ئەمڕۆ چوارشەممە 16ـی 7ـی 2014 لە كۆشكی ئەلیزەی پاریسی پایتەختی فەڕەنسا جاك ئۆدیلبێر گەورە ڕاوێژكاری كاروباری دەرەوەی سەرۆكی فەڕەنسا پێشوازی لە فواد حوسێن سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان كرد.

لە دیدارێكی دۆستانەدا د. فواد حوسێن نامەی سەرۆك بارزانیی بۆ سەرۆكی فەڕەنسا ڕادەستی ڕاوێژكاری كاروباری دەرەوەی سەرۆكی فەڕەنسا كرد و لە دانیشتنێكیشدا بیروڕا لەبارەی بارودۆخی سیاسیی عێراق و كوردستان و ناوچەكە بە تایبەت پاش ڕووداوەكانی 10ـی حوزەیرانی ڕابردووی شاری موسڵ ئاڵوگۆڕ كرا. هەروەها د. فواد حوسێن بە ڕاشكاوی باسی لە هاتنەكایەوەی بارودۆخی تازە و قەیرانی سیاسیی عێراقی كرد و سیاسەتی سەرۆك بارزانی و هەرێمی كوردستانی لەبارەی ئێستا و ئاییندەی عێراق و كوردستان بۆ ڕاوێژكاری سەرۆكی فەڕەنسا شیكردەوە.

سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان ئەوەیشی خستەڕوو كە هەر چەندە كورد بۆ ماوەیەكی دوورودرێژ هەوڵیدا عێراقێكی دیموكراتی و فیدڕاڵ دروست ببێ و بپارێزرێت بەڵام هەوڵ و پڕۆسەكە سەری نەگرت و ئێستا لەسەر ئەرزی واقعدا عێراق پارچەپارچە بووە و هۆكاری سەرەكیی ئەو دابەشبوونەیش سیاسەتی هەڵەی مالیكی و بەهێزتربوونی تیرۆریستان بووە و ئەمە وای كردووە خەڵكی كوردستان لەبارەی ئاییندەی پەیوەندیی عێراق و كوردستان پرسیاریان هەبێت.

لای خۆیەوە ڕاوێژكاری كاروباری دەرەوەی سەرۆكی فەڕەنسا سوپاسی سەرۆك بارزانیی كرد بۆ ناردنی نامە بۆ سەرۆكی فەڕەنسا و جەختی لەوە كردەوە كە لە ئارەزوو و بارودۆخی هەرێمی كوردستان دەگات و هیوایشی خواست پەیوەندییەكانی فەڕەنسا و هەرێمی كوردستان بەردەوام بێت و بەرەو پێشەوە بچێت و داواشی كرد لە هەموو قۆناغێكدا لەنێوان هەردوولا ڕاوێژ و ئاگاداركردنەوەی بەردەوام هەبێت.

ئەمڕۆ پێنجشەممە 17ـی 7ـی 2014 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە ئانتۆنیۆ گۆتێڕز كۆمیسێری باڵای پەنابەرانی سەر بە ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان و شاندێكی یاوەری كرد.

