دوێنێ سه‌رۆكی فره‌نسا، فره‌نسوا هۆلاند، له كۆشكی ئه‌لیزێ له پاریس پێشوازی له‌شاندێكی باڵای وه‌زاره‌تی كاروباری پێشمه‌رگه‌ی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستانی كرد، كه به سه‌رۆكایه‌تی وه‌زیری پێشمه‌رگه، مسته‌فا سه‌ید قادر بوو به یاوه‌ری ژماره‌یه‌ك فه‌رمانده‌ی مه‌یدانی به‌ره‌كانی جه‌نگ و به‌رپرسانی وه‌زاره‌ت.
مه‌به‌ستی سه‌ره‌كی زیاره‌تی شاندی كوردی بریتی بوو له داواكردنی چه‌ك وته‌قه‌مه‌نی و هاوكاریی سه‌ربازی زیاتر له فره‌نسا، به‌تایبه‌تی چه‌كی قورستر له‌وه‌ی ئستا به‌ده‌ستی ده‌گات و زیادكردنی ئاستی مه‌شقكردن به هێزه‌كانی پێشمه‌رگه.
دوای روونكردنه‌وه‌ی بارودۆخی ئه‌مڕۆی به‌ره‌كانی شه‌ڕ دژ به رێكخراوی تێرۆریستی ده‌وله‌تی ئیسلامی، ناسراو به داعش، بۆ لایه‌نی فره‌نسی، وه‌زیری پێشمه‌رگه ووتی، ”ئێمه پێویستیمان به چه‌كی پێشكه‌وتوو هه‌یه بۆ ئه‌وه‌ی بتوانین ئه‌و دووژمنه‌ی له‌ناوببه‌ین كه له مانگی كانونی دووه‌می ئه‌م ساڵ چه‌ندین هاوڵاتی فره‌نسی له پاریس كوشت و به شێوه‌یه‌كی دڕندانه هاوڵاتیانی ئێمه‌یان كوشتووه‌و مه‌ترسین له‌سه‌ر ئێمه‌و هه‌موو جیهان.“
شایانی باسه كه جگه له سه‌رۆكی فره‌نسی، وه‌زیری به‌رگری، ژان ئیڤ لودریان وسوپاسالاری تایبه‌تیسه‌رۆكی فره‌نسی، جه‌نه‌رال پوژاس و ژماره‌یه‌ك له راوێژكارانی سه‌رۆكایه‌تی ئاماده‌بوون له كۆبوونه‌وه‌كه.
سه‌رۆكی فره‌نسا تێگه‌یشتنی خۆی ده‌ربڕی بۆ پێویستی پێشمه‌رگه به چه‌ك وته‌قه‌مه‌نی پێشكه‌وتووتر وبه‌ڵێنی ئه‌وه‌ی دا كه هه‌وڵێكی زۆر بدات بۆ جێبه‌جكردنی داواكارییه‌كانیان.
دوای گوێ گرتن له پێداویستییه‌كانی شاندی وه‌زاره‌تی كاروباری پێشمه‌رگه، فرانسوا هۆلاند ووتی، “پێده‌چێت كه بارودۆ‌خه‌كه په‌له بێت وداوا له وه‌زیری به‌رگریده‌كه‌م كه دیراسه‌تی داواكاریه‌كان بكات بۆ ئه‌وه‌ی بزانین چۆن به زوویی ئه‌و كاره جێبه‌جێبكه‌ین”. هه‌روه‌ها رایگه‌یاند كه وه‌زیری به‌رگری فره‌نسا دوای چه‌ند هه‌فته‌یه‌كی تر سه‌ردانی هه‌رێمی كوردستان ده‌كات.
ئه‌م چاوپێكه‌وتنه‌ی شاندی سه‌ربازی هه‌رێمی كوردستان له‌گه‌ڵ سه‌رۆكی فره‌نسی ده‌ستپێشخه‌ری فه‌یله‌سوف ونووسه‌ری فره‌نسی، بێرنارد هێنری لێڤی بوو كه له مانگی شوباتی رابردوو سه‌ردانی به‌ره‌كانی شه‌ڕی كرد وبه‌ڵێنیدا كه له‌گه‌ڵ به‌رزترین ده‌سه‌ڵاتی ووڵاته‌كه‌ی قسه‌بكات بۆ به‌ده‌ستهێنانی یارمه‌تی سه‌ربازی زیاتر بۆ هێزی پێشمه‌رگه‌ی كوردستان.
