ئەمڕۆ بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە بەڕێز ماسیمۆ مۆرۆتی باڵیۆزی ئیتالیا لە عێراق و شاندێكی یاوەری كرد كە بە مەبەستی كۆتاییهاتنی ئەركی وەك باڵیۆزی وڵاتەكەی لە عێراق سەردانی بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستانی كرد.

لە دیدارێكدا باڵیۆزی ئیتالیا لە عێراق باسی پەیوەندییە دووقۆڵیەكانی نێوان وڵاتەكەی و هەرێمی كوردستانی كرد و سوپاس و پێزانینی خۆی پێشكەش بە حكوومەت و خەڵكی كوردستان كرد كە هاوكار بوونە لە ئەركەكانی وەك باڵیۆزی ئیتالیا لە عێراق سەركەوتوو بێت.

باڵیۆزی ئیتالیا هەروەها باسی لە هاوكارییەكانی ئیتاڵیا بۆ خەڵك و حكوومەتی هەرێمی كوردستان كرد بە تایبەت لە ڕووی ناردنی هاوكاری مرۆیی و بەردەوامی خولی مەشق و ڕاهێنان بە هێزی پێشمەرگە و جەختی لە بەردەوامبوونی ئەو هاوكارییانە بۆ هەرێمی كوردستان كردەوە.

لای خۆیەوە بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان سوپاسی ڕۆڵی باڵیۆزی ئیتاڵیای لە عێراق كرد كە توانیویەتی پەیوەندییەكی بەهێز و تۆكمە لە نێوان هەرێم و ئیتالیادا دروست بكات و لە سەردانەكانی بۆ هەرێمی كوردستان وێنەی ڕاستەقینەی هەرێم بۆ وڵاتەكەی و ئەورووپا بە شێوەیەكی گشتی بگوازێتەوە و هیوای سەركەوتنی بۆ خواست لە ئەركی نوێیدا.

بەڕێز نێچیرڤان بارزانی لە بەشێكی دیكەی قسەكانیدا ئاماژەی بە هاتنی شاندە باڵاكانی ئیتالیا بۆ هەرێمی كوردستان لە ڕۆژە سەختەكاندا كرد و دووپاتی كردەوە كە ئەو سەردانانەیان جێگەی ڕێز و سوپاسی خەڵك و حكوومەتی هەرێمی كوردستانە و ئەوەشی دووپات كردەوە كە مەترسی تیرۆریستانی داعش بەردەوامە، بۆیە پێویستە هاوكاری و هەماهەنگیی نێوان هەردوولا بەردەوام بێت.

ئەمڕۆ بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە بەڕێز میخائیل باگدانۆڤ نێردەی تایبەتی سەرۆكی ڕووسیای فیدراڵ بۆ ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و جێگری وەزیری دەرەوە و ئەلیكساندەر دیۆكۆف سەرۆكی كۆمپانیا كازپرۆم و یووری سێنتۆرین جێگری وەزیری وزەی ڕووسیا فیدراڵ و شاندێكی یاوەریان كرد.

لە دیدارێكدا شاندی میوان خۆشحاڵی خۆیان بۆ سەردانی هەرێمی كوردستان و ئەو پێشوازییە گەرمەی كە لێیان كرا، دەربڕی و جەختیان لەسەر پەیوەندییە مێژووییەكانی نێوان هەردوو گەلی كورد و ڕووسیا كردەوە و خوازیاری ئەوە بوون كە پەیوەندییەكان لە هەموو بوارەكاندا پەرەی پێ بدەن بە تایبەت لە بواری ئابووری و كلتووری. هەروەها باسیان لە ڕێوڕەسمی ئەمڕۆی نمایشی کتێبی "نیشتمانی داستان، کەلتووری کوردی لە چاوى توێژەرانی ڕووسى" كرد كە لە لەلایەن ژمارەیەك لە زانا و ئەكادیمییەكانی پەیمانگای دەستنووسەكانی ڕۆژهەڵاتناسی و پەیمانگای توێژینەوەی ڕۆژهەڵاتناسییەوە ئامادە كراوە و كۆمپانیا گاز پرۆمی نەفتی ڕووسیش بە چاپی گەیاندووە.

دواتر سەرۆكی كۆمپانیای گاز پرۆم پوختەیەكی دەربارەی كار و چالاكییەكانی كۆمپانیاكەیان لە دەڤەرە جیاجیاكانی هەرێمی كوردستان و ئەو پێشكەوتنانەی كە بەدەستیان هێناوە، پێشكەش كرد و خۆشحاڵیی خۆشی بۆ پەیوەندییەكانیان لە گەڵ حكوومەتی هەرێمی كوردستان بە تایبەتی  وەزارەتی سامانە سروشتییەكانی هەرێم دەربڕی و خوازیاری بەردەوامی ئەو پەیوەندی و هاوكارییە بوو. ئەوەشی خستە ڕوو كە پلانیان هەیە وەبەرهێنانی زیاتر لە هەرێمی كوردستان بكەن.

لای خۆیەوە بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان سوپاسی سەردانی شاندی میوانی كرد و دەستخۆشی لێكردن بۆ ڕێكخستنی ڕێوڕەسمی نمایشی کتێبەكە و دوو پاتیكردەوە كە چالاكییە كلتوورییەكان پەیوەندییە سیاسی و ئابوورییەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و ڕووسیا توندوتۆڵتر دەكات و خۆشحاڵی خۆیشی دەربڕی بەوەی كە لایەنی ڕووسی ئامادەیە پەیوەندییەكانی لەگەڵ هەرێمی كوردستان زیاتر پەرە پێ بدات.

لە بەشێكی دیكەی قسەكانیدا بەڕێز نێچیرڤان بارزانی باسی شەڕی دژی تیرۆریستانی داعش و نەبەردی و چاونەترسی پێشمەرگەی لە ڕووبەڕووبوونەوەی مەترسیی تیرۆر كرد و ئاماژەی بەوە كرد كە بەهۆی ئەو شەڕەوە بارێكی ئابووری قورس كەوتۆتە سەر هەرێمی كوردستان بە تایبەت كە هەر بەو هۆیەوە ژمارەیەكی یەكجار زۆری ئاوارە ڕوویان لە هەرێم كردووە كە بارگرانییەكی زۆری بۆ حكوومەت دروست كردووە و سەرەڕای ئەمە بەغدا بەشە بودجەی هەرێمی كوردستان وەك لە یاسای بودجەی عێراقدا هاتووە، نانێرێت و لەلایەكی دیكەشەوە دابەزینی نرخی نەوت ئەو بارگرانییەی هێندەی دیكە بۆ هەرێمی كوردستان قورس كرد. هیواشی خواست ڕووسیا بۆ تێپەڕاندنی ئەو قۆناغە سەختە لە بوارە جیاجیاكاندا هاوكاریی هەرێمی كوردستان بكات.

نێچیرڤان بارزانی: هەرێمی كوردستان لە هەموو بوارەكاندا پەیوەندییەكانی لەگەڵ ڕووسیا پەرە پێدەدات.

