هه‌ر له به‌رلين پێشنيوه‌ڕۆى ئه‌مڕۆ دووشه‌ممه 2023/6/26 به‌ڕێز نێچيرڤان بارزانى، سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان لهگهڵ به‌ڕێز تۆبياس ليندنه‌ر وه‌زيرى ده‌وڵه‌تى ئه‌ڵمانيا بۆ كاروبارى ده‌ره‌وه كۆبووه‌وه.
له كۆبوونه‌وه‌که‌دا سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى خۆشحاڵيى خۆى به ئاستى په‌يوه‌ندييه‌كانى ئه‌ڵمانيا لهگهڵ عێراق و هه‌رێمى كوردستان ده‌ربڕى و باسى له ئه‌نجامه ئه‌رێنييه‌كانى سه‌ردانى به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زيرانى عێراق بۆ به‌رلين كرد، هه‌روه‌ها داواى كرد ئه‌ڵمانيا له پشتگيریی عێراق و هه‌رێمى كوردستان بۆ پاراستنى ئارامى و سه‌قامگيرى و به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ى مه‌ترسييه‌كانى داعش به‌رده‌وام بێت.
لاى خۆيه‌وه به‌ڕێز ليندنه‌ر ئاماده‌ییی ئه‌ڵمانیای دووپات کرده‌وه بۆ یارمه‌تیدان و پشتگیریی عێراق و هه‌رێمی کوردستان لە هه‌ر کاتێک و بوارێکدا پێویست بێت، هه‌روه‌ها جه‌ختی له به‌ر‌ده‌وامیی ئه‌رکی هێزه ئه‌ڵمانییه‌کان له چوارچێوه‌ی هاوپه‌یمانیی نێوده‌وڵه‌تیی دژی داعشدا کرده‌وه.
دۆخی ناوخۆی هه‌رێمی کوردستان و هه‌ڵبژاردن و دوایین پێشهاته‌کانی ناوچه‌که به‌گشتی، لایه‌نێکی دیکه‌ی کۆیوونه‌وه‌که بوو به‌ڕێزان باڵيۆزى عێراق و نووێنه‌ری حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان له به‌رلین ئاماده‌ى بوون.
ئه‌مڕۆ شەممە 6/24 مەسرور بارزانی سه‌رۆكى حکومەتی هه‌رێمى كوردستان، پێشوازى له مار گۆرگیسى سێهەم یۆنان، پاتریارکی نوێى کەنیسەی ڕۆژهەڵاتیی کۆن و شاندێكى یاوەری کرد .
لە دیدارەکەدا ، سەرۆکی حکومەت پیرۆزبایی لە پاتریارکی نوێى کەنیسەی ڕۆژهەڵاتیی کۆن کرد بە بۆنەی دەستبەکاربوونی و هیوای سەرکەوتنی بۆ خواست و پشتیوانیی حکومەتی هەرێمیشی بۆ پەرەپێدانی بەیەکەوەژیانی ئاشتییانەی نێوان پێکهاتە جیاوازەکانی هەرێمی کوردستان دووپات کردەوە.
پاتریارکی کەنیسەی ڕۆژهەڵاتیی کۆن، ستایشی پێشکەوتن و ئاوەدانیی و دۆخی ئازادیی ئایینی و پاراستنی مافی کریستیانەکانی لە هەرێمی کوردستان کرد و سوپاس و پێزانینی خۆی بۆ پشتگیریی بەردەوامی حکومەتی هەرێم لە کریستیانەکان دەربڕی.
ئێواره‌ى ئه‌مڕۆ دووشه‌ممه 2023/6/26 به‌ڕێز نێچيرڤان بارزانى، سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان له به‌رلين لهگهڵ به‌ڕێز ئۆلاف شۆڵتز ڕاوێژكارى ئه‌ڵمانيا كۆبووه‌وه.
له كۆبوونه‌وه‌كه‌دا هه‌ردوولا ده‌رباره‌ى په‌يوه‌ندييه‌كانى ئه‌ڵمانيا لهگهڵ عێراق و هه‌رێمى كوردستان، دۆخى عێراق و هه‌رێمى كوردستان، په‌يوه‌ندييه‌كانى هه‌ولێر ـ بهغدا، ئاڵنگارييه‌كانى به‌رده‌م عێراق و هه‌ڕه‌شه و مه‌ترسييه‌كان، بيروڕايان گۆڕييه‌وه.
سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى سوپاس و پێزانينى بۆ هاوكارى و پشتگيريى ئه‌ڵمانيا له عێراق و هه‌رێمى كوردستان له بوارى سه‌ربازى، ئابوورى، مرۆيى و په‌ره‌پێداندا ده‌ربڕى، هه‌روه‌ها سوپاسى په‌رله‌مانى ئه‌ڵمانياى كرد بۆ ناساندنى تاوانه‌كانى داعش و كۆمه‌ڵكوژيى ئێزدييان به جينۆسايد.
به‌ڕێزيان خۆشحاڵى به ئاستى په‌يوه‌ندييه‌كانى ئه‌ڵمانيا لهگهڵ عێراق و هه‌رێمى كوردستان و لێكگه‌يشتن و ڕێككه‌وتنه‌كانى نێوان هه‌ردوولا نيشان دا، هه‌روه‌ها هيواى خواست هه‌رێمى كوردستانيش سووديان لێ ببينێت. له‌مباره‌يه‌وه هه‌موو ئاسانكارى و پشتگيرييه‌كى هه‌رێمى كوردستانى بۆ وه‌به‌رهێنان و سه‌رمايه‌گوزاريى كۆمپانياكان و كه‌رتى تايبه‌تى ئه‌ڵمانى ده‌ربڕى.
سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى دووپاتى كرده‌وه كه عێراق و هه‌رێمى كوردستان چاويان له ڕۆڵ و پشتگيريى زياترى ئه‌ڵمانيايه له هه‌موو بواره‌كاندا، به‌تايبه‌تى له يارمه‌تيدان بۆ به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ى ئاڵنگارييه‌كانى به‌رده‌م عێراق له هه‌مه‌جۆركردنى ئابوورى و پاراستنى سه‌قامگيرى و ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ى مه‌ترسييه‌كانى گۆڕانى كه‌شوهه‌وا.
لاى خۆيه‌وه به‌ڕێز ئۆلاف شۆڵتز ڕاوێژكارى ئه‌ڵمانيا سوپاسى سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى كرد بۆ سه‌ردانه‌كه‌ى و به ده‌رفه‌تێكى گرنگى زانى بۆ ئاڵوگۆڕكردنى بيروڕا ده‌رباره‌ى پرسه هاوبه‌شه‌كان، هه‌روه‌ها سوپاس و پێزانينى بۆ ڕۆڵى هه‌رێمى كوردستان له به‌ره‌نگاربوونه‌وه و تێكشكاندنى داعش و يارمه‌تيدان و حه‌واندنه‌وه‌ى لێقه‌وماوان ده‌ربڕى و دووپاتى كرده‌وه كه وڵاته‌كه‌ى به بايه‌خه‌وه له په‌يوه‌ندييه‌كانى لهگهڵ عێراق و هه‌رێمى كوردستان و ئارامى و سه‌قامگيرييان ده‌ڕوانێت.
به‌ڕێزيان هه‌روه‌ها جه‌ختى له به‌رده‌واميى پشتگيريى ئه‌ڵمانيا له عێراق و هه‌رێمى كوردستان كرده‌وه و ئاماده‌ييى وڵاته‌كه‌ى نيشان دا بۆ هاريكاريى هاوبه‌ش له بواره جياكاندا، به‌تايبه‌تى له بوارى ئابوورى و وزه و ئه‌و كه‌رتانه‌‌ی بۆ هه‌ردوولا گرنگن.
پرسى كۆچ و كۆچبه‌ران، دۆخى ناوچه‌كه به‌گشتى و چه‌ند بابه‌تێكى جێى بايه‌خى هاوبه‌ش، ته‌وه‌رێكى ديكه‌ى كۆبوونه‌وه‌كه بوو به‌ڕێزان باڵيۆزى عێراق و نووێنه‌ری حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان له به‌رلین ئاماده‌ى بوون.
https://presidency.gov.krd/president-of-the-kurdistan-region-he-met-with-the-german-chancellor/
پاش ئه‌وه‌ى به سه‌ردانێكى فه‌رمى گه‌يشته ئه‌ڵمانيا، به‌يانيى ئه‌مڕۆ دووشه‌ممه 2023/6/26 به‌ڕێز نێچيرڤان بارزانى، سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان له به‌رلين لهگهڵ خاتوو سڤينيا شوولتز وه‌زيرى هاريكاريى ئابوورى و په‌ره‌پێدانى ئه‌ڵمانيا كۆبووه‌وه.
