مەنسوور جیھانی ـ "نازم دەباغ" نوێنەری حکوومەتی ھەرێمی کوردستان لە تاران ڕایگەیاند: لە نێوان حکوومەتی ھەرێمی کوردستان و وڵاتی ئێران لە بواریی نەوت و گازدا ڕێککەوتنێک واژۆ دەکرێت.

"نازم دەباغ" نوێنەری حکوومەتی ھەرێمی کوردستان لە تاران لەمبارەیەوە بە ئاژانسی ھەواڵی زاگرۆسی ڕایگەیاند: شاندیی وەزارەتی سامانە سرووشتییەکانی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان پێکھاتوو لە "تەھا زەنگەنە" جێگریی وەزیر، سەردانی تارانی پێتەختی ئێرانی کرد و لەگەڵ شاندیی وەزارەتی نەوتی کۆماریی ئیسلامی ئێران پێکھاتوو لە: دکتۆر مەنووچێھری ڕاوێژکاریی وەزیری نەوت، ئاغای ڕەمەزانی و ھەروەھا پسپۆڕانی شارەزا لە بواریی نەوت و گاز کۆبوونەوە و سەبارەت بە ھەناردەکردنیی نەوت و گازیی سرووشتیی ھەرێمی کوردستان لە ڕێگای ئێرانەوە بە تێرووتەسەلی وتووێژیان کرد و سەردانە دوو ڕۆژییەکەیان بە سەرکەوتوویی کۆتایی پێھات.

گوتیشی: ھەر لەم کۆبوونەوەیەدا بڕیاردرا کە دوو لایەن لە داھاتوو درێژە بە کۆبوونەوەکانیان بدەن بۆ ئەوەی کە بە تێگەیشتنێکی ھاوبەش بگەن چونکە ئەم بابەتە لە لایەنی تەکنیکییەوە پێویستی بە کۆبوونەوەی زیاتر ھەیە و لایەنی ئێرانی داوای کرد کە مانگی داھاتوو دوایین کۆبوونەوەی نێوانیان ئەنجامبدرێت و لە کۆتاییدا لە نێوان وەزارەتی سامانە سرووشتییەکانی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان و وەزارەتی نەوتی ئێران ڕێککەوتنێکی ھاوکاریی واژۆ بکرێت.

نوێنەری حکوومەتی ھەرێمی کوردستان سەبارەت بە سەردانیی شاندیی وەزارەتی سامانە سرووشتییەکانی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان بۆ نووسینگەی نوینەرایەتیی ھەرێمی کوردستان لە شاری تاران گوتیشی: لەم دیدارەدا بەگشتیی باس لە گرینگیی پەیوەندییەکانی نێوان حکوومەتی ھەرێمی کوردستان و کۆماریی ئیسلامی ئێران کرا و سوپاسی ڕۆڵی نوێنەرایەتی حکوومەتی ھەرێمی کوردستانیان کرد لە ھاوکارییکردن بۆ سەرکەوتنی ئەم پڕۆسەیە.

"نازم دەباغ" نوێنەری حکوومەتی ھەرێمی کوردستان لە ئێران لە کۆتاییدا ڕایگەیاند: لە کۆبوونەوەی شاندیی وەزارەتی سامانە سرووشتییەکانی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان لەگەڵ شاندیی وەزارەتی نەوتی ئێران بڕیاردرا کە لە یەکەم ھەنگاودا نەوتی پێویستی پاڵاوگەکانی تەورێز و کرماشان لە لایەن حکوومەتی ھەرێمی کوردستانەوە دابین بکرێت و پاشان نەوتی ھەرێمی کوردستانیش ڕەوانەی پاڵاوگەکانی تاران و ئەراک بکرێت و لە درێژەی کۆبوونەوەکەشدا بڕیاردرا کە نەوتی ھەرێمی کوردستان لە ڕێگای تەنکەرەوە ڕەوانەی ئێران بکرێت و لە دوایین ھەنگاودا ھێڵی گواستنەوەی نەوتی ھەرێمی کوردستان بۆ ئێران سازبکرێت.

