"نازم دەباغ" نوێنەری حکوومەتی هەرێمی کوردستانی عێراق لە تاران لە سەردانی بۆ ئاژانسی "ئانا"ی ئێرانی گوتی: خوێندکارانی هەرێمی کوردستان، هۆگریان بە خوێندن لە زانکۆکانی ئێران هەیە.
بە پێی راپۆڕتی گروپی زانکۆیی ئاژانسی هەواڵنێری "ئانا"ی ئێران، "نازم دەباغ" نوێنەری حکوومەتی هەرێمی کوردستانی عێراق لە تاران، سەر لە بەیانی رۆژی شەممە 11ی ئۆگۆستی 2018 سەردانی ئاژانسی "ئانا"ی کرد و لەگەڵ پەیامنێرانی ئەم دەزگای راگەیاندنە وتووێژی کرد.
دەباغ لەم سەردانەیدا بە ئاماژە بە هۆگریی گەنجانی هەرێمی کوردستان بە خوێندن لە زانکۆکانی ئێران گوتی: وەکوو نوێنەری هەرێمی کوردستان لە هەوڵدام تاکوو پەیوەندییەکی باش و پتەو لە نێوان زانکۆکانی کۆماری ئیسلامی ئێران و زانکۆکانی هەرێمی کوردستان بەدیبێت. خوێندکارانی هەرێمی کوردستان هۆگریەکی زۆریان بە خوێندن لە زانکۆکانی ئێران هەیە، بەڵام گرفتی جۆراوجۆریان هەیە کە دەبێت چارەسەری گونجاویان بۆ بدۆزرێتەوە.
"نازم دەباغ" گوتیشی: نزیکەی سێ مانگ پێش ئێستا، زانکۆی هەرێمی کوردستان نامەیەکی پێدام تاکوو بە خوێندکارانی لقی زمانی کوردی و فارسی بوورسیە بدرێت. ئەوان بۆ وانەکانی فارسی و کوردی ئامادەیی پێشکەش کردنی بوورسیان هەیە، نزیکەی دوو هەفتە پێش ئێستا، ناوی داواکارانمان ڕەوانەی زانکۆی هەرێمی کوردستان کرد کە بە زووترین کات دەرئەنجامەکان رادەگەیێندرێت.
نوێنەری حکوومەتی هەرێمی کوردستانی عێراق لە تاران سەبارەت بە لابردنی ناوی زانکۆکانی سنووری ئێران لە وەرگرتنی خوێندکار لە هەرێمی کوردستان گوتی: هیچ ئاگاداریی ئەم بابەتە نیم، بەڵام دەزانم کە ئێمە لە هەرێمی کوردستان بەشوێن بەهێزکردنی پەیوەندیی لەگەڵ ئێرانین. لە ئێستادا، 70 خوێندکاری بوورسیەی هەرێمی کوردستان لە ئێران سەرقاڵی خوێندنن و ئێمە بەتەماین کە ئەو ڕێژەیە زیادبکەین.
نوێنەری حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران گوتی: بەداخەوە لە ڕەواڵەتدا، بۆ ناردنی خوێندکار لە هەرێمی کوردستان بۆ ئێران هیچ بەربەستێک بوونی نییە، بەڵام لە کردەوەدا هەندێک جار کارووبارەکان بە باشی ناچێتە پێشێ. بە بڕوای من لە سەرەتادا بەرپرسانی هەرێمی کوردستان و لە دواییەدا کۆماری ئیسلامی ئێران لە بابەتەدا بەشیان هەیە.
دەباغ لە درێژەی قسەکانیدا گوتی: زۆربەی خوێندکارەکانی ئێمە تا ئەو ڕادەیە هۆگریان بە خوێندن لە زانکۆکانی ئێران هەیە کە تەنانەت بە بوونی بەربەستەکان، خۆیان لە ڕێگای ئەنتەرنێتەوە داواکاریی پێشکەش دەکەن و لە خولە مەجازییەکان بەشداریی دەکەن یا بۆ خوێندن لە ئێران هەنگاودەنێن، بەڵام دوای هاتن بۆ ئێران گرفتیان بۆ دێتە پێشێ و ناچاردەبن کە بگەڕێنەوە.
نوێنەری حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران، جەختی کردەوە: یەکێک لەو گرفتە گەورانەی خوێندکارەکانی ئێمە، ڤیزای خوێندنە. ئەگەر ڤیزای خوێندن نەبێت، ڤیزای ئاسایی وەرناگیریت. بۆ نموونە هەندێک جار خوێندکاران بۆ خوێندن سەردانی ئێرانیان کردووە، بەڵام بە هۆی نەبوونی ڤیزای خوێندن، نەیانتوانیوە درێژە بە خوێندن بدەن و هەر بەم هۆیەوە دەیانگەڕێننەوە.
بە شوێن دامەزراندنی لقێکی زانکۆی ئازادی ئێسلامی لە هەرێمی کوردستان
نوێنەری هەرێمی کوردستانی عێراق لە تاران لە درێژەی قسەکانیدا گوتی: چەند ساڵ پێش ئێستا بەتەمابووین کە لقێکی زانکۆی ئازادی ئێسلامی لە هەرێمی کوردستان بکەینەوە، بەڵام بەداخەوە هەندێک مەسەلە لە ئێران بوونە هۆی ئەوەی کە ئەم بابەتە لە ساڵانی ڕابردوو بە هێواشی بچێتە پێشێ و یا ئەسڵەن نەچێتە پێشێ. لە دانووستانەکانی ئەم دوایانەدا پێوشوێنی ئەم بابەتە دەگرم و هیوادارم کە ئەو هەلە بڕەخسێت و لقێکی زانکۆی ئازادی ئێسلامی لە هەرێمی کوردستان دابمەزرێنین.
لینکی هەواڵ:
دواڕۆژ، سامان قوبادی نازم دەباغ نوێنەری حكومەتی هەرێمی كوردستان لە ئێران، لە چاوپێكەوتنێكی دواڕۆژدا، پلانی تاران بۆ بەرەنگاربوونەوەی گەمارۆكەی ئەمریكا، رووندەكاتەوە و پێیوایە "تەمەنی گەمارۆكەی ئەمریكا بۆ سەر ئێران كورتخایەنە".
دواڕۆژ: دوای سەپاندنی گەمارۆكانی ئەمریكا بەسەر ئێراندا دۆخی سیاسی و ئابوری ئەو وڵاتە چۆنە و بەكوێ دەگات؟
نازم دەباغ: گەمارۆ ئابورییەكانی ئەمریكا كاردانەوەیەكی خراپی دەبێت لەسەر ژیانی ئابوری و كۆمەڵایەتی كۆماری ئیسلامی ئێران، بەڵام بەدرێژایی مێژوو كە گەمارۆ خراوەتە سەر ئەم وڵاتە، رۆحیەت و هەستی خەڵكەكەی وایكردووە بەرگە بگرن. هەرچەندە لەئێستادا بەشێك لە شەقامی ئێران ناڕازین، بەڵام پێشبینی دەكەم تەمەنی گەمارۆكەی ئەمریكا كورتخایەن بێت، بەوپێیەی تەنیا لەلایەن ئەو وڵاتەوە سەپێنراوە و هەندێك دەوڵەتی ئەوروپا دڵنیاییانداوە لە پابەندبوونیان بە رێككەوتنی 5+1 و داوایان لە كۆمپانیاكانی خۆیان كرد بەردەوامبن لە كارەكانیان لەگەڵ ئێران و یەكێتی ئەوروپایش پشتیوانیان لێدەكات، بۆیە كاردانەوەكان لە گەمارۆكەی پێشتر كەمتر دەبێت. لە یەكەم رۆژی بڕیارەكەوە بەهای دۆلار لە بازاڕەكانی ئێران دابەزینی بەخۆوە بینی، لەبەرامبەردا نرخی تمەن كەمێك بەرز بوەوە، ئێران پلانێكی داناوە بۆ ڕووبەڕوو بوونەوەی گەمارۆكەی ئەمریكا.
دواڕۆژ: كەواتە وردەكاریی سیاسەتی بەرەنگاربوونەوەی گەمارۆكە لەلایەن ئێرانەوە بە چ شێوەیەكە؟
نازم دەباغ: كۆماری ئیسلامی ئێران بەرنامەیەكی هەیە بەناوی ئابوری بەرهەڵستكاری، بۆ ئەوەی بەرامبەر گەمارۆكە بوەستنەوە. جگەلەوە پێشتر هیچ كەسێك بۆی نەبوو زیاتر لە 5 هەزار دۆلار یان بە بەهای ئەو پارەیە زێر بباتە ئێران-ەوە، ئێستا هێنان و مامەڵەپێوەكردنی ئازادكراوە. لەڕێگەی سەراف-ەكانەوە و بەپێی یاسا و نرخ، خواست و خستنەڕووی دۆلار دەكرێت.
دواڕۆژ: پێتوایە بەو هەنگاوانەی دەینێت ئێران تاكەی دەتوانێت بەرگەی گەمارۆكە بگرێت؟
نازم دەباغ: ناتوانرێت ماوەیەك بۆ بەرگریكردن دابنرێت، لەكاتی شەڕی ئێران و عێراق لە ئیمام خومەینی-یان پرسی: ماوەی چەند دەتوانین بەرگە بگرین؟ ئەویش پرسی: ئەگەر تەنیا شەكر و چا و نان-مان هەبێت دەتوانین بۆ چەند بەرگەی شەڕ بگرین؟ لەوەڵامدا وەزیری دەرەوە وتی: ماوەیەكی زۆر. بۆیە بەدرێژایی حوكم كۆماری ئیسلامی ئێران لەگەڵ ئەم شێوە گەمارۆیانە راهاتووە، بەهۆی ئەوەی توانیویەتی خۆی بژێنێت، دەتوانێت زیاتر لە گەمارۆكەی پێشتر بەرگە بگرێت. ئەوكاتە زۆربەی وڵاتانی جیهان گەمارۆیان خستبووە سەر ئێران، ئێستا تەنیا ئەمریكا خۆیەتی.