له كۆبوونه‌وه‌که‌دا به‌ڕێزان باڵيۆزى عێراق و نووێنه‌ری حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان له به‌رلین ئاماده‌ى بوون، بره‌ودان به په‌يوه‌ندييه‌كانى ئه‌ڵمانيا لهگهڵ عێراق و هه‌رێمى كوردستان، هاريكاريى هاوبه‌شى هه‌ردوولا له بواره جياكاندا، دۆخى شه‌نگال و ئێزدییان و ئاواره په‌نابه‌ران له هه‌رێمى كوردستان و مه‌ترسييه‌كانى گۆڕانى كه‌شوهه‌وا له‌سه‌ر عێراق، تاوتوێ كران.
سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى سوپاسى پشتگيرى و هاوكارييه‌كانى ئه‌ڵمانياى بۆ عێراق و هه‌رێمى كوردستان كرد و خۆشحاڵيى خۆى به ڕێككه‌وتنه‌كانى ئه‌م دواييه‌ى نێوان ئه‌ڵمانيا و عێراق ده‌ربڕى و خواستى هه‌رێمى كوردستانى دووپات كرده‌وه بۆ بره‌ودانى زياتر به په‌يوه‌ندييه‌كان و هاريكاريى هاوبه‌شى هه‌رێمى كوردستان لهگهڵ ئه‌ڵمانيا.
خاتوو سڤينيا شوولتز، به‌رده‌واميى پشتگيرى و خواستى وڵاته‌كه‌ى بۆ هاريكارى لهگهڵ عێراق و هه‌رێمى كوردستان ده‌ربڕی به‌تايبه‌تى لهو بوارانه‌دا كه پێويستن وه‌ک وه‌به‌رهێنان و مه‌شق و ڕاهێنان له بواره جیاکاندا و فره‌چه‌شنکردنی ئابووری به شێوه‌یه‌ک یارمه‌تیده‌ر و هاوته‌ریب بێت لهگهڵ ڕێکاره‌کانی به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی کاریگه‌رییه‌کانی گۆڕانی که‌شوهه‌وا له عێراق و هه‌رێمی کوردستان.
«نازم دەباغ» بۆ کوردسات: هەرێمی کوردستان ده‌بێت یه‌کڕیزیی خۆی له بهغدا بپارێزێت
«نازم دەباغ» نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران له وتووێژ لهگهڵ ته‌له‌ڤیزیۆنی "کوردسات" گوتی: ئومێد ده‌که‌م هه‌رێمی کوردستان بتوانێت ڕۆڵی خۆی ببینێت و ئه‌ویش به یه‌کڕیزیی خۆی و به یه‌ک سیاسه‌تی و هه‌روه‌ها به یه‌ک وتاریی سیاسی ده‌بێت له بهغدا ئاماده بێت.
ته‌له‌ڤیزیۆنی کوردسات: جه‌نابی «نازم دەباغ» نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران، به‌ڕێزتان ڕۆڵی ئه‌مه‌ریکا له ناوچه‌که‌دا چۆن هه‌ڵده‌سه‌نگێنن؟
نازم دەباغ: به بڕوای من دیسانه‌وه پێشموایه ئه‌مه‌ریکا وه‌کوو ده‌ڵێت ڕاسته‌وخۆ و ناڕاسته‌وخۆ بهشێک بێت لهو پشتیوانییه ئه‌و هه‌نگاوه‌ی ده‌یهاوێت. چونکه له‌ڕاستیدا کێشه‌ی نێوان لایه‌نه‌کان له عێراق و له وڵاتانی دیکه و هه‌ر وه‌کوو له ئه‌فغانستانیش بینیمان که نه‌یانتوانی چاره‌سه‌ری بکه‌ن و جارێکی دیکه تاڵه‌بانیان گه‌ڕانده‌وه، بۆیه خۆیان دوورکه‌نه‌وه لهو باروودۆخه ناچارن که به‌رپرسانی وڵاتانی ناوچه‌که وه‌کوو عه‌ڕه‌بستانی سعوودی، ئێران و ته‌نانه‌ت ده‌توانم بڵێیم عێراقیش و هه‌روه‌ها وڵاتانی دیکه‌ش له کهنداو بۆیان بکرێت هه‌وڵ ده‌ده‌ن لهو چوارچێوه‌یه‌دا کێشه‌کانیان چاره‌سه‌ر بکه‌ن. بۆیه من به به‌رنامه‌یه‌کی ستڕاتیجی و هه‌روه‌ها به به‌رنامه‌یه‌کی داڕێژڕاو بۆ ئایینده‌ی ده‌یبینم که کاری له‌سه‌ر بکڕێت.
