رۆژى 24/02/2014 فەلاح مستەفا بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەتى هەرێم سیمینارێکى پێشکەش کرد کە ژمارەیەک لە دیپلۆماتکارو بەرپرسانى حکومەت و توێژەران و ئەکادیمیکارانى لە دامەزراوەکانى هزرو را لە ماڵى عەرەبى لە مەدرید ئامادەى بوون. لەم سیمینارەدا کە لە ژێر ناونیشانى (دیمەنى سیاسى نوێى عێراق: پێشبینیەکانى حکومەتى هەرێمى کوردستان) بەڕێوەچوو، دابان شەدەڵە نوێنەرى حکومەتى هەرێم لە ئیسپانیا یاوەرى بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە بوو.

لە سەرەتادا بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە تیشکى خستەسەر گۆڕانکاریەکان لە رۆژهەڵاتى ناوەڕاست و کێشەکانى سەروەرى و ناسنامە و باسى لەوە کرد کە دەتوانرێت چى بکرێت بۆ سەرخستنى پرۆسەى گواستنەوەى دیموکراسى لە رۆژهەڵاتى ناوەڕاستدا. لەم رووەشەوە تیشکى خستەسەر ئەزموونى هەرێمى کوردستان کە لە راپەڕینى بەهارى 1991 دەستى پێکرد.

فەلاح مستەفا ئەزموونى نوێى دیموکراسى لە هەرێمى کوردستان بۆ ئامادەبووان شیکردەوە کە لە راپەڕینى گەلى کوردستان دژى رژێمى بەعس لە بەهارى 1991دەستى پێکرد و هەروەها باسى لە بەردەوامى و پەرەپێدانى ئەو پرۆسەیە دواى روخانى رژێم لە ساڵى 2003 کرد. هاوکات باسى لە یەکەمین هەڵبژاردنى پەرلەمانى ئازاد لە هەرێم لە ساڵى 1992 کرد.

لە بەشێکى دیکەى سیمینارەکە بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە باسى لە کاریگەریەکانى شۆڕشەکانى وڵاتانى عەرەبى لەسەر رۆژهەڵاتى ناوەڕاست و بە تایبەتى کاریگەریەکانى لەسەر هەرێمى کوردستان کرد، لە ناویشیاندا باسى لە لەخۆگرتنى ئاوارەکانى ئاوارەکانى سوریا و هەروەها دابینکردنى شوێنی مانەوە بۆ ئەو عێراقیانەى کە بەهۆى توندوتیژیەکان لە بەشەکانى دیکەى عێراق روویان لە هەرێم کردووە کرد.

لەبارەى قەیرانى مرۆیی لە سووریا بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە گووتى چارەسەرى سەربازى بۆ ئەو توندوتیژیانە لە سوریا نیە و ووتیشى کە حکومەتى هەرێم هیوادارە کە کۆمەڵگاى نێودەوڵەتى هەوڵى زیاتر بدات بۆ چارەسەر کردنى قەیرانى سوریا. سەبارەت بە کوردەکان لە سوریا، جەختى لە یەکگرتووى کوردەکان لەو وڵاتەدا کردەوە و گووتى کە بەم شێوە دەتوانن دەستبەرى ماف و داواکاریەکانیان بکەن.

هەر لە سیمنارەکەدا فەلاح مستەفا باسى لە لایەنە کەلتورى و کۆمەڵایەتیەکانى هەرێمى کوردستان و هەروەها باسى لە پێشکەوتنە سیاسى و ئابووریەکانى هەرێم کرد. بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە گووتى لە ئێستا بە بڕى 37 سى و حەوت بلیۆن دۆلارى ئەمەریکى پرۆژەى وەبەرهێنان لە هەرێم ئەنجام دراوە و زیاتر لە 2600 دوو هەزار و شەش سەد کۆمپانیاى بیانى لە هەرێم کار دەکەن.

دەربارەى پەیوەندیەکانى حکومەتى هەرێم لەگەڵ وڵاتانى دراوسێى، بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە باسى لە بەروپێشچوونى پەیوەندیەکان لەگەڵ حکومەتى تورکیا کرد. هەروەها باسى لە چارەسەر کردنى پرسى ئێستاى نەوت لە نێوان هەرێم و بەغدا و تورکیا کرد.