كۆبوونه‌وه‌ی نێوان وه‌فدی وه‌زاره‌تی سامانه‌ سروشتییه‌كانی حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان و وه‌فدی وه‌زاره‌تی نه‌وتی كۆماری ئێسلامی ئێران له‌ تاران به‌ سه‌ركه‌وتوویی كۆتایی هات.

مامۆستا "نازم عومه‌ر ده‌باغ" نوێنه‌ری حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان له‌ تاران پێی راگه‌یاندین: ئه‌مڕۆ ٤/٤/٢٠١٦ كۆبوونه‌وه‌ی نێوان وه‌فدی وه‌زاره‌تی سامانه سروشتییه‌كانی حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان و وه‌فدی كۆماری ئیسلامی ئێران له‌ تاران به‌ڕێوه‌چوو و تیایدا به‌ تێرووته‌سه‌لی باس له‌ هه‌نارده‌كردنی نه‌وت و گازی سروشتیی هه‌رێمی كوردستان له‌ رێگای كۆماری ئیسلامی ئێرانه‌وه‌ كرا.

نوێنه‌ری حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان له‌ تاران هه‌روه‌ها رایگه‌یاند: له‌ كۆبوونه‌وه‌كه‌دا بڕیار له‌سه‌ر به‌رده‌وامبوونی كۆبوونه‌وه‌كان له‌سه‌ر بنه‌مای تێگه‌یشتنی هاوبه‌ش درا و بڕیاردرا له‌ قۆناغی یه‌كه‌مدا نه‌وتی پێویستی پاڵاوگه‌كانی كرماشان و ته‌ورێز له‌ لایه‌ن حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستانه‌وه‌ دابین بكرێت و دواتریش نه‌وتی هه‌رێم هه‌نارده‌ی پاڵاوگه‌كانی ئه‌راك و تاران بكرێت، هه‌روه‌ها بڕیاردرا كه‌ له‌ ئێستادا ئه‌م نه‌وته‌ له‌ رێگای ته‌نكه‌ره‌وه‌ هه‌نارده‌ی ئێران بكرێت و بۆ قۆناغی داهاتوو هێڵی گواستنه‌وه‌ی نه‌وتی هه‌رێمی كوردستان بۆ ئێران دروست بكرێت.

به‌ وته‌ی مامۆستا "نازم عومه‌ر ده‌باغ" بابه‌تی دووه‌می كۆبوونه‌وه‌كه‌ باس له‌ هه‌نارده‌كردنی گازی سروشتیی هه‌رێمی كوردستان بۆ ئێران بوو كه‌ كۆبوونه‌وه‌كه‌ گه‌یشته‌ ئه‌و ئه‌نجامه‌ی كه‌ ئه‌م بابه‌ته‌ پێویستی به‌ دانیشتنی زیاتری لایه‌نه‌ هونه‌ریی و ته‌كنیكییه‌كان هه‌یه‌ و شاندی ئێرانیی داوایكرد كه‌ له‌ ماوه‌ی یه‌ك مانگی داهاتوودا دوایین كۆبوونه‌وه‌ دیاری بكرێت بۆ واژۆكردنی رێككه‌وتنی ئه‌م بواره‌ له‌ لایه‌ن هه‌ر دوو وه‌زاره‌تی نه‌وتی ئێران و سامانه سروشتییه‌كانی حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستانه‌وه‌.

PUKmedia نوسینگه‌ی مه‌كته‌بی راگه‌یاندن له‌ تاران

خه‌ندان- محه‌مه‌د به‌ختیار- وه‌زاره‌تی‌ نه‌وتی‌ ئێران رایده‌گه‌یه‌نێت تائێستا هیچ رێككه‌وتنێكی‌ له‌گه‌ڵ حكوومه‌تی‌ هەرێمی کوردستان واژوونه‌كردووه‌، بۆ راكێشانی‌ بۆری‌ نه‌وت له‌نێوان هه‌رێم و ئێران و جه‌ختده‌كاته‌وه‌، ته‌نها هه‌ندێک گفتوگۆی‌ سه‌ره‌تایی كراوه‌و نه‌گه‌یشتوون به‌ ئه‌نجام.