ته‌له‌ڤیزیۆنی کوردسات: ئه‌و ئایینده و ستڕاتیجه‌ی که جه‌نابت باسی لێوه ده‌که‌ی و هه‌روه‌ها بۆخۆشیان باسیان لێوه کردووه، عێراق له کوێیدا ده‌بێت، ده‌زانین که عێراق یه‌کێکه لهو وڵاتانه‌ی هه‌م له ڕۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست و هه‌م له ڕۆژئاوا چاوێکی زۆری له‌سه‌ره و ئێران و هه‌ژمونی ئێرانیش له‌م ناوچه‌یه زۆر به ڕوونی ده‌رده‌که‌وێت و عێراق له کوێی موعادله سیاسییه‌که‌دا له داهاتوودا ده‌بێت؟
نازم دەباغ: من پێموایه ئه‌گه‌ر عێراق ببێته ئه‌و عێراقه تازه‌یه‌ی که هه‌موو چاومان لێیه‌تی و هه‌موومان بیری لێده‌که‌ینه‌وه، عێراقێکی یه‌کگرتووی یه‌کپارچه‌یه له چوارچێوه‌ی ئه‌و ده‌ستووره‌ی که مافی هه‌موو لایه‌نه‌کان دابین ده‌کات، ده‌توانێت به‌شێکی ئه‌ساسی بێت لهو موعادله سیاسیه‌ی که ئه‌م وڵاتانه ده‌یانه‌وێت دایبڕێژن، من خۆم وایده‌بینم ئه‌نانه‌ت ئه‌و باروودۆخه‌ی که ئێستاکه له عێراقیش هه‌یه پێده‌چێت که جۆرێک له بیروبۆچوونی لێک نزیک له نێوان ئه‌مه‌ریکا و وڵاتانی دیکه‌ش هه‌بێت له‌سه‌ر باروودۆخی عێراق و ناوچه‌که. بۆیه ئه‌گه‌ر سه‌رنج بده‌ین ئێستاکه که‌متر له نێو عێراقه‌وه هه‌ندێک په‌لاماردان و هێرش هه‌یه بۆ سه‌ر یه‌کتر و که‌متر بۆته‌وه و کۆماری ئیسلامی ئێرانیش هه‌موومان ده‌زانین به پێی ئه‌و ڕۆله و دۆستایه‌تی و هاوپه‌یمانانه‌ی که بوویه‌تی لهگهڵ زۆربه‌ی زۆری لایه‌نه‌کانی عێراقی توانیوییه‌تی نه‌خشی خۆی تێدا ببینێت. عێراق هه‌م ده‌توانێت بهشێک بێت له چاره‌سه‌ر و هه‌م ده‌شتوانێت خوانه‌خواسته بهشێک بێت له تێکدانیش.
ته‌له‌ڤیزیۆنی کوردسات: له دوای ئه‌م نزیک بوونه‌وه‌یه ئێستا کێی ڕێبه‌ری وڵاتانی که‌نداوه؟ سعوودیه به ڕابه‌ڕه‌که ماوه‌ته‌وه؟ یا ئێران هێشتا له نێوان ململانێک دایه بۆ به‌ده‌ستهێنانی ڕابه‌رایه‌تی؟
نازم دەباغ: من پێموایه دوای کۆمه‌ڵێک گۆڕانکاری که له تورکیاش ڕوویدا که له کاتی خۆیدا "ئه‌حمه‌د داوودئۆغڵوو" وه‌کوو وه‌زیری ده‌ره‌وه به‌رنامه‌یه‌کی هه‌بوو به ته‌ئیدی عه‌ڕه‌بستانی سعوودیه‌ش که له‌م به‌رنامه‌یه پاشه‌کشێیان کرد، ئێستا ده‌کرێت له وڵاتانی عه‌ڕه‌‌‌بی سوننه حیساب بکه‌ین که عه‌ڕه‌بستانی سعوودیه ده‌توانێت سه‌رکرده و ڕابه‌ر بێت بۆ پێشه‌وایی کردنی به‌رنامه‌ی سیاسی و له هه‌مان کاتیشدا دینی ئیسلام له دوو مه‌زهه‌بی سوننه و شیعه پێکهاتووه، لێره‌ش ئێران ڕۆڵی خۆی ده‌بینێت له‌سه‌ر ئه‌و شیعانه‌ی که له ناوچه‌که‌دا ده‌ژین. که‌واته لێره له هه‌موو کاتێک زیاتر نزیکی له نێوان عه‌ڕه‌بستانی سعوودیه و کۆماری ئیسلامی ئێران هه‌یه بۆ ئه‌وه‌ی ئیزن نه‌ده‌ن که ئه‌و لایه‌نه سیاسیانه‌ی که سوننه‌ن یا شیعه‌ن به خواستی خۆیان بکه‌ونه ناو گه‌وره کردنی کێشه‌کان. من وای ده‌بینم ئێستا له عێراقیش ئه‌وه‌نده‌ی عه‌ڕه‌بستانی سعوودی خه‌ریکه له شیعه نزیک ده‌بێته‌وه به‌رانبه‌ر به هاوتایی کردن لهو نزیکییه‌ی که لهگهڵ سوننه هه‌یه‌تی.