هاوکات لەبارەى پەیوەندیەکانى حکومەتى هەرێم لەگەڵ بەغدا گووتى کە هەڵبژاردنى پەرلەمانى داهاتووى عێراق لە 30/4/2014 خاڵى وەرچەرخان و گرینگیشە بۆ حکومەتى هەرێم. گووتیشى کە کێشەکانى نێوان هەولێر و بەغدا چەند لایەنێک لەخۆ دەگرێت کە لە پێناوى بەرژەوەندى هەموو عێراقیەکاندا پێویستیان بە چارەسەر هەیە.

لە چوارچێوەی گەشتە ئەوروپیەکەیدا فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەکانی دەرەوەی حکومەت سەردانى پەرلەمانى ئیسپانیای کردو لە لایەن ئەلیخاندرو ئالونسو مونوز سەرۆکى کاروبارى دەرەوە لە سێنات پێشوان لێکرا. لە دیدارەکەدا کە هەریەک لە باڵیۆزی عیراق لە ئیسپانیا، وەدیع ئەلبەتی، و نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئیسپانیا، دابان شەدەڵە، یاوەریان بوو باس لەو رێگایانە کرا کە دەبنە هۆى پەرەپێدانى پەیوەندیەکانى نێوان هەرێمى کوردستان و ئیسپانیا.

سەرۆکى کاروبارى دەرەوەى سێنات دواى پێشوازى کردن و سوپاسکردنى شاندى حکومەتى هەرێم بۆ سەردانەکە گووتى کە ئەوان شارەزایی ئەوتۆیان هەیە کە هەرێمى کوردستان و عێراق دەتوانن سوودى لێ وەربگرن.

لاى خۆشیەوە بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە سوپاسى کردن و گووتى کە حکومەتى هەرێم ئیسپانیا وەک هاوبەشێکى گرینگ لە هەرێمى کوردستان و عێراق دەبینێت. هەروەها گووتى کە پێویستە کار بۆ پەرەپێدانى پەیوەندیەکانى نێوان هەردوولا بکەین. گووتیشى زۆرهاوبەشى لە نێوانماندا هەیە و ئێمە دەتوانین سوود لە مێژووى ئیسپانیا و قۆناغەکانى گواستنەوەى ئەم وڵاتە بۆ دیموکراسى وەربگرین.

هەر لە دیدارەکەدا بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە تیشکى خستەسەر ئەو رووبەڕووبوونەوانەى کە بەرەوڕووى بونیادنانەوەى عێراقى نوێ دەبێتەوە و هەروەها گووتى هەرێمى کوردستان و عێراق پێویستى بە پشتیوانى کۆمەڵگاى نێودەوڵەتى هەیە. گووتیشى کە کار بۆ سیستەمێکى حوکمڕانى دەکەن کە دەستەبەرى هاوسەنگى بێت. ئەوەش گووت کە لە ئێستادا بەرەو هەڵبژاردنى پەرلەمانى عێراق هەنگاو دەنێن و جەخت لەوە دەکەنەوە کە ئەم هەڵبژاردنە لەکاتى خۆیدا ئەنجام بدرێت، هاوکات داواى کرد کە چاودێرانى نێودەوڵەتى بێنە هەرێمى کوردستان و عێراق و چاودێرى ئەم هەڵبژادنە بکەن.

سەبارەت بە پەیوەندیەکانى نێوان هەرێمى کوردستان و ئیسپانیا، هەردوولا باسیان لە پەرەپێدانى پەیوەندى پەرلەمانى و ئابووریەکان کردەوە. لەم رووەوە بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە داواى لە ئەلیخاندرو ئالونسو وەک سەرۆکى کاروبارى دەرەوەى سێنات کردو گووتى هیوامان وایە لەگەڵ کۆمەڵگاى نێودەوڵەتى و وڵاتانى دیکەى ئەوروپا پشتیوانیمان بکەن. گووتیشى هیوادارین کار بکرێت بۆ دامەزراندنى گروپێکى هاورێیەتى بۆ پشتیوانى کردن لە هەرێمى کوردستان هەروەک لە پەرلەمانى وڵاتانى دیکە هەیە.

فەلاح مستەفا داواى کرد کە ئیسپانیا ئاستى نوێنەرایەتى خۆى لە هەرێمى کوردستان بەرز بکاتەوە کە کاریگەرى لە پەرەپێدانى پەیوەندیەکانى نێوان هەردوولا دەبێت. هەروەها داواى کرد ئەو تاوانانەى لە لایەن رژێمى پێشووى عێراق دژ بە گەلى کوردستان ئەنجام دراون لە لایەن ئیسپانیاوە بە جینۆساید بناسێنرێت.

