ئێواره‌ى ئه‌مڕۆ شه‌ممه 2023/8/5، به‌ڕێز نێچيرڤان بارزانى، سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان، به‌شدارى له ڕێوڕه‌سمى كردنه‌وه‌ى کۆمەڵگە و کاتێدراڵى نوێی پاتریەرکيی كه‌نيسه‌ى ڕۆژهەڵاتيی ئاشووری له هه‌ولێر كرد كه به ئاماده‌بوونى به‌ڕێز قەداسەتی پاتریارک مار ئاوای سێیەم، پاتریارکی کەنیسەی ڕۆژهەڵاتيی ئاشووری لە عێراق و جیهان، به‌ڕێوه چوو.
له ڕێوڕه‌سمه‌كه‌دا كه ژماره‌يه‌ك له به‌ڕێزان وه‌زيران و به‌رپرسانى هه‌رێمى كوردستان و ديپلۆماتكاران و پياوانى ئايينيى مه‌سيحى و ئيسلامى و په‌يڕه‌وانى كه‌نيسه‌ى ڕۆژهەڵاتيی ئاشووری ئاماده‌ى بوون، سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى، وتارێکی پێشكه‌ش كرد، ئه‌مه ده‌قه‌كه‌يه‌تى:
بەڕێز قەداسەتی پاتریارک مار ئاوای سێیەم
پاتریارکی کەنیسەی ڕۆژهەڵاتيی ئاشووری لە عێراق و جیهان
كه‌سايه‌تى و پياوانى ئایینی و ئامادەبووانی بەڕێز..
ئێوارەتان باش…
بەخێرهاتنتان دەکەم بۆ کردنەوەی کۆمەڵگە و کاتێدراڵى نوێی پاتریەرکی لە شاری هەولێر. زۆر خۆشحاڵم لەگەڵ ئێوه‌ى به‌ڕێز له‌م ڕێوڕەسمەدا بەشدارم. پیرۆزبایی لە هەموو پەیڕەوانی كه‌نيسه‌ى ڕۆژهەڵاتيی ئاشووری دەکەم لە هەرێمی کوردستان و عێراق و جیهان و لە هەموو مه‌سيحييان بەگشتی بە بۆنەی کردنەوەی ئەم کۆمەڵگەیە.
لێرەدا و به‌م بۆنه‌يه‌وه به ڕێز و پێزانينه‌وه يادى خوالێخۆشبوو قه‌داسه‌تى پاتريارك مار ده‌نخاى چواره‌م، سه‌رۆكى پێشووترى كه‌نيسه‌ى ڕۆژهەڵاتيی ئاشووری ده‌كه‌ينه‌وه كه بڕيارى دا كورسيى كه‌نيسه‌كه له ئه‌مه‌ريكاوه بگوازرێته‌وه بۆ هه‌ولێر، به‌ڵام به‌داخه‌وه مه‌رگ مه‌وداى نه‌دا و به‌رله‌وه كۆچى دوايى كرد. يادى به خێر و هيوادارين كردنه‌وه‌ى ئه‌م كاتێدراڵه گيانى شاد بكات.
ئه‌و بڕياره بڕیارێکی زۆر ئازایانە بوو. پشتگیرییەکی گەورە بوو لە کوردستان، هەروەها متمانە و باوەڕی بۆ مه‌سيحييه‌كان دروست کرد کە لێره له وڵاتى خۆيان بمێننه‌وه و بڕوايان پێى هه‌بێت و کۆچ نەکەن. هه‌ر له‌به‌ر ئه‌وه‌ش ساڵی ٢٠١٤ کە داعش بەشێکی لە خاکی کوردستان و عێراق بەگشتی و بەشێکی سووریای داگیر کردبوو، ژمارەیەکی زۆر لە مه‌سيحييان و خەڵکی دیکە، ڕوويان له هه‌رێمى كوردستان كرد.
هەر بۆیە ئەمڕۆ خەڵکی هەولێر و کوردستان له‌گه‌ڵ قەداسەتی پاتریارک مار ئاوای سێیەم، زۆر دڵخۆشن بە کردنەوەی كاتێدراڵ و ئەم کۆمەڵگە ئایینییە لە هەرێمی کوردستان.
دڵنیام ئه‌م کۆمەڵگه‌يە جوانە دەبێتە ناوەندێکی دیکەی بەهێزکردنی باوەڕ و هەستی پێکەوەژیان لە هه‌رێمى کوردستان و له عێراق، دەبێتە هاندەرێکی دیکە بۆ مانەوە و بەجێنەهێشتنی وڵات. کوردستان بە فرەنەتەوە، فرەئایین و فرەپێکهاتەکەییەوە جوانە. مه‌سيحييه‌كان بەشێکی سەرەکین لە جوانيی پێکەوەژیانى کوردستان.
لە کوردستان پێکەوەژیانی ئاشتیانە بووەتە کولتوورێکی بەهێز کە هیچ ڕژێم و هێزێک بە هەموو پیلانەکانیانەوە نەیتوانیوە تێکی بدەن. پێکەوەژیان بنەمایەکی قووڵی باوەڕی هەموو کوردستانیيانه، ئینجا سەر بە هەر نەتەوه‌يه‌ك و سه‌ر به هه‌ر ئایینێک بن. ئەم پێکەوەژیانەی ئێمە لە کوردستان ئەوەندە قووڵ و بەهێزە، بووەتە مایەی هێزێکی گەورە بۆ هەموومان و بووەتە جێگەی ڕێزی جیهان.
هەموومان لە کوردستان لە بیرمانە کاتێک بەڕێز باراک ئۆباما سەرۆکی ئەمه‌ریکا لە وتارە مێژووییەکەیدا شەوی ٧ی ئابی ٢٠١٤ بڕیاری ئەمه‌ریکاى بۆ ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ى داعش دا، گوتی: “هەولێر هێڵی سوورە بۆ ئێمە”. یەکێک لەو هۆکارانەی کە باسی کرد بۆ پێویستيی پاراستنی هەولێر و هەرێمی کوردستان ئەوە بوو گوتی: لەو ناوچەیەدا پێکەوەژیانێکی زۆر سەرکەوتووانە و بەهێز دروست کراوە.