دواڕۆژ: جگە لە بواری ئابوری، ئەو رێكارانە چین كە ئێران لە رووی سیاسییەوە دەیەوێت بیگرێتەبەر بۆ كەمكردنەوەی كاریگەرییەكانی گەمارۆكە؟
نازم دەباغ: یەكەم، ئامادەی پابەندبوونە بە رێككەوتنی 5+1 ئەویش بە رێزگرتن لە مافەكانی لەچوارچێوەی ئەو رێككەوتنەی كە كراوە و زۆر لایەن دەگرێتەوە. هەنگاوی دووەم، رێگای گفتوگۆی بێ مەرجی رەتنەكردووەتەوە، درەنگ یان زووبێت لە ئاستی بەرپرسانی باڵادا دانیشت لە نێوان ئێران و ئەمریكا ئەنجام دەدرێت بۆ چارەسەری كێشەكان.
دواڕۆژ: سەرچاوەكان باس لە خراپیی دۆخی ئابوری ئێران و درێژە كێشانی بۆ ناڕەزایەتی و جووڵاندنی شەقام دەكەن، ئایا ئەگەری ئەمە لە ئارادایە؟
نازم دەباغ: ئەوانەی خۆیان بە دوژمنی ئێران دەزانن پێشبینی ئەمە دەكەن، ئەگەرنا بە ئاسانی ناگاتە ئەو قۆناغە، ناڕەزایەتی هەیە لە ئێراندا بەڵام بگاتە راپەڕین و هۆكارێك بۆ رووخاندنی رژێمەكە، دوورە لە راستییەوە، تەنانەت ئەمریكا دەڵێت، مەبەستیان رووخاندن یان گۆڕینی رژێم نییە، بەڵكو رێككەوتنە لەسەر چەند بنەمایەك.
دواڕۆژ: لەحاڵەتی فشاری ئەمریكا بۆ سەر وڵاتان و كشاندنەوەی نوێنەرایەتی و كونسڵیەتیان لە ئێران، ئایا هەرێمی كوردستان نوێنەری خۆی لە تاران دەكشێنێتەوە؟
نازم دەباغ: تائێستا هیچ وڵاتێك نوێنەری خۆی نەكشاندوەتەوە، حكومەتی هەرێم نابێت كوڕی خۆی بكات بە قوربانی كچی خەڵك، جگەلەوە جوگرافیایەكی هەستیاری هەیە لەگەڵ ئێران، لە دوای ریفراندۆیم-یش دەركەوت پەیوەندیی كۆماری ئیسلامی بۆ هەرێم گرنگە، ناكرێت خۆمان بخەینە ناو یارییەك كە ئاییندەیەكی روونی نییە، پێویستە هەرێم لەچوارچێوەی دەستوری عێراق و پەیوەندییەكانی لەگەڵ ئێران رەچاوی زۆر شت بكات، تائێستا هیچ ئەگەر و بڕیارێك نییە بۆ كشاندنەوەی نوێنەرایەتی حكومەتی هەرێم لە تاران.
دواڕۆژ: كەواتە ئەو گۆڕانكارییانە كامانەن كە بەسەر پەیوەندییە سیاسی و بازرگانییەكانی هەرێم و ئێراندا دێت پاش سەپاندنی گەمارۆكە؟
نازم دەباغ: پەیوەندییەكانی هەردوولا گۆڕانێكی ئەوتۆ بەخۆوەنابینن كە ببێتە هۆی تێكچوونیان، بەڵكو حكومەتی هەرێم لەگەڵ ئەوەدایە كێشەكان چارەسەر بن و لایەنداریی هیچ لایەك نەكات.
دواڕۆژ: دەوترێت ئەمریكا فشاری خستووەتە سەر هەرێم تا پەیوەندییە سیاسی و بازرگانییەكانی لەگەڵ ئێران سنووردار بكات، ئایا هەرێم دەچێتە ژێر باری ئەمە؟
نازم دەباغ: ئەزموونی پێشترمان هەیە كە هەموو دنیا گەمارۆی خستبووە سەر ئێران، بەڵام هەرێم لەبواری سیاسی و ئابوری و ئەمنییەوە پەیوەندییەكانی لەگەڵ تاران-دا پاراستبوو، لەئێستاشدا ناگاتە ئەو ئاستەی رابگیرێن، چونكە بابەتەكە ژیان و ئاییندەیە، نابێت هەرێم لایەنداری بكات.
دواڕۆژ: لەم گەمارۆ ئابورییەدا گرنگی هەرێم بۆ ئێران چییە؟
نازم دەباغ: هەرێم پردێكە بۆ ئێران بۆ هەموو ئاڵوگۆڕێكی بازرگانی لەم ناوچەیە لە چوارچێوەی دەستوری عێراقدا.
دواڕۆژ: دەمەوێت باس لەو زیانانە بكەیت كە بەهۆی پچڕانی پەیوەندییە بازرگانییەكان لەگەڵ ئێراندا بەر هەرێم دەكەوێت؟ هاوكات كاریگەرییە خراپەكانی روودانی هەر گۆڕانكارییەك لەناوخۆی ئەو وڵاتەدا لەسەر هەرێم چی دەبن؟
نازم دەباغ: هەرێمی كوردستان لە قۆناغێكی تایبەتدایە، پێویستی بە راگرتنی هاوسەنگی هەیە لەنێوان ئەو سیاسەتانەی لە ناوچەكەدا دەكرێن، نابێت بكەوێتە داوی ئەو یاریانەی بەرژەوەندیی تایبەتی تێدایە. جگەلەوە ئێران و روسیا و چین و بەشێك لە ئەوروپا هاوپەیمانین و پارێزگاری لە رێككەوتنامەی 5+1 دەكەن. دروستبوونی هەر نائارامییەكی سیاسی و ئابوری و كۆمەڵایەتی لە ئێران، بەهۆی ئەو جوگرافیایەی هەمانە لەگەڵیدا و بەپێی رووداوەكان رەنگدانەوەی خراپی دەبێت لەسەر هەرێم، دەبێت بزانین ئایا دراوسێكانمان دۆستی هەمیشەین یان ئەوانەی هەزاران كیلۆمەتریان بڕیوە بۆ بەرژەوەندیی خۆیان. لە رابردوویشدا ئینگلیز و ئەمریكا هاتوونەتە ناوچەكە و بەجێیان هێشتووین، دەبێت حكومەتی هەرێم بێلایەن بێت و خۆی بژێنێت، بەمەش پارێزگاری لەخۆی دەكات بەرامبەر هەر گۆڕانكارییەك بەتایبەت ئەگەر لە ئێراندا رووبدات.
https://www.dwarozh.net/details.aspx?jimare=80056
دواڕۆژ، سامان قوبادی نازم دەباغ نوێنەری حكومەتی هەرێمی كوردستان لە ئێران، لە چاوپێكەوتنێكی دواڕۆژدا، پلانی تاران بۆ بەرەنگاربوونەوەی گەمارۆكەی ئەمریكا، رووندەكاتەوە و پێیوایە "تەمەنی گەمارۆكەی ئەمریكا بۆ سەر ئێران كورتخایەنە".
دواڕۆژ: دوای سەپاندنی گەمارۆكانی ئەمریكا بەسەر ئێراندا دۆخی سیاسی و ئابوری ئەو وڵاتە چۆنە و بەكوێ دەگات؟
نازم دەباغ: گەمارۆ ئابورییەكانی ئەمریكا كاردانەوەیەكی خراپی دەبێت لەسەر ژیانی ئابوری و كۆمەڵایەتی كۆماری ئیسلامی ئێران، بەڵام بەدرێژایی مێژوو كە گەمارۆ خراوەتە سەر ئەم وڵاتە، رۆحیەت و هەستی خەڵكەكەی وایكردووە بەرگە بگرن. هەرچەندە لەئێستادا بەشێك لە شەقامی ئێران ناڕازین، بەڵام پێشبینی دەكەم تەمەنی گەمارۆكەی ئەمریكا كورتخایەن بێت، بەوپێیەی تەنیا لەلایەن ئەو وڵاتەوە سەپێنراوە و هەندێك دەوڵەتی ئەوروپا دڵنیاییانداوە لە پابەندبوونیان بە رێككەوتنی 5+1 و داوایان لە كۆمپانیاكانی خۆیان كرد بەردەوامبن لە كارەكانیان لەگەڵ ئێران و یەكێتی ئەوروپایش پشتیوانیان لێدەكات، بۆیە كاردانەوەكان لە گەمارۆكەی پێشتر كەمتر دەبێت. لە یەكەم رۆژی بڕیارەكەوە بەهای دۆلار لە بازاڕەكانی ئێران دابەزینی بەخۆوە بینی، لەبەرامبەردا نرخی تمەن كەمێك بەرز بوەوە، ئێران پلانێكی داناوە بۆ ڕووبەڕوو بوونەوەی گەمارۆكەی ئەمریكا.