لە سەرەتای دیدارەكەدا كۆمیسێری باڵای پەنابەرانی سەر بە ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان سوپاس و خۆشحاڵیی خۆی نیشان دا بۆ ڕەخساندنی ئەم دیدارە و سوپاسی ڕۆڵی سەرۆك بارزانی و حكوومەت و خەڵكی هەرێمی كوردستانی كرد بۆ یارمەتیدان و پێشوازیكردن لەو ژمارە زۆرەی پەنابەری سووریایی و ناوخۆی عێراق كە بەهۆی شەڕ و نەبوونی سەقامگیری و ئاساییش ڕوویان لە هەرێمی كوردستان كردووە. هەر پەویوەست بەم باسە كۆمیسێری باڵای پەنابەرانی سەر بە ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان ڕایگەیاند كە پێویستە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی ئاگاداری هەوڵەكانی هەرێمی كوردستان بێت لە یارمەتیدانی خەڵكی ئاوارە و لێقەوماو و هێماشی بەوەدا كە هەرچەندە بەغدا بەهۆی بڕینی بودجەی هەرێم بەربەستێكی گەورەی بۆ هەرێم دروست كردووە و گوشارێكی زۆر لەسەر كوردستانە بەڵام ئەوەی هەرێمی كوردستان لە یارمەتیدان و حەواندنەوەی ئاوارەكان كردوویەتی جێگەی ڕێز و پێزانینێكی زۆرە و ئامادەیی خۆیشیانی ڕاگەیاند بۆ ئەوەی بە هەموو توانەیەك یارمەتیی حكوومەتی هەرێم بدەن و وڵاتانی جیهانیش لەم بەخشندەییەی هەرێمی كوردستان ئاگادار بكەنەوە و هانی كۆمەڵگەی نێودەوڵەتیش دەدەن كە یارمەتیی هەرێمی كوردستان بدەن. ئانتۆنیۆ گۆتێرز لە درێژەی قسەكانیدا ئاماژەی بەوەدا كە هەرێمی كوردستان پێگە و ناوبانگێكی زۆر باشی لە ناوەندە جیهانییەكان بەدەستهێناوە و یەكێكە لە سەقامگیرترین شوێنەكانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و جێگەی ئومێدی ڕێكخراوە نێودەوڵەتییەكانە.

لەبەرانبەردا سەرۆك بارزانی بەگەرمی بەخێرهاتنی شاندی میوانی كرد و سوپاسی هەڵوێستی كۆمیسێری باڵای پەنابەرانی سەر بە ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكانیشی كرد لەوەی كە بە باشی لە ڕۆڵی حكوومەت و خەڵكی هەرێمی كوردستان لە یارمەتیدانی ئاوارەكان گەییشتووە و ڕایگەیاند كە هەرێمی كوردستان لەهەموو دۆخێكدا ئامادەیە یارمەتیی خەڵكی ئاوارە بدات و لەو بابەتە دا ئەوەی بۆ هەرێمی كوردستان گرنگە یارمەتیدانی ئاوارەكانە بە بێ لەبەرچاوگرتنی ئینتیمای ئایینی و نەتەوەیی ئاوارەكان و ئەوەی بەلای خەڵكی كوردستانەوە جێگەی بایەخە بەها مرۆڤییەكان و كەرامەتی ئینسانە كە بەداخەوە بەهۆی سیاسەتی ناڕەوای دیكتاتۆرەكان پێشێل كراوە و بووەتە هۆی ئاوارەبوونی سەدانهەزار كەس لە سووریا و عێراقدا و شاندی میوانیشی لەوە دڵنیا كردەوە كە دەرگە و سنوور و دڵی خەڵكی كوردستان بەڕووی هەموو مرۆڤێكی ئاوارە و لێقەوماو كراوەیە.

باسكردنی ڕووداوەكانی موسڵ و هەڕەشەی تیرۆریستان و پڕۆسەی سیاسیی عێراق و بارودۆخی ئەمنیی عێراق تەوەرێكی دیكەی ئەم دانیشتنە بوو.

سەفین دزەیی وتەبێژی فەرمی حكومەتی هەرێمی كوردستان لەلێدوانێكی تایبەت بە سایتی فەرمی حكومەتی راگەیاند: لە بەرواری 14ـی تەموزی 2014 ، شاندێكی حكومەتی هەرێم بە سەرۆكایەتی قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆكی حكومەت وبەئامادەبوونی ئاشتی هەورامی وەزیری سامانە سروشتیەكان وڕێباز محەمەد وەزیری دارایی وسەفین دزەیی گوتەبێژی فەرمی سەردانی ئەنقەرەی پایتەختی توركیایان كرد ولەوێ چەندین كۆبوونەوەیان لەگەڵ بەرپرسانی ئەم وڵاتە لەبارەی رێككەوتنی چوارچێوەی هاوكاری لەبواری وزە كە لەنێوان هەرێم وتوركیا ئیمزاكرابوو.

شاندی هەرێم لەم سەردانەدا لەگەڵ وەزارەتی سامانە سروشتیەكانی توركیا، گفتوگۆی لەبارەی زیادكردنی هەناردەی نەوتی هەرێمی كوردستان كرد ولایەنی توركیش پابەندبوونی خۆی بە بەند وخاڵەكانی ئەم رێككەوتنە نیشاندا.

