ناظم دباغ نماینده حکومت اقلیم کردستان در تهران، به اهداف سفر اخیر وزیر خارجه ایران به اقلیم اشاره می‌کند و معتقد است حامل این پیام بوده که بار دیگر به کردها در چارچوب قانون اساسی و حفظ یکپارچگی خاک عراق اطمینان دهد و می‌گوید: "ایران نگران است که ارتش آمریکا بعد از خروج از سوریه در اقلیم کردستان اقدام به تاسیس پایگاه نظامی کند".

ناظم دباغ در مصاحبه با "آژانس" می‌گوید که سفر وزرای خارجه و دارایی آمریکا به اقلیم حامل این پیام است که که اقلیم در تحریم‌های آمریکا علیه ایران همکاری کند و می‌گوید: حزبی در اقلیم کردستان نداریم که با ایران در ارتباط نباشد، شش حزب نیز در تهران نماینده دارند".  

ابتدا از سفر وزیر خارجه ایران به اقلیم کردستان شروع کنیم، این سفر چه نکاتی داشت؟

سفر شخصیتی چون دکتر محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران بلافاصله بعد از سفر وزیر خارجه آمریکا بود، بعد از کاهش فعالیت‌های تروریستی و نابودی داعش، حامل این پیام بود که بار دیگر در چارچوب قانون اساسی و حفظ یکپارچگی عراق به کردها اطمینان دهد، ایران در تلاش است که ارتباطات خود را در اقلیم کردستان توسعه دهد، به همین دلیل، سفر وزیر خارجه ایران به اقلیم و جلسات با مقامات بلندپایه اقلیم و گروه‌های سیاسی با هدف ایجاد هماهنگی بیشتر میان تهران و اقلیم صورت گرفته است. 

چرا این سفر بعد از سفر وزیر خارجه آمریکا صورت گرفت؟

مسلما هر دو طرف در جنگ اقتصادی و سیاسی که میان آنها در جریان است در رقابت هستند و تلاش می‌کنند طرفهای بیشتری را به سمت خود جلب کنند، اما حکومت اقلیم نیز در چارچوب قانون اساسی عراق، بایستی پایبند تصمیمات بغداد باشد، همچنین باید حافظ منافع خود نیز باشد، به شکلی که تبدیل به بخشی از کشمکش‌های میان طرفین نشود، نباید از یاد ببریم که ما دارای جغڕافیای مشترکی با ایران هستیم و این غیرقابل تغییر است، نمی‌توان بخاطر دیگری آن را منتقل کرد، به همین دلیل در تمام مقاطع توجه به شرایط منطقه و ارتباط با ایران مهم است. 

آیا ایران انتظار دارد که اقلیم کردستان تبدیل به دروازه‌ای شود تا از این طریق تحریم‌های کشورش را سبک‌تر کند؟

مسلما از تمام مرزهای اطرافش انتظار دارد، اقلیم کردستان نیز بخشی از این مرزهاست، به همین دلیل انتظار دارند که اقلیم کردستان همکاری‌های ایران را مدنظر قرار دهد، به ویژه در روزهای سخت و دشوار گذشته. 

اما گفته گذشته مدیرکل صادرکنندگان و واردکنندگان ایران گفت که صادرات ١٧ ماده خوراکی را به خارج از کشور ممنوع کرده‌ایم، این موجب کاهش ارتباط بازرگانی میان اقلیم و ایران نخواهد شد؟

نه، باید به این مساله توجه کرد که هر کشوری نیازمندی‌های شهروندان خود را تامین کند، همچنان که اقلیم کردستان نیز اگر کالایی نیاز شهروندان خودش باشد اجازه صادرات آن را نخواهد داد، نمی‌خواهم اسم ببرم اما مجموعه‌ای کالا وجود دارد که صادرات آن از اقلیم ممنوع است، به همین دلیل ایران در مقطع فعلی که با بحران اقتصادی روبروست، براساس سیاست اقتصادی خود، برای صادرات کالا سیاستگذاری خواهد کرد. 