لاى خۆشیەوە ئەلیخاندرو ئالونسو دڵنیایی بە بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە و شاندى یاوەرى دا کە کار بۆ بەدەستهێنانى پاڵپشتى بۆ ئەو دوو بابەتە دەکات. سەبارەت بە مێژووى ئیسپانیا سەرۆکى کاروبارى دەرەوەى سێنات گووتى ئیسپانیا لە ئەوروپادا زۆرترین سیستەمى لامەرکەزى هەیە و دەسەڵاتێکى زۆر بە ناوچە و هەرێمەکان دراوە و گووتیشى زۆر چاکسازیمان دەربارەى پرۆسەى دیموکراسى ئەنجام داوە و لەم رووەوە ئامادەین لەو شوێنانى کە لە تواناماندایە هاوکاریتان بکەین.

هەر لەم دیارەدا بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە باسى لە سیاسەتى دەرگاى کراوە لە لایەن حکومەت هەرێم لە بوارى بازرگانى کرد و گووتى کە هەرێم دەروازەیەکى گرینگە بۆ زیاتر لە 30 سى ملیۆن هاووڵاتى لە تەواوى عێراق، گووتیشى هەر بەهۆى ئەم سیاسەتەوە لە ماوەیەکى کورتدا زیاتر لە 2600 دوو هەزار و شەش سەد کۆمپانیاى بیانى هاتوونەتە هەرێم و کار دەکەن و بە بڕى 37 سى و حەوت بلیۆن دۆلارى ئەمەریکى کارو پرۆژەى وەبەرهێنانیان ئەنجام داوە.

سێ شەممە, 25 شوبات 2014 

فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكومەت بە یاوەری دابان شەدەلە نوێنەری حكومەتی هەرێمی كوردستان لە ئیسپانیا، سەردانی باڵیۆزخانەی عیراقی لە ئیسپانیا كرد و لەلایەن باڵیۆز وەدیع ئال بەتی پێشوازیان لێكرا .

 سێ شەممە, 25 شوبات 2014

 وەک بەشێک لە هەوڵەکانی حکومەتی هەرێمی کوردستان بۆ زیاتر ناساندنی هەرێم بە جیهان، فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەکانی دەرەوەی حکومەت لە شاری بەرشلۆنە لە ئیسپانیا بە یاوەری دابان شەدەڵە، نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئیسپانیا، لە سەنتەری بەرشلۆنە بۆ کاروباری نێودەوڵەتی لەگەڵ ژمارەیەک لە دیپلۆماتکار و بەرپرسانی حکومی و ئەکادیمیکار ورۆژنامەنووس کۆبووەوە .

لەم سیمینارەدا كە یەكەمین جارە لەو سەنتەرەدا لە رێگەی نوێنەرایەتی حكومەتی هەرێمی بە هاوكاری و هەماهەنگی لەگەڵ ئەم دەزگایە رێكدەخرێت وهیوای خواست دەرفەتی لەمجۆرە بەردەوام بن.

بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكومەت ئەو دەرفەتەی بەگرنگ زانی بۆ ئاگادركردنەوەی كۆمەڵگەی نێودەەوڵەتی و توێژەران لە واقیعی ئەمڕۆی هەرێمی كوردستان و ئەو سیاسەتەی پەیڕەوی دەكات و باسی پێگەی كوردی لە عیراق و رۆژهەڵاتی ناوەڕاست دا كرد .

هەر لەم دانیشتنەدا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە ململانێكانی ناوچەكە لە رووی هەرێمی و نێودەوڵەتی و رۆڵی كورد لەناوچەكە دا خستەڕوو .

فەلاح مستەفا ئاماژەی بەوەدا كورد تاڵی لە سەردەمانی پێشوودا لەگەڵ حكومەتە یەك لە دوای یەكەكانی عیراقدا هەبوو بەڵام ئەمڕۆ پێگەیەگی گرنگی لە ناوچەكە بەگشتی هەیە و گووتى : لە گرنگترین ئەو خاڵانەى کە حکومەتی هەرێم جەختی لەسەر دەکاتەوە بریتیە لە رونکردنەوەی سیاسەت و ناساندنى واقیعی ئەمڕۆی هەرێمى کوردسان و هەروەها هاندانی وڵاتانى بیانى بۆ کردنەوەی نوێنەرایەتیان لە هەرێم. کە تاوەکو ئەمڕۆ 31 نوێنەرایەتى بیانى لە هەرێمى کوردستان کراوەتەوە.