ماوه‌ی‌ چه‌ند مانگێكه‌ ده‌نگۆی‌ رێككه‌وتنی‌ نێوان حكوومه‌تی‌ هەرێمی کوردستان و ئێران بۆ راكێشانی‌ بۆری‌ نه‌وت بڵاوده‌كرێته‌وه‌، به‌جۆرێك هه‌رێم له‌م رێگه‌یه‌وه‌ نه‌وتی‌ خاو هه‌نارده‌ بكات و له‌به‌رانبه‌ردا پێكهاته‌كانی‌ نه‌وتی‌ وه‌كوو به‌نزین و گازوایل هاورده‌ بكات، به‌ڵام دکتۆر "ئه‌کبه‌ر نیعمەت ئیلاهی" بەرپرسی راگەیاندنی وەزارەتی نەوتی ئێران لە لێدوانیکی تایبەتدا بۆ خەندان رەتیکردەوە هیچ رێككەوتنێک لەگەڵ حکوومەتی هەرێم واژوو کرابێت. 

وتیشی:‌ "هیچ رێکكەوتنێک لەبارەی راکێشانی بۆری نەوتی هەرێم نەکراوە، بەڵام هەندێک گفتووگۆی سەرەتایی لەنێوان هەر دوولادا ئەنجامدراوە که تا ئێستا نەگەیشتووەتە ئەنجام".

جه‌ختیشیكرده‌وه‌: ئەو رێکكەوتنە بەو ئاسانی و ساناییە نییە و تا ئێستا هیچ رێککەوتنێک لەو بارەیه‌وه‌ واژوو نەکراوە.

بەرپرسی راگەیاندنی وەزارەتی نەوتی ئێران ئاماژه‌ی‌ به‌وه‌شكرد: كونسوڵی‌ ئێران له‌ سلێمانی‌ نامه‌یه‌كی‌ ئاڕاسته‌ی‌ وه‌زاره‌تی‌ نه‌وتی‌ ئێران كردووه ‌و رایگه‌یاندووه‌، پارێزگاری‌ سلێمانی‌ پێیوتوون ته‌نده‌ری‌ راكێشانی‌ بۆری‌ نه‌وتی‌ هه‌رێم بۆ خاكی‌ ئێران ئاماده‌یه‌ له‌كاتێكدا ئه‌وان (ئێران) تا ئێستا هیچ رێككه‌وتنێكیان له‌و باره‌یه‌وه‌ له‌گه‌ڵ هه‌رێم نه‌كردووه‌.

ده‌نگۆی‌ رێككه‌وتنی‌ نێوان ئێران و هه‌رێم بۆ راكێشانی‌ بۆری‌ نه‌وت له‌كاتێكدایه‌، بۆری‌ هه‌نارده‌ی‌ نه‌وتی‌ هه‌رێم بۆ توركیا تا ئێستا چه‌ندین جار رووبه‌ڕووی‌ كێشه‌ بووه‌ته‌وه‌ كه‌ به‌هۆیه‌وه‌ هه‌نارده‌ی‌ نه‌وت چه‌ند جارێك راگیراوه‌، درێژترین ماوه‌ش له‌مانگی‌ رابردوودا، كه ‌به‌هۆیه‌وه‌ هه‌رێم زیانێكی‌ زۆری‌ به‌ركه‌وت.

"نازم دەباغ" نوێنەری حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران بۆ خه‌ندان ئاشکرایکرد: گفتووگۆی نێوان حکوومەتی هەرێم و تاران لەسەر راکێشانی بۆری نەوت بەردەوامە.

بەڵام ده‌باغ هاوشێوەی بەرپرسە ئێرانییەکە جه‌ختیكرده‌وه‌، تا ئێستا نەگەیشتوونەتە رێکكەوتن، هەرچەنده‌ ئێستا لە رێگەی تانکەره‌وە نەوتی هەرێم لە رێگەی خاکی ئیرانەوە هه‌نارده‌ ده‌كرێت.

وتیشی: "گفتوگۆکان بەردەوامن و بەمزووانە وەفدی وەزارەتی سامانە سروشتyیەکان بۆ هەمان مەبەست سەردانی ئێران دەکات و هیوادارم بە زووترین کات گفتوگۆکانمان بگەنە ئەنجام".