دواڕۆژ: كەواتە وردەكاریی سیاسەتی بەرەنگاربوونەوەی گەمارۆكە لەلایەن ئێرانەوە بە چ شێوەیەكە؟
نازم دەباغ: كۆماری ئیسلامی ئێران بەرنامەیەكی هەیە بەناوی ئابوری بەرهەڵستكاری، بۆ ئەوەی بەرامبەر گەمارۆكە بوەستنەوە. جگەلەوە پێشتر هیچ كەسێك بۆی نەبوو زیاتر لە 5 هەزار دۆلار یان بە بەهای ئەو پارەیە زێر بباتە ئێران-ەوە، ئێستا هێنان و مامەڵەپێوەكردنی ئازادكراوە. لەڕێگەی سەراف-ەكانەوە و بەپێی یاسا و نرخ، خواست و خستنەڕووی دۆلار دەكرێت.
دواڕۆژ: پێتوایە بەو هەنگاوانەی دەینێت ئێران تاكەی دەتوانێت بەرگەی گەمارۆكە بگرێت؟
نازم دەباغ: ناتوانرێت ماوەیەك بۆ بەرگریكردن دابنرێت، لەكاتی شەڕی ئێران و عێراق لە ئیمام خومەینی-یان پرسی: ماوەی چەند دەتوانین بەرگە بگرین؟ ئەویش پرسی: ئەگەر تەنیا شەكر و چا و نان-مان هەبێت دەتوانین بۆ چەند بەرگەی شەڕ بگرین؟ لەوەڵامدا وەزیری دەرەوە وتی: ماوەیەكی زۆر. بۆیە بەدرێژایی حوكم كۆماری ئیسلامی ئێران لەگەڵ ئەم شێوە گەمارۆیانە راهاتووە، بەهۆی ئەوەی توانیویەتی خۆی بژێنێت، دەتوانێت زیاتر لە گەمارۆكەی پێشتر بەرگە بگرێت. ئەوكاتە زۆربەی وڵاتانی جیهان گەمارۆیان خستبووە سەر ئێران، ئێستا تەنیا ئەمریكا خۆیەتی.
دواڕۆژ: جگە لە بواری ئابوری، ئەو رێكارانە چین كە ئێران لە رووی سیاسییەوە دەیەوێت بیگرێتەبەر بۆ كەمكردنەوەی كاریگەرییەكانی گەمارۆكە؟
نازم دەباغ: یەكەم، ئامادەی پابەندبوونە بە رێككەوتنی 5+1 ئەویش بە رێزگرتن لە مافەكانی لەچوارچێوەی ئەو رێككەوتنەی كە كراوە و زۆر لایەن دەگرێتەوە. هەنگاوی دووەم، رێگای گفتوگۆی بێ مەرجی رەتنەكردووەتەوە، درەنگ یان زووبێت لە ئاستی بەرپرسانی باڵادا دانیشت لە نێوان ئێران و ئەمریكا ئەنجام دەدرێت بۆ چارەسەری كێشەكان.
دواڕۆژ: سەرچاوەكان باس لە خراپیی دۆخی ئابوری ئێران و درێژە كێشانی بۆ ناڕەزایەتی و جووڵاندنی شەقام دەكەن، ئایا ئەگەری ئەمە لە ئارادایە؟
نازم دەباغ: ئەوانەی خۆیان بە دوژمنی ئێران دەزانن پێشبینی ئەمە دەكەن، ئەگەرنا بە ئاسانی ناگاتە ئەو قۆناغە، ناڕەزایەتی هەیە لە ئێراندا بەڵام بگاتە راپەڕین و هۆكارێك بۆ رووخاندنی رژێمەكە، دوورە لە راستییەوە، تەنانەت ئەمریكا دەڵێت، مەبەستیان رووخاندن یان گۆڕینی رژێم نییە، بەڵكو رێككەوتنە لەسەر چەند بنەمایەك.
دواڕۆژ: لەحاڵەتی فشاری ئەمریكا بۆ سەر وڵاتان و كشاندنەوەی نوێنەرایەتی و كونسڵیەتیان لە ئێران، ئایا هەرێمی كوردستان نوێنەری خۆی لە تاران دەكشێنێتەوە؟
نازم دەباغ: تائێستا هیچ وڵاتێك نوێنەری خۆی نەكشاندوەتەوە، حكومەتی هەرێم نابێت كوڕی خۆی بكات بە قوربانی كچی خەڵك، جگەلەوە جوگرافیایەكی هەستیاری هەیە لەگەڵ ئێران، لە دوای ریفراندۆیم-یش دەركەوت پەیوەندیی كۆماری ئیسلامی بۆ هەرێم گرنگە، ناكرێت خۆمان بخەینە ناو یارییەك كە ئاییندەیەكی روونی نییە، پێویستە هەرێم لەچوارچێوەی دەستوری عێراق و پەیوەندییەكانی لەگەڵ ئێران رەچاوی زۆر شت بكات، تائێستا هیچ ئەگەر و بڕیارێك نییە بۆ كشاندنەوەی نوێنەرایەتی حكومەتی هەرێم لە تاران.
دواڕۆژ: كەواتە ئەو گۆڕانكارییانە كامانەن كە بەسەر پەیوەندییە سیاسی و بازرگانییەكانی هەرێم و ئێراندا دێت پاش سەپاندنی گەمارۆكە؟
نازم دەباغ: پەیوەندییەكانی هەردوولا گۆڕانێكی ئەوتۆ بەخۆوەنابینن كە ببێتە هۆی تێكچوونیان، بەڵكو حكومەتی هەرێم لەگەڵ ئەوەدایە كێشەكان چارەسەر بن و لایەنداریی هیچ لایەك نەكات.
دواڕۆژ: دەوترێت ئەمریكا فشاری خستووەتە سەر هەرێم تا پەیوەندییە سیاسی و بازرگانییەكانی لەگەڵ ئێران سنووردار بكات، ئایا هەرێم دەچێتە ژێر باری ئەمە؟
نازم دەباغ: ئەزموونی پێشترمان هەیە كە هەموو دنیا گەمارۆی خستبووە سەر ئێران، بەڵام هەرێم لەبواری سیاسی و ئابوری و ئەمنییەوە پەیوەندییەكانی لەگەڵ تاران-دا پاراستبوو، لەئێستاشدا ناگاتە ئەو ئاستەی رابگیرێن، چونكە بابەتەكە ژیان و ئاییندەیە، نابێت هەرێم لایەنداری بكات.
دواڕۆژ: لەم گەمارۆ ئابورییەدا گرنگی هەرێم بۆ ئێران چییە؟
نازم دەباغ: هەرێم پردێكە بۆ ئێران بۆ هەموو ئاڵوگۆڕێكی بازرگانی لەم ناوچەیە لە چوارچێوەی دەستوری عێراقدا.
دواڕۆژ: دەمەوێت باس لەو زیانانە بكەیت كە بەهۆی پچڕانی پەیوەندییە بازرگانییەكان لەگەڵ ئێراندا بەر هەرێم دەكەوێت؟ هاوكات كاریگەرییە خراپەكانی روودانی هەر گۆڕانكارییەك لەناوخۆی ئەو وڵاتەدا لەسەر هەرێم چی دەبن؟
نازم دەباغ: هەرێمی كوردستان لە قۆناغێكی تایبەتدایە، پێویستی بە راگرتنی هاوسەنگی هەیە لەنێوان ئەو سیاسەتانەی لە ناوچەكەدا دەكرێن، نابێت بكەوێتە داوی ئەو یاریانەی بەرژەوەندیی تایبەتی تێدایە. جگەلەوە ئێران و روسیا و چین و بەشێك لە ئەوروپا هاوپەیمانین و پارێزگاری لە رێككەوتنامەی 5+1 دەكەن. دروستبوونی هەر نائارامییەكی سیاسی و ئابوری و كۆمەڵایەتی لە ئێران، بەهۆی ئەو جوگرافیایەی هەمانە لەگەڵیدا و بەپێی رووداوەكان رەنگدانەوەی خراپی دەبێت لەسەر هەرێم، دەبێت بزانین ئایا دراوسێكانمان دۆستی هەمیشەین یان ئەوانەی هەزاران كیلۆمەتریان بڕیوە بۆ بەرژەوەندیی خۆیان. لە رابردوویشدا ئینگلیز و ئەمریكا هاتوونەتە ناوچەكە و بەجێیان هێشتووین، دەبێت حكومەتی هەرێم بێلایەن بێت و خۆی بژێنێت، بەمەش پارێزگاری لەخۆی دەكات بەرامبەر هەر گۆڕانكارییەك بەتایبەت ئەگەر لە ئێراندا رووبدات.
https://www.dwarozh.net/details.aspx?jimare=80056
شارپرێس:
لایه‌نه سیاسییه‌كانی عێراق هه‌ڵوێستیان له‌به‌رامبه‌ر سزاكانی ئه‌مریكا بۆسه‌ر ئێران ده‌ربڕیوه، به‌جۆرێك له‌ئاستی هه‌ڵوێسته‌كان له‌زۆر تونده‌وه بۆ میانڕه‌و به‌دیده‌كرێت، به‌ڵام ئه‌وه‌ی دیار نییه هه‌ڵوێستی فه‌رمی حزبه‌كانی هه‌رێمی كوردستانه له‌باره‌ی سزاكانی ئه‌مریكا بۆسه‌ر ئێران.