لەبارەی مێژووی گەلی کورد و هەرێمی کوردستان، بەرپرسی پەیوەندیەکانی دەرەوە کورتە باسێکى پێشکەشکرد و ئاماژەى بە بەشێک لە رووداوەکان لە سەردەمی رژێمى پێشووى عێراق کرد. پاشان تیشکی خستە سەر ئەو دەستکەوتانەی کە هەرێم لە دوای روخانی ئەو رژێمەوە بەدەستی هێناوە بەتایبەتی لەڕووی پێشکەوتنی ئابووری و سەقامگیری ئاسایش و ئارامی تیایدا.

هاوکات فەلاح مستەفا تیشکی خستە سەر بارودۆخی ئاوارەکان لە هەرێمی کوردستان بە تایبەتی ئاوارەکانی سوریا و ئەو خانەوادانەی لە ئەنبارەوە لە ترسی تیرۆر هاتوونەتە هەرێم و گووتى کە ئەمڕۆ زیاتر لە 250،000 دووسەدو پەنجا هەزار پەنابەری سوری ژمارەیەكی زۆری خانەوادەی عەرەبی عێراقی و مەسیحی لە کوردستاندا نیشتەجێن کە بەهۆى توندوتیژیەکانەوە شوێنى خۆیان بەجێهێشتووە.

دواتر بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە باسی لە هەڵبژاردنی چاوەڕوانکراوی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق کرد کە بڕیار وایە لە 30ی نیسانی ئەمساڵ بەڕێوەبچێت، ئەمە وێڕاى باسکردنی پرسی ناوچە کوردستانیەکانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێم .

هەر لە درێژەی کۆبوونەوەکەدا فەلاح مستەفا باسى لە پەیوەندیەکانی هەرێمی کوردستان لەگەڵ ووڵاتانى دراوسێى خستەڕوو، بەتایبەتی پێشکەوتنی پەیوەندیەکان لەگەڵ تورکیا دوای دانیشتنەکانی ساڵی 2008 ی نێوان هەردوولا و دوایین سەردانی سەرۆکی هەرێم بۆ دیاربەکر، کە وایکرد ئەمڕۆی پرسی کورد لە تورکیا بە شێوەیەکی ئاشکرا باسی لێوە بکرێت و پێشکەوتنى بەرچاو بە خۆیەوە ببینێت، هەروەها ببێتە هۆى ئەوەى کە سەرۆکی هەرێم بە زمانی کوردی لەم وڵاتەداو بە ئامادەبوونی سەرۆک وەزیرانی تورکیا وتارێکى مێژوویی پێشکەش بە هاوڵاتیان بکات.

هاوكات تیشكی خستە سەر هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان كە لە سیپتەمبەری ساڵی رابردوو  كە بە شایەدی چاودێرانی نێودەوڵەتی هەڵبژاردنێكی شەفاف و بێ گرفت بوو ، هەوڵەكانی حزبە سیاسیەكانی بۆ پێكهێنانی كابینەی هەشتەمی حكومەت باسكرد .

لە تەوەرێکى دیکەى کۆبوونەوەکەدا فەلاح مستەفا تیشکی خستە سەر ئابووری هەرێم و گووتى کە هەرێمى کوردستان توانیویەتى بە بڕی زیاتر لە 37 ملیار دۆلار پرۆژەى وەبەرهێنان ئەنجام بدات و سەرنجى وەبەرهێنەران بۆ خۆی رابکێشێت، بەم هۆیەشەوە زیاتر لە 2600 دوو هەزارو شەش سەد کۆمپانیای گەورە لە بواری جیاجیادا لە هەرێم بوونیان هەیە و کار دەکەن بە کۆمپانیاکانى بواری نەوتیشەوە.

هەر لەم دانیشتنەدا فەلاح مستەفا جەختی  لەسەر پرسی حوكمڕانی كردەوە لە عیراق كە بەپێی دەستوور عیراق سیستەمەكەی فیدراڵیە و ئەوەشی خستەڕوو كە تاچەند ئەو سیستەمە توانیویەتی ویست و خواستی خەڵكی هەرێمی كوردستان كوردستان بەدیبهێنێت و ئایا قۆناغی ئەوە هاتووە كە ئەو سیستەمە و شێوازی حوكم لە عیراق گۆڕانكاری وقۆناغی تازە بەخۆیەوە ببینێت.