در ایران این شایعه مطرح بود که رفت و آمد از مرزهای غیررسمی ممنوع خواهد شد، تصمیم جدیدی اتخاذ شده است؟

قبلا از طرف عراق و اقلیم کردستان فقط درباره پنج مرز غیررسمی مجوز صادر شده است، از طرف ایران مدتهاست که صحبت از رسمی‌کردن این مرزها می‌شود، تا به شکلی رسمی فعالیت بازرگانی در این مرزها صورت گیرد، اقدامات لازم نیز میان عراق و اقلیم و ایران در حال انجام است، جمهوری اسلامی می‌خواهد در کمترین زمان ممکن این اتفاق صورت گیرد، اما عراق به علت یک سری مسائل نمی‌خواهد در زمان حال این مرزها فعال شوند.

هیچ درخواستی از طرف آمریکا به اقلیم کردستان ارائه نشده که مبادلات بازرگانی را در راستای تحریمهای واشنگتن علیه تهران متوقف کنند؟

قابل درک است که یکی از اهداف سفر وزرای خارجه و دارایی آمریکا به اقلیم درخواست همکاری درباره تحریم‌های آمریکا علیه ایران بود، اما براساس سیاست گذشته، ایران تجربه دارد و ثابت کرده که می‌تواند به خود متکی باشد.

آیا به شیوه مکتوب یا غیرمستقیم از شما خواسته شده است که مبادله بازرگانی میان اقلیم و ایران کاهش یابد یا متوقف شود؟

برای کاهش یا افزایش آن هیچ پیامی دریافت نکرده‌ایم. 

گفته می‌شود که یکی از محورهای اصلی سفر وزیر خارجه ایران به اقلیم کردستان مساله عقب‌نشینی ارتش آمریکا از سوریه بوده است و آنها نگران این مساله هستند که پایگاهی بزرگتر به منظور نظارت بر غرب کردستان و منطقه در اقلیم کردستان تاسیس کنند؟ فکر می‌کنید نظر تهران در اینباره چگونه خواهد بود؟

(با خنده بلند) از اقتصاد به سیاست برمی‌گردی، این مساله به کسانی مرتبط است که با وزیر خارجه ایران دیدار کرده‌اند. 

خود شما بهتر می‌دانید که سیاست و اقتصاد مکمل یکدیگر هستند، به همین دلیل یکبار دیگر خواهش می‌کنم جواب سوالم را بدهید

ایران از اینکه ارتش آمریکا بخواهد بعد از عقب‌نشینی از سوریه، در اقلیم کردستان پایگاه نظامی تاسیس کند، اما آنچه به ما منتقل شده است اینست که تا این لحظه آمریکا دارای پایگاه مخصوص به خود در عراق نیست، بلکه در مراکزی حضور دارند که در پایگاه‌های ارتش عراق به آنها اختصاص پیدا کرده است، در اقلیم کردستان نیز این پایگاه‌ها وجود دارند که برای جنگ با داعش آمدند، به جز پایگاه کرکوک هیچ پایگاه مشخص آمریکایی دیگری نداریم.  

آیا تشکیل حکومت جدید اقلیم یکی دیگر از برنامه‌های این سفر نبوده است؟

معتقد نیستم به این مساله ارتباطی داشته باشد، چون ایران دخالت نمی‌کند، احتمال دارد از طریق مسئولین مربوطه گفتگو صورت گرفته باشد، اما هدف سفر وزیر خارجه ایران اطمینان بخشی از امنیت منطقه و همکاری‌های ایران در حوزه بازرگانی بود. 

ایران به طور کلی خواهان چه نوع حکومتی در اقلیم است؟

فقط می‌خواهد حکومت منسجم و متحدی شکل بگیرد.  

آیا با حکومتی بدون مشارکت نیروهای اسلامی موافقت خواهد کرد؟

هر کدام از احزاب کردستان سیاست مختص به خود را دارند، جمعیت اسلامی نیز در حکومت مشارکت کند یا نه، به ایران مرتبط نیست، پس این تحلیلی اشتباه است، بیشتر احزاب کردستان ارتباط خابی را ایران دارند، اما ایران در مساله تشکیل حکومت دخالت نمی‌کند. 

