ئێوارەی ئەمڕۆ یەكشەممە 2015/4/19 بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە بەڕێز یان كۆوبش نوێنەری نوێی تایبەتی سكرتێری گشتی نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ عیراق و شاندێكی یاوەری كرد.

لە دیدارێكدا نوێنەری تایبەتی سكرتێری گشتی نەتەوە یەكگرتوەكان بۆ عێراق باسی لە ڕووداوەكانی ساڵی ڕابردوو لە عیراق كرد بە تایبەت هێرشەكانی تیرۆریستانی داعش بۆ سەر هەرێمی كوردستان و چەند ناوچەیەكی عیراق و هاتنی ژمارەیەكی زۆری ئاوارە و پەنابەری ناوخۆ و سوریا بۆ هەرێمی كوردستان كە بارگرانییەكی زۆری بۆ حكوومەتی هەرێم دروستكردووە، بەڵام حكوومەتی هەرێم توانی بەشێوەیەكی ڕێكوپێك پێشوازی لەو پەنابەرانە بكات و شوێنی حەوانەوە و یارمەتییان بۆ دابین بكات.

ئاماژەی بەوەش كرد كە لەلای خۆیەوە هەوڵی بەردەوام دەدات لە ڕێگەی ڕێكخراوەكانی سەر بە نەتەوە یەكگرتووەكانەوە یارمەتی پێویست پێشكەش بە ئاوارە و پەنابەران بكرێت و لە هەمان كاتیش پشتگیری هەوڵەكانی حكوومەتی هەرێمی كوردستان دەكەن بۆ باشتر كردنی ڕەوشی ئاوارەكان لە ڕووی تەندروستی و پەروەردە و پێداویستییەكانی رۆژانەوە.

لە بەشێكی دیكەی قسەكانیدا باسی لە پەیوەندییەكانی نێوان هەولێر و بەغدا كرد كە پێشڤەچوونێكی باشی بەخۆیەوە بینیوە و بووەتە مایەی سەقامگیری زیاتری سیاسی لەناوخۆی عێراق، هاوڕابوو كە كێشەی داعش و بنبڕكردنی مەترسییەكانی، تەنیا بەڕێگەی سەربازی چارەسەر ناكرێت، بەڵكو دەبێت حكوومەتی عێراق لە ڕووی سیاسی و كۆمەڵایەتی و ئابووریشەوە ڕووبەڕووی داعش ببێتەوە و لە هەمان كاتدا ئاشتەوایی نیشتمانیی دروست بكرێت.

لای خۆیەوە بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان سوپاسی ئەو سەردانەی نوێنەری تایبەتی سكرتێری گشتی نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ عێراق كرد و هیوای سەركەوتنی بۆ خواست لە ئەركی نوێیدا. هەروەها ئاماژەی بەو گرفتانە كرد كە هەرێمی كوردستان دووچاری بووەتەوە بە تایبەتی ئەو كێشانەی دوای بڕینی بودجەی هەرێم لەلایەن حكوومەتی پێشووی عێراقەوە دروستبوون كە ئاستەنگێكی زۆری بۆ هەرێم دروستكرد، بەڵام سەرەڕای ئەمەش خەڵك و حكوومەتی هەرێم باوەشیان بۆ ئەو ژمارە زۆرەی ئاوارە و پەنابەران كردەوە كە لە ترسی تیرۆر ڕایانكردووە.

ئاماژەی بەوەش كرد كە هاوكاریكردنی ئاوارەكان لە توانای حكوومەت بەدەرە بەتایبەت كە ئێستا باس لە ئازادكردنی شاری مووسڵ و چەند ناوچەیەكی دیكەی عێراق لە دەستی داعش دەكرێت و مەترسی ئەوە هەیە ژمارەیەكی زۆرتری پەنابەر و ئاوارە ڕوو لە هەرێمی كوردستان بكەن، بۆیە هەرێم پێویستی بە هاوكاریی و كۆمەكیی نێودەوڵەتی دەبێت بە تایبەت ڕێكخراوەكانی سەر بە نەتەوە یەكگرتووەكان. لە هەمان كاتدا سوپاسی ڕێكخراوەكانی سەر بە نەتەوە یەكگرتووەكانی كرد كە توانیویانە هاوكاری حكوومەتی هەرێم بن لە هەموو بوارەكانی بەهاناوەچوونی ئاوارەكاندا. لەبارەی پەیوەندییەكانی نێوان هەولێر و بەغداشەوە، بەڕێز سەرۆك وەزیران باسی لەوە كرد كە هەرچەندە ئێستا پەیوەندییەكان باشن، بەڵام پێویستە هەندێك بابەت لەڕووی تەكنیكییەوە قسە و گفتوگۆی زیاتری لەسەر بكرێت و چارەسەری گونجاویان بۆ بدۆزرێتەوە.

