بەمەبەستى کاراکردنى هاوکارى و هەماهەنگییەکان، ئەمرۆ جێگرى سەرۆکى حکومەتى هەرێمى کوردستان، قوباد تاڵەبانى لە شارى هەولێر، پێشوازى لە وەفدێکى باڵاى بەریتانیا کرد.

بۆ زیاتر بەرەوپێشچوونى هاوکارى و یارمەتییە مرۆییەکانى بەریتانیا و چۆنێتى کاراکردن و بەتەنگەوەهاتنەکانى هەرێمى کوردستان و ئاوارەو پەناهەندەکان کە بەهۆى شەرو پەلامارەکانى دەوڵەتى تیرۆریستى (داعش) دروست بوون، قوباد تاڵەبانى پێشوازى لە وەفدێکى باڵاى بەریتانیا کرد کە پێکهاتبوو لە جەستین گرینیک وەزیرى پەرەپێدانى نێودەوڵەتى و تۆبایس ئێک وود وەزیرى کاروبارى رۆژهەلاتى ناوەراست.

لە دانیشتنێکدا باس لە کێشەو ئاستەنگییە پەروەردەیى و تەندروستى و مرۆییەکان کرا، کە رووبەرووى هەرێمى کوردستان و ئاوارەو پەناهەندەکان بوونەتەوە. وەفدى میوان رایگەیاند بەریتانیا هاوکارییە مرۆییەکان زیاد دەکات و راستەوخۆ لەگەل رێکخراوە حکومى و ناحکومییەکانى هەرێمى کوردستان هەماهەنگى دەکات. هەروەها هەوڵ دەدەن لەگەل نەتەوە یەکگرتووەکان کارەکان چالاکتر بکەن. 

پاشان جێگرى سەرۆک وەزیران  ووتى:  ئێمە وەک حکومەتى هەرێمى کوردستان سەربارى گرفتە داراییەکان بەڵام توانیومانە فریاى ئاوارەو پەنابەرەکان بکەوین کە ئێستا لەهەرێمى کوردستاندان. هەروەها ووتى نابێت داعش هیچ پێگەیەکى لە عیراقدا بمێنێت و داواى کرد هەماهەنگى زیاتر لەنێوان هەرێمى کوردستان و بەغدا هەبێت، هەم لە رووبەرووبوونەوەى تیرۆریستان و هەم لە گەیاندنى هاوکارییە مرۆییەکان بۆ هەرێمى کوردستان، کە دەکرێت بەغدا زیاتر رۆلى خۆی ببینێت.

لەم دانیشتنەدا کەریم سنجارى وەزیرى ناوخۆ و د.على سندى وەزیرى پلاندانان و د. رێکەوت حمە رەشید وەزیرى تەندروستى و  فەلاح مستەفا بەرپرسى پەیوەندییەکانى دەرەوەو بەیان سامى عبدالرحمن نوێنەرى حکومەتى هەرێمى کوردستان لە بەریتانیا، تیاییدا ئامادەبوون.

ئەمڕۆ چوارشەممە 27ـی 8ـی 2014 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە شێخەكانی هۆزی شەمەڕ و چەند هۆزێكی عەرەبی ناوچەی ڕەبیعە و دەشتی نەینەوا كرد.

