پێشنیوەڕۆی ئەمڕۆ سێشەممە 9/6/2015 بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە بەڕێز ستیڤن ئۆبراین جێگری سكرتێری گشتیی نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ كاروباری مافی مرۆڤ و شاندێكی یاوەری كرد.
لە دیدارێكدا بەڕێز ئۆبراین باسی لە سەردانەكەی بۆ بەغدا كرد كە لە نزیكەوە ئاگاداری ڕەوشی ئاوارەكانی دەستی تیرۆر لە دەوروبەری بەغدا بووە و بڕیارە لە هەرێمی كوردستانیش سەردانی كەمپی ئاوارە و پەنابەران بكات. پەیوەندییەكانی نێوان ئاژانسەكانی سەر بە نەتەوە یەكگرتووەكان و حكوومەتی هەرێمی كوردستانیشی بە ئەرێنی وەسف كرد و سوپاسی حكوومەتی هەرێمی كوردستانی كرد بۆ ئەو هەموو هاوكاری و ئاسانكارییانەی پێشكەش بە ئاوارە و پەنابەرانی دەكات.
هەروەها باسی لە پلانی نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ ساڵی 2015 سەبارەت بە هاوكاریكرنی ئاوارە و پەنابەران كرد كە بەپێی پلانەكە زیاتر لە ملیارێك و پێنجسەد هەزار دۆلار بۆ هاوكارییەكان كۆدەكەنەوە، بەڵام تا ئێستا ژمارەیەكی كەمی وڵاتان ئامادەییان دەربڕیوە تەنیا وڵاتی كوێت نەبێت كە لە كۆنفرانسی برۆكسل ئامادەییی دەربڕیوە بە 200 ملیۆن دۆلار هاوكاری پێشكەش بكات. ئەوەشی خستەڕوو كە لە پلانی ساڵی 2016 دا هەوڵ دەدەن لە ڕووی هاوكارییەكانەوە هەرێمی كوردستان لە دەڤەرەكانی دیكەی عێراق جیا بكەنەوە، چونكە هەرێم پێویستییەكی زیاتری بە هاوكارییەكانە.
لای خۆیەوە بەڕێز نێچیرڤان بارزانی باسی لەوە كرد كە بەهۆی هاتنی ڕێژەیەكی زۆری ئاوارە و پەنابەران لە سووریا و ناوخۆی عێراقەوە بۆ هەرێمی كوردستان، ڕێژەی دانیشتوان لە هەرێم 28% بەرز بووەتەوە و هاتنیشیان بەردەوامە، چونكە حكوومەتی هەرێمی كوردستان زیاتر لە هەموو وڵاتانی دەوروبەر خزمەتگوزاری پێشكەش بە ئاوارە و پەنابەران دەكات و حكوومەتی عێراقیش وەك پێویست هاوكاریی ئاوارە و پەنابەران ناكات، ئەمەش قورساییەكی زۆری خستووتە سەر شانی حكوومەتی هەرێمی كوردستان.
جەختی لەسەر ئەوەش كردەوە كە هەرێمی كوردستان لە یەك كاتدا هاوكاری و خزمەتگوزاری پێشكەش بە ژمارەیەكی یەكجار زۆری ئاوارە و پەنابەران دەكات، لە شەڕی دژی تیرۆریش لە جیاتی هەموو جیهان بەرگری لە مرۆڤایەتی و مافەكانی مرۆڤ و پێكهاتە جیاوازەكانی عێراق و هەرێمی كوردستان دەكات. هەروەها هیوای خواست كە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی ئەركەكانی بەرامبەر بە هەرێمی كوردستان جێبەجێ بكات بە تایبەت كە مەترسی ئەوە هەیە بەهۆی شەڕەكانی حەسەكە و ناوخۆی عێراقەوە ژمارەیەكی زیاتری ئاوارە و پەنابەران ڕوو لە هەرێمی كوردستان بكەن.
فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكومەت لە میانەی سەردانە فەرمیەكەیدا بۆ برۆكسل سەردانی نووسینگەی یەكێتی ئەوروپا، پەرلەمانی ئەوروپا، و نوێنەرایەتی حكومەتی هەرێم لە برۆكسل كرد. هاوكات بەشداریان كرد لە كۆنفرانسی مافی مرۆڤ لە عێراق لە پەرلەمانی ئەوروپا. لە ماوەی سەردانەكەشدا دلاوەر ئاژگەیی نوێنەری حكومەتی هەرێم لە یەكێتی ئەوروپا یاوەریان بوو.
لە سەردانەكەیدا بۆ بارەگای سەرەكی یەكێتی ئەوروپا، بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە لەگەڵ گرووپێك لە بەرپرسانی دامەزراوەی خزمەتگووزاری كاری دەرەوەی ئەوروپا (European External Action Service) كۆبووەوە، كە لە لایەن كریستیان بێرگر بەڕێوەبەری باكوری ئەفریقا، رۆژهەڵاتی ناوەڕاست، دورگەی عەرەب، عێراق و ئێران سەرۆكایەتی دەكرا.
هەردوولا گفتوگۆیان كرد دەربارەی چەند پرسێكی سیاسی و ئاسایش لە عێراق و هەرێمی كوردستان، هەروەها باساین لەو رێگایانە كرد كە یارمەتیدەر دەبێت بۆ پەرەپێدانی پەیوەندیەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و یەكێتی ئەوروپا.
بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە تیشكی خستە سەر گرینگی لەكاتی خۆیدا ئەنجامدانی ئەو هەڵبژاردنە پەرلەمانیەی كە بڕیارە لە 30/4/2014 لە عێراق ئەنجام بدرێت، لەم رووەوە گووتی گرینگە بۆ كۆمەڵگای نێودەوڵەتی لە ناویشیاندا یەكێتی ئەوروپا كە كاربكەن بۆ دەستەبەر كردنی دوانەخستنی هەڵبژاردنەكان لە عێراق.
لە دیدارەكەدا باس كرا لە كێشەكانی هەرێم لەگەڵ بەغدا و هەروەها گرێبەستی نەوت لەگەڵ توركیا و هاوكات نەناردنی بودجە لەلایەن حكومەتی فیدڕاڵەوە بۆ هەرێم. هەر لەمیانەی ئەم گفتوگۆیانەدا و لەسەرەتای سەردانەكەیەوە بۆ برۆكسل، فەلاح مستەفا جەختی لەوە كردەوە كە گرینگە یەكێتی ئەوروپا ئامادەیی لە هەرێمی كوردستان هەبێت، چونكە تاوەكو ئێستا هەرێمی كوردستان هیچ سوودێكی لە رێكەوتنامەكانی نێوان عێراق و یەكێتی ئەوروپا نەكردووە.
لە وەڵامی پرسیارێكی بێرگردا دەربارەی دۆخی سوریا لەڕووی مرۆییەوە كە تاوەكو ئێستا یەكێتی ئەوروپا زۆرترین هاوكاری لە مێژووی خۆیدا بۆ ئەم پرسە پێشكەش كردووە، بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە تیشكی خستەسەر ژمارەی ئاوارە سووریەكان لە هەرێم و ئەو پێداویستیانەی كە هەیانە، هاوكات هیوای خواست كە كۆمەڵگای نێودەوڵەتی هاوكاری زیاتر پێشكەشی ئەم ئاوارانە لە هەرێم بكات.
هەر لە میانەی سەردانەكەیدا بۆ برۆكسل، فەلاح مسەفا لەگەڵ چارلس تانۆك ئەندامی پەرلەمانی ئەوروپا و وتەبێژی كاروباری دەرەوەی پارێزگارەكان لە پەرلەمانی ئەوروپا كۆبووەوە.