ڕۆژی سێشه‌ممه دۆناڵد تره‌مپ-ی سه‌رۆكی ئه‌مریكا قۆناغی یه‌كه‌می گه‌مارۆكانی سه‌ر ئێرانی كاراكرده‌وه، هۆشداریشیدایه وڵاتان كه مامه‌ڵه‌ی بازرگانی له‌گه‌ڵ ئێران نه‌كه‌ن، پاش كاراكردنه‌وه‌ی گه‌مارۆكانی سه‌ر ئێران شه‌پۆلێك هه‌ڵوێستی پاڵپشتی‌و دژایه‌تی بۆ گه‌مارۆكانی سه‌ر ئێران له‌لایه‌ن لایه‌نه سیاسییه‌كانی عێراقه‌وه ڕاگه‌یه‌ندرا، به‌ڵام تا ئێستا حزبه‌كانی باشووری كوردستان هه‌ڵوێستیان به‌فه‌رمی له‌باره‌ی ئه‌و سزایانه‌ی ئه‌مریكا بۆسه‌ر ئێران ده‌رنه‌بڕیوه.
نازم ده‌باغ نوێنه‌ری حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان له‌كۆماری ئیسلامی ئێران تایبه‌ت به‌شـارپـرێـس-ی ڕاگه‌یاند، "هه‌ڵوێستی كۆتایی هه‌رێم په‌یوه‌سته به‌هه‌ڵوێستی حكومه‌تی عێراقه‌وه، به‌ڵام وه‌ك كوردێك وایده‌بینم، ده‌بێت كورد خۆی نه‌كاته قوربانیی ململانێكان، به‌بێ ئه‌وه‌ی ئاینده‌كه‌ی بزانێت، باشتر وایه ئێمه ته‌ماشای دراوسێ مێژووییه‌كانمان بكه‌ین، كه ناتوانین لێیان جياببینه‌وه، به‌ڵام ناشبێ ببینه به‌شێك له‌ساغكردنه‌وه‌ی ململانێكان".
نوێنه‌ری حكومه‌تی هه‌رێم له‌تاران، هه‌ڵوێستی حكومه‌تی عێراقی له‌باره‌ی سزاكانی ئه‌مریكا بۆسه‌ر ئێران، به "شه‌رمنانه" وه‌سفكرد، چونكه ئه‌و پێی وایه به‌هۆی ئه‌وه‌ی ئێستا حكومه‌تی عێراق بوه‌ته حكومه‌تێكی كاربه‌ڕێكه‌ر، بۆیه ناتوانێت خاوه‌ن بڕیار بێت.
نازم ده‌باغ باسی له‌وه‌شكرد، له‌ڕابردوودا ئه‌و سزایانه‌ی به‌سه‌ر ئێراندا ده‌سه‌پێندران، نه‌ده‌كرا عێراق‌و هه‌رێمی كوردستان وه‌ك خۆی پێوه‌ی پابه‌ند بن.
ئه‌ندامێكی سه‌ركردایه‌تی یه‌كێتیی نیشتمانیی كوردستان بۆچوونی وایه، لایه‌نه كوردییه‌كان هه‌ڵوێستێكی جیاوازتریان نابێت له‌وه‌ی حكومه‌تی عێراق له‌به‌رامبه‌ر سزاكانی سه‌ر ئێران هه‌یبوو.
فه‌رید ئه‌سه‌سه‌رد ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌نی سه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی به‌شارپرێس-ی ڕاگه‌یاند، "له‌به‌ر ئه‌وه‌ی ته‌مه‌نی ئه‌م كابینه‌یه‌ی ئێستای حكومه‌تی عێراق به‌ره‌و كۆتایده‌چێت، بۆیه كورد چاوه‌ڕێی هه‌ڵوێستی حكومه‌تی داهاتووی عێراق ده‌كات، ئه‌و هه‌ڵوێسته‌ی حكومه‌تی نوێش ده‌بێته هه‌ڵوێستی لایه‌نه كوردییه‌كان، جا هه‌ڵوێسته‌كه هه‌رچییه‌ك بێت".
پارتی دیموكراتی كوردستان جیاواز له‌یه‌كێتی بۆچونی وایه، "كورد ده‌بێت ده‌ست به‌كڵاوی خۆیه‌وه بگرێت بۆ ئه‌وه‌ی با نه‌یبات".
عه‌لی عه‌ونی ئه‌ندامی سه‌ركردایه‌تی پارتی به‌شارپرێس-ی ڕاگه‌یاند، "براده‌رانی زۆنه ڕه‌نگاو ڕه‌نگه‌كه هه‌موو ڕۆژێك خۆپیشاندانیان ده‌كرد‌و ده‌یانگوت، ده‌بێت گومرگه سنورییه‌كان ڕاده‌ستی حكومه‌تی عێراق بكرێته‌وه، بۆیه په‌یوه‌ست به‌په‌یوه‌ندی ئابووری نێوان عێراق‌و هه‌رێمی كوردستان له‌كاتی گه‌مارۆكانی سه‌ر ئێراندا، ئه‌وه حكومه‌تی عێراق لێی به‌رپرسه".
له‌باره‌ی ئه‌گه‌ری ڕاگرتنی هه‌نارده‌ی ئه‌و نه‌وته‌ی به‌تانكه‌ر له‌عێراقه‌وه به‌خاكی ئێراندا ده‌ڕوات‌و ده‌فرۆشرێت عه‌لی عه‌ونی باسی له‌وه‌كرد، "هه‌رێم ڕێگه‌ی دیكه‌ی هه‌یه كه نه‌وتی لێبفرۆشێت".
ئه‌ندامه‌كه‌ی سه‌ركردایه‌تی پارتی بۆچونی وایه، "ئیشه‌كه له‌ئێمه گه‌وره‌تره‌‌و ئێمه ژماره نین له‌و بابه‌ته‌دا".
نه‌وا – سالم سه‌لیم // نوێنەری حكومەتی هەرێم لە تاران ئاشكرایدەكات، كۆماری ئیسلامی ئێران بە پێی رێككەوتنی سێ قۆڵی نێوان "هەرێم و عیراق و ئێران"، رەزامەندی نیشانداوە لەسەر بەفەرمیكردنی مەرزەكانی پشتەو شوشمێ.
نازم دەباغ نوێنەری حكومەتی هەرێم لە تاران بۆ رادیۆی نەوا وتی "ئاشكرایە كە چەندین مەرزی نێوان هەرێم و ئێران بە رەسمی كراونەتەوەو هاتوچۆو جوڵەی بازرگانیان تێدا ئەنجام دەدرێت و حاڵی حازریش كۆماری ئیسلامی ئێران داواكاری هەرێم و عیراقی جێبەجێكردووە لە بارەی بەفەرمیكردنی هەردوو مەرزی پشتەو شوشمێ، بەڵام نازانرێت كەی دەخرێنە بواری جێبەجێكردنەوە".
نوێنەرەكەی حكومەتی هەرێم لە تاران راشیگەیاند، بەفەرمیكردنی ئەو مەرزانە، گرنگن بۆ بژێوی ئەو خەڵكەی لەسەر مەرزەكانن، چونكە دەبێتە هۆكاری چەسپاندنی سەقامگیری لەپێناو بەردەوامی بازرگانی و هەروەها دەبێتەهۆی رەخساندنی دەرفەتی كار بۆ بێكارانی ئەو سنورانە، بە تایبەت لەم دۆخە ئابورییەی ئێستا عیراق و ئێرانی تێكەوتووە.
نازم دەبباغ: هەوڵێكی دیبلۆماتی هەیە بۆ چارەسەری كێشەكانی ئێران و ئەمریكا
وێستگە نیوز- پشتیوان جەمال
نوێنەری حكومەتی هەرێمی كوردستان لە كۆماری ئیسلامی ئێران رایدەگەیەنێت، هەوڵێكی دیبلۆماتكارانە بۆ چارەسەری كێشەكانی ئێران و ئەمریكا هەیە و مەرجەكانی ئێرانیش بۆ كۆبوونەوەی لوتكەی ترەمپ و رۆحانی دەخاتەڕوو.
نازم دەبباغ، نوێنەری حكومەتی هەرێمی كوردستان لە كۆماری ئیسلامی ئێران بە وێستگە نیوزی راگەیاند، لە سیاسەتدا زمانی توند و زمانی ئارام هەیە، یەكێك لە زمانە ئارامەكانی ئەمریكا لێدوانی دۆناڵد ترەمپ، سەرۆكی ئەمریكا و وەزیری بەرگری و بەرپرسانی دیكەی ئەو وڵاتەیە دووپاتیان كردەوە كە لەگەڵ رووخاندنی كۆماری ئیسلامی ئێرانی نین و لەگەڵ شەڕ نین، ئەوەش نیشانەیەكە كە هەوڵێكی دیبلۆماتكارانە هەبێت بتوانن بەزوویی كێشەكان چارەسەر بكەن.
دەبباغ روونیكردەوە هەرچەندە ئەمریكا و ئێران دەڵێن بێمەرج كۆبوونەوە دەكەن، بەڵام لەژێرەوە مەرجیان بۆ یەكدی هەیە ئەگەر بیانەوێت دانیشتنەكانیان سەركەوتوو بێت، چونكە شەڕ لەبەرژەوەندی هیچ لایەكیاندا نییە و هەموو لایەكیش رێككەوتنیان دەوێت.
سەبارەت بە مەرجی ئێران بۆ كۆبوونەوە لەگەڵ ئەمریكا، نوێنەری حكومەتی هەرێم وتی: "مەرجی ئێران بۆ كۆبوونەوە روونە كە پابەندبوونە بە رێككەوتننامەی (5+1) بەرنامەی ناوكی و لادانی ئابڵوقەی ئابووری و هاوكاریكردنی یەكدی، ترەمپیش تێبینی هەیە لەسەر ئەو رێككەوتنە كە پێویستی بە گرەنتی زیاترە".