لە دیدارێكدا كەسایەتی و شێخەكانی هۆزی شەمەڕ و چەند هۆزێكی دی ئامادەیی خۆیان بۆ سەرۆك بارزانی نیشاندا بۆ ئەوەی بەگژ تیرۆریستانی داعش بچنەوە و بەشداری شەڕی دژی تیرۆریستانی داعش بن. شاندی میوان دووپاتی ئەوەیان كردەوە كە ئامادەن چەك هەڵبگرن و تیرۆریستان لە ناوچەكە ڕیشەكێش بكەن و دژی هەموو هەوڵێكیش دەوەستن كە بیەوێت پێكەوەژیانی كورد و عەرەب و پێكهاتە ئایینی و نەتەوەییەكانی ناوچەكە تێكبدات. كەسایەتی و شێخەكانی هۆزی شەمەڕ و هۆزە عەرەبەكانی دەڤەری نەینەوا سوپاسی گەلی كوردستان و سەرۆك بارزانیان كرد كە لە مامەڵەكردن لەگەڵ پەنابەر و ئاوارەكان ڕەوشتی بەرز و ڕەسەنی مێژوویی خۆیان بەكار هێناوە و بوونەتە پەناگەی لێقەوماوان. ڕاشیانگەیاند كە ناتوانن دەستەوەستان بن لەوەی مزگەوت و شوێنە پیرۆزەكان تێكدەدرێن و مەسیحی و كوردانی ئێزیدی لە لایەن تیرۆریستان بچەوسێندرێنەوە و ڕێگە نادەن هێزی شەڕ و تاریكی لە ناوچەكانیان دەستەڵات بگرێتە دەست.

هەر لەم دیدارە سەرۆك بارزانی دەستخۆشی لە هەڵوێستی شێخەكانی ئەو هۆزانە كرد و ئاماژەی بەوەدا كە شەرەفێكی گەورەیە گەلی كوردستان شەڕی زوڵم و تاریكی و وەحشیگەریی تیرۆریستان دەكات و ئێستا هاوكێشەكان لە بەرژەوەندیی هێزەكانی پێشمەرگە گۆڕاون و تیرۆریستان لە دۆخی داڕمان و دۆڕانن. سەرۆك بارزانی جەختی لەوە كردەوە كە گەلی كوردستان هەمیشە لەگەڵ پێكەوەژیان و تەبایەتی و برایەتی بووە و خەباتی لەدژی داگیركاری و زوڵمدا كردووە و لە هیچ دۆخێكدا قبووڵی ئەوەی نەكردووە بچێتە ناو شەڕی نەتەوەیی و تاییفی. سەبارەت بە دەركەوتنی تیرۆریستانی داعش سەرۆك بارزانی ئاماژەی بەوەدا كە سیاسەتی هەڵەی حكوومەتی بەغدا ژینگەیەكی وای دروست كرد تیرۆر و داعش گەشە بكات. سەرۆك بارزانی ئەوەیشی دووپات كردەوە كە هێزەكانی پێشمەرگە هەتا تێكشكاندنی تەواوەیی تیرۆریستان ناوەستن و بەسەریان سەردەكەون و ئەو ئامۆژگارییەشی دا كە پێویستە ئەو كەسانەی هاوكاری تیرۆریستان بوونە بە توندترین شێوە سزا بدرێن بەڵام ژیانی هاووڵاتیان و ئەو خەڵكەی پەیوەندییان بە تیرۆریستان نەبووە بپارێزرێت.

ئێوارەی ئەمڕۆ چوارشەممە 27ـی 8ـی 2014 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە جەنەڕاڵ لوید ئۆستن فەرماندەی فەرماندەیی ناوەندیی هێزەكانی ئەمەریكا و شاندێكی سەربازیی یاوەری كرد.

لە دیدارێكدا كە ژمارەیەك لە بەرپرسە لەشكری و ئەمنیی و ئیدارییەكانی هەرێمی كوردستان ئامادەی بوون، سەرۆك بارزانی بەخێرهاتنی گەرمی جەنەڕاڵ لوید ئۆستنی كرد وەك دۆستێكی دێرین كە ماوەیەكی زۆر لە عێراقدا ماوەتەوە و سوپاسگوزاریی خۆیشی بۆ سەرۆك و گەلی ئەمەریكا و نیشاندا بەهۆی پاڵپشتی و یارمەتیدانی هەرێمی كوردستان و پێزانینشی بۆ ڕۆڵی جەنەڕاڵ لوید ئۆستن هەبوو لە پڕۆسە سەربازییەكانی بەرەنگاربوونەوەی تیرۆریستانی داعش.

