ئێوارەی ئەمڕۆ چوارشەممە 3/6/2015 لە شاری زاخۆ بە ئامادەبوونی بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان و بەڕێزان عەبدولحسێن عەبتان وەزیری وەرزش و لاوانی عێراق و وەزیری رۆشنبیری هەرێمی كوردستان و سەرۆكی یەكێتی ئۆڵۆمپی عێراق و پارێزگاری دهۆك و بەرپرسانی حكوومی و حزبی لە ناوچەكە و جەماوەرێكی زۆر، لە ڕێوڕەسمێكدا یاریگای نێودەوڵەتیی تۆپی پێ لە زاخۆ كرایەوە.

لە ڕێوڕەسمی كردنەوەی یاریگای نێودەوڵەتیی زاخۆدا كە لەسەر ئاستی هەرێمی كوردستان و عێراق یارگایەكی هەرە مۆدێرن و جوانە، سەرەتا هەریەك لە بەڕێزان سەرۆكی یەكێتی ئۆڵۆمپی عێراق و وەزیری وەرزش و لاوانی عێراق و سەرۆكی یانەی زاخۆ و پارێزگاری دهۆك وتەیان پێشكەشكرد و دواتر بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان وتەیەكی پێشكەشكرد و تیایدا پیرۆزبایی لە خەڵكی كوردستان و عێراق بە شێوەیەكی گشتی و بە تایبەتی خەڵك و وەرزشوانانی زاخۆ كرد و ئاماژەی بەوە كرد كە كردنەوەی یاریگاكە بەشێكە لە سەركەوتنەكانی گەلی كورد كە پەیمانی بەخۆی داوە سەركەوێت و بەردەوام بێت لە پێشكەوتن و هەر بەردەوامیش دەبێت.

هەروەها كردنەوەی ئەو یاریگایەشی بە پاداشتێكی بچووك بۆ خەبات و تێكۆشان و قوربانیدانی گەورەی خەڵكی خۆڕاگری زاخۆ لە قەڵەمدا كە لە هەموو شۆڕش و ڕاپەڕینەكانی كوردستان قوربانی زۆری داوە و ئێستاش بە دەستێك لە بەرامبەر دڕندەترین رێكخراوی تیرۆرستی بەرگری لە خاك و خەڵكی كوردستان دەكەن و قوربانی دەدەن و بە دەستێكی دیكەش لە لایەنی مرۆڤییەوە پێشوازی لە دەیان هەزار ئاوارە دەكەن و هاوكارییان پێشكەش دەكەن، بۆیە زاخۆ و دەڤەرەكانی دیكەی سەر بە پارێزگای دهۆك و بادینان بە شێوەیەكی گشتی شایەنی كار و پرۆژە و خزمەتی باشتر و گەورەترن. هەروەك دەستخۆشی لە پارێزگار و دامودەزگەكانی سنوری پارێزگای دهۆكی كرد بۆ ئەو كارەی كە كردوویانە و سوپاسی كردن.

جەختی كردەوە كە بە كردنەوەی ئەم یاریگایە بۆ دۆست و دوژمنان سەلماندمان خەڵكی كوردستان ئیرادەی خۆی بۆ ژیان و پێشكەوت لەژێر هیچ فشار و زولم و تیرۆر و شەڕ و پیلانگێڕییەك لەدەست نادات و هەروەها نە دروستكردنی بەربەست و نە ئابلوقە و نە بڕینی مووچە و بودجە خواستی گەلی كورد بۆ بەرەو پێشەوەچوون و ئاوەدانی و سەركەوتن لاواز ناكات.

دواتر هاتە سەر باسی سەركەوتنەكانی پێشمەرگە و ئاماژەی بەوە كرد كە پێشمەرگە كارێكی وای كردووە لە هەموو جیهان دەنگی داوەتەوە و سڵاو و ڕێزی بۆ هەموو پێشمەرگەكان لە سەنگەرەكانی بەرگری لە كوردستان هەر لە خانەقین تا شنگال نارد و ئەو بەرگرییەی پێشمەرگەی بەرز و پیرۆز نرخاند.

لە بارەی بە پارێزگا كردنی زاخۆش هەروەك جەماوەری ئامادەبوو بە دەنگی بەرز باسیان دەیانگوتەوە، بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان دووپاتی كردەوە كە پێش ئێستاش ئەو بابەتە باسی لێوە كراوە و مافی بە پارێزگابوونی بە مافی خەڵكی زاخۆ زانی، بەڵام لە هەمان كاتدا ئاماژەی بەوە كرد كە ئەو بابەتە پێویستی بە پشووفراوانی هەیە چونكە تەنیا پەیوەست نییە بە بڕیاری كەسێك، بەڵكو پەیوەندی بە هەرێمی كوردستان و لایەنە سیاسییەكان و حكوومەتی عێراقیشەوە هەیە. ئەوەشی خستە ڕوو كە ئەوەی ئێستا لە توانا دایە بۆ ئەم بابەتە بكرێت ئەوەیە كە لە قۆناغی ئێستادا دەستەڵاتی فەرمانگەكانی زاخۆ زیاتر بكرێت و مەسەلەی بە پارێزگا كردنیش هەر لە بیری حكوومەت دەبێت.

لە كۆتاییدا خۆشحاڵی خۆی بۆ ئەو پۆلە ئافرەتە پێشمەرگانە دەربڕی كە لە ئەكادیمیای سەربازی زاخۆ پەروەردە كراون و لەناو یاریگاكەدا نمایشی جیاوازیان پێشكەشكرد، بە ئاماژەیەكی گرنگی لەقەڵەمدا كە پێویستە هەموو لایەك لە هەوڵ و تێكۆشان بەردەوام بێت بۆ خزمەتكردنی كوردستان و پشتگیریی ئافرەتانیشی بۆ بەرەوامی خەبات بە كارێكی پێویست زانی و پیرۆزبایی لێكردن و هیوای خواست نمونەیان زیاد بێت.

ئەمەش دەقی وتاری بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستانی:

ئاماده‌بوویێت خۆشتڤی،

وه‌رزشڤان و وه‌رزشدۆستێت باژێڕێ عه‌زیرێ زاخۆ،

خه‌لكێ هێژایێ دەڤەرا زاخۆكا ده‌لال،

ئێڤاریا وە باش،

هون هه‌می ب خێر بێت سەرچاڤا...

ئەز گەلەك كەیفخۆشم ئەڤرۆ ل ڤێ ئێڤاریێ بەشدار دبم دگه‌ل هه‌وه بۆ ڤەكرنا یاریگەها زاخۆ ، كو ل سه‌ر ئاستێ هه‌رێما كوردستانێ و عیراقێ، یاریگه‌ها هه‌ری مۆدێرن و هه‌ری جوانه پیرۆز بیت ل شارێ زاخۆ‌. ڤه‌كرنا ڤێ وەرزشگەهێ ل هه‌می وه‌رزشڤانێت زاخۆ، ل خه‌لكێ دەڤەرا زاخۆیا دەلال و خۆشتڤی ، ل كوردستانێ، ل عێراقێ پیرۆز دكەین.

ئه‌ڤ یاریگه‌هه‌ به‌شه‌كێ دیه‌ ژ چیرۆكا سه‌ركه‌فتنا ملله‌تێ مە، كو ب درێژاهیا دیرۆكێ قوربانیی دا و سۆزا دگه‌ل خۆ دای، كو سه‌ركه‌ڤیت و دێ هه‌ر و هه‌ر پێشكه‌ڤیت.

