ئێوارەی ئەمڕۆ چوارشەممە 16ی تەممووزی 2014 ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی كوردستان بە سەرۆكایەتیی بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیران ئاساییی خۆی ساز دا.

لە سەرەتای كۆبوونەوەكەدا بەڕێز مەلا یاسین نوێنەری یەكێتیی نێشتمانیی كوردستان لە میسر كە ساڵێك لەمەوبەر لەسەر فەرمانی بەڕێز سەرۆك وەزیران، سەرۆكایەتیی لیژنەیەكی كرد بۆ بەدواداچوون لەسەر دۆسیەی فرۆشتنی كچانی كورد لە ئەنفال بۆ میسر، وەك دەرەنجامی كاری لیژنەكەیان ڕوونكردنەوەیەكی پێشكەش بە ئەنجومەنی وەزیران كرد و جەختی لەوە كردەوە كە دوای ساڵێك بەدواداچوونی ئەم كەیسە لە میسر و كوردستان، دەركەوت ئەم پرسە هیچ بنەمایەكی نیە و ئەوەی لەبارەی ئەو كەیسەوە گوتراوە كە گوایە هەژدە كچی كورد لە كاتی ئەنفالدا فرۆشراونەتە میسر، هیچ بنەمایەكی نیە و لە هەموو ڕاستییەكەوە دوورە‌.

لیژنەكە كە نوێنەری خانەوادەی هەژدە كچە ئەنفالكراوەكە و كۆمەڵگەی مەدەنی و لایەنە پەیوەندارەكانی هەرێمی كوردستانی تێدایە، داوای كردووە بەدواداچوونی یاسایی بەرامبەر هەموو ئەو كەس و دەزگا و لایەنانە بكرێت كە قسەیان لەسەر ئەم پرسە كردووە و زانیاریی ناڕاست و درۆیان لە كەیسەكە‌دا داوە، تا بدرێنە دادگا و ڕیكاری یاساییان لە بەرامبەردا بگیرێتە بەر، ئەنجومەنی وەزیرانیش ئەم داوایەی پەسەند كرد. پاشان بەڕێز سەرۆك وەزیران سوپاسی هەوڵ و بەدواداچوونی لیژنەكەی كرد و ئەنجومەنی وەزیران بڕیاری دا "ڕەددی ئیعتیبار" بۆ خانەوادەی ئەم كچە ئەنفالكراوانە بكرێتەوە.

دوای ئەوە بەڕێز وەزیری پەروەردە پو‌ختەیەكی لەبارەی وەزارەتی پەروەردەوە خستە ڕوو كە تێیدا چەندین ئاماری لەسەر ژمارەی قوتابخانەكان و پێداویستیی هەرێمی كوردستان بۆ قوتابخانه و باخچەی ساوایانی تازە و كێشە و گرفتەكانی بەرنامەی خوێندن و ئەنجامدانی پرۆژەی پەروەردەیی و سازدانی كۆنفرانسی پەروەردەیی پێشكەش كرد و تیشكی خستە ڕێگەچارەی چارەسەركردنی كێشەكان. ئینجا چەندین سەرەنج و تێبینی لە لایەن وەزیرانەوە لەسەر  بابەتەكە پێشكەش كران.

ئەنجومەنی وەزیران بڕیاری دا لیژنەیەك لە بەڕێزان جێگری سەرۆك وەزیران و وەزیرانی پەروەردە، خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستی،  پلاندان و كار و كاروباری كۆمەڵایەتی پێك بێت بۆ ئەوەی چارەسەرێكی گونجاو بۆ كێشەی جێبەجێكردنی سیستەمی ئەژماركردنی نمرەكانی هەردوو پۆلی 10 و 11 لەسەر نمرەكانی 12ی ئامادەیی  بدۆزنەوە و بڕیار لە یەكێك لەو ڕێگەچارانە بدات كە لایەنە پەیوەندارەكان بۆ چارەسەركردنی كێشەكە ئامادەیان كردووە.