شەوی رابردوو دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ئەمریكا لەكۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا لە كۆشكی سپی رایگەیاند ئامادەیە بێمەرج لەگەڵ حەسەن رۆحانی سەرۆك كۆماری ئیسلامی ئێران كۆبوونەوە بكات.
نێچیرڤان بارزانی: به پشتگیریى دڵسۆزان و دۆستانى گه‌لى كوردستان به‌سه‌ر قه‌یران و گرفته‌كاندا زاڵ دەبین
پێشنیوەڕۆی ئەمڕۆ یەکشەممە ٢٩/٧/٢٠١٨، لە ڕێوڕەسمێکدا بە ئامادەبوونی بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆک وەزیرانی هەرێمی کوردستان، ژماره‌یه‌ك له وه‌زیر و به‌رپرسانی حكوومه‌تی هه‌رێم و كونسولی وڵاتانی بیانی، وێستگەی کارەباییی ٤٠٠ کەیڤی لە بازیان کرایەوە.
لە ڕێوڕه‌سمه‌كه‌دا بەڕێز سەرۆک وەزیرانی هەرێمی کوردستان وتارێکی پێشکەش کرد و تیایدا ویڕای پیرۆزباییی تەواوبوونی پڕۆژه‌ى وێستگه‌ى (400) كه‌یڤى له بازیان و دەستخۆشی لە هەردوو وەزارەتی کارەبا و سامانە سروشتییەکان، كۆمپانیاى نه‌وتى نیشتمانیى كۆرى و كۆمپانیاى جێبه‌جێكار (پۆسكۆ)ى كۆرى بۆ بەئەنجامگەیاندنی کارەکانی ئەو پڕۆژەیە، هیوای خواست پڕۆژەکە یارمەتیدەر بێت بۆ چاره‌سه‌ركردنى به‌شێكى كێشه‌ى كاره‌با له هه‌رێمى كوردستان بەگشتی و ناوچەکە بەتایبەتی. لەو بارەیەوە، سوپاسی خەڵکی ناوچەی بازیان و ئەو کەسایەتییانەی کرد کە ڕۆڵی ئەرێنییان هەبوو لە چارەسەرکردنی کێشەی زەوی و زار و قەرەبووکردنەوە بۆ تەواوبوونی پڕۆژەکە.
بەڕێزیان ئامادەبوونی کونسوڵی وڵاتانى لە ڕێوڕه‌سمه‌كه‌دا بە نیشانەی پشتیگیریی ئەوان بۆ هەرێمی کوردستان زانی و سوپاسی تایبەتی ئاراستەی وڵاتی کۆریای باشوور کرد بەوەی کە ئەو پڕۆژەیە بەر لە دە ساڵ و لە کاتی سەردانیدا بۆ ئەو وڵاتە، لەلایەن سەرۆکی ئەوکاتی کۆریاوە ڕەزامەندی لەسەر نیشان دراوە و ئەوەشی ئاشکرا کرد کە لە داهاتوویەکی نزیکدا پڕۆژەیەکی دیكه‌ى كاره‌با له خه‌بات ده‌كرێـه‌وه كه بڕى (300) مێگاوات كاره‌با به‌رهه‌م ده‌هێنێت.
بەڕێز نێچیرڤان بارزانی، ڕوونیكرده‌وه پڕۆژەی وێستگەی کارەبای ٤٠٠ کەیڤی لە بازیان بەشێکه لە تۆڕی بەرفراوانی کەرتی کارەبا کە پێشتر لەلایەن حكوومه‌تەوە پلانى بۆ دانرابوو، بەڵام بەهۆی شه‌ڕ و قه‌یرانى داراییه‌وه، کارەکانی دواکەوتبوو، هه‌روه‌ها دووپاتی کردەوە حكوومه‌تى هه‌رێم به پشتگیریى دڵسۆزانى گه‌لى كوردستان هه‌وڵى داوه به‌سه‌ر گرفته‌كاندا زاڵ بێت و بەردەوام بێت لە ئەنجامدانی پڕۆژەکان، بەتایبەتی کەرتی کارەبا کە بەهۆی کێشەی زۆر جددییەوە، لەوانە خواستى زیاتر له‌سه‌ر كاره‌با، هەروەها شەڕ و قەیرانەکان، نەتوانراوە وەک پێویست پلانەکانی حکوومەت جێبەجێ بکرێن. لەوباره‌یه‌وه ئاماژەی بە هەنگاوەکانی حکوومەت کرد بۆ بەرەوپێشبردنی کەرتی کارەبا لە ناوچە جیاجیاکانی هەرێمی کوردستان و کەمکردنەوەی کێشەکانی کەرتی کارەبا لە هەرێمی کوردستان و هاندانی کەرتی تایبەت بۆ وەبەرهێنان و ئەنجامدانی پڕۆژەی گەورە لە کەرتی کارەبادا.
بەڕێزیان، دڵنیایی دایە خەڵکی کوردستان کە دوای سەرکەوتن لە شەڕی تیرۆر و تێکشکاندنی پیلانی ناحەزان کە بە خۆڕاگریی خەڵک و گیانفیداییى پێشمه‌رگه قاره‌مانه‌كان هاتە ئاراوە، ڕۆژە سەختەکان تێپەڕ دەبن و حکوومەتیش بەپێی توانا سەرلەنوێ کار دەکات بۆ جێبەجێکردنی پڕۆژەکان.
بەڕێز نێچیرڤان بارزانی، باسی لە جێبەجێکردنی سیستمى پێوه‌رى زیره‌ك کرد بۆ كۆنترۆڵى به‌كارهێنانى وزەی كاره‌با کە ڕۆڵى گه‌وره‌ى ده‌بێت له ڕێكخستنه‌وه‌ى دابه‌شكردنى كاره‌با و زیادبوونى كاژێره‌كانى پێدانى كاره‌باى نیشتمانى بە هاووڵاتییان و لە ئەنجامدا كولتوورى ده‌سپێوه‌گرتن و ئیسرافنه‌كردن له به‌كارهێنانى كاره‌با، جێگەی زێده‌ڕۆیى و سه‌رپێچیكردن له به‌كارهێنانى كاره‌با لە هەرێمی کوردستان دەگرێتەوە و لەو ڕووەوە ڕۆڵی دەزگاکانی ڕاگەیاندنی بە پێویست زانی لە وشیارکردنەوەی هاووڵاتیان لەسەر دوورکەوتنەوە لە زێدەڕۆیی و بەهەدەردانی کارەبا.
سەبارەت بە پڕۆژەی وێستگەی کارەبای ٤٠٠ کەیڤی لە بازیانیش، بەڕێز سەرۆک وەزیران ڕایگەیاند ئه‌م پڕۆژه‌یه سوودی دەبێت بۆ هه‌موو تۆڕى كاره‌باى نیشتمانى له هه‌رێمى كوردستان، لەگەڵ ئەوەشدا سوودی تایبەتی هەیە بۆ ناوچەی بازیان وەک ناوچه‌یه‌كى پیشه‌سازی و هیوای خواست پڕۆژه‌ى دیكه‌ش له بواره‌كانى دیكه‌دا له ناوچه‌ی بازیان بکەونە واری جێبەجێکردنەوە و خەڵکی ناوچەکەشی بەهۆی مێژووی پرشنگداریانەوە لە شۆڕش و خه‌باتدا، بە شایانی كار و خزمه‌ت و پڕۆژه‌ى زیاتر وەسف کرد. هاوکات لە چوارچێوەی كاروانى ئاوه‌دانى و كار و خزمه‌تی به‌رده‌وامی حكوومه‌تی هەرێمی کوردستاندا، جەختی لەسەر ئەنجامدانی پڕۆژەی خزمەتگوزاری کردەوە لە سەرجەم ناوچەکانی هەرێمی کوردستان.
بەڕێزیان، نیشتمان و حكوومه‌ت و دامه‌زراوه‌كانی بە موڵكى خه‌ڵكى كوردستان دانا و بوونی هەر جۆرە جیاكارییەکى له‌نێوان ناوچه‌یه‌ك و ناوچه‌یه‌كى دیكه، یان پارێزگایه‌ك و پارێزگایه‌كى دیكه‌ی ڕەتکردەوە و ئاماژەی بەوە کرد کە خەڵکانێک ناکۆکیی سیاسی و ململانێ حزبییەکان بۆ مەرامی سیاسیی خۆیان بەکار دێنن و هەوڵی بڵاوکردنەوەی بێ بڕوایی و بێ متمانەیی لەنێوان خەڵک و حکوومەتدا دەدەن. بڵاوكردنه‌وه‌ى ڕۆشنبیرى و كولتوورى ڕه‌تكردنه‌وه‌ى هه‌موو شتێكی ئەو کەسانەی بۆ ئەوە گەڕاندەوە کە خۆیان له ده‌سه‌ڵاتدا نین و متمانه‌ى خه‌ڵكیان به‌ده‌ست نه‌هێناوه.