جەختى لەوەش کردەوە کە حکومەتی هەرێم تەنها لە بواری سیاسەتدا کار بۆ پێشخستنی هەرێم ناکات، بەڵکو لە بوارەکانی دیکەی وەکو ئابووری و دەستەبەرکردنى ئایندەیەکی گەش بۆ هاوڵاتیانی هەرێم کارى بەرەوام و جدى دەکات .

دواتر لە کۆتایی ئەم باسانەدا، بەرپرسی پەیوەندیەکانی دەرەوە وەڵامی چەندین پرسیاری دایەوە کە لە لایەن ئامادەبووانەوە ئاڕاستەى کران دەربارەى پەیوەندیەکانی حکومەتی هەرێم لەگەڵ تورکیا و بارودۆخی سوریا و هەڵوێستی حکومەتی هەرێمی لەمبارەیەوە و هەروەها چەندین پرسیار دەربارەى پرسی نەوت و غاز و بارودۆخی ناوچەکە بە گشتى کران و وەڵامى پێویستیان درایەوە.

یەک شەممە, 23 شوبات 2014

فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكومەت لە میانەی سەردانە فەرمیەكەیدا بۆ برۆكسل سەردانی نووسینگەی یەكێتی ئەوروپا، پەرلەمانی ئەوروپا، و نوێنەرایەتی حكومەتی هەرێم لە برۆكسل كرد. هاوكات بەشداریان كرد لە كۆنفرانسی مافی مرۆڤ لە عێراق لە پەرلەمانی ئەوروپا. لە ماوەی سەردانەكەشدا دلاوەر ئاژگەیی نوێنەری حكومەتی هەرێم لە یەكێتی ئەوروپا یاوەریان بوو.

لە سەردانەكەیدا بۆ بارەگای سەرەكی یەكێتی ئەوروپا، بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە لەگەڵ گرووپێك لە بەرپرسانی دامەزراوەی خزمەتگووزاری كاری دەرەوەی ئەوروپا (European External Action Service) كۆبووەوە، كە لە لایەن كریستیان بێرگر بەڕێوەبەری باكوری ئەفریقا، رۆژهەڵاتی ناوەڕاست، دورگەی عەرەب، عێراق و ئێران سەرۆكایەتی دەكرا.

هەردوولا گفتوگۆیان كرد دەربارەی چەند پرسێكی سیاسی و ئاسایش لە عێراق و هەرێمی كوردستان، هەروەها باساین لەو رێگایانە كرد كە یارمەتیدەر دەبێت بۆ پەرەپێدانی پەیوەندیەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و یەكێتی ئەوروپا.

بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە تیشكی خستە سەر گرینگی لەكاتی خۆیدا ئەنجامدانی ئەو هەڵبژاردنە پەرلەمانیەی كە بڕیارە لە 30/4/2014 لە عێراق ئەنجام بدرێت، لەم رووەوە گووتی گرینگە بۆ كۆمەڵگای نێودەوڵەتی لە ناویشیاندا یەكێتی ئەوروپا كە كاربكەن بۆ دەستەبەر كردنی دوانەخستنی هەڵبژاردنەكان لە عێراق.

لە دیدارەكەدا باس كرا لە كێشەكانی هەرێم لەگەڵ بەغدا و هەروەها گرێبەستی نەوت لەگەڵ توركیا و هاوكات نەناردنی بودجە لەلایەن حكومەتی فیدڕاڵەوە بۆ هەرێم. هەر لەمیانەی ئەم گفتوگۆیانەدا و لەسەرەتای سەردانەكەیەوە بۆ برۆكسل، فەلاح مستەفا جەختی لەوە كردەوە كە گرینگە یەكێتی ئەوروپا ئامادەیی لە هەرێمی كوردستان هەبێت، چونكە تاوەكو ئێستا هەرێمی كوردستان هیچ سوودێكی لە رێكەوتنامەكانی نێوان عێراق و یەكێتی ئەوروپا نەكردووە.

لە وەڵامی پرسیارێكی بێرگردا دەربارەی دۆخی سوریا لەڕووی مرۆییەوە كە تاوەكو ئێستا یەكێتی ئەوروپا زۆرترین هاوكاری لە مێژووی خۆیدا بۆ ئەم پرسە پێشكەش كردووە، بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە تیشكی خستەسەر ژمارەی ئاوارە سووریەكان لە هەرێم  و ئەو پێداویستیانەی كە هەیانە، هاوكات هیوای خواست كە كۆمەڵگای نێودەوڵەتی هاوكاری زیاتر پێشكەشی ئەم ئاوارانە لە هەرێم بكات.

