هەرێمی کوردستان
نێچیرڤان بارزانى:له‌سه‌ر ڕێگه‌یه‌كى ڕاست به‌ره‌و ئاینده‌یه‌كى گه‌ش هه‌نگاو ده‌نێنین
ئێواره‌ى ئه‌مڕۆ چوارشه‌ممه 5ى نۆڤه‌مبه‌رى 2014، به‌ڕێز نێچيرڤان بارزانى سه‌رۆك وه‌زيرانى هه‌رێمى كوردستان به‌شدارى له ديبه‌تێكى "ديدارى مێرى بۆ ديالۆگ و ئاشته‌وايى" كرد كه ئينستيتيوتى ڕۆژهه‌ڵاتى ناوه‌ڕاست بۆ توێژينه‌وه له هۆڵى هۆتێلى ڕۆتانا له هه‌ولێر سازى كردووه و ماوه‌ى دوو ڕۆژه به به‌شداريى ژماره‌يه‌كى دياره ميوانانى بيانى و ناوخۆيى، له سياسه‌تمه‌دار و ڕۆشنبير و ئه‌كاديمى و ڕۆژنامه‌وان و ميدياكاران به‌رده‌وامه.
له ديبه‌يته‌كه‌يدا به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زيران باسى له‌وه كرد كه دواى كۆتايي ساڵى 1989 ديواري به‌رلين ڕووخا و پاشان يه‌كێتيي سۆڤيه‌ت له‌به‌ريه‌ك هه‌ڵوه‌شا و جه‌نگي سارد كۆتايي هات، گه‌لێك وڵات ئازاد بوون، پاش ساڵى 1991يش باس له شه‌پۆلي چواره‌مي ديموكراسي هاته پێش و خه‌ڵكانى سياسه‌تمه‌دار و ئه‌كاديمي، باسي سيسته‌مي نوێي جيهانييان ده‌كرد و گه‌لاني ژێرده‌ست و مافخوراو چراي ئازادييان گه‌ش كرده‌وه.
دواى ئه‌وه‌ى چه‌ند ساڵێك تێپه‌ڕي، ڕۆژهه‌ڵاتي ناوه‌ڕاست گۆڕانكاريي گه‌وره‌ي به خۆيه‌وه نه‌ديت، شه‌پۆلي چواره‌مي ديموكراسي نه‌گه‌يشته ناوچه‌كه، زۆر كه‌س باسي نه‌گونجاويي ديموكراسي و سيسته‌مي سياسي و فه‌رهه‌نگيي ڕۆژهه‌ڵاتي ناوه‌ڕاستي ده‌كرد، زۆر كه‌س نائومێد بوون به‌رامبه‌ر ناوچه‌كه؛ ڕه‌شبيني بووه ڕوانگه‌ي هه‌ڵسه‌نگاندن و تێڕوانينيان، كه‌م كه‌س له‌و كاته‌دا سه‌رنجي داگيرساني مۆمێكي ديموكراسي له ناوچه‌يه‌كي بێ ديموكراسيدا ده‌دا، كه كوردستاني عيراق بوو، كه مايسي ساڵى 1992 هه‌نگاوي مێژوويي نا له پڕۆسه‌ي ديموكراسي و يه‌كه‌م په‌رله‌ماني ئازادي هه‌ڵبژارد.
نێچيرڤان بارزانى هه‌روه‌ها گوتى: هه‌ر له‌و ساڵه‌شدا په‌رله‌مانى كوردستان بڕياري دا په‌يوه‌نديي هه‌رێم له‌گه‌ڵ ده‌وڵه‌تي عيراق له ئاينده‌دا له سه‌ر بنه‌ماي فيدڕاڵيزم بێت، به‌ڵام كه‌م كه‌س له ده‌ره‌وه‌ي هێزه سياسييه‌كاني كوردستان چاوه‌ڕوان بوون ئه‌م خه‌ونه بێته دي. ئه‌وه‌شى گوت: "ئێمه ناڵێين كه‌موكوڕيمان نه‌بووه، به‌ڵام ئه‌وه‌ى كه دڵنياين ئه‌وه‌يه ئێمه له‌سه‌ر ڕێگه‌يه‌كى ڕاست به‌ره‌و ئاينده‌يه‌كى گه‌ش، هه‌نگاو ده‌نێين".