چند حزب از احزاب کردستان در تهران نماینده دارند؟

تا جایی که من مطلع باشم حزبی وجود ندارد که با جمهوری اسلامی ایران در ارتباط نباشد، شش حزب نیز دارای نمایندگی در تهران هستند، از جمله حزب دموکرات کردستان، جمعیت اسلامی، جنبش اسلامی، اتحاد اسلامی و حزب سوسیالیست. 

ترامپ مدتی قبل اعلام کرد که کردها مقداری نفت دارند که آن را به ایران می‌فروشند و به آنها اعلام کرده‌ایم که آن را متوقف کنند. این پیام به اقلیم یا به شما رسید و آن را بررسی کرده‌اید؟

من نماینده حکومت اقلیم در ایران هستم و نماینده سیاسی نیستم تا بدانم ترامپ چه پیامی داده، من نیز همچون تو فقط از رسانه‌ها این را شنیده‌ام.

صادرات نفت از اقلیم به ایران ادامه دارد یا متوقف شده است؟

درباره اینکه تداوم دارد یا متوقف شده است چیزی نشنیده‌ام، اما مسلما هیچ درخواستی درباره توقف آن صورت نگرفته است، چون مقداری نفت به شکل قاچاق از مناطق دیگر عراق به اقلیم می‌آید و بعدا به سمت ایران ارسال می‌شود، از آنجا نیز به بنادر می‌رسد، اما نفت اقلیم از طریق لوله ترکیه صادر می‌شود و وابسته به ارسال و صادرات قاچاقی نیست.

در این مقطع کردها بهتر است چگونه با ایران تعامل کنند؟

همواره گفته‌ایم که کردها بایستی منافع خود را تامین کنند و دوستی و ارتباط خود با ایران را خراب نکنند، در چارچوب سیاستی فعالیت کنند که میان تهران و بغداد در جریان است.

ارتباط فعلی تهران و اقلیم با مقطع انجام رفراندوم تا چه اندازه متفاوت است؟

سطح ارتباط به مقطع قبل از رفراندوم برگشته است. 

براساس اطلاعات شما سطح بازرگانی سالیانه میان اقلیم و ایران چه مقدار است؟

آنچه بر روی کاغذ موجود است حدود هشت میلیارد دلار است، اما آنچه انجام شده است فکر نمی‌کنم بیش از سه تا چهار میلیارد دلار باشد. 

تا این لحظه نمایندگی حکومت اقلیم کردستان در تهران به اسم نمایندگی مشترک اتحادیه میهنی و پارت دموکرات فعالیت می‌کند، این مساله کی حل خواهد شد؟

این مساله فقط در تهران نیست، اما همه احزاب در نمایندگی حکومت اقلیم، نماینده دارند، پس نمایندگی مشترک است. 

نماینده اقلیم کردستان عراق در تهران با اعلام اینکه بغداد و اربیل تحریم های ضد ایرانی را نادیده خواهند گرفت به تشریح وضعیت حضور نظامیان آمریکایی در عراق پرداخت.

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل- سمیه خمارباقی:  سفر اخیر وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران به عراق در راس یک هیئت اقتصادی و سیاسی، تحریم های ضد ایرانی آمریکا و سفر احتمالی برهم صالح رئیس جمهوری عراق به آمریکا و حضور نظامیان آمریکایی در عراق از جمله موضوعاتی بود که در گفتگو با نماینده اقلیم کردستان عراق در تهران مطرح شد که مشروح آن از نظر می گذرد:

*بر اساس اخبار منتشر شده، ۳ حزب دموکرات کردستان، اتحادیه میهنی و جنبش گوران درخصوص پستهای کلیدی توافق کرده اند. بر این اساس «نچیروان بارزانی» ریاست اقلیم، «مسرور بارزانی» نخست وزیر اقلیم و «بیگرد طالبانی» ریاست پارلمان اقلیم کردستان عراق را برعهده خواهند گرفت. آیا این خبر را تایید می کنید؟ آیا تصور نمی کنید وزن سیاسی حزب دموکرات بر اساس این خبر در ساختار سیاسی اقلیم کردستان عراق بالا خواهد بود؟

تاکنون احزاب کردی همچون اتحادیه میهنی کردستان، حزب دموکرات و گوران در حال مذاکره هستند در چارچوب پیشنهاد، حزب دموکرات برای ریاست اقلیم، «نچیروان بارزانی» و برای نخست وزیری «مسرور بارزانی» را کاندیدا کرده اند.