دەنگا وە بڵندە بۆ پارێزگەهبوونی، ئەڤە بەری نها ژی مە بەحس كریە، ئەڤە حەقەكێ وەیە، خەباتا وە، خۆڕاگرییا وە، خزمەتا وە ل هەر ئاستەكێ ل قوربانیدانێ ل خەباتێ، ل ئابووریا ئەڤ وەلاتەی حەقێ وەیە، بەلێ دڤێت بێهنا وە دگەل ڤێ مژارێ یا فرە بیت، مەسەلێ پەیوەندی ب بڕیارا یەك كەسی ڤە نییە، بەلكو پەیوەندی یا ب هەرێما كوردستانێ و لایەنێت سیاسی و عێراقێ ڤە هەی. ئەو تشتێ ڤێ گاڤێ ئەز دكارم بێژم ئەوە كو ئەم سۆزێ ددەین دەستهڵاتا فەرمانگەهێت زاخۆ ئەم زێدە بكەین بۆ ڤێ قۆناغێ و بێگومان مەسەلا پارێزگەهبوونێ ژی دێ ل بیرا مە بیت.

ئەڤ یاریگەهە ئەڤرۆ ل زاخۆ هاتە ڤەكرن، پاداشته‌كێ بچویكه‌ بۆ خه‌بات و تێكۆشین و قوربانیدانا مه‌زنا خه‌لكێ خۆڕاگرێ زاخۆ، كو د هه‌می شۆڕه‌ش و سه‌رهلدانێت كوردستانێدا، گیان و خوین و شه‌هید دانه‌ و پێشكەشی كوردستانێ و ملله‌تێ كورد كرینه‌.

قه‌هره‌مانی و مێرخاسی یێت خه‌لكێ زاخۆ ل شۆڕه‌شا ئه‌یلوولا مەزن، ڕۆلێ وان د شۆڕه‌شا گولانێدا ڕۆله‌لێ مه‌زن و به‌رچاڤه‌، ئه‌ڤرۆ ژی كو كوردستان به‌رامبه‌ری دڕنده‌ترین رێكخستنا تیرۆرێ، به‌ڕه‌ڤانیێ ل كوردستانێ و كوردستانیان و ل هه‌می مرۆڤاهیێ دكه‌ت، دیسا خه‌لكێ زاخۆ و ڤێ ده‌ڤه‌را هێژا، خودانێت سه‌ربلندی و قه‌هرمانییه‌كا مه‌زنن، سه‌ركه‌فتنێت ئه‌ڤرۆ یێت كوردستانێ، ب خوینا گه‌شا ب ده‌هان شه‌هیدێت كوردستانێ ل وان دەڤەران ژی دەڤەرا زاخۆ هاتینە بدەستڤە ئینان.

ژبه‌ر هندێ زاخۆكا ده‌لال، باژێڕێ ژیانێ، هێژایی گه‌له‌ك و گه‌له‌ك خزمەتێن زێدەترە ل تشتێن كو ئەڤرۆ ئەم دبینین. هه‌ر خزمه‌ته‌كا بێتە كرن، هەر پڕۆژەیەكا بێتە بجهئینان بەرسڤەكە ژبۆ ماندیبوونا پێشمەرگە یێت مە یێت قەهرەمان یێت ڤێ دەڤەرێ، بەرسڤەكە بۆ خوینا شەهیدا، بەرسڤەكە بۆ ماندیبوونا دەڤەرا زاخۆ كو هەمیشە پێشەنگ بوونە ل پاراستنێ و بەرخوەدانێ و خەباتێ خوە ماندیكرنێ بۆ وان دەستكەفتێت كو مللەتێ مە خەبات بۆ كری و شەهد بۆ دای و خوین بۆ ڕێشتی. 

ئه‌ڤرۆ ژی كو ئه‌م هه‌می پێكڤه‌ ڤێ یاریگه‌هێ ڤه‌دكه‌ین، ئه‌م ب ڕێز و پێزانینه‌كا مه‌زن، گیانێ پیرۆزێ وان هه‌می شه‌هیدا، شه‌هیدێت شۆڕەشا ئه‌یلوولێ، شه‌هیدێت گولانێ، شه‌هیدێت ئه‌نفالا، گرتی و بێسه‌روشوینا، شه‌هیدێت ئه‌ڤرۆ یێت شه‌ڕێ دژه‌تیرۆرێ دئینینه‌ڤ بیرا خۆ، سه‌رێ خۆ ل به‌ر مه‌زناهیا گیانێ وان دچه‌مینین، سلاڤا بۆ گۆڕا وان ئازیزا دهنێرین و سۆزێ نەڤەدكەین كو لسەر ڕێكا وان دێ بەردەوام بین بۆ ئازادیا كوردستانێ.

هه‌ر د ڤێ هه‌لكه‌فتنێدا، تڤیا جامێریا خه‌لكێ زاخۆ و دهۆكێ و به‌هدینا ب گشتی ژبیر نه‌كه‌ین، كو گه‌له‌ك مه‌ردانه‌ ده‌رگه‌هێ دل و مال و گوند و باژێڕ و ده‌ڤه‌را خۆ، بێ جوداهی بۆ خوشك و برایێت خۆ یێت ئاواره‌ و په‌نابه‌رێت ژ هه‌می پێكهاتێت دینی و نه‌ته‌وه‌یی ڤه‌كرن و ب دلگه‌رمی پێشوازی ل وان كر، ب هه‌می ڕه‌نگا هاریكاریا وان كر، د جهێ خۆ دایە ب ناڤێ حكوومەتا هەرێما كوردستانێ سوپاسییەكا گەرم یا خەلكێ دەڤەرا زاخۆ و دهۆك و بادینا ب گشتی بكەین بۆ وێ جامێریا وان كری و دەرگەهێ خۆ ڤەكری ب وان عەزیزێت لێقەومایی ئەوێت كو بەرێ خۆ دایە دەڤەرا وان، سوپاس بۆ وە هەمیان، سوپاس بۆ زاخۆ، سوپاس بۆ دهۆك، سوپاس بۆ هەموو باژێڕێن دەڤەرا بادینا، ئاكرێ بەردەڕەش و ئامێدیێ و هەمی دەڤەران.

ب تایبه‌تی گه‌له‌ك و گه‌له‌ك سپاسیا هه‌می خه‌لكێ ده‌ڤه‌رێ دكه‌ین كو ده‌ستپێكا سالا خاندنێ، گه‌له‌ك ته‌حه‌مول كر و زارۆكێت وان بۆ ده‌مه‌كێ درێژ، ژ خوندنێ پاشكه‌ڤتن، چونكی هه‌می قوتابخانه‌ ببوونه‌ په‌ناگه‌ها خوشك و برایێت ئاواره‌ و په‌نابه‌ر، ئەڤ خۆڕاگریا وە جهێ سوپاس و پێزانینێ یە.

هه‌روه‌سا من دڤێت ب ڤێ هەلكەتنێ سوپاسیا پارێزگەهێ دهۆكێ و دامودەزگەهێت وێ و بڕێڤەبەرێت گشتی ل دهۆكێ بكەین بۆ ئەو كارێ وان كری، بۆ ئەو خزمەتا وان كری د ڤێ هەیامێ دا، دەستخۆشیێ ل وان دكەم.

ئاماده‌بوویێت هێژا،

ژ لایه‌كێ دیڤه‌، ئه‌ڤرۆ كو ئەم ڤێ یاریگه‌هێ ڤه‌دكه‌ین، ئه‌م جاره‌كا دی بۆ هه‌می دۆستا و بۆ نه‌یارا ژی دسه‌لمینین، كو خه‌لكێ كوردستانێ به‌رامبه‌ر چ زه‌خت و زۆری و، به‌رامبه‌ر چ تیرۆر و شه‌ڕ و پیلانا ژی، ئیراده‌ و خواستا خۆ یا بۆ ژیانێ و پێشكه‌ڤتنێ ژده‌ست ناده‌ت!، چ ئاسته‌نگ و دۆرپێچ و، چ بڕینا بودجه‌ و مووچا، ئیسرارا مه‌ یا بۆ به‌ره‌ڤ پێشڤه‌چوونێ و ئاڤاكرنێ و سه‌ركه‌فتنێ، لاواز ناكه‌ت، بەلكی ئیسرارا مە مكومتر دكەت بۆ سەركەفتن و گەهشتن ب وان ئارمانجا یێت كو شەهیدێت مە خوینا خۆ دای و پێشمەرگێ مە بۆ ماندی بووی و مللەتێ مە خەبات بۆ كری.