دوانیوەڕۆی ئەمڕۆ یەكشەممە 17/5/2015 بە ئامادەبوونی بەڕێزان مەسعوود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان و نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیران و قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان و میخائیل باگدانۆڤ نێردەی تایبەتی سەرۆكی ڕووسیای فیدراڵ بۆ ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و جێگری وەزیری دەرەوە و ئەلیكساندەر دیۆكۆف سەرۆكی كۆمپانیا كازپرۆم و یووری سێنتۆرین جێگری وەزیری وزەی ڕووسیا فیدراڵ و ژمارەیەك لە وەزیر و پەرلەمانتار و بەرپرسانی هەرێم، لە هۆڵی شەهید سەعد عەبدوڵڵا لە هەولێر، ڕێوڕەسمی نمایشی كتێبی چاپكراو (نیشتمانی داستان: كەلتوری كوردی لە چاوی توێژەرانی ڕووسی) بەڕێوە چوو كە لە لەلایەن ژمارەیەك لە زانا و ئەكادیمییەكانی پەیمانگای دەستنووسەكانی ڕۆژهەڵاتناسی و پەیمانگای توێژینەوەی ڕۆژهەڵاتناسییەوە ئامادە كراوە و كۆمپانیا گاز پرۆمی نەفتی ڕووسیش بە چاپی گەیاندووە.

سەرەتای ڕێوڕەسمەكە میخائیل باگدانۆف وتەیەكی پێشكەش كرد و تیایدا باسی مانەوەی مستەفا بارزانیی نەمر و هاوەڵانی لە ڕووسیا كرد و پەیوەندییە دێرینەكانی نێوان هەردوو گەلی كورد و ڕووسیا و زیاتر بەهێزكردنیان لە هەموو بوارەكاندا كرد و دەستخۆشیشی لە ئاماەكارانی ئەو كتێبە كرد.

دواتر سەرۆكی كۆمپانیا گاز پرۆم لە وتەیەكدا باسی لە كار و چالاكییەكانی كۆمپانیاكەیان لە دەڤەرە جیاجیاكانی هەرێمی كوردستان كرد و ئاماژەی بەوە كرد كە گرنگیی پەیوەندیی ئابووری لە گرنگیی پەیوەندییەكانی بوارەكانی دیكە كەمتر نییە و باسی لەوەش كرد كە مێژووی گەلی كورد زۆر سەرنجی گەلی ڕووسیای ڕاكێشاوە. هەروەها ئەوەشی ئاشكرا كرد كە بەر لە دوو ساڵ و لە كاتی سەردانی بەڕێز مەسعوود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان بۆ ڕووسیا و بینینی ئەو هەموو بەڵگە و دیكۆمێنتانە، ئەوان بڕیاری نووسینی ئەو كتێبەیان داوە و پڕۆژەی داهاتووشیان دروستكردنی ئینسكلۆپیدیای مێژووی كورد و ڕووسیا و فیلمێكی دیكۆمێنتاری دەبێت.

لە ڕێوڕەسمەكەدا بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان گوتارێكی پێشكەش كرد و تیایدا وێڕای بەخێرهێنانی بەڕێز میخائیل بۆگدانۆڤ، نێردەی تایبەتی سەرۆکى ڕووسیای فیدراڵ بۆ ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و جێگری وەزیری دەرەوە، بەڕێز ئەلیکساندەر دیۆکۆف سەرۆکی کۆمپانیای گازپرۆم له‌گه‌ڵ شاندی یاوەری و بەڕێز یوورى سێنتۆرین جێگری وەزیری وزەی ڕووسیای فیدراڵ، وتەیەكی ڕووسی بیرهێنایەوە كە دەڵێت: (چۆن پەڕەکان تاووس جوان دەکەن، بە هەمان شێوە کەلتوور و ڕۆشنبیری، مرۆڤ جوان دەکات) و هەروەها خۆشحاڵیی خۆی بۆ بەشداریكردن لە ڕێوەڕەسمی نمایشی کتێبەكە دەربڕی.

ئاماژەی بەوەش دا كە ئەم دەرفەتە نیشانەی ئەوەیە ڕووسیا و هەرێمی كوردستان مەبەستیانە لە پەیوەندیی دوولایەنەبەردەوام بن و ئاڵوگۆڕی فەرهەنگیی نێوانیان بەهێزتر بکەنو جەختی لەسەر ئەوە كردەوە كەفەرهەنگزمانی گەلانە، هەڵگری بانگهێشتکردنە بۆ یەکگرتنەوە و گفتوگۆ و ئاشنابوون، گوزارشتە لە ڕەسەنایەتیی مرۆڤایەتی، لە بونیادنانی پردی زانیاری و دامەزراندن و پەرەپێدانى قەڵای زانست.

بەهاىئەم کتێبەشی بۆ کۆکردنەوەی سەرجەم ئەو وێنە و دۆکۆمێنتە مێژووییانە گەڕاندەوە کە لە لایەن ڕۆژهەڵاتناسانی ڕووسیاوه‌سەبارەت بە کورد یادداشت کراون و لە پەیمانگا و مۆزەخانەکانی ڕووسیا پارێزراون و گوتی : "ئەم بەرهەمە مێژوو وفەرهەنگی كوردی دەوڵەمەندتر دەکات".

بەڕێز سەرۆك وەزیران هەروەها سوپاسی هەموو ئەو لایەنانەی كرد کە بە بەرهەمهێنانی ئەم کتێبەوە ماندوو بوونە وبە تایبەتیسوپاسی په‌یمانگاى ده‌ستنووسه‌كانى ڕۆژهه‌ڵاتناسى و په‌یمانگاى توێژینه‌وه‌ى ڕۆژهه‌ڵاتناسى كرد بۆ ئاماده‌كردنى كتێبه‌كه‌و سوپاسی كۆمپانیای گازپرۆم نەفتیشی كرد بۆ ئەم دەستپیشخەرییە و هاوکارییان لە بەچاپگەیاندنی ئەم کتێبە.

بەڕێز نێچیرڤان بارزانی لە بەردەوامی وتەكەیدا گوتی : "ئەگەر بەشێوەیەکی گشتی، ئەورووپا جێگای ڕۆژهەڵاتناسی بێت، ئەوا بە دڵنیاییەوە جێگای لێكۆڵینەوەی كوردناسی، ڕووسیا بووە.دەوڵەتی ڕووسیا بەهۆی نزیکبوونی لە ڕووی جوگرافییەوەلە كوردستان، توانیویەتی هەر لە زووەوە پەیوەندیەكی بەهێز لەگەڵ گەلی كوردستان دروست بکات. ئێمە دەزانین كه‌ڕۆژهەڵاتناسی لە ڕووسیا مێژوویەکی دێرینی هەیە وژمارەیەکی بەرچاو لەو ڕۆژهەڵاتناسانەی لە بەشی لێكۆڵینەوەی كوردیدا و لە ئەورووپا کاریان کردووە، ئەوانە خەڵکی وڵاتی ڕووسیان و دەرچووی ئەکادیمیاکانی ئەو وڵاتەن".

بەڕێز سەرۆك وەزیران ئاماژەی بە ناوی دیپلۆماتکار فلادیمیر مینۆرسکی كرد کە ڕۆشنبیرانى كورد باش دەیناسن و سەرەتای سەدەی ڕابردوو لە سەر جوگرافیا و مێژووی کورد کاری بەنرخی کردووە.هەروەها ئاماژەی بە ناوی میخائیل لازارێفیش كرد کە سەبارەت بە دۆزی کورد لە کۆتاییی سەدەی نۆزدەهەمەوە، تا کۆتاییی جەنگی جیهانی دووەم، کارنامەی زانستی نووسیوە.