لە دیدارەكەدا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە تیشكی خستەسەر پێشكەوتنە سیاسیەكان لە هەرێم و هەروەها باسی لە پەیوەندیەكانی نێوان هەولێر و بەغدا كرد. لەم رووە گووتی ئێمە حەزدەكەین نزیكبوونەوەی زیاتر لە لایەن پەرلەمانی ئەوروپاوە هەبێت بۆ ئەوەی یارمەتی عێراق بدەن تاوەكو لەسەر رێڕەوێكی راست بڕوات. هاوكات هیوای خواست كە گرووپێكی تایبەت بە هاوڕیانی كورد لە پەرلەمانی ئەوروپا دابمەزرێت كە كاریگەر دەبێت بۆ پەرەپێدانی پەیوەندیەكانی نێوان هەردوولا.
بۆ ئەم مەبەستەش چارلس تانۆك گووتی كە پشتیوانی بەهێزی پێشنیارێكی لەم شێوەیە دەبێت و هەروەها گووتی كە كوردستان وەك یەكێك لە باسە دەگمەنەكانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەبینێت. گووتیشی شاراوە نیە كە لە ئێستادا كوردستان ناوچەیەكی ئارامە لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا بۆ كەمینەكان و هەروەها بۆ ئەو عێراقیانەی كە بەدەست توندوتیژیەكانەوە دەناڵێنن لە بەشەكانی دیكەی عێراق.
لە كۆتایی ئەم دیدارەدا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە باسی لە دوایین پەرەسەندنەكانی قەیرانی سووریا لەڕووی ئابووری و سیاسی كرد، هەروەها تیشكیان خستەسەر ئەو گرفتە مرۆییانەی كە بەهۆی ئەم قەیرانەوە سەری هەڵداوە. لەم رووەشەوە هیوای خواست كە پەرلەمانی ئەوروپا هاوكاری پێشكەشی ئاوارەكانی سوریا لە هەرێم بكات بە مەبەستی كەمكردنەوەی ئەو كێشە و گرفتانەی كە لە ژیانی ئاوارەییدا رووبەڕوویان بووەتەوە. سەبارەت بە پرسی پێشكەوتنی پەیوەندیەكانی هەرێم لەگەڵ توركیا فەلاح مستەفا گووتی كە پێشكەوتنی ئەم پەیوەندیە لە بەرژەوەندی هەردوولا دایە.
لەلایەكی دیكەوە هەر لە سەردانەكەیدا بۆ برۆكسل، فەلاح مستەفا لە سەردانێكدا بۆ ئۆفیسی نوێنەرایەتی حكومەتی هەرێمی كوردستان لە یەكێتی ئەوروپا، لە لایەن دلاوەر ئاژگەیی نوێنەری حكومەتی هەرێم لە برۆكسل پێشوازی لێكراو هاوكات لەگەڵ كارمەندانی ئەو نوێنەرایەتیە كۆبووەوە.
لەم دیدارەدا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە تیشكی خستە سەر چەند پرسێكی هەنووكەیی لە هەرێمی كوردستان و باسی لە دوایین ئەنجامەكانی پرسی پێكهێنانی كابینەی نوێی حكومەت كرد. پاشان تیشكی خستەسەر هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق كە بڕیارە لەماوەی چەند مانگی داهاتوو ئەنجام بدرێت. هاوكات باسیان لە قەیرانی سوریا و دۆخی مرۆیی ئاوارەكانی سوریا و هەروەها ئەو عێراقیانەی كە بەهۆی زیادبوونی توندوتیژیەكانەوە لە ئەنبار و بەشەكانی دیكەی عێراق شوێنەكانی خۆیان بەجێهێشتووە و روویان لە هەرێم كردووە كرد. هەر لەم دیدارەدا باس لە كێشەكانی نێوان هەولێر و بەغدا و دوایین گفتوگۆكانی نێوان هەردوولا بۆ چارەسەركردنی كێشەكان كرا.
فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكومەتی هەرێم سوپاسی نوێنەرایەتی حكومەتی هەرێم لە برۆكسل و كارمەندانی ئەو نوێنەرایەتیە كرد بۆ هەوڵ ماندووبوونەكانیان بۆ ناساندنی سیاسەتەكانی حكومەتی هەرێم بە یەكێتی ئەوروپا. هاوكات هیوای سەركەوتن لە كارەكان و بەردەوامی لە هەوڵەكانیانی بۆ خواستن بە مەبەستی پەرەپێدان و پتەوكردنی پەیوەندیەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و یەكێتی ئەوروپا و پەرلەمانی ئەوروپا و هەروەها لەگەڵ حكومەتی بەلجیكا. هاوكات داوای كرد كە لە هەوڵەكانیان بەردەوام بن بۆ بە جینۆساید ناساندنی ئەو تاوانانەی كە رژێمی پێشووی عێراق دژی گەلی كوردستان ئەنجامی داوە.
بە مەبەستی بەشداری كردن لە چەندین كۆڕ و كۆبوونەوە و كۆنفڕانسی تایبەت دەربارەی پرسی مافی مرۆڤ لە عێراق و بە داوەتێكی فەرمی پەرلەمانی ئەورووپا، فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكومەت گەیشتە برۆكسل.
لە یەكەمین رۆژی سەردانەكەدا و بە یاوەری دلاوەر ئاژگەیی نوێنەری حكومەتی هەرێمی كوردستان لە یەكێتی ئەورووپا، بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە سەردانی پەرلەمانی ئەوروپای كردو لەگەڵ هانێز سڤۆبۆدا سەركردەی هاوپەیمانی پێشكەوتنخوازی سۆسیال دیموكراتەكان لە پەرلەمانی ئەوروپا كۆبووەوە .
لە دیدارەكەدا تیشك خرایە سەر ئەزموونی دیموكراتی هەرێمی كوردستان و پرسی پێكهێنانی كابینەی هەشتەمی حكومەت و هەروەها هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق كە چاوەڕوان دەكرێت لە 2014/4/30 ئەنجامبدرێت. هەروەها باس لە پەیوەندیەكانی هەرێم لەگەڵ بەغدا و وڵاتانی درواسێی كرا.
بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە گوتی كە هەرێمی كوردستان پێویستی بە پاڵپشتی هاوكاری گرووپی پەرلەمانتارانی یەكێتی ئەوروپا هەیە كە هەموو لایەنە سیاسیەكانی لەخۆ بگرێت بۆ پەرەپێدانی پرۆسەی دیموكراسی لە هەرێم.
هاوكات جەختیان لەسەر هەبوونی كاری هاوبەش لەگەڵ پەرلەمانی ئەوروپا كردەوە بۆ ناساندنی ئەو تاوانانەی كە لە لایەن رژێمی پێشوی عێراق لە دژی كورد ئەنجامدراوە، هەروەها بۆ ناساندنیان وەك تاوانی كۆكوژی و جینۆساید، هەروەك لە لایەن پەرلەمانی چەند وڵاتێكی دیكە ئەم تاوانانە بە جینۆساید ناسێنراوە.
لە بەشێكی دیكەی دیدارەكەدا باس لە قەیرانی مرۆیی سوریا و بارودۆخی ئاوارەكانی ئەم وڵاتە لە هەرێمی كوردستان كرا. بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە باسی لە تێڕاوانینی حكومەتی هەرێمی كوردستان لە بارەی بارودۆخی سوریا كرد و گوتی كە هەرێمی كوردستان لەگەڵ چارەسەری سەربازی نیە. هاوكات داوای لە یەكێتی ئەوروپا كرد رۆڵی زیاتر ببینێت بۆ یارمەتیدانی راستەوخۆی ئاوارەكانی سوریا لە هەرێمی كوردستان.
لای خۆشیەوە هانز سۆبۆدا هیوای خواست كە لەماوەی چەند مانگی داهاتوو سەردانی هەرێمی كوردستان بكات بۆ بینینی بارودۆخەكە لە نزیكەوە و هەروەها بۆ زیاتر پەرەپێدانی پەیوەندی نێوان هەردوولا.
