایەنێك ناكرێت بەڵكو هەڕەشەیەكە بۆ هەموو لایەك و ڕووبەڕووبوونەوەی پێویستی بە هەوڵێكی هاوبەشی هەموو لایەك هەیە. پاش پەلاماری تیرۆریستان بۆ كوردستان پێشمەرگە بە ئیمكانیاتی كەم و چەكی كۆن توانی قارەمانانە هێرشی داعش ڕابگرێت و تووشی شكستی بكات.

قسەكردن لەبارەی پێداویستییەكانی هێزی پێشمەرگە و پەیوەندییەكانی نێوان هەرێم و بەغدا تەوەرێكی دیكەی ئەم دانیشتنە بوو و، هەردوولا ڕێككەوتنی ئەم دواییەی نێوان حكوومەتی هەرێم و حكوومەتی عێراقیان بە هەنگاوێكی ئەرێنی وەسفكرد.

جێگەی ئاماژەیە لەم كۆبوونەوەیەدا مستەفا سەید قادر وەزیری پێشمەرگە و د. فواد حوسێن سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتیی هەرێم و ئەنوەر حاجی عوسمان بریكاری وەزارەتی پێشمەرگە و جەعفەر شێخ مستەفا و فەریق شێروان عەبدولڕەحمان و فەریق جەبار یاوەر ئەندامانی فەرماندەیی گشتیی هێزەكانی پاراستنی هەرێم و فەلاح مستەفا بەرپرسی فەرمانگەی پەیوەندییەكانی حكوومەت ئامادە بوون.

 

 

 

 

رێورەسمى رۆژى نێودەوڵەتى بۆ پشتگیرى کردن لە گەلى فەلەستین لە هەولێر بەڕێوەچوو

بەبۆنەى رۆژى نێودەوڵەتى بۆ پشتگيرى کردن لە گەلى فەلەستين، ئەمڕۆ سێشەممە لە کونسوڵگەرى گشتى دەسەڵاتى فەلەستين بە ئامادەبوونى بەڕێزان نەزمى حەزورى کونسوڵى گشتى فەلەستين لە هەرێم و فەلاح مستەفا بەرپرسى پەيوەنديەکانى دەرەوەى حکومەت و ژمارەيەکى زۆر لە نوێنەرانى وڵاتانى بيانى لە هەرێم و رەوەندى فەلەستينى لە هەرێم مەڕاسيمێک بەڕێوەچوو.

کونسوڵى گشتى فەلەستين لە پەيڤێکدا سوپاسى ئامادەبووانى کرد و گووتى بەشدارى کردنى بەرپرسى پەيوەنديەکانى دەرەوەى حکومەت ئاماژەيەکى روونە کە حکومەتى هەرێمى کوردستان پشتگيرى لە گەلى فەلەستين دەکات.هەروا سوپاسى هەموو ئەو وڵاتانەى کرد کە پشتيوانيان لە بڕيارى نەتەوە يەکگرتووەکان کردووە بۆ دامەزراندنى دەوڵەتى فەلەستين کە تا ئێستا 138وڵات پشتگيريان لەم بڕيارە کردووە.

بەڕێزيان باسى خەباتى گەلى فەلەستين کرد بۆ گەيشتن بە مافەکانى و هيواى خواست نەتەوە يەکگرتووەکان رۆلى کاراتر ببينێت بۆ سەرخستنى پرۆسەى ئاشتى و دامەزراندنى دەوڵەتى فەلەستين.

 

فەلاح مستەفا لە ووتەيەکدا بەناوى گەل و حکومەتى هەرێم پيرۆزبايى ئەم رۆژەى لە گەلى فەلەستين کردو گووتى ئێمە وەک ميللەتێکى چەوساوە لە هەموو کەس زياتر هەست بەئازارو چەوسانەوەى گەلى فەلەستين دەکەين . هەردووگەلي براو خەباتگێڕ و زوڵملێكراو گەلي كورد و گەلي فەڵەستين مێژوێکيان هەيەو لەچەندين قۆناغ هاوکارى يەکتريان کردووە.

فەلاح مستەفا گووتى هيوادارين گەلى فەلەستين بە ئاواتى خۆى بگات بەگوێرەى ياسا نێودەوڵەتيەکان و ئێمەش وەک حکومەتى هەرێم پاڵپشتى و پشتيوانى خۆمان بۆ دۆزى فەلەستين دووپات دەکەينەوە.