ئەوەشی بە جێگای شانازی بۆ گەلی كورد لە قەڵەم دا كە ڕۆژهەڵاتناسێکی وەکو مینۆرسکی، سەد ویەك ساڵ پێش ئێستا لە ساڵی ١٩١٤ئاماژە بە بینینی عادیلە خانم بکات لەھەڵەبجەو ستایشی سەخاوەت ‌و میوانداریی ئەوژنە کوردە بکات كە ئەمڕۆ هەڵەبجە لە سایەی کۆڵنەدانی خەڵکی بەشەرەفی شاره‌كه ‌و هەوڵی جددی حکوومەتی هەرێمى كوردستان، پارێزگایەکی گرنگی هەرێمی کوردستانە. هەروەك ئەوەشی بە جێگای شانازی بۆ گەلی كورد لە قەڵەمدا كە مینۆرسکی باس لەوە بکات‌ئافرەتی كورد شان بە شانی پیاو لەهەموو سەردەمەکاندا و لە هەموو کاروبارێکدا هاوبەشی پیاوی کردووە.

لە بەشێكی دیكەی وتارەكەیدا بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان باسی لە کاریگەریی شیعر و ئەدەبی کلاسیکی ڕووسی لەسەر ڕۆشنبیران و شاعیران ونووسەرانی کورد كرد و ئاماژەی بەوە كرد كە زۆرێكلە کارنامە ڕووسیەکان وەرگێڕدراونەتە سەر زمانی کوردی و هەروەها شاعیری گەورەی کورد مامۆستا عبدالله گۆران لە زۆرێك لە شیعرەکانیدا بە سەرسامییەوە ئاماژە بە ڕووسیا و شۆڕشی گەورەی ڕووسیای كردووە و دەستکەوتەکانی ئەو شۆڕشەی بەرز نرخاندووە. ئەمەسەرەڕای هەبوونی ژمارەیەکی بەرچاو لە كورد لە كۆماره‌كانى یەکێتیی سۆڤیەتى جاران، کە مێژووەکەی بۆ چەندین سەدە دەگەڕیتەوە و فەرهەنگی باو باپیرانی خۆیان پاراستووە.

داواشی لە مامۆستایانی زانکۆ، بەشی مێژوو و ئەدەب و هەروەها کەسانی ئەکادیمیی کورد كرد بە جددی هەوڵ بدەن بۆ ئەنجامدانی لێکۆڵینەوەی زانستی لەسەر ئەو دەستنووسانەی کە موڵکی کوردستانن و سەروەتێکی نەتەوەیین و لە مۆزەخانە گرینگەکانی ڕووسیا پارێزراون.  بە پێویستیشی زانی نەوەی نوێ بەو میراتە نەتەوەییەی گەلی كورد ئاشنا ببن و بە شێوەیەکی ئەرێنی سوود لە میراتە کەلتوورییەکان وەربگیردرێت و بەکار بهێنرێنبۆ پێشکەوتنی کوردستان. هەروەك پاراستنی بەهاکانی گەلی كوردی بە بنەمایەك بۆ پێکەوەژیانی ئاشتیانە زانی، بۆ ئاڵوگۆڕکردنی فەرهەنگ و ئابووریەکی ئازاد.

بەڕێزیان هەروەها باسی لە پاراستنی كلتوور و پێكەوەژیانی ئاشتیانە و بەها مرۆییەكان لە هەرێمی كوردستان كرد و گوتی: "لەپێناو پاراستنی کەلتوور و پێکەوەژیانی ئاشتیانە و بەها مرۆییەکانی دیكه‌،دەمانەوێ سەقامگیریی هەرێمەکەمان بپارێزین. دیارە ئەمەش بەبێ قارەمانیه‌تی و ئازایەتیی پێشمەرگەکانمان ناکرێ کە ئەمڕۆ بێ وچان بەرگریلە خاك و گەلی كوردستان دەکەن. لێرەوە دەستخۆشی لە یەکەیەکەیان دەکەین وسڵاوی گەرمیان ئاراستە دەکەین، دڵنیاشیان دەکەینه‌وە کەوا بەردوام دەبین لە پاڵپشتیکردنیان بۆ سەرکەوتن. جیهانی ئازاد بەردەوام دەبێت لە هاوکاریکردنمان لە جەنگی دژ بە تێرۆریستان و تاریكپەرستان".

لە كۆتایی وتارەكەیدا بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان باسی لەوە كرد كە پەیوەندییه‌مێژوویەکانینێوان ڕووسیا و هەرێمی كوردستان بە گرنگ دەزانن و دەیانپارێزن. هەروەها لەڕووی سیاسی و ئابووری و کەلتووریشەوە بەهێزتریان دەکەن لەپێناو بەرژەوەندیی هەردوو میللەتی ڕووسیا و کوردستان.هیواشی خواست کەلتوور وەک چەکێکی نەرم بەکاربهێنرێت لەپێناو ئاشتی و بونیادنانی کۆمه‌ڵگای شارستانی، کە لەسەر بنەمای لێکگەیشتن و دەستەبەرکردنی ژیانێکی پڕ شکۆمەندی و دادپەروەری  بۆ سەرجەم کۆمەڵگاکانی ئەم جیهانە، پێك بێت.

ئەمەش دەقی وتەی بەڕێز نێچیرڤان بارزانی یە:

جەنابی سەرۆك ئامادەبووانی بەڕێز

ڕۆژتان باش...

بەخێرهاتنێکی گەرمیبەڕێز میخائیل بۆگدانۆڤ، نێردەی تایبەتی سەرۆکى ڕووسیای فیدراڵ بۆ ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و جێگری وەزیری دەرەوە، بەڕێز ئەلیکساندەر دیۆکۆف سەرۆکی کۆمپانیای گازپرۆم له‌گه‌ڵ شاندی یاوەری و بەڕێز یوورى سێنتۆرین جێگری وەزیری وزەی ڕووسیای فیدراڵ ده‌كه‌ین بەخێربێن. 

بەڕێزان...

وتەیەکی ڕووسی هەیە دەڵێ: چۆن پەڕەکان تاووس جوان دەکەن، بەهەمان شێوە کەلتوور وڕۆشنبیری، مرۆڤ جوان دەکات. خۆشحاڵین كه ‌ئەمڕۆ لەگەڵ ئێوەی بەڕێز بەشدار دەبین لە ڕێوەڕەسمی نمایشی کتێبی "نیشتمانی داستان، کەلتووری کوردی لە چاوى توێژەرانی ڕووسى‌".

ئەم دەرفەتە نیشانەی ئەوەیە، کەوا ڕووسیا و هەرێمی كوردستان مەبەستیانە لە پەیوەندیی دوولایەنەبەردەوام بن و ئاڵوگۆڕی فەرهەنگیی نێوانیان بەهێزتر بکەن. فەرهەنگزمانی گەلانە، هەڵگری بانگهێشتکردنە بۆ یەکگرتنەوە و گفتوگۆ و ئاشنابوون. فەرهەنگ گوزارشتە لە ڕەسەنایەتیی مرۆڤایەتی، لە بونیادنانی پردی زانیاری و دامەزراندن و پەرەپێدانى قەڵای زانست.

دیارە بەهاىئەم کتێبەش دەگەڕێتەوە بۆ کۆکردنەوەی سەرجەم ئەو وێنە و دۆکۆمێنتە مێژووییانەی کە لە لایەن ڕۆژهەڵاتناسانی ڕووسیاوه‌سەبارەت بە کورد یادداشت کراون و لە پەیمانگا و مۆزەخانەکانی ڕووسیا بە شێوەیەكی باش پارێزراون، ئەم بەرهەمە مێژوو وفەرهەنگی كوردی دەوڵەمەندتر دەکات.