هەر لە برۆكسل فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە سەردانی وەزارەتی دەرەوەی بەلجیكای كردو لەگەڵ لۆك ترویەنس بەرپرسی دۆسێی عێراق لە وەزارەتی دەرەوەی بەلجیكا كۆبووەوە .
لە دیدارەكەدا ترویەنس باسی گرنگی پەیوەندیە ئابووریەكانی نێوان هەرێم و وڵاتەكەی كرد. هەروەها گوتی بەو پێیەی كە وڵاتەكەی لە دە یەكەمەكانی هەناردەكارانی جیهانە، هەرێمی كوردستان ناوەندێكی بازرگانی سەرنجراكێشە بۆ بەلجیكاو بۆ ئەمەش هیوای دامەزراندنی پەیوەندی ئابووری لەگەڵ هەرێم دەخوازن .
بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە تیشكی خستە سەر پێشكەوتنەكانی هەرێم كە لە بوارە جیاجیاكاندا بەدەستی هێناون. هەروەها گوتی كە ئێمە كار بۆ ئەوە دەكەین كە نەوت تەنها سەرچاوەی داهات نەبێت، بەڵكو سوود لە سەرچاوە دەڵەمەندەكانی دیكەی كوردستان وەك كشتوكاڵ وەربگرین، هەر بەم روانگەیەشەوە كار بۆ پەرەپێدانی لایەنی ئابووری دەكەین.
هەر لەم دیدارەدا هەردوولا باسیان لە هاوشێوەیی بەلجیكا و عێراق لەڕووی سیستەمی فیدڕاڵیەوە كرد، كە دەسەڵاتەكان لە ناوەندەوە بەسەر پارێزگا و هەرێمەكاندا دابەش بكرێت. بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە گووتی ئێمە دەمانەوێت سوود لە ئەزموونی وڵاتانی دیكە لەم بوارەدا وەربگرین بەتایبەتی وڵاتێكی وەك بەلجیكا، كە وڵاتێكە وەك عێراق چەندین رەگەزی جیاوازی تێدایە.
هەر لە میانەی ئەو گەشتەیدا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە لە برۆكسل لەگەڵ محەمەد حومەیمدی باڵیۆزی عێراق لە بەلجیكا كۆبووەوە. لە دیدارەكەدا باس لە دوایین پەرەسەندنە ئەمنی و سیاسیەكانی عێراق كرا بەتایبەتی لە بارەی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق و هەروەها باس لە دوایین گفتوگۆكانی نێوان هەولێر وبەغدا كرا .
چوار شەممە, 19 شوبات 2014
ئه‌مڕۆ سێشه‌ممه، 2014/1/21، به‌ڕێز مه‌سعود بارزانی سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان له‌سه‌ر بانگهێشتی په‌رله‌مانی یه‌کێتی ئه‌وروپا گه‌یشته برۆكسل.، دواتریش له دانیشتنێكی په‌رله‌مانی ئه‌ورووپادا له وتارێكدا سه‌رۆك بارزانی تیشكی خسته‌رسه‌ر چه‌ند پرسێكی گرنگ و ره‌وشی هه‌رێمی كوردستان و عێراق و ناوچه‌كه‌شی شیكرده‌وه.
له‌و کۆبوونه‌وه‌دا که ژماره‌یکی زۆر له په‌رله‌مانتاری ئه‌وروپا به‌شدار بوون و نزیکه‌ی یه‌ک کاتژمێری خایاند، له سه‌ره‌تادا سه‌رۆکی هه‌رێمی کوردستان باسی گرنگی رۆلی یه‌کێتی ئه‌وروپای کرد و ئاماژه‌ی به‌وه‌دا که ده‌رفه‌تی زۆر هه‌یه بوهاوکاری له نێوان یه‌کێتی ئه‌وروپا و حکومه‌تی فیدرالی عێراق و هه‌روه‌ها له گه‌ڵ حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستان له بواره جیاجیاکاندا، به تایبه‌تی له رووی ئابوری و بازرگانی.