ئه‌ڤرۆ خۆراگری یا پێشمه‌رگێت مە، كارەكێ وەسا كریە كو ناڤێ پیرۆزێ پێشمەرگەی ل جیهانێ دەنگ ڤەدایە، لێرە ب ناڤێ وە سڵاڤ و ڕێزێت خۆ بۆ هەر پێشمەرگەیەكی ل خانەقیت تا دگەهیتە بەرۆكێت شەڕی ل شنگالێ دهنێرین و ب ناڤێ وە سڵاڤان بۆ وان دنێرین و دەستخۆشی و پیرۆزباهیێ ل وان دكەین بۆ وێ بەرگری و بەرخوادانا ئەڤرۆ ئەو دكەن بۆ پاراستنا دەستكەفتێت مللەتێ مە، بۆ پاراستنا خوینا شەهیدێت مە، بۆ پاراستنا ماندیبوونا مە، سڵاڤێت مە لێرە بۆ هەر پێشمەرگەیەكی ل شنگال تا خانەقین و كەركووك و هەمی دەڤەرێت كوردستانێ.

ئەڤرۆ ئەز گەلەك كەیفخۆش بووم یا كو من لڤیرە دیتی، كۆمەڵەكا گەنجێت رێكوپێك یێت ئافرەت من دیتن كو ل ئەكادەمیا زاخۆ یا لەشكەری هاتینە پەروەردەكرن، ئەڤە نیشانەیەكێ زۆر جوان و گرنگە كو دڤێت ئەم كارێ خۆ بەردەوام بكەین، بێگومان پشتەڤانیا ئافرەتان بۆ بەردەوامیا خەباتا مە تشتەكێ پێدڤی یە و ئەز پیرۆزباهیێ ل وە دكەم و هیڤیدارم نمونەیا وە زێدەتر ببیت.

جارەكا دی ئەز ڤەكرنا ڤێ یاریگەهێ ل خەڵكێ زاخۆ و كوردستان و هەمی عێراقێ پیرۆز دكەم.

ئێڤاریا وە باش و هون هەمی بخێر بێن و زۆر سوپاس....

نیوەڕۆی ئەمڕۆ پێنجشەممە 4/6/2015 لە شاری دهۆك بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان لەگەڵ ژمارەیەك لە فەرماندە و پلەداران و بەرپرسانی سەربازی پێشمەرگە و پێشمەرگە خۆبەخشەكان لە میحوەر و بەرەكانی جەنگ لە ناوچەكانی ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆر لە سنووری هەردوو پارێزگای دهۆك و مووسڵ كۆبووەوە.

لە كۆبوونەوەكەدا فەرماندەكانی پێشمەرگە بە دوور و درێژی باسیان لە دۆخی ئێستای بەرەكانی جەنگ و ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆر كرد و تیشكیان خستە سەر دوایین پێشهاتە سەربازییەكانی ئەو سنوورە و ڕایانگەیاند كە پێشمەرگە بە ورەیەكی بەرزەوە لە بەرگریدایە بۆ پاراستنی سنوورەكانی ئەو ناوچەیە و بەردەوام پاشەكشێ بە تیرۆرستانی داعش دەكات و گورزی گەورەیان لێدەدات.

هەروەها باسیان لە هاوكاری و هەماهەنگیی هێزەكانی هاوپەیمانیی نێودەوڵەتی دژی داعش لەگەڵ پێشمەرگە كرد كە بە بۆردومانی ئاسمانی لە ڕێگەی فڕۆكە جەنگییەكانەوە بەردەوام ئەو پێگە و بنكانەی داعش بە ئامانج دەگرن كە هەڕەشە لەسەر پێشمەرگە و ناوچەكە دروست دەكەن. لە پێناو باشكردنی بارودۆخی بەرەكانی جەنگیش، چەند داواكارییەكیان بەرەوڕووی بەڕێز سەرۆك وەزیران كردەوە.

لای خۆیەوە بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان وێڕای دەستخۆشی بۆ پێشمەرگەی كوردستان و پێشمەرگە خۆبەخشەكان كە بەردەوام هێرشەكانی تیرۆر تێكدەشكێنن، هەروەها سەرەخۆشی بۆ خانەوادەی ئەو پێشمەرگە قارەمانانە دووپات كردەوە كە لە شەڕی بەرگریكرن لە كوردستان لە دژی تیرۆریستان گیانیان بەخشیوە و شەهید بوون، ڕێز و پێزانینی خۆی و حكوومەتی هەرێمی كوردستانی بۆ خانەوادەی شەهیدان دەربڕی.

لە بەشێكی دیكەی دیدارەكەدا بەڕێز سەرۆك وەزیران باسێكی تێروتەسەلی لەسەر گرنگیی ڕۆڵی پێشمەرگە قارەمانەكانی كوردستان لە ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆر و پاراستنی بێ جیاوازی ناوچە جیاجیاكانی كوردستان كە ڕووبەڕووی شەڕی تیرۆر بوونەتەوە، پێشكەشكرد و ڕوونی كردەوە كە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بە چاوی ڕێزەوە لە ڕۆڵی قارەمانانەی پێشمەرگە بۆ پاراستنی ناوچەكە و پێكهاتە ئایینی و نەتەوەییەكان دەڕوانێت. هەروەها دووپاتی كردەوە كە حكوومەتی هەرێمی كوردستان لە هەوڵی بەردەوامدایە بۆئەوەی لە ڕێگەی حكوومەتی عێراق و كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و هاوپەیمانی نێودەوڵەتییەوە تەواوی پێداویستییەكانی پێشمەرگە دابین بكات بۆئەوەی بتوانێت باشتر ڕووبەڕووی تیرۆریستان ببێتەوە و تێكیان بشكێنێت.

بەڕێز سەرۆك وەزیران دووبارە پرسە و سەرەخۆشی لە خانەوادەی پێشمەرگە شەهیدەكان كرد و دەستخۆشی لە چاونەترسی و نەبەردییەكانی پێشمەرگە قارەمانەكان كرد.

لە بەردەوامی سەردانەكەیدا بۆ پارێزگای دهۆك، نیوەڕۆی ئەمڕۆ پێنجشەممە 4/6/2015 بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان لەگەڵ بەڕێزان پارێزگار و بەڕێوەبەران و بەرپرسانی یەكە ئیدارییەكان و دامودەزگا حكوومییەكانی سنووری پارێزگای دهۆك كۆبووەوە.

لە كۆبوونەوەكەدا ئامادەبووان باسیان لە كێشە و گرفتەكانی دامودەزگا خزمەتگوزارییەكانی سنووری پارێزگاكەیان كرد و پێداویستییەكانی ئەو سنوورەیان لە هەموو كەرتە خزمەتگوزارییەكانی وەك ئاو، كارەبا، تەندروستی، پەروەردە، شارەوانییەكان، خۆراك و خواردەمەنی، ئاسایش و هێزەكانی ناوخۆ، ڕێگەوبان و تەواوی كەرتەكان خستە ڕوو.

هەروەها تیشكیان خستە سەر ئەو بارقورسییەی كە لەسەر دامودەزگا كارگێڕی و خزمەتگوزارییەكانی پارێزگای دهۆك لە ئەنجامی شەڕی دژی تیرۆر و هاتنی ئەو ژمارە زۆرەی ئاوارە و پەنابەران، دروست بووە.

لە لای خۆیەوە بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان سوپاس و پێزانینی خۆی و حكوومەتی هەرێمی كوردستانی بۆ ئەو كار و خزمەتگوزارییانە دووپات كردەوە كە دامودەزگا حكوومییەكانی پارێزگای دهۆك پێشكەش بە ئاوارە و پەنابەرانی كردووە و جەختی لەوە كردەوە كە حكوومەتی هەرێمی كوردستان هەموو هەوڵێك دەدات پێداویستییەكانی لایەنە پەیوەندارەكانی سنووری پارێزگاكە دابین بكات بۆ ئەوەی بتوانن خزمەتگوزاریی پێویست پێشكەش بە هاوڵاتیان و ئاوارە و پەنابەران بكەن و دام و دەزگاكانی حكوومەت وەك پێویست كار و ئەركەكانی خۆیان جێبەجێ بكەن.

