هەرێمی کوردستان
سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان پێشوازی له نێردراوی تایبه‌تی ئاسایشی حكوومەتی بریتانیا دەكات
رۆژی سێشه‌ممه 29ـی 9ـی 2015 له سه‌لاحه‌دین به‌ڕێز مسعود بارزانی سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان پێشوازی له تۆن بێكت نێردراوی تایبه‌تی ئاسایشی حكومه‌تی بریتانیا و شاندێكی یاوه‌ری كرد.
لە دیدارەكەدا سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان به‌خێرهێنانی نێردراوی ئاسایشی حكوومه‌تی به‌ریتانیا و شاندی یاوه‌ری كرد و هەروەها باس لە هەڕەشەكانی تیرۆر بۆ سەر ئاساییشی ناچەكە و جیهان كرا و سه‌رۆك بارزانی به سوپاسه‌وه ئاماژه‌ی به گرنگی و رۆڵی هاوپه‌یمانێتی دژ به داعش كرد و جه‌ختی له‌سه‌ر ئه‌وه‌ش كرده‌وه، هێزی پێشمه‌رگه به ئیراده و ورەیەكی به‌رزه‌وه ڕووبه‌ڕووی تیرۆریستان وەستاوەتەوە.
له‌لایه‌ن خۆییه‌وه تۆن بێكت رۆڵ و قوربانیدانی پێشمه‌رگه‌ی به‌رز نرخاند و به هاوپه‌یمانێكی ستراتیژی و كاریگه‌ر له ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه و تێكشكاندنی تیرۆری وه‌سف كرد و ته‌ئكیدی كرده‌وه هێزی پێشمه‌رگه‌ی كوردستان جێگه‌ی شانازییه‌كی گه‌وره‌یه.
هه‌ر له‌و دیداره‌دا سەرۆك بارزانی و نێردراوی ئاسایشی حكومه‌تی به‌ریتانیا باسیان له پێداویستیه‌كانی هێزی پێشمه‌رگه بۆ رووبه‌ڕبوونه‌وه‌ی تیرۆر كرد و بارودۆخی مەیدانیی به‌ره‌كانی ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆریستان و بارودۆخی سیاسی و ئەمنیی سووریایش تەوەرێكی دیكەی ئەم دانیشتنە بوو.
سەرۆكی هەرێمی كوردستان سەردانی پاتریاركی كەنیسەی ڕۆژهەڵاتی ئاشووری دەكات
ڕۆژی دووشەممە 28ـی 9ـی 2015 بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان بە مەبەستی بەخێرهێنان و پیرۆزبایی گواستنەوەی كورسیی كەنیسەی ڕۆژهەڵاتی ئاشووری لە جیهان و دانانی قەداسەتی پاتریارك مارگۆرگیسی سێیەم (سڵێوا) بە پاتریاركی كەنیسەی ڕۆژهەڵاتی ئاشووری سەردانی قەداسەتی پاتریارك مارگۆرگیسی سێیەم (سڵێوا) كرد لە كەنیسەی (ماریوخنا معمدان) لە شارۆچكەی (عەنكاوا)ـی شاری هەولێر و لەگەڵ پاتریارك و ئەنجوومەنی پیرۆز و مەترانەكانی كەنیسەی ڕۆژهەڵاتی ئاشووری كۆبۆوە.
لەم كۆبوونەوەیەدا سەرۆك بارزانی پیرۆزبایی لە قەداسەتی پاتریارك مارگۆرگیسی سێیەم (سڵێو كرد) بە بۆنەی دانانی وەك سەرۆكی كەنیسەی ڕۆژهەڵاتی ئاشووری و هەروەها گواستنەوەی كورسیی پاتریاركی كەنیسەی ڕۆژهەڵاتی ئاشووری لە (شیكاگۆ)ـی ئەمەریكا بۆ هەرێمی كوردستان. سەرۆك بارزانی وێڕای بەخێرهێنانیان، بڕیاری گواستنەوەی كورسیی پاتریاركی كەنیسەی ڕۆژهەڵاتی ئاشووری بۆ هەرێمی كوردستان بە بڕیارێكی گرنگ و مێژوویی وەسف كرد كە كاریگەریی ئیجابی لەسەر پێكەوەژیانی پێكهاتەكان لە ناوچەكەدا دەبێت.
سەرۆك بارزانی ئاماژەیشی بە مێژووی دێرینی پێكەوەژیان لە كوردستان كرد و هیوای خواست كە بڕیاری گواستنەوەی كورسیی پاتریاركی كەنیسەی ڕۆژهەڵاتی ئاشووری بۆ كوردستان ببێتە هۆی قووڵتربوونی فەرهەنگی پێكەوەژیان و پەرەسەندنی ڕۆحی برایەتی و تەبایی لەنێوان پێكهاتە ئایینییەكانی كوردستان و عێراق و ناوچەكە. سەرۆك بارزانی جەختیشی لەوە كردەوە كە لە كوردستان بە هیچ شێوەیەك ڕێگە بە فەرهەنگی جیاكاری و ئایینی نادرێت و لە نەبوونی جیاكارییەكاندا دەكرێ كۆمەڵگەیەكی تەندروست بنیات بنرێت.