ئاڵوگۆڕكردنی بیروڕا لەبارەی چەند بابەتێكی پەیوەست بە هەرێم و عێراق و رۆژهەڵاتی ناوەڕاستەوە بە شێوەیەكی گشتی و خستنە ڕووی بارودۆخی ناوچەكە، لایەنێكی دیكەی دیدارەكە بوو.

پاشنیوەڕۆی ئەمڕۆ سێشەممە 2015/4/28 بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە خاتوو زەینەب بانگورا نێردراوی تایبەتی سكرتێری گشتیی نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ كاروباری رێگریكردن لە توندوتیژی دژی ئافرەتان لە ناوچە كێشە دارەكان كرد.

لە دیدارێكدا خاتوو بانگورا جیا لە دەربڕینی خۆشحاڵی خۆی بۆ دیداری لەگەڵ سەرۆك وەزیران، هەروەها باسی لە سەردانەكانی بۆ كەمپی ئاوارەكان كرد و ئاماژەی بەوە كرد كە لە نزیكەوە ئاگاداری ڕەوشی پەنابەران بووە بە تایبەتی ئەو ئافرەتە ئێزدییانەی لەلایەن تیرۆریستانی داعشەوە ڕووبەڕووی توندوتیژی و دەست درێژی بوونەتەوە و بۆ ئەو مەبەستەش لەگەڵ لایەنە پەیوەندارەكان لێكۆڵینەوەی پێویستی كردووە و پشتگیری خۆشی بۆ هاوكاریكردنی دازەمەزراوە فەرمی و نا فەرمییەكانی هەرێم دەربڕی بۆ چارەسەركردنی ئەو كێشانە بە تایبەتی بەهاناوەچوونی ئەو ئافرەتانە و گەڕاندنەوەیان بۆ ناو كۆمەڵگە و هاوكاریكردنیان لە ڕووی سایكۆلۆژییەوە.

لە بەشێكی دیكەی قسەكانیدا خاتوو زەینەب بانگورا دەستخۆشی و دڵخۆشی خۆی بۆ هاوكارییەكانی هەرێمی كوردستان و لایەنەكانی پەیوەندیداری حكوومی و رێكخراوەكان دەربڕی كە بە هەموو شێوەیەك بەهانای ئەو قوربانیانەوە چوون و باسی لەوەش كرد لە زۆر شوێنی وڵاتانی جیهان ئەو حاڵەتانە ڕوویانداوە، بەڵام لە بەر چەندین هۆكاری كۆمەڵایەتی و ئایینی، هەوڵیانداوە ڕووداوەكان پەردەپۆش بكەن. 

لای خۆیەوە بەڕیز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان سوپاسی ئەو سەردانەی نێردراوی تایبەتی سكرتێری گشتی نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ كاروباری رێگریی كردن لە توندوتیژیی دژی ئافرەتان لە ناوچە كێشە لەسەرەكان كرد و داوای كرد رێكخراو و ئاژانسەكانی سەر بە نەتەوە یەكگرتووەكان بەردەوام بن لە پشتگیریی و هاوكارییكردنی حكوومەتی هەرێم بە مەبەستی زیاتر بەهاناوەچوونی قوربانیانی دەستی تیرۆر و چارەسەركردن و ساڕێژكردنی برینەكانیان و بۆ ئەو مەبەستەش ئامادەیی حكوومەتی هەرێمی بۆ هەر هاوكارییەك دەربڕی و ئاماژەی بە زیاتر چالاك كردنی كاری ئەو یەكە تایبەتییانەی ناو وەزارەتی ناوخۆ و پارێزگاكان و ناو كەمپەكان كرد كە بە مەبەستی هاوكاریكردنی قوربانیانی توندوتیژی دژی ئافرەتان دامەزراون بۆئەوەی لەگەڵ رێكخراوەكانی كۆمەڵگەی مەدەنی و ئاژانسەكانی سەر بە نەتەوە یەكگرتووەكان و رێكخراوەكانی دیكە كەمێك لە نەهامەتییەكانی ئەو قوربانیانە كەم بكەنەوە و كێشەكانیان لە هەموو ڕووێكەوە چارەسەر بكەن.

