هەرێمی کوردستان
په‌رله‌مان و حكوومه‌ت له كێشه‌كانی هه‌ولێر و به‌غدا ده‌كۆڵنه‌وه
پێشنیوەڕۆی ئەمڕۆ دووشه‌ممه،10ی نۆڤەمبەری 2014، دانیشتنی پەرلەمانی کوردستان بە ئامادەبوونی ئەنجومەنی هەرێمی بۆ نەوت و گاز کە پێکهاتبوون له به‌ڕێزان نێچیرڤان بارزانی و قوباد تاڵه‌بانی سەرۆک و جێگری سه‌رۆك وه‌زیرانی هەرێمی کوردستان، كه له هه‌مان كاتدا سه‌رۆك و جێگری سه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نه‌كه‌ن، د. ئاشتی هەورامی وەزیری سامانە سروشتییەکان، ڕێباز حەملان وەزیری دارایی و عەلی سندی وەزیری پلاندان، دەستی پێکرد.
دانیشتنەکەی پەرلەمان سەبارەت بە گفتوگۆكردن بوو له‌سه‌ر ڕاپۆرتى هاوبه‌شى هه‌ردوو لیژنه‌ى دارایى و كاروبارى ئابوورى و وه‌به‌رهێنان و لیژنه‌ی پیشه‌سازى و وزه و سه‌رچاوه سروشتییه‌كان و گرفتی پشكی هه‌رێمی كوردستان له بودجه‌ی گشتیی عیراق و ڕاسپارده‌ی په‌رله‌مانی كوردستان بۆ وه‌فدی دانوستانكاری هه‌رێمی كوردستان.
لە سەرەتای دانیشتنەکەدا به‌ڕێز د.یووسف محەمەد سادق، سەرۆکی پەرلەمانی کوردستان یاداشتی حه‌وت فراکسیۆنی پەرلەمانی کوردستانی خوێندەوە، كه تیایدا ئەو فراکسیۆنانە داوایان کردووە بۆ ڕێکخستنی دانیشتنەکە، ئەندامانی فراکسیۆنەکان لە هەردوو لیژنەی دارایی و کاروباری ئابوری و وەبەرهێنان و لیژنەی پیشەسازی و وزە و سەرچاوە سروشتییەکان و نوێنەری ئەو فراکسیۆنانەی ئەندامیان لە لیژنانەدا نییە، قسە بکەن. ئەم پێشنیارە خرایە دەنگەوە و بە زۆرینەی دەنگ پەسەند کرا، بۆ دانیشتنەکەش بە زۆرینەی دەنگ بڕیار درا دانیشنەکە نهێنی نەبێت، بەڵام ڕاستەوخۆ لە میدیاکانەوە پەخش نەکرێت، چونکە هەندێ داتا و زانیاری لە دانیشتنەکەدا دەخرێتە ڕوو، زیانی بۆ ڕەوتی دانوستاندنی هەرێم و بەغدا دەبێت.
دانیشتنەکە کاتژمێر 11 ی سەرلەبەیانی دەستی پێکرد، له‌به‌شی یه‌كه‌مدا هه‌ریه‌ك له به‌ڕێزان د. ئاشتی هه‌ورامی وه‌زیری سامانه سروشتییه‌كان و ڕێباز حه‌ملان وه‌زیری دارایی ڕاپۆرتی خۆیان خوێنده‌وه. به‌ڕێز وەزیری پلاندانان چەند ئامار و داتایەکی لەسەر پرسی ڕێژەی هەژاری لە هەرێمی کوردستان خستە ڕوو.
دواتر به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانی لە وتەیەکیدا بۆ پەرلەمانتاران تیشکی خستە سەر کێشەکانی نێوان هەرێمی کوردستان و بەغدا و، بڕینی بودجەی هەرێمی کوردستان و پرسی ناردنی نەوت بۆ بازاڕەکانی دەرەوەی هەرێم و داهاتی نەوت و مووچەی فەرمانبەران و پەیوەندیی هەرێمی کوردستان و وڵاتانی دراوسێ و شەڕی تیرۆرستان و چەند پرسێکی دیكه، تەوەری سەرەکیی وتەکانی به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زیرانی هەرێمی کوردستان بوو.
پاشان دەرگای گفتوگۆ بۆ پەرلەمانتاران کرایەوە و لە دانیشتنەکەدا نزیکەی بیست پەرلەمانتار پرسیار و سەرنجیان لەسەر داهاتی نەوت و قەیرانی دارایی و پەیوەندییەکانی نێوان هەرێم و بەغداد هەبوو. پەرلەمانتارانی لیژنە تایبەتمەندەکانی ئەم بوارانە و ئەو پەرلەمانتارانەی کە فراکسیۆنەکانیان ئەندامیان لەو لیژنانەدا نەبوو، پرسیاریان لە ئەنجومەنی هەرێمی بۆ نەوت و گاز کرد، دواتریش لیژنەکە وەڵامی سەرجەم پرسیارەکانی پەرلەمانتارانیان دایەوە.