دوای كۆبوونه‌وه‌ی شاندی كوردی له‌گه‌ڵ سه‌رۆكی فره‌نسا، له كۆبونه‌وه‌یه‌كی فراوان له‌گه‌ڵ ژماره‌یه‌ك له كه‌سایه‌تی ناسراوی فره‌نسی ودۆستانی كوردستان و نوسه‌رو رۆشنبیرانی فره‌نسی و كۆمه‌ڵگه‌ی كوردی له فره‌نسا، وه‌زیری پێشمه‌رگه وبه‌رپرسه سه‌ربازییه‌كان، پوخته‌یه‌كیان ده‌رباره‌ی زیاره‌ته‌كه‌یان و بارودۆخی ئیمرۆی جه‌نگ دژی تێرۆریزم پێشكه‌ش به ئاماده‌بووانكرد.
پێشتریش، سیمینارێك بۆ وه‌زیری كاروباری پێشمه‌رگه ئاماده‌كرا له نوێنه‌رایه‌تی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان بۆ شرۆڤه‌كاران وپسپۆرانی په‌یمانگه‌ی فره‌نسی بۆ په‌یوه‌ندییه‌كانی نێوده‌وڵه‌تی، كه یه‌ك له ناوه‌نده گرنگه‌كانی شرۆڤه‌یه ده‌رباره‌ی په‌یوه‌ندییه‌كانی نێوده‌وڵه‌تی له فره‌نسا.
هه‌ر هه‌مان رۆژی چاوپێكه‌وتنی له‌گه‌ڵ سه‌رۆكی فره‌نسا، شاندی وه‌زاره‌تی كاروباری پێشمه‌رگه سه‌ردانی په‌یمانگای خوێندنی باڵا بۆ به‌رگری نیشتمانی كرد كه یه‌ك له گه‌وره‌ترین ناوه‌ندی خوندنی پیشه‌ی سه‌ربازییه له فره‌نسا و ئه‌فسه‌ری پله به‌رز لێیدا ئاماده‌ده‌كرێت. شاندی پێشمه‌رگه‌ی هه‌رێمی كوردستان له‌لایه‌ن سه‌رۆكی په‌یمانگه پێشوازی لێكرا و له‌و نووسینگه‌یه كۆبوونه‌وه كه ناپلیۆن بۆنابارت و مارشال ژۆفر، كه فه‌رمانده‌ی گشتی هه‌موو هێزه‌كانی هاوپه‌یمانان بوو له جه‌نگی جیهانی یه‌كه‌مدا، كاریان لێكردبوو.
له دوا رۆژی زیاره‌ته‌كه‌ی، شاندی وه‌زاره‌تی كاروباری پێشمه‌رگه له‌گه‌ڵ گروپی لێكۆڵینه‌وه ده‌رباره‌ی هه‌رێمی كوردستان له په‌رله‌مانی فره‌نسی كۆبۆوه، كه له لایه‌ن پیێر لولوش سه‌رۆكایه‌تی لێده‌كرێت، كه كۆنه وه‌زیری فره‌نساو به‌رپرسی په‌یوه‌ندیه‌كانی ده‌ره‌وه‌ی حزبی ئۆپۆزیسیۆنی ده‌سته‌راسته كه نیكۆلا ساركۆزی سه‌رۆكایه‌تی ده‌كات. له كۆبوونه‌وه‌كه‌دا، وه‌زیری پێشمه‌رگه پوخته‌یه‌كی ده‌رباره‌ی بارودۆخی سیاسی وسه‌ربازی هه‌رێمی كوردستان پێشكه‌شكرد، به‌تایبه‌تی بارودۆخی به‌ره‌كانی شه‌ڕ دژ به داعش. پیێر لولوش جه‌ختی له‌وه كرد كه وه‌ك سه‌رۆكی گروپه‌كه‌و وه‌ك ئۆپۆزیسیۆنی فره‌نسی پشتیوانی له هه‌رێمی كوردستان ده‌كه‌ن له شه‌ریان دژ به تێرۆریزم.