دزەیی رایگەیاند هەر لەم كۆبوونەوەیەدا شاندی هەرێم، حیسابی بانكی داهاتەكانی نەوتی هەرێمی كوردستانی جێگیركرد كە لە هالك بانكی توركیادایە وبڕیاریش درا ئەم داهاتە بە ئیمزای هەریەك لە قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆكی حكومەت وئاشتی هەورامی وەزیری سامانە سروشتیەكان وڕێباز محەمەد وەزیری دارایی بجوڵێندرێت.

ئەمڕۆ پێنجشەممە 10ـی 7ـی 2014 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان بە مەبەستی شیكردنەوەی دوایین پێشهاتە سیاسیی و ئەمنییەكانی عێراق و قسەكردن لەبارەی سیاسەتی هەرێمی كوردستان لەمەڕ قەیرانی سیاسی و ئەمنی عێراق لەگەڵ كۆنسوڵ و نوێنەری وڵاتانی بیانی لە هەولێر كۆبۆیەوە.

لەم كۆبوونەوەیەدا سەرۆك بارزانی لە گوتەیەكدا تیشكی خستە سەر دوایین ڕووداوە سیاسیی و ئەمنییەكانی عێراق و بەهێزتربوونی تیرۆریستانی بە مەترسیەكی گەورە زانی و ڕایگەیاند كە ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆر هەوڵێكی هاوبەشی نێودەوڵەتی پێویستە و ئێستایش چەكداران و تیرۆریستان توانیویانە هەر لە ڕقەی سووریا هەتا نزیك بەغدا ناوچەیەكی زۆر بخەنە ژێر كۆنتڕۆڵی خۆیانەوە. هەر لەمبارەیەوە سەرۆك بارزانی ئەوەی بۆ ئامادەبووان خستەڕوو كە شەش مانگ بەر لە ڕووداوەكانی موسڵ بەرپرسانی عێراقی و خودی مالكیی لە مەترسیی بارودۆخی شاری موسڵ ئاگادار كردووەتەوە بەڵام مالكی و بەرپرسانی بەغدا بە جدییان وەرنەگرت.

سەرۆك بارزانی لە درێژەی وتەكانی خۆیدا ئاماژەی بەوەدا كە لەدوای ئەو شكستەی كە تووشی سوپای عێراقی بووە مالیكی بۆ داپۆشینی شكستەكانی خۆی خەریكی بەخشینەوەی تۆمەتی بێ بنەمایە لەدژی هەرێمی كوردستان ئەوە لەكاتێكدایە كە بەرپرسی سەرەكیی تێكچوونی دۆخی عێراق خودی سەرۆك وەزیرانی عێراقە.

سەرۆك بارزانی وێڕای ئاماژەدان بەوەی كە ماوەی چەند ساڵە هۆشداریی تێكچوونی بارودۆخ و گەڕانەوەی دیكتاتۆریەت و بەرەو هەڵدێرچوونی عێراقی داوە، ڕایگەیاند كە كێشەی عێراق كێشەی تاكەكەسێك نییە بەڵكو گرفتەكە لە نەهج و ئیدارەدانی هەڵەی كاروبارەكانە. سەبارەت بە هەڕەشە و تۆمەتەكانی مالیكی لەدژی هەولێر سەرۆك بارزانی ئاماژەی بەوەدا كە هەولێر هەمیشە جێگەی ئەو هاووڵاتی و لێقەوماوانە بووە كە لەدەستی دیكتاتۆرییەت ڕایان كردووە و ئێستاكەیش ژمارەیەكی زۆری خەڵك كە بە ملیونێك و دوسەدهەزار كەس مەزندە دەكرێن پەنایان بۆ هەرێمی كوردستان هێناوە و لەبری ئەوەی مالكی بەرپرسانە ئەركی خۆی جێبەجێ كردبا و سوپاسی هەرێمی كردبا و قسەی لەبارەی هاوكاریكردنی ئاوارەكان كردبا بەمشێوەیە تۆمەت ئاراستەی هەرێمی كوردستان دەكات.