"هەناردەی نەوتی هەرێم لە رێگەی ئێرانەوە سوودی دوولایەنەی بۆ هەردوولا هەیە، گرنگترین سوودیش بوونی ئاسایش و ئەمنیەتی تۆکمەی ئەو بۆریە نەوتەیە کە ئەمەش وا دەکات هەناردەی نەوت بەهۆی کاری تێکدەرییەوە پەکی نەکەوێت" بەرپرسی راگەیاندنی وەزارەتی نەوتی ئێران وایوت.

وته‌ی‌ ئەو بەرپرسە ئێرانییە ئاماژه‌یه‌ بۆ تەقاندنەوەی ناو بە ناوی بۆری نەوتی هەرێمی کوردستان بۆ توركیا كه‌ هه‌رێمی‌ كوردستان پشتی‌ سه‌ره‌كی‌ پێده‌به‌ستێت بۆ هه‌نارده‌كردنی‌ نه‌وته‌كه‌ی‌.

دوای بەشداریكردنی لە ڕێوڕەسمی كردنەوەی دیداری سلێمانی، نیوەڕۆی ئەمڕۆ چوارشەممە 16 - 3 - 2016 بەرێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان، لە شاری سلێمانی پێشوزای لە بەڕێز ئیلی مۆرگانۆڤ باڵیۆزی ڕووسیای فیدرال لە عێراق و شاندێكی یاوەری كرد كە لە كونسولی گشتیی ڕووسیای فیدرال لە هەرێمی كوردستان و چەند بەرپرسیارێكی دیكە پێكهاتبوو.

لە دیدارەكەدا دوایین پێشهاتەكانی شەڕی دژی تیرۆر لە هەرێمی كوردستان و عێراق و سووریا تاوتوێ كرا و تیشك خرایە سەر كاریگەریی ئەو شەڕە لەسەر ئێستا و داهاتووی ناوچەكە بە گشتی.

هەر لە دیدارەكەدا بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان سوپاسی ڕووسیای فیدرالی كرد بۆ ئەو هاوكارییە سەربازییەی وڵاتەكەیان كە چەند ڕۆژی ڕابردوو گەیشتە هەرێمی كوردستان و دووپاتی كردەوە كە هەرێمی كوردستان خوازیاری بەرەوپێشبردنی پەیوەندییەكانییەتی لەگەڵ ڕووسیای فیدرال. جەختی لەوەش كردەوە كە بۆ شكاندنی تیرۆرستانی داعش لە كوردستان و ناوچەكە، پێشمەرگە پێویستی بە هاوكارییی بەردەوامیی كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی هەیە.

لە بەشێكی دیكەی دیدارەكەدا باس لە پەیوەندییەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و حكوومەتی عێراقی فیدرال كرا و تیشك خرایە سەر كێشە هەڵواسراوەكانی نێوان هەولێر و بەغدا. لەمبارەیەشەوە بەرێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان دووپاتی كردەوە كە هەرێمی كوردستان وەك هەمیشە خوازیارە هەموو كێشە و ناكۆكییەكانی لە ڕێگەی گفتوگۆ و لێكگەیشتنەوە لەگەڵ حكوومەتی عێراقی فیدرال چارەسەر بكات و هەر بەم ڕێگەیەش بیر لە شێوازێكی دیكەی پەیوەندی لە نێوان هەردوولادا بكرێتەوە، چونكە شێوازی پەیوەندیی پێشتری هەولێر و بەغدا شكستی هێناوە و سەركەوتوو نەبووە.

لای خۆیەوە بەرێز باڵیۆزی ڕووسیای فیدرال خۆشحاڵیی خۆی بە سەردانی هەرێمی كوردستان و دیداری لەگەل بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستانی دەربڕی، هەروەها پشتگیریی ڕووسیای فیدرالی بۆ هەرێمی كوردستان لە شەڕی دژی داعشدا دووپات كردەوە و هیوای سەركەوتنی بۆ پێشمەرگە و كوردستان لەو شەڕەدا خواست.