شایانی باسه كه شاندی سه‌ربازی هه‌رێمی كوردستان بۆ فره‌نسا هه‌روه‌ها پێكهاتبوو له لیواء سیروان بارزانی، فه‌رمانده‌ی میحوه‌ری ٦، لیواء عه‌زیز وه‌یسی، فه‌رمانده‌ی هێزی زێره‌ڤانی، عه‌مید روكن سالار ابراهیم صابر، جیگری به‌ڕێوه‌به‌ری بنكه‌ی ئۆپه‌راسێۆنی هاوبه‌ش، عه‌مید روكن هه‌ژار عمر هه‌ژار، به‌ڕێوه‌به‌ری هه‌ماهه‌نگی و په‌یوه‌ندیه‌كان له وه‌زاره‌تی كاروباری پێشمه‌رگه، عه‌مید روكن به‌ختیار محه‌مه‌د صدیق، فه‌رمانده‌ی لیوای 16، وه‌زاره‌تی پێشمه‌رگه.
وەزیری پێشمەرگەی حكومەتی هەرێمی كوردستان ستایشی رۆڵی فەرەنسای كرد بۆ پاڵپشتیكردنی هێزی پێشمەرگە وسەردانی ئەم دواییەی شاندی وەزارەتەكەی بۆ فەرەنسا ودیداریان لەگەڵ سەرۆكی ئەم وڵاتە وكاربەدەستانی بەسەركەوتوو وبەرهەمدار وەسفكرد.
مستەفا سەید قادر، وەزیری پێشمەرگە لە دیمانەیەكی تایبەت لەگەڵ ماڵپەڕی حكومەتی هەرێمی كوردستان، ئاماژەی بەوەدا كه پاڵپشتی ئەم وڵاتە بۆ هەرێمی كوردستان گرنگی خۆی هەیە له‌و كاته‌ی كە هێزی پێشمەرگە لەدژی هێزێكی تێرۆریستی نێودەوڵەتی دەجەنگێ كە هەڕەشە لەهەموو جیهان دەكات وبە ئه‌ركی هەموو وڵاتانی زانی پاڵپشتی پێشمەرگە بكەن.
فەرەنسا بەڵێنی پشتیوانی زیاتری پێداوین
وەزیری پێشمەرگە ئاماژەی بەوەدا كه شاندی وەزارەتەكەیان، كە لەسەر ئاستی وەزیر وبەرپرس وفەرماندە مەیدانیەكانی بەرەكانی شەڕ بوو، لەمیانەی دیدارەكانیدا توانی ڕونیەكی باش بە لایەنی فەرەنسی بدات لەبارەی هەلومەرجی شەڕ وبەرەكانی شەڕ وگوتی، فەرەنسا كە تا ئێستا بە چەك وتەقەمەنی وناردنی راوێژكاری سەربازی لەو شەڕەدا پشتیوانی پێشمەرگەی کردووە، بەڵێنی زیاتری پێداین وئێمەش داوای پاڵپشتی زیاترمان لێكردن، چونكە شەڕەكە قورسە وناهاوسەنگە وبەردەوامە.
هاوكات ئەوەشی خستەڕوو كە بێرنارد هێنری لێڤی كە فەیلەسوف ونووسەرێکی بەناوبانگی فەرەنسایە دوای سەردانی بۆ هەرێمی كوردستان لە مانگی شوباتی رابردوو، پوختەیەکی لەبارەی بارودۆخی كوردستانەوە وگرنگی یارمەتیدانی زیاتری هێزی پێشمەرگە پێشكەشکرد بە سەرۆکی فەرەنسی، فرانسوا هۆلاند. ئەم دەستپێشخەرییە بوو بە بناغەیەك بۆ ئەو دیدارەی لە فەرەنسا لەگەڵ سەرۆک وبەرپرسانی باڵای سیاسی وسەربازیدا كرا.