هەر لە میانەی سەردانەكەیدا بۆ برۆكسل، فەلاح مسەفا لەگەڵ چارلس تانۆك ئەندامی پەرلەمانی ئەوروپا و وتەبێژی كاروباری دەرەوەی پارێزگارەكان لە پەرلەمانی ئەوروپا كۆبووەوە.

لە دیدارەكەدا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە تیشكی خستەسەر پێشكەوتنە سیاسیەكان لە هەرێم و هەروەها باسی لە پەیوەندیەكانی نێوان هەولێر و بەغدا كرد. لەم رووە گووتی ئێمە حەزدەكەین نزیكبوونەوەی زیاتر لە لایەن پەرلەمانی ئەوروپاوە هەبێت بۆ ئەوەی یارمەتی عێراق بدەن تاوەكو لەسەر رێڕەوێكی راست بڕوات. هاوكات هیوای خواست كە گرووپێكی تایبەت بە هاوڕیانی كورد لە پەرلەمانی ئەوروپا دابمەزرێت كە كاریگەر دەبێت بۆ پەرەپێدانی پەیوەندیەكانی نێوان هەردوولا.

بۆ ئەم مەبەستەش چارلس تانۆك گووتی كە پشتیوانی بەهێزی پێشنیارێكی لەم شێوەیە دەبێت و هەروەها گووتی كە كوردستان وەك یەكێك لە باسە دەگمەنەكانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەبینێت. گووتیشی شاراوە نیە كە لە ئێستادا كوردستان ناوچەیەكی ئارامە لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا بۆ كەمینەكان و هەروەها بۆ ئەو عێراقیانەی كە بەدەست توندوتیژیەكانەوە دەناڵێنن لە بەشەكانی دیكەی عێراق.

لە كۆتایی ئەم دیدارەدا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە باسی لە دوایین پەرەسەندنەكانی قەیرانی سووریا لەڕووی ئابووری و سیاسی كرد، هەروەها تیشكیان خستەسەر ئەو گرفتە مرۆییانەی كە بەهۆی ئەم قەیرانەوە سەری هەڵداوە. لەم رووەشەوە هیوای خواست كە پەرلەمانی ئەوروپا هاوكاری پێشكەشی ئاوارەكانی سوریا لە هەرێم بكات بە مەبەستی كەمكردنەوەی ئەو كێشە و گرفتانەی كە لە ژیانی ئاوارەییدا رووبەڕوویان بووەتەوە. سەبارەت بە پرسی پێشكەوتنی پەیوەندیەكانی هەرێم لەگەڵ توركیا فەلاح مستەفا گووتی كە پێشكەوتنی ئەم پەیوەندیە لە بەرژەوەندی هەردوولا دایە.

لەلایەكی دیكەوە هەر لە سەردانەكەیدا بۆ برۆكسل، فەلاح مستەفا لە سەردانێكدا بۆ ئۆفیسی نوێنەرایەتی حكومەتی هەرێمی كوردستان لە یەكێتی ئەوروپا، لە لایەن دلاوەر ئاژگەیی نوێنەری حكومەتی هەرێم لە برۆكسل پێشوازی لێكراو هاوكات لەگەڵ كارمەندانی ئەو نوێنەرایەتیە كۆبووەوە.

لەم دیدارەدا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە تیشكی خستە سەر چەند پرسێكی هەنووكەیی لە هەرێمی كوردستان و باسی لە دوایین ئەنجامەكانی پرسی پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەت كرد. پاشان تیشكی خستەسەر هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق كە بڕیارە لەماوەی چەند مانگی داهاتوو ئەنجام بدرێت. هاوكات باسیان لە قەیرانی سوریا و دۆخی مرۆیی ئاوارەكانی سوریا و هەروەها ئەو عێراقیانەی كە بەهۆی زیادبوونی توندوتیژیەكانەوە لە ئەنبار و بەشەكانی دیكەی عێراق شوێنەكانی خۆیان بەجێهێشتووە و روویان لە هەرێم كردووە كرد. هەر لەم دیدارەدا باس لە كێشەكانی نێوان هەولێر و بەغدا و دوایین گفتوگۆكانی نێوان هەردوولا بۆ چارەسەركردنی كێشەكان كرا.

فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكومەتی هەرێم سوپاسی نوێنەرایەتی حكومەتی هەرێم لە برۆكسل و كارمەندانی ئەو نوێنەرایەتیە كرد بۆ هەوڵ ماندووبوونەكانیان بۆ ناساندنی سیاسەتەكانی حكومەتی هەرێم بە یەكێتی ئەوروپا. هاوكات هیوای سەركەوتن لە كارەكان و بەردەوامی لە هەوڵەكانیانی بۆ خواستن بە مەبەستی پەرەپێدان و پتەوكردنی پەیوەندیەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و یەكێتی ئەوروپا و پەرلەمانی ئەوروپا و هەروەها لەگەڵ حكومەتی بەلجیكا. هاوكات داوای كرد كە لە هەوڵەكانیان بەردەوام بن بۆ بە جینۆساید ناساندنی ئەو تاوانانەی كە رژێمی پێشووی عێراق دژی گەلی كوردستان ئەنجامی داوە.

بە مەبەستی بەشداری كردن لە چەندین كۆڕ و كۆبوونەوە و كۆنفڕانسی تایبەت دەربارەی پرسی مافی مرۆڤ لە عێراق و بە داوەتێكی فەرمی پەرلەمانی ئەورووپا، فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكومەت گەیشتە برۆكسل.

لە یەكەمین رۆژی سەردانەكەدا و بە یاوەری دلاوەر ئاژگەیی نوێنەری حكومەتی هەرێمی كوردستان لە یەكێتی ئەورووپا، بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە سەردانی پەرلەمانی ئەوروپای كردو لەگەڵ هانێز سڤۆبۆدا سەركردەی هاوپەیمانی پێشكەوتنخوازی سۆسیال دیموكراتەكان لە پەرلەمانی ئەوروپا كۆبووەوە .

لە دیدارەكەدا تیشك خرایە سەر ئەزموونی دیموكراتی هەرێمی كوردستان و پرسی پێكهێنانی كابینەی هەشتەمی حكومەت و هەروەها هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق كە چاوەڕوان دەكرێت لە 2014/4/30 ئەنجامبدرێت. هەروەها باس لە پەیوەندیەكانی هەرێم لەگەڵ بەغدا و وڵاتانی درواسێی كرا.

بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە گوتی كە هەرێمی كوردستان پێویستی بە پاڵپشتی هاوكاری گرووپی پەرلەمانتارانی یەكێتی ئەوروپا هەیە كە هەموو لایەنە سیاسیەكانی لەخۆ بگرێت بۆ پەرەپێدانی پرۆسەی دیموكراسی لە هەرێم.

هاوكات جەختیان لەسەر هەبوونی كاری هاوبەش لەگەڵ پەرلەمانی ئەوروپا كردەوە بۆ ناساندنی ئەو تاوانانەی كە لە لایەن رژێمی پێشوی عێراق لە دژی كورد ئەنجامدراوە، هەروەها بۆ ناساندنیان وەك تاوانی كۆكوژی و جینۆساید، هەروەك لە لایەن پەرلەمانی چەند وڵاتێكی دیكە ئەم تاوانانە بە جینۆساید ناسێنراوە.

لە بەشێكی دیكەی دیدارەكەدا باس لە قەیرانی مرۆیی سوریا و بارودۆخی ئاوارەكانی ئەم وڵاتە لە هەرێمی كوردستان كرا. بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە باسی لە تێڕاوانینی حكومەتی هەرێمی كوردستان لە بارەی بارودۆخی سوریا كرد و گوتی كە هەرێمی كوردستان  لەگەڵ چارەسەری سەربازی نیە. هاوكات داوای لە یەكێتی ئەوروپا كرد رۆڵی زیاتر ببینێت بۆ یارمەتیدانی راستەوخۆی ئاوارەكانی سوریا لە هەرێمی كوردستان.

لای خۆشیەوە هانز سۆبۆدا هیوای خواست كە لەماوەی چەند مانگی داهاتوو سەردانی هەرێمی كوردستان بكات بۆ بینینی بارودۆخەكە لە نزیكەوە و هەروەها بۆ زیاتر پەرەپێدانی پەیوەندی نێوان هەردوولا.