مایەی شانازییە بۆ هەموومان لە دوای ڕاپەڕینی ١٩٩١ـه‌وه کە پەرلەمانی کوردستان دانرا، پێویستيی هەبوونی نوێنەرانی مه‌سيحى و تورکمان لە پەرلەمان و حکوومەتی هەرێمی کوردستاندا، یەکێک بوو لە بڕیارە سەرەکییەکان. ئەوکات و تا ئێستاش لەگەڵ بایەخدان بە زمانی کوردی، بایەخ بە زمانی سریانی و تورکمانی درا، منداڵانی مه‌سيحى و تورکمان بە زمانی خۆیان دەستیان بە خوێندن کرد له‌م هه‌رێمه.
ئەو ئازادییەی لە هەرێمی کوردستان بەدیهات، بووە مایەی بووژانەوە بۆ هەموو نەتەوە و ئایین و پێکهاتەکان لە کوردستان. ئەو پێکەوەژیانە، کوردستانی بۆ ئێمە خۆش کرد و بۆ جیهانیش جوان کردووە. ئێمە دەست لە بەهێزکردنی پێکەوەژیان هەڵناگرین و زیاتر پەرەی پێدەدەین.
ئامادەبووانی بەڕێز …
ئەم ناوچەیەی ئێمە کە لە مێژووی کۆندا ناوی میزۆپۆتامیا بووە، ناوەندێکی گەورەی گەشەکردنی ژیان و مرۆڤایەتی و شارستانی بووە. ناوچەیەکی تێکەڵ و هەمەڕەنگی نەتەوەکان بووە. میزۆپۆتامیا بە ڕاستی باخچەی ڕەنگینی نەتەوەکان بوو. بەڵام بەداخەوە لە ئەنجامی هێرشە دەرەکییەکاندا جینۆسایدی زۆر گەورە لەو ناوچەیەدا ڕووی دا. لەگەڵ ئەوەش لە کوردستان، فرەنەتەوەیی و فرەئایینی هەر مایەوە و لەناو نەچوو، چونکە نەتەوە و ئایینەکان بوونە قەڵغانی پاراستنی یەکتر.
مێژووی پێکەوەژیان لە کوردستان کۆنە و لەلایەن هەندێک سەرکردەی مێژووییشه‌وه لە زۆر قۆناغدا نوێکراوه‌ته‌وه و بەهێزکراوه. هەروەک سەرۆک مەسعوود بارزانیش نووسیویەتی و فه‌رموويه‌تى، ئەم پێکەوەژیانە سەرەتای سەدەی ڕابردوو لەنێوان سەیدا عەبدولسەلامی بارزان، مار بنیامین شەمعوون و ئەندریانیک پاشادا بەهێز کراوە.
ئەو ڕێککەوتن و هاوخەباتییەی سەیدا عەبدولسەلام بارزانی و مار بنیامین شەمعوون دروستیان کرد، بە خۆشحاڵییەوە لە شۆڕشەکانی بارزان و شۆڕشی ئەیلوول و گوڵاندا ڕەنگی دایەوە و تائێستاش بەردەوامە، بە پشتیوانيی خوای گەورە، هەر بەهێزتریش دەبێت لە کوردستان.
بەڕێزان..
ئەو هاوکاری و یەکترپاراستنە جارێکی دیکە بە فراوانی نوێ کرایەوە لە کاتی جەنگی تایيفیدا لە عێراق دوای ساڵی ٢٠٠٣ و دوای هێرشە تیرۆریستییەکانی ڕێکخراوی قاعیدە و دوای هێرشی تیرۆریستانی داعش. هەرێمی کوردستان بە شانازییەوە بووە پەناگەیەکی ئارام بۆ پاراستنی مه‌سيحييان و پێكهاته‌كانى عێراق، ئەوەش ئەرکی ئێمە بووە و جێگەی شانازيی هەموو خەڵکی هەرێمی کوردستان بووە ئەوکات و ئێستاش.
بەداخەوە دوای دەستپێکردنی شەڕی تایيفی و هێرشەکانی ڕێکخراوی تیرۆریستیی قاعیدە لە شارەکانی باشوور و ناوەڕاستی عێراق لە ماوەی نێوان ساڵەکانی ٢٠٠٤ تا ٢٠٠٨، بەگشتی ١١١ کەنیسە تەقێندرانەوە، یان هێرشیان کرایە سەر. ١,٣١٥ هاووڵاتيی مه‌سيحيى مەدەنی شەهید کران، بە سەدان مه‌سيحى ڕفێندران، چەندین مەتران و شەماشە تیرۆر کران. چەندان منداڵی مه‌سيحى لە ڕێگەی قوتابخانەدا شەهید و بریندار کران. دەیان موڵک و ماڵ و خانووی مه‌سيحييه‌كان دەستی بەسەردا گیرا.
بە خۆشحاڵییەوە بەهۆی پارێزراویی پێکەوەژیان و سەقامگیریی هەرێمی کوردستان و هەوڵی دامودەزگاکانی حکوومەتی هەرێمی کوردستان، ئەو کاتیش یەک کەنیسە و یەک مه‌سيحى لە هەرێمی کوردستان زیانی پێنەگەیشت. دەیان پێشمەرگە گیانی خۆیان کردە قوربانی لەپێناو پاراستن و ڕزگارکردنی گوند و شارۆچکە مه‌سيحييه‌كانى دەشتی نەینەوادا.
لە ئەنجامی هێرشەکانی ڕێکخراوی تیرۆریستیی قاعیدەدا، دەیان هەزار مه‌سيحى ئاوارەی هەرێمی کوردستان بوون. مانگی حوزەیرانی ٢٠١٤ بەهۆی هێرشی تیرۆریستانی داعشه‌وه بۆ سەر پارێزگای نەینەوا، لە شەو و ڕۆژێک دا ١٥٠ هەزار مه‌سيحى ڕوویانکردە هەرێمی کوردستان، تائێستاش ٤٠٪ی ئەو ئاوارانە نەگەڕاونەتەوە شوێنەکانیان لە پارێزگای نەینەوا و لە هەرێمی کوردستان دەژین.