دوای وتاری سه‌رۆک مسعود بارزانی، ژماره‌یه‌ک له په‌رله‌مانتاری یه‌کێتی ئه‌وروپا راو و بۆچونیان له سه‌ر هه‌رێمی کوردستان و عێراق خسته روو و زۆر به ئه‌رێنییه‌وه باسیان له رۆل و سه‌رکردایه‌تی ژیرانه‌ی سه‌رۆک بارزانی-یان کرد. هه‌روه‌ها پێشکه‌وتنه‌کانی هه‌رێمی کوردستان له روی ئاسایش و سه‌قامگیری وگه‌شه‌کردنی ئابوری به‌رز نرخاند. دواتریش ژماره‌یه‌ک پرسیاریان ئاراسته‌ی سه‌رۆکی هه‌رێمیان کرد.
ده‌قی وتاری سه‌رۆکی هه‌رێم:
سه‌ره‌تا ده‌مه‌وێت سوپاسی لیژنه‌ی په‌یوه‌ندییه‌كانی ده‌ره‌وه له په‌رله‌مانی ئه‌وروپا بكه‌م كه بۆ ئه‌م كۆبوونه‌وه‌یان بانگهێشت كردین ، بێگومان ئه‌وروپا رۆڵێكی گه‌وره‌ی هه‌یه و بوارێكی فراوانیش هه‌یه بۆ ئه‌وه‌ی كار له‌گه‌ڵ حكوومه‌تی فیدراڵی و حكوومه‌تی هه‌رێمدا بكات بۆ پته‌وكردنی پێوه‌ندییه‌كان له هه‌موو بواره‌كاندا به تایبه‌تی له بواره‌كانی ئابووری و بازرگانیدا. ده‌زانین كه رێكه‌وتنێك له نێوان حكوومه‌تی عیراق و یه‌كێتی ئه‌وروپادا هه‌یه‌و هیوادارین هه‌رێمی كوردستان رۆڵێكی له‌م رێكه‌وتنه‌دا هه‌بێت و له‌لایه‌ن یه‌كێتی ئه‌وروپا و په‌رله‌مانی ئه‌وروپاوه بایه‌خی پێ بدرێت.
ده‌مه‌وێت به‌ڕێزتان له كورته‌یه‌ك له‌و كاره‌ساتانه ئاگادار بكه‌مه‌وه كه به‌سه‌ر گه‌لی كورددا هاتوون ، گه‌لی كوردستان دووچاری ئازار و ئه‌شكه‌نجه‌یه‌كی زۆر و هه‌ڵمه‌تی زۆر دڵڕه‌قانه بووه‌وه له‌لایه‌ن رژێمه یه‌ك له دوا یه‌كه‌كان كه ده‌سه‌ڵاتی عیراقیان گرته ده‌ست، چه‌كی كیمیاییش دژی به ئافره‌تان و منداڵان به‌كارهێنراو كرده‌ی ئه‌نفالیش دژ به گه‌لی كورد ئه‌نجام دراو له ئاكامدا 182 هه‌زار كه‌س بێ سه‌روشوێن بوون ته‌نیا ته‌رمی نزیكه‌ی چوار هه‌زاریانمان ده‌ست كه‌وته‌وه له‌وانه‌ی له بیابانه‌كانی باشووری عیراقدا زینده به چاڵ كرابوون و كاری گه‌ڕان و پشكنینیش به‌رده‌وامه بۆ دۆزینه‌وه‌ی ته‌رمی شوێن بزره‌كانی دیكه .
له چه‌ند ساتێكی كه‌میشدا پێنج هه‌زار هاووڵاتی شه‌هید بوون زۆربه‌یان ئافره‌ت و منداڵ بوون له ئاكامی به‌كارهێنانی چه‌كی كیمیایی له شاری هه‌ڵه‌بجه به ته‌نیا .