پاشان بەڕێزيان پوختەيەکى لەسەر بارودۆخى ئەمڕۆى هەرێمى کوردستان بەرەنگاربووەنەوەى هێزى پێشمەرگە لەگەڵ تيرۆرستانى داعش خستەڕوو ، هاوکات ئاماژەى بە بوونى ژمارەيەکى زۆرى ئاوارەو پەناهەندەى ناوخۆى عيراق و سوريا کرد لە هەرێمى کوردستان.

لە کۆتاييدا کونسوڵى گشتى فەلەستين ديارى رێزلێنانى بەخشيە بەڕێز بەرپرسى پەيوەنديەکانى دەرەوەى حکومەتى هەرێم .

 

 

 

 

 

 

 

نێچیرڤان بارزانی: ستراتیژێكمان بۆ چاره‌سه‌ركردنى كێشه‌كان دانا وكاتی ئەوەیە لاپەڕەیەكی نوێ هەڵدەینەوە و لە زمانی هەڕەشە دوور بكەوینەوە

دواى ڕێككه‌وتنى هه‌ردوو حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان و حكوومه‌تى فیدرالى عیراق، ئێوراه‌ى ئه‌مڕۆ سێشه‌ممه‌ 2ى دیسه‌مبه‌رى 2014 شاندى باڵاى حكوومه‌ت به‌ سه‌رۆكایه‌تیى به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانى سه‌رۆك وه‌زیرانى هه‌رێمى كوردستان گه‌ڕایه‌وه‌ هه‌ولێر. له‌ به‌غداش دواى نیوه‌ڕۆى ئه‌مڕۆ پاش بەكۆتاهاتنی كۆبوونەوەكان، بەڕێز نێچیرڤان بارزانى لە كۆنگرەیەكی ڕۆژنامەوانیدا؛ ناوەڕۆكی كۆبوونەوەكان و ئەو ئەنجامانەی تا ئێستا لە دانوستانەكاندا پێی گەیشتوون؛ خستەڕوو.

سەرەتا بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان تیشكی خستە سەر كۆبوونەوەكانی دوو ڕۆژی ڕابردوو و گوتی: "ئێمە لەم دوو ڕۆژەی ڕابردوو كە لە بەغدا بووین، بۆ چارەسەركردنی ئەو كێشانەی لە نێوان هەرێمی كوردستان و بەغدا هەیە، چەندین كۆبوونەوەمان لەگەڵ جەنابی سەرۆك وەزیرانی عێراق و  وەزیری نەوت و ئەو تیمەی بۆ گفتوگۆ دایاننابوو؛ ئەنجام دا و ئەمڕۆ كۆتایی بەو سەردانەمان دێنین".

دەربارەی ئەوەی كە ئایا كۆبوونەوەكان بە چ شێوەیەك بەڕێوەچوون؛ بەڕێز نێچیرڤان بارزانی گوتی: "دەمەوێ ئەوە بڵێم كە بە شێوەیەكی گشتی كۆبوونەوەكان زۆر باش بەڕێوە چوون. ئێمە بینیمان كە خواستێكی باش بۆ چارەسەركردنی كێشەكان لەگەڵ هەرێمی كوردستان لای سەرۆك وەزیران و وەزیری نەوت و هەموو ئەو وەزیرانەی حكوومەتی بەڕێز عەبادی؛ هەیە. ئەوان دەخوازن كێشەكان بە شێوەیەكی باش لەگەڵ هەرێمی كوردستان چارەسەر بكەن. ئێمە لە ڕۆژی یەكەمەوە دووپاتمان كردۆتەوە و دەمانەوێ جارێكی دیكەش دووپاتی بكەینەوە كە ئەولەویەت بۆ ئێمە چارەسەركردنی ئەو كێشانەی كە هەیە لەگەڵ بەغدا بكرێت، ئێمە ئەوەمان لە هەموو بژاردەكانی دیكە پێ باشتر بوو".