اتحادیه میهنی تا این لحظه تصمیم نگرفته است و دو تا کاندیدا دارد یکی از آنها بیگرد طالبانی و دیگری دکتر «ریواس فایق» همه اینها طرح و پیشنهاد است. تاکنون هیچ توافق نهایی صورت نگرفته است و ما در انتظار جلسه پارلمان و توافقات سیاسی هستیم.

مذاکرات طی هفته جاری نیز ادامه دارد و در صورت توافق، جلسه پارلمان برگزار خواهد شد. درباره وزن سیاسی حزب دموکرات باید گفت قدرت سیاسی و نفوذ سیاسی حزب دموکرات مربوط به نتایج انتخابات است که خب حزب دموکرات آراء بیشتری به دست آورد.

اگرچه حزب دموکرات آرای بیشتری در انتخابات به دست آورده است اما برای تعیین مدیریت و سیاست استراتژیک اقلیم باید توافق صورت گیرد. درست است که ریاست اقلیم کردستان و نخست وزیر متعلق به حزب دموکرات است اما باید توفق صورت گیرد اکثر مناصب دولتی بر اساس استحقاقات انتخاباتی صورت می گیرد. احزاب مذکور فعلا در حال مذاکره هستند و تاکنون توافقی صورت نگرفته است و تصمیم گیری نهایی نشده است.

*مهمترین محورهای سفر دکتر ظریف وزیر خارجه ایران به اقلیم کردستان عراق چه بود و چه موضوعاتی مطرح شد؟

سفر وزیر خارجه ایران به عراق اهمیت خاصی داشت چه برای بغداد و چه اقلیم. محورهایی که صحبت شد، مسائل امنیتی و هماهنگی و رایزنی درخصوص شرایط کنونی منطقه و موضوع دیگر تحریم های آمریکا علیه ایران بود و تاکید شد که روابط تهران با بغداد و اقلیم کردستان باید برقرار باشد و تقویت شود. توافقاتی صورت گرفت که به موجب آن همکاری های لازم و حفظ وضعیت کنونی بین دو کشور ادامه خواهد یافت.

در چارچوب قانون اساسی عراق، اقلیم کردستان عراق پایبند به همکاری های لازم و حفظ شرایط کنونی برای ادامه فعالیتها است و در همین راستا تاکنون خبر خاصی نیست که بگوییم فعالیت اقتصادی یا همکاری های لازم میان ایران و عراق افت کرده است. به نظرم همکاری ها ادامه خواهد یافت.

*بر اساس برخی اخبار آمریکا برخی نظامیان خود را از سوریه به عراق و از جمله اقلیم کردستان عراق منتقل کرده است، این خبر مورد تایید است؟

خبر دقیقی ندارم و تنها خبری که داریم این است که پایگاه نظامی «کی وان»(K1) شاهد حضور نظامیان آمریکایی است. نظامیان آمریکایی جدیدی وارد عراق نشده اند و همان نیروهایی هستند که برای جنگ با داعش وارد عراق شده بودند. چیزی که در رسانه ها وجود دارد این است که تعدادی از نظامیانی که از سوریه عقب نشینی کرده اند به پایگاه نظامی «کی وان»(K1) در کرکوک وارد شده اند.

من شخصا نمی توانم ورود این نظامیان را تایید کنم اما آن را شنیده ام. وزارت پیشمرگه اقلیم کردستان عراق این خبر را کلا تکذیب و اعلام کرده است که هیچ نظامی آمریکایی جدیدا وارد اقلیم کردستان عراق نشده است.

نکته ای که وجود دارد این است که هر گونه حضور نظامیان آمریکایی در عراق باید در چارچوب توافقات استراتژیک بین عراق و آمریکا صورت گیرد که اقلیم کردستان عراق نیز شامل این توافقات می شود.