به‌ڕێز سەرۆکی پەرلەمانی کوردستان داوای کرد، ئەو پەرلەمانتارانه‌ی لەو لیژنانەدا نەبووبن و نەیانتوانی پرسیار بكه‌ن، دەتوانن پرسیار بۆ لیژنەی ناوبراو بنێرن، كه دەبێت بە زووترین کات وەڵامەکان بگاتەوە بە پەرلەمانتاران.
دوای زیاتر لە8 کاژێر گفتوگۆکردنی نێوان پەرلەمانتاران و ئەنجومەنی هەرێمی بۆ نەوت و گاز، دانیشتنەکە کاژێر 8ی ئێواره کۆتایی هات و لە کۆنگرەیه‌كی ڕۆژنامەنووسیدا هەریەک لە به‌ڕێزان نێچیرڤان بارزانی و قوباد تاڵەبانی سه‌رۆك و جێگری سەرۆک وه‌زیرانی هەرێمی کوردستان ناوەڕۆکی دانیشتنەکەیان بۆ ڕۆژنامەنووسان خستە ڕوو.
نێچیرڤان بارزانی: کۆنترۆڵى نەوتی کوردستان ڕادەستی سۆمۆ ناکەین
دواى كۆبوونه‌وه‌ى ئه‌مڕۆ دووشه‌ممه 10ى نۆڤه‌مبه‌رى 2014ى لیژنه‌ى هه‌رێمى بۆ كاروبارى نه‌وت و گاز له‌گه‌ڵ په‌رله‌مانى كوردستان، به‌ڕێزان سه‌رۆك و جێگرى سه‌رۆك وه‌زیرانى هه‌رێمى كوردستان له كۆنگره‌یه‌كى ڕۆژنامه‌وانیدا تیشكیان خسته سه‌ر ناوه‌ڕۆكى كۆبوونه‌وه‌كه.
سه‌ره‌تا به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانى سەرۆک وه‌زیرانى هه‌رێمى كوردستان ڕاگەیاند، هەرێم بە هیچ شێوەیەک کۆنترۆڵی نەوتی خۆی ڕادەستی کۆمپانیای سۆمۆ ناکات. ئاماژەیشی بەوە دا کە حکوومەتی عێراق بەبێ هەرێم ناتوانێ نەوتی کەرکووک هەناردە بکات. هه‌روه‌ها گوتى: هیوادارین کێشەکان لەگەڵ بەغدا چارەسەر بکرێن، بەڵام لە ئەگەری ڕێکنەکەوتنیش، حکوومەتی هەرێم چارەسەری دیکەی هەیە. جه‌خیشى کردەوە، کە بازرگانیکردن لەگەڵ داعش خیانەتی نیشتمانییە.
به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانی، بە ڕۆژنامەنووسانی ڕاگەیاند کاتێک حکوومەتی عێراق بودجەی هەرێمی کوردستانی بڕی، ئێمە هیچ نەوتێکمان هەناردە نەکردبوو، ئەوان تاکلایەنانە بڕیاری خۆیان دا. ڕایشیگەیاند هەرێمی کوردستان دەبێ میکانیزمێک دابڕێژێت کە ئەو دۆخە جارێکی دیكه دووپات نەبێتەوە. دووپاتیشى کردەوە هەرێم بە هیچ شێوەیەک کۆنترۆڵی نەوتی هەرێم ناداتە دەست سۆمۆوە.
هاوکات ئاماژەی بەوە دا لە مانگی یەکەوە کە مووچەی هەرێم لە بەغداوە نەهاتووە، هەتا ئێستا بەو سیاسەتەی داماناوە، هەتا ڕادەیەکی زۆر مووچەی فەرمانبەرانمان دابین کردووە. هیوایشی خواست، لە ماوەیەکی کورتدا حکوومەتی هەرێمی کوردستان وا بکات کە مەسەلەی پێدانی مووچە نەبێتە هەواڵی ڕاگەیاندنەکان، دڵنیایی خۆیشی ڕاگەیاند، کە حکوومەتی هەرێم بەو ئاستە دەگات.
لە لایەکی دیکەشەوە جێگری سەرۆک وه‌زیران به‌ڕێز قوباد تاڵەبانی بە ڕۆژنامەنووسانی ڕاگەیاند: ئەمه‌ریکا و بەریتانیا و نەتەوەیەکگرتووەکان نیگەرانی ئەو دۆخەن و، گوشارێکی زۆریش بۆ حکوومەتی عێراق دەهێنن، بۆ ئەوەی پابەندی ئەو بەڵێنانە بن کە لە کاتی پێکهێنانی حکوومەتدا بە هەرێمی کوردستانیان داوە. به‌ڕێز قوباد تاڵەبانی گوتیشی بەردەوام لەگەڵ ئەو وڵاتانە لە پەیوەندیداین و، نیگەرانیى خۆیشمان بە نوێنەری نەتەوەیەکگرتووەکان لە عێراق ڕاگەیاندووە.