بەڕێز نێچیرڤان بارزانی دەربارەی ئەو ڕێككەوتنانەی لە كۆبوونەوەكانی دوو ڕۆژی ڕابردوودا لەگەڵ شاندی حكوومەتی عێراق پێی گەیشتوون گوتی: "دوای ئەوەی سەرۆك وەزیرانی پێشووی عێراق بە تاكلایەنە بەشە بودجەی هەرێمی كوردستانی بڕی؛ ئێمە زۆر هەوڵمان دا ئەم كێشەیە لە ڕێگەی گفتوگۆوە چارەسەر بكەین، خۆشبەختانە ئەمڕۆ لەگەڵ بەڕێز عەبادی و ئەو تیمەی لە گەڵیەتی گەیشتووینەتە هەندێك ڕێككەوتن كە پێمانوایە ئەو ڕێككەوتنانە لە بەرژەوەندیی هەرێمی كوردستان و بەغدادایە و بە شێوەیەك كراوە كە دەتوانین بڵێن هەردوولامان بە سەركەوتوویی لەو پرۆسەیە دەرچووین".

دەربارەی ناوەڕۆكی ڕێككەوتنەكەش بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێم گوتی: "ڕێككەوتنەكە بەمشێوەیە دەبێت: ڕۆژانە لەكێڵگە نەوتییەكانی هەرێمی كوردستان 250 هەزار بەرمیل نەوت بۆ بەغدا دابین دەكەین، یارمەتییان دەدەین بۆ هەناردەكردنی نەوتی كەركووك. لەپاڵ ئەمەشدا ئەوان بەشی هەرێمی كوردستان لە بودجەی گشتی كە 17%یە و هەمیشە دووپاتمان كردۆتەوە كە ئەو ڕێژەیەی دەینێرن 17% نییە و كەمترە لەو ڕێژەیە؛ ئەوە بۆ هەرێمی كوردستان دابین دەبێت".

دەربارەی پرسی پێشمەرگە و شایستەكانی كە یەكێك لەو كێشانەیە لە نێوان هەرێمی كوردستان و بەغدا بە هەڵواسراوی ماوەتەوە؛ بەڕێز نێچیرڤان بارزانی گوتی: "سەرۆك وەزیرانی عێراق ئەوپەڕی ڕێز و پێزانینی خۆی بۆ پێشمەرگە نیشان دا، بە تایبەت بۆ ئەو خەبات و قوربانیانەی كە داویەتی و ئێستاش لە پێشەوەی بەرەكانی شەڕی دژی تیرۆرە. ئەوان لەسەر ئەوە ڕازیب وون كە بڕە پارەیەك بۆ هێزی پێشمەرگە دابین بكرێت كە نزیكەی 1 ترلیۆن و 200 ملیار دینارە ".

هەر لە كۆنگرە ڕۆژنامەوانییەكەدا بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان زیاتر لەسەر ڕێككەوتنی نێوان هەولێر و بەغدا دوا و گوتی: "ئەو ڕێككەوتنەی ئێستا؛ ڕێككەوتنی كۆتایی نییە؛ بەڵام پێمان وایە سەرەتایەكی باشە. كۆمەڵێك كێشەی دیكە ماوە كە دەبێ لەو ماوەیەدا گفتوگۆی لەسەر بكەین و بگەین بە رێككەوتن. ئەمە دەستپێكردنێكی باشە لە لایەن هەردوولاوه‌ بۆئەوەی بتوانین لە ماوەی شەش مانگ یان زیاتر؛ هەموو كێشە و گرفتەكان چارەسەر بكەین. دەتوانم بە شێوەیەكی گشتی بڵێم ئێمە بەم ڕێككەوتنە خۆشحاڵین و بە دەستكەوتێكی باشی دەزانین بۆ هەموو لایەك. لەچاو ئەو كێشانەی پێشتر لە هەرێمی كوردستان هەمانبووە، ئێمە قۆناغێكی باشمان بڕیوە. دەمەوێ ئەوەش بڵێم؛ ئەوەی ئێمە بینیمان لە بەغدا؛ ئارەزووی به‌ڕێز سەرۆك وەزیران بۆ چارەسەركردنی كێشەكان، ئێمە وەك هەرێمی كوردستان هان دەدات بۆ ئەوەی زیاتر بێینە پێش؛ چونكە وەكوو باسم كرد ئەولەویەتی ئێمە ئەوەیە كێشەكانی خۆمان لەگەڵ بەغدا چارەسەر بكەین ."