ئێوارەی ئەمڕۆ چوارشەممە 2015/5/13 بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە بەڕێزان ئەكیهیكۆ تاناكا سەرۆكی دامەزراوەی گەشەپێدانی ژاپۆنی (جایكا) و  باڵیۆزی ژاپۆن لە عێراق و شاندێكی یاوەریان كرد.

لە دیدارێكدا بەرێز سەرۆكی دامەزراوەی جایكا سوپاس و پێزانینی خۆی بۆ ئەو هاوكاریی و ئاسانكارییەی حكوومەتی هەرێمی كوردستان دەربڕی كە لە كاتی جێبەجێكردنی پرۆژەكانیان لە هەرێم پێشكەشیان كراوە و بۆ پرۆژەكانی داهاتووشیان پێشكەشیان دەكرێ.

هەروەها باسی لە پرۆژەكانی ئاو و ئاوەڕۆ لە شارەكانی هەولێر و دهۆك و سلێمانی و هەڵەبجە كرد كە بە پارەداركردنی دامەزراوەی جایكا بەشێك لەو پرۆژانە كەوتوونەتە بواری جێبەجێكردن و بەشێكی دیكەشیان لە داهاتوویەكی نێزیكدا دەكەونە بواری جێبەجێكردنەوە. ئەوەشی دووپات كردەوە كە لەسەر جێبەجێكردنی پڕۆژەكانیان لەسەر ئاستی عێراق بە شێوەیەكی گشتی و بە تایبەتی لە هەرێمی كوردستان، بەردەوام دەبن.

لای خۆیەوە بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان سوپاسی دامەزراوەی جایكا و حكوومەت و خەڵكی ژاپۆنی كرد بۆ ئەو هاوكارییانەی لەڕابردوودا بۆ هەرێم كردوویانە و هەروەها ئەو پڕۆژانەی كە ئێستا جێبەجێیان دەكەن. ئاماژەی بەوەش كرد كە هەرێمی كوردستان پێویستی بە بەرەوپێشەوە بردنی زیاتری ژێرخانەكەیەتی و بۆ ئەم مەبەستەش دەتوانن سود هەم لە ئەزموون و هەم لە پارەداركردنی ژاپۆن وەرگرن بۆ جێبەجێكردنی پرۆژەی پێویست بە تایبەتی ئەو پرۆژانەی لە داهاتوودا لە بوارەكانی ئاو و ئاوەڕۆدا لە شاری هەولێر جێبەجێ دەكرێت.

لە بەشێكی دیكەی قسەكانیدا بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سوپاسی دامەزراوەی جایكای كرد بۆ كردنەوەی خولی ڕاهێنان بۆ ژمارەیەك لە كارمەند و كادیرانی حكوومەتی هەرێمی كوردستان بۆئەوەی لە بوارە جیاجیاكاندا پسپۆڕیی و كارامەیی زیاتر بەدەست بهێنن.

ئەمڕۆ پێنجشەممە، 14ی ئایاری 2015، به‌ڕێزان نێچیرڤان بارزانی سەرۆکی حکوومەتی هەرێمی کوردستان و قوباد تاڵه‌بانى جێگری سەرۆک وەزیران و وەزیرانی په‌یوه‌ندار، سەردانی پەرلەمانی کوردستانیان کرد و لە لایەن به‌ڕێزان د. یووسف محەمەد سادق سەرۆکی پەرلەمان و د. جەعفەر ئیمینکی و فەخرەدین قادر سکرتێری پەرلەمان و پێشوازییان لێ كرا و له‌گه‌ڵ سەرۆکی فراکسیۆنەکانی پەرلەمان و لیژنە تایبەتمەندەکانی پەرلەمان کۆبوونەوەیەک ساز کرا.

لە سەرەتای کۆبوونەوەکەدا، بەڕێز د. یووسف محەمەد سادق سەرۆکی پەرلەمان، هیوای خواست کۆبونەوەکە هەنگاوێک بێت بەرەو کۆدەنگیی نیشتمانی لەسەر پرسە تایبەتمەندەکانی پەیوەست بە ژیانی هاووڵاتیانی  کوردستان، داوای لە شاندی حکوومەتی هەرێمى كوردستان کرد، دواهەمین هەنگاو پێشهاتەکانی نێوان هەرێم و بەغدا بۆ شاندی پەرلەمان بخەنە ڕوو.

بەڕێز نێچیرڤان بارزانی ، ئاماژەی بە گرفتەکانی نێوان هەرێم و بەغدا کرد و وتی "بەداخەوە بەغدا هەرجارەی بە بیانوویەک کێشەمان  بۆ درووست دەکات، ئێمە پانەندی ڕێکەوتنەکە بووین و نەوتی پێویستمان ناردووە، بەڵام بەغدا بودجەى هەرێمی كوردستانى وەک خۆی نەناردووە."

لەبارەی پلانی داهاتووی حکومەتی هەرێمى كوردستانه‌وه‌، بۆ ئەم پێشهاتە نوێیە، به‌ڕێز سەرۆک وەزیران گوتی:"هەرێمی کوردستان کارتی بەدەستەوەیە بەکاری بێنێت، بەڵام دەمانەوێت دەرفەتێک بدەینەوە بە بەغدا و لە ڕێگەی دانیشتنەوە گرفتەکان چارەسەربکەین." دواتر وەزیرانی تایبەتمەند و سەرۆکی فراکسیۆنەکان و ئەندامانی لیژنە تایبەتمەندەکانی پەرلەمان پرسیاریان ئاڕاستەی شاندی حکومەتی هەرێم کرد."

له‌ كۆبوونه‌وه‌كه‌دا فراكسیۆنه‌كانى په‌رله‌مانى كوردستان و لیژنه‌ په‌یوه‌نداره‌كان، پشتگیرییان بۆ حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان دووپات كرده‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ى له‌ ئه‌گه‌رى پابه‌ندنه‌بوونى حكوومه‌تى فیدرال به‌ یاساى بودجه‌ى عیراقه‌وه‌ و نه‌ناردنى بڕه‌ پاره‌ى شایسته‌ى هه‌رێمى كوردستان، حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان بریارى خۆى بدات و به‌پێى یاساى په‌رله‌مانى كوردستان ڕێكارى دیكه‌ بۆ دابینكردنى بودحه‌ى پێویست بۆ هه‌رێمى كوردستان بگرێته‌ به‌ر.

لە کۆتایی کۆبوونەوەکەدا، سەرۆکی پەرلەمانی کوردستان وتی: بەداخەوە حکوومەتی بەغدا پابەندی یاسای بودجە نەبووە، ناکرێت پێشمەرگە لە بەرەکانی پێشەوەی شەڕی تیرۆرستاندا خوێنی بڕژێت و بەغداش بە بیانووی جیاواز بودجەکەی ببڕێت.

دوابەدوای کۆبوونەوەکەش لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەنووسیدا، سەرۆکی پەرلەمان و سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیران ناوەڕۆکی کۆبوونەوەکەیان بۆ ڕۆژنامەنووسان خستە ڕوو.

نیوەڕۆی ئەمڕۆ پێنجشەممە 2015/5/14 بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە بەڕێز ژینیان هێنس وەزیری بەرگریی هۆڵەندا و شاندێكی یاوەری كرد.

لە دیدارێكدا وەزیری بەرگریی هۆڵەندا دەستخۆشی لە هێزەكانی پێشمەرگە و ڕاهێنەرانیان كرد كە لە هەولێر لە لایەن پسپۆڕانی سەربازیی هۆڵەندا و هاوپەیمانانه‌وه‌ مەشق و ڕاهێنانی پێویستیان پێدەكرێت و خۆشحاڵیی خۆی دەربڕی كە هێزەكانی پێشمەرگە توانیویانە لەو مەشق و ڕاهێنانانە سەركەوتوو بن و بە شێوەیەكی دڵسۆزانە كارەكانی خۆیان ئەنجام دەدەن.