دوای ئەوە كێشەی وەرگرتن و كڕینەوەی گەنم لە جوتیارانی هەرێمی كوردستان و ناوچە كوردستانییەكانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێمی كوردستان لە لایەن بەڕێز وەزیری بازرگانییەوە خرایە ڕوو، كە بە پلەی یەكەم كێشەی سایلۆ و شوێنی وەرگرتن و هەڵگرتنی گەنم هەیە، هەروەها كۆمەڵێك پێشنیاری بۆ چارەسەركردنی كێشەكە خستە بەردەم ئەنجومەنی وەزیران. لەمبارەیەوە ئەنجومەنی وەزیران بڕیاری دا هەموو ڕیكارێكی پێویست بگیرێتە بەر بۆ ئەوەی بە زووترین كات گەنمی جوتیاران وەربگیرێت و جگە لە سایلۆكان چەند هەنگاوێكی كردەییش بۆ دروستكردنی شوێنی دیكەی ئەلتەرناتیف بۆ هەڵگرتن بنرێن.

ئەنجومەنی وەزیران هەروەها بڕیاری دا لیژنەیەك بە سەرۆكایەتیی بەڕێز وەزیری دارایی دابمەزرێت بەمەبەستی كاراكردن و جێبەجێكردنی یاسای هەمواركردنی یاسای كار و دەستەبەری كۆمەڵایەتی كە بە پێی ئەم یاسایە هەموو كارمەندانی كەرتی تایبەت وەك كارمەندانی كەرتی حكوومی كارەكەیان بە خزمەت بۆ حیساب دەكرێت و مووچەی خانەنشینییان دەبێت.

دواى نیوه‌ڕۆى ئه‌مڕۆ پێنجشه‌ممه‌ 17ى ته‌ممووزى 2014، به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانى سه‌رۆك وه‌زیرانى هه‌رێمى كوردستان پێشوازى له‌ ئه‌نتۆنیۆ گوته‌رز كۆمیسارى باڵاى كاروبارى په‌نابه‌رانى سه‌ر به‌ نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كانUNHCR كرد.

له‌ دیدارێكدا به‌ڕێز گوته‌رز سوپاس و پێزانینىUNHCR و كۆمه‌ڵگه‌ى نێوده‌وڵه‌تى پێشكه‌ش به‌ حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان كرد كه‌ ده‌رگاكانى به‌ ڕووى په‌نابه‌رانى سووریا و ئاواره‌كانى ناوخۆى عیراقدا كردووه‌ته‌وه‌ و ئارامى و ئاسایشى بۆ دابین كردوون و هه‌موو هاوكارى و یارمه‌تییه‌كى پێویستى پێشكه‌ش كردوون، هه‌روه‌ها دووپاتى كرده‌وه‌ كه‌ ئه‌م هه‌ڵوێست و مامه‌ڵه‌یه‌كى حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان جێگه‌ى ستایش و پێزانینى ڕێكخراوه‌كه‌یان و هه‌موو كۆمه‌ڵگه‌ى نێوده‌وڵه‌تییه‌.

لاى خۆیه‌وه‌ به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زیران جه‌ختى له‌وه‌ كرده‌وه‌ كه‌ حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان بێ جیاوازى، هه‌موو هاوكارى و یارمه‌تییه‌كى پێشكه‌ش به‌ ته‌واوى په‌نابه‌رانى سووریا و ئاواره‌كانى ناوخۆى عیراق كردووه‌ و ئه‌وه‌ى له‌ توانیادا بووبێت هیچ درێغییه‌كى نه‌كردووه‌ و ناكات، به‌ڵام نه‌یشارده‌وه‌ كه‌ ژماره‌ى په‌نابه‌ران و ئاواره‌كان له‌ تواناى حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان به‌ده‌ره‌ و بۆ ئه‌وه‌ى وه‌ك پێویست هاوكارى و یارمه‌تیى هه‌مووان بكرێت، ده‌بێ حكوومه‌تى عیراق به‌ پله‌ى یه‌كه‌م و دواى ئه‌وه‌ش كۆمه‌ڵگه‌ى نێوده‌وڵه‌تى له‌م كه‌یسه‌دا به‌رپرسیاریه‌تیى خۆیان جێبه‌جێ بكه‌ن و هاوكارى و یارمه‌تیى جددییان بده‌ن.