خوشك وبرایانی هێژا

جەنابی سەرۆكی هەرێمی كوردستان، رایسپاردم لەو یادكردنەوە ماتەمینیەدا بۆ شەهیدی میحراب ئایەتولڵا محەمەد باقر حەكیم نوێنەرایەتی بەڕێزیان بكەم وجگە لەگواستنەوەی هاوخەمی بەڕێزیان بۆ خانەوادەی حەكیم، ئەم وتارەش بەناوی جەنابیانەوە پێشكەش بەئێوەی بەڕێز دەكەم .

بەناوی خوای گەورە ومیهرەبان

لەدوای رووخانی دەسەڵاتی سەركوتكار لەساڵی 2003 دا، عیراق هەمیشە بابەتێكە بۆ لەناوبردن وتێكشكاندن وگەلەكەشمان ئامانجێكە بۆ شەهیدبوون وهەردەم ئامانجی تیرۆر وتەكفیریەكان بووە بەجیاوازی دروشمی ئەو هێزانەی لەگۆڕانكاری بارودۆخی عیراق بەرەو دیموكراسیەت زەرەرمەند بوون.

بەچاوپۆشی لەوە هەڵانەش كە لەڕێڕەوی گواستنەوەی بارودۆخی دەسەڵات وئەو ئاڵۆزیانەی هاتنە ئاراوە بەهۆی شێوازە نا حەكیمەكانی پەیڕەوكردنی سیاسەت ودەسەڵات، بەڵام ناشكرێ ئەوەی روویدا لەگەڵ پێشینە مێژووییەكانی نەبەسترێتەوە كە خۆی لەسیاسەتی پێشیلكردن وستەمكاری گشتگیردا دەبینێتەوە كە دیكتاتۆریەت پەیڕەوی دەكرد هەروەها بەتاڵكردنی ژیانی سیاسی لەو هێزە زیندوانەی كەتیایدا بوون وسەپاندنی دەسەڵاتی تاكە حزب وپەیڕەوكردنی نەگریسترین شێوازی سەركوتكاری "تەنانەت ئەگەر شەكلیش بووبێت" وسەپاندنی سیاسەتی تاكەكەسی هەژموونكار وهەبوونی پاكتاوكردنی جەستەیی وكوشتن وبەسەربازیكردنی كۆمەڵگە ودەوڵەت وبەردەوامبوونی سیاسەتی بەعەرەبكردن وبەبەعسیكردن وگۆڕینی دیموگرافیا وشێواندنی بەها ونەریتە باڵاكان.

بەڵام ئەم وەسفەش بەبێ باسكردنی ئەو سیاسەتانەی حكومەتە یەك لەدوای یەكەكانی دوای گۆرانكاری بارودۆخی عیراق هاتنە سەر حوكم راست دەرناچێت كە دەستبەرداری ئەو ئامانج وبەرنامانە بوون كە ببونە بنەمایەك بۆ گۆڕانكاری بەڵكو دووبارەكردنەوەی وێنەی شێواوی هەموو ئەو مەینەتیانەی عیراق لەسیستەمی تاك حوكمیدا بینی بەهەبوونی دەسەڵاتێكی سەركوتكار ودەستێوەردان لەكاروباری دەوڵەت ودزینی ماڵی گشتی وئیهانەكردنی ویستی گەل وهێزەكانی و ثةكخستنى دامودەزگا دیموكراسیەكانی، وئەو ئەنجامانەش ئێمەی گەیاندە بارودۆخی ئەمڕۆ:

سێیەكی وڵات بە دانیشتوان وداهاتیەوە لەبەردەستی چەند گرووپێكی تەكفیریدان بۆی نەبوو دەست لەكەڕامەتی ئێمە وەربدات ئەگەر سیاسەتێكی سەركێشیكار گەندەڵی بێ بەهای نیشتیمانی نەبوایە، بەهەبوونی گەنجینەیەكی بەتاڵ كە كورتهێنانەكەی گەورەترین گرفت بوو بۆ ئەم وڵاتە كە دزیەكی ئاشكرا ی ماڵی گشتی دەستوەردانی ئاشكرای ئەم ماڵە گشتیەی تیادا بەدی دەكرا.