لە بەشێكی دیكەی قسەكانیدا وەزیری بەرگریی هۆڵەندا ئاماژەی بەو قوربانییە گەورەیه‌ی هێزی پێشمەرگە كرد كە بۆ پاراستنی خاكی كوردستان دەیدات و ڕێز و سوپاسی خۆی بۆ ئەو قارەمانیه‌تی و نەبەردیەی پێشمەرگە نیشان دا. ئەوەشی خستە ڕوو كە ئەوان ڕێكخراوی تیرۆریستیی داعش تەنیا وەك مەترسییەك لەسەر هەرێمی كوردستان نابینن، بەڵكو مەترسییە بۆ سەر ئاسایشى هەموو جیهان و بڕیاریان داوە هاوكاری پێشكەش بە پێشمەرگە بكەن بۆ بنبڕكردنی ئەو مەترسییە، بەردەوامیش دەبن لە هاوكارییەكانیان وەك چۆن هەر لە ڕۆژی یەكەمی دروستبوونی مەترسییەكانه‌وه‌ لە چوارچێوەی هێزی هاوپەیماناندا، هاوكارییان پێشكەش بە هەرێمی كوردستان و پێشمەرگە كردووە.

هەروەك سوپاسی حكوومەتی هەرێمی كوردستانی كرد بۆ حەواندنەوە و بەپیرەوەچوونی ئەو ژمارەی زۆرەی ئاواره‌ و پەنابەران كە لە ترسی تیرۆریستانی داعش ڕوویان لە هەرێمی كوردستان كردووە و بە هەموو شێوەیەك خزمەتگوزاری و هاوكاری پێشكەش كردوون.

لای خۆیەوە بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان سوپاسی ئەو سەردانەی وەزیری بەرگریی هۆڵەندا و پەیام و قسە بەنرخەكانی دەرهەق بە هەرێمی كوردستان و پێشمەرگە كرد و ڕێز و پێزانینی حكوومەت و خەڵكی كوردستانی پێشكەش بە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بە شێوەیەكی گشتی و بە تایبەتى حكوومەت و خەڵكی هۆڵەندا كرد كە هەر لە سەرەتای دروستبوونی هەڕەشەی تیرۆره‌وه‌ لە ناوچەكە، هاوكاریی هەرێمی كوردستانیان كردووە و جەختیشی لەوە كردەوە كە پێشمەرگە هەموو ئەركەكانی خۆی بە شێوەیەكی ڕێكوپێك جێبەجێ كردووە و بەردەوامیش دەبێت لەو ئەركە بۆ پاراستنی بنەماكانی دیموكراسی و مافەكانی مرۆڤ و ئەو ئازادیانەی كە جیهانی ئازاد بەرگرییان لێ دەكات.

ئەوەشی خستەڕوو كە ڕاستە ڕووبەرێكی زۆری خاكی كوردستان لە دەستی تیرۆریستانی داعش ڕزگار كراوه‌ و مەترسییەكانیان بە شێوەیەكی بەرچاو كەم كراوەتەوە، بەڵام مەترسییەكە هێشتا كۆتایی نەهاتووە، بۆیە پێویستە هاوكارییەكان لە هەردوو بواری مرۆیی و سەربازی بۆ هەرێمی كوردستان بەردەوام بێت و سوپاسی ئەو ئەفسەر و پسپۆڕە سەربازییە هۆڵەندییانەشی كرد كە مەشق و ڕاهێنان بە پێشمەرگە دەكەن و هیوای بەردەوامیی ئەو مەشق و ڕاهێنانانەی خواست كە سودێكی زۆری بۆ بەرەكانی پێشەوەی هێزی پێشمەرگە لە بەرامبەر تیرۆریستانی داعش هەبووە.

دوای نیوەڕۆی ئەمڕۆ چوارشەممە 27/5/2015 بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە فراكسیۆنی توركمانی لە ئەنجومەنی پارێزگای كەركووك كرد.

لە دیدارێكدا شاندی میوان سوپاسی خۆیان بۆ پێشوازی و هەڵوێستەكانی بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان لە بەرامبەر پێكهاتەی توركمان دووپات كردەوە و جەختیان لەسەر برایەتی و پێكەوەژیان و كاركردن لە پێناو هاوبەشی و پێكەوەییی نێوان تەواوی پێكهاتەكانی كەركووكدا كردەوە. دواتر ڕەوشی پارێزگای كەركووك و سروشتی كاری ئەنجومەنی پارێزگاكە و پەیوەندیی نێوان پێكهاتە نەتەوەیی و ئاینییەكانی پارێزگای كەركووك تاوتوێ كرا و داكۆكی لەسەر گرنگیی برەودان بە پێكەوەژیان و بنەماكانی پێكەوە كاركردن و هاوبەشی لە دەسەڵات و بەڕێوەبردن و كارگێڕیدا لە نێوان پێكهاتە جیاجیاكانی پارێزگای كەركووك كرایەوە.

لە بەشێكی دیكەی دیدارەكەدا باس لە پەیوەندییە دێرینەكانی نێوان كورد و توركمانەكان لە كەركووك بە تایبەتی و لە كوردستان بە گشتی كرا و تیشك خرایە سەر ئەوەی كە پەیوەندی نێوان هەردوو پێكهاتەی كورد و توركمان لە كەركووك پەیوەندییەكی دێرینە و هەردوولا خوازیارن پەیوەندییەكانیان لە هەموو بوارەكاندا بەرەوپێشەوە ببەن و بە كاری هاوبەش و پێكەوەیی لەگەڵ پێكهاتەكانی دیكەی پارێزگاكە، بتوانن كار و خزمەتی باشتر پێشكەش بە پارێزگای كەركووك بكەن.

هەروەها تیشك خرایە سەر كێشە و گرفتەكانی پارێزگاكە وەك فراكسیۆنی توركمانی لە ئەنجومەنی پارێزگای كەركووك ئاماژەی پێدا ماوەیەكە حكوومەتی فیدرالی عێراق بە شێوەیەكی شایستە بە تایبەتی لە ڕووی داراییەوە مامەڵە لەگەڵ پارێزگای كەركووكدا ناكات و بە شێوەیەك لە شێوەكان كەركوكی پشتگوێ خستووە، كە ئەمەش كاریگەرییەكی ڕاستەوخۆی نەرێنی كردۆتە سەر بارودۆخی ژیان و گوزەرانی خەڵكی پارێزگای كەركووك بە شێوەیەكی گشتی. هەروەها داوایان لە بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان كرد لە ڕووی ئابووری و داراییەوە حكوومەتی هەرێمی كوردستان هاوكاریی پارێزگای كەركووك بكات.

لای خۆیەوە بەڕێز نێچیرڤان بارزانی جەختی لەسەر گرنگیی پێكەوەژیان و هاوبەشی لە دەسەڵات و بەڕێوەبردنی كارگێڕیی پارێزگای كەركووك لە نێوان تەواوی پێكهاتەكانی پارێزگاكەدا كردەوە و ئامادەییی خۆی و حكوومەتی هەرێمی كوردستانی دەربڕی بۆ هاوكاریكردنی كەركووك لە بواری ئابووری و داراییدا و هیوای خواست كێشە و گرفتەكان بە دیالۆگ و لێكگەیشتن لە نێوان لایەنەكاندا چارەسەر بكرێت. دووپاتیشی كردەوە كە لەگەڵ سەركردایەتیی سیاسیی هەرێمی كوردستان و لایەنەكان تەواوی پشتگیری لە كاری پێكەوەیی و هاوبەشی نێوان پێكهاتەكانی كەركووك بە گشتی دەكەن بۆ ئەوەی هەمووان پێكەوە بتوانن خزمەتی پارێزگاكە بكەن.