ئێستا قەزای عەنکاوە یەکێکە لە گەورەترین شارە مەسیحییەکانی ڕۆژ‌هەڵاتی نێوەڕاست، کە ٨٦ هەزار مه‌سيحى تێیدا نیشتەجێن. هەموو کاتێک عەنکاوە لەلایەن حکوومەتی هەرێمی کوردستانەوە مامەڵەیەکی تایبەتی لەگەڵدا کراوە و لەلایەن خەڵکی هەرێمی کوردستانەوە بە چاوى ڕێزەوە تەماشای کراوە.
بەڕێزان ..
پێویستە لێرەدا زۆر سوپاسی وەزارەتی ئەوقاف و وه‌زيرى ئه‌وقاف و کاروباری ئایینيی حکوومەتی هەرێمی کوردستان بکەين کە هەمیشە مامۆستایانی ئایینی هان داوە بۆ بەهێزکردنی پێکەوەژیان. هەروەها زۆر سوپاسی یەکێتيی زانایانی ئایینی ئیسلامیی کوردستان و مامۆستایانی ئایینی ئیسلام لە هەرێمی کوردستان دەکەم کە ڕێگر بوون لە بڵاوکردنەوەی وتاری دژایەتی و تێکدانی پێکەوەژیانی ئایینی لە کوردستان.
لە هەمان کاتدا سوپاسی مەتران و پیاوانی ئایینی مەسیحی دەکەين لە هەرێمی کوردستان کە بە هیچ شێوەیەک ڕێگەیان نەداوە بە هیچ دەنگ و کردەوەیەکی ئیستیفزازی، یان هەڵسوکەوتێک کە دڵی موسڵمانان یان ئایینەکانی دیکە لە هەرێمی کوردستان ئازار بدات و دژی هەموو گوفتار و کردارێکی بەو شێوەیە بوونە لە هەموو جیهان.
بەڕێزان ..
پێشکەوتن و سەرکەوتن بە یەکڕەنگی دروست نابێت. فرەڕەنگی و هەمەڕەنگی، بووەتە مایەی پێشکەوتنی جیهان و مرۆڤایەتی. شەڕی نەتەوەیی و ئایینی و تایيفی، زۆر وڵاتی وێران کردووە و دوایخستوون. بەڵام ئەو گەلانەی پێکەوەژیانی ئاشتیانەی نەتەوەیی و ئایینیان هەیە، وڵاتەکانی خۆیان و جیهانیان پڕ کردووە لە پێشکەوتنی تەکنەلۆژی و له شارستانی. ڕێگەی پێشکەوتنی وڵاتان و خۆشگوزەرانيی گەلان، زۆر بە ڕوونی دیارە کە ئەویش ئاشتی و يه‌كترقبووڵكردن و پێکەوەژیانە. ئێمە ڕێگەی ڕاست و ڕێگەی خوامان هەڵبژاردووە کە باوەڕمان بە پێکەوەژیانە.
خوای گەورە دەیتوانی هەموو مرۆڤەکان بە یەک نەتەوە و یەک زمان دروست بکات، بەڵام فرەیی کردە میکانیزمی پێشکەوتنی مرۆڤایەتی، ئەویش بە هاندانی مرۆڤەکان بۆ یەکترناسین و هاوکاری و پێکەوەژیان.
ئێستا کە ئەمڕۆ لە هەمان ئەو شوێنە و له‌وبه‌رى شه‌قامه‌كه، به‌رامبه‌ر ئەم كه‌نيسه‌يه جوانە مزگەوتێکی جوانیش دەبینين، ئاسۆیەکی ڕوون دەبینم بۆ بەهێزبوونی زیاتری پێکەوەژیان لە کوردستان. هیوادارم هەموو تاكێك، هه‌موو دایکوباوکێک لە ماڵ، هەموو مامۆستایەک لە قوتابخانە، هەموو کەسایەتییەکی ئایینی لە پەرستگە، ڕۆژانە وانەی جوانی پێکەوەژیان بڵێنەوە، ئەوە ویستی خوایە و ڕێگەی پێشکەوتنی کۆمەڵگەیە. دەبێ ئەو ڕێگەیە بەرنەدەین و زۆر بەهێزتری بکەین.
جارێکی دیکە پیرۆزبایی کردنەوەی ئەو کاتێدراڵه و کۆمەڵگەیەتان لێ دەکەم و هەر بژین بە ئاشتی و خۆشی.
زۆر سوپاس..
https://presidency.gov.krd/president-nechirvan-barzani-peaceful-coexistence-has-become-a-great-force-for-kurdistan/
ئه‌مڕۆ پێنجشه‌ممه 2023/8/3 به‌ڕێز نێچيرڤان بارزانى، سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان، فه‌رمانێكى هه‌رێمى واژۆ كرد بۆ دياريكردنى ڕۆژى ئه‌نجامدانى هه‌ڵبژاردنى په‌رله‌مانى كوردستان.
به پێى فه‌رمانه هه‌رێمييه‌كه و ئه‌و ده‌سه‌ڵاته‌ى ياساى سه‌رۆكايه‌تيى هه‌رێمى كوردستان به به‌ڕێز سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستانى به‌خشيوه، سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى ڕۆژى 2024/2/25ى ساڵى داهاتووى بۆ هه‌ڵبژاردنى گشتيى بۆ خولى شه‌شه‌مى په‌رله‌مانى كوردستان ـ عێراق ده‌ستنيشان كردووه.
فه‌رمانه‌كه گشت لايه‌نه په‌يوه‌نديداره‌كان پابه‌ند ده‌كات به ئه‌نجامدانى كارى پێويست بۆ هاوكارى و هه‌ماهه‌نگى له‌گه‌ڵ كۆمسيۆنى باڵاى سه‌ربه‌خۆى هه‌ڵبژاردنه‌كان بۆ جێبه‌جێكردنى ئه‌م فه‌رمانه له ڕۆژى ده‌رچوونييه‌وه، هه‌روه‌ها له ڕۆژنامه‌ى فه‌رميدا بڵاو ده‌كرێته‌وه.