لە بەشێکی دیکەی کۆنگرە ڕۆژنامەوانییەکەدا، به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زیران ڕایگەیاند: ئەولەویەتی سیاسەتی هەرێمی کوردستان ئەوەیە کە چارەسەرێک لەگەڵ بەغدا بدۆزێتەوە، ئێمەیش پێمان وایە باشترین چارەسەر ئەوەیە لەگەڵ بەغدا ڕێگەچارەیەک بۆ دەرچوون لەو دۆخە بدۆزینەوە. ئه‌وه‌یشى نەشاردەوە كه ئەگەر لەگەڵ بەغدا ڕێک نەکەوتین، ئەوە مانای ئەوە نییە چارەسەرێکی دیکە نەبێت، بێگومان ڕێگەچارەی دیکەیش هەیە، بەڵام ئەولەویەتی هەرێم ئێستا ئەوەیە، لەگەڵ بەغدا بگەینە چارەسەرێکی هاوبەش.
هه‌روه‌ها گوتى: هیوادار بووین له سەرۆک وەزیرانی نوێی عێراق و وەزیر ه نوێیه‌که‌ی نه‌وت، سیاسەتێکی نوێ و بەرچاوڕوونییەکی نوێتریان لە بەغدا بۆ چارەسەركردنی کێشەکان هه‌بێت، ئێستایش ئەو هیوایەمان هەیە کێشەکان چارەسەر بن. ئاشکرایشی کرد كه بڕیار وایە به‌ڕێز وەزیری نەوتی عێراق سەردانی هەرێم بکات و گوتی: چاوەڕێی ئەو دیدارە دەکەین و دوای ئەوە بڕیار لەسەر کاتی چوون بۆ بەغدا دەدەین.
هه‌روه‌ها ڕوونى كرده‌وه کە هەرێمی کوردستان هەتا کۆتاییی 2015 دەتوانێ بەشە بودجەی 17%ی ڕاسته‌قینه‌ى خۆی پڕ بکاتەوە و ڕایگەیاند، بەغدا سه‌روه‌رى لە بەشە بودجەی هەرێم جیا دەکاته‌وه، دوای ئەوەیش تێچووەکانی حاکیمەیش جیا ده‌كاته‌وه، ئینجا بودجه‌ى هەرێم دادەنێت، ئەوەیش لە کاتێکدایە کە هەرێم بەشێکە لە سه‌روه‌ریى عێراق و، پێشمەرگەی هەرێم بەشێکە لە سیستەمی بەرگریی عێراق.
به‌ڕێز سەرۆک وەزیران گوتیشی: ئەمڕۆ پێشمەرگە لە هەندێک شوێن ماوەتەوە، کە ئەگەر بۆ پاراستنی خاکی هەرێم بێت، پێویست ناکات لەو شوێنانە بمێننەوە، بەڵام بەوانەیشەوە پێشمەرگە وەکوو بەشێک لە سیستەمی بەرگریی عێراق حیسابی بۆ نەکراوە. ئاماژەی بەوەش دا کە تا مانگی سێی 2015، هەرێم دەتوانێ ئەو بڕە پارەیەی بۆ هەرێم ده‌هات، کە لە 11% تێناپەڕێت، له ڕێگه‌ى فرشتنى نه‌وته‌وه پڕ بکاتەوە.
سەبارەت بە دیدارى ئه‌مڕۆى به‌ڕێز پارێزگای کەركووكیش له‌گه‌ڵ به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زیران، ڕایگەیاند ئەوان بەردەوام پەیوەندییان بەیەکەوە هەیە. گوتیشی: به‌ڕێز پارێزگاری کەركووك سەردانی تورکیا دەکات و، بەر لە چوونی بۆ تورکیا هاتبووە ئەنجومەنی وەزیران بۆ ئەوەی قسە لەگەڵ ئێمە بکات و، تێبینییەکانی ئێمە وەربگرێت.
سەبارەت بە ده‌نگۆى بازرگانیکردن لەگەڵ داعش بە ڕۆژنامەنووسانی گوت: "بازرگانیکردن لەگەڵ داعش بە خیانەتی نیشتمانی دەزانین". لەگەڵ ئەوەش ڕایگەیاند، لە ڕاگەیاندنەکاندا باسی هەندێک ناو دەکرێت، بەڵام تاکوو ئێستا یەکلا نەبوونەتەوە. هه‌روه‌ها داكۆكى له‌وه كرده‌وه كه حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان زۆر به جددى له‌سه‌ر ئه‌م پرسه ڕاده‌وستێت و ده‌بێ تاوانبارن جا هه‌ر كێ بن، به سزاى یاساییى خۆیان بگه‌ن.