بەڕێز نێچیرڤان بارزانی هەروەها دووپاتی كردەوە كە پرسی توركمان تەنیا پرسی ژمارەی دانیشتوانی پێكهاتەی توركمان نییە لە كەركووك، بەڵكو توركمانەكان پێكهاتەیەكی سەرەكیی پارێزگای كەركووك و هەرێمی كوردستانن و هیچ پێكهاتەیەك لە كەركووك بە تەنیا ناتوانێت حوكم بكات و حوكمی تاكە پێكهاتەیەك لە كەركووك هەرگیز سەركەوتوو نابێت، بەڵكو دەبێت هەمووان پێكەوە لە دەسەڵات و بەڕێوەبەری و كارگێڕیدا هاوبەش بن. جەختی لەوەش كردەوە كە دەبێت هەموو پێكهاتەكانی پارێزگای كەركووك لە ئەرك و مافەكاندا یەكسان بن و نابێت هیچ پێكهاتەیەك خۆی لە سەرەوەی پێكهاتەیەكی دیكەوە ببینێت.

سەرلەبەیانیی ئەمڕۆ پێنجشەممە 2015/5/14 بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان و شاندێكی یاوەری سەردانی پەرلەمانی كوردستانی كرد و لەگەڵ سەرۆكایەتیی پەرلەمان  و سەرۆكی فراكسیۆنەكان و لیژنەی دارایی و سامانە سرووشتییەكانی پەرلەمان لەبارەی كێشەی بودجە لەگەڵ حكومەتی ناوەند، كۆبووەوە.

لە كۆبوونەوەكەدا كەمكردنەوەی بەشە بودجەی هەرێمی كوردستان لە لایەن حكومەتی عێراقەوە و ئەو نەوتەی كە هەرێمی كوردستان بە پێی رێككەوتنی نێوان هەولێر و بەغدا ڕەوانەی دەرەوەی كردووە، گفتوگۆی پێویستی لەسەر كرا.

دوای كۆبوونەوەكەش كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانی بۆ هەریەك لە بەڕێزان د. یووسف محەمەد سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان و نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان لەبارەی ناوەرۆكی كۆبوونەوەكە ڕێكخرا.

لە كۆنگرە رۆژنامەوانییەكەدا سەرەتا بەڕێز سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان بەخێر هاتنی بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێم و شاندی یاوەری كرد و ئاماژەی بەوە دا لە كۆبوونەوەكەدا كۆدەنگی لسەر ئەوە هەبوو كە ناتوانن بەم شێوەیە لەگەڵ بەغدا بەردەوام بن، چونكە لە ناردنی بودجە غەدر لە هەرێمی كوردستان كراوە و بەغدا پابەند نەبووە بە یاسای بودجەوە و لە بەرامبەردا هەرێمی كوردستان لە هەوڵی ئەوە دایە زیاتر پابەندی رێككەوتنەكانی لەگەڵ بەغدا بێت وەك لە یاسای بودجەی ساڵی 2015 دا هاتووە و پشتگیریی پەرلەمانی كوردستانیشی بۆ سیاسەتی نەوتی هەرێمی كوردستان دووپات كردەوە.

لای خۆیەوە بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان سوپاسی پێشوازی سەرۆكی پەرلەمانی كرد و ئاشكرایكرد كە لە كۆبوونەوەكەدا دوا پێشهاتەكانی بابەتەكانی پەیوەست بە نەوت لە نێوان هەرێم و بەغدا خرایە ڕوو و پەرلەمانیان لەو بابەتانە ئاگادار كردووەتەوە. ئاماژەی بەوەش كرد ئەو یاسایانەی لە بوارەی نەوت پێشتر لەلایەن پەرلەمانی كوردستانەوە پەسەندكراون، پاڵپشتی بەهێزن بۆ سیاسەتی نەوتی حكوومەتی هەرێمی كوردستان و پاڵپشت بەو یاسایانەش حكوومەت دەتوانێت لە ئایندەدا دەست بە بەكارهێنانی ژمارەیەك ڕێوشوێن بكات.

لە بەردەوامی قسەكانیدا بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان ئاشكرایكرد حكوومەتی عێراق پابەندی ئەو رێككەوتنە نییە كە لەگەڵ هەرێم هەیەتی كە ئەویش رێككەوتنی یاسای بودجەی ساڵی 2015ی عێراقە و بە پێی ئەو یاسایە هەریەك لە حكوومەتی هەرێم و بەغدا چەند بەرپرسیاریەتییەكیان دەكەوێتە سەر شان كە دەبێت جێبەجێیان بكەن و ئەوەی لەسەر شانی حكوومەتی هەرێمە ناردنی 550 هەزار بەرمیل نەوتە لە رۆژێكدا و ئەوەی لەسەر شانی بەغداشە بیكات، دەبێت مانگانە ترلیۆنێك و 200 ملیار دینار بۆ هەرێمی كوردستان بنێرێت.

سەرۆك وەزیران لەم بارەیەوە  گوتی : "بەداخەوە لە مانگی چواردا ئەوەی كە لەسەر شانی هەرێمی كوردستان بووە بە ڕێكوپێكی جێبەجێی كردووە، بەڵام ئەوان فۆرمۆلێكیان دۆزیوەتەوە تەنها و تەنها بۆ ئەوەی بەشی هەرێمی كوردستان لەو پارەیە كەم بكەنەوە. ئەگەر بە نەوتیش حساب بكرێت، ئەوەی ئێستا ئێمە لە بەغدا وەرمانگرتووە تەواو نیوەی داهاتی ئەو نەوتەیە. تەئكیدی ئێمە لەسەر ئەوەیە یان عێراق پابەند دەبێت بە یاسای بودجەی ساڵی 2015، یان دەبێت رێككەوتنێكی دیكە لەگەڵ بەغدا بكەینەوە لەسەر بنەمای ئەوەی كە وەكو كڕیاری نەوت هەڵسوكەوت لەگەڵ هەرێمی كوردستان دەكات. پێشتر گوتوومانە لاریمان نییە، بەڵام ئەمە پێویست بە رێككەوتنێكی نوێ دەكات".

ئەوەشی خستە ڕوو لەم كۆبوونەوەیەدا ئەوە دووپاتكرایەوە كە بەردەوام دەبن لە گفتوگۆ لەگەڵ بەغدا بۆئەوەی بگەنە ئەنجامێك، ئەگەر نەگەیشتنە هیچ ئەنجامێكیش بەپێی یاسای ژمارە 5ی ساڵی 2013 و یاساكانی كە دوای ئەوە لە پەرلەمانی كوردستان لە بارەی نەوت پەسەند كراون، حكوومەت دەستی كراوە دەبێت بۆ دابینكردنی بودجەی هەرێمی كوردستان و حكوومەت ئەوە یاسایانە جێبەجێ دەكات.

لە بارەی هەڵوێستی پەرلەمانی كوردستان بەرامبەر ئەو كێشانە، بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان ئاشكرایكرد كە پەرلەمانی كوردستان لەو باریەەوە پشتگیری حكوومەت و قوتی خەڵك و دابینكردنی بودجە بۆ هەرێمی كوردستان دەكات و ئەمە ئەو كارەیە كە دەبێت پەرلەمان ئەنجامی بدات و هەر ئەوەشیان لە پەرلەمان بینی. دووپاتیشی كردەوە كە كارە لە پێشینەكانی حكوومەتی هەرێم چارەسەركردنی ئەو كێشانەیە لەگەڵ بەغدا، بەڵام ئەگەر بەغدا ئامادەی چارەسەر نەبێت ئەوا بەپێی یاسای بودجەی عێراق رێكاری دیكە دەگرنە بەر و جەختی لەوە كردەوە كە پێویستە دەرفەت بۆ گفتوگۆی زیاتر لەگەڵ بەغدا هەبێت بۆ چارەسەركردنی ئەو كێشانە، گەر نا ڕێگەی دیكە هەیە هەرێمی كوردستان بیانگرێتە بەر.

