سه‌رله‌به‌یانیی ئه‌مڕۆ پێنجشه‌ممه‌ 4ی دیسه‌مبه‌ری 2014، به‌ سه‌رۆكایه‌تیی به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانی سه‌رۆك وه‌زیرانی هه‌رێمی كوردستان، كۆبوونه‌وه‌ی ئاساییی ئه‌نجومه‌نی وه‌زیرانی هه‌رێمی كوردستان ساز كرا كه‌ تایبه‌ت بوو به‌ سه‌ردانی شاندی حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان بۆ به‌غدا و ئه‌و ڕێككه‌وتنه‌ی هه‌ردوو حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان و حكوومه‌تی فیدرال بۆ چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌كانی نێوانیان، پێی گه‌یشتن.

به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زیران تیشكی خسته ‌سه‌ر دیدار و كۆبوونه‌وه‌كان و باسی له‌وه‌ كرد كه‌ "به‌ شێوه‌یه‌كی گشتی ئه‌رێنی بوون و له‌ به‌غدا كه‌شێكی نوێ هه‌یه‌، ئه‌وانه‌یش كه‌ جاران كێشه‌یان دروست ده‌كرد، ئه‌مجاره‌ كه‌ زانییان كێشه‌كان به‌ره‌و چاره‌سه‌ر ده‌چن، خۆیان ئه‌رێنی بوون و هه‌وڵیان دا هاوكار بن بۆ چاره‌سه‌ركردن. گفتوگۆكان زۆر كراوه‌ بوون و زۆر به‌ جددی قسه‌مان له‌گه‌ڵ یه‌كتر كرد. هه‌ستمان كرد ئه‌وان به‌ دوای چاره‌سه‌ردا ده‌گه‌ڕێن و ده‌زانن بارودۆخه‌كه‌ گۆڕاوه‌ و پێویستییان به‌ چاره‌سه‌ر هه‌یه‌، به‌تایبه‌تیش به‌ڕێز عه‌بادى هاوكار بوو بۆ لێكگه‌یشتن. هه‌روه‌ها گوتی: ئه‌وله‌وییه‌تی ئێمه‌ هه‌میشه‌ ئه‌وه‌ بووه‌ و ئه‌وه‌یه‌ له‌گه‌ڵ به‌غدا بگه‌ینه‌ چاره‌سه‌ر، ئه‌وانیش له‌وه‌ تێده‌گه‌ن كه‌ ئێمه‌ ده‌مانه‌وێ بگه‌ینه‌ چاره‌سه‌ر و لێكگه‌یشتن.

هه‌روه‌ها گوتی: عیراق له‌ ڕه‌وشێكی داراییی زۆر خراپدایه‌ و ڕاوه‌ستانی ناردنی نه‌وت كێشه‌ی گه‌وره‌ی دروست كردووه‌، له‌ كابینه‌ى پێشوودا پاره‌یه‌كی زۆر خه‌رج كراوه‌ كه‌ به‌ ڕوونی دیار نییه‌ بۆچی خه‌رج كراوه‌؟. ڕێككه‌وتنه‌كه‌یشى‌ بۆ هه‌موو عیراق و بۆ هه‌رێمى كوردستان وه‌ك ڕێككه‌وتنێكى باش له‌ قه‌ڵه‌م دا، به‌ڵام دووپاتى كرده‌وه‌ كه‌ "به‌ دڵنیاییه‌وه‌ هه‌موو خواستی ئێمه‌ نییه"‌‌. باسی له‌وه‌ش كرد كه‌ حكوومه‌تی فیدرال ده‌یه‌وێ بودجه‌یه‌ك له‌سه‌ر بنه‌مای بڕی (70) دۆلار بۆ یه‌ك به‌رمیل نه‌وت دابنێت، بۆیه‌ پرسیاری ئه‌وه‌یان كرد كه‌ ئاخۆ نه‌وتی هه‌رێم ڕاده‌ستی سۆمۆ ده‌كه‌ین یان نا؟، ئێمه‌ش به‌ كراوه‌یی پێمانگوتن: به‌ ته‌نها ئه‌وه‌نده‌ ڕاده‌ست ده‌كه‌ین كه‌ له‌سه‌ری ڕێككه‌وتووین.

هه‌روه‌ها ڕوونی كرده‌وه‌ ڕێككه‌وتنه‌كه‌ ده‌خرێته چوارچێوه‌ى یاساى بودجه‌وه‌ بۆ ساڵێك‌‌، به‌ڵام بنه‌مایه‌كی باشمان داناوه‌. به‌پێی ڕێككه‌وتنه‌كه‌ (250) هه‌زار به‌رمیلی ڕۆژانه‌ ڕاده‌ستى حكوومه‌تی فیدرال ده‌كه‌ین و (300) هه‌زار به‌رمیلی دیكه‌ش بۆ ئه‌وان ده‌گوازینه‌وه‌. (11) ساڵه‌ داوا ده‌كه‌ین خه‌رجییه‌كانی پێشمه‌رگه‌ بده‌ن،‌‌ قبووڵ ناكه‌ن، به‌ڵام ئێستا خه‌رجییه‌كانی پێشمه‌رگه‌ خرایه‌ ناو بودجه‌ی فیدراله‌وه‌، ئه‌مه‌ سه‌ركه‌وتنێكی گه‌وره‌ بوو. له‌سه‌ر پرسی قه‌رزه‌كانی هه‌رێمیش، ڕوونی كرده‌وه‌ حكوومه‌تی فیدرال (16) تریلیۆن دینار قه‌رزاری هه‌رێمه‌ و ئه‌مه‌ش به‌ شێوه‌یه‌كى فه‌رمى له‌ ڕاپۆرتى وه‌زاره‌تى داراییى حكوومه‌تى فیدرالدا جێگیر كراوه‌، جگه‌ له‌وه‌ى پاره‌ی كۆمپانیا بیانییه‌كانی نه‌وتیشیان نه‌داوه‌.