بۆیە لێرەوە بە ناوی گەلی كوردستانەوە سوپاسی ئەو هەموو لایەنانە دەکەین، کەوا بۆ بەرهەمهێنانی ئەم کتێبە ماندوو بوون و سوپاسی خۆمان ئاراستەی په‌یمانگاى ده‌ستنووسه‌كانى ڕۆژهه‌ڵاتناسى و په‌یمانگاى توێژینه‌وه‌ى ڕۆژهه‌ڵاتناسى ده‌كه‌ین بۆ ئاماده‌كردنى كتێبه‌كه‌، هه‌روه‌ها سوپاسى تایبەتی کۆمپانیای گازپرۆم نەفت دەکەین بۆ ئەم دەستپیشخەرییە و هاوکارییان لە بەچاپگەیاندنی ئەم کتێبە.

ئامادەبووانی بەڕێز...

ئەگەر بەشێوەیەکی گشتی، ئەورووپا جێگای ڕۆژهەڵاتناسی بێت، ئەوا بە دڵنیاییەوە جێگای لێكۆڵینەوەی كوردناسی، ڕووسیا بووە.دەوڵەتی ڕووسیا بەهۆی نزیکبوونی لە ڕووی جوگرافیەوەلە كوردستان، توانیویەتی هەر لە زووەوە پەیوەندیەكی بەهێز لەگەڵ گەلی كوردستان دروست بکات. ئێمە دەزانین كه‌ڕۆژهەڵاتناسی لە ڕووسیا مێژوویەکی دێرینی هەیە وژمارەیەکی بەرچاو لەو ڕۆژهەڵاتناسانەی لە بەشی لێكۆڵینەوەی كوردیدا و لە ئەورووپا کاریان کردووە، ئەوانە خەڵکی وڵاتی ڕووسیان و دەرچووی ئەکادیمیاکانی ئەو وڵاتەن.

دیپلۆماتکاریكی دیكه‌ی وەک فلادیمیر مینۆرسکی، کە ڕۆشنبیرانى كورد باش دەیناسن، سەرەتای سەدەی ڕابووردوو لە سەر جوگرافیا و مێژووی کورد کاری زۆر بەنرخی کردووە.یان میخائیل لازارێف، کە سەبارەت بە دۆزی کورد لە کۆتاییی سەدەی نۆزدەهەمەوە، تا کۆتاییی جەنگی جیهانی دووەم، کارنامەی زانستی نووسیوە.

جێگای شانازیە بۆ ئێمەی كورد كە ڕۆژهەڵاتناسێکی وەکو مینۆرسکی، سەد ویەك ساڵ پێش ئێستا لە ساڵی ١٩١٤ئاماژە بە بینینی عادیلەخانم بکات لەھەڵەبجەو ستایشی سەخاوەت ‌و میوانداریی ئەوژنە کوردە بکات.

ئێوە دەزانن کەوا ئەمڕۆ هەڵەبجە لە سایەی کۆڵنەدانی خەڵکی بەشەرەفی شاره‌كه‌و هەوڵی جددی حکوومەتی هەرێمى كوردستان، پارێزگایەکی گرنگی هەرێمی کوردستانە. جێگای شانازیە مینۆرسکی باس لەوە بکات، كه‌ئافرەتی كورد شان بە شانی پیاو لەهەموو سەردەمەکاندا و لە هەموو کاروبارێکدا هاوبەشی پیاوی کردووە.

کاریگەریی شیعر و ئەدەبی کلاسیکی ڕووسی لەسەر ڕۆشنبیران و شاعیران ونووسەرانی کورد کەم نەبووە. زۆرێكلە کارنامە ڕووسیەکان وەرگێڕدراونەتە سەر زمانی کوردی. شاعیری گەورەی کورد مامۆستا عبدالله گۆران لە زۆرێك لە شیعرەکانیدا بە سەرسامیەوە ئاماژە بە ڕووسیا و شۆڕشی گەورەی ڕووسیا ده‌كات و دەستکەوتەکانی ئەو شۆڕشەی بەرز دەنرخێنێت. سەرەڕای هەبوونی ژمارەیەکی بەرچاو لە كورد لە كۆماره‌كانى یەکێتیی سۆڤیەتى جاران، کە مێژووەکەی بۆ چەندین سەدە دەگەڕیتەوە، ئەوان لەوێ فەرهەنگی باو باپیرانی خۆیان پاراستووە.

بە پێویستی دەزانین لێرەدا داوا لە مامۆستایانی زانکۆ، بەشی مێژوو و ئەدەب و هەروەها کەسانی ئەکادیمیی کورد بکەین، کە بە جددی هەوڵ بدەن بۆ ئەنجامدانی لێکۆڵینەوەی زانستی لەسەر ئەو دەستنووسانەی کە موڵکی کوردستانن و سەروەتێکی نەتەوەیین و لە مۆزەخانە گرینگەکانی ڕووسیادا پارێزراون.

پێویستە نەوەی نوێمان بەو میراتە نەتەوەییانەمان ئاشنا بن و ئێمەش بە شێوەیەکی ئەرێنی سوود لە میراتە کەلتوورییەکانمان وەربگرین و بەکاریان بهێنینبۆ پێشکەوتنی کوردستان. پاراستنی بەهاکانمان بە بنەمایەك دەزانین بۆ پێکەوەژیانی ئاشتیانە، بۆ ئاڵوگۆڕکردنی فەرهەنگ و ئابووریەکی ئازاد.

لەپێناو پاراستنی کەلتوور و پێکەوەژیانی ئاشتیانە و بەها مرۆییەکانی دیكه‌،دەمانەوێ سەقامگیریی هەرێمەکەمان بپارێزین. دیارە ئەمەش بەبێ قارەمانیه‌تی و ئازایەتیی پێشمەرگەکانمان ناکرێ کە ئەمڕۆ بێ وچان بەرگریلە خاك و گەلی كوردستان دەکەن.

لێرەوە دەستخۆشی لە یەکەیەکەیان دەکەین وسڵاوی گەرمیان ئاراستە دەکەین، دڵنیاشیان دەکەینه‌وە کەوا بەردوام دەبین لە پاڵپشتیکردنیان بۆ سەرکەوتن. جیهانی ئازاد بەردەوام دەبێت لە هاوکاریکردنمان لە جەنگی دژ بە تێرۆریستان و تاریكپەرستان.

پەیوەندییه‌مێژوویەکانینێوان ڕووسیا و هەرێمی كوردستان بە گرنگ دەزانین و دەیانپارێزین و لەڕووی سیاسی و ئابووری و کەلتوریەوە بەهێزتریان دەکەین لەپێناو بەرژەوەندیی هەردوو گەلی ڕووسیا و کوردستان.

لەکۆتاییدا دووبارە سوپاسی ڕێکخەرانی ئەم بەرنامەیە دەکەم و هیوادارم کەلتوور وەک چەکێکی نەرم بەکاربهێنرێت لەپێناو ئاشتی و بونیادنانی کۆمه‌ڵگای شارستانی، کە لەسەر بنەمای لێکگەیشتن و دەستەبەرکردنی ژیانێکی پڕ شکۆمەندی و دادپەروەری  بۆ سەرجەم کۆمەڵگاکانی ئەم جیهانە، پێك بێت.