پاشان هاته سه‌ر باسى ساڵي 2003، كه عيراق گۆڕانێكي بنه‌ڕه‌تي به‌سه‌ردا هات و له ماوه‌ي دوو ساڵى دواتردا سه‌ركرده‌كاني كوردستان و پێكهاته‌كاني ديكه‌ي عيراق له‌سه‌ر بنه‌ماي ده‌وڵه‌تێكي ديموكراتى و فره‌يي و فيدڕاڵي له‌سه‌ر ده‌ستوورێكي نوێ له عيراقدا ڕێككه‌وتن. ئينجا ڕيفراندۆم له‌سه‌ر ده‌ستوور كرا و چوار له پێنجي ده‌نگده‌ران له سه‌رتاسه‌ري وڵات، ده‌ستووريان په‌سه‌ند كرد. له كوردستانيش له ساڵى 2005ه‌وه تا سێ هه‌ڵبژاردني په‌رله‌مان له كراوه، حكوومه‌ت به ئاشتي پێكهاتووه و ئاڵوگۆڕي ده‌سه‌ڵات به شێوه‌يه‌كى ئاشتيانه ئه‌نجام دراوه. بۆيه گوتى: ئه‌م چوارچێوه مێژووييه بۆ تێگه‌يشتنمان له گۆڕانكاريي هه‌نووكه‌ييي ڕۆژهه‌ڵاتي ناوه‌ڕاست گرنگه.
به‌ڕێز نێچيرڤان بارزانى ڕوونى كرده‌وه كه له‌م چه‌ند ساڵانه‌ي دواييدا ده‌بينين سيسته‌مي سياسيي ناوچه‌كه تووشي قه‌يراني ترسناك و ئاينده‌يه‌كي ناديار بووه. هه‌ندێ ڕژێمي وه‌ك سه‌ددام حسێن و موعه‌ممه‌ر قه‌ززافي و حوسني موباره‌ك له‌سه‌ر ده‌سه‌ڵات نه‌ماون. هه‌ندێ وڵاتيش، وه‌ك سووريا و يه‌مه‌ن، تووشي شه‌ڕي ناوخۆ و ئايدۆلۆژيي توندڕه‌و بوون. له هه‌رێمي كوردستان ناتوانرێت مه‌ترسيي ڕووبه‌ڕووبه‌نه‌وه له‌گه‌ڵ هێزێكي يه‌كجار زۆر دڕنده، كه ئاڵاي ده‌وڵه‌تي ئيسلامي هه‌ڵگرتووه، پشتگوێ بخرێت، چونكه له‌وانه‌يه ببێته هه‌ڕه‌شه‌ي مان و نه‌مان له ده‌سكه‌وته‌كانى هه‌رێمى كوردستان.
زياتريش له‌مباره‌يه‌وه گوتى: "هه‌رێمي كوردستان ئێستا له‌دژي هێزێكي پڕچه‌كي توندڕه‌و وه‌ستاوه، خه‌ڵكي كوردستان به ته‌نيا ناتوانێت سه‌ركه‌وتن به‌ده‌ست بهێنێت دژي ئه‌م جۆره تيرۆره نوێيه. پێويستمان به هاوكاريي سه‌ربازي، مرۆيي، ئابووري، هه‌واڵگري و ئه‌خلاقيي دۆستانمان هه‌يه له ده‌ره‌وه. ئێمه له ناوچه‌يه‌كدا ده‌ژين كه هه‌وڵي چه‌سپاندني ديموكراسي تێيدا تووشي گه‌لێك نشوستي بووه، مافي كه‌مايه‌تيي ئاييني و نه‌ته‌وايه‌تي سه‌رتاپا پێشێل ده‌كرێت، توندڕه‌ويي سياسي بۆته ته‌نها چاره‌ڕێ".
به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زيران دووپاتى كرده‌وه كه هه‌رێمي كوردستان به به‌راورد له‌گه‌ڵ زۆر وڵاتي ديكه‌ي ڕۆژهه‌ڵاتي ناوه‌ڕاست، نموونه‌ي پڕۆسه‌ي ئاشته‌وايي و سنگفراوانييه، پاراستني ئه‌م ئه‌زموونه ئه‌ركي گشت لايه‌كي ديموكرات و ئازاديخوازه. پاراستني ئه‌زمووني هه‌رێمى كوردستان هيوا به زۆر كه‌س ده‌به‌خشێت كه ديموكراسي، لێبوورده‌يي، پێكه‌وه‌ژيان و پاراستني مافي كه‌مايه‌تييه‌كانيان به‌لاوه گرنگه و بايه‌خى پێ ده‌ده‌ن.
هه‌روه‌ها گوتى: "بێگومان ئه‌گه‌ر ئێمه له ده‌ره‌وه ته‌ماشاي ڕۆژهه‌ڵاتي ناوه‌ڕاست بكه‌ين، به تايبه‌ت له گۆشه‌نيگاى ميدياوه، ده‌بينين كوشتار له زۆر شوێن هه‌يه. به‌ڵام نابێت ئه‌و ڕاستييه‌ش له‌بير بكه‌ين كه هه‌رێمي كوردستان وه‌ك هێزێكي سه‌قامگيرى، ڕۆڵي چالاكي بينيوه له پانزه ساڵي ڕابردوو له عيراقدا".