رۆڵی ئەڵمانیا ووڵاتانی تر
مستەفا سەید قادر تیشكی خستە سەر ئەم راستییەی کە ئەڵمانیاش رۆڵی هەبوور لەیارمەتیدان وپاڵپشتیكردنی پێشمەرگە، بەتایبەتی بەپێدانی چەكی میلان كە رۆڵێكی زۆر گەورەی لە لەناوبردنی تیرۆریستان هەبوو، وە هەروەها بە مەشقپێكردنی پێشمەرگە وسەردانی وەزیری بەرگری وچەندین شاندی ئەم وڵاتە بۆ هەرێم. ئەمەش جگە لەبەشداریكردنی هەرێمی كوردستان لەكۆنفڕانسی باڵای ئاسایشی نێودەوڵەتی بەسەرۆكایەتی بەڕێز مسعود بارزانی، سەرۆكی هەرێمی كوردستان، کە لە میونیخ سازکرا. لەم بارەیەوە گوتی، بێگومان ئەڵمانیاش لەو بارودۆخەدا گرنگی خۆی هەیە وئەوانیش چەندینجار وەڵامی ئەرێنی داواكاریەكانی ئێمەیان داوە وپێشبینیش دەكەین ئەلمانیا ووڵاتانی دیكەش شاندی وەزارەتی پێشمەرگە داوەت بكەن وئەوانیش شاندی خۆیان بنێرن بۆ زیاتر پشتیوانیكردنی پێشمەرگە.
نەوەد وپێنج لە سەدی خاكى ژێر دەستی داعش ئازادكراوە
وەزیری پێشمەرگە ئاماژەی بەوەدا کە ئێستا زیاتر لە 95 لەسەدی ئەو خاكەی کوردستان کە لەژێردەستی داعشدا بووە كەوتۆتەوە ژێر دەستی پێشمەرگە ومەترسی داعش دوور كەوتۆتەوە. بەڵام ئەمەش واتای ئەوە نیە كە مەترسی ئەو تیرۆریستانە بەسەر هەرێمی كوردستاندا نەماوە.
دەربارەی ئەرك وكاری وزارەت، بەتایبەتی لەو بارودۆخەی ئێستا كە هەرێمی كوردستان لەشەڕدایە بەرامبەر تیرۆریستانی داعش، وەزیری پێشمەرگە گوتی: هێزەكانی پێشمەرگە وئاسایشی ناوخۆ بەپۆلیس وئاسایشەوە وخەڵكی خۆبەخش وپێشمەرگەی خانەنشین وهەردوو یەكەی 70 و 80 هەموویان لەژێر یەك چەتر ویەك فەرماندەییدان كە فەرماندەی گشتی هێزە چەكدارەكان سەرپەرشتی دەكات كە ئەویش جەنابی سەرۆكی هەرێمە. بۆیە هەر هێزێك لەدەرەوەی ئەم چوارچێوەیەدا بێت، بەپێی سیاسەتی حكومەتی هەرێم وسیاسەتی گشتی هەرێمی كوردستان رێگەی پێنادرێت، جا لەهەر چ هێز ولایەنێك بێت.
لەماوەی رابردوودا پلانێكمان هەبوو برایانی ئێزدی ومەسیحی وكاكەیی وتوركمان وشەبەكیش كە ویستیوویانە وەكو پێشمەرگە یان لەپاراستنی ناوچەكانیان بەشداری بكەن هەر لەچوارچێوەی ئێمەدا بووە ویەكەی تایبەتمان بۆ كردوون ولەلایەن ئێمەشەوە مەشقیان پێكراوە وپێداویستیشیان بۆ دابینكراوە ونێردراونەتە بەرەكانی شەڕ.دووپاتیشیكردەوە هەرێمی كوردستان پێویستی بەهیچ هێزێكی دیكە نیە.
رێكخستنەوەی هێزەكانی پێشمەرگە
رێكخستنەوەی هێزی پێشمەرگە كە خاڵێكی گرنگی نێو كارنامەی كابینەی هەشتەمی حكومەتی هەرێم بوو هەروەها یەكخستنی هەموو ئەو یەكە وهێزانەی ناوی پێشمەرگەیان هەڵگرتووە، وەك وەزیر ئاماژەی پێدا، كار وئەركێكی دیكەی گرنگی سەرشانی وەزارەتە بەوەی كە هێزی چەكداری كوردستان لەچوارچێوەی حزبی وسیاسی بێتە دەرەوە وببێتە هێزێكی حكومی ونیشتیمانی وهەر تاكێكی سەر بەو هێزە لەهەر چ حزب ولایەن ونەتەوە وئایینێك بێت بۆی هەبێت بگاتە بەرزترین ئاستی پلەبەندی سەربازی وهەر كار وئەركێك وەربگرێت بەپێی توانا ولێ وەشاوەیی لەسەر بنەمای هاوڵاتیبوون.