ته‌له‌ڤیزیۆنی کوردسات: یانی موعادله‌که هه‌ر ئه‌وه نییه که سعوودیه و ئێران له گۆڕه‌پانه سیاسییه‌که‌دا و له ناو ده‌زگاکانی ڕاگه‌یاندندا ده‌بیندرێن، ده‌زانین له پشتی ئه‌مانیشه‌وه و له‌سه‌ر ئاسته فراوانه‌که‌یدا وڵاتانی چین و ئه‌مه‌ریکاش ده‌بینین، کام له‌م دوو وڵاته ڕۆڵی سه‌ره‌کیان هه‌بووه له نزیکبوونه‌وه‌ی ئێران و سعوودیه؟
نازم دەباغ: من پێموایه ئه‌و وڵاته‌ی که به هاوکاری عه‌ڕه‌بستانی سعوودیه و ئێران هاته‌وه ناو ناوچه‌که له دوای ئه‌مه‌ریکا و وڵاتانی ئه‌ورووپا، وڵاتی چینه. بۆیه چین ڕۆڵێکی گرینگی بینی و ئه‌و ڕۆڵه‌ش ده‌پارێزێت و ئه‌و ئه‌نجامه‌ش ده‌پارێزێت که له ناوچه‌که‌دا بووه. به‌ڵام دیسان له بیرمان نه‌چێت ئه‌گه‌ر جۆرێک له هاوسه‌نگی له تێکه‌ڵوبوون لهگهڵ سیاسه‌تی ئه‌مه‌ریکا نه‌یه‌ته کایه‌وه، خۆشیان ده‌زانن ئه‌مه‌ریکا له پێناو به‌رژه‌وه‌ندییه‌کانی خۆی کێشه‌ی دیکه دروست ده‌کات. من له بیرمه له کاتی خۆی "نووری مالکی" له دوایین خول که سه‌رۆکی ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران بوو، دروشمێکیان هێنا کایه‌وه که ده‌بێت هه‌ر چی زووه ئه‌مه‌ریکا له عێراق بچێته ده‌ره‌وه، ئه‌وه‌بوو که له عێراق چووه ده‌ره‌وه به‌ڵام لهو کاته‌دا ئه‌من چه‌ندین چاوپێکه‌وتنم هه‌یه و ئاماژه‌ی پێکرد که ئه‌مه‌ریکا له ڕابردوودا ده‌ناسین به‌ڵام له ئێستا و بۆ داهاتووش کارێک ده‌کات که عێراق به سپاسه‌وه داوای گه‌ڕانه‌وه‌ی ئه‌مه‌ریکا بکات. لهو کاته‌ی که داعشیان دروست کرد، ئه‌مه‌ریکا گه‌ڕاوه بۆ عێراق و ئێستاکه‌ش که گه‌ڕاوه‌ته‌وه ئاسان نییه به بێی دابین کردنی به‌رژه‌وه‌ندییه‌کانی خۆی له ناوچه‌که بچێته ده‌ره‌وه.
ته‌له‌ڤیزیۆنی کوردسات: دیاره به‌رژه‌وه‌ندییه‌کانی ئه‌و ناوچه‌یه و هه‌ر وڵاتێکی دیکه‌ش که له‌م ناوچه‌یه هه‌ژموونی هه‌یه، هه‌رێمی کوردستانی لێی به‌ده‌ر نییه، ڕوونتر ده‌مه‌وێت بزانم هه‌رێمی کوردستان له کوێی ئه‌و موعادله سیاسییه و ئه‌م نزیک بوونه‌وه‌ی نێوان سعوودیه و ئێران و وڵاتانی کهنداو و هه‌روه‌ها تورکیا ده‌بێت و ئه‌و نزیک بوونه‌وه‌یه چ کاریگه‌رییه‌کی چ به سوود و چ به زیانی بۆ خاکی هه‌رێم ده‌بێت؟
نازم دەباغ: ئومێد ده‌که‌م هه‌رێمی کوردستان بتوانێت ڕۆڵی خۆی ببینێت و ئه‌ویش به یه‌کڕیزیی خۆی و به یه‌ک سیاسه‌تی و هه‌روه‌ها به یه‌ک وتاریی سیاسی ده‌بێت له بهغدا ئاماده بێت. واته له ناو چوارچێوه‌ی ده‌ستوور و هه‌روه‌ها سیاسه‌تی عێراقی ئه‌گه‌ر به‌شدار بێت ده‌توانێت ڕۆڵ ببینێت.