ئه‌وه‌يشى به بير هێنايه‌وه كه له گه‌رمه‌ي شه‌ڕي نێوان شيعه و سوننه له عيراق، هێزه سياسييه‌كاني كوردستان هه‌وڵي دۆزينه‌وه‌ي خاڵي هاوبه‌شيان ده‌دا له نێوانياندا بۆ ئارامكردنه‌وه‌ي باري ئاسايش و سياسي له وڵاته‌كه‌دا. ماڵ و ئۆفيسي سه‌ركرده‌كاني كوردستان له به‌غدا كراوه بوو بۆ لێكنزيككردنه‌وه‌ي هێزه سياسييه‌كان له عيراقدا، به‌تايبه‌تى وه‌ك گوتى: "جه‌نابى سه‌رۆك كۆمار تاڵه‌بانى، له‌و كاته‌دا هه‌موو هه‌وڵى خۆى به‌گه‌ڕ ده‌خست بۆ ئه‌وه‌ى ئه‌و پێكهاتانه له يه‌كتر نزيك بكاته‌وه".
هه‌روه‌ها ئاماژه‌ى به‌وه دا كه هه‌ندێ له ميوانه بيانييه‌كان جار جار باسي ئاستي لێبورده‌ييي خه‌ڵكي كوردستان ده‌كه‌ن به هه‌موو پێكهاته‌كانيه‌وه به‌رامبه‌ر ئه‌و هه‌موو ناعه‌داله‌تيه مێژووييه‌ي به‌رامبه‌ريان كراوه. باسي خۆڕاگريي خه‌ڵكي ناوچه ناكۆكي له‌سه‌ره‌كان ده‌كه‌ن كه‌وا زياتر له ده ساڵه به پشووي درێژخايه‌نه‌وه چاوه‌ڕێي جێبه‌جێكردني مافێكي ده‌ستووريى خۆيانن بۆ ئه‌وه‌ى بگه‌ڕێنه‌وه سه‌ر زێدي باب و باپيرانيان.
جه‌ختيشى له‌وه كرده‌وه كه تا له تواناى هه‌رێمى كوردستاندا بێت به هاناي گشت پێكهاته‌يه‌كي عيراقه‌وه ده‌چێت و پاراستني ئه‌وانى وه‌ك پاراستني خه‌ڵك و خاكى كوردستانله قه‌ڵه‌م دا. ڕاشيگه‌ياند كه "ئه‌گه‌ر له ئه‌زمووني كوردستانه‌وه ته‌ماشاي ڕۆژهه‌ڵاتي ناوه‌ڕاست بكه‌ين، پێم وايه بتوانين بڵێين ناشتني تۆوي لێبورده‌يي و دۆزينه‌وه‌ي چاره‌سه‌ري گونجاو بۆ گرفته سياسييه‌كانمان به شتێكي مه‌حاڵ نابينن. پرسياري سه‌ره‌كيي ئه‌وه‌يه: چۆن بنه‌ماي هاوبه‌ش پێكه‌وه دياري بكه‌ين، له‌سه‌ري ڕێك بكه‌وين و پاشان ڕێزيان لێ بگرين؟".
هه‌روه‌ها باسى له‌وه كرد كه كاتێك باس دێته سه‌ر سيسته‌مێكي سياسيي نوێ له ڕۆژهه‌ڵاتي ناوه‌ڕاست، ده‌كرێت لێكۆڵينه‌وه له‌سه‌ر زۆر لايه‌ني ئه‌زمووني كوردستان بكرێت تاكو بزانرێت چۆن له‌سه‌ر ئاستي ناوچه‌كه سوودي لێ وه‌رده‌گيرێت. ئه‌وه‌شى گوت كه "له چوارچێوه‌ي جيۆپۆليتيكي ئاڵۆزي ناوچه‌كه، هه‌رێمي كوردستان ئه‌مڕۆ بۆته فاكته‌رێكي سه‌قامگيري و له مێژووي كورتخايه‌ني ئه‌زمووني ديمۆكراسيي خۆيدا، توانيويه‌تى ئه‌و ڕاستييه بسه‌لمێنێت كه هه‌رێمى كوردستان له ناوچه‌كه فاكته‌رى سه‌قامگيرييه بۆ هه‌موو ئه‌و وڵاتانه‌ى له ده‌وروبه‌رماندا ده‌ژين".
هه‌روه‌ها ڕوونى كرده‌وه كه كردنه‌وه‌ي كوردستان به ڕووي جيهاني ده‌ره‌وه‌دا، هانداني سه‌رمايه‌گوزاريي خۆماڵي و ده‌ره‌كي، ئابووريي هه‌رێمي گۆڕى. سياسه‌تي سه‌رده‌مانه‌ي نه‌وتي هه‌رێم تا ڕادده‌يه‌ك گرفتي كاره‌با و وزه‌ي له هه‌رێمى كوردستان چاره‌سه‌ر كرد و كوردستانيشي كرده ناوێك له‌سه‌ر نه‌خشه‌ي و‌زه له ته‌واوى جيهاندا. ئه‌م هه‌نگاوانه‌ش پێكه‌وه هيوايان به گه‌لي كوردستان و وڵاتاني دراوسێ به‌خشي كه ئاشتي و پێكه‌وه‌ژيان له ڕۆژهه‌ڵاتي ناوه‌ڕاستدا مه‌حاڵ نييه.