لەم كۆبوونەوەیەدا سەرۆك بارزانی ڕۆشنایی خستەسەر سەرهەڵدانی بارودۆخی ئەم دواییە و هەڕەشەی تیرۆریستان و كەوتنی موسڵ و هەروەها پەلاماری تیرۆریستان بۆ سەر كوردستان و ئاماژەیشی بە سەركەوتنەكانی هێزی پێشمەرگەی كوردستان كرد كە بە یارمەتیی دۆستانی گەلی كوردستان لە بەرەكانی جەنگ مسۆگەر كراون. لەبەشێكی دیكەی كۆبوونەوەكەدا سەرۆك بارزانی تیشكی خستە سەر بارودۆخی مرۆیی ئاوارەكان و هەروەها ژمارە و پێویستییەكانی ئەو خەڵكەی باس كرد كە لەدوای پەلاماری داعش ئاوارەی كوردستان بوونە و سوپاسی بەدەنگەوەهاتنی وڵاتانی دۆستی گەلی كوردستانیشی كرد لە پێشكەشكردنی یارمەتییە مرۆییەكان.

لای خۆیەوە جەنەڕاڵ لوید ئۆستن سوپاسی سەرۆك بارزانی كرد بۆ ڕەخساندنی ئەم دیدارە و دەستخۆشی لە سەركەوتنەكانی هێزەكانی پێشمەرگە كرد و ڕۆڵی پێشمەرگەی لە بەرەنگاربوونەوە و تێكشكاندنی تیرۆریستان بەرز نرخاند.

هەر لەم كۆبوونەوەیە هەردوولا لەسەر ئەوە هاوڕابوون كە داعش مەترسییەكی گەورەیە لەسەر ناوچەكە و جیهان و بەرەنگاربوونەوەیشی هەوڵێكی هەمەلایەنە و دەولی پێویستە. هەروەها هەردوولایش جەختیان لە هەماهەنگیی بەردەوامی هێزەكانی ئەمەریكا و پێشمەرگە لەشەڕی دژی تیرۆریستانی داعش كردووە.

سەبارەت بە پڕۆسەی سیاسیی عێراقیش ئەوە دووپات كرایەوە كە پێویستە حكوومەتێكی هەمەلایەن دابمەزرێت كە خزمەتی بەرژەوەندیی هەموو پێكهاتەكانی عێراق بكات.

ئەمڕۆ سێشەممە 26ـی 8ـی 2014 محەمەد جەواد زەریف وەزیری دەرەوەی ئێران و شاندێكی یاوەری سەردانی هەرێمی كوردستانیان كرد و لە لایەن نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی حكوومەتی هەرێم و ژمارەیەك لە بەرپرسە باڵاكانی هەرێمی كوردستان لە فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتیی هەولێر پێشوازی كرا و پاشان لە شاری هەولێر لەگەڵ بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان كۆبۆوە.

لەم كۆبوونەوەیەدا كە نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی حكوومەت و قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆكی حكوومەت و فواد حوسێن سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتیی هەرێم و مستەفای سەید قادر وەزیری پێشمەرگە و فەلاح مستەفا بەرپرسی فەرمانگەی پەیوەندییەكانی دەرەوەی هەرێمی كوردستان ئامادەی بوون، وەزیری دەرەوەی كۆماری ئیسلامیی ئێران سوپاسی پێشوازی و ڕەخساندنی ئەم دیدارەی كرد و خۆشحاڵیی خۆیشی نیشاندا بەو پێشكەوتنەی لە هەولێر و هەرێمی كوردستان هاتووەتە ئاراوە.