لەبارەی هاتنی بەڕێز د. عادل عەبدولمەهدی وەزیری نەوتی عێراق و گفتوگۆكردن لەگەڵی، بەرێز نێچیرڤان بارزانی ئاماژەی بەوە كرد كە لە كۆبوونەوەكانی دوێنێ شەو و ئەم بەیانییە لەگەڵ وەزیری نەوتی عێراق ئەو بابەتانە باسكراون و ئەو وەك دۆستێك و وەزیری نەوتی عێراق دەخوازێت كێشەكان چارەسەر ببن و گوتی: "بە ڕوونی بە وەزیری نەوتی عێراقمان ڕاگەیاندووە كە ئەوەی گرنگە بۆ ئێمە، یاسای بودجە جێبەجێ بكرێت و بەپێی ئەو یاسایەش پشكی هەرێمی كوردستان دەبێت دابین بكرێت كە ترلیۆنێك و 200 ملیار دینارە. ئەگەر ئێوە ئەوە جێبەجێ دەكەن ئەوا پێمان خۆشە و ئەگەر جێبەجێی ناكەن ئەوا ڕێگەمان بدەین رێككەوتنێكی دیكەتان لەگەڵ بكەین و ئامادەین بۆ رێككەوتنەكە، چونكە ئەو نەوتەی ئێستا لەبەر دەستمانە ئەگەر لە بازاڕەكانی جیهان بیفرۆشین، پارەی زیاترمان دەست دەكەوێت بە تایبەتی لەو بارودۆخە داراییەی كە حكوومەتی هەرێمی كوردستان تێیكەوتووە. ئێمە ملیۆنێك و نیو ئاوارەمان هەیە، شەڕی داعش دەكەین، مووچەی فەرمانبەرانمان هەیە سێ مانگە مووچەمان نەداوە، ئەمانە هەمووی كێشەی گەورەن كە ڕووبەڕووی هەرێمی كوردستان بوونەتەوە، لەبەر ئەوە پێویست بەوە دەكات ئەوان یاسای بودجە جێبەجێی بكەن و لە یاسای بودجە زیاتر ئێمە هیچ رێككەوتنێكی دیكەمان لەگەڵ بەغدا نییە و هیوادارم جێبەجێی بكەن".

سەرۆك وەزیران ئەوەشی ئاشكرا كرد كە هەر بۆ گفتوگۆكرنی زیاتری ئەو كێشانە، بڕیارە ئەمڕۆ بەڕێز هۆشیار زێباری وەزیری دارایی عێراق سەردانی هەولێر بكات و كۆبوونەوەی دیكە لەسەر ئەم بابەتە ئەنجام بدەن و هیوای خواست بگەنە ئەنجامێك. ئەوەشی ئاشكرا كرد كە وەزیری دارایی نامەیەكی بۆ سەرۆك وەزیرانی عێراق ناردووە و پێی ڕاگەیاندووە كە ئەوەی لەگەڵ هەرێمی كوردستان دەكرێت ڕاست نییە و دەبێت ئەو بڕیارە پێداچوونەوەی بۆ بكرێت و حەق نییە بەم شێوەیە ڕەفتار لەگەڵ هەرێمی كوردستان بكرێت.جەختی لەوەش كردەوە كە هیچ بڕیارێك نییە شاندێكی هەرێمی كوردستان سەردانی بەغدا بكات.

لەبارەی ئەوەی كە بەغدا رێككەوتنەكەی لەگەڵ هەولێر جێبەجێ ناكات، ئایا چ گارانتییەك هەیە حكوومەتی بەغدا رێككەوتنێكی نوێ جێبەجێ بكات؟ سەرۆك وەزیران ئاشكرایكرد كە هیچ گارانتییەك نییە تەنیا ئەوە نەبێت كە رێككەوتن لەسەر بنەمای یاسی بودجەی ساڵی 2015ی عێراق بووە و دەشخوازن گوێبیستی رێگەچارەكانی بەغدا بن.

لە بارەی ئەو كێشانەی كە لە فرۆشتنی نەوت لەلایەن هەرێمی كوردستانەوە دروست دەبن ئەگەر بەغدا پابەند نەبوو، بەڕێز نێچیرڤان بارزانی دووپاتیكردەوە كە ڕاستە لە ساڵی 2014 هەندێك كێشە لە پرسی فرۆشتنی نەوت هەبوو، بەڵام كێشەكە تەنیا لە یەك شوێن بوو كە ئەویش ویلایەتی تێكساسی ئەمریكا بوو، ئەگەر نا ئەو نەوتەی دیكەی كە فرۆشراوە زۆر بە ڕێكوپێكی فرۆشراوە و هیچ كێشەیەك نەبووە. هەمو ئەو دەنگۆیانەشی ڕەت كردەوە كە باسیان لەوە دەكرد هەرێم نەوتی فرۆشتووتە ژمارەیەك وڵاتی وەك ئیسرائیل و هی دیكەش و ئەوەی ڕوون كردەوە كە وڵاتان نەوت ناكڕن، بەڵكو كۆمپانیان كە ئەو كارە ئەنجام دەدەن. لەبارەی كێشەكانی دیكەی بەردەم فرۆشتنی نەوتی هەرێم، ئاشكرایكرد كە بازاڕی نەوتی جیهان ئەو كات ئاشنای نەوتی هەرێم نەبوو و پاڵاوگەكان جۆری ئەو نەوتەی هەرێمی كوردستانیان نەدەزانی ، بەڵام ساڵی 2015 ئەو كێشەیە نەما و ئێستا نەوتی هەرێمی كوردستان خواستێكی زۆری لەسەرە.

سەبارەت بە ئاگاداربوونی ئەمریكا لەو كێشانە و بە تایبەتی پابەند نەبوونی بەغدا بە رێككەوتنەكەیەوە لەگەڵ هەرێمی كوردستان، بەڕێز نێچیرڤان بارزانی ئاشكرایكرد كە ئەوان ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا و نوێنەرانی كوردیان لە بەغدا لەو كێشانە ئاگادار كردووەتەوە و وەك لە یاسای بودجەی عێراقیش هاتووە گەر بەغدا پابەند نەبێت، ئەوا هەرێمی كوردستانیش ئەو مافەی دەبێت كە پابەندی رێككەوتنەكە نەبێت.

لە بارەی كۆبوونەوە لەگەڵ سەرۆكایەتیی و پارتە سیاسیەكانی كورستان سەبارەت بەو كێشانە، سەرۆك وەزیران ئەوەی خستەڕوو كە كاتی كۆبوونەوەكە دیاری نەكراوە، بەڵام كۆبوونەوەكان لەگەڵ نوێنەرانی كورد و پەرلەمان و كونسڵ و دیبلۆماسە بیانییەكان دەستی پێكردووە و بەردەوامیش دەبن تا هەموو لایەك لە وردەكاری كێشەكان تێبگات.

سەبارەت بەو پرسەی كە گوایە سەردانەكانی بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان بۆ ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمەریكا و ئەورووپا و وروژاندنی پرسی سەربەخۆیی كوردستان هۆكاری دروستبوونی ئەو كێشانەن، بەڕێز نێچیرڤان بارزانی گوتی: "پێش ئەوەی جەنابی سەرۆك ئەو سەفەرە بۆ ئەمەریكا و ئەوروپا بكات، بەڕێز حەیدەر عەبادی سەرۆك وەزیرانی عێراق بە شێوەیەكی فەرمی ئاگادار كراوەتەوە و سەردانەكانی شتێك نەبوو كە بە نهێنی كرابێت و ئەو ئاگاداری هەموو شتەكان بووە، بۆیە من باوەڕ ناكەم ئەم بابەتە هیچ پەیوەندییەكی بە سەردانەكانی جەنابی سەرۆكەوە هەبێت. تەنیا ئەگەر پەیوەندیش بەوەوە هەبێت، من تەئكید لەسەر یەك شت دەكەمەوە كە ئێمە یاسای بودجەی عێراقمان هەیە و رێككەوتنی حكوومەتی هەرێمە لەگەڵ بەغدا و لە پەرلەمانی عێراق دەنگی لەسەر دراوە، ئێمە جێبەجێكردنی ئەو یاسایە دووپات دەكەینەوە".