ده‌رباره‌ى ئەو فڕۆکەیەش كه هه‌فته‌ى ڕابردوو لە سلێمانی مۆڵەتی نیشتنەوەی پێنەدرا، بە ڕۆژنامەنووسانی ڕاگەیاند، هەر فڕۆکەیەک بۆ هەولێر و سلێمانی دێت، دەبێت مۆڵەتی نیشتنەوەی لە بەغدا پێبدرێت، بەڵام ئەو فڕۆکەیە مۆڵه‌تی نەبووە، هەر بۆیەیش لە فڕۆکەخانەی سلێمانی ڕێگه‌ى نیشتنەوەی پێنەدراوە و، دوای ئەوە فڕۆکەکە چووەتە بەغدا و ئاگادار نین لە بەغدا چۆن مامەڵەیان لەگەڵدا کردووە. له‌سه‌ر بە نرخی بەنزینیش ڕایگەیاند، خوازیارى ئه‌وه‌ین كه نرخه‌كه‌ى كه‌م بكه‌ینه‌وه، به‌ڵام به‌داخه‌وه ئێستا و له‌م بارودۆخه‌دا حکوومەتی هەرێم ناتوانێ نرخی بەنزین کەم بکاتەوە.
هاوکات به‌ڕێز قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆک وه‌زیرانى هەرێمی کوردستان لە وەڵامی پرسیاری ڕۆژنامەنووساندا ڕایگەیاند، ئەنجومەنی وەزیران بڕیاری داوه قه‌رز وه‌رگرێت، بۆ ئه‌مه‌ش پڕۆژه یاسایه‌كى ناردووه‌ته په‌رله‌مان و خوێندنەوەی یەکەمیشی بۆ کراوە. ئاماژەی بەوەش دا، لەگەڵ پەسەندکردنی ئەو یاسایە، حکوومەتی هەرێم دەتوانێ لە چوارچێوەی ئەو یاسایەدا داوای قەرزی نێودەوڵەتی بكات. ئاشکرایشی کرد، لەگەڵ شاندێکی حکوومەت بۆ ئه‌م مه‌به‌سته سه‌ردانى ئیمارات و بەریتانیاى كردووه، بۆ ئەوەی لە هەندێک بانکی نێودەوڵەتی داوای قەرز بكه‌ن، تا ئەو پارەیە ببێته داهاتێکی دیکە بۆ هەرێمی کوردستان. گوتیشی، ئەوان قەرز بۆ مووچەی فەرمانبەران وەرناگرن، بەڵکوو بۆ وەبەرهێنان و پڕۆژەی ستراتیژی بەکاری دەهێنن.
گوندی کارگۆ لەفڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی سلێمانی کرایەوە
لە رێورەسمێکدا، گوندی کارگۆ لە فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی سلێمانی لە 8ـی نۆڤەمبەری رابردوو کرایەوە لە هەمان کاتی دانانی بەردی بناغەی تێرمیناڵی نوێی فڕۆکەخانەی سلێمانی، بەئادەبوونی جێگری سەرۆکی حکومەت، قوباد تالەبانی وژمارەیەک لەوەزیرەکانی حکومەتی هەرێم و پارێزگاری سلێمانی و پەرلەمانتاران و بەرپرسانی حکومی وژمارەیەک لەبازرگانانی کەرتی تایبەت.
لەمیانەی وتارێکیدا، قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان رایگەیاند کە کردنەوەی گوندی کارگۆ لەفڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی سلێمانی، هەنگاوێکی دیکەی بەستنی کوردستانە بەجیهان بەوپێیەی فڕۆکەخانە ستونێکی گەشەپێدانی ئابووری وڵاتەو دەرفەتێکە بۆ بازرگانان و وەبەرهێنان کە لەنێوان هەرێم و وڵاتانی دەرەوە بازرگانی بکەن، چەندیش کاری بازرگانی زیاتر بێت ئەوەندەش کەرتی گەشتوگوزار زیاتر دەبێت.
دووپاتیشیکردەوە کە نابێ رۆتین ببێتە رێگر لەبەردەم زیادبوونی خزمەتگوزاریەکانداو دەبێت حکومەتی هەرێم بەڕێنماییەکاندا بچێتەوەو رۆتیناتەکانی بەردەم ئەو بوارە کەمبکاتەوە.