زۆر سوپاس و دووبارە بەخێربێن

سەرلەبەیانیی ئەمڕۆ 2015/5/9 بە چاودێریی بەڕیز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان، لە ژێر دروشمی (گەشەپێدان – بەها مرۆییەكان) و بە ئامادەبوونی بەڕێزان وەزیری پەروەردە و وەیرانی پەروەردە لە كابینەكانی پێشوو و پێشووتری حكوومەتی هەرێمی كوردستان و ژمارەیەكی زۆری سەپەرشتیارانی پەروەردەیی و پسپۆڕانی بواری پەروەردە لە ناوخۆ و دەرەوەی هەرێمی كوردستان، لە شاری هەولێر وەزارەتی پەروەردە كارەكانی كۆنگرەی پەروەردەیی دەست پێكرد.

لە وتەیەكدا كە بەم بۆنەیەوە پێشكەشی كرد، بەڕێز نێچیرڤان بارزانی ئاماژەی بە ڕەوشی پەروەردە لە هەرێمی كوردستان بە شێوەیەكی گشتی و بە تایبەتی پەروەردەی تەندروست و چەند بابەتێگی گرینگی پەیوەست بە پەروەردە و فێركردن، كرد.

لە سەرەتای وتەكەیدا ئاماژەی بە ڕەوش و پرۆسەی پەروەردە و فێركردن لە ڕابردوو و ئێستا و داهاتوودا كرد و گوتی : "ئه‌مڕۆ ئێمه ‌له‌دونیایه‌كی جیاواز له‌دونیای چه‌ندین ساڵ له‌وه‌وپێش ده‌ژین. له‌وه‌وبه‌ر زۆر كه‌س كه ‌بڕیاری ده‌دا چی بخوێنێت، هه‌ر ئه‌وه‌ش ده‌بووه ‌بڕیار كه‌ پاشان ببێت به‌چی، یا چ كارێك بكات؟. تا كاتی خانه‌نشینی، زۆر كه‌س له‌هه‌مان كار به‌رده‌وام ده‌بوون. خوێندن و كاری پیشه‌یی، په‌یوه‌ندیی ڕاسته‌خۆیان هه‌بوو. له‌ماوه‌ی سه‌د ساڵی ڕابردوودا، ژیان له‌كوردستان سه‌خت بوو. نه‌وه‌ی پێش ئێمه ‌و به‌شێكیش له‌ئێمه‌، نه‌مانده‌زانی چیمان به‌سه‌ردێت، كه‌ی جارێكی دیكه‌ماڵ و گوند و شارمان بۆمباران ده‌كرێت. له‌ كوێ ده‌بینه‌په‌نابه‌ر، كه‌ی ده‌توانین بگه‌ڕێینه‌وه‌ بۆ زێدی خۆمان".

هەروەها گوتی: "خۆشبه‌ختانه ‌ئێستا كوردستان له‌چوارچێوه‌ی مان و نه‌مان ده‌رچووه‌، ئه‌گه‌رچی هێرشی دڕندانه‌ی داعش زیانی زۆر گه‌وره‌ی به‌خه‌ڵكی كوردستان گه‌یاندووه‌، ئه‌گه‌رچی هه‌ندێك لاوی كوردستانیش فریوی داوی ئادیۆلۆژیای توندڕه‌ویی ئایینی بوون. به‌ستنه‌وه‌ی كوردستان به‌دونیای ده‌ره‌وه‌، به شێوه‌ی ڕاسته‌وخۆ و ناڕاسته‌وخۆ، كاردانه‌وه‌ی هه‌یه‌ له‌سه‌ر بواری خوێندن، ته‌ندروستی و بازاڕی كار. وه‌به‌رهێنه‌ری بیانی و خۆماڵی، چاوه‌ڕوانی هێزی كاری چالاك و شاره‌زا و لێهاتوو ده‌كه‌ن، تا ئه‌وانیش ڕاسته‌وخۆ بتوانن ئابووری و ئاستی ژیان له‌كوردستان گه‌شه‌ پێ بده‌ن".

لە بارەی داهاتووشەوە بەڕێز نێچیرڤان بارزانی باسی لە ئامادەكارییەكان كرد و گوتی: "ئێمه ‌ده‌بێت له‌ئێستاوه‌ خۆمان له‌گه‌ڵ داواكاریی ئاینده‌ی وڵاتەكەمان بگونجێنین، ده‌بێت هه‌میشه ‌پێشبینیی داهاتوویه‌كی جیاواز بكه‌ین له‌وه‌ی كە ئێمە ئێستا تێیدا ده‌ژین. بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌ركی سه‌رشانی نه‌وه‌ی ئاینده‌له‌گه‌ڵ پێداویستیی دواڕژۆردا بگونجێت، ده‌بێت بێوچان به‌سیسته‌می په‌روه‌رده‌دا بچینه‌وه‌. په‌روه‌رده‌یه‌ك به‌رده‌وام نوێ نه‌كرێته‌وه‌، ناتوانێت یارمه‌تیی گه‌شه‌ی وڵات بدات، ناتوانێت ببێته‌فاكته‌ری سه‌ره‌كی بۆ دۆزینه‌وه‌ی چاره‌سه‌ری گرفتی كۆمه‌ڵایه‌تی، سیاسی، ئابووری، ته‌كنه‌نۆژی و ده‌روونی لە وڵاتەكەماندا."

بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان دواتر هاتە سەر باسی سیستەمی پەروەردەیی لە ڕابردوو و ئێستا و داهاتوودا و ڕۆڵی خێزان لە پەروەردە و فێركردن و ئاماژەی بەچەند خاڵێكی گرینگ لەو بارەوە كرد و گوتی: "سیسته‌می په‌روه‌رده‌ تا كۆتاییی سه‌ده‌ی ڕابردوو، جه‌ختی له‌سه‌ر سێ لایه‌نی سه‌ره‌كی ده‌كرده‌وه‌: خوێندنه‌وه‌، نووسین و ماتماتیك. بۆ پتر له‌سه‌ده‌یه‌ك ئه‌وه ‌به‌س بوو. ئێستا ئه‌مه‌ له‌هیچ كۆمه‌ڵگه‌یه‌ك به‌ش ناكات. سه‌ده‌ی نوێ، جگه ‌له‌خوێنده‌وه ‌و نووسین و ماتماتیك، پێویستی به‌لێهاتوویی، زانست و شاره‌زاییش هه‌یه‌. بۆ ئه‌وه‌ی نه‌وه‌ی ئاینده‌ ئاماده‌ بكرێت بۆ سه‌ركه‌وتن له‌ژیانی پاش قوتابخانه و زانكۆ‌، سیسته‌می په‌روه‌رده‌ی كوردستان، ده‌بێت قوتابی به‌شێوه‌ی نوێی گونجا و له‌گه‌ڵ سه‌رده‌می نوێدا ئاماده‌ بكات. جگه له‌خوێنده‌واری و فێركردنی بنه‌ڕه‌تی، قوتابیی ئێستا و ئاینده‌ی كوردستان، ده‌بێت لێهاتووییی تایبه‌تی هه‌بێت، فێری زانستی پڕ ناوه‌ڕۆك بكرێت و خۆشاره‌زاكردن بكاته ‌به‌شێكی دانه‌بڕاو له‌قۆناغی خوێندن و ژیانی كاركردن".