بەپێی وتەی وەزیری پێشمەرگە، شەڕی داعش رێگر بوو لەوەی پرسی یەكخستنەوەی پێشمەرگە دوا بكەوێت، بەڵام هەنگاوی بچووكیش نراون وبەپێویستیشی زانی بەزووترین كات ئەم كارە بكرێت ولەو بارودۆخەدا یەكبوونی هێزێکی نیشتیمانی بەپێویستیەكی گرنگ زانی، بەتایبەتی بۆ بەرەنگاربوونەوەی مەترسیەكان وقۆستنەوەی دەرفەتی پاڵپشتی نێودەوڵەتی بەهەبوونی یەك گوتاری سیاسی نیشتیمانی بەوەلانانی هەموو جیاوازیە حزبی وئایینی ونەتەوەییەکان.
مستەفا سەید قادر رەتیكردەوە "هیچ لایەنێكی سیاسی لەبەردەم یەكگرتنەوەی پێشمەرگە ورێكخستنی هێزەكانی راستەوخۆ رێگری نیشاندابێت یان تەگەرەی دروست کردبێت." هەبوونی لێدوانی جیاجیای بە هەڵوێستی تاكە كەسی لەقەڵەمدا.
دڵنیاکردنەوەی هاوڵاتیان
لەبارەی بارودۆخی بەرەكانی شەڕیش وەزیری پێشمەرگە ئاماژەی بەوەدا كە رۆژانە داعش پەلاماری پێگە وسەنگەرەكانی پێشمەرگە دەدات وهێزەكانی پێشمەرگەش بەرپەرچیان دەدەنەوە ورێگریش لەپێشڕەوییەكانیان دەكەن. ئێستا پێشمەرگە باش شارەزای تاكتیکەكانی داعش بووە وهاوڵاتیانی هەرێمی كوردستانی لەوە دڵنیا كردەوە كە پێشمەرگە دەتوانێ پارێزگاری لەهەرێمی كوردستان بكات ونیشانیشیدا هەرجارە وگرفتێك لەشوێنێكدا رووی دابێت بەشێوەیەكی خێرا چارەسەر كراوە.
ئازادكردنی شنگال
وەزیری پێشمەرگە ئاشكرایكرد پلانی ئازادكردنەوەی شنگاڵ لەئارادا هەیە، بەڵام پلانەكە دواخراوە بۆ ئەو كاتەی كە بتواندرێ بەرگریی تەواو لەو خاكە ئازادكراوە بكرێت وخەڵكی ئەو ناوچانەش بگەڕێنەوە شوێنی خۆیان، دووپاتیشیكردەوە پرسی رزگاركردنی مووسڵیش كاریگەری بەسەرەوە هەیە كە گرنگی بۆ خودی هەرێمی كوردستانیش هەیە چونكە دەركردنی داعش لەمووسڵ دەبێتە مایەی سەقامگیری هەرێمی كوردستانیش وئەوەشی خستەڕوو كە گرتنەوەی مووسڵ بەتەنها بەپێشمەرگە ناكرێت.
لە دیدارەکەدا جێگری سەرۆك كۆماری عێراق خۆشحاڵیی خۆی بەو دیدارە نیشان دا و دەستخۆشی و پیرۆزبایی سەركەوتنەكانی پێشمەرگەی بەسەر تیرۆریستان لە سەرۆك بارزانی كرد و هیواشی خواست تیرۆریستان لە عێراق بەتەواوی تێكبشكێندرێن و ئارامی و ئاسایش بۆ وڵات بگەڕێتەوە.
لە بەرانبەردا سەرۆك بارزانی بەخێرهاتنی جێگری سەرۆک کۆماری عێراقی فیدراڵی کرد و