لە وەڵامی پرسیاری ئەوەی گوایە فشاری دەرەكی، بە تایبەت ئەمه‌ریكا و لایەنەكانی دیكە لەسەر شاندی دانوستانكاری هەرێمی كوردستان هەبووە بۆ ئەوەی لەگەڵ بەغدا بگاتە ڕێككەوتن؛ بەڕێز نێچیرڤان بارزانی گوتی: "هیچ فشارێك لەسەر ئێمە نەبووە. ئەوەی كە كردوومانە بە خواستی بەغدا و هەولێر بووە و ویستوومانە بگەینە ئەنجام و هیچ فشارێك لەسەر ئێمە نەبووە. ڕۆڵی ئەمەریكا و بەریتانیا و نەتەوە یەكگرتووەكان هاندانی هەردوو لایەنی دانوستانكار بووە بۆ گەیشتن بە ڕێككەوتن و هیچ دەستوەردانێكیان لە وردەكاریی پرۆسەكە نەكردووە و هیچ فشارێكیان نەبووە و ته‌نانه‌ت لە ڕێكخستنی ئەو دانیشتنەش هیچ ڕۆڵێكان نەبووە. وەك دەزانن بەڕێز د. عادل عەبدولمەهدی ماوەیەك لەمەوبەر هاتە هەولێر و لەگەڵ كاك قوباد و بەندە دانیشت و لەوێ لەسەر ئەوە ڕێككەوتین ئێمە بێینە بەغدا و دەست بە گفتوگۆ بكەین".


بەڕێز نێچیرڤان بارزانی دەربارەی ئەو بڕە پارەیەی بۆ هێزی پێشمەرگە لە لایەن حكوومەتی عێراقەوە تەرخان كراوە كە ئایا لە بەشە بودجەی هەرێمی كوردستان دەدرێت یان نا؛ گوتی: "ئەو بڕە پارەیەی كە بۆ هێزی پێشمەرگە ڕێككەوتنی لەسەر كراوە و دابین دەكرێت؛ لە دەرەوەی بەشی هەرێمی كوردستان لە بودجەی گشتیی عیراق دەبێت. واتە لە دەرەوەی 17%ی بەشە بودجەی هەرێم دەبێت. ئەوان ئەوەیان قبووڵ كردووە كە پێشمەرگە ببێتە بەشێك لە سیستەمی بەرگریی عیراق. ئەمە ڕێككەوتنێكی زۆر گرنگە كە دوای 11 ساڵ گفتوگۆ لەگەڵ بەغدا ئەو پێشنیارە قبووڵ كرا. ئەوان لە بودجەی بەرگریی عیراق بەشێك لە پارە بۆ پێشمەرگە دابین دەكەن."

هەر لە كۆنگرە ڕۆژنامەوانییەكەدا بەڕێز قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان لە وەڵامی پرسیارێكدا ئاماژەی بەوە كرد كە ئەم ڕێككەوتنە لە نێوان حكوومەتی فیدراڵ و حكوومەتی هەرێمی كوردستان ئەنجام دراوە و هەردوو حكوومەتیش نوێنەرایەتیی هەموو پێكهاتەكانی عێراق دەكەن و پەسەندكردنی ئەم ڕێككەوتنەش لە لایەن حكوومەتی عیراقەوە، لە بەرژەوەندیی هەموو لایەكدا دەبێت و پێموایە هەموو لایەنەكان پشتگیری لە ڕێككەوتنەكە دەكەن.

لە بەشێكی دیكەی وتەكانیدا بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سوپاسی فەرمانبەران و خاوەنكار و بەڵێندەرانی هەرێمی كوردستانی كرد بۆ خۆڕاگرییان لە بەرامبەر دواكەوتنی مووچە و سولفەكانیان و گوتی: "وەك دەزانن ئێمە پێشتر سولفەیەكی پارەمان وەرگرتووە و سولفەیەكی دیكەش وەردەگرین. هیوادارین تا مانگی یەكی ساڵی داهاتوو بتوانین بگەینە ئەو ئاستەی پرسی مووچە بە شێوەیەكی گشتی چارەسەر بكرێت".