جێگری سەرۆکی حکومەت ئاماژەی بەوەدا "فڕۆکەخانە کاریگەری گەورەی هەیە بۆ پەیوەندی کلتوری نێوان هەرێم و وڵاتانی جیهان، هەروەها لەڕووی سیاسیشەوە دەبێتە هۆی زیاتر بوونی پەیوەندیە دیپلۆماسیەکان لەگەڵ وڵاتان". هەروەها ئاماژەی بەوەشدا "پێشتر کە فڕۆکەخانەمان نەبوو لەسنورەکانی ئیبراهیم خەلیل و باشماخ هاوڵاتیان توشی ناڕەحەتی دەبوون، بەڵام ئەمڕۆ لەفڕۆکەخانەکانی کوردستانەوە راستەوخۆ دەچین بۆ وڵاتان".
جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێم رونیشکردەوە کە فڕۆکەخانەکان بۆ هەرێمی کوردستان گرنگ بوون، بەتایبەتی لەڕووی سەربازییەوە "کە بونە هاوکارێک بۆ هێنانی چەک ویارمەتی سەربازی بۆیان لەشەڕی ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆریستاندا. وتیشی هەرێمی کوردستان بەبوونی فڕۆکەخانە دەتوانێت لەو گەمارۆیانەی لەلایەن نەیارەکانیەوە دەخرێنەسەری رزگاری ببێت.
شیاوى باسە گوندی کارگۆی بازرگانی لەسەر روبەری 250 هەزار مەتر دووجا لەناو فڕۆکەخانەی سلێمانیدا، کە ماوەی زیاتر لە دوو ساڵی خایاند، دروستکراوە، گەنجینەیەکی تێدایە کە روبەرەکەی سێ هەزار مەتر دووجایەو چەندین نوسینگەی تێدایە بۆ بازرگاکان، هەوەرها تێرمیناڵێکیشی تێدایە کە سێ فڕۆکەی بارهەڵگر دەتوانن تێیدا بوەستن.
فیلمی کوردی "بیرەوەرییەکانی سەر بەرد" لە فیستیڤاڵی ئەبووزەبی نمایشکرا
مه‌نسوور جیهانی ـ فیلمی سینەمایی کوردی "بیرەوەرییەکانی سەر بەرد" لە دەرهێنانی سینەماکاری کورد "شەوکەت ئەمین کورکی"، لە بەشی پێشبڕکێی سەرەکی هەشتەمین خولی فیستیڤاڵی نێودەوڵەتیی فیلمی ئەبووزەبی نمایشکرا.
فیلمی سینەمایی "بیرەوەرییەکانی سەر بەرد" بە نوێنەرایەتیی لە هەرێمی کوردستان و بە ئامادەبوونی سینەماکاری کورد "شەوکەت ئەمین کورکی"، بەرهەمهێنەر و سیناریۆنووسی کورد "مەمەد ئەکتاش" و "ئەیووب ڕەمەزان" بەڕێوەبەری گشتیی ڕۆشنبیری و هونەری پارێزگای دهۆک، لە دوو سانسی جیاوازدا سەرەتا کاتژمێر 3ی دوانیوەڕۆی ڕۆژی 25ی تەشرینی یەکەم / ئۆکتۆبەری 2014 لە هۆڵی ژمارە 5ی ڤۆکسی ناوەندی سینەمایی "مارینا ماڵ" لە شاری ئەبووزەبی و پاشان لە کاتژمێر 3ی دوانیوەڕۆی ڕۆژی 27ی تەشرینی یەکەم / ئۆکتۆبەری 2014 لە هۆڵی ژمارە 2ی ڤۆکسی ناوەندی سینەمایی "مارینا ماڵ" لە بەشی پێشبڕکێی سەرەکی هەشتەمین خولی هەشتەمین فیستیڤاڵی نێودەوڵەتیی فیلمی ئەبووزەبی لە وڵاتی ئیماڕات نمایشکرا.
دوای نمایشی ئەم فیلمە کوردییە کۆڕی ڕەخنە و هەڵسەنگاند بە ئامادەبوونی "شەوکەت ئەمین کورکی" و "مەمەد ئەکتاش" بەڕێوەچوو و ئەم دوو سینەماکارە کوردە بە وردی وڵامی پرسیاریی بینەران و ڕەخنەگرانی سینەماییان دایەوە.
لە سەرەتای ئەم کۆڕەدا "ئینتشال ئەلتەمیمی" بەڕێوەبەری هونەری و بەرنامەداڕێژی فیستیڤاڵی نێودەوڵەتیی فیلمی ئەبووزەبی باسی مێژووی سینەمایی "شەوکەت ئەمین کورکی" کرد و ئەو پرسیارەی ئاراستە کرد کە بۆچی چیرۆکی فیلمەکانی باسی ڕابردووی کوردەکان دەکات و ئەم سینەماکارە کوردەش لە وڵامدا گوتی: فیلمی سینەمایی یەکەمم بە ناوی "پەڕینەوە لە غوبار" باسی ڕابردوو دەکات بەڵام چیرۆکەکەی لە ئێستادا تێدەپەڕێت، ئەو فیلمە نوێیەشم واتە فیلمی سینەمایی "بیرەوەرییەکانی سەر بەرد" بە جۆرێک دەتوانم بڵێیم نیشاندانی دروستبوونی ئەو دوو فیلمە پێشووەم واتە "پەڕینەوە لە غوبار" و "شوێنێک بۆ یاریی"یە.