هه‌ر له‌مباره‌يه‌وه ئێواره‌ى ئه‌مڕۆ به‌ڕێز دلشاد شهاب وته‌بێژى سه‌رۆكايه‌تيى هه‌رێمى كوردستان، له كۆنگره‌يه‌كى ڕۆژنامه‌وانيدا ده‌رباره‌ى واژۆكردنى فه‌رمانه‌كه، باسى له‌وه كرد كه واده‌ى هه‌ڵبژاردن دواى ڕاوێژ و گفتوگۆ له‌گه‌ڵ لايه‌نه سياسييه‌كان ديارى كراوه.
https://presidency.gov.krd/president-of-the-kurdistan-region-it-will-determine-the-date-of-the-kurdistan-parliamentary-elections/
پاشنيوه‌ڕۆى ئه‌مڕۆ پێنجشه‌ممه 2023/8/3 به‌ڕێز نێچيرڤان بارزانى، سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان، پێشوازى له به‌ڕێز ئەحمەد خەلایلە، جێگری یەکەمی سەرۆکی ئەنجومەنی نوێنەرانی ئوردن و شاندێکی یاوەری کرد.
له ديدارێكدا به‌رنامه‌ى سه‌ردانى شانده‌كه بۆ به‌غدا و هه‌ولێر، په‌يوه‌ندييه‌كانى ئوردن له‌گه‌ڵ عێراق و به‌تايبه‌تى په‌يوه‌ندييه له‌مێژينه‌كانى له‌گه‌ڵ هه‌رێمى كوردستان و بره‌وادان به هاريكاريى هاوبه‌شى نێوانيان له بواره جياكاندا تاوتوێ كرا.
سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى سه‌ردانه‌كه‌ى به نيشانه‌ى پشتگيريى ئوردن له عێراق و هه‌رێمى كوردستان له قه‌ڵه‌م دا و ئاماژه‌ى به‌وه دا كه هه‌رێمى كوردستان په‌يوه‌ندييه‌كانى ئوردن و عێراق به گرنگ ده‌زانێت و پشتگيرى لێ ده‌كات، هه‌روه‌ها سوپاس و پێزانينى هه‌رێمى كوردستانى بۆ پشتگيريى جه‌نابى شا عه‌بدوڵڵاى دووه‌م و شانشينى ئوردن له هه‌رێمى كوردستان و عێراق دووپات كرده‌وه.
لاى خۆيه‌وه شاندى ميوان، وێڕاى سوپاس و پێزانين بۆ ڕۆڵى هه‌رێمى كوردستان له تێكشكاندنى داعشدا، سه‌رساميى خۆيان به پێشكه‌وتنه‌كانى هه‌رێمى كوردستان ده‌ربڕى و جه‌ختيان له پشتگيريى وڵاته‌كه‌يان له عێراق و هه‌رێمى كوردستان كرده‌وه، هه‌روه‌ها باسيان له ده‌رفه‌تى هاريكاريى هاوبه‌شى هه‌ردوولا له بواره‌كانى ته‌ندروستى، گه‌شتيارى، كولتوورى، په‌روه‌رده‌يى و ئاڵوگۆڕى بازرگانيدا كرد.
تاوتوێكردنى دۆخى ناوچه‌كه به‌گشتى و چه‌ند پرسێكى ديكه‌ى جێى بايه‌خى هاوبه‌ش، لايه‌نێكى ديداره‌كه بوو كه به‌ڕێز جێگرى يه‌كه‌مى سه‌رۆكى ئه‌نجومه‌نى نوێنه‌رانى عێراق ئاماده‌ى بوو.
https://presidency.gov.krd/president-nechirvan-barzani-receives-a-jordanian-delegation/
ئێواره‌ى ئه‌مڕۆ پێنجشه‌ممه 2023/8/3 به‌ڕێز نێچيرڤان بارزانى، سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان له ديدارێكى ماڵئاواييدا له‌گه‌ڵ به‌ڕێز ڤيله ڤاريۆلا، باڵيۆزى يه‌كێتيى ئه‌ورووپا له عێراق كه ئه‌ركه‌كه‌ى به كۆتا دێت، سوپاس و پێزانينى بۆ هه‌وڵه‌كانى له‌پێناو بره‌ودان به په‌يوه‌ندييه‌كانى يه‌كێتيى ئه‌ورووپا له‌گه‌ڵ عێراق و هه‌رێمى كوردستاندا ده‌ربڕى و هيواى سه‌ركه‌وتنى له ئه‌ركى داهاتوویدا بۆ خواست.
لاى خۆيه‌وه به‌ڕێز ڤاريۆلا سوپاسى سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى و لايه‌نه په‌يوه‌نداره‌كانى هه‌رێمى كوردستانى كرد بۆ هاريكارى و پشتيگرييان له ئه‌ركه‌كه‌يدا و هيواى خواست هه‌مان ئاستى هاوكارى له‌گه‌ڵ جێگره‌وه‌كه‌ى به‌رده‌وام بێت.
دۆخى عێراق و هه‌رێمى كوردستان به‌گشتى، ته‌وه‌رێكى ديكه‌ى ديداره‌كه بوو.
https://presidency.gov.krd/president-of-the-kurdistan-region-he-says-goodbye-to-the-eu-ambassador/
به‌يانيى ئه‌مڕۆ پێنجشه‌ممه 2023/8/3 به‌ڕێز نێچيرڤان بارزانى، سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان، به‌شدارى له ڕێوڕه‌سمى نۆيه‌مين ساڵيادى جينۆسايدى ئێزدييان و كاره‌ساتى شه‌نگال كرد كه له هه‌ولێر له‌لايه‌ن ڕێكخراوى يه‌زداوه ڕێكخرابوو.
له ڕێوڕه‌سمه‌كه‌دا كه به‌رێزان مسته‌فا سه‌يد قادر جيگرى سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان و قوباد تاڵه‌بانى، جێگرى سه‌رۆك وه‌زيرانى هه‌رێمى كوردستان و ژماره‌يه‌ك له وه‌زيران و به‌رپرسانى هه‌رێمى كوردستان و ديپلۆماتكاران و كه‌سايه‌تى و ڕزگاربووانى ئێزدى و ميوانانى بيانى و ئه‌كاديمى و پياوانى ئايينيى ئێزدى و موسڵمان و مه‌سيحى و نوێنه‌رانى كۆمه‌ڵگه‌ى مه‌ده‌نى و ژماره‌يه‌ك له ڕزگاربووانى ئێزدى ئاماده‌ى بوون، سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى، وته‌يه‌كى پێشكه‌ش كرد، ئه‌مه ده‌قه‌كه‌يه‌تى:
کەسوکاری قوربانیيانی جینۆسایدی ئێزديیان،
ئامادەبووانی بەڕێز..