هەروەها گوتی: "لێهاتوویی له‌م سه‌ده‌یەدا پێویستی به‌گه‌شه‌ی تایبه‌ت هه‌یه ‌له‌ بابه‌ته ‌ئه‌كادیمیه بنه‌ڕه‌تییه‌كاندا، تا گشت قوتابیان بتوانن له‌زانستی سه‌ره‌كی تێبگه‌ن. تا نه‌وه‌ی داهاتوو بتوانن ڕه‌خنه‌گرانه ‌و بونیادنه‌رانه‌ بیر بكه‌نه‌وه ‌و چوست و چالاكانه په‌یامی خۆیان بگه‌یه‌نن، شاره‌زایی له‌ بابه‌ته ‌ئه‌كادیمییه ‌بنه‌ڕه‌تییه‌كان، زۆر پێویسته بۆ ئا‌ندەی وڵاتەكەمان. ته‌نها له‌سه‌ر بناغه‌یه‌كی ڕاست و دروست، قوتابی له‌ئاینده‌دا ده‌توانێت بۆخۆی، خۆی فێربكات تا لێهاتووانه ‌له‌ژیاندا سه‌ربكه‌وێت. بیركردنه‌وه‌ی ڕه‌خنه‌گرانه‌ و بونیادنه‌رانه به‌كاربهێنێت‌. چاره‌سه‌ری گونجاو بۆ گرفتی سه‌رده‌م و ئاینده بدۆزێته‌وه‌.‌ پسپۆڕانه ‌بیانگه‌یه‌نێته‌ كۆمه‌ڵگه‌. هاوكاری و هه‌ماهه‌نگی له‌گه‌ڵ لایه‌نی پێویست و به‌رپرس، بكاته ‌به‌شێك له‌بیركردنه‌وه ‌و هه‌ڵسوكه‌وتی خۆی. ئاشتیی كۆمه‌ڵایه‌تی، ئایینی و سیاسی، ته‌حه‌ددای ئێستا و دواڕۆژمان ده‌بێت. پێكه‌وه‌ژیان و سنگفراوانی له‌منداڵیه‌وه ‌ڕه‌گ داده‌كوتێت. ده‌بێت نه‌وه‌ی دواڕۆژمان له‌سه‌ر ئه‌م بنه‌مایانه ‌په‌روه‌رده ‌بكه‌ین".

هەروەها باسی لەوە كرد كە "قوتابخانه‌، مامۆستا و فه‌رمانبه‌رانی وه‌زاره‌ته‌كانمان، ده‌توانن ڕۆڵێكی گه‌لێك ئیجابی ببینن له‌م بواره‌دا. له‌هه‌مان كاتدا نابێت ئه‌وش له‌بیر بكه‌ین كه‌ دایك و باوك، خوشك و برا و ئه‌ندامی بنه‌ماڵه‌كانمان ده‌توانن به‌رپرسانه ‌ڕێنماییی نه‌وه‌ی نوێمان بكه‌ن. به‌شی هه‌ره‌زۆریان نه‌بوونی، ده‌رده‌سه‌ری و هه‌ڵهاتنیان له‌بیره‌. له‌و باوه‌ڕه‌دام بۆ ئه‌وه‌ی نه‌وه‌ی داهاتووی گه‌له‌كه‌مان، باشتر ئاماده‌بكه‌ین بۆ گه‌شه‌و په‌ره ‌و خۆشگوزه‌رانی له‌كوردستاندا، له‌چوارچێوه‌ی ئابوورییه‌كی جیهانگیر و پڕ گۆڕانكاریی گه‌وره‌ و له‌ناكاو، ده‌بێت قوتابخانه‌كانمان له‌سه‌ر بناغه‌ی نوێ بۆ سه‌رده‌می نوێ و چاوه‌ڕوانیی ئاینده‌ دابمه‌زرێنین".

هەر لە بەردەوامی وتەكەیدا بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان هاتە سەر باسی ئەو بنەما و چەمكانەی كە لە پرۆسەی پەروەردە و فێركردن گرینگی زۆریان هەیە و دەبنە هۆی ئەوەی قوتابی بە شێوەیەكی رێكوپێك و تەندروست پێبگات و گوتی: "پشتگیریی پێویستی ستانده‌ردی به‌رز، هه‌ڵسه‌نگاندن، پرۆگرامی خوێندن و ئامۆزش، گه‌شه‌ی پیشه‌ییی فه‌رمانبه‌ران و ژینگه‌ی خوێندن، هه‌لومه‌رجی سه‌ركه‌وتن بۆ قوتابی باشتر ده‌كات. پێموایه‌، چ له‌خوێندن، چ له‌فێركاری، چ له‌كاری ڕێكخراوه‌یی و به‌ڕێوه‌بردن و چ له‌ژیانی هه‌ر تاكه‌ كه‌سێكماندا، به‌ستنه‌وه‌ی سێ چه‌مك پێكه‌وه‌، گه‌لێك گرنگه بۆ تێگه‌یشتنمان له‌ئه‌رك و به‌رپرسیارییەتی بواری په‌روه‌رده‌دا،‌ ئەویش (سه‌ربه‌خۆیی، باڵاده‌ستی و ئامانج). سه‌ربه‌خۆیى به‌واتای خودموختاری یا ئۆتۆنۆمی. هه‌ریه‌كێك له‌ئێمه‌ حه‌زده‌كات خۆی بڕیار له‌سه‌ر ژیانی خۆی بدات. خۆی ئاراسته‌ی ژیانی خۆی دیارى بكات. سه‌ربه‌خۆیی، واتا ئازادی و به‌رپرسێتی له‌هه‌مان كاتدا.باڵاده‌ستی واته ‌خواستی به‌رده‌وام بۆ باشتركردنی ئه‌و كاره‌ی كە ده‌یكه‌ین. ئامانج واته‌ تامه‌زرۆی ئه‌وه‌بین كه ‌هه‌ر یه‌كێك له‌ ئێمه ‌به‌شێك بێت له‌شتێكی له‌خۆمان گه‌وره‌تر، كه‌سه‌فه‌ری ژیانمان مانای هه‌بێت".

لەبارەی گرنگیی سەرەبەخۆیی لە پرۆسەی پەروەردە و خوێندندا و كاریگەرییەكانی بۆ تاكی كورد لە هەرێمی كوردستان، بەڕێز نێچیرڤان بارزانی ئاماژەی بەوە كرد كە سەربەخۆیی لە هەموو جومگەكانی پەروەردە و خوێندندا كارێكی پێویست و كاریگەرە و گوتی: "مامۆستایه‌كی سه‌ربه‌خۆ، له‌ پۆلێكی سه‌ربه‌خۆ، له‌ قوتابخانه‌یه‌كی سه‌ربه‌خۆ، سه‌ر به‌ وه‌زاره‌تێكی سه‌ربه‌خۆ، ئاراسته‌ و ئاستی خوێندن و فێركاری به‌شێوه‌یه‌ك به‌ڕێوه ‌ده‌بات، كه‌هه‌م خۆی، هه‌م قوتابی، هه‌وڵی به‌رده‌وام بدات بۆ زاڵبوون به‌سه‌ر گشت گرفتێك كە ده‌ێته ‌ڕێگەیان، نه‌ك چاوه‌ڕوان بێت كه‌سێك له ‌ده‌ره‌وه‌ی پۆل، قوتابخانه‌، وه‌زاره‌ت یان حكوومه‌ت، پێی بڵێت چی بكات، چۆن بیربكاته‌وه‌‌، چۆن چاره‌سه‌ری كێشەكان بدۆزێته‌وه‌؟ خۆی دەتوانێت ئەو كارە بكات. چه‌ند هه‌وڵی جیاواز بدرێت له‌ هه‌ر پۆلێكی سه‌ربه‌خۆدا، ده‌یان، سه‌دان و بگره‌ هه‌زاران ڕێگه‌چاره ‌ده‌دۆزینه‌وه‌ بۆ ئه‌و سه‌ختیانه‌ی دێنه‌ ڕێمان. قوتابیه‌ك وا په‌روه‌رده‌ كرابێت، زاڵ ده‌بێت به‌سه‌ر دژواریی ژیاندا، باڵاده‌ست ده‌بێت له‌بیركردنه‌وه‌ی سه‌ربه‌خۆ، ئازاد و بوێرانه".