سەرۆك بارزانی ئەوەیشی خستە ڕوو كە بەهۆی سیاسەتی هەڵەی مالیكی یەك لەسەر سێی خاكی عێراق و كەلوپەلی سەربازیی شەش فیرقە تەسلیمی داعش كران و ئێستاكەیش سووننە و شیعە میانڕۆكان لە پڕۆسەی سیاسیی عێراقدا زۆر لاواز كراون. لەبارەی تۆمەتباركردنی كوردستان بۆ دابەشكردنی عێراق سەرۆك بارزانی هێمای بەوەدا كە پێشێلكردنی دەستوور و سیاسەتی دیكتاتۆری و خۆسەپاندن و پەراوێزكردنی پێكهاتەكان عێراقی پارچەپارچە كردووە نەك كوردستان و، دەستووریش زۆر بەڕوونی باس لەوە دەكات كە پابەندبوون بەدەستوور یەكپارچەیی خاكی عێراق دەپارێزێت و دەیان نموونە هەیە كە دەستەڵاتدارانی بەغدا دەستووریان پێشێل كردووە.

سەبارەت بە سیاسەتی هەرێمی كوردستان لە بەرانبەر دۆخی تازەدا، سەرۆك بارزانی ئەوەی ڕوونكردەوە كە لە دە ساڵدا ئێمە هەموو ڕێگەیەكمان تاقیكردەوە بۆ ئەوەی بتوانین لەگەڵ عێراقدا بژیین، بەڵام سیاسەت و ئیدارەدانی هەڵە نەیهێشت ئەم هەوڵانە سەر بگرێت. سەرۆك بارزانی لە درێژەی قسەكانیدا هێمای بەوەدا كە لە پاش ڕووداوەكانی موسڵ و قەیرانی نوێ، كوردستان كار لەسەر دوو ڕێڕەو دەكات یەكیان ئەوەیە كە یارمەتیی برایانی شیعە و سووننە بدات كە كێشەكانیان چارەسەر بكەن و پڕۆسەی سیاسی سەر بكەوێت و ئەوەی تریان بەردەوامبوونە لە كاركردن بۆ چەسپاندنی مافی چارەی خۆنووسینی گەلی كوردستان و پارلەمانی كوردستانیش كار لەسەر جێبەجێكردن و گرتنەبەری ڕێوشوێنەكان دەكات. هەر لەمبارەیەوە سەرۆك بارزانی جەختی لەوە كردەوە كە لەم بڕیارە پاشگەز نابینەوە و گەلی كوردستانیش بۆ چارەنووسی خۆی مۆڵەت لە هیچ كەس و لایەنێك وەرناگرێت.

سەبارەت بە ناوچەكانی مادەی 140 و كەركووكیش سەرۆك بارزانی ئاماژەی بەوەدا كە هێزەكانی پێشمەرگە بۆ پاراستنی خاك و خەڵك لە هەڕەشەی تیرۆریستان لەو ناوچانەدا جێگیر بوونە و بەهیچ شێوەیەكیش ناكشێنەوە و لەبارەی چارەنووسی ئەم ناوچانەیش ڕایگەیاند كە تەنیا قۆناغی ڕیفراندۆم ماوە و ئێمە ڕێز لە ئیرادە و ویستی دانیشتوانی ئەم ناوچانە دەگرین و هەوڵیش دەدەین كە كەركووك ببێتە نموونەی پێكەوەژیانی نەتەوەیی و ئایینی.

دواتر دەرگەی گفتوگۆ و پرسیار بەڕووی ئامادەبووان كرایەوە و كونسوڵ و نوێنەری وڵاتان وێڕای ئەوەی سوپاسی هەرێمی كوردستانیان كرد بۆ حەواندنەوەی ژمارەیەكی زۆری پەنابەر دەستخۆشیشیان لە هێزی پێشمەرگەی كوردستان كرد بۆ پاراستنی ژیانی هاووڵاتیان و ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆریستان و لەبارەی بارودۆخی سیاسیی عێراق چەند پرسیارێكیان ئاراستەی سەرۆك بارزانی كرد و بەڕێز سەرۆكی هەرێمی كوردستانیش وەڵامی تێبینی و پرسیارەكانی دایەوە.