ڕۆژتان باش، بە خێر بێن بۆ ڕێوڕەسمی ساڵيادى کارەساتی خه‌مگينى شه‌نگال و جینۆسایدی ئێزديیان.
یادکردنەوەی جینۆسایدی ئێزدیيان، یادکردنەوەیەکی زۆر جیاواز و تایبەتە، چونکە ئەو جینۆساید و کارەساتە بەلای ئێمه‌وه هێشتا کۆتایی نەهاتووە و بەردەوامە. هێشتا ژمارەیەکی زۆر لە ژن و منداڵ و پیاوانی ڕفێندراوی ئێزدی، بێسەروشوێنن. تاکو یەک ڕفێندراوی ئێزدی مابێت، تاوانەکە کۆتایی نەهاتووە و لێكه‌وته‌كانى ئه‌و كاره‌ساته تا ئه‌مڕۆش خه‌م و ژان و ئازار بۆ ئێزدييان و بۆ هه‌موو گه‌لى كوردستان، له‌گه‌ڵ خۆيدا ده‌هێنێت.
ئەمڕۆ ئەو ڕۆژەیە هەموومان پێکەوە ڕێز لە قارەمانی و قوربانیدانی پێشمەرگە بگرین، کە دوای خۆڕێکخستنەوەی پێشمەرگە لەژێر فەرماندەیيی سەرۆک مەسعوود بارزانى ـدا، ئەفسانەی داعش لەسەر زەوی تێکشکێندرا. سڵاو لە گیانی پاکی ئەو قارەمانانەی گیانی خۆیان بەخشی لەپێناو ڕزگارکردنی شه‌نگال و پاراستنی هەموو کوردستاندا. سوپاس و پێزانين بۆ پشتگيريى هاوپه‌يمانيى نێوده‌وڵه‌تيى دژى داعش له پێشمه‌رگه و هێزه عێراقييه‌كان.
سوپاس بۆ خەڵکی هەرێمی کوردستان کە دەرگاکانی خۆیان کردەوە بۆ ئاوارەکان، بۆ ئاواره‌ى ئێزدى، بەتایبەتيش سوپاس بۆ خەڵکی پارێزگای دهۆک کە بە هەموو شێوەیەک هاوکار بوون لەگەڵ خوشک و برايانى ئێزدی. ئه‌وه هه‌رگيز له‌بير ناچێته‌وه كه له ديمه‌نێكى زۆر مرۆڤانه‌دا له بادينان خه‌ڵك ده‌رگاى ماڵ و قوتابخانه و هه‌تا مزگه‌وته‌كانيشى بۆ پێشوازى و حه‌واندنه‌وه‌ى خوشك و برايانى ئێزدى كرده‌وه.
دەستخۆشی لە ڕێکخراوی یەزدا دەکەم کە ئەم ڕێوڕەسمەيان ڕێکخستووە، هەروەها دەستخۆشی لە کارەکانیان دەکەم، هه‌موو ئه‌و كارانه‌ى لەپێناو ئێزدیياندا کردوویانه. هیوادارم به‌م گوڕ و تين و به‌م هێزەوە لە کارەکانیان بەردەوام بن. سوپاسێكى تايبه‌ت بۆ خاتوو نادیە موراد بۆ هه‌موو ئه‌و كارانه‌ى لەپێناو ئێزدیياندا دەیکات.
سوپاسی هەموو ئەو پەرلەمان و حكوومه‌ت و ڕێکخراوانە دەکەم لە جیهان کە کارەساتی شه‌نگالیان وەک جینۆساید پەسەند کرد و به هه‌ر شێوه‌يه‌ك بێت يارمه‌تيى ئێزدييان ده‌ده‌ن. دواهه‌مينيان حكوومه‌تى به‌ريتانيا بوو كه ڕۆژى يه‌كى ئه‌م مانگه كاره‌ساتى ئێزدييانى به جينۆسايد ناساند، سوپاس و ده‌ستخۆشييان لێده‌كه‌ين، داوا دەکەین وڵاتانی دیکەش ئەو تاوانە گەورەیە وەک جینۆساید بناسێنن.
ئێمه له هه‌رێمى كوردستان، به ڕێز و پێزانينه‌وه له هه‌ڵوێست و هاوسۆزى و هاوكارى و پشتيوانيى ئه‌و وڵاتانه ده‌ڕوانين كه يارمه‌تيى كۆمه‌ڵگه‌ى ئێزدييان داوه.
ئامادەبووانی بەڕێز ..
ڕۆژی ٣ی ئاب فەرمانێکی دیکەی ڕەش بەسەر ئێزدیياندا هات و کارەساتێکی دیکە چووە مێژووی گەلی کوردستانەوە كه هيچ كه‌س باوه‌ڕى نه‌ده‌كرد له سه‌ده‌ى بيست و يه‌كه‌مدا تاوانكارييه‌كى ئاوا دڕه‌نده دژ به مرۆڤ ئه‌نجام بدرێت. کارەساتی ئەم جارە زۆر ناخهەژێن بوو، دڵی هەموو کەسێکی له هه‌موو پێكهاته‌كانى لە کوردستان ئازار دا، چونکە داعش بەوپەڕی دڕندەیی، ژن و منداڵی ئێزدييان ڕفاند و کڕین و فرۆشتنی پێ کرد، ده‌ستى له سه‌ربڕين و كوشتنى مرۆڤ و سووتاندن و ڕووخاندنى ماڵ و په‌رستگاكانى ئێزدييان نه‌پاراست. ئەو تاوانە، تاوانێكى بێهاوتاى سه‌رده‌م بوو.