به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زیران هه‌روه‌ها ئاماژه‌ى به‌وه‌ دا كه‌ ده‌زگا و لایه‌نه‌ په‌یوه‌نداره‌كانى حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان ئه‌وپه‌ڕى هه‌ماهه‌نگییان له‌گه‌ڵ ڕێكخراوه‌ نێوده‌وڵه‌تییه‌كان و ئێن جى ئۆ ناوخۆیى و جیهانییه‌كان هه‌یه‌ بۆ ئه‌وه‌ى پێكه‌وه‌ بتوانن باشترین خزمه‌ت له‌ هه‌موو ڕووه‌كانه‌وه‌ به‌ په‌نابه‌ران و ئاواره‌كان بكه‌ن و كۆمه‌ك و یارمه‌تییه‌كان بگه‌یه‌ننه‌ خێوه‌تگا و كه‌مپه‌كان له‌ هه‌موو ناوچه‌كانى هه‌رێمى كوردستان. 

ئەمڕۆ چوارشەممە 16ـی 7ـی 2014 لە كۆشكی ئەلیزەی پاریسی پایتەختی فەڕەنسا جاك ئۆدیلبێر گەورە ڕاوێژكاری كاروباری دەرەوەی سەرۆكی فەڕەنسا پێشوازی لە فواد حوسێن سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان كرد.

لە دیدارێكی دۆستانەدا د. فواد حوسێن نامەی سەرۆك بارزانیی بۆ سەرۆكی فەڕەنسا ڕادەستی ڕاوێژكاری كاروباری دەرەوەی سەرۆكی فەڕەنسا كرد و لە دانیشتنێكیشدا بیروڕا لەبارەی بارودۆخی سیاسیی عێراق و كوردستان و ناوچەكە بە تایبەت پاش ڕووداوەكانی 10ـی حوزەیرانی ڕابردووی شاری موسڵ ئاڵوگۆڕ كرا. هەروەها د. فواد حوسێن بە ڕاشكاوی باسی لە هاتنەكایەوەی بارودۆخی تازە و قەیرانی سیاسیی عێراقی كرد و سیاسەتی سەرۆك بارزانی و هەرێمی كوردستانی لەبارەی ئێستا و ئاییندەی عێراق و كوردستان بۆ ڕاوێژكاری سەرۆكی فەڕەنسا شیكردەوە.

سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان ئەوەیشی خستەڕوو كە هەر چەندە كورد بۆ ماوەیەكی دوورودرێژ هەوڵیدا عێراقێكی دیموكراتی و فیدڕاڵ دروست ببێ و بپارێزرێت بەڵام هەوڵ و پڕۆسەكە سەری نەگرت و ئێستا لەسەر ئەرزی واقعدا عێراق پارچەپارچە بووە و هۆكاری سەرەكیی ئەو دابەشبوونەیش سیاسەتی هەڵەی مالیكی و بەهێزتربوونی تیرۆریستان بووە و ئەمە وای كردووە خەڵكی كوردستان لەبارەی ئاییندەی پەیوەندیی عێراق و كوردستان پرسیاریان هەبێت.

لای خۆیەوە ڕاوێژكاری كاروباری دەرەوەی سەرۆكی فەڕەنسا سوپاسی سەرۆك بارزانیی كرد بۆ ناردنی نامە بۆ سەرۆكی فەڕەنسا و جەختی لەوە كردەوە كە لە ئارەزوو و بارودۆخی هەرێمی كوردستان دەگات و هیوایشی خواست پەیوەندییەكانی فەڕەنسا و هەرێمی كوردستان بەردەوام بێت و بەرەو پێشەوە بچێت و داواشی كرد لە هەموو قۆناغێكدا لەنێوان هەردوولا ڕاوێژ و ئاگاداركردنەوەی بەردەوام هەبێت.

ئەمڕۆ پێنجشەممە 17ـی 7ـی 2014 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە ئانتۆنیۆ گۆتێڕز كۆمیسێری باڵای پەنابەرانی سەر بە ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان و شاندێكی یاوەری كرد.