ئەلتەمیمی کارناسی سینەمای وڵاتانی عەڕەبی لە فیستیڤاڵە جیهانییەکاندا پرسیارێکی ئاراستەی "مەمەد ئەکتاش" کرد کە لە سازکردنی فیلمی سینەمایی "بیرەوەرییەکانی سەر بەرد" ڕووبەڕووی چ گرفتێک بوونەتەوە و ئایا ئەو گرفتانەی کە لە فیلمەکەدا هەیە ڕووبەڕووی ئێوەش بۆتەوە؟ کە ئەم سینەماکارە کوردە لە وڵامدا گوتی: پێش ئەوەی کە بەرهەمهێنانی ئەم فیلمە بگرمە ئەستۆ لە وڵاتی ئەڵمانیا زۆر فیلمم بەرهەمهێناوە، پاش ڕووخانی ڕژێمی سەدام، سەردانی کوردستانم کرد و ئەو کاتە کوردەکان بیریان لە سەربەخۆیی دەکردەوە و ئێمەش هەوڵماندەدا کە فیلمی کوردی بەرهەمبێنین. گوێبیستی زۆر چیرۆک لە سینەماکارانی کورد لە کوردستانی ئێران و هەرێمی کوردستان لە پشت سەحنەی فیلمە کوردییەکان دەبووم.
گوتیشی: چیرۆکی فیلمی سینەمایی "بیرەوەرییەکانی سەر بەرد" بە جۆرێک کۆکراوەی بیرەوەرییەکانی سینەماکارانی کوردە کە لە هەموو به‌شه‌کانی کوردستان و هەروەها لە سینەماکارانی کوردی دەرەوەی وڵاتیش کۆکراوەتەوە.
یەکێک لە بینەرانی ئەم فیلمە کوردییە دەستخۆشی و پیرۆزبایی لە ستافی فیلمەکە کرد و گوتی: ئەوە یەکەم فیلمە کە سەبارەت بە ژینۆسایدی کوردەکانی عێراق بینیومە ئایا ئێوە فیلمێکی سینەمایی کە سازدەکەن تووشی ئەو گرفتانەی فیلمەکە دەبنەوە بۆ پەیداکردنی ئەکتەر و کەرەستەکانی فیلم کە لەم فیلمەدا بینیمان؟ کە "مەمەد ئەکتاش" لە وڵامدا گوتی: زۆر سوپاسی پشتگیری و پشتیوانی هەرێمی کوردستان، وڵاتی ئەلمانیا و ئەنستیتۆی سینەمای دۆحەی قەتەر دەکەم، هەر چەندە بۆ سازکردنی فیلم لە هەرێمی کوردستان پەیداکردنی پارە و یارمەتیی دارایی زەحمەتە بەڵام فیلمی "بیرەوەرییەکانی سەر بەرد" باسی سەختی و گرفتی سینەماکارانی کوردە کە چەندە بە زەحمەت فیلمێک بەرهەندێنن.
"شەوکەت ئەمین" لە درێژەدا گوتی: چیرۆکی ئەم فیلمە لە پشت کامێڕای فیلمەکانی خۆم و هاوڕێی دەرهێنەرەکانم وەرگیراوە و هەوڵمانداوە کە شەفاف و ڕاستەقینە فیلمێک لەبارەی سینەمای کوردییەوە سازبکەین.
بینەرێکی دیکە سەبارەت بە پیشەگەڕبوونی ئەکتەرەکانی فیلمی سینەمایی "بیرەوەرییەکانی سەر بەرد" پرسیاریی کرد کە دەرهێنەری ئەم فیلمە کوردییە لە وڵامدا گوتی: زۆربەی ئەکتەرەکانی ئەم فیلمە پیشەگەڕن و لە هونەرمەندانی هەموو به‌شه‌کانی کوردستان پێکهاتوون و بۆ ڕۆڵە کورتەکان و کۆمبارسیش لە ئەکتەرە ئاماتۆڕ و خەڵکی ئاسایی کەڵکمان وەرگرتووە.
بینەرێکی دیکە سەبارەت بە باروودۆخی هونەر لە هەرێمی کوردستان دوای هێرش کردنی داعێش پرسیاریی کرد کە "مەمەد ئەکتاش" لە وڵامدا گوتی: وەکوو فیلمسازێک ناتوانین سەبارەت بەم باروودۆخە غافڵبین و ئێمەیش هەوڵدەدەین کە بە فیلم و سینەما باسی ئەو کارەساتە بکەین و هەڵوێستی خۆمان هەبێت.