لە ئەنجامی ئەو وەحشگەرییەی داعشدا، زیاتر لە (٥,٠٠٠) ئێزدی لەلایەن داعشەوە شەهید کران، له‌وانه (٤٠٠) کەس پێکەوە لە گوندی کۆجۆ کۆمەڵکوژ کران. تا ئێستا (٨٣) گۆڕی بەکۆمەڵ دۆزراونەتەوە، هێشتا (١٣٥) هەزار ئاوارەی ئێزدی لە کەمپەکانن، لەژێر خێوەت و له دۆخێكى سه‌ختدا دەژین، (١٨٩) هەزاریش لە شار و شارۆچکەکانی هەرێمی کوردستان بڵاوبوونەتەوە دوای دەربەدەربوونیان لە دەڤەری شه‌نگال. (٢,٧٤٥) منداڵ بەهۆی هێرشی داعشەوە بێ دایکوباوک بوونە. ئه‌مه جگه له هه‌زاران ئێزديى ديكه كه ئاواره‌ى ئه‌ورووپا و وڵاتان بوون و له خاك و وڵات و كه‌سوكاريان دابڕاون.
بەداخەوە تا ئێستا (١,٢٤٤) کچ و ژن و (١,٤٠٢) پیاو و گەنجی ڕفێندراوی ئێزدی بێسەروشوێنن.
تا ئێستا (١,٢٠0) ژن، (٣٣٩) پیاو، (2,٠23) منداڵ ڕزگار کراون. لێرەدا ده‌مه‌وێ دەستخۆشییەکی تایبەت لە بەرپرسى نووسينگه‌ى ڕزگاركردنى ڕفێندراوانى ئێزدى و یەک بە یەکی ئەندامانی تيمه‌كه‌يان بکەم. دووبارەی دەکەمەوە: تاکو یەک ڕفێندراوی ئێزدی مابێت، ئەو بەشە له نووسینگه‌ى ئێمه بەردەوام دەبێت لە دۆزینەوە و ڕزگارکردنی ڕفێندراوان.
ئامادەبووانی بەڕێز..
بارودۆخی ئێزدیيان لە دەڤەری شه‌نگال زۆر خراپە، لەبەرئەوەش زۆر لەو خێزانانەی گەڕانەوە بۆ شه‌نگال جارێکی دیکە بە ناچاری شه‌نگالیان بەجێهێشتووە بەهۆی کەميی خزمەتگوزارییەکان، نەبوونی ئاسايش و ئارامى و نەبوونی دەرفەتەکانی کار.
زۆر پێویستە حکوومەتی عێراقى فيدراڵ بایەخێکی تایبەت بە خزمەتگوزاری و ئاوەدانکردنەوەی شه‌نگال بدات كه زیاتر لە هەموو شوێنێکی دیکە زیانمەنده لە هێرشی داعش، چونکە لە شه‌نگال جگە لە خانووبەرە و جادە و بان، خێزان و کۆمەڵگه‌ش تێکدرا، ئەنفالێکی گەورەی خەڵکی شه‌نگال کرا. زامێكى قووڵ له گيان و ده‌روونى ئێزدييان و خه‌ڵكى شه‌نگالدا كرايه‌وه كه هه‌رگيز به ئاسانى ساڕێژ نابێت و يارمه‌تى و هاوكاريى هه‌موومانى پێويسته.
تاوانێک دژی خەڵکی ئێزدی كرا کە کاریگەریی کۆمەڵایەتی و دەروونی زۆر گەورەی دروست کردووە. بەهۆی ژیانی بێ خزمەتگوزاری و نۆ ساڵ ژیان لەژێر خێوەتدا، کاریگەریی ئەو جینۆسایدە زیاتر بووە. ئێمه له نزيكه‌وه ئاگادارى دۆخى ژيانى سه‌خت و قورسى ئه‌وانين له كه‌مپه‌كان. گۆڕينى ئه‌م دۆخه به‌رپرسياريه‌تيى هه‌موومانه له عێراق و هه‌رێمى كوردستان.
جێبەجێکردنی ڕێککەوتنی شه‌نگال له‌نێوان حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان و حكوومه‌تى عێراقى فيدراڵدا ڕێگە دەکاتەوە بۆ گەڕانەوەی خەڵکی شه‌نگال و ناوچه‌كه. بۆ ئەوەی خەڵک بتوانێت بە ئاسوودەیی لە شه‌نگال و ده‌وروبه‌رى بژیت، دەبێت هەموو ئەو هێزانەی خەڵکی شه‌نگال نین ناوچەکە بەجێبێلن و بەڕێوەبردن و پاراستنی شه‌نگال بدرێتە دەست خەڵکی دەڤەری شه‌نگال و دەسەڵاتێکی یاسایی. دەبێ هێزەکانی سەر بە پەکەکە و هەموو ئەو هێزانەی لە دەرەوە هێنراون، ناوچەکە بەجێبێلن. ئه‌و هێزانه ته‌نيا به‌ڵا و نائارامى و ناسه‌قامگيرى بۆ شه‌نگال و ئێزدييان دروست كردووه و برينه‌كانيان قووڵتر كردووه‌ته‌وه.
بەڕێزان ..
ئێزدی خاوەن باوەڕێکی مرۆڤدۆستانه‌ى ئاشتیخوازانەن، هێرش ناکانە سەر هیچ کەس و میللەتێک، دەست ناخەنە ناو ئایینی هیچ کەسێکەوە، کەسیش قبووڵ ناکەن ئايينى خۆى بگۆڕيت و بچێته سه‌ر ئايينه‌كه‌يان، بۆ ئەوەی ئاشتییەکی بەردەوام بپارێزن. لەگەڵ هەموو دەوروبەرەکەیان زۆر ئارامن. قەولێکی جوانی ئێزدیيان هەیە لەوبارەوە دەڵێت:
ل بۆڕێ حور، سوار بن
ب نەفساڕا گوهدار بن
لگەل هەموو مەخلووقا یار بن
ئێزدی و ئێزدیياتی باوەڕ و ئەدەبیات و زمانی لە کوردستان پاراستووە، بەهۆی ئەوەی زمانی خواپەرستيی ئێزدیيان کوردییە. لەوانەیە کوردێکی نائێزدی ببینی لە شارێک، یان پارچەیەکی کوردستان، یان لە دەرەوە کە زمانی کوردی نەزانێت، بەڵام هیچ ئێزدییەکی ئاييندار لە هیچ شوێنێک نابینی کوردی نەزانێت.