لە سەرەتای دیدارەكەدا كۆمیسێری باڵای پەنابەرانی سەر بە ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان سوپاس و خۆشحاڵیی خۆی نیشان دا بۆ ڕەخساندنی ئەم دیدارە و سوپاسی ڕۆڵی سەرۆك بارزانی و حكوومەت و خەڵكی هەرێمی كوردستانی كرد بۆ یارمەتیدان و پێشوازیكردن لەو ژمارە زۆرەی پەنابەری سووریایی و ناوخۆی عێراق كە بەهۆی شەڕ و نەبوونی سەقامگیری و ئاساییش ڕوویان لە هەرێمی كوردستان كردووە. هەر پەویوەست بەم باسە كۆمیسێری باڵای پەنابەرانی سەر بە ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان ڕایگەیاند كە پێویستە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی ئاگاداری هەوڵەكانی هەرێمی كوردستان بێت لە یارمەتیدانی خەڵكی ئاوارە و لێقەوماو و هێماشی بەوەدا كە هەرچەندە بەغدا بەهۆی بڕینی بودجەی هەرێم بەربەستێكی گەورەی بۆ هەرێم دروست كردووە و گوشارێكی زۆر لەسەر كوردستانە بەڵام ئەوەی هەرێمی كوردستان لە یارمەتیدان و حەواندنەوەی ئاوارەكان كردوویەتی جێگەی ڕێز و پێزانینێكی زۆرە و ئامادەیی خۆیشیانی ڕاگەیاند بۆ ئەوەی بە هەموو توانەیەك یارمەتیی حكوومەتی هەرێم بدەن و وڵاتانی جیهانیش لەم بەخشندەییەی هەرێمی كوردستان ئاگادار بكەنەوە و هانی كۆمەڵگەی نێودەوڵەتیش دەدەن كە یارمەتیی هەرێمی كوردستان بدەن. ئانتۆنیۆ گۆتێرز لە درێژەی قسەكانیدا ئاماژەی بەوەدا كە هەرێمی كوردستان پێگە و ناوبانگێكی زۆر باشی لە ناوەندە جیهانییەكان بەدەستهێناوە و یەكێكە لە سەقامگیرترین شوێنەكانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و جێگەی ئومێدی ڕێكخراوە نێودەوڵەتییەكانە.

لەبەرانبەردا سەرۆك بارزانی بەگەرمی بەخێرهاتنی شاندی میوانی كرد و سوپاسی هەڵوێستی كۆمیسێری باڵای پەنابەرانی سەر بە ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكانیشی كرد لەوەی كە بە باشی لە ڕۆڵی حكوومەت و خەڵكی هەرێمی كوردستان لە یارمەتیدانی ئاوارەكان گەییشتووە و ڕایگەیاند كە هەرێمی كوردستان لەهەموو دۆخێكدا ئامادەیە یارمەتیی خەڵكی ئاوارە بدات و لەو بابەتە دا ئەوەی بۆ هەرێمی كوردستان گرنگە یارمەتیدانی ئاوارەكانە بە بێ لەبەرچاوگرتنی ئینتیمای ئایینی و نەتەوەیی ئاوارەكان و ئەوەی بەلای خەڵكی كوردستانەوە جێگەی بایەخە بەها مرۆڤییەكان و كەرامەتی ئینسانە كە بەداخەوە بەهۆی سیاسەتی ناڕەوای دیكتاتۆرەكان پێشێل كراوە و بووەتە هۆی ئاوارەبوونی سەدانهەزار كەس لە سووریا و عێراقدا و شاندی میوانیشی لەوە دڵنیا كردەوە كە دەرگە و سنوور و دڵی خەڵكی كوردستان بەڕووی هەموو مرۆڤێكی ئاوارە و لێقەوماو كراوەیە.

باسكردنی ڕووداوەكانی موسڵ و هەڕەشەی تیرۆریستان و پڕۆسەی سیاسیی عێراق و بارودۆخی ئەمنیی عێراق تەوەرێكی دیكەی ئەم دانیشتنە بوو.