به‌ڕێز نێچيرڤان بارزانى تيشكى خسته سه‌ر ئه‌وه‌ى كه سێ مانگ له‌مه‌و پێش ئه‌زمووني ديموكراسي و پێكه‌وه‌ژياني ئاشتي و سه‌قامگيريى هه‌رێمى كوردستان له‌به‌رده‌م هه‌ڕه‌شه‌ي مان و نه‌ماندا بوو، به‌ڵام بڕياري دۆستان و ديموكراسيخوازان بۆ به‌هاناوه‌هاتنى كوردستان، به‌ڵگه‌ي ئاشكرايه كه هه‌وڵي سياسي، سه‌ربازي، ئابووري و كۆمه‌ڵايه‌تيي چه‌ندين ساڵه‌ى هه‌رێمى كوردستان، بێهووده نه‌بووه. بۆيه ده‌كرێت لێكۆڵينه‌وه‌ي ورد بكرێت له‌سه‌ر له‌دايكبووني سيسته‌مي نوێي ڕۆژهه‌ڵاتي ناوه‌ڕاست و هه‌لومه‌رجي به‌ردوامبووني، به جه‌ختكردن له‌سه‌ر ئه‌زمووني هه‌رێمي كوردستان.
هه‌روه‌ها جارێكى ئه‌وه‌ى به بير هێنايه‌وه كه ساڵي 1991، كوردستانيان تووشي كۆڕه‌وێكي گه‌وره بوون؛ كاتێك ڕژێمي سه‌ددام حسێن هێرشي ڕاسته‌وخۆي كرده سه‌ر كوردستان پاش شكستهێنان له شه‌ڕي كوێت. به‌ڵام هێزي هاوپه‌يمانان ئه‌و كاته پاش ماوه‌يه‌كي كورت به‌هاناى گه‌لي كوردستانه‌وه هاتن و ناوچه‌ى (no-fly-zone)يان دروست كرد، بۆيه هه‌ندێك له دۆستاني كورد، باسي ئه‌وه‌يان ده‌كرد كه كۆمه‌ڵگه‌ي نێوده‌وڵه‌تي؛ به‌رپرسێتيي خۆي پياده كرد له پاراستني ميلله‌تێك كه خۆي ده‌سه‌ڵات و تواناي پاراستني خۆي نه‌بووه. هه‌ندێك ئه‌كاديمي و سياسه‌تمه‌دار ده‌يانگوت: ده‌كرێت بڵێين سيسته‌مي نوێي جيهانيي پاش جه‌نگي سارد؛ له‌سه‌ر به‌هاناهاتني گه‌لي كوردستان داڕێژرا.
به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زيران داكۆكى له‌وه كرده‌وه كه ده‌كرێت ئه‌مڕۆش بگوترێـ سيسته‌مي سياسيي نوێي ڕۆژهه‌ڵاتي ناوه‌ڕاست؛ نه‌ك ته‌نها له‌سه‌ر به‌هاناهاتني هه‌رێمي كوردستانه‌وه داده‌ڕێژرێت، به‌ڵكو ئه‌زمووني پێكه‌وه‌ژيان، هه‌وڵي چه‌سپاندني بنه‌ماي ديموكراسي و فره‌يي و ڕێزگرتن له وڵاتاني دراوسێ و دۆزينه‌وه‌ي چاره‌سه‌ري ئاشتيخوازانه بۆ ته‌حه‌دداكان له ڕه‌شبيني به‌رامبه‌ر ڕۆژهه‌ڵاتي ناوه‌ڕاست كه‌مده‌كاته‌وه. هيواى پێده‌به‌خشێت كه ڕۆژهه‌ڵاتي ناوه‌ڕاستيش ده‌توانێت هه‌نگاوي گه‌وره و بچووك به‌ره‌و ئازادي، سه‌ربه‌ستي و ديموكراسي بنێت.
له كۆتاييدا هيواى خواست كه ئه‌زمووني كوردستان ئه‌مجاره ببێته مه‌شخه‌ڵێك بۆ گه‌شبيني به‌رامبه‌ر ڕۆژهه‌ڵاتي ناوه‌ڕاست له‌سه‌ر بنه‌ماي ڕێزله‌يه‌كگرتن، سنگفراواني، هاوكاريي دژه‌تيرۆر، پاراستني مافي مرۆڤ و كه‌مايه‌تييه‌كان، ئاوه‌دانكردنه‌وه‌ي وڵات، خزمه‌تگوزاري و سيسته‌مي فه‌رمانڕه‌واييي دروست و گونجاو له‌گه‌ڵ ژياني ئه‌م سه‌رده‌مدا.