لەوباره‌یه‌وه، خه‌ڵكى كوردستانی زۆر له‌وه هۆشیارتر و به‌ئاگاتر وەسف کرد کە فریوی ئه‌و گوتاره ڕه‌شه نائومێدانە بخۆن و خۆڕاگری لە بەرامبەر سەختی و قەیرانەکانی چەند ساڵی ڕابردووی بۆ ئاگایى و هۆشیاری و تێگه‌یشتنى خه‌ڵكى كوردستان بۆ دۆخه‌كه گەڕاندەوە کە وای کرد حکوومەتی هه‌رێمى كوردستان به‌رگه‌ى شه‌ڕ و قه‌یرانه‌کان بگرێت و بڕوا و متمانەی خۆی له‌ده‌ست نه‌دات، چونکە حکوومەت دڵنیابوو لە پشتگیریی هاووڵاتیانی هەرێمی کوردستان.
لە وتارەکەیدا بەڕێز نێچیرڤان بارزانی جارێکی دیکە ڕێز و سوپاس و پێزانینى حكوومه‌تی بۆ سەرجەم خه‌ڵك و مووچه‌خۆرانى هه‌رێمى كوردستان دووپات کردەوە كه بە هه‌ڵوێستى دڵسۆزانه و جوامێرانه‌ى نیشتمانی، ئه‌وپه‌ڕى تێگه‌یشتنیان هەبووە بۆ دۆخ و مه‌ترسییه‌كانى سه‌ر هه‌رێمى كوردستان، ئەوەش وای کرد کە حکوومەت بتوانێت لەسەر پێی خۆی ڕابوەستێت. هەروەها سوپاس و ڕێز و پێزانینی دەربڕی بۆ پێشمه‌رگه قاره‌مانه‌كان و هێزه ئه‌منییه‌كان و خۆبه‌خشان کە بوونە هۆکاری پاراستنی ده‌سكه‌وته‌كانى هه‌رێمى كوردستان و سه‌رى ڕێز و نه‌وازشی دانەواند بۆ شه‌هیدان و سڵاو و ڕێز و خۆشه‌ویستیشی نارد بۆ خانه‌واده و كه‌سوكارى سه‌ربه‌رزی شەهیدانی کوردستان.
بەڕێز سەرۆک وەزیرانی هەرێمی کوردستان لە کۆتاییی وتارەکەیدا لە ڕێوڕه‌سمى کردنەوەی وێستگەی کارەبای ٤٠٠ کەیڤی لە بازیان، سەرەڕای بە ئاسایی نیشاندانی ناكۆكى و ڕكابه‌ری لەنێوان لایەنە سیاسییەکاندا، جەختی لەسەر پێویستیی یەکڕیزی و تەباییی لایەنەکان کردەوە لەپێناو پاراستنی به‌رژه‌وه‌ندیى هه‌رێمى كوردستان. له پرسه چاره‌نووسسازه‌كانیشدا بۆ به‌ده‌ستهێنان و زامنكردنى مافه ده‌ستوورییه‌كانى هه‌رێمى كوردستان لە بەغدا، پێکەوەبوون و یەکڕیزی و تەبایی بە گرنگ و پێویست لەقەڵەم دا و لەو ڕووەوە داوای لە لایه‌نه سیاسییه‌كانى هه‌رێمى كوردستان کرد بە وەلانانی كێشه و ناكۆكییه سیاسییه‌كانى نێوانیان، وه‌ك تیمێك بچنە بەغدا بۆ پاراستن و بەرگریکردن لە ماف و به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانى گه‌لى كوردستان.
له كۆتاییدا دووباره ده‌ستخۆشی له ئه‌نجامدانی ئه‌و پرۆژه‌یه كرد و سوپاسی به‌ڕێز هۆشیار سیوه‌یلى كرد كه كاتێك وه‌زیری كاره‌با بووه هه‌وڵی زۆری دا بۆ به‌جێگه‌یاندنی ئه‌و پڕۆژه‌یه.
ئەمەش دەقی وتارەکەی بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆک وەزیرانی هەریمی کوردستانە لە ڕێوڕه‌سمى کردنەوەی وێستگەی کارەبای ٤٠٠ کەیڤی لە بازیان:
ئاماده‌بووانى به‌ڕێز،
به‌یانیتان باش..
هه‌موو لایه‌كتان به‌خێر بێن بۆ ڕێوڕه‌سمى كردنه‌وه‌ى پڕۆژه‌ى وێستگه‌ى (400) كه‌یڤى له بازیان. پیرۆزبایى ته‌واوبوونى ئه‌م پڕۆژه گرنگه له هه‌موو لایه‌ك ده‌كه‌م، هیوادارم ئه‌م پڕۆژه‌یه یارمه‌تیده‌ر بێت بۆ چاره‌سه‌ركردنى به‌شێكى كێشه‌ى كاره‌با له ناوچه‌كه و له هه‌رێمى كوردستان.
ده‌ستخۆشى له وه‌زاره‌تى كاره‌با، كۆمپانیاى نه‌وتى نیشتمانیى كۆرى، كۆمپانیاى جێبه‌جێكار (پۆسكۆ)ى كۆرى، وه‌زاره‌تى سامانه سروشتییه‌كان و هه‌موو ئه‌وانه ده‌كه‌م كه به هه‌وڵ و هیممه‌تێكى زۆر، دواى چه‌ندین كێشه و گرفت و دواى ئه‌وه‌ى به‌هۆى شه‌ڕى تیرۆر و قه‌یرانه‌كانه‌وه، ماوه‌یه‌كى زۆرى خایاند، له كۆتاییدا پڕۆژه‌كه‌یان جێبه‌جێ كرد، ده‌ستخۆشییان لێده‌كه‌م.
سوپاسی تایبه‌تی وڵاتی كۆریا ده‌كه‌م كه له سه‌ردانه‌كه‌ی نزیكه‌ی ده ساڵ پێش ئێستام بۆ ئه‌وه‌ێ، ئێمه بڕیارمان له‌سه‌ر ئه‌م پڕۆژه‌یه دا، سه‌رۆكی ئه‌وكاتی كۆریا ڕه‌زامه‌ندی له‌سه‌ر ئه‌م پڕۆژه‌یه ده‌ربڕی و پڕۆژه‌ی دیكه‌ش كه په‌نا به‌خوا له كاتێكی زوودا له خه‌بات له ڕێوڕه‌سمێكدا دكه‌ینه‌وه و ده‌بێته هۆی زیادبوونی به‌رهه‌می كاره‌با له هه‌رێمی كوردستان.
به‌خێرهاتنی هه‌موو ئه‌و كونسولانه ده‌كه‌م ئه‌وانه‌ی ئه‌مڕۆ ته‌شریفیان هێناوه و به‌شدارن له‌و ڕێوڕه‌سمه‌دا و زۆر به‌خێرێن. هاتنیان نیشانه‌ی پشتگیرییه بۆ هه‌رێمی كوردستان و ئه‌م ڕێگه دووره‌یان بڕیوه، جارێكی دیكه به خێر بێن.
ده‌مه‌وێ سوپاسێكى تایبه‌تى خه‌ڵكى ناوچه‌كه به‌گشتى و ئه‌و كه‌سایه‌تییه به‌ڕێزانه بكه‌م كه ئه‌مڕۆ ته‌شریفیان هێناوه و لێره ئاماده بوون و ڕۆڵیكى زۆر ئه‌رێنییان هه‌بوو له چاره‌سه‌ركردنى چه‌ندین كێشه و گرفتى كۆمه‌ڵایه‌تیى زه‌وى و زار و قه‌ره‌بووكردنه‌وه بۆ به‌ئه‌نجامگه‌یاندنى ئه‌م پڕۆژه‌یه. دووباره سوپاس، ده‌ستخۆشییان لێده‌كه‌م و وه‌كو حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان ئێمه پێزانینێكی زۆرمان هه‌یه بۆ ڕۆڵی ئێوه و هیوادارم به‌رده‌وام بن له‌سه‌ر ئه‌و پشتگیرییه، ئه‌گه‌ر كێشه‌یه‌كیش مایه‌وه په‌نا به خوا له‌گه‌ڵ جه‌نابی پارێزگار و لایه‌نه په‌یوه‌ندیداره‌كان بێگومان چاره‌سه‌ری ده‌كه‌ین.
ئاماده‌بووانى به‌ڕێز،
ئه‌م پڕۆژه‌یه به‌شێكه له تۆڕێكى فراوانى ستراتیژى له كه‌رتى كاره‌بادا كه حكوومه‌ت پێشتر پلانى بۆ داناوه، به‌ڵام وه‌ك كار و پڕۆژه‌ى دیكه، به‌هۆى شه‌ڕ و قه‌یرانى داراییه‌وه دوا كه‌وت. ڕاسته شه‌ڕ و قه‌یرانه‌كان كاریگه‌ریى زۆر خراپیان له هه‌موو كه‌رته‌كانى ژیان كردووه، به‌ڵام حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان، به پشتگیریى خه‌ڵكى دڵسۆز و دۆستانى گه‌لى كوردستان هه‌وڵى داوه به‌سه‌ر قه‌یران و گرفته‌كاندا زاڵ بێت و هێنده‌ى كراوه له ئه‌نجامدانى پڕۆژه‌كان به‌رده‌وام بووه.