هەر لە برۆكسل فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە سەردانی وەزارەتی دەرەوەی بەلجیكای كردو لەگەڵ لۆك ترویەنس بەرپرسی دۆسێی عێراق لە وەزارەتی دەرەوەی بەلجیكا كۆبووەوە .

لە دیدارەكەدا ترویەنس باسی گرنگی پەیوەندیە ئابووریەكانی نێوان هەرێم و وڵاتەكەی كرد. هەروەها گوتی بەو پێیەی كە وڵاتەكەی لە دە یەكەمەكانی هەناردەكارانی جیهانە، هەرێمی كوردستان ناوەندێكی بازرگانی سەرنجراكێشە بۆ بەلجیكاو بۆ ئەمەش هیوای دامەزراندنی پەیوەندی ئابووری لەگەڵ هەرێم دەخوازن .

بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە تیشكی خستە سەر پێشكەوتنەكانی هەرێم كە لە بوارە جیاجیاكاندا بەدەستی هێناون. هەروەها گوتی كە ئێمە كار بۆ ئەوە دەكەین كە نەوت تەنها سەرچاوەی داهات نەبێت، بەڵكو سوود لە سەرچاوە دەڵەمەندەكانی دیكەی كوردستان وەك كشتوكاڵ وەربگرین، هەر بەم روانگەیەشەوە كار بۆ پەرەپێدانی لایەنی ئابووری دەكەین.

هەر لەم دیدارەدا هەردوولا باسیان لە هاوشێوەیی بەلجیكا و عێراق لەڕووی سیستەمی فیدڕاڵیەوە كرد، كە دەسەڵاتەكان لە ناوەندەوە بەسەر پارێزگا و هەرێمەكاندا دابەش بكرێت. بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە گووتی ئێمە دەمانەوێت سوود لە ئەزموونی وڵاتانی دیكە لەم بوارەدا وەربگرین بەتایبەتی وڵاتێكی وەك بەلجیكا، كە وڵاتێكە وەك عێراق چەندین رەگەزی جیاوازی تێدایە.

هەر لە میانەی ئەو گەشتەیدا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە لە برۆكسل لەگەڵ محەمەد حومەیمدی باڵیۆزی عێراق لە بەلجیكا كۆبووەوە. لە دیدارەكەدا باس لە دوایین پەرەسەندنە ئەمنی و سیاسیەكانی عێراق كرا بەتایبەتی لە بارەی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق و هەروەها باس لە دوایین گفتوگۆكانی نێوان هەولێر وبەغدا كرا .

 چوار شەممە, 19 شوبات 2014

لە بەردەوامی بەرەوپێشچوونی پەیوەندیەكان وفراوانبوونی بواری هاوكاری لە نێوان هەرێمی كوردستان و ئیتاڵیا لە گشت بوارەكاندا و ئارەزووی هەردولا بۆ بەرزكردنەوەی ئاستی نوێنەرایەتی ئیتاڵیا لە هەرێمی كوردستان. حكومەتی ئیتاڵیا بریاریدا ئاستی نووسینگەی باڵیۆزخانەی خۆی بەرزبكاتەوە بۆ كونسوڵگەری گشتی لە ساڵی رابردوو.

لەسەر راسپاردەی وەزارەتی دەرەوە، ئەنجومەنی وەزیرانی عێراقی فیدڕاڵ لە كۆبوونەوەی ئاسایی خۆی ژمارە 7 لە ریكەوتی 2014/2/18 ڕەزامەندی لەسەر ئەو داواكاریە نیشاندا بۆ كردنەوەی كونسوڵگەری گشتی ئیتاڵیا لە هەولێر.

فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە ڕاگەیاند خۆشحاڵین بەو بڕیارە و پێشوازی لێ‌ دەكەین ئەوەش دەبێتە مایەی دەرفەتی زیاتر بۆ بەرەوپێش بردنی پەیوەندیەكان لەگەڵ ئیتاڵیا لە بواری سیاسی و ئابوری و بازرگانی و رۆشنیری و كەلتوری و پێشكەش كردنی خزمەتگوزاری كونسوڵگەری و پێدانی ڤیزە بە هاوڵاتیانی هەرێم وهاوڵاتیانی ئیتاڵیا كە لە هەرێم كاردەن.

شایانی باسە حكومەتی ئیتاڵیا لە ساڵی 2008 نووسینگەی هەماهەنگی لە هەولێر كردەوە لە ساڵێ‌  2011 ئاستی بەرزكردەوە بۆ نووسینگەی باڵیۆزخانە.