خوشك و برایانی به‌ڕێز
ئێمه له هه‌رێمی كوردستان سیاسه‌ت و كولتووری لێبوورده‌یی و پێكه‌وه ژیان و قبووڵ كردنی ئه‌وی دیكه‌مان په‌یڕه‌وكردووه، له كاتی راپه‌ڕینه‌كه‌ی گه‌لی كوردستان له ئاداری ساڵی 1991 تۆڵه‌مان له‌و كه‌سانه نه‌سه‌نده‌وه كه زوڵمیان لێ كردین، هه‌روه‌ها پاش رووخانی رژێم له ساڵی 2003دا تۆڵه‌مان له‌و كه‌سانه نه‌سه‌نده‌وه كه خراپه‌یان به‌رانبه‌ر كردین، لاپه‌ڕه‌كی نوێمان له‌گه‌ڵ خۆمان و كه‌سانی دیكه‌دا كرده‌وه، ئه‌مه‌ش یارمه‌تی ده‌ربوو بۆ ئه‌وه‌ی خۆمان بۆ بنیادنانی وڵاته‌كه‌مان و سووك كردنی باری سه‌ر شانی گه‌له‌كه‌مان ته‌رخان بكه‌ین .. له ئاكامی ئه‌و سیاسه‌ته‌دا هه‌رێمی كوردستان رێژه‌یه‌كی به‌رزی ئه‌من و سه‌قامگیری به خۆوه بینی ، ئه‌مه‌ش بووه هۆی ئه‌وه‌ى ژماره‌یه‌كی زۆر كۆمپانیای جیهانی له وڵاته جۆراوجۆره‌كانی جیهانه‌وه بێن بۆ وه‌به‌رهێنان له كوردستان. وه‌ك نموونه‌یه‌كی ساكار بۆ ئه‌وه‌ی ئاستی ئه‌و په‌ره‌سندنه بزانن كه له كوردستان به‌دی هاتووه داهاتی تاك له كوردستان به‌ر له 2003 له 500 دۆلار كه‌متر بوو ئێستا له پێنج هه‌زار دۆلار تێپه‌ڕیوه.
ئێمه له سه‌ره‌تای رێگه‌داین بۆ بنیادنانی ده‌زگا و دامه‌زراوه‌ی دیموكراتی له كوردستان و پێویستمان به یارمه‌تی ئێوه هه‌یه تا ئه‌م ده‌زگایانه له‌سه‌ر بنه‌مایه‌كی سه‌رده‌میانه‌و دروستانه بنیات بنێین. ئێمه پێویستمان به شاره‌زایی ئێوه هه‌یه‌و به هیواین پشتیوانی له مافه‌كانی گه‌لى كوردستان بكه‌ن.
هه‌روه‌ها داواتان لێ ده‌كه‌ین هه‌موو كۆشش و هه‌وڵتان بخه‌نه كار له پێناوى بڕیاردان له سه‌ر ئه‌و جینۆسایده‌ی به‌رانبه‌ر به گه‌لی كوردستان ئه‌نجام درا هه‌روه‌ها داوا له به‌ڕێزتان ده‌كه‌ین كار له‌گه‌ڵ لایه‌نه پَیوه‌ندیداره‌كاندا بكه‌ن بۆ ئه‌وه‌ی نوێنه‌رایه‌تییه‌كی تایبه‌تی یه‌كێتی ئه‌وروپا له هه‌رێمی كوردستاندا بكرێته‌وه ئه‌مه‌ش ده‌بێته هۆى پته‌وبوونی پێوه‌ندییه‌كانی نێوان هه‌رێمی كوردستان و وڵاتانی ئه‌وروپا له بواره‌كانی ئابووریدا.