به‌ریتانیا له هاوكاریكردنی هه‌رێمی كوردستان به‌ده‌وام ده‌بێت
ئێواره‌ی ئه‌مڕۆ چوارشه‌ممه 5ی نۆڤه‌مبه‌ری 2014، به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانی سه‌رۆك وه‌زیرانی هه‌رێمی كوردستان پێشوازی له به‌ڕێز مایكل فالۆن وه‌زیری به‌رگریی به‌ریتانیا و شاندێكی یاوه‌ری كرد كه له به‌ڕێزان باڵیۆزی به‌ریتانیا له به‌غدا و كونسلی به‌ریتانیا له هه‌ولێر و ژماره‌یه‌ك له به‌رپرسانی سه‌ربازی پێكهاتبوو.
له دیدارێكدا بارودۆخی ئێستای مه‌یدانی و ڕه‌وشی به‌ره‌كانی شه‌ڕ و ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ی تیرۆر تاوتوێ كرا و، سه‌ركه‌وتنه‌كانی پێشمه‌رگه و پێداویستییه‌كانی له چه‌كی قورس و ته‌قه‌مه‌نی و پێویستییه سه‌ربازییه‌كانی دیكه، بۆ به‌ده‌ستهێنانی سه‌ركه‌وتنی گه‌وره‌تر له جه‌نگی دژی تیرۆرستانی داعشدا كه له‌سه‌ر هه‌موو جیهان بوونه‌ته مه‌ترسی، خرایه به‌ر باس.
به‌ڕێز وه‌زیری به‌رگریی به‌ریتانیا باسی له به‌سه‌ركردنه‌وه‌یه‌كی خۆی بۆ كه‌مپێكی سه‌ربازی كرد كه تیایدا له لایه‌ن به‌ریتانیاوه مه‌شق و ڕاهێنان به پێشمه‌رگه ده‌كرێت و خۆشحاڵیی خۆی به سه‌ركه‌وتوویی و به‌رزیی ئاستی مه‌شق و ڕاهێنانه‌كان نیشان دا. هه‌روه‌ها دووپاتی كرده‌وه كه وڵاته‌كه‌ی له هاوكاریكردنی سه‌ربازی و مرۆیی بۆ هه‌رێمی كوردستان به‌رده‌وام ده‌بێت و به‌پێی گۆڕانكارییه‌كانی قۆناغی داهاتوو، به شێوازی هاوكاریه‌كانیدا ده‌چێته‌وه. ده‌رباره‌ی سوپای عیراقیش ئاماژه‌ی به‌وه‌دا كه سوپاس خه‌ریكی خۆڕێكخستنه‌وه‌یه و هه‌ندێ سه‌ركه‌وتنی به‌ده‌ست هێناوه.
له به‌شێكی دیكه‌ی دیداره‌كه‌دا باس له ڕه‌وشی ئاواره و په‌نابه‌ران له هه‌رێمی كوردستان كرا و جه‌خت له‌وه كرایه‌وه كه كۆمه‌ك و هاوكاریی زیاتری مرۆیی پێشكه‌ش به ئاوره‌كان بكرێت به‌تایبه‌تی كه وه‌رزی سه‌رما ده‌ستی پێكردووه و هاتنی زستان بارودۆخی ئه‌وان دژوارتر ده‌كات، بۆیه كۆمه‌ڵگه‌ی نێوده‌وڵه‌تی و حكوومه‌تی عیراقیش ده‌بێ هاوكاریی زیاتر پێشكه‌ش بكه‌ن و خۆیان له ئاواره و په‌نابه‌ران به خاوه‌ن بكه‌ن.
لای خۆیه‌وه به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانی سوپاسی كۆمه‌ك و هاوكارییه‌كانی به‌ریتانیای كرد و داوای كرد كه له كۆمه‌ك و هاوكارییه‌كانی به‌رده‌وام بێت، هه‌روه‌ها ڕۆڵی به‌ریتانیای له هاوپه‌یمانیی نێوده‌وڵه‌تیدا به‌رز نرخاند. ده‌رباره‌ی په‌یوه‌ندییه‌كانیش له‌گه‌ڵ به‌ریتانیا سوپاسی ڕۆڵی باڵیۆزی به‌ریتانیای له بره‌ودان به په‌یوه‌ندییه‌كانی وڵاته‌كه‌ی له‌گه‌ل هه‌رێمی كوردستان كرد و خواستی هه‌رێمی كوردستانی بۆ پێشخستنی په‌یوه‌ندیی دووقۆڵی له هه‌موو بواره‌كاندا دووپات كرده‌وه. به‌ڕێز وه‌زیری به‌رگریی به‌ریتانیش تیشكی خسته سه‌ر گرنگیی دوایین سه‌ردانی به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زیرانی هه‌رێمی كوردستان بۆ له‌نده‌ن و جه‌خت له كاراكردنی لێكگه‌یشتنی دووقۆڵیی نێوان هه‌ردوولا كرایه‌وه.