لە هەموو شۆڕشەکانی کوردستاندا ئێزدی ڕۆڵێکی گرنگیان هەبووە، هەر لەبەرئەوەش باوک و باپیرانمان ئێمەیان لەسەر خۆشه‌ويستى و ڕێزگرتن له ئێزدییان ڕاهێناوە. هیچ کاتێکیش دوژمنانی کوردستان دەستیان لە ئێزدیيان نەپاراستووە. لەکاتی پرۆسەی ئەنفالیشدا چەندين گوندی ئێزدی ئەنفال کران.
ئێزدی هەمیشە بەشێکی دیار و خۆشەویستی گەلی کوردستان بوونه و هەر بەو شێوەیەش دەمێننەوە. ئێزدى و هه‌موو پێكهاته‌كانى كوردستان له هه‌ر ئايين و نه‌ته‌وه‌يه‌ك بن، له دێرزه‌مانه‌وه هه‌ميشه ئاشتيانه پێكه‌وه ژياون. ئه‌مڕۆ لێره‌وه خوشك و برايانى ئێزدى و هه‌موو پێكهاته‌كانى كوردستان دڵنيا ده‌كه‌ينه‌وه وڵاته‌كه‌مان كوردستان بۆ هه‌ميشه به لانه‌ى پێكه‌وه‌ژيان و يه‌كترقبووڵكردن و لێبورده‌يى ده‌مێنێته‌وه و هه‌رگيز ڕێگه به وتارى ڕق و توندڕه‌وى ناده‌ين و له وڵاته‌كه‌مان جێگه‌ى نابێته‌وه.
ئامادەبووانی بەڕێز …
پەرێشانيی دۆخى ئێزديیان هه‌ميشه بەشێکی گرنگى گفتوگۆمانه لەگەڵ لایەن و بەرپرسانی وڵاتانی جیهاندا. بە خۆشحاڵییەوە هاودەنگيی جیهان لەسەر جینۆسایدی ئێزدیيان دروست بووە و لە فراوانبووندایە، بەڵام بەداخەوە هاودەنگییەکی ناوخۆیی لە عێراق لەسەر چارەسەرکردنی بارودۆخی دەڤەری شه‌نگال دروست نەبووە، ئەمەش کارێکی زۆر خراپە بەرامبەر خەڵکی دەڤەری شه‌نگال دەکرێت.
ئێستا کاتێکی گرنگە کە لێرەوە داوا لە پەرلەمان و حکوومەت و لایەنە سیاسییه‌كانى کوردستان و عێراق بەگشتی بکەم کۆبوونەوەی تایبەت بکەن بۆ بەدواداچوونی جێبەجێکردنی بڕیارەکانی ڕابردوو و چارەسەركردنى خێراى کردەیی بۆ بارودۆخی دەڤەری شه‌نگال.
لەبەرئەوە زۆر پێویستە پەرلەمان و هەموو فراکسیۆنەکانی ناو پەرلەمانی عێراق و حکوومەتی فيدراڵيى عێراقى لەسەر هەنگاونانی کردەیی بۆ ئاساییکردنەوەی بارودۆخی شه‌نگال ڕابوەستن و کاری لەسەر بکەن.
جارێکی دیکە سەری ڕێز لەبەردەم گیانی پاکی قوربانیيانی جینۆسایدی ئێزديیان دادەنەوێنین، سوپاس بۆ ڕێكخراوى يه‌زدا و سوپاس بۆ ئامادەبوون و بەشداربوونى هه‌مووتان.
بە خێر بێن..
https://presidency.gov.krd/president-nechirvan-barzani-there-must-be-a-quick-and-practical-solution-to-the-situation-of-the-yezidis/
ئێواره‌ى ئه‌مڕۆ دوو‌شه‌ممه 2023/8/7 به‌ڕێز نێچيرڤان بارزانى، سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان، پێشوازى له به‌ڕێز ڤۆلکەر تورک، کۆمسیاری باڵای نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ مافەکانی مرۆڤ و شاندێکی یاوەری كرد.
له كۆبوونه‌وه‌يه‌كدا تيشك خرايه سه‌ر ئامانجى سه‌ردانه‌كه‌يان كه يه‌كه‌م جاره دێنه عێراق و هه‌رێمى كوردستان، هه‌روه‌ها دۆخى مافى مرۆڤ و ئازادييه‌كان، زه‌مينه‌ى كار و چالاكيى ڕێكخراوه‌كانى كۆمه‌ڵگه‌ى مه‌ده‌نى و ئازاديى ڕاگه‌ياندن و ڕاده‌بڕين و كارى ڕۆژنامه‌وانى له عێراق و هه‌رێمى كوردستان و دهرفهت و كێشه‌كانى، تاوتوێ كران.
له‌مباره‌يه‌وه به‌ڕێز كۆميسارى باڵاى نه‌ته‌وه يه‌كگرتووه‌كان بۆ مافه‌كانى مرۆڤ، وێڕاى باسكردن له به‌رنامه و ئامانجى سه‌ردانه‌كه‌ى، چه‌ند سه‌رنج و تێبينييه‌كى ده‌رباره‌ى هه‌ندێ له بواره‌كانى دۆخى مافى مرۆڤ و پرسى ئازادييه‌كان و كارى ڕێكخراوه مه‌ده‌نييه‌كان له عێراق و هه‌رێمى كوردستان خسته ڕوو.
لاى خۆيه‌وه سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى، وێراى ئه‌وه‌ى سه‌ردانه‌كه‌ى به گرنگ له قه‌ڵه‌م دا، پابه‌نديى هه‌رێمى كوردستانى به پاراستن و به‌ره‌وپێشبردنى ديموكراسى و مافه‌كانى مرۆڤ و ئازادييه‌كان و ئازاديى ڕاده‌ربڕين و يه‌كسانى و دادپه‌وه‌رى دووپات كرده‌وه.