*خبری مبنی بر ایجاد پایگاه آمریکایی در «شقلاوه» اقلیم کردستان عراق منتشر شده است آیا اقلیم به آمریکا اجازه خواهد داد از این پایگاه و پایگاه های دیگر اقلیم برای حمله به ایران استفاده کند؟

من تاکید می کنم که هیچ پایگاه جدیدی در خاک اقلیم کردستان عراق تاسیس نشده است و همان پایگاه های قبلی است که برای جنگ با داعش تاسیس شده بود. چنین پایگاهی وجود ندارد. اقلیم کردستان عراق در چارچوب حفظ وحدت عراق نمی تواند به صورت یکجانبه برای حضور نیروهای خارجی در خاک خود تصمیم گیری کند و این موضوع باید در چارچوب توافق با بغداد صورت گیرد.

بغداد و اقلیم اجازه نخواهند داد از خاک این منطقه به ایران حمله شود. غیر از پایگاه نظامی «کی وان» پایگاه دیگری که نظامیان آمریکایی در آن حضور داشته باشند وجود ندارد. هر چیزی که وجود دارد پایگاه های عراقی یا پایگاه های پیشمرگه هستند و در شقلاوه اصلا پایگاه نظامیان آمریکایی وجود ندارد.

به صورت کلی در پارلمان عراق در حال حاضر یک پروژه مطرح است که شامل کل عراق از جمله اقلیم کردستان است که نیروهای نظامی خارجی باید از عراق خارج شوند. اینکه این طرح در پارلمان عراق تصویب خواهد شد یا خیر باید بگویم که توافقات سیاسی در عراق بسیار سخت شده است. منافع حزبی و وابستگی گروه های سیاسی و عدم وحدت ملی و اینکه هر حزب و جریانی منافع خود و نه منافع ملی را در نظر می گیرد مانع اتخاذ توافقات سیاسی است.

*شما در گفتگویی عنوان کرده اید که اقلیم کردستان عراق و بغداد برای اجرای تحریم های آمریکا علیه ایران تحت فشار هستند. چه راهکارهایی برای حفظ رابطه تجاری و اقتصادی با ایران از سوی بغداد و اربیل وجود دارد که تحریم های آمریکا علیه ایران را نادیده بگیرد؟

اقلیم و بغداد تحت فشار زیادی هستند تا با تحریم های آمریکا علیه ایران همراهی کنند، سفرهای وزیر خارجه و مسئول خزانه داری آمریکا به عراق و دیدار با مقامات این کشور یعنی اینکه آمریکایی ها به دنبال بسیج کردن سیاست هایشان علیه ایران هستند اما اقلیم و بغداد تاکنون همراهی نکرده اند و خود آمریکایی دو بار به مدت ۳ ماه عراق را از همراهی با تحریم های ایران معاف کرده اند.

راهکارها و تجربه های گذشته اکنون نیز برای دور زدن تحریم های ضد ایرانی انجام خواهد شد چرا که ما شریک دشمنی با مردم ایران نخواهیم بود و هر کاری که از دستمان بربیاید برای دور شدن از مشارکت در تحریم های ضد ایرانی اتخاذ خواهیم کرد و در این زمینه در چارچوب توافق با بغداد فعالیت خواهیم کرد.

تا این لحظه نیت این است که عراق با ایران همکاری کند و در تحریم های ضد ایرانی مشارکت نداشته باشد اما جزئیات این راهکارها و ساز و کار آن مشخص نیست. ما یک جغرافیای مشترک با ایران داریم که نمی توانیم آن را تغییر دهیم.

ایران همیشه در شرایط سخت در کنار ملت عراق بوده است و ما نمی توانیم این موضوع را نادیده بگیریم لذا بغداد دنبال حفظ روابط تجاری و اقتصادی با ایران است.

*«عامر الفایز» عضو کمیسیون روابط خارجی پارلمان عراق از احتمال بسیار سفر «برهم صالح» رئیس جمهوری این کشور به آمریکا با هدف معافیت از تحریم های ضد ایرانی خبر داده است آیا این خبر را تایید می کنید؟

بله این خبر را تایید می کنم و زمانی که آقای برهم صالح رئیس جمهور عراق شدند آمریکایی ها از وی برای سفر به واشنگتن دعوت کردند و این سفر به سال جدید میلادی (۲۰۱۹) موکول شد و به نظرم این سفر نزدیک است.هدف از این سفر حفظ منافع مردم عراق است و حفظ رابطه تجاری با ایران نیز در چارچوب منافع ملت عراق است.