هه‌روه‌ها داواتان لێ ده‌كه‌ین پشتیوانی له پرۆسه‌ی سیاسی له عیراق بكه‌ن له‌سه‌ر بنه‌مای پابه‌ندبوون به ده‌ستوور و دیموكراتی و فیدرالیزم و به گژداچوونی تیرۆریزم له عیراق و ناوچه‌كه به گشتی، به‌داخه‌وه‌ش تیرۆریزم بووه‌ته دیارده‌یه‌كی مه‌ترسیدار هه‌ڕه‌شه له گه‌لان و وڵاتانی جیهان ده‌كات .
ئێمه‌ش زۆرمان به ده‌ستی تیرۆریزمه‌وه چه‌شتووه به‌ڵام له به‌گژداچوونی تیرۆریزم خۆڕاگرین چونكه هیچ رێگه‌یه‌كی دیكه نییه به گژداچوونی تیرۆریزم نه‌بێت . ئێمه كولتووری لێبوورده‌ییه‌مان پێڕه‌و كردو رێگه‌مان به ئازادی ئایینی داوه‌و ئافره‌تیش رۆڵى خۆى ده‌بینێت له بنیادنانی كۆمه‌ڵه‌كه‌مان و ده‌زگاكانمان و ئه‌م سیاسه‌ته‌و ئه‌و ئاسایش و سه‌قامگیرییه‌ى هه‌رێمی كوردستان هه‌یه‌تی ، ئه‌وه ئێستا میوانداری 250 هه‌زلار په‌نابه‌ر ده‌كه‌ین، زۆربه‌یان كوردی رۆژئاوان هه‌روه‌ها عه‌ره‌ب و مه‌سیحی و هی دیكه‌یان تێدایه، هه‌روه‌ها میواندارى 200 هه‌زار له برا عه‌ره‌به‌كانمان ده‌كه‌ین له ناوه‌ڕاست و باشووری عیراق كه له ده‌ستى تیرۆریزم و بۆ ده‌سته‌به‌ركردنی ئه‌من و ئاسایش هاتوونه‌ته كوردستان .
نزیكه‌ى 10 هه‌زار خێزانی مه‌سیحی له كوردستان ده‌ژیان، وێڕاى ئه‌م خێزانانه‌یش 26 هه‌زار خێزانی دیكه هاتنه كوردستان و به هۆى تیرۆریزم و به هۆى ئه‌وه‌وه دووچارى كوشتن و تۆقین بووبوونه‌وه، ئێستا 15 هه‌زار كه‌سی دیكه‌ی ناوچه‌ى ئه‌نباریشی هاته سه‌ر كه ره‌وشێكی دژوار به خۆوه ده‌بینێت.
ئێمه شانازى به‌وه‌وه ده‌كه‌ین كه هه‌رێمی كوردستان ببێته داڵده‌ى هه‌ر كه‌سێك په‌ناى بۆ ده‌هێنێت به‌ڵام له هه‌مان كاتدا له راستیدا بایه‌خی نێوده‌ڵه‌تی له رووى یارمه‌تیدانی ئه‌و په‌نابه‌رانه‌وه له ئاستی پێویستدا نه‌بوو، به به‌راورد له‌گه‌ڵ ره‌وشی په‌نابه‌ران له وڵاتانی دیكه له ناوچه‌كه‌دا.
هه‌رێمی كوردستان و كورد فاكته‌ری سه‌قامگیرین نه‌ك فاكته‌رى كێچه‌ڵ یان دروستكردنی كێشه، له‌سه‌ر ئه‌م سیاسه‌ته به‌رده‌وام ده‌بین و هه‌موو هه‌وڵێك ده‌خه‌ینه گه‌ڕ له‌گه‌ڵ هێزه‌كانی دیكه له عیراق بۆ چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌كان و بنیادنانی ده‌زگاكانى ده‌وڵه‌ت و پابه‌ندى ده‌ستورییش ده‌بین و له پێناوى هه‌ر هه‌موو ئه‌مه‌یشدا جارێكی دیكه داواتان لێ ده‌كه‌م ئێمه پێویستمان به پشتیوانی و یارمه‌تی ئێوه هه‌یه. له‌گه‌ڵ ئه‌وپه‌ڕى سوپاسدا.