ته‌له‌ڤیزیۆنی کوردسات: پرسی وزه زۆر گرینگه و ئێران سووره له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی به‌رده‌وام بێت له درێژه پێدان و به‌رهه‌مهێنانی یۆرانیۆم و پرسی وزه‌ی ناڤۆکی. یانی ده‌شێت له ناو گفتووگۆکاندا ئێران شوێنی ئه‌م بابه‌ته‌ی کردبێته‌وه؟
نازم دەباغ: زۆر به ئاسانی ڕێکده‌که‌ون، هۆکاره‌که‌ی چییه؟ هۆکاره‌که‌ی هه‌موو ئه‌و به‌رنامه و ئیشانه‌یه که له پێشه‌وه کێشه‌یان له‌سه‌ری هه‌بووه، واته ڕێککه‌وتنێکی پێشه‌کی هه‌یه بۆ ئه‌وه که بتوانن لێک نزیک ببنه‌وه. هه‌ر ئه‌و بابه‌تانه‌ی که باستان کرد له ناوچه‌که‌دا ئه‌وه‌ی که په‌یوه‌ندیی به ئاسایشه‌وه هه‌یه، وزه‌ی ناڤۆکی بێت و بابه‌تی دیکه بێت و ته‌نانه‌ت ئه‌و گرووپانه‌ی که له ناوچه‌که‌دا کێشه بۆ وڵاته‌کانی ده‌ورووبه‌ر دروست ده‌که‌ن، یا له وڵاتانی ده‌ورووبه‌ر بۆ وڵاتانی دیکه کێشه دروست ده‌که‌ن، پێموایه هه‌موو ئه‌و بابه‌تانه باسیان لێکرابێت و ئه‌و بابه‌تانه‌ش یه‌کێکن لهو بابه‌تانه‌ی که ڕێکه‌وتنی له‌سه‌ر ده‌کرێت. بۆیه گوتم ئومێد ده‌که‌م کورد هه‌ر وه‌کوو هه‌موومان ده‌زانین یه‌ک کێشه‌یه لهو کێشانه‌ی که له ناوچه‌که بۆ وڵاتانی تورکیا، سووریا، ئێران و عێراق بوونی هه‌یه. واته ئه‌و هاوبه‌شییه‌ی که کورد له‌گه‌ل ئه‌و ٤ وڵاته هه‌یه‌تی ئه‌گه‌ر کورد له عێراقدا پا‌به‌ندیی ده‌ستووری هه‌میشه‌یی عێراق نه‌بێت و خۆی لهو به‌رنامه‌یه سیاسیی و ئیستراتیژییه‌دا نه‌بینێته‌وه که له عێراق پیاده ده‌کرێت، ئه‌ویش به یه‌کڕیزی گه‌لی کورد واته به یه‌ک وتاری سیاسیی له بهغدا به‌شدار نه‌بن، ئیمکانی زۆر شت هه‌یه تێده‌په‌ڕێت دوایی له ده‌زگاکانی ڕاگه‌یاندندا پێی بزانین.
ته‌له‌ڤیزیۆنی کوردسات: وه‌کوو چی؟ که خه‌ڵک نه‌یزانێت؟ یانی چاوه‌ڕێی ده‌کرێت ئه‌گه‌ر هه‌رێمی کوردستان به ده‌ستووری عێراقه‌وه پابه‌ند نه‌بێت، چی ڕووده‌دات؟
نازم دەباغ: ئێستا ئێمه کێشه‌ی نه‌وتمان هه‌یه، کێشه‌ی لایه‌نه سیاسییه‌کانمان له ئێران و عێراق و له‌م ناوچه‌یه‌دا هه‌یه، کێشه‌ی ئه‌منی و ئاسایشمان هه‌یه که زۆر ئاشکرایه له‌م دواییه‌دا که باس له کێشه‌ی ئه‌من و ئاسایشی ناوخۆ کرا، سه‌یر ده‌که‌ی شاندی حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستان هاتنه چوارچێوه‌ی شاندی ئه‌نجومه‌نی ئاسایشی عێراقی بۆ وتووێژ کردن، واته تۆ ده‌بێت خۆت له‌وێدا ببینیته‌وه به سه‌نگی سیاسی و هێز و توانایی خۆت که له یه‌کڕیزی هێز و لایه‌نه‌کاندایه ده‌بێت به‌شدار بێت و ئه‌گه‌ر به‌شدار نه‌بووی سیاسه‌تی دیفاعی عێراق ده‌توانێت ڕێکه‌وتنه‌کانی له چوارچێوه‌ی ده‌ستووردا پیاده‌ی بکات جا چ لهگهڵ ئێران بێت، چ لهگهڵ تورکیا و چ لهگهڵ عه‌ڕه‌بستانی سعوودیا و ته‌نانه‌ت لهگهڵ وڵاتانی دیکه‌ش بێت.