خوشك وبرایان..

لاواندنەوە وماتەمگێڕان بۆ سەركردەیەكی پایەبەرزی نیشتیمانی، بەبێ باسكردنی بارودۆخی وێرانی ئەمڕۆی وڵات بەهەموو بەشەكانیەوە وبەبێ تیشك خستنەسەر كارەساتی گەلە ستەمدیدەكەمان وبەبێ كاركردن بۆ دۆزینەوەی چارەسەری بەپشت بەستن بە ویستی نیشتیمانی وشكاندنی كەلەپچەی بێ دەنگی وگێڕانەوەی ئیعتیبار بۆ بەها نیشتیمانی ومرۆیی وئایینیەكان كە ژمارەیەكی زۆری رۆڵەی بێتاوانی ئەم عیراقە بۆی شەهید دەبن، راست نیە وتەواو نیە.

ئایا شەهید محەمەد باقر حەكیم وخوالێخۆشبوو عەبدولعەزیز حەكیم وهەر كەسێك كە بووە قوربانی تیرۆری بێ باوەڕی كافر، لەو بارودۆخەی ئێستا بێ دەنگ دەبوون ئەگەر لەژیاندا بوانە؟ ئایا شەهید دەتوانێ بەحەساوەیی لەدوایین مەنزڵگای خۆیدا بخەوێت لەوكاتەی گەلەكەی لەگەورتەرین كارەساتدایە؟

ساتی شەهیدبوونی ئایەتولڵا محەمەد باقر حەكیم لەو كاتەی كە میحرابی جێدەهێشت لەشوێنێكی نزیك لە مەرقەدی ئیمام عەلی كوڕی ئەبی تاڵب، ڕێڕەوی ڕووداوەكان بەرەو ئاراستەیەكی دیكە گۆڕدرا لەبەرەنگاربوونەوەی تیرۆری تەكفیری، چونكە جورئەت بەخۆدان بۆ نزیكبوونەوە لەو شوێنە پیرۆزە پڕ لەئیمانە وهێمای مرۆڤایەتی كە هەمیشە لایەنگیری دادپەروەری بووە، هێمایەكی زیندووی نەگریسە بۆ ئاشكراكردنی ناسنامەی بكوژ، ناسنامەیەكی حاشاكەرە لەئاین وئیسلام كە ئەوانیش لێی بێبەرین.

ئەو ساتەی ئەو كارەساتەی شەهیدبوونی شەهیدی میحرابی تۆماركرد، ساتی لەدەستدانی یەكێك بوو لە رۆڵەكانی عیراقی خوێناوی دیلی تیرۆر وشكستی سیاسی وخۆدزینەوە لە بەڵێنی ملكەچبوون بۆ ئیرادەی عیراقیان ولادانی زوڵم وزۆرداری لەسەریان.

بێگومان كەس تا كۆتایی ناژیت ونەمری تەنها سیفەتێكی بەرزی مرۆییە خۆی لە كەسانێكدا دەبینێتەوە كە كارێكی وا دەكەن كۆمەڵگا بخەنە سەر رێڕەوێكی پێشكەوتووتر ولەوانەشە كەسی نەمر ببێتە خاوەنی پێگەیەكی گەورەی مرۆیی بەوپێیەی ئاسەوارێكی گرنگ لە رێڕەوی مرۆڤایەتیدا بەجێدەهێڵێت وئاسۆیەكی فراوان لەرێگای پێشكەوتن ودەوڵەمەندی رووحی ومادیدا دەكاتەوە وئاستی تازە لەپێشكەوتنی شارستانیدا دەدۆزێتەوە.

شەهیدبوون لەخۆیدا خۆ نەویستیە ولەدەستدانی كەسانێكە بە گەورەترین شێوەی قوربانیدانە ولەمردنی ئاسایی بەرزترە چونكە قوربانیدانە بەژیان وبەردەوامبوونی ئەو نەمریەش بەهایەكی گەورەیە وزۆر لەباسكردنی ئاسایی ودەستكەوت هەڵدەگرێت جا كاریگەریەكەی هەر چۆنێك بێت.
قوربانیدان بەژیان بەوپەڕی ویست وهۆشیاریەوە، واتاكەی لەفاكتەرە ئیجابیەكەی دایە كە بەرەنگاربوونەوەی زوڵم وزۆرداریە ورەتكردنەوەی دەرهێنانیەتی لە واتا سەرەكیەكەی وەكو خوڵقێنەری بەهای مرۆیی بەرز وپێشخستنی.