به‌ڵێ، ئێمه ده‌زانین له كه‌رتى كاره‌بادا كێشه‌ى جددى هه‌یه، نه‌توانراوه وه‌ك پێویست به‌رنامه و پلانه‌كان جێبه‌جێ بكرێن. پێشكه‌وتنى به‌رده‌وامى ژیان، فراوانبوونى شار و شارۆچكه‌كان، بازاڕ و مۆڵ، ناوچه پیشه‌سازییه‌كان و ئاوه‌دانبوونه‌وه‌ى دێهاته‌كان، به‌رده‌وام خواستى زیاترى له‌سه‌ر كاره‌با و هه‌موو خزمه‌تگوزارییه‌كان دروست كردووه. له كاتێكدا شه‌ڕ و قه‌یرانه‌كانیش به‌رۆكى گرتبووین، ئه‌مانه هه‌موویان هۆكارن كه حكوومه‌ت نه‌یتوانیوه وه‌ك پێویست، به‌رنامه و پلانه‌كانى جێبه‌جێ بكات.
له‌گه‌ڵ هه‌موو ئه‌مانه‌دا، حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان توانى به‌ره‌و پێشه‌وه هه‌نگاو بنێت. خه‌رجییه‌كى زۆرى له كه‌رتى كاره‌بادا كرد. له هه‌ولێر، سلێمانى، دهۆك، هه‌ڵه‌بجه و ناوچه‌كانى دیكه‌ش كه‌رتى تایبه‌تى هانداوه كه وه‌به‌رهێنانى تێدا بكه‌ن و پڕۆژه‌ى گه‌وره له‌و كه‌رته‌دا جێبه‌جێ بكه‌ن.
ئێستاش كه به خۆڕاگریى خه‌ڵك و به گیانفیداییى پێشمه‌رگه قاره‌مانه‌كان، له شه‌ڕى تیرۆر و پیلانى ناحه‌زاندا سه‌ركه‌وتین، خه‌ریكه ڕۆژه سه‌خته‌كان تێده‌په‌ڕن. حكوومه‌ت به‌پێى تواناكانى به‌رده‌ستى له هه‌موو بواره‌كاندا هه‌نگاو ده‌نێت و سه‌رله‌نوێ ده‌ست به ئه‌نجامدانى كار و پڕۆژه‌كان ده‌كاته‌وه. بێگومان له بوارى كاره‌باشدا، هه‌ڵنانى هه‌نگاوى گه‌وره و بچووكمان پێویسته. ئه‌م پڕۆژه‌یه یه‌كێك له‌و هه‌نگاوانه‌یه. هه‌وڵێكه بۆ كه‌مكردنه‌وه‌ى كێشه‌كانى كاره‌با له هه‌موو هه‌رێمی كوردستان.
هه‌ر له چوارچێوه‌ى هه‌وڵه‌كان و پلانى حكوومه‌تدا بۆ چاككردنى دۆخى كاره‌با، وه‌ك پێشتر ڕاگه‌یه‌نراوه، حكوومه‌ت سیستمى پێوه‌رى زیره‌ك جێبه‌جێ ده‌كات. ئه‌و سیستمه كۆنترۆڵى به‌كارهێنانى كاره‌با ده‌كات و ڕۆڵێكى گه‌وره‌ى ده‌بێت له ڕێكخستنه‌وه‌ى دابه‌شكردنى كاره‌با و زیادبوونى كاژێره‌كانى پێدانى كاره‌باى نیشتمانى بۆ هاووڵاتیان.
بێجگه له‌مه، ئه‌م سیستمه لایه‌نێكى كولتووریى زۆر گرنگى هه‌یه. كولتوورێكى خرابى ناشارستانى لاده‌بات كه زێده‌ڕۆیى و سه‌رپێچیكردنه له به‌كارهێنانى كاره‌بادا. له جیاتى ئه‌و، كولتوورێكى تازه‌ى باش جێگیر ده‌كات. كولتوورى ده‌سپێوه‌گرتن و ئیسرافنه‌كردن له به‌كارهێنانى كاره‌با كه به ڕاستی له وڵاتی ئێمه‌دا ئه‌و كولتووره زۆر پێویسته و من لێره‌وه داوا ده‌كه‌م له‌مباره‌یه‌وه ده‌زگاكانی ڕاگه‌یاندن یارمه‌تیی ئێمه بده‌ن بۆ هۆشیاركردنه‌وه‌ی هاووڵاتیانی هه‌رێمی كوردستان له به‌هه‌ده‌ردان و زێده‌رۆیی له كاره‌بادا. ئه‌م سیستمه هه‌مووان هان ده‌دات ته‌نیا هێنده‌ى پێویسته، ته‌نیا له كات و شوێنى پێویست كاره‌با به‌كار بهێنن، نه‌ك زیاتر.
ئاماده‌بووانى به‌ڕێز،
ئه‌م پڕۆژه‌یه له بازیان بۆ هه‌موو تۆڕى كاره‌باى نیشتمانى له هه‌رێمى كوردستان سوودى هه‌یه، به‌ڵام بۆ ناوچه‌كه‌ش كه ناوچه‌یه‌كى پیشه‌سازییه، سوودێكى تایبه‌تى هه‌یه و پڕۆژه پیشه‌سازییه‌كان ده‌توانن ئاسانتر سوودى لێوه‌ربگرن. وه‌ك له پلان و به‌رنامه‌كانى حكوومه‌تدا هه‌یه، هیوادارین پڕۆژه‌ى دیكه‌ش له بواره‌كانى دیكه‌دا له‌م ناوچه‌یه بخه‌ینه بواری جێبه‌جێكردن.
بازیان و خه‌ڵكى خۆڕاگرى ناوچه‌كه و ده‌وروبه‌رى، كه هه‌میشه ناوچه‌ى شۆڕش و خه‌بات بووه و خاوه‌ن مێژوویه‌كى پرشنگداره، بێگومان شایانى كار و خزمه‌ت و پڕۆژه‌ى زیاترن. حكوومه‌ت له كاروانى ئاوه‌دانى و كار و خزمه‌ت به‌رده‌وام ده‌بێت. به‌بێ جیاوازى كار بۆ هه‌موو ناوچه‌كان له هه‌رێمى كوردستان ده‌كات و به یه‌ك چاو هه‌موو ناوچه‌كان ده‌بینێت. وه‌ك یه‌ك له هه‌موو ناوچه‌كان خزمه‌تگوزارى پێشكه‌ش ده‌كات و كار و پڕۆژه ئه‌نجام ده‌دات.
حكوومه‌ت هه‌رگیز جیاوازى له‌نێوان ناوچه‌یه‌ك و ناوچه‌یه‌كى دیكه، پارێزگایه‌ك و پارێزگایه‌كى دیكه‌دا نه‌كردووه. ناكۆكیى سیاسى و ململانێى حیزبى، هه‌ندێ جار وایكردووه خه‌ڵكێك بۆ مه‌رامى سیاسى، نابه‌رپرسانه وێنه‌یه‌كى وا دروست بكه‌ن و وا نیشان بده‌ن كه گوایه حكوومه‌ت جیاوازى له‌نێوان ناوچه و پارێزگاكاندا ده‌كات. خه‌ڵكانێك هه‌ن هه‌موو شتێك ده‌قۆزنه‌وه و به‌كارده‌هێنن ته‌نیا بۆ ئه‌وه‌ى خه‌ڵك له حكوومه‌ت و حوكمڕانیى خۆیى، بێ متمانه و بێ بڕوا بكه‌ن.
به‌رده‌وام خه‌ریكى بڵاوكردنه‌وه‌ى ڕۆشنبیرى و كولتوورى ڕه‌تكردنه‌وه‌ى هه‌موو شتێكن، له‌به‌ر هیچ شتێك نا، ته‌نیا له‌به‌ر ئه‌وه‌ى خۆیان له ده‌سه‌ڵاتدا نین و متمانه‌ى خه‌ڵكیان به‌ده‌ست نه‌هێناوه. ئه‌مه ده‌ردێكى كوشنده‌یه بڵاوده‌كرێته‌وه، چونكه نیشتمان و حكوومه‌ت و دامه‌زراوه‌كان، موڵكى خه‌ڵكى كوردستانن، هى حیزبێك و لایه‌نێك نین. ڕاسته هه‌ڵه و كه‌موكوڕى هه‌یه، كێشه و گرفت هه‌یه، به‌ڵام هه‌موو شتێكى ئه‌م وڵاته تابلۆیه‌كى ڕه‌ش نییه به‌و شێوه‌یه‌ی كه هه‌ندێك جار وێنا ده‌كرێت.
خه‌ڵكى كوردستان زۆر له‌وه هۆشیارتر و به‌ئاگاتره گوێ بۆ ئه‌و گوتاره ڕه‌شه نائومێده ڕادێرن. ئاگایى و هۆشیاریى خه‌ڵكى كوردستان بوو كه ماوه‌ى چه‌ند ساڵى ڕابردوو واى كرد حكوومه‌تی هه‌رێم به‌رگه‌ى هه‌موو سه‌ختى و كێشه و قه‌یرانه‌كان بگرێت و بڕوا و متمانه‌ی خۆی له‌ده‌ست نه‌دات، چونكه دڵنیا بوو كه هاووڵاتیانی هه‌رێمی كوردستان پشتگیریی ئه‌م حكوومه‌ته ده‌كه‌ن.
لێره‌دا، جارێكى دیكه ده‌مه‌وێ ئه‌وپه‌ڕى ڕێز و سوپاس و پێزانینى حكوومه‌ت، بۆ ته‌واوى خه‌ڵك و مووچه‌خۆرانى هه‌رێمى كوردستان دووپات بكه‌مه‌وه كه هه‌ڵوێستێكى دڵسۆزانه و جوامێرانه‌ى نیشتمانییان نیشان داوه و ئه‌وپه‌ڕى تێگه‌یشتنیان بۆ دۆخ و مه‌ترسییه‌كانى سه‌ر هه‌رێمى كوردستان هه‌بووه كه وای كرد ئه‌مڕۆ ئێمه وه‌ك حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان بتوانین له‌سه‌ر پێی خۆمان بوه‌ستین.