سەبارەت بە سەربەخۆیی هەرێمی كوردستانیش سەرۆك وەزیران جەختی لەوە كردەوە كە كەس سەربەخۆیی ناداتە كوردستان بەڵكو ئەوە مافێكی ڕەوای گەلی كوردستانە و سیستەمی ئێمە فیدرالییە لە چوارچێوەی عێراقدا و هەر كاتێك دەرفەت هەبێت كوردستان سەربەخۆ دەبێت و ئەمە خەونی هەموو كوردێكە. نەشی شاردەوە كە بەرێز سەرۆكی هەرێمی كوردستان لەو سەردانانەیدا ئەم بابەتانەی باسكردووە، بەڵام دوای كۆبوونەوەی سەرۆكی هەرێم لەگەڵ لایەنە سیاسییەكان بەرێز سەرۆكی هەرێم خۆی باسی ئەو بابەتە دەكات.

جەختی لەوەش كردەوە ئەو كاردانەوەی لەسەر ئەم پرسە لە بەغدا پیشان دەدرێن كە هەندێك جار زۆر نا بەرپرسانەن، خزمەت بە چارەسەری هیچ كێشەیەك لە نێوان هەولێر و بەغدا ناكات بە پێچەوانەوە كێشەكان ئاڵۆزتر دەكەن و ئەوەی خێری عێراقی دەوێت ئەو كاردانەوانانە پیشان نادات و هیوادارم كێشەكان دوور لە ئاڵۆزی و لێدوانی نابەرپرسیارانە چارەسەر بكرێن.

لەبارەی كشانەوەی نوێنەرانی عێراقیش لە بەغدا بەهۆی كێشەی نەناردنی بودجەوە، سەرۆك وەزیران بە هەڵەی زانی هەر كاتێك كێشەیەك لەگەڵ بەغدا دروست بێت بیر لەوە بكرێتەوە وەزیر و پەرلەمانتارە كوردەكان لە بەغدا بكشێنەوە و گوتی كە ئەوە هیچ خزمەتێك بە كورد ناگەیەنێت و دەبێت نوێنەرانی كورد لە بەغدا بمێننەوە و هەوڵیش بدرێت كێشەكان بە دیالۆگ چارەسەر بكرێن، گەر نا رێگەی دیكە هەیە لەبەردەم هەرێم بەكاری بهێنێت.

سەرۆك وەزیران ئەوەشی خستەڕوو كە كێشەكانی نێوان هەولێر و بەغدا تەنیا نەوت نییە، بەڵكو ژمارەیەك كێشەی دیكەش لە نێوان هەردوولادا هەن وەك كێشەی پێشمەرگە و مادەی دەستووری و جێبەجێكردنی دەستووری هەمیشەیی عێراق.

لەبارەی سەركەوتوویی سیاسەتی نەوتی هەرێمی كوردستانیش گوتی: "ئەگەر ئەو ژێرخانەی پێویست بوو بۆ ئەم كارە چەند ساڵ لەمەوبەر دامان نەنابا، كێشەكانی هەرێم دە ئەوەندی ئێستا زیاتر دەبوو. من دەمەوێ بڵێم سیاسەتی حكوومەتی هەرێمی كوردستان لە بواری نەوت سیاسەتێكی سەركەوتوو بووە و سەركەوتووانە ئەو كارانەی كە دەبوو بیكات، بە پێی دەستووری عێراق جێبەجێی كردووە. بێننە بەر چاوی خۆتان ئەو بڕپارەیەی كە بەغدا ناردوویەتی جا هەر چەندێك بێت، بڕیاریاندا لە فڕۆكەخانەی بەغدا دیسان بە نیوەی بكەن و دواتر كردیانە بیست و پێنج لەسەد و دواتر دە لە سەد. دە لەسەدی دیكەی بودجەی هەرێمی كورستانیان بڕی بێ ئەوەی هەرێم بزانێت بۆ و هۆكارەكەی چییە؟ ئەگەر ئێمە ئەم ژێرخانەی ئابووری و هەناردەكردنی نەوت و ئەم سیاسەتەی نەوتمان نەبوایە لە هەرێمی كوردستان، بەغدا چی دیكەی بەسەر ئێمە دەهێنا. كەواتە كێشە شەخس نییە، بەڵكو كێشەكە بیركردنەوە و شێوەی بیركردنەوەیە. هەروەها بەدبەختی دیكە ئەوەیە كە نرخی نەوتیش لە بازاڕەكانی جیهان دابەزی كە گەورەترین زەربەی لە هەرێمی كوردستان دا نەك سیاسەتە نەوتییەكەی كە سیاسەتێكی سەركەوتوو بوو و بەرەو ئاسۆیەكی گەش دەڕۆیشت".

بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان رەتیشی كردەوە بێجگە لەو بڕە نەوتەی كە لە ڕێكەی سۆمۆوە دەفرۆشرێت، هەرێم هیچ نەوتێكی دیكە بفرۆشرێت تەنیا جۆرێكی دیكەی نەوت نەبێت كە قورسە و بە بۆڕی نەوت ناتوانرێت بگوازرێتەوە، ئەویش لە چوارچێوەی ئەو داهاتەی هەرێم لە نەوتی دەست دەكەوێت، حساب دەكرێت.

لای خۆیەوە سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان ئەوەی خستەڕوو كە پەرلەمان داوا لە حكوومەتی یتیحادی دەكات پابەندی رێككەوتنەكانی لەگەڵ هەرێمی كوردستان بێت، بەڵام ئەگەر ئەمە نەكرا وەك هەنگاوی یەكەم بەردەوام دەبن لە گفتوگۆ لەگەڵ حكوومەتی عێراق بۆ چارەسەر كردنی كێشەكان و گەر هەر پابەند نەبوو بەپێی یاسای بودجەی عێراق، هەرێمی كوردستان دەتوانێت پابەند نەبێت بە یاسای بودجە و رێككەوتنەكانی لەگەڵ حكوومەتی عێراق و مووچە و پارە لە داهاتەكانی هەرێمەوە دابین بكات هەروەك پەرلەمانی كوردستان لە دانیشتنی 15/1/2015 بڕیاری داوە گەر بەغدا پابەند نەبێت بە رێككەوتنەكەوە، ئەوا حكوومەتی هەرێم دەتوانێت سەربەخۆ بودجە بۆ هەرێم دابین بكات. هیواشی خواست كە ئەو كێشانە بە ڕێگەی دیالۆگ و گفتوگۆ چارەسەر بكرێن.

ئاماژەی بەوەش كرد كە لە كۆبوونەوەكەدا هەموو لایەك هاوڕابوون لە بەردەوامی پرۆسەی بە دامەزراوەییكردن و شەفافكردنی زیاتری كەرتی نەوت و غاز لە هەرێمی كوردستان و دامەزراندنی سندوقی داهاتە نەوتییەكان و كۆمپانیای بە بازاڕكردنی نەوتی هەرێم (كەپ كۆ). ئاشكراشی كرد كە ئامادەكاری دەكەن شاندێكی پەرلەمانی كوردستان لە كاتێكی گونجاودا سەردانی بەغدا بكات وەك وەڵامدانەوەی سەردانی بەڕێز سەلیم جبوری سەرۆكی پەرلەمانی عێراق بۆ هەولێر.

لەبارەی پڕۆژەی دەستووری هەرێمیش بەڕێز سەرۆكی پەرلەمان ڕوونی كردەوە كە یاسای ئامادەكرنی پرۆژەی دەستووری هەرێمی كوردستان بۆ ڕاپرسی ئامادەكراوە و رێككەوتنێك هەیە لەسەر دروستكردنی لیژنەی دەستوور و هیوای خواست هەفتەی داهاتوو لە پەرلەمانی كوردستان پەسەند بكرێت كە نوێنەری هەموو چینەكانی كۆمەڵگەی كوردستانیان تێدایە و دەست بە گفتوگۆ و كار و چالاكییەكانیان بۆ ئەم مەبەستە دەكەن. ئەوەشی دووپات كردەوە كە رێگە نادەن هیچ حزب و لایەنێك دەست بخاتە ناو كاروباری ناوخۆی هەرێمی كوردستانەوە و پەرلەمان تاكە دەزگای داڕشتنی یاسایە لە هەرێم.