پاشان به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زيران وه‌ڵامى چه‌ند پرسيار و تێبينييه‌كى ئاماده‌بووانى ديبه‌يته‌كه‌ى دايه‌وه.
سەرۆك بارزانی هێزەكانی پێشمەرگەی لە هەردوومیحوەری مەخموور و گوێڕ بەسەر کردەوە
بە مەبەستی بەسەركردنەوەی بەرەكانی شەڕ و هەڵسەنگاندنی مەیدانیی دۆخ و گوزەرانی پێشمەرگە و لەنزیكەوە ئاگاداربوون لە ئامادەكاری و ئەو ڕێوشوێنە سەربازییانەی كە لە لایەن هێزەكانی پێشمەرگەوە بۆ بەرگریكردن و هێرشبردن لەدژی تیرۆریستان گیراونەتەبەر، ئەمڕۆ پێنجشەممە ٦ـی ١١ـی ٢٠١٤ بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆکی هەرێمی کوردستان هێڵەكانی پێشەوەی بەرەكانی ڕووبەڕووبوونەوەی هێزەكانی پێشمەرگەی لەدژی تیرۆریستان لە هەردوو میحوەری مەخموور و گوێڕ بەسەرکردەوە.
لەم سەردانەدا کە هەریەک لە بەڕێزان مستەفا سەید قادر وەزیری پێشمەرگە و فەریق جەبار یاوەر و فەریق شێروان عەبدولڕەحمان یاوەری سەرۆک بارزانی بوون، لەلایەن بەڕێز سیروان بارزانی سەرپەرشتیاری هەردوو میحوەرەکە و بەڕێزان قادر قادر بەرپرسی میحوەری گوێڕ و نەجات عەلی بەرپرسی میحوەری مەخموور، پێشوازییان لێ کرا. دواتر سەرۆک بارزانی لەنزیكەوە سەنگەرەكانی پێشمەرگەی لە میحوەری گوێڕ بەسەر كردەوە و لەگەڵ پێشمەرگەكان دوا. فەرماندە و پێشمەرگەکانی میحوەری گوێڕ وێڕای دەربڕینی خۆشحاڵییان کە جارێکی تر سەرۆک بارزانی لەسەنگەرەکانی پێشەوەی پێشمەرگە دەبینن، بەڕێزیان لە لە چۆنییەتیی ئامادەكارییەكانی پێشمەرگە بۆ ڕووبەڕووبوونەوە و هێرشكردن بۆ سەر تیرۆریستان ئاگادار كردەوە و باسی ئەو سەرکەوتنانە کرا کە دوای ئازادکردنی گوێڕ، گوندەکانی زممارە عەبدوڵڵا و زممارەسابیر و تەلخێم و بنکەکانی سەر چیای قەرەچوخ و چەندین شوێنی گرینگی تر ئازادکراون. سەرۆک بارزانی دەستخۆشیی ئەو سەرکەوتنانەی لە هێزی پێشمەرگە کرد و سوپاسی خۆڕاگرییانی كرد و داوای لێ كردن بە وریایی و چاوكراوەیی سەنگەرەكانیان و خاكی كوردستان بپارێزن.
دواتریش سەرۆک بارزانی سەردانی میحوەری مەخمووری کرد و سەنگەرەکانی پێشمەرگەی لە هێڵەكانی پێشەوە بەسەرکردەوە. لەو سەردانەیشدا بە وردی باسی ئامادەکارییەکانی پێشمەرگە و ئەو سەرکەوتنانەیش کرا کە دوای ئازادکردنی مەخموور لەو میحوەرە وەدەست هاتوون و جگە لە گوندەکانی ڕواڵە و گلگامێشە و گرەسۆر و سیرمە و پونگینە، ناحیەی باقرت و حەڤدە گوندی سەربەو ناحیەیە ئازادکراون.
سەرۆک بارزانی خۆشحاڵیی خۆی دەربڕی کە بۆ دووەمجارە بۆ پیرۆزایی سەرکەوتن و ئاگاداربوون لە ڕەشی پێشمەرگە قارەمانەکان هاتۆتە ئەو میحوەرە و دەستخۆشیی سەرکەوتنەکانی لە پێشمەرگەکان کرد و سوپاسی خۆڕاگرییانی کرد کە گیانی خۆیان خستۆتە سەردەست بۆئەوەی گەلەکەمان بە ئازادی و ئارامی بژییت و دڵنیای کردنەوە کە تیرۆریستان ورەیان ڕووخاوە و لە شکستی بەردەومدان و لە هیچ شوێنێک ناتوانن خۆیان لە بەرانبەر ورەی پۆڵایینی پێشمەرگە ڕابگرن. هەروەها تەئکیدی کردەوە لە سایەی ئازایەتیی پێشمەرگە قارەمانەکان و خۆڕاگریی گەلەکەمان، کوردستان هەر لە سەرکەوتن و پێشکەوتندا دەبێت.
وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی ئه‌ڵمانیا له رێی ته‌له‌فۆنه‌وه په‌یوه‌ندی به سه‌رۆك بارزانی كرد
ئێواره‌ی ئه‌مڕۆ پێنجشه‌ممه 6/11/2014 به‌ڕێز فرانك ڤاڵته‌ر شتانمایه‌ر وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی ئه‌ڵمانیا له رێی ته‌له‌فۆنه‌وه په‌یوه‌ندی به به‌ڕێز مسعود بارزانی سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان كرد.
له‌و په‌یوه‌ندییه ته‌له‌فۆنیه‌دا ره‌وشی ئه‌منی و سیاسی هه‌رێمی كوردستان و عێراق و ناوچه‌كه و شه‌ڕی دژی تیرۆریستان خرایه به‌ر باس، وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی ئه‌ڵمانیا ستایشی سه‌ركه‌وتنه‌كانی پێشمه‌رگه‌ی كرد و رایگه‌یاند، ئه‌ڵمانیا وه‌ك رابردوو ئاماده‌یه بۆ روبه‌ڕوبوونه‌وه‌ی تیرۆریستان پشتیوانی له هه‌رێمی كوردستان بكات.
له به‌رامبه‌ردا سه‌رۆك بارزانی سوپاسی گه‌ل و حكوومه‌تی ئه‌ڵمانیای كرد و ته‌ئكیدی كرده‌وه كه تێكشكاندنی یه‌كجاره‌كی ئه‌و تیرۆریستانه پێویستی به هاوكاری و هه‌ماهه‌نگیه‌كی نێوده‌وڵه‌تی هه‌یه.
بڵاوکەرەوە جیهانییەکانی فیلم داوادەکەن فیلمی "مەردان" لە دنیادا بڵاوبکەنەوە
مەنسوور جیهانی ـ کۆمپانیای بڵاوکەرەوە جیهانییەکانی فیلم داوادەکەن فیلمی سینەمایی "مەردان" لە دەرهێنانی "بەتین قوبادی" لە ئاستی جیهاندا بڵاوبکەنەوە.
فیلمی سینەمایی "مەردان" نوێترین بەرهەمی سینەماکاری کورد "بەتین قوبادی" کە لە لایەن وڵاتی عێراقەوە، بۆ هەشتاو حەوتەمین خولی ڕێوڕەسمی خەڵاتە سینەماییەکانی ئاکادیمیای ئۆسکار لە ساڵی 2015 دەستنیشانکراوە، کۆمپانیا بەناوبانگەکانی بڵاوکەرەوە جیهانییەکانی فیلم، لەوانە: "ئێم.کەی 2" 2MK، "وایلدبانچ" Wildbunch، "وێرسیتالە فیلمز" Versatile films و چەندین کۆمپانیای ناوداری جیهانی دیکە داوادەکەن ئەم فیلمە کوردییە لە ئاستی جیهاندا لە ئاستی جیهاندا بڵاوبکەنەوە.
دوای بڵاوبوونەوەی هەواڵی دەستنیشانکردنی فیلمی "مەردان" وەکوو فیلمی هەڵبژاردەی وڵاتی عێراق بە 87ـەمین خولی ڕێوڕەسمی خەڵاتە سینەماییەکانی ئۆسکاری 2015، ئەم هەواڵە لە دەزگاکانی ڕاگەیاندنیی وڵاتانی ناوچەکە و جیهاندا ڕەنگدانەوەی جۆراوجۆری دایەوە، بۆ نموونە لە دەزگاکانی ڕاگەیاندنیی تورکیادا لەوانە: میلییەت Milliyet، هەبەر تورک HABERTÜRK، زەمان Zaman، پۆسۆلە هەربەر Pusula Haber، بینفیکر سینەما Binfikir Sinema، گۆڤاری کات Cut Magazine، یۆرتگۆندێمی Yurt Gündemi، دیها DHA و چەندین دەزگای ڕاگەیاندنیی دیکە، ڕەنگدانەوەی جۆراوجۆری بەدواوەبوو.
تا ئێستا وڵاتانی جۆراوجۆر داواکای نمایشی ئەم فیلمە لە سینەماکانی خۆیان بوون و هەروەها فیستیڤاڵەکانی نێودەوڵەتیی فیلم لە ئاستی دنیادا خوازیاری بەشداری فیلمی سینەمایی "مەردان" لە بەشەکانی پێشبڕکێی و دەرەوەی پێشبڕکێی خۆیان بوون.
سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە وەزیری بەرگریی بریتانیا دەكات
ئەمڕۆ چوارشەممە 5ـی 11ـی 2014 بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە مایكڵ فالۆن وەزیری بەرگریی بریتانیا و شاندێكی یاوەری كرد كە پێكهاتبوون لە سێر سیمۆن ڕاوێژكاری سەربازیی بریتانیا بۆ ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و هەرێمی كوردستان و گۆردین مەسنجێر جێگری بەرپرسی بەرگریی ستراتیژیی سەربازی لە وەزارەتی بەرگری و فرانك بیكەر باڵیۆزی بریتانیا لە عێراقی فیدڕاڵ و ژمارەیەك ڕاوێژكاری سەربازیی وەزارەتی بەرگریی بریتانیا.
لە سەرەتای دیدارەكەدا وەزیری بەرگریی بریتانیا سوپاسی سەرۆك بارزانی كرد بۆ ڕەخساندنی دیدارەكە و ئاماژەی بە جددیبوونی كوردستاندا لە ڕووبەڕووبوونەوە و تێكشكاندنی تیرۆریستانی داعش و دەستخۆشیشی لە هێزەكانی پێشمەرگە كرد كە بوێرانە و فیداكارانە توانیویانە شكست بە تیرۆریستانی داعش بهێنن و پێشڕەوییەكانیان ڕابگرن. وەزیری دەرەوەی بریتانیا جەختی لەوە كردەوە كە وڵاتەكەی ئامادەیە بەردەوام بێت لە پاڵپشتیكردنی هەرێمی كوردستان و گەیاندنی هاوكاری مرۆیی و سەربازی و و ئەو هاوكارییانە فراوانتر بكات. ئەوەیشی دووپات كردەوە كە بریتانیا كار بۆ مەشقپێكردنی زیاتری پێشمەرگە و هەروەها دابینكردنی ئەو پێویستیانە دەكات كە هێزەكانی پێشمەرگە لە شەڕی دژی تیرۆریستاندا بەكاری دەهێنن.
لە بەرانبەردا سەرۆك بارزانی وێڕای بەخێرهێنانی شاندی میوان سوپاسی حكوومەت و گەلی بریتانیای كرد كە لە كاتێكی گونجاودا پاڵپشتی گەلی كوردستان بوون و ڕایگەیاند ئەم هەڵوێستەی بریتانیا جێگەی پێزانینی خەڵكی كوردستانە. سەرۆك بارزانی ئەوەیشی دووپات كردەوە كە بۆ ئێمە شانازییە شەڕی دڕندەترین ڕێكخراوی تیرۆریستی دەكەین كە ئیمكانیاتی دەوڵەتێكی لەبەردەستدایە. سەبارەت بە بارودۆخی مەیدانیی بەرەكانی شەڕیش سەرۆك بارزانی ئەوەی بە شاندی میوان ڕاگەیاند كە ورەی پێشمەرگە زۆر بەرزە و لەنێو گەلی كوردستانیش ڕۆحێكی بەهێزی بەرنگاربوونەوەی تیرۆریستان دروست بووە.
سەرۆك بارزانی لە درێژەی قسەكانیدا ئاماژەیشی بەوەدا كە ئێستا تیرۆریستانی داعش كەوتوونەتە دۆخی بەرگری و پێشمەرگەیش لە هەڵوێستی هێرشبردندایە و هاوكێشەی مەیدانی بە پاڵپشتیی هێزی هاوپەیمانان لە قازانجی گەلی كوردستان و پێشمەرگە گۆڕاوە و ئەو ناوچانەیشی كە لەژێر دەستی تیرۆریستاندا ماون ڕزگار دەكرێن. سەرۆك بارزانی وێڕای ئاماژەدان بە مەترسییەكانی تیرۆریستان هێمای بەوەدا كە چونكە تیرۆر هەڕەشەیەكە بۆ سەر هەموو لایەك بۆیە شەڕكردنیش لەدژی تیرۆر پێویستی بە هەوڵی هەموو لایەك هەیە، هەروەها پێویستە هیچ شوێنێكی ئارام و هیچ پەناگەیەك بۆ تیرۆریستان لە ناو عێراق و سوووریادا نەمێنێت و بۆ سەركەوتن لەم شەڕە درێژخایەنەدا پێویست دەكات لەڕووی ئابووری و فەرهەنگی و فكری و سیاسیش ڕووبەڕووی تیرۆریستان ببینەوە.
لەبارەی پەیوەندییەكانی نێوان هەرێم و بەغدا هەردوو لا لەسەر ئەوە هاوڕابوون كە لەپێناو سەرخستنی پڕۆسەی سیاسی و تێشكاندنی تیرۆریستان پێویستە بە زووترین كات ئەم كێشانە چارەسەر بكرێن و هەردوولا بگەنە ڕێككەوتن و بەغدایش ڕۆڵی خۆی لە یارمەتیدان و پڕچەككردنی پێشمەرگە بگێڕێت.