ئێواره‌ى ئه‌مڕۆ چوارشه‌ممه ٢٠٢٣/٦/٢١ به‌ڕێز نێچيرڤان بارزانى، سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان، پێشوازى له شاندێكى باڵاى ئه‌مه‌ريكى به سه‌رۆكايه‌تيى خاتوو دانا سترۆل جێگرى ياريده‌ده‌رى وه‌زيرى به‌رگریی ئه‌مه‌ريكا بۆ کاروباری ڕۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست كرد كه له به‌ڕێزان جه‌نه‌راڵ ماكفارلان فه‌رمانده‌ى هێزه‌كانى هاوپه‌يمانان له عێراق و سووريا و ژماره‌يه‌ك له ديپلۆماتكاران و به‌رپرسانى وه‌زاره‌تى به‌رگری و باڵيۆزخانه‌ى ئه‌مه‌ريكا له بهغدا و كونسولخانه‌ى گشتييان له هه‌ولێر پێكهاتبوو.
له كۆبوونه‌وه‌يه‌كدا په‌يوه‌ندييه‌كانى ئه‌مه‌ريكا لهگهڵ عێراق و هه‌رێمى كوردستان، په‌يوه‌ندييه‌كانى هه‌ولێر ـ بهغدا و گفتوگۆى چاره‌سه‌ركردنى كێشه‌كانيان، دوايين پێشهاته‌كانى شه‌ڕى دژى داعش، چاكسازييه‌كانى وه‌زاره‌تى پێشمه‌رگه و هه‌نگاوه‌كانى يه‌كخستن و ڕێكخستنه‌وه‌ى پێشمه‌رگه، تاوتوێ كران.
هه‌ردوولا هاوڕا بوون له‌سه‌ر ئه‌وه‌ى كه هێشتا داعش له عێراق و سووريا هه‌ڕه‌شه‌يه و جه‌ختيان له گرنگيى به‌رده‌واميى هاريكاريى هاوبه‌ش بۆ به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ى مه‌ترسييه‌كانى داعش كرده‌وه بۆ پاراستنى ئه‌و ده‌سكه‌وته ئه‌منييانه‌ى به‌ده‌ست هاتوون. له‌مباره‌يه‌وه شاندى ئه‌مه‌ريكا پشتگيريى وڵاته‌كه‌ى بۆ به‌رده‌واميى يارمه‌تيدان و پشتگيرى له عێراق و هه‌رێمى كوردستان دووپات كرده‌وه.
هه‌ردوولا پێویستی و گرنگيى به‌رده‌واميى كار و هه‌وڵى زياتريان بۆ سه‌رخستنى پرۆسه‌ى چاكسازى و ڕێكخستن و يه‌كخستنه‌وه‌ى پێشمه‌رگه دووپات كرده‌وه. له‌مباره‌يه‌وه شاندى ئه‌مه‌ريكى سوپاس و پێزانينيان پێشكه‌ش به سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى كرد بۆ هه‌وڵ و كۆشش و ڕۆڵى كاراى له پرۆسه‌كه‌دا، هه‌روه‌ها به‌رده‌واميى پشتگيريى ئه‌مه‌ريكايان بۆ پرۆسه‌كه دووپات كرده‌وه و سڵاو و ڕێزى به‌ڕێز وه‌زيرى به‌رگريى ئه‌مه‌ريكايان به به‌ڕێز سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان گه‌ياند.
له كۆبوونه‌وه‌كه‌دا به‌ڕێز سوپاسالارى پێشمه‌رگه و ژماره‌يه‌ك له به‌رپرسانى ديكه‌ى هه‌رێمى كوردستان، ئاماده بوون.
ئەمڕۆ چوارشەممە 6/21 مەسرور بارزانی سەرۆکی حکومەتی کوردستان ، پێشوازی لە شاندێکی ئەمەریکی کرد بە سەرۆکایەتی دەینا سترۆڵ جێگری یاریدەدەری وەزیری بەرگری بۆ کاروباری ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست.