له كۆتاییی دیداره‌كه‌دا كێشه‌كانی هه‌ولێر و به‌غدا تاوتوێ كران و به‌رێز وه‌زیر و شاندی به‌ریتانی دووپاتیان كرده‌وه كه وڵاته‌كه‌یان هه‌موو پشتگیرییه‌ك له چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌كانی نێوان هه‌ردوولا ده‌كه‌ن و هیواخوازن به زووترین كات هه‌موو كێشه‌كانیان چاره‌سه‌ر بكه‌ن، بۆ ئه‌وه‌ی هه‌ردوولا قورسایی بخه‌نه سه‌ر كێشه‌ی سه‌ره‌كی، كه نه‌هێشتنی تیرۆر و تیرۆرستانه. شانده‌كه دووباره ده‌ستخۆشی و پێزانینیان بۆ رۆڵی پێشمه‌رگه و ئه‌و نه‌به‌ردیانه‌ی ئه‌نجامی ده‌ده‌ن، ده‌ربڕی.
له دیداره‌كه‌دا به‌ڕێزان سه‌رۆكی دیوانی سه‌رۆكایه‌تیی هه‌رێم، وه‌زیری پێشمه‌رگه، وته‌بێژی فه‌رمیی حكوومه‌ت، به‌رپرسی په‌یوه‌ندییه‌كانی ده‌ره‌وه‌ی هه‌رێمی كوردستان و نوێنه‌ری حكوومه‌ت له به‌ریتانیا به‌شدار بوون.
سه‌ركۆماری عیراق و سه‌رۆك وه‌زیرانی هه‌رێمی كوردستان كۆبوونه‌وه
ئێواره‌ی ئه‌مڕۆ پێنجشه‌ممه 6ی نۆڤه‌مبه‌ری 2014، به‌ڕێز د. فوئاد مه‌عسووم سه‌ركۆماری عیراقی فیدرال، له شوێنی مانه‌وه‌ی خۆی له هه‌ولێر، پێشوازی له به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانی سه‌رۆك وه‌زیرانی هه‌رێمی كوردستان كرد.
له دیدارێكدا بیروڕا ده‌رباره‌ی ته‌واوی كێشه سیاسی و ئه‌منییه‌كانی وڵات، به‌تایبه‌تی ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ی مه‌ترسیی چه‌كدارانی تیرۆرستی داعش له عیراق و ناوچه‌كه و، گرنگیی سوودوه‌رگرتن له پشتگیریی نێوده‌ڵه‌تی بۆ عیراق له بواری سه‌ربازی و مرۆییدا، ئاڵوگۆڕ كرا. هه‌روه‌ها جه‌خت له‌سه‌ر پێویستی و گرنگیی ئاشتبوونه‌وه‌ی نیشتمانی له نێوان هه‌موو لایه‌نه‌كان و پشتبه‌ستن به ده‌ستوور و ڕێككه‌وتنه‌كان، كرایه‌وه.
له به‌شێكی دیكه‌ی دیداره‌كه‌دا په‌یوه‌ندییه‌كانی نێوان حكوومه‌تی هه‌رێم و حكوومه‌تی فیدرال و پێویستیی چاره‌سه‌ركردنی كێشه هه‌ڵواسراوه‌كان و، نه‌هێشتنی ناكۆكییه‌كان به‌پێی ده‌ستوور و به شێوه‌یه‌ك كه له به‌رژه‌وه‌ندیی باڵای ته‌واوی پێكهاته‌كان و گه‌لانی عیراقدا بێت، تاوتوێ كران.
دوایین هەواڵەکان
- نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئێران: سەردانەکەی پزیشکیان ئاماژەیە بۆ گرنگیدانی ئێران بە هەرێمی کوردستان
- هه‌رێمى كوردستان و ئێران جه‌خت له بره‌ودان به پهيوهندييهكانيان دهكهنهوه
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی: سەردانی سەرۆک کۆماری ئێران مێژوویی بوو
- نازم دەباغ له وتووێژ له‌گه‌ڵ ئاژانسی ئیرنا: مەسعوود پزشکیان سەردانی هەولێر دەکات
- نازم دەباغ: کاتی سەردانی پزیشکیان بۆ عێراق دیار نییە
- «سەلام رشدی» له‌گه‌ڵ شاندی یهکێتی هاورده و ناردنکارانی لقی هه‌ولێر کۆبۆوه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى: ههميشه پشتيوانى و بهرگرى له مافهكانى ئێزدييان دهكهين
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی له‌گه‌ڵ باڵیۆزی یهکێتیی ئهورووپا کۆبووهوه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى له‌گه‌ڵ باڵيۆزى نهمسا كۆبووهوه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى سوپاسى جهنهرال ڤاول ده‌كات