هەر لەمبارەیەوە زیاتریش گوتی: "قوتابیه‌ك، مامۆستایه‌ك، فه‌رمانبه‌رێك سه‌ربه‌خۆبێت له‌كاری ڕۆژانه‌دا، باڵاده‌ست بێت له‌ پیشه‌كه‌یدا، زاڵ بێت به‌سه‌ر گرفتی فێربوون و فێركردن و به‌ڕێوه‌بردندا، هه‌ست ده‌كات به‌شێكه ‌له‌پڕۆژه‌یه‌كی له‌خۆی گه‌وره‌تر. ژیانی پڕمانا ده‌بینێت. به‌شداریی ئاوه‌دانكردنه‌وه ‌و به‌ره‌وپێشبردنی وڵاته‌كه‌ی ده‌كات لە هەموو ڕووێكەوە. قوتابیی ئاینده‌ی كوردستانە، ده‌بێته‌هێزی په‌یداكردنی كار، گه‌شه‌ی ئابووری، به‌شدار له‌ گۆڕانكاریی بونیاتنه‌رانه‌ لە وڵاته‌كه‌یدا".

بەڕێز سەرۆك وەزیران هەروەها باسی لەوەش كرد سەدەی بیستویەك پێویستی بە چ جۆرە تاكێك هەیە و پێویستە ئەو تاكانە بە چ شێوەیەك خۆیان پێبگەیەنن و گوتی: "سه‌ده‌ی بیستویه‌ك، پێویستی به‌ هاووڵاتیه‌ك هه‌یه‌ كه‌ نه‌ك ته‌نها حه‌زی له‌داهێنان بێت، به‌ڵكو داهێنان بكاته ‌به‌شێكی دانه‌بڕاو له ‌بیركردنه‌وه‌ی ڕۆژانه‌، دۆزینه‌وه‌ی چاره‌سه‌ری گونجاو و یارمه‌تیدانی هاووڵاتی له‌گشت بوارەكاندا. به‌كارهێنانی ته‌كنه‌لۆژیا، نه‌رمونیانی له‌هه‌ڵسوكه‌وتی ڕۆژانه‌دا، خۆبه‌ڕێوه‌بردن و تێگه‌یشتنی ڕه‌وت و هێزی گۆڕانكاری، ئەمانە پێكه‌وه ‌سه‌ركرده‌ی داهاتووی وڵاتەكەمان ئاماده‌ده‌كه‌ن. قوتابیانی ئه‌مڕۆمان، سه‌ركرده‌ی پاشه‌ڕۆژمانن. بۆ ئه‌وه‌ی له‌ده‌ریای ژیاندا سه‌ربكه‌ون، وڵاته‌كه‌مان بپارێزن و گه‌شه‌ی به‌رده‌وامی پێ بده‌ن، ده‌بێت خۆیان به ‌ئامێری ئاشتی و ئاوه‌دانكردنه‌وه ‌پڕچه‌ك بكه‌ن بۆ ئاینده‌ی نزیك و دوور خۆیان ئامادە بكەن. سه‌ركه‌وتنی بواری په‌روه‌رده ‌به‌م شێوه‌یه‌، گه‌ره‌نتیی پاشه‌ڕۆژێكی سه‌ركه‌وتوو ‌بۆ هه‌مووهاووڵاتیانی كودستان مسۆگەر دەكات".

لە كۆتایی قسەكانیدا بەڕێز نێچیرڤان بارزانی هیوای خواست كە بەشدارانی كۆنگرە بتوانن لەسەر سیستمی نوێی پەروەردە و فێركردن بۆ قۆناغی ئێستا رێك بكەون و گوتی: "هیوادارم له‌م كۆنگره‌یه‌دا بتوانن له‌سه‌ر چوارچێوه ‌و میكانیزمی سیسته‌مێكی په‌روه‌رده‌ی گونجاو بۆ سه‌ده‌ی بیستویه‌ك ڕێك بكه‌ون. پیاده‌كردنی ئه‌و جۆره‌ سیسته‌مه،‌ كاری به‌ردوامی ده‌وێت. هه‌نگاوی یه‌كه‌م، له‌ڕۆژێكی وه‌ك ئێستادا ده‌ست پێده‌كات. تكایه ‌دوودڵ مه‌بن، تكایه‌ سڵ له‌ گۆڕانكاری و دروستكردنی په‌روه‌رده‌ی دواڕۆژ مه‌كه‌نه‌وه‌. به‌هیوای سه‌ركه‌وتنتان بۆ نوێكردنه‌وه ‌و خۆگونجاندن له‌بواری په‌ره‌وه‌رده‌دا له‌گه‌ڵ ڕه‌وتی ژیانی سه‌ده‌ی ئێستاماندا.

هەروەها سوپاس و دەستخۆشی لە بەڕێز وەزیری پەروەردەی حكوومەتی هەرێمی كوردستان د. پشتیوان سادق و هەوكارانی كرد بۆ سازدانی ئەم كۆنگرەیە و سوپاسی هەموو ئەو بەشداربووانەی كۆنگرەی كرد كە ئەمڕۆ چ لە دەرەوە یان ناوەوەی كوردستان تەشریفیان هێناوە و بە كارەكانی خۆیان ئەم كۆنگرەیەكە دەوڵەمەند دەكەن. هەروەها هیوای سیستەمێكی ڕێكوپێك و پەروەردەیەكی باش بۆ كوردستان خواست و گوتی: "ئەگەر ئێمە لەمە سەركەوتین، بە دڵنیاییەوە دەتوانین ئایندەیەكی یەكجار زۆر گەش بۆ وڵاتەكەمان مسۆگەر بكەین، لێرەوە دەست پێدەكات."