ئەو عیراقەی چاوەڕوانی ئێستایەكی باش ودابینكردنی ژیانێكی خۆشگوزەران ودووبارە بونیادنانەوەی دەوڵەتی دیموكراتی ویاسایی كە ئازادی ودادپەروەری كۆمەڵایەتی ویەكسانی تیادا بەرقەرار بێت لەسەر بنەمای هاوڵاتیبوون ویەكسانی دەرفەت.. ئەو عیراقە بووە ئامانجێك بۆ هێزە تاریكی پەرستەكان وهەموو تیرۆریستان بەهەموو رەنگ وجۆرەكانیانەوە. عیراقیان بەبێ هەڵاوێركردن هەریەكەو لەپێگەی نیشتیمانی خۆیەوە بوونە بابەتێك بۆ قوربانی وشەهیدبوون وهەموو هاوڵاتیەك لەهەر شوێنێك بێت بووە ئامانجی كوشتنی بەخۆڕایی بەبۆمبڕێژكردن وقەتاندنەوە و كةوتنة بةر هيَرشى وةحشيطةرانةى تیرۆریستان بەبێ ئەوەی ژن ومنداڵ وپیر ونەخۆش، مزگەوت وكلێسا وشوێنی پەرستن ومەزارە پیرۆزەكان لەم كارانە دوور بن.

ئایا دەتوانین ئێمەش بگەینە ئاستی قوربانیدانی هەردوو سەدری شەهید وشەهید محەمەد باقر ئەلحەكیم ولەدەستدانی برای عەبدولعەزیز حەكیم وهەموو شەهیدانی عیراق وكوردستان وهەڵەبجە ببین لەهەر بستێكیدا؟ جا لەهێڵەكانی بەرگری وبەرەنگاربوونەوە لەگەڵ داعش وتیرۆر یانیش لەهەر شوێنێكدا بێت، لەبارودۆخێكدا كە تاكی عیراقی لەریزی هێزی چەكداری عیراقی یانیش پێشمەرگە یانیش لەریزەكانی حەشدی شەعبیدایە یانیش لەریزی عەشیرەتەكان وهەر پێكهاتەیەكی نیشتیمانی دابێت.

ئایا دەتوانین ئەمانەتی پەیامی شەهید بپارێزین بەبێ ئەوەی بەرەنگاری بارودۆخی ئەمڕۆ ببینەوە یانیش چاوپۆشی لەبەرپرسیاری سەرەكی بارودۆخی ئێستامان بكەین؟

ئەمڕۆ دووشەممە 27ـی 4ـی 2015 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە موهەنەد شەداد بەڕێوەبەری كاروباری كونسوڵگەریی شانشینی ئۆردۆن لە هەولێر كرد.

لە دیدارەكەدا كە بە مەبەستی گەیاندنی نامەی جەلالەتی پاشای ئۆردۆن بە سەرۆك بارزانی ساز درابوو، بەڕێوەبەری كاروباری كونسوڵەریی شانشینی ئۆردۆن لە هەولێر سڵاوی جەلالەتی شا عەبدوللای پاشای ئۆردۆنی بە سەرۆك بارزانی گەیاند و ئاماژەی بەوەدا كە پاشا و گەلی ئۆردۆن پێزانینێكی زۆریان بۆ كوردستان و ئازایەتی و قوربانیدانی پێشمەرگە هەیە لە دژی تیرۆریستان و هاوخەمی و سەرەخۆشیی پاشای ئۆردۆنی بە سەرۆك بارزانی و كەسوكار و خانەوادەی پێشمەرگە شەهیدەكان ڕاگەیاند و ئەوەیشی خستەڕوو كە هەڵوێستی سەرۆك بارزانی لە بەرانبەر تیرۆر و ئامادەبوونی لە بەرەكانی شەڕ بۆ گەلی ئۆردۆن و ناوچەكە مانایەكی زۆری هەیە و هیوایشی خواست كۆتایی بە ئازار و مەینەتییەكانی گەلی كوردستان بێت و ڕایشیگەیاند گەلی ئۆردۆن بۆ دژایەتیكردنی تیرۆر لە تەك گەلی كوردستان وەستاوە.