لەم دانیشتنەدا وەزیری دەرەوەی ئێران پاڵپشتیی وڵاتەكەی بۆ گەلی كوردستانی عێراق لە شەڕی دژی تیرۆریستانی داعشی ڕاگەیاند و ئاماژەی بەوەدا كە وڵاتەكەی هەمیشە و لە كاتی بوونی هەڕەشەكاندا لەتەك عێراقییەكان و حكوومەت و گەلی كودستان دەمێنێتەوە. وەزیری دەرەوەی كۆماری ئیسلامیی ئێران لە درێژەی قسەكانیدا ئەوەی خستەڕوو كە تیرۆر تەنیا هەڕەشە نییە بۆ سەر عێراق و هەرێمی كوردستان و شیعە و كورد و سووننە بەڵكو هەڕەشەیە بۆ هەموو لایەك و بەرژەوەندیی كۆماری ئیسلامیی ئێران ئەوەیە كە دژایەتیی تیرۆر بكات و ئاماژەیشی بەوەدا كە لە بەرژەوەندیی وڵاتەكەی دایە كە هەرێمی كوردستان ئاوەدان و پێشكەوتوو بێت و عێراقییەكان لەگەڵ یەكتردا بگەنە ئەنجامێكی دروست.

 سەبارەت بە پڕۆسەی سیاسیی عێراقیش وەزیری دەرەوەی كۆماری ئیسلامیی ئێران ئەوەی بە سەرۆك بارزانی ڕاگەیاند كە وڵاتەكەی خوازیارە كە حكوومەتی تازە بە بەشداریی هەموو لایەك پێكبهێندرێت و داوایشی كرد كە لایەنی كوردستانی هەموو هەوڵێكی بخاتەگەڕ بۆ ئەوەی حكوومەتی عێراقی پێكبهێندرێت و هەروەها پشتیوانیی وڵاتەكەیشی دووپاتكردەوە بۆ هەر جۆرە ڕێككەوتنێك كە لە نێوان حكوومەتی هەرێمی كوردستان و بەغدا كە بە ئاراستەی چارەسەركردنی كێشەكانی نێوان هەردوولا بێت.

لەبەرانبەردا سەرۆك بارزانی بە گەرمی بەخێرهاتنی وەزیری دەرەوەی كۆماری ئیسلامیی ئێران و شاندی یاوەری كرد و وێڕای ئاماژەدان بە پەیوەندییە دێرینەكانی نێوان كۆماری ئیسلامی و هەرێمی كوردستان سوپاسی كۆماری ئیسلامیی ئێرانی كرد بۆ ئەو هاوكاری و یارمەتییەی لەشەڕی دژی تیرۆریستان پێشكەشی هەرێمی كوردستانی كردووە و هیوایشی خواست كە ئەو پەیوەندییانە بەرەوە پێشەوە بچن. سەرۆك بارزانی لەبارەی هەڕەشەكانی تیرۆر ئەوەی خستەڕوو كە هەرێمی كوردستان بە هەموو توانایەكییەوە دژی تیرۆریستان دەوەستێ و ڕێگە نادات بە هیچ شێوەیەك تیرۆریستان بتوانن لە كوردستان پێگەیان هەبێت و بۆ ئەم مەبەستەیش پێویستی بە یارمەتیی دۆستانی هەیە و شەڕكردن لەدژی تیرۆر هەوڵێكی هەمەلایەنە و هەماهەنگیی نێوان وڵاتانی پێویستە چونكە تیرۆر مەترسییەكە تەنیا كوردستان ناكاتە ئامانج بەڵكو مەترسییە بۆ سەر هەموو وڵاتێك.

پەیوەست بە پڕۆسەی سیاسیی عێراقیش سەرۆك بارزانی ڕایگەیاند كە پشتیوانی هەنگاوەكانی پێكهێنانی حكوومەتێكن كە هەموو پێكهاتەكان بگرێتە خۆ و پێویستیشە بۆ جێبەجێكردنی هەموو جۆرە ڕێككەوتنی نێوان حكوومەتی هەرێم و بەغدا و چارەسەركردنی كێشەكان گەرەنتی هەبێت.سەرۆك بارزانی لەدرێژەی قسەكانیدا نەهێشتنی قەیرانەكانی عێراق و تێكشكاندنی تیرۆریشی بە سەركەوتنی ڕێگەچارەی سیاسیی بەستەوە.