لە بەشێكی دیكەی قسەكانیدا سەرۆك بارزانی باسی لەو نەهامەتی و كارەساتانە كرد كە لەسەر دەستی ڕژێمەكانی پێشووی عێراق تووشی پێكهاتە ئایینی و نەتەوەییەكانی عێراق بووە و هەروەها ئاماژەیشی بە وەحشیگەرییەكانی ڕێكخراوی تیرۆریستیی داعش كرد لە دژی پێكهاتە و هاووڵاتیان كە لە مێژوودا وێنەی نەبووە. سەرۆك بارزانی ئەوەیشی دووپات كردەوە كە كوردستان خوشك و برا مەسیحییەكان و هەموو پێكهاتە ئایینی و نەتەوەییەكان دەپارێزێت و هەموو لایەك لە كوردستان بە سەربەرزی لە مەرگ و ژیاندا پێكەوە دەبن و پێویستیشە هەموومان لەسەر ئەو نەهجە بڕۆین كە خزمەتی نیشتیمان بكەین و بەسەر مرۆڤایەتیشدا كراوە بین. سەرۆك بارزانی ئەوەیشی خستەڕوو كە دواجار خێر و برایەتی و پێكەوەژیان بەسەر شەڕانگێزی و ئینكاردا سەر دەكەوێت.
لەبەرانبەردا قەداسەتی پاتریارك مارگۆرگیسی سێیەم (سڵێوا) و ئەندامانی (ئەنجوومەنی پیرۆز) سوپاسی سەرۆك بارزانیان كرد و پێزانینیان بۆ هەوڵەكانی سەرۆك بارزانی و حكوومەتی هەرێمی كوردستان هەبوو بۆ یارمەتیدانی مەسیحییەكان و پێكهاتە ئایینی و نەوتەوەییەكانی دیكە. هەروەها ئاماژەیان بەوەیش دا كە هەرێمی كوردستان نموونەیەكی بەرچاوی هاوبەشی و پێكەوەژیانە لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و پێویستە وەك ئەزموونێكی سەركەوتوو سەیر بكرێت و سوودی لێوەربگیرێت. ئەوەیشیان ڕاگەیاند كە لە كوردستان هەموو ئایینەكان لەتەك یەكتر وەك برا دەژیین و ئەوەیش وێنەیەكی مرۆڤدۆستانەی ئەم وڵاتەیە.
لە بەشێكی ئەم دیدارەدا قەداسەتی پاتریارك مارگۆرگیسی سێیەم (سڵێوا) و ئەندامانی (ئەنجوومەنی پیرۆز) ستاییشی قارەمانێتی و گیانفیدایی هێزی پێشمەرگەی كوردستانیان كرد لە پاراستنی پێكهاتەكان و هاووڵاتیان لە شەڕی دژی تیرۆریستانی داعش و سەرەخۆشیشیان لە سەرۆك بارزانی و كەسوكاری ئەو پێشمەرگانە كرد كە گیانی خۆیان فیدا كردووە و شەهید بوونە و هیوای چاكبوونەوەیشیان بۆ برینداران خواست.
فه‌رمانگه‌ی پەیوەندیەکانى دەرەوە دادگاى تاوانى نێودەوڵەتى لە لاهاى هانده‌دات له دۆسیه‌ی جینۆسایدی كوردانی ئێزیدی بكۆڵێته‌وه
لە چوارچێوەى بەردەوامى هەوڵەکانى حکومەتى هەرێم بۆ بە جینۆساید ناساندنى تاوانەکانى گروپى تیرۆریستى داعش دژ بە کوردانى ئێزیدى و کارەکانى لێژنەى باڵاى حکومەتى هەرێم بەجینۆساید ناساندنى ئەو تاوانە لە ڕێگاى دادگاى باڵاى تاوانى نێودەوڵەتى، فەلاح مستەفا بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە بە یاوەرى دوو ڕێکخراوى ناحکومى ئێزیدى سەردانى نووسینگەى داواکارى گشتى دادگاى باڵاى تاوانى نێودەوڵەتیان لە لاهاى کردو ڕاپۆرتێکی تێروتەسەلیان پێشکەش کرد کە تەواوکارى ئەو زانیاریانە بوو کە ساڵى ڕابردوو لەلایەن لێژنەى باڵاوە پێشکەش بە دادگا کرابوو.
ئامانجى پێشکەش کردنى ئەم ڕاپۆرتە بۆ زیاتر هاندانى دادگاى باڵاى تاوانى نێودەوڵەتى بوو بۆ دەست کردن بە لێکۆلینەوەى سەرەتایى لەسەر ئەم تاوانە. سەرەڕاى ئەوەى کە عێراق ئەندام نیە لە پەیمانناى ڕۆماى تایبەت بە دادگاى تاوانى نێودەوڵەتى بەڵام دادگا دەتوانێت لێکۆلێنەوە لەو تاوانە بکات لەسەر بنەماى هاوڵاتى ئەو ووڵاتانەى کە ئەندامن لەم دادگایە و لە ڕێزەکانى داعش ئەم تاوانەیان ئەنجامداوە. بۆیە هیوادراین کە ئەم ڕاپۆرتە کە پوختەیەکى هاوپێچ کراوە زانیارى زیاتر پێشکەش بە دادگا بکات لەسەر ئەم تاوانە قێزەونەى کە ژمارەیەکى زۆر لە چەکدارە بیانیەکان هاوڵاتى ئەو ووڵاتانەن کە ئەندامى ئەم دادگایەن و تاوانەکەیان ئەنجامیان داوە.
بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە ئەوەى خستەڕوو کە حکومەتى هەرێم ئامادەى پێشکەش کردنى هەموو جۆرە ئاسانکارى و پشتگیریەکە بۆ دادگا بۆ هێنانەدى ئەو دادپەروەریە کە کوردانى ئێزیدى و هەرێمى کوردستان داواى دەکەن. ئێزیدیەکان کۆمەڵگایەکى ئاشتیخوازن ئەو تاوانانە بەشێوەیەکى بەرنامە داڕێژراو لەلایەن گروپى تیرۆریستى داعش بەرامبەریان ئەنجامدراوە و کۆمەڵگاى نێودەوڵەتى بەرپرسیارێتى بە جینۆساید ناساندنى ئەم تاوانەى دەکەوێتە ئەستۆ. بەڵگەکانى ئەم تاوانە لەبەردەستن لە ڕووى گۆڕى بە کۆمەڵ و شایەتحاڵ و قوربانیان و دامەزراوە یاساییە نێودەوڵەتیەکان پێویستە بە ئەرکى خۆیان هەڵبستن.
حکومەتى هەرێم داواى دادپەروەرى و ناساندنى ئەو تاوانە و قەرەوبووى قوربانیانى دەکاتەوە و هەوڵدان بۆ ڕێگرى کردن بۆ دڵنیبابوون لە دووبارە نەبوونەوەى ئەم کارەساتە.
كۆبوونه‌وه له‌گه‌ڵ وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی هۆڵه‌ندا
له چوارچێوه‌ی سه‌ردانه‌كه‌ی بۆ هۆڵه‌ندس، دوێنێ بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە بە یاوەرى شاندێک سەردانى وەزارەتى دەرەوەى هۆڵەنداى کرد و لەلایەن بەڕێز بێرت کۆندیرۆس وەزیرى دەرەوەى هۆڵەندا پێشوازیان لێکرا.
بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە سوپاسى بەڕێز بێرت کۆیندێرسى کرد بۆ ئەو پێشوازیە گەرمە و پوختەیەکى لەسەر ڕەوشى ئەمڕۆى هەرێمى کوردستان لە ڕووى سیاسى و سەربازى و ئابورى و پەیوەندیەکانى نێوان هەولێر و بەغدا پێشکەش کرد.
هەروەها ئەوەى خستەڕوو لە پاڵ پتەوکردنى پەیوەندیە دوو قۆڵیەکانى نێوان حکومەتى هەرێمى کوردستان لەگەڵ هۆڵەندا بەشێک لە ئامانجى سەردانەکەیان بۆ سەردانى دادگاى تاوانەکانى نێودەوڵەتى بووە بە مەبەستى بە جینۆساید ناساندنى تاوانەکانى گروپى تیرۆریستى داعش دژ بە کوردانى ئێزیدى و پێکهاتە نەتەوەیى و ئایینەکانى تر. بۆیە داوا لە حکومەتى هۆڵەندا و هەموو ووڵاتانى دۆست دەکەین کە پشتگیرى لەم دۆسیەیە بکەن بۆ ئەوەى تاوانباران دادگایى بکرێن و ئەم تاوانە دڕندانەى کە ئەنجامیان داوە بە جینۆساید بناسرێت.
هەروەها سوپاسى حکومەتى هۆڵەنداى کرد کە لە چوارچێوەى هاوپەیمانێتى نێودەوڵەتى بە سەرۆکایەتى ئەمریکا بە تیمێکى گەورەى سەربازى، مەشق بە هێزەکانى پێشمەرگە دەکەن کە ئەمەش جێگەى پێزانینە.
لە تەوەرێکى تر دیدارەکەدا بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە باسى لە بارودۆخى مرۆیى ئاوارە و پەنابەران کرد کە ژمارەیان نزیکەى ٢ ملیۆن دەبێت و لە هەرێمى کوردستان نیشتەجێن کە پێویستیان بە هاوکارى مرۆیى زیاتر هەیە و هەرێمى کوردستان دووچارى قەیرانى دارایى بۆتەوە بۆیە گەلى کوردستان و ژێرخانى کوردستان پێویستیان بە هاوکارى و پشتگیرى زیاتر هەیە.
فەلاح مستەفا باسى لە بەردەوامى قەیرانى سوریا و کاریگەریەکانى لەسەر ووڵاتانى ناوچەکە و مەترسیەکانى گروپە تیرۆریستیەکان کرد.
لە بەرامبەردا بەڕێز بێرت کۆندیرۆس وەزیرى دەرەوەى هۆڵەندا پابەندى ووڵاتەکەى دووپاتکردەوە بۆ پتەوکردنى پەیوەندیەکان لە ڕووى سیاسى و ئابورى و وەبەرهێنان و یارمەتى مرۆیى. حکومەتى هۆڵەندا هاوشێوەى ساڵى ڕابڕدوو بڕیاریداوە بەردەوام دەبێت لە هاوکارى بۆ ئاوارەکانى ناوخۆو پەنابەرانى سوریا.
هەروەها لە چوارچێوەى هاوپەیمانى نێودەوڵەتى بەردەوام دەبن لە شەڕ دژى گروپى تیرۆریستى داعش لە ڕێگاى هێرشى ئاسمانى و خولى مەشق و ڕاهێنان بۆ هێزەکانى پێشمەرگە.
سەبارەت بە تاوانەکانى گروپى تیرۆریستى داعش بەرامبەر بە کوردانى ئێزیدى وەزیرى دەرەوەى هۆڵەندا گووتى کە پشتگیرى لە هەوڵەکانى هەرێمى کوردستان دەکەن و پێویستە ئەو کەسانەى کە ئەم کارەیان کردووە دادگایى بکرێن.
لە کۆتایى هەردوولا جەختیان کردەوە لەسەر پەرەپێدانى پەیوەندیەکانى لە بوارى ئابورى و بازرگانى و کەلتورى بەتایبەتى لە ڕێگاى بەشدارى کردن لە پێشانگا نێودەوڵەتیەکان و کۆڕبەندى ئابورى.
جێگەى ئاماژەیە کە لە دیدارەکەدا ژەنەڕاڵ ڤان دێر لان بەڕێوبەرى ئۆپەراسیۆنەکان لە وەزارەتى بەرگرى و خاتوو بیرگیتا تازیلار بەرپرسى ڕۆژهەڵاتى ناوەڕاست و باکورى ئەفریقیا لە وەزارەتى دەرەوە و عمر رشید بەڕێوەبەرى گشتى و توفیق رحمن بەڕێوەبەرى پێشکەوتوو لە فەرمانگەى پەیوەندیەکانى دەرەوە ئامادەى دیدارەکە بوون.
گورگیسی سێیەم سڵێوه، بووە پاتریارکی ئاشوورییەکانی جیهان
سه‌رله‌به‌یانیى ئه‌مڕۆ یه‌كشه‌ممه 27\9\2015 به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانى سه‌رۆك وه‌زیرانى هه‌رێمى كوردستان به‌شدارى له ڕێوڕه‌سمى ده‌ستبه‌ركاربوونى قه‌داسه‌تى گورگیسی سێیەم سڵێوه، پاتریارکی كه‌نیسه‌ى ڕۆژهه‌ڵاتى ئاشوورییەکانی جیهان كرد كه له كه‌نسیه‌ى مار یۆحه‌نناى مه‌عمه‌دان له شارۆچه‌ى عه‌ینكاوه‌ى سه‌ر به پارێزگاى هه‌ولێر به‌ڕێوه چوو.
له ڕێوڕه‌سمه‌كه‌دا كه هه‌ر یه‌كه له به‌ڕێزان نوێنه‌رى قه‌داسه‌تى پاپاى ڤاتیكان، نوێنه‌رانى كه‌نیسه جیاوازه‌كان، نوێنه‌رانى سه‌رۆك كۆمار و سه‌رۆك وه‌زیران و په‌ر‌له‌مانى عیراق، جێگرى سه‌رۆك وه‌زیرانى هه‌رێمى كوردستان، ژماره‌یه‌ك له وه‌زیران و په‌رله‌مانته‌ران و به‌رپرسانى هه‌رێمى كوردستان، كونسول و نوێنه‌رانى وڵاتانى بیانى له هه‌رێمى كوردستان و ژماره‌یه‌كى به‌رچاوى پیاوانیى ئایینى مه‌سیحى و خه‌ڵكى ناوچه‌كه ئاماده‌یى بوون، به‌بۆنه‌ى ده‌ستبه‌كاربوونیه‌وه، قه‌داسه‌تى پاتریارک له وته‌یه‌كدا گه‌ڕانه‌وه‌ى كورسیى پارتریاركیى كه‌نیسه‌ى ڕۆژهه‌ڵاتى ئاشوورى بۆ ڕۆژهه‌ڵات و به‌تایبه‌تى بۆ شارى هه‌ولێر، به ڕووداوێكى گرنگ و بۆنه‌یه‌كى پیرۆز له قه‌ڵه‌م دا.
هه‌روه‌ها تیشى خسته سه‌ر ڕۆڵى هه‌رێمى كوردستان له پرسى پێكه‌وه‌ژیانى ئایین و نه‌ته‌وه جیاكان و له‌مباره‌یه‌وه به‌تایبه‌تى سوپاسى به‌ڕێزان جه‌نابى سه‌رۆك مه‌سعوود بارزانى، سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان و نێچیرڤان بارزانى سه‌رۆك وه‌زیرانى هه‌رێمى كوردستان كرد، كه ڕۆڵێكى گه‌وره‌یان له به‌رگریكردن و پاراستنى مافى پێكهاته نه‌ته‌وه‌یى و ئایینییه‌كانى هه‌رێمى كوردستان ده‌بینن. هه‌روه‌ها ڕۆڵى خه‌ڵك و حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستانى له به‌هاناوه‌چوون و داڵده‌دانى نزیكه‌ى ملیۆنێك و حه‌وت سه‌د هه‌زار په‌نابه‌ر و ئاواره‌ى له هه‌موو پێكهاته ئایینى و نه‌ته‌وه‌ییه‌كان به‌رز نرخاند، كه له ئه‌نجامى هێرشه تیرۆرستییه‌كانى داعش ڕوویان له ناوچه ئارامه‌كانى هه‌رێمى كوردستان كردووه.
هه‌ر له وته‌كه‌یدا قه‌داسه‌تى پاتریارك داواى كارى پێكه‌وه‌یى له‌گه‌ڵ كه‌نیسه‌كانى دیكه كرد و جه‌ختى له‌وه كرده‌وه كه كه‌نیسه جیاوازه‌كانى مه‌سیحى، ئه‌مڕۆ له هه‌موو كاتێك زیاتر پێویستییان به كارى پێكه‌وه‌یى و هه‌ماهه‌نگى و هاوكاریى نێوانیان هه‌یه. هه‌روه‌ها هیواى خواست كه ئارامى و ئاوه‌دانى بگه‌ڕێته‌وه عیراق و داواى كرد فره‌ڕه‌نگى و فره‌ئاینى و فره‌نه‌ته‌وه‌یى له عیراق بپارێزرێت، سوپاسى به‌شداریى هه‌موو ئه‌و لایه‌ن و میوانانه‌یشى كرد له ڕێوڕه‌سمه‌كه‌دا به‌شدار بوون.
دواتر له هۆڵى شه‌هید سه‌عد عه‌بدوڵڵا نیوەڕۆخوانێك ڕێكخرا و دوای ته‌واوبوونى، قەداسەتی پارتریارك گۆرگیسی سێیەم سڵێوە پاتریاركی كەنیسەی ڕۆژهەڵاتی ئاشووری وتارێكی پێشكەش كرد و تیایدا باسی لە گرنگیی ڕێوڕەسمەكه كرد و خۆشحاڵیی خۆیشی بە ئامادەبوونی بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان لە ڕێوڕەسمەكەدا و ئەو ئامادەكارییانەی بۆ ڕێوڕەسمه‌كە ئەنجامی داون، دەربڕی و سوپاسی بەشداریی نوێنەری بەرێز حەیدەر عەبادی سەرۆك وەزیرانی عێراقی فیدراڵ و كونسڵ و نوێنەرانی وڵاتانی بیانی و هەموو ئامادەبووان لە ڕێوڕەسمەكەدا كرد و هیوای خواست ئاشتی و ئارامی بۆ هەموو عێراق بگەڕێتەوە.
هه‌روه‌ها هیوای خواست هەموو خەڵكی عێراق و بە تایبەتی قوتابیان ئەوانەی لەبەر ئەو بارودۆخەی ڕووبەڕووی عێراق بووەتەوە لە خوێندن دابڕاون، لە ئارامیدا بژین و لەمبارەیەشەوە سوپاسی حكوومەتی هەرێمی كوردستانی كرد كە توانیویەتی بواری خوێندن بۆ ئەو قوتابیانە، بە تایبەت قوتابیانی زانكۆ بگەڕێنێتەوە و لە زانكۆكانی هەرێمی كوردستان هەلی تەواوكردنی خوێندنیان بۆ بڕەخسێنێت.
دواتر نوێنەری پاپای ڤاتیكان وتەیەكی پێشكەش كرد و تیایدا جگە لە دەربڕینی خۆشحاڵیی خۆی بۆ بەشداریكردن لە ڕێوڕەسمی دەستبەکاربوونی پاتریارکی كەنیسەی ڕۆژهەڵاتی ئاشووری، بەناوی قەداسەتی پاپاوه، هیوای سەركەوتنی بۆ کڵێسای ڕۆژهەڵاتی ئاشووری خواست و ئاماژەی بە بارودۆخی سەختی ناوچەكە كرد و هیوای خواست پارتریاركی كەنیسەی ڕۆژهەڵاتی ئاشووری ڕۆڵی خۆی لە هەموو بوارەكاندا و بە تایبەت لە ئارامكردنەوەی ناوچەكەدا ببینێت و لەمبارەیەشەوە هاوكاری و پشتیوانیی خۆی بۆ قەداسەتی پارتریارك دەربڕی. هەروەك برایەتی و پێكەوەژیانی هەموو نەتەوە و تایفە ئاینییەكانی بۆ بەردەوامیی ئاشتی لە ناوچەكە، دووپات كردەوە.
دواتر بەڕێز نەوزاد هادی پارێزگاری هەولێر لە وتەیەكدا جیا لە بەخێرهێنانی میوانان، جەختی لەوە كردەوە كە گەڕانەوەی كورسیی پارتریاركی كەنیسەی ڕۆژهەڵاتی ئاشووری بۆ شاری هەولێر گرنگییەكی تایبەتی خۆی هەیە و بە كارێكی مێژوویی وەسف كرد و هەموو پشتگیری و هاوكارییەكی پارێزگای هەولێریشی بۆ سەرخستنی كارەكانی كەنیسەی ڕۆژهەڵاتی ئاشووری دووپات كردەوە.
نێچیرڤان بارزانى: له چاكسازى به‌رده‌وام ده‌بین
ئێوارەی ئەمڕۆ یەكشەممە 27/9/2015 و دوای بەشداریكردنی لە ڕێوڕەسمی دەستبەکاربوونی پاتریارک گورگیسی سێیەم سڵێوە پاتریاركی كەنیسەی ڕۆژهەڵاتی ئاشووری و گواستنەوەی كەنیسەی ڕۆژهەڵات لە ئەمەریكاوە بۆ هه‌ولێر، بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان وه‌ڵامى چه‌ند پرسیارێكى ڕۆژنامه‌نووسانى دایه‌وه.
لە وه‌ڵامى پرسیارێكدا گواستنەوە و گەڕانەوەی كەنیسەی ڕۆژهەڵاتی ئاشووری لە ئەمەریكاوە بۆ هەرێمی كوردستان دوای هەشتا ساڵ، بە ڕۆژێكی مێژوویی بۆ هەرێمی كوردستان و كەنیسەی ڕۆژهەڵاتی ئاشووری و پەیڕەوانی ئەو كەنیسەیە لە قەڵەم دا و ئەمەشی بۆ ئارامی و پێكەوەژیانی برایانە و ئاشتیی نێوان هەموو پێكهاتە نەتەوەیی و ئایینییەكانی هەرێمی كوردستان گەڕاندەوە و بە سەرەتایەكی گرنگ و جێی شانازی بۆ هەرێمی كوردستان ناو‌زه‌د كرد.
سەبارەت بەو ئاوارە و پەنابەرانەی لە ترسی تیرۆر ڕوویان لە هەرێمی كوردستان كردووە، بەرێزیان ئاماژەی بەوە كرد كە نزیكەی ملیۆنێك و حەوتسەد هەزار ئاوارە و پەنابەر ڕوویان لە هەرێمی كوردستان كردووە و ئەوەی لە تواناى حكوومەتی هەرێمی كوردستاندا بووبێت بۆ ئەو ئاوارە و پەنابەرانە كردوویەتی و بەردەوامیش دەبێت لە هاوكاریكردنیان سەرەڕای ئەو بارودۆخە خراپە داراییه‌ی كە ڕووبەڕووی هەرێمی كوردستان بووەتەوە.
ده‌رباره‌ى ناردنی نەوتی هەرێمی كوردستان و ئەو كێشانەی لەبەردەم ناردنی نەوت دروست دەكرێن، ڕوونی كردەوە كە تاكە ڕێگە بۆ هەناردەكردنی نەوتی هەرێمی كوردستان بۆڕیی نەوتی توركیایە و كاتێك ئەو بۆڕیەش دەتەقێنرێتەوە یان هەوڵ دەدرێت لەناو توركیا نەوتی لێ دەربهێندرێت، زیانێكی گەورە بەر هەرێمی كوردستان دەكەوێت. هیوای خواست ئەو لایەنانەی ئەم كارانە ئەنجام دەدەن لەوە تێبگەن كە ئەم بۆڕییە نەوتە شادەماری بژێوی خەڵكی كوردستانە و واز لەو كارە ناشرینانە بهێنن و هاوكاربن بۆ ئەوەی جارێكی دیكە ئەو كارە دووبارە نەبێتەوە و هەوڵەكانیشیان لەگەڵ حكوومەتی توركیا بەردەوامە و لە دیدار و كۆبوونەوەكان لەگەڵ بەرپرساتی توركیا جەختیان لەوە كردووەتەوە زیاتر گرنگیی بەوە بدرێت ئەو بۆڕییە نەوتە بپارێزرێت.
سەبارەت بە كۆبوونەوە پێنج قۆڵییەكان بۆ چارەسەركردنی پرسی سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان، بەڕێزیان دووپاتی كردەوە كە دوا پەیامی بەڕێز مەسعوود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان لەبارەی ئەو پرسەوە ئاشكرایە و هەموو لایەنەكان هەوڵی ئەوە دەدەن بگەن بە ڕێككەوتن و هیوای خواست لە كۆبوونەوەی شەشی مانگی داهاتوودا هەموو لایەنەكان بگەنە ڕێككەوتنێك كە لە بەرژوەندیی هەرێمی كوردستاندا بێت.
سەبارەت بە هاتنی بەرێز حسێن شەهرستانی نوێنەری بەرێز حەیدەر عەبادی سەرۆك وەزیرانی عێراقی فیدراڵ بۆ هەرێمی كوردستان، بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان ئاشكرای كرد كە بەڕێز شەهرستانی بە سەردانێكی ئاسایی بە مەبەستی بەشداریكردن لە ڕێوڕەسمی گواستنەوەی كەنیسەی ڕۆژهەڵاتی ئاشووری بۆ هەرێمی كوردستان هاتۆتە هەرێم و كۆبوونەوەشیان لەگەڵی هەبووە.
لەبارەی چاكسازییەكانیشەوە دووپاتی كردەوە كە هەر لە سەرەتای دورتسبوونی كابینەی هەشتەمی حكوومەتی هەرێمی كوردستانەوە ئەوان هەوڵیان داوە بەپێی چەند پرۆگرامێك دەست بە چاكسازی بكەن و وەزارەتەكانیش یەك بە یەك خەرێكی چاكسازین و ئەمەشی بە كارێكی پێویست زانی. جەختی لەوەش كردەوە كە دەبێت پرۆسەی چاكسازی بەردەوام بێت.
لەبارەی لێپرسینەوە و چوونی وەزیرەكانی حكوومەتیشه‌وه بۆ پەرلەمانی كوردستان، دووپاتی كردەوە كە بەپێی عورف و یاساكان دەبێت ڕەزامەندیی سەرۆكایەتیی ئەنجومەنی وەزیران لەوبارەیەوە وەربگیرێت دواتر وەزیرەكان بچنە پەرلەمان.
دەربارەی ئازادكردنی شاری مووسڵ لە دەستی تیرۆرستانی داعش و بەشداریكردنی هێزی پێشمەرگە لە ئازادكردنەوەی ئەو شارەدا، بەڕێز نێچیرڤان بارزانی ئاماژەی بەوە كرد كە ئازادكردنی شاری مووسڵ بۆ هەرێمی كوردستان كارێكی گرنگە، چونكە پەیوەندی بە ئاسایشی هەرێمی كوردستانەوە هەیە، بەڵام تا ئێستا پلانێكی جددی بۆ ئازادكردنەوەی شاری مووسڵ دانەنراوە و ئێستا بیر لە دانانی ئەو پلانە دەكرێتەوە و هەر كاتێك پلانەكە ئامادە كرا و ئەوان پلانەكەیان بینی، ئەو كات وەك هەرێمی كوردستان بڕیاری بەشداریكردن، یان بەشدارینەكردنی پێشمەرگە لە شەڕی ئازادكردنەوەی مووسڵدا دەدەن.
لە وەڵامی پرسیارێكدا سەبارەت بەو بژاردانەی لەبارەی هەڵبژاردنی سەرۆكی هەرێمی كوردستانه‌وه لەلایەن خەڵك یان پەرلەمانی كوردستانەوە لەلایەن چوار لایەنەكه‌وە خراونەتە ڕوو، بەرێز نێچیرڤان بارزانی ڕایگەیاند بژاردەكان سەیرن، چونكە باس لەوە دەكەن گەر سەرۆك لەلایەن خەڵكەوە هەڵبژێردرێت دەبێت دەسەڵاتێكی كەمی بێت و گەر لەلایەن پەرلەمانیشەوە هەڵبژێردرێت دەستەڵاتێكی زۆری دەبێت، كە پێویستە پێچەوانە بكرێتەوە، چونكە ئەو سەرۆكەی ڕاستەوخۆ لەناو خەڵكەوە هەڵدەبژێردرێت پێویستە دەستەڵاتی زیاتر بێت لەوەی كە لەلایەن پەرلەمانەوە هەڵدەبژێردرێت، لەبەرئەوەی ڕاستەوخۆ شەرعیەت لە گەلەكەیەوە وەردەگرێت.
ئەوەشی ئاشكرا كرد كە مەسەلەكە هیچ پەیوەندیی بە بەرێز مەسعوود بارزانییەوە نییە هەروەك لە دوا پەیامیدا باسی كردووە و هیوای خواست بە شێوەیەكی واقعبینانە بیر لە چارەسەری ئەو پرسە بكرێتەوە بەوەی كە بەرژه‌وەندیی ئێستای هەرێمی كوردستان لەچیدایە، ئەوە ئەنجام بدرێت. ئەوەشی خستەڕوو كە ئەوان پێیان وانییە ئەو پێشبینیانەی تا ئێستا خراونەتە ڕوو بە شێوەیەك بن بۆ گەیشتن بە چارەسەر دانرابن و هیوای بەردەوامیی گفتوگۆ و دیالۆگی خواست بۆ دۆزینەوەی چارەسەر بۆ ئەو كێشەیە.
نێچیرڤان بارزانى و شه‌هرستانى، دۆخى عیراق تاوتوێ ده‌كه‌ن
پێشنیوه‌ڕۆى ئه‌مڕۆ یه‌كشه‌ممه 27\9\2015، به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانى سه‌رۆك وه‌زیرانى هه‌رێمى كوردستان له هه‌ولێر، پێشوازى له به‌ڕێز حسێن شه‌هرستانى وه‌زیرى خوێندنى باڵا و توێژینه‌وه‌ى زانستیى حكوومه‌تى فیدرالى عیراق كرد.
له دیدارێكدا دۆخى سیاسیى عیراق و پێشهاته سیاسى، سه‌ربازى و ئه‌منییه‌كانى وڵات تاوتوێ كرا و به وردى تیشك خرایه سه‌ر دۆخى ئابوورى و داراییى عیراق. هه‌روه‌ها په‌یوه‌ندییه‌كانى نێوان هه‌ولێر و به‌غدا و چۆنیه‌تیى هه‌نگاونان بۆ چاره‌سه‌ركردنى كێشه‌كان خرانه به‌‌ر باس.
له دیداره‌كه‌دا كه به‌ڕێز فوئاد حسێن سه‌رۆكى دیوانى سه‌رۆكایه‌تیى هه‌رێمى كوردستانیش ئاماده‌ى بوو، به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زیران به وردى باسێكى ده‌رباره‌ى شه‌ڕى دژى تیرۆرستانى داعش له كوردستان و شكستى به‌رده‌وامى داعش به‌رانبه‌ر به سه‌ركه‌وتنه‌كانى پێشمه‌رگه خسته ڕوو. هه‌روه‌ها به تێروته‌سه‌لى باسى له دۆخى ئابووریى هه‌رێمى كوردستان و قه‌یرانى دارایى و ده‌ره‌نجام و لێكه‌وته‌كانى كرد.
به‌ڕێز شه‌هرستانى وه‌ك نوێنه‌رى به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زیرانى عیراقى فیدرال بۆ به‌شدارى له ڕێوڕه‌سمى ده‌ستبه‌كاربوونى قه‌داسه‌تى پارتریاكى تازه‌ى كه‌نیسه‌ى ڕۆژهه‌ڵاتى ئاشووریى جیهان و گواستنه‌وه‌ى كورسیى كه‌نیسه‌كه بۆ هه‌ولێر، سه‌ردانى هه‌رێمى كوردستانى كردبوو.
دوایین هەواڵەکان
- نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئێران: سەردانەکەی پزیشکیان ئاماژەیە بۆ گرنگیدانی ئێران بە هەرێمی کوردستان
- هه‌رێمى كوردستان و ئێران جهخت له برهودان به پهيوهندييهكانيان دهكهنهوه
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی: سەردانی سەرۆک کۆماری ئێران مێژوویی بوو
- نازم دەباغ له وتووێژ له‌گه‌ڵ ئاژانسی ئیرنا: مەسعوود پزشکیان سەردانی هەولێر دەکات
- نازم دەباغ: کاتی سەردانی پزیشکیان بۆ عێراق دیار نییە
- «سەلام رشدی» له‌گه‌ڵ شاندی یهکێتی هاورده و ناردنکارانی لقی هه‌ولێر کۆبۆوه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى: ههميشه پشتيوانى و بهرگرى له مافهكانى ئێزدييان دهكهين
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی له‌گه‌ڵ باڵیۆزی یهکێتیی ئهورووپا کۆبووهوه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى له‌گه‌ڵ باڵيۆزى نهمسا كۆبووهوه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى سوپاسى جهنهرال ڤاول دهكات