لە بەرانبەردا سەرۆك بارزانی سوپاسی ڕۆڵ و هاوسۆزیی پادشا و گەلی ئۆردۆنی كرد و وێڕای ئاماژەدان بە پەیوەندییە مێژووییەكانی نێوان گەلی كوردستان و ئۆردۆن جەختی لە پەرەپێدانی پەیوەندیی هەردوو لا كردەوە و هەروەها باسی لە هەڕەشە و كردەوە قێزەوەنەكانی تیرۆریستان كرد و شەهیدكردنی فڕۆكەوانی ئۆردۆنی بە نموونە هێنایەوە كە هەموو گەلی كوردستانیش بەم ڕووداوە خەمبار بوون.

سەرۆك بارزانی باسی تاوان و پەلامارەكانی تیرۆریستانی كرد بۆ سەر كوردستان و ئاماژەی بەوەدا كە تیرۆریستان شەڕیان بەسەر خەڵكی كوردستاندا سەپاند بەڵام بە خۆڕاگری و قارەمانێتیی پێشمەرگە ئێستا دەستپێشخەری لەدەستی هێزی پێشمەرگەیە و تیرۆریستان تووشی شكستی گەورە هاتوون.

جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێم و  باڵیۆزی فەرەنسا لە عیراق، هاوڕابوون کە بۆ باشترکردنی لایەنی ئابوری و سیاسی و سەربازیی، هەرێم و ناوچەکە پێویستیان بە پلانی تۆکمە هەیە.

لە کۆبوونەوەی نێوان بەرێز قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان و مارک بێرتی باڵیۆزی فەرەنسا لەعیراق و ئاڵان گێبرات کونسوڵی فەرەنسا لە هەرێمی کوردستان، باس لە هەماهەنگی و پەیوەندییەکانی نێوان هەرێمی کوردستان و وڵاتی فەرەنسا و  بارودۆخی سەربازی و سیاسی و ئابوری هەرێمی کوردستان و ناوچەکە کرا.

لە بەشێکی قسەکانیدا باڵیۆزی فەرەنسا لەعیراق ووتی: تیرۆریستانی داعش تەنها بۆ کوردستان هەڕەشە نین، بەڵکو بۆ ئێمەو بۆ هەموو جیهان هەڕەشەن، بۆیە دۆخەکە پێویستی بە هەماهەنگی نێودەوڵەتی هەیە. 

لە دیدارێکدا کە فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندییەکانی دەرەوەی هەرێمی کوردستان تیایدا ئامادەبوو، گفتوگۆ لەبارەی چۆنێتی بەرەنگاربوونەوەو ئاستەنگییەکانی ئەم قۆناغە کرا.

هەر لەو کۆبوونەوەیەدا کە ئەمڕۆ لە تەلاری ئەنجومەنی وەزیران بەرێوەچوو، جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان، ووتی: هەموولا دڵخۆشیین بە پەیامی سیاسی و پشتگیرییە سەربازیی و مرۆییەکانی وڵاتی فەرەنسا و هەروەها رایگەیاند: بۆ پێکەوە ژیانێکی دروست و دەربازبوون لە قەیرانەکان، عیراق پێویستی بە مۆدێلێکی سیاسی نوێ هەیە.

لە تەوەرێکی تری قسەکانیدا قوباد تاڵەبانی ووتی: لە بەرەنگاربوونەوەی تیرۆریستاندا، هەموو وڵاتان پێمان دەڵێن دەستتان خۆش بێت، بەڵام هەرێمەکەمان تەنها پێویستی بە قسەی خۆش نیە،  پێویستمان بە هاوکاری پەلە و بەردەوام  هەیە، بەتایبەتی لە بوارەکانی ئابوری و مرۆڤایەتییدا.

هەر لە کۆبونەوەکەدا، هەردوولا هاوڕابوون کە لە ئێستادا بۆ رووبەرووبوونەوەی زیاتری تیرۆریستان، پێویستمان بە پلانی تۆکمە هەیە بۆئەوەی لایەنی ئابوری و سیاسی و سەربازی باشتر بکرێت و تەواوی ئەو جەنگە دەرونییانە کۆنترۆڵ بکرێت، کە بەردەوام ئاراستە دەکرێن.