شایانی گوتنە كە لەدوای تەواوبوونی كۆبوونەوەكە پڕێسكۆنفرانسێك بۆ سەرۆك بارزانی و وەزیری دەرەوەی كۆماری ئیسلامیی ئێران ڕێكخرا و تێیدا وەڵامی پرسیاری ڕۆژنامەنووسانیان دایەوە.

ئێوارەی ئەمڕۆ یەكشەممە 24ـی 8ـی 2014 بەڕێز جۆ بایدن جێگری سەرۆكی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمەریكا لەڕێی تەلەفۆنەوە پەیوەندی بە بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان كرد.

لەم پەیوەندییەدا جێگری سەرۆكی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمەریكا سوپاس و دەستخۆشیی خۆی بە سەرۆك بارزانی ڕاگەیاند بۆ سەركەوتنەكان پێشمەرگە لە بەرەكانی ڕووبەڕووبوونەوەی دژی تیرۆریستان و پشتیوانی و پاڵپشتیی وڵاتەكەیشی بۆ هێزەكانی پێشمەرگە لەشەڕی دژی تیرۆردا دووپات كردەوە.

سەبارەت بە پڕۆسەی سیاسیی عێراق جێگری سەرۆكی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمەریكا هیوای خواست كە پێكهێنانی حكوومەتی نوێ لەسەر بنەمای دروست و دابینكردنی متمانە و چارەسەركردنی هەموو كێشەكان بێت.

ئەمڕۆ دووشەممە 25ـی 8ـی 2014 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە شاندێكی پارلەمانی ئەڵمانیا كرد بە سەرۆكایەتیی ڤۆلكەر كاودر سەرۆكی گرووپی پارلەمانیی پارتەكانی یەكێتی دیموكراتی مەسیحی و یەكێتی سوشیاڵ مەسیحی لە پارلەمانی ئەڵمانیای فیدڕاڵ.

پاش نیوه‌ڕۆی ئه‌مڕۆ ڕۆژی 20/8/2014 كۆسره‌ت ره‌سوڵ عه‌لی جێگری سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان له‌ سلێمانی پێشوازی كرد له‌ د. سه‌ید محه‌مه‌د به‌حرلعلوم كەسایەتی ئایینی و سیاسه‌تمه‌داری عێراق و وه‌فدی یاوه‌ری.

له‌ میانی دانیشتنێكدا گفتوگۆ له‌سه‌ر كۆی بابه‌ت و هه‌ل و مه‌رجه‌كانی ئێستای سه‌رگۆڕه‌پانی سیاسی و نه‌ته‌وه‌یی عێراق و هه‌رێمی كوردستان كرا.
جێگری سه‌رۆكی هه‌رێم وتی: به‌پێویستی ده‌زانم باس له‌و بارودۆخه‌ ناهه‌مواره‌ بكه‌م كه‌ تیرۆریستان هێناویانه‌ته‌ ئاراوه‌، جێگه‌ی نیگه‌رانییه‌ لای هه‌موومان، چونكه‌ ژیان و گوزه‌رانی سه‌رجه‌م پێكهاته‌كانی عێراق به‌دۆخێكی هه‌ستیار و ئاڵۆزدا تێپه‌ڕ ده‌بێت.

له‌درێژه‌ی وته‌كانیدا كۆسره‌ت ره‌سوڵ به‌وه‌فدی میوانی راگه‌یاند: ده‌بێت به‌هه‌موو لایه‌كمان ڕوبه‌ڕی تیرۆریستان ببینه‌وه‌ و به‌رگری له‌ خاكی خۆمان بكه‌ین، چونكه‌ ئه‌وان به‌بێ‌ جیاوازی دژی مرۆڤایه‌تین به‌گشتی و پێویسته‌ هه‌وڵه‌ چه‌په‌ڵه‌كانیان شكست پێ‌ بێنین.