له‌مباره‌يه‌وه به‌ڕێزيان داواى كرد دامه‌زراوه‌كانى نه‌ته‌وه يه‌كگرتووه‌كانى تايبه‌ت به‌و بوارانه، وه‌ك هاوبه‌شێك هاوكارى و يارمه‌تى پێشكه‌ش به لايه‌نه په‌يوه‌نديداره‌كانى عێراق و هه‌رێمى كوردستان بكه‌ن، به‌تايبه‌تى كه عێراق و هه‌رێمى كوردستان له قۆناغى ڕاگوزه‌ردان و پێويستييان به يارمه‌تى و پشتگيرى هه‌يه بۆ بره‌ودان به‌و بوارانه.
https://presidency.gov.krd/president-of-the-kurdistan-region-it-emphasizes-the-protection-of-human-rights-and-freedoms/
نيوه‌ڕۆى ئه‌مڕۆ سێشه‌ممه 2023/8/8 به‌ڕێز نێچيرڤان بارزانى، سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان، پێشوازى له به‌ڕێز ستيڤن چارڵس هيچن، باڵيۆزى نوێى به‌ريتانيا له عێراق كرد.
له ديدارێكدا سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى وێڕاى پيرۆزبايى بۆ ده‌ستبه‌كاربوون، هيواى سه‌ركه‌وتنى بۆ به‌ڕێز باڵيۆزى نوێى به‌ريتانيا خواست و هه‌موو پشتگيرييه‌كى بۆ سه‌رخستنى ئه‌ركه‌كه‌ى له عێراق و هه‌رێمى كوردستان نيشان دا.
هه‌ردوولا په‌يوه‌ندييه‌كانى هه‌ولێر ـ به‌غدا و دۆخى ناوخۆى هه‌رێمى كوردستان و هه‌ڵبژاردنه‌كانى داهاتووى په‌رله‌مانى كوردستان، دهرفهت و ئاڵنگارييه‌كانى به‌رده‌م عێراق له بوارى ئاسايش و ئابوورى و دامه‌زراوه‌كاندا تاوتوێ كرد و جه‌ختيان له گرنگيى قۆستنه‌وه‌ى ده‌رفه‌ته‌كان بۆ به‌رژه‌وه‌نديى وڵات كرده‌وه.
دۆخى ناوچه‌كه به‌گشتى و چه‌ند پرسێكى جێى بايه‌خى هاوبه‌ش، ته‌وه‌رێكى ديكه‌ى ديداره‌كه بوو كه تيايدا خاتوو ڕۆزى كه‌يڤ كونسولى گشتيى به‌ريتانيا له هه‌رێمى كوردستان ئاماده‌ى بوو.
https://presidency.gov.krd/president-of-the-kurdistan-region-he-received-the-new-british-ambassador/
نيوه‌ڕۆى ئه‌مڕۆ چوارشه‌ممه 2023/8/9 به‌ڕێز نێچيرڤان بارزانى، سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان، پێشوازى له به‌ڕێز ده‌يڤد بێرگه‌ر هه‌ڵسووڕێنه‌رى كاروبارى باڵيۆزخانه‌ى ئه‌مه‌ريكا له عێراق كرد.
له ديدارێكدا په‌يوه‌ندييه‌كانى هه‌ولێر ـ به‌غدا و گفتوگۆى چاره‌سه‌ركردنى كێشه‌كانى نێوانيان، دۆخى ناوخۆى هه‌رێمى كوردستان و گرنگيى چاره‌سه‌ركردنى كێشه‌كان، هه‌ڵبژاردنه‌كانى په‌رله‌مانى كوردستان، دۆخى شه‌نگال و پێكهاته ئايينييه‌كان، تاوتوێ كران.
به‌ڕێز هه‌ڵسووڕێنه‌رى كاروبارى باڵيۆزخانه‌ى ئه‌مه‌ريكا له عێراق خۆشحاڵيى خۆى به دياريكردنى ڕۆژى هه‌ڵبژاردنى په‌رله‌مانى كوردستان ده‌ربڕى و ده‌ستخۆشى له‌و هه‌نگاوه كرد. به‌ڕێز سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستانيش وێڕاى دووپاتكردنه‌وه‌ى پابه‌نديى هه‌رێمى كوردستان به ئه‌نجامدانى هه‌ڵبژاردنه‌وه، سوپاسى پشتگيريى ئه‌مه‌ريكاى له هه‌ڵبژاردنه‌كان كرد.
هه‌ردوولا هاوڕا بوون له‌سه‌ر گرنگيى جێبه‌جێكردنى ڕێككه‌وتنامه‌ى حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان و حكوومه‌تى فيدراڵيى عێراق بۆ ئاساييكردنه‌وه‌ى دۆخى شه‌نگال و پێويستيى پاراستنى پێكهاته ئايينييه‌كان له عێراق و هه‌رێمى كوردستان.
چه‌ند پرسێكى ديكه‌ى جێى بايه‌خى هه‌ردوولا و دۆخى ناوچه‌كه به‌گشتى، لايه‌نێكى ديكه‌ى ديداره‌كه بوو.
https://presidency.gov.krd/president-of-the-kurdistan-region-and-the-us-embassy-in-iraq-and-the-kurdistan-region/
دوایین هەواڵەکان
- نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئێران: سەردانەکەی پزیشکیان ئاماژەیە بۆ گرنگیدانی ئێران بە هەرێمی کوردستان
- هه‌رێمى كوردستان و ئێران جه‌خت له بره‌ودان به پهيوهندييهكانيان دهكهنهوه
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی: سەردانی سەرۆک کۆماری ئێران مێژوویی بوو
- نازم دەباغ له وتووێژ له‌گه‌ڵ ئاژانسی ئیرنا: مەسعوود پزشکیان سەردانی هەولێر دەکات
- نازم دەباغ: کاتی سەردانی پزیشکیان بۆ عێراق دیار نییە
- «سەلام رشدی» له‌گه‌ڵ شاندی یهکێتی هاورده و ناردنکارانی لقی هه‌ولێر کۆبۆوه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى: هه‌ميشه پشتيوانى و بهرگرى له مافه‌كانى ئێزدييان دهكهين
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی له‌گه‌ڵ باڵیۆزی یهکێتیی ئه‌ورووپا کۆبووهوه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى له‌گه‌ڵ باڵيۆزى نهمسا كۆبووهوه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى سوپاسى جهنهرال ڤاول ده‌كات