سەرلەبەیانیی ئەمڕۆ سێشەممە 2015/4/21 بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە بەڕێز دیێتێر لاملێ كونسلی گشتیی ئەڵمانیا لە هەرێمی كوردستان كرد.

لە دیدارێكدا كونسلی گشتیی ئەڵمانیا سوپاس و پێزانینی خۆی بۆ ئەو پێشوازییە گەرمەی لە شاندی پەرلەمانی ئەڵمانیا كرا دەربڕی كە هەفتەی ڕابردوو سەردانی هەرێمی كوردستانیان كردبوو، هەروەها پشتگیریی حكوومەتی وڵاتەكەی بۆ هەرێم و بەردەوامیی پشتگیریی سەربازی بۆ پێشمەرگە و پێشكەشكردنی یارمەتیی زیاتر لە هەموو ڕوویه‌كەوە، دووپات كرده‌وه‌. ئاماژەی بەوەش كرد هێڵی ئاسمانیی لۆفت هانزا كە ماوەیەك له‌مه‌وبه‌ر گەشتەكانی بۆ هەولێر ڕاگرتبوو، دەست بە گەشتەكانی دەكاتەوە.

هه‌روه‌ها پرسە و سەرەخۆشی و هاوخەمی بۆ كەسوكاری شەهید و قوربانیانی تەقینەوە تیرۆریستییەكەی هەفتەی ڕابردووی شارۆچكەی عەنكاوە ده‌ربڕى و دەستخۆشی لە حكوومەت و هێزەكانی ئاسایشی هەرێم كرد كە لە كاتێكی زۆر نزیكدا ئەنجامدەرانی ئەو تاوانە تیرۆریستییەیان دەستگیر كردووە. سوپاس و پێزانینى پێشكەش به‌ حكوومەتی هەرێم و لایه‌نه‌ په‌یوه‌نداره‌كانیش كرد بۆ ئەو پشتگیرییەی كە لە قوتابخانەى ئەڵمانى لە هه‌ولێر دەكرێت.

لای خۆیەوە بەڕێز سەرۆك وەزیران سوپاس و پێزانینی بۆ یارمەتی و پشتگیرییەكانی ئەڵمانیا بۆ حكوومەت و خەڵكی هەرێمی كوردستان دەربڕی و داوای كرد كە یارمەتییەكان لە ڕووی سەربازی و مەشق و مرۆییەوە بەردەوام بن و سوپاسی حكوومەتی ئەڵمانیای كرد بۆ سەردانی بەردەوامی شاندە باڵاكانیان بۆ هه‌رێمى كوردستان، بەتایبەتی شاندی ئەم دواییەی پەرلەمانی ئەڵمانیا كە سەردانی هەرێمی كوردستانیان كردبوو.

هەروەها دەستپێكردنەوەی گەشتەكانی هێڵی ئاسمانیی لۆفت هانزاى بۆ هەولێر به‌ جێگەی دڵخۆشی له‌ قه‌ڵه‌م دا و جەختی لەوەش كردەوە كە حكوومەتی هەرێم لە پشتگیریكردنی قوتابخانه‌ى ئەڵمانى له‌ هه‌ولێر بەردەوام ده‌بێت و كار و سەلامەتییان پارێزراوه‌.

بەڕێز سەرۆك وەزیران باسی لە ڕەوشی هەرێمی كوردستان و عێراقیش كرد و ئاماژەی بەوە دا كە هەوڵی بەردەوام لە ئارادان بۆ باشتركردنی ئەو پەیوەندییانە و ڕوونى كردەوە كە هەناردەی نەوت لە ئێستادا لە ئاستی پێویستدایە و هەوڵ دەدرێت زیاتر بكرێت و ئه‌و گرفتانه‌ى لەمبارەیەوە لە نێوان هەولێر و بەغدادا هەن، چارەسەر بكرێن.

لە تەوەرێكی دیكەی دیدارەكەدا باس لە بارودۆخی گشتیی ئابووریی هەرێمی كوردستان و گرفتەكان و دوا پێشهاتەكانی بەرەی شەڕی دژی تیرۆر كرا و ئاماژە بەوە درا كە هێزی پێشمەرگە لە سەركەوتنەكانی به‌سه‌ر تیرۆریستانی داعشدا بەردەوامە و نەبەردانە بەرگری لە هەموو پێكهاتە نەتەوەیی و ئاینییەكانی هەرێمی كوردستان و هەموو جیهانی ئازاد دەكات و ڕۆژانە تیرۆر دووچاری شكستی گەورە دەكاتەوە، كە ئەمەش بووەتە جێگەی ڕێز و پێزانینی كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بە شێوەیەكی گشتی.