هه‌رله‌ وته‌كانیدا جێگری سه‌رۆكی هه‌رێم ئاماژه‌ی به‌وه‌ش كرد كه‌ گرنگه‌ به‌ته‌وافق كار بۆ چارەسەركردنی كێشه‌كان بكه‌ین و مێزی گفتوگۆ سه‌رجه‌م بۆچونه‌كان كۆبكاته‌وه‌ تابگه‌ینه‌ ئه‌نجامێكی باش بۆ چاره‌سه‌ری قه‌یرانه‌كانی عێراق و هه‌رێمی كوردستان.

هه‌رله‌ دانیشتنه‌كه‌دا د. سه‌ید محه‌مه‌د به‌حرلعلوم خۆشحاڵی خۆی پیشاندا و به‌جێگری سه‌رۆكی هه‌رێمی ڕاگه‌یاند: گه‌شبینم به‌وته‌كانی ئێوه‌ و به‌رونیش هه‌ڵوێستی هه‌رێمی كوردستان ده‌بینرێ‌ به‌تایبه‌ت بۆ ئه‌و هه‌ڵوێسته‌ جوامێرانه‌یه‌ی كه‌باوه‌شتان بۆ سه‌رجه‌م ئاواره‌كانی ناوه‌ڕاستی عێراق كردۆته‌وه‌ به‌بێ‌ جیاوازی ئایینی و مه‌زهه‌بی، به‌م هه‌ماهه‌نگیه‌تان بۆ دنیاتان سه‌لماند كه‌ هه‌رێمی كوردستان له‌ عێراقدا هۆكارێكە بۆ چاره‌سه‌ری كێشه‌كان له‌ عێراقدا نه‌ك به‌شێك بن.

له‌ درێژه‌ی دانیشتنه‌كه‌یاندا هه‌ردوولا هاوڕابون له‌سه‌ر كۆی ئه‌و بابه‌تانه‌ی گفتوگۆیان له‌باره‌وه‌ كرا و هیوایان خواست كۆتایی به‌و قه‌یرانه‌ بێت كه‌ سه‌رجه‌م پێكهاته‌كانی عێراق و هه‌رێمی كوردستان تێیدا ده‌ژین و ئاسایشی ته‌واو بۆ هه‌موو ئه‌و ناوچانه‌ بگه‌ڕێته‌وه‌ كه‌ تیرۆریستان ترس و دڵه‌ راوكێیان بۆ دروست كردون.

گرووپی تیرۆریستیی دەوڵەتی بەناو ئیسلامیی "داعش" لە گرتەیەکی ڤیدیۆییدا کوشتنی جەیمس فۆڵی ڕۆژنامەوانی ئەمەریکایی ماڵپه‌ڕی گۆڵۆباڵیان ڕاگەیاندووە کە لە سوریا وەک ڕۆژنامەوانێکی بێ لایەن کاری دەکرد و نزیکەی دوو ساڵ پێش ئێستا لەلایەن تیرۆریستانەوە ڕفێندرابوو. پاساوی تیرۆریستان بۆ کوشتنی ئەو ڕۆژنامەنووسە ئەمەریکاییە ئەوەیە کە گوایە لە تۆڵەی بۆمبارانی فڕۆکەکانی ئەمەریکایە بۆسەر مۆڵگەکانی تیرۆریستان لە ناوچەکانی دەوروبەری موسڵ.

ئێمە لەکاتێکدا ئەو کارە ترسنۆکانەیەی ئەو گرووپە تیرۆریستییە شەرمەزار دەکەین ڕای دەگەیەنین کە ئەو کردەوە چەپەڵەیان جارێکی تر دەیسەلمێنێت کە ئەو گرووپە لە هەموو بەها و ئایین و ڕەوشتێک دوورن و لەناو بردنی ئەو تیرۆریستانە بووتە ئەرکێکی گرینگی کۆمەڵی نێودەوڵەتی.



سەرۆکایەتیی هەرێمی کوردستان

20/8/2014