پەرەپێدانی پەیوەندییەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و بریتانیا و هەروەها هەماهەنگی و هاوكاریی نیوان هەردوولا لە بواری كارگێڕی و ڕێكخستنی كاروباری سەربازیی هەرێمی كوردستان تەوەرێكی دیكەی كۆبوونەوەكە بوو.
شایانی باسە لەم كۆبوونەوەیەدا د. فواد حوسێن سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان و مستەفا سەید قادر وەزیری پێشمەرگە و جەعفەر شێخ مستەفا و فەریق شێروان و جەبار یاوەر ئەندامانی فەرماندەیی گشتیی هێزەكانی پاراستنی هەرێمی كوردستان و بەیان سامی عەبدولرەحمان نوێنەری حكوومەتی هەرێم لە بریتانیا و سەفین دزەیی گوتەبێژی حكوومەتی هەرێمی كوردستان ئامادە بوون.
سەرۆکی هەرێمی کوردستان پێشوازیی لە سەرۆک کۆماری عێراقی فیدراڵ دەکات
ئەمڕۆ چوارشەممە ٥ـی ١١ـی ٢٠١٤ لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆکی هەرێمی کوردستان لە سەلاحەدین پێشوازیی لە بەڕێز دکتۆر فوئاد مەعسووم سەرۆک کۆماری عێراقی فیدراڵ کرد. لە دیدارەکەدا بارودۆخی سیاسی و ئەمنیی عێراق و هەڕەشەی تیرۆریستان و چۆنییەتی ڕووبەڕووبوونەوەی تاقمی تیرۆریستیی داعش تاوتوێ کرا. هەروەها تیشک خرایە سەر پرۆسەی سیاسیی عێراق و جەخت لەوە کرایەوە کە پێویستە هەموولایەک پابەندی دەستوور و ڕێککەوتنی نێوان لایەنە سیاسییەکان بن.
هەر لەم کۆبوونەوەیەدا بەڕاشکاوی باسی پەیوەندیی نێوان هەرێم و بەغدا و کێشەکانی نێوانیان و ڕێگەکانی چارەسەرکردنی ئەم کێشانە کرا. لەبەشێکی دیکەی کۆبوونەوەکەدا بارودۆخی مەیدانیی بەرەکانی ڕووبەڕووبوونەوە لەگەڵ تیرۆریستان و سەرکەوتنەکانی هێزی پێشمەرگە و هێزەکانی عێراق خرایە بەرباس و گفتوگۆ. بەڕێز سەرۆك كۆمار ڕۆڵی هێزی پێشمرەگەی كوردستانی لە وەدەرنانی تیرۆریستان لە سەددی موسڵ و پاراستنی ئەم سەددە بەرز نرخاند. سەرۆک کۆماری عێراقی فیدڕاڵ دەستخۆشیی لە هێزەکانی عێراق و هێزی پێشمەرگەی کوردستان کرد کە بەم دواییانە لە بەرەکانی شەڕی دژی تاقمی تیرۆریستیی داعش سەرکەوتنیان وەدەست هێناوە. هەروەها سەرخۆشی لە کەسوکاری ئەو شەهیدانە کرد کە لەشەڕی تیرۆریستاندا گیانی خۆیان بەخشیوە.
بارودۆخی ناوخۆی هەرێم و پێویستیی پاراستنی یەکڕیزیی نێوان لایەنەکان تەوەرێکی دیکەی ئەو دانیشتنە بوو.
دوایین هەواڵەکان
- نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئێران: سەردانەکەی پزیشکیان ئاماژەیە بۆ گرنگیدانی ئێران بە هەرێمی کوردستان
- هه‌رێمى كوردستان و ئێران جهخت له برهودان به پهيوهندييهكانيان دهكهنهوه
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی: سەردانی سەرۆک کۆماری ئێران مێژوویی بوو
- نازم دەباغ له وتووێژ له‌گه‌ڵ ئاژانسی ئیرنا: مەسعوود پزشکیان سەردانی هەولێر دەکات
- نازم دەباغ: کاتی سەردانی پزیشکیان بۆ عێراق دیار نییە
- «سەلام رشدی» له‌گه‌ڵ شاندی یهکێتی هاورده و ناردنکارانی لقی هه‌ولێر کۆبۆوه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى: ههميشه پشتيوانى و بهرگرى له مافهكانى ئێزدييان دهكهين
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی له‌گه‌ڵ باڵیۆزی یهکێتیی ئهورووپا کۆبووهوه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى له‌گه‌ڵ باڵيۆزى نهمسا كۆبووهوه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى سوپاسى جهنهرال ڤاول دهكات