سوپاس و ڕێز و پێزانین بۆ پێشمه‌رگه قاره‌مانه‌كان و هێزه ئه‌منییه‌كان و خۆبه‌خشان، كه به گیان و خوێنى خۆیان، به‌رگرییان كرد و ده‌سكه‌وته‌كانى هه‌رێمى كوردستانیان پاراست. سه‌رى ڕێز و نه‌وازش بۆ شه‌هیدان داده‌نوێنین و سڵاو و ڕێز و خۆشه‌ویستى بۆ خانه‌واده و كه‌سوكارى سه‌ربه‌رزیان ده‌نێرین.
ئاماده‌بووانى به‌ڕێز،
كوردستانییانى خۆشه‌ویست..
به‌رژه‌وه‌ندیى هه‌رێمى كوردستان و پاراستنى ماف و ده‌ستكه‌وته‌كانى، ئه‌وه ده‌خوازێت كه یه‌كڕیز و ته‌با بین. زۆر ئاسایى یه لایه‌نه سیاسییه‌كان، ناكۆكى و ڕكابه‌رییان هه‌بێت، به‌ڵام بۆ به‌رژه‌وه‌ندیى گشتى، بۆ به‌ده‌ستهێنان و زامنكردنى مافه ده‌ستوورییه‌كانى هه‌رێمى كوردستان، ده‌بێ له به‌غدا و له پرسه چاره‌نووسسازه‌كانی هه‌رێمی كوردستاندا پێكه‌وه بین، یه‌كڕیز بین، ته‌با بین و به‌یه‌كه‌وه بۆ ئه‌و ئامانجه هه‌وڵ بده‌ین. لێره‌دا دووباره داوا له لایه‌نه سیاسییه‌كانى هه‌رێمى كوردستان ده‌كه‌م كێشه و ناكۆكییه سیاسییه‌كانى نێوانیان به‌لاوه بنێن و وه‌ك تیمێك، به یه‌ك به‌رنامه له‌سه‌ر بنه‌ماى به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانى گه‌لى كوردستان بچنه به‌غدا.
له كۆتاییدا دووباره ده‌ستخۆشى له هه‌موو لایه‌ك ده‌كه‌م بۆ به‌ئه‌نجامگه‌یاندنى ئه‌م پڕۆژه‌یه، هیوادارم بۆ دانانى به‌ردى بناغه و كردنه‌وه‌ى پڕۆژه‌ى دیكه له‌م ناوچه‌یه و له هه‌موو ناوچه‌كانى هه‌رێمى كوردستان به یه‌ك بگه‌ینه‌وه.
ده‌مه‌وێ لێره‌دا سوپاسی كاك هۆشیار سیوه‌یلی بكه‌م كه ئه‌وكات وه‌زیر بوو و له‌م ڕێوڕه‌سمه‌شدا دیاره بانهێشت كراوه. سوپاسی ده‌كه‌م، ئه‌ویش ئه‌و كات زۆر هه‌وڵی دا بۆ به‌جێگه‌یاندنی ئه‌و پڕۆژانه، ده‌مه‌وێت پێی بڵێم كه ڕێز و پێزانینم هه‌یه بۆ هه‌موو ئه‌و كارانه‌ی كه ئه‌نجامی داون.
ڕۆژێكى خۆش بۆ هه‌مووتان ده‌خوازم، هه‌موولایه‌كتان به خێر بێن.
زۆر سوپاس.
نوێنەری حکوومەتی ھەرێمی کوردستان لە تاران، کە لەسەر پشکی یەکێتیی نیشتمانییە، ڕای دەگەیەنێت، کە زۆربەی کێشەکانی ئاو و سنوور لە نێوان عێراق و ئێران، بەھۆی ڕێککەوتنی جەزائیرەوەن.
ئەکرەم ئەحمەد، بەڕێوەبەری گشتیی بەنداوەکانی ھەرێمی کوردستان، لەمبارەوە بە (باسنیوز)ی ڕاگەیاند: "بڕیار بوو لە رێککەوتی 19\6\2018، شاندێکی عێراق کە بریتیبوون لە وەزیری سەرچاوەکانی ئاو، بەڕێوەبەری گشتیی بەنداوەکانی عێراق، من وەک بەڕێوەبەری گشتیی بەنداوەکانی ھەرێمی کوردستان وەک شاندێک سەردانی ئێران بکەین، بەڵام تا ئێستا ھیچ وەڵامێکمان لەلایەن ئێرانەوە پێ نەگەیشتووە کە ڕەزامەندبن بۆ ڕۆیشتنمان".
بەڕێوەبەری گشتیی بەنداوەکانی ھەرێمی کوردستان، ئەوەشی خستە ڕوو، کە لە کۆبوونەوەی ڕۆژی 27\6\2018، لەگەڵ حەیدەر عەبادی، سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیران، ھەمان بابەت باس کراوە.
لەبارەی ڕۆیشتنی ئەو شاندەی عێراق بۆ ئێران نازم دەباغ، نوێنەری حکوومەتی ھەرێمی کوردستان لە تاران، کە لە پشکی یەکێتیی نیشتمانی کوردستانە بە (باسنیوز)ی ڕاگەیاند: "نازانم کە عێراق داوای لە ئێران کردووە یان نا، بۆ ئەوە دەبێ پرسیار لە باڵوێزی عێراق لە ئێران بکەن، بەڵام ئێران ئەوەی گوتووە کە دەبێ ئەم کێشەیە بەگشتی چارەسەر بکرێت".
نوێنەری حکوومەتی ھەرێمی کوردستان لە تاران، پێی وایە بەشێکی بنەڕەتی لە شێوازی چارەسەرکردنی کێشەی سنوور و ئاو لە نێوان ئێران و عێراقدا دەگەڕێتەوە بۆ بەندەکانی ڕێککەوتنی جەزائیر لە ساڵی 1975، چونکە لە زۆر شتدا تائێستا کێشە ھەیە و بە یەک پاکێجیش سەیری کێشەکان دەکرێت، دەبێ ھەردوو وڵات لەسەر خاڵە ھاوبەشەکان ڕێک بکەون، نەک لەو شوێنەی بەرژەوەندیت ھەیە بڵێت قبووڵمە، کەچی لەو شوێنەی بەرژەوەندی نییە، قبووڵ نەکرێت.
ئەوەشی خستە روو، کە سیاسییەکانی عێراق لە ترسی ئەوەی کە پێیان نەگوترێت تەنازولیان بۆ ئێران کردووە، نایانەوێت ئەم ڕێککەوتنانە جێبەجێ ببێت، لەبەر ئەوەی سبەی ئۆباڵی دەکەوێتە ئەستۆیان، چونکە کاتی خۆی سەدام حوسێن، لەسەر حیسابی کێشەی کورد تەنازولی بۆ ئێران کردووە و گەلی عێراق بە کورد و عەرەبیشەوە بوونەتە قوربانیی ئەم جۆرە بیرکردنەوانە.
نازم ده‌باغ له‌گه‌ڵ محەمەد حاجی مەحموود سکرتێری پارتی سوشیالیستی کوردستان لە تاران کۆبۆوه
"نازم ده‌باغ" نوێنه‌رى حکوومه‌تى هه‌رێمى کوردستان له تاران، له‌گه‌ڵ "محەمەد حاجی مەحموود" سکرتێری پارتی سوشیالیستی کوردستانی عێراق دیداریی کرد.
"محەمەد حاجی مەحموود" سکرتێری پارتی سوشیالیستی کوردستانی عێراق بە هاوڕێیەتی لەگەڵ "لوقمان لەتیف"، ئەمرۆ چوارشەمە رێکەوتی ۲٥/۷/۲۰۱۸ سەردانی نوێنەرایەتی حکوومەتی هەرێمی کوردستان له تارانی کرد و له لایه‌ن "نازم عومەر ده‌باغ" نوێنەری حکوومه‌تى هه‌رێمى کوردستان له وڵاتی ئێران و "فەخرەدین عەزیز" پێشوازی لێکرا.
له‌م کۆبوونه‌وه‌یه‌دا بە گشتی باسی باروودۆخی هه‌رێمى کوردستان، عێراق و ناوچەکە کرا.
دوایین هەواڵەکان
- نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئێران: سەردانەکەی پزیشکیان ئاماژەیە بۆ گرنگیدانی ئێران بە هەرێمی کوردستان
- هه‌رێمى كوردستان و ئێران جهخت له برهودان به پهيوهندييهكانيان دهكهنهوه
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی: سەردانی سەرۆک کۆماری ئێران مێژوویی بوو
- نازم دەباغ له وتووێژ له‌گه‌ڵ ئاژانسی ئیرنا: مەسعوود پزشکیان سەردانی هەولێر دەکات
- نازم دەباغ: کاتی سەردانی پزیشکیان بۆ عێراق دیار نییە
- «سەلام رشدی» له‌گه‌ڵ شاندی یهکێتی هاورده و ناردنکارانی لقی هه‌ولێر کۆبۆوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى: ههميشه پشتيوانى و بهرگرى له مافهكانى ئێزدييان دهكهين
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی له‌گه‌ڵ باڵیۆزی یهکێتیی ئهورووپا کۆبووهوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى له‌گه‌ڵ باڵيۆزى نهمسا كۆبووهوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى سوپاسى جهنهرال ڤاول ده‌كات