دەربارەی ناردنی نەوتی كەركووك بە ڕێگەی بۆڕیی نەوتبەری هەرێمی كوردستانەوە؛ بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان گوتی: "لە ڕووی عەمەلییەوە نەوتی كەركووك دەبێ لە هەرێمی كوردستانەوە دەربچێت، ئێمەش لەسەر ئەوە ڕازی بووین كە ڕۆژانە 300 هەزار بەرمیل نەوتی كەركووك بە بۆڕیی نەوتبەری هەرێمی كوردستان دەربچێت. لەوانەیە هەر لەم هەفتەیەدا دەست بە كاری تەكنیكی بكرێت بۆ جێبەجێكردنی ئەم پرسە، وەك دانانی بۆڕیی نەوتبەر و هیوادارین بە زووترین كات بكەوێتە بواری جێبەجێكردنەوە."

بەڕێز نێچیرڤان بارزانی هەروەها ناردنی نەوتی كەركووكیشی بە قازانج بۆ هەرێمی كوردستان و عیراق لە قەڵەم دا و ڕەتیشی كردەوە هەرێمی كوردستان هیچ بەرامبەرێك بۆ هەناردەكردنی نەوتی كەركووك وەربگرێت، چونكە هەرێمی كوردستان لە چوارچێوەی عیراقدا كار دەكات و ئەمەش دەرفەتێك دەداتە هەرێمی كوردستان هەموو كێشەكانی لەگەڵ عێراق چارەسەر بكات و بۆچوونەكان بۆ هەناردەكردنی نەوت یەكبخرێن و بەبێ سترێس كێشەكان چارەسەر بكرێن.

دەربارەی ئەو نەوتەی كە هەرێمی كوردستان سەربەخۆ دەینێرێتە دەرەوە؛ بەڕێز نێچیرڤان بارزانی گوتی: "ئەو نەوتەی كە هەمانە دینێرینە دەرەوە؛ بەڵام پرسەكە هەر هەناردەكردنی نەوت نییە؛ بەڵكوو دەبێت هەندێكی لە ناوخۆی وڵات سوودی لێوەرگرین بۆ پاڵاوگەكان و پێداویستیی ناوخۆی هەرێمی كوردستان كە ئەمە بۆ حكوومەتی هەرێم ئەولەویەتە و ئەگەر شتێكی لێ مایەوە بینێرین بۆ دەرەوە؛ ئەوا دەینێرین."

 

لە وەڵامی پرسیارێك دەربارەی ماوەی ڕێككەوتنی نێوان هەرێمی كوردستان و بەغدا؛ بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان گوتی: "یاسای بودجه‌ بۆ یەك ساڵە. ئێمە كە لە هەولێرەوە هاتووین ستراتیژیەتمان ئەوە نەبووە هەرچی كێشەمان لەگەڵ بەغدا هەیە هەمووی بە كۆبوونەوەیەك، یان دوو كۆبوونەوە چارەسەر دەكرێت؛ ئێمە پێمانوابوو لە هاتنی ئێمە بۆ بەغدا؛ دەبێت ستراتیژیەك دابنێین چۆن بتوانین كێشەكانمان چارەسەر بكەین، ئێستا ئێمە ئەو ستراتیژیەمان داناوە. ئەو ڕێككەوتنەی كە ئێستا لەگەڵ بەغدا كردوومانە؛ دەرگایەك دەكاتەوە بۆ ئێمە كە بتوانین لەو ماوەیەدا، جا شەش مانگە، یان ساڵێكە، هەموو ئەو كێشانەی لە نێوان ئێمە و بەغدا چارەسەر نەكراون؛ چارەسەر بكرێن. بەڵام ئەوەی گرنگە ئێمە توانیمان دوو شت بچەسپێنین. یەكەمیان: هەڵگرتنی هەموو ئەو سزایانەیە كە لە یاسای بودجەی گشتیی عیراقدا لەسەر بەشە بودجەی هەرێمی كوردستان دانرابوو. دووەمیش: ئێمە لەسەر هەناردەكردنی نەوت و بودجەی كوردستان و بودجەی پێشمەرگە ڕێككەوتین.

 

ئەو شتانەی دیكەی كە ماون پرسی ماددەی 140 و وردەكارییەكانی دیكەی شایستەكانی هێزی پێشمەرگە و پرسەكانی دیكەیە و ماوە بۆ چارەسەركردنی ئەوانیش دیاری دەكرێت. تەنانەت باسی مافی هەرێمی كوردستان و شایستەكانی هەرێمی كوردستانیش لە بودجەی ساڵی 2014 و پێشتریش كە بە هەرێمی كوردستان نەدراوە دەكرێت كە 16 ترلیۆن دینارە و لە وەزارەتی داراییی عێراق ئەو بڕە پارەیە جێگیر كراوە و قسەی لەسەر دەكرێت. ئەمانە هەموو ئەو كێشانەن كە ناتوانرێن بە كۆبوونەوەیەك هەموویان چارەسەر بكرێن و پێویستیان بە كۆبوونەوە و دانیشتنی زیاتر هەیە و بە هیوای ئەوەی بگەینە چارەسەرێك ".

بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان جارێكی دیكە ئەوەی دووپات كردەوە كە هەموو ناكۆكییەكان بە سەردانێك و چەند دانیشتنێك كۆتایی نایەن و هاتنی شاندی حكوومەتی هەرێمیش بۆ بەغدا بەمەبەستی دانانی ستراتیژێك بۆ چارەسەركردنی كێشەكان بووە. ئاماژەی بەوەش كرد كە ئەو ڕێككەوتنەی ئێستا لەگەڵ بەغدا كراوە؛ دەرگایەك دەكاتەوە بۆ ئەوەی لە ماوەی شەش مانگ یان ساڵێكدا، هەموو كێشەكان چارەسەر بكرێن.

دەربارەی سولفەی پرۆژە و سولفەی هاوڵاتیانیش؛ بەڕێز نێچیرڤان بارزانی پابەندبوونی حكوومەتی بە پێدانی سولفەی پرۆژە و سولفەی هاوڵاتییان دووپات كردەوە و گوتی: "هیچ سولفە و مووچەیەك نافەوتێت".

لە وەڵامی ئه‌و پرسیاردا كە ئایا هیچ گارانتییەك هەیە جارێكی دیكە حكوومەتی عێراق بەشە بودجەی هەرێمی كوردستان نەبڕێت؛ بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێم گوتی: "هیچ گارەنتیەك نییە بۆ ئەوەی جارێكی دیكە بەشە بودجەی هەرێمی كوردستان نەبڕدرێت؛ بەڵام با لەیادیش نەكەین ئەگەر بودجەی ئێمەیان بڕی، خۆ كلیلی هەناردەكردنی نەوت بەدەستی ئێمەیە، بەڵام ئێمە نامانەوێت بەو زمانە قسە بكەین و هیوادارین قسەكردن بە زمانی هەڕەشە لە هەموو عێراق كۆتایی بێت. ئێمە دەمانەوێ لاپەڕەیەكی نوێ بكەینەوە و هیوادارین زمانی هەڕەشە نەمێنێت".

دەربارەی بەشداریكردنی هێزی پێشمەرگە لەگەڵ سوپای عێراق بۆ ڕزگاركردنی ئەو شوێنانەی لەژێر دەستی داعشدان؛ سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان گوتی: "ئێستا پێشمەرگە بە درێژاییی 1100 كیلۆمەتر لە بەرگریدایە و سەرۆك وەزیرانی عیراقیش پێزانینی بۆ ئەم بەرخودانە هەبوو. ئەوەی پێشمەرگە دەیكات؛ گەورەترین هاوكارییە بۆ هەرێمی كوردستان و عیراق و جیهان بە شێوەیەكی گشتی؛ چونكە ئێمە شەڕێكی گەورەی بەرگری لە دژی ڕێكخراوێكی تیرۆریستیی جیهانی دەكەین".

سەبارەت بە پابەندبوون یان پابەندنەبوون بە جێبەجێكردنی ڕێككەوتنەكە لە لایەن حكوومەتی عێراقەوە؛ بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان گوتی: "ئەو ڕێككەوتنە لە ئەنجومەنی وەزیران پەسەند كراوە و بۆتە بڕیار و حكوومەت پشتیوانیی ئەو ڕێككەوتنەی كردووە. ئێمە لە لای خۆمانەوە جێبەجێی دەكەین و لە لایەن بەغداشەوە ئەم خواستە دەبینین. ئێمە سوود لە هەموو دەرفەتێك وەردەگرین بۆ ئەوەی بگەینە چارەسەرێكی وەها كە خزمەتی هەرێمی كوردستان و هەموو عیراق بكات. چەندی جێبەجێ دەكرێت یان ناكرێت؛ ئەوا دواتر دەیبینین".

 

 

 

 

پەڕەى 153 لەکۆى 205 پەڕەدا

هەواڵی زیاتر لە تویتەر

راپۆرتە پڕ بینەرەکان

حالت های رنگی