لە کۆبوونەوەکەدا کە جەنەراڵ ماتیۆ ماکفەرلین، فەرماندەی گشتیی هێزەکانی هاوپەیمانان لە عێراق و سوریا ئامادەی بوو، جێگری یاریدەدەری وەزیری بەرگری ، سڵاو و ڕێزی وەزیری بەرگری ئەمەریکای بە سەرۆکی حکومەت گەیاند و پشتیوانیی وڵاتەکەشی بۆ هەرێمی کوردستان و هێزی پێشمەرگە دووپات کردەوە .
تەوەرێکی سەرەکی کۆبوونەوەکە ، گفتوگۆکردن بوو لە بارەی پەرەسەندنەکانی تایبەت بە چاکسازییەکانی وەزارەتی پێشمەرگە و هەنگاو و ڕێکارەکانی جێبەجێکردنی یادداشتی لەیەکتێگەیشتنی نێوان وەزارەتی پێشمەرگە و وەزارەتی بەرگری ئەمەریکا.
لەمبارەیەوە ،جێگری یاریدەدەری وەزیری بەرگری ، ئاماژەی بەوەدا کە ئەمەریکا و هاوپەیمانیی نێودەوڵەتیی، بەردەوام دەبن لە پشتگیریگردنی هێزی پێشمەرگە بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی هەڕەشەکانی تیرۆر و بە تایبەتی داعش بۆ دڵنیابوون لە دووبارە بەهێزنەبوونەوەی ئەو ڕێکخراوە تیرۆریستییە.
سەرۆکی حکومەت، سوپاس و پێزانینی هەرێمی کوردستانی بۆ پشتگیرییەکانی ئەمەریکا دەربڕی و خواستی هەرێمی کوردستانیشی بۆ پەرەپێدانی پەیوەندیی هەمەلایەن لە گەڵ ئەمەریکا دووپاتکردەوە.
بارودۆخی ناوچە کوردستانییەکانی دەرەوەی هەرێم و کۆتاییهێنان بە شاڵاوی داگیرکردنی زەوی جووتیارانی کورد و تورکمان لە سنووری کەرکووک ، تەوەرێکی دیکەی کۆبوونەوەکە بوو.
ئەمڕۆ چوارشەممە 6/21 مەسرور بارزانی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان پێشوازی لە جینین هێنیس-پلاسخارت نوێنەری سکرتێری گشتیی نەتەوە یەکگرتووەکانی لە عێراق کرد.
تەوەرێکی سەرەکی کۆبوونەوەکە ، تایبەت بوو بە تاوتوێکردنی دۆخی هەرێمی کوردستان . لەمبارەیەوە هەردوولا هاوڕابوون لە سەر ئەنجامدانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان لە زووترین کاتدا .
سەرۆکی حکومەت جەختی لەوە کردەوە کە نابێت چیتر ئەنجامدانی هەڵبژاردن دوا بخرێت و بکريتە قوربانی خواست و ئارەزووی هیچ هيز و لایەنێک بۆ دواخستنی ئەو پرۆسە دیموکراتییە.
لە کۆبوونەوەکەدا هەروەها گفتوگۆ لەبارەی گۆڕانکاری و پێشهاتەکانی دۆخی عێراق و دەستەبەرکردنی مافە دەستووری و شایستە داراییەکانی هەرێمی کوردستان کرا.
دوایین هەواڵەکان
- نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئێران: سەردانەکەی پزیشکیان ئاماژەیە بۆ گرنگیدانی ئێران بە هەرێمی کوردستان
- هه‌رێمى كوردستان و ئێران جهخت له بره‌ودان به پهيوهندييهكانيان دهكهنهوه
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی: سەردانی سەرۆک کۆماری ئێران مێژوویی بوو
- نازم دەباغ له وتووێژ لهگهڵ ئاژانسی ئیرنا: مەسعوود پزشکیان سەردانی هەولێر دەکات
- نازم دەباغ: کاتی سەردانی پزیشکیان بۆ عێراق دیار نییە
- «سەلام رشدی» لهگهڵ شاندی یهکێتی هاورده و ناردنکارانی لقی هه‌ولێر کۆبۆوه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى: ههميشه پشتيوانى و بهرگرى له مافهكانى ئێزدييان دهكهين
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی لهگهڵ باڵیۆزی یهکێتیی ئه‌ورووپا کۆبووهوه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى لهگهڵ باڵيۆزى نهمسا كۆبووه‌وه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى سوپاسى جهنهرال ڤاول دهكات