پاشنیوەڕۆی ئەمڕۆ چوارشەممە 2015/4/22 بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە بەڕێز سەردار قاسمی ڕەزایی فەرماندەی گشتیی هێزەكانی پاسەوانیی سنووری كۆماری ئیسلامیی ئێران و شاندێكی باڵای سەربازیی یاوەری كرد، كە لە فەرماندەكانی پاسەوانانی خاڵە سنوورییەكانی ئێران و هەریەك لە لیوا عەبدولكەریم فەرماندەی گشتیی پاسەوانانی سنووری عێراق و لیوا شێركۆ فەرماندەی پاسەوانانی سنووری هەرێمی كوردستان، پێكهاتبوو.

لە دیدارێكدا شاندی میوان سوپاس و پێزانین و دڵخۆشیی خۆیان بۆ دیداری به‌ڕێز سەرۆك وەزیران دەربڕی و دواتر زانیاری پێویستیان ده‌رباره‌ی دۆخی خاڵە سنوورییەكانی نێوان عێراق و ئێران بەگشتی و سنووری نێوان هەرێمی كوردستان و كۆماری ئیسلامیی ئێران به‌تایبه‌تی دایە بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێم، هەروەها باسیان لە پەیوەندییەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و كۆماری ئیسلامی و زیاتر بەهێزكردن و توندوتۆڵكردنی ئەو پەیوەندیینكان كرد، بەتایبەتی لە ڕووی زیاتر پاراستنی سنوورەكانی نێوان هەردوولاوه‌.

لای خۆیەوە بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سوپاسی ئەو سەردانەی شاندی باڵای فەرماندەییی پاسەوانیی سنووری كۆماری ئیسلامیی ئێران كرد و باسی لە پەیوەندییە دێرین و تۆكمەكانی نێوان ئێران و هەرێمی كوردستان كرد و بە پەیوەندییەكی ئەرێنی و باشی وەسف كرد، جەختیشی لەسەر زیاتر بەهێزكردنی ئەو پەیوەندییانە كردەوە، بەتایبەتی لە ڕووی تۆكمەكردنی ئاسایشی خاڵە سنوورییەكانی نێوان هەردوولاوه‌ و ڕێگریكردن لە هەر حاڵەتێكی نەخوازراو كە لە سنوورەكان دروست ببێت، بۆ ئەم مەبەستەش پشتگیریی تەواوی حكوومەتی هەرێمی كوردستانی بۆ شاندی میوان دەربڕی.

بە نوێنەرایەتی بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆکی هەرێمی کوردستان و بە داوەتێکی فەرمیی  وڵاتی تورکیا، ئەمڕۆ هەینی 24-2-2015 بەڕێز  نێچیرڤان بارزانی سەرۆک وەزیرانی هەرێمی كوردستان و شاندێكی یاوەری، لەگەڵ سەرۆك و شاندە فەرمییەکانی شەست وڵاتی دیكەی جیهان و بە ئامادەبوونی ڕەجەب تەییب ئەردۆغان  سەرۆک كۆمار و بەرپرسە باڵاکانی دەوڵەتی توركیا و  چەندین کەسایەتیی ناودار، بەشدارییان لە ڕێوڕەسمی یادکردنەوەی  سەد ساڵەی شەڕی چەنەقەڵادا لە شاری ئیستامبوڵ کرد.

جەنگی چەنەقەڵا لە 23ی نیسانی ساڵی 1915 و لە میانەی جەنگی جیهانیی یەکەمدا لە نێوان سوپای دەوڵەتی عوسمانی و هێزەكانی هاوپەیمانەكان لە گەرووی چەنەقەڵا ڕوویداوە و پەیامی ئەم  یادکردنەوەیەش  خواست و هەوڵدانی گەلانی ناوچەکە و جیهان بۆ ئاشتی و پێکەوەژیان و  ڕێگریكردن لە دووبارەبوونەوەی جەنگە کارەساتهێنەکان بووە.