لە چوارچێوەی سەردانەكەیدا بۆ شاری سلێمانی، سەرلەبەیانیی ئەمڕۆ یەكشەممە 10/5/2015 بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان و شاندێكی یاوەری پڕۆژی چوارڕیانیی كۆبانێی لە شاری سلێمانی بەسەر كردەوە و لە نزیكەوە ئاگاداری چۆنییەتی بەڕێوەچوونی كاروباری پرۆژەكە بوو. لە وتەیەكدا بۆ سەرپەرشتیارانی پڕۆژەكە بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان وێڕای دەستخۆشی كردن لە سەرپەرشتیارانی پڕۆژەكە، هەروەها گوتی: "ئەوەی ئێمە بیستوومانە ئێوە لەو باروودۆخە سەختە داراییەی کە هەرێمی کوردستان پێیدا تێپەڕدەبێت، پرۆژەکەتان رانەگرتووە و بەردەوام بوونە لە کارکردن ، بۆیە ئێمە هاتوین تا سوپاس و پێزانینی خۆمتان پێشکەش بکەم هەروەها سوپاسی ئەو بەڵێندەرانە دەکەم کە لە پڕۆژەكەدا بەشدار بوونە و خۆراگر بوونە لەبەرامبەر نەبوونی بوودجە و ئەوەیان لەبەر چاو گرتووە کە حکومەتی هەرێم لە چ دۆخێکی ئابووریدا بووە و بەڕاستی باروودۆخێکی سەختی دارایی بوو." لە بەشێكی دیكەی قسەكانیدا بەڕێز نێچیرڤان بارزانی ئاماژەی بەوە كرد ئەو باروودۆخە سەختەی دارایی تیدەپەڕێ و لە بارەی دەستپێكردنەوەی پڕۆژە وەساوەكانیش جەختی لەوە كردەوە كە ئەوەیان پەیوەندی بە بارودۆخی دارایی حکومەتەوە هەیە و ڕەوشی دارایی حکومەتیش پەیوەندی بە رێککەوتنی نێوان هەولێر و بەغداوە هەیە. ئەوەشی دووپات كردەوە ئەو سیاسەتەی حكوومەتی هەرێمی كوردستان بۆ دووبارە دەستپێكردنەوەی هەموو پرۆژەكان و خەرجكردنی مووچەی فەرمانبەران، سیاسەتێكی ڕاست و لەسەر رێچكەیەكی ڕاست دەڕۆیشت، بەڵام دابەزینی نرخی نەوت كێشەی بۆ ئەو سیاسەتەی حكوومەت دروستكرد. بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان جەختی لەوەش كردەوە كە هەوڵەكانیان بە ئاراستەی باشتركردنی بارودۆخی دارایی هەرێمی كوردستان بەردەوامە و هەركاتێكیش بارودۆخەكە باشتر بوو، پڕۆژە ڕاگیراوەكان دەست پێدەكەنەوە، بەڵام دیاركردنی كاتێك بۆ بنبڕكردنی ئەو كێشەیە كارێكی ئەستەمە.

هەر لە میانی سەردانەكەی بۆ شاری سلێمانی، پێشنیوەڕۆی ئەمڕۆ یەكشەمه 10/5/2015 بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان و شاندێكی یاوەری شاری پزیشكی فاروقی بەسەر كردەوە كە پرۆژەیەكی پزیشكی كەرتی تایبەتە.

لە سەردانەكەدا بەڕێز سەرۆك وەزیران و شاندی یاوەری بەشە جیاجیاكانی شاری پزیشكی فاروقیان بەسەر كردەوە و لە نزیكەوە ئاگادری كار و چالاكییەكانی بوون.

دواتر لە لێدوانێكی ڕۆژنامەوانیدا بۆ كەناڵەكانی ڕاگەیاندن، بەڕێز نێچیرڤان بارزانی ئاماژەی بەوە كرد كە دەمێك بوو دەیویست پڕۆژەی شاری پزیشكی فاروق لە سلێمانی ببینێت و دەستخۆشی لە فاروقی مەلا مستەفا كرد بۆ ئەو کارە جوانەی و گوتی: "ئەم پڕۆژەیە نەک تەنیا بۆ سلێمانی، بەڵکو بۆ هەموو کوردستان و عێراقیش پڕۆژەیەکی دەگمەن و تا بڵێی رێکوپێک و جوانە ".

لە بەردەوامی لێدوانەكەیدا بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان هەروەها دەستخۆشی لە فاروقی مەلا مستەفا كرد بۆ هەموو ئەو پرۆژانەی لە سلێمانی و كوردستان بە شێوەیەكی گشتی ئەنجامی داون و هیوای خواست ئەو نموونانە لە كوردستان زۆرتر بن بە تایبەتی كە سەرمایەی خۆیان لە كوردستان بەگەڕ خستووە و ئەو داهاتەی كە دەستیشیان كەوتووە، هەر لە كوردستان بەكاریان هێناوە.

لەبارەی رێككەوتنی نێوان هەرێمی كوردستان و عێراقیش بەڕێز نێچیرڤان بارزانی بۆ كەناڵەكانی ڕاگەیاندن گوتی: "رێککەوتنی ئێمە لەگەڵ بەغدا بەپێی یاسای بودجەی عێراقە بۆ ساڵی 2015 کە ئێمە 550 هەزار بەرمیل نەوت بدەین بە حکومەتی عێراق و لەبەرامبەردا ئەوان دەبێت بودجەی هەرێمی کوردستان کە تریلیۆنێک و 200 ملیار دینارە، بدەنە هەرێم. بەداخەوە ئەوان تاوەکو ئێستا پابەندی ئەو رێککەوتنە نین. بە دڵنیاییەوە ئێمە لە هەرێمی کوردستان پابەند بووین بەو رێککەوتنانە و هیوادارین عێراقیش پابەندی ئەو رێککەوتنانە بێت ، ئەگەر ئەوان دەیانەوێت لەسەر بنەمای كڕیاری نەوت هەڵسوکەوت لەگەڵ هەرێمی کوردستان بکەن، ئێمە لاریمان نییە، بەڵام ئەو كات دەبێت رێککەوتنێکی نوێ لەگەڵ بەغدا بکەین چونکە دەبێت هەندێك شت لەو رێککەوتنە بگۆڕدرێت".

هەر لەمیانی سەردانەكەیدا بۆ شاری سلێمانی، نیوەڕۆی ئەمڕۆ یەكشەمە2015/5/10 بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان و شاندێكی یاوەری سەردانی باڵەخانەی پارێزگای سلێمانی كرد و لەلایەن پارێزگار و جێگرەكەی و ستافی پارێزگاوە پێشوازی لێكرا.

لە دیدا بەڕیز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان پیرۆزبایی لە پارێزگار و جێگرەكەی و ستافی نوێی پارێزگای سلێمانی كرد بەبۆنەی دەست بەكاربوونیان و هیوای خواست كە وەك یەك ستاف و بە تیم كارەكانیان ئەنجام بدەن و هەرچی زۆرتر خزمەت بە خەڵكی شار و پاریزگای سلێمانی بكەن.

لە بەشێكی دیكەی كۆبوونەوەكەدا باس لە كێشە و گرفتەكانی سنووری پارێزگای سلێمانی كرا بە تایبەت لە ڕووی ئاو و كارەباوە و ئەنجامدانی پرۆژەی زیاتر بۆ خزمەتی زیاتری هاوڵاتیان.

دواتر لە لێدوانێكی ڕۆژنامەوانیدا بۆ دەزگاكانی ڕاگەیاندن، بەڕێز نێچیرڤان بارزانی باسی كۆبوونەوەی لەگەڵ ستافی پارێزگای سلێمانی كرد و گوتی: "لەگەڵ پارێزگار باسی کێشەکانی سلێمانیمان کرد و بەشێوەیەکی گشتی ئەو کێشانەی کە تا ئێستا ماونەتەوە و هەروەها باسی ئەو پرۆژانەمان کرد کە ئێستا پێویستیان بەوە هەیە پارەیان بۆ خەرج بکرێت و سلفەیان پێبدرێت. من و وەزیری دارایی پشتیوانی خۆمان بۆ پارێزگار دەربڕیوە لەبەرامبەر ئەوکارانەی کە تا ئێستا کردویەتی  و هەروەها دەستخۆشی لە پارێزگاری سلێمانی دەکەم کە لەوەتەی دەست بەکاربووە بە تیم لەگەڵ ستافەکەی کاردەکات و هیوادارم ئەو رۆحیەتی کارکردنە لەنێوانیاندا بمێنێ و هەموومان بتوانین بە تیم کاربکەین بۆئەوەی زیاتر خزمەتی ئەو وڵاتە بکەین".