ده‌رباره‌ی ڕۆڵی پێشمه‌رگه‌ش دووپاتی كرده‌وه‌ كه‌ به‌ڕێز عه‌بادی پێزانینی خۆى بۆ ڕۆڵی پێشمه‌رگه‌ هه‌بوو، هه‌روه‌ك چۆن بۆ پرسی پشكنینی ئه‌و فڕۆكانه‌ی كه‌ كۆمه‌ك و هاوكاریی مرۆیی و سه‌ربازیش ده‌گه‌یه‌ننه‌ هه‌ولێر، داوایان له‌ حكوومه‌تى فیدرال كردووه‌ پشكنینی فڕۆكه‌كان به‌ هه‌مان میكانیزمی به‌غدا له‌ هه‌ولێر بكرێت.

به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانی هه‌روه‌ها تیشكی خسته‌ سه‌ر ئه‌وه‌ی له‌ ڕووی كرده‌ییه‌وه‌ عیراق پێویستی به‌ هه‌رێمی كوردستانه‌ و ئه‌گه‌ر حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان ئه‌و ژێرخانه‌ نه‌وتییه‌ی دروست نه‌كردبا، ئێستا نه‌ عیراق ده‌یتوانی هیچ شتێك بۆ هه‌رێمی كوردستان بكات، نه‌ هه‌رێم خۆى ده‌یتوانى هیچ بۆ خۆى بكات. ڕوونیشی كرده‌وه‌ كه‌ ئێستا كار ده‌كرێت بۆ به‌ستنه‌وه‌ی نه‌وتی كه‌ركووك به‌ بۆرییه‌ نه‌وتییه‌كانی هه‌رێمه‌وه‌ و ئه‌م پرۆسه‌یه‌ كاری ته‌كنیكی پێویسته.

ڕوونشی كرده‌وه‌ كه‌ له‌ قۆناغه‌كانی داهاتووی گفتوگۆكانی چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌كاندا، هه‌ر وه‌زاره‌تێك كه‌ په‌یوه‌ندییان به‌ كێشه‌كانی نێوان هه‌ولێر و به‌غداوه‌ هه‌یه‌، كار له‌سه‌ر دۆسیاكان ده‌كه‌ن. هه‌روه‌ها سوپاسی ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران و په‌رله‌مانی كوردستان و لایه‌نه‌ سیاسییه‌كان و تیمی گفتوگۆكانی كرد كه‌ هه‌موویان زۆر پشتیوان و هاوكار بوون.

هه‌روه‌ها جه‌ختی له‌وه‌ كرده‌وه‌ له‌گه‌ڵ ده‌سپێكردنی ساڵی تازه‌ ڕێككه‌وتنه‌كه‌ ده‌چێته‌ بواری جێبه‌جێكردنه‌وه‌ و گوتی: ده‌مانه‌وێ هیچ له‌وه‌ زیاتر خه‌رج نه‌كه‌ین كه‌ وه‌ك داهات ده‌مانبێت، بۆ ئه‌مه‌ش وه‌زاره‌تی دارایی ده‌ست به‌ كۆمه‌ڵێك چاكسازى ده‌كات و ده‌بێ خه‌رجییه‌كان كه‌م بكه‌ینه‌وه‌.

دوایین شت به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زیران باسی له‌ سه‌ردانی خۆی و شاندی یاوه‌ری بۆ لای به‌ڕێزان سه‌ركۆمار، سه‌رۆكی په‌رله‌مان و سه‌ركرده‌ سیاسییه‌ عیراقییه‌كانی كرد، كه‌ هه‌مووان پشتگیرییان له‌ ڕێككه‌وتن و لێكگه‌یشتنی حكوومه‌تی هه‌رێم و حكوومه‌تی فیدرال كردووه‌.

له‌ كۆتاییی كۆبوونه‌وه‌كه‌دا ژماره‌یه‌ك له‌ وه‌زیره‌ به‌ڕێزه‌كان باسییان له‌ گرنگیی ڕێككه‌وتنه‌كه‌ كرد و تیشكییان خسته‌ سه‌ر ڕه‌نگدانه‌وه‌ی خێرای ڕێككه‌وتنه‌كه‌ له‌سه‌ر ئاستی كوردستان كه‌ ڕاسته‌وخۆ كاریگه‌ریی ئه‌رێنی له‌ بازاڕه‌كانی كوردستان كرد و پشكی ئه‌و كۆمپانیا نه‌وتییانه‌ی له‌ هه‌رێمی كوردستانیش كار ده‌كه‌ن، له‌ نێوان 7% تا 15% زیادی كردووه‌. هه‌روه‌ها ڕێككه‌وتنه‌كه‌یان به‌ سه‌ركه‌وتنی حكوومه‌تی هه‌رێم و سیاسه‌تی نه‌وتیی حكوومه‌ت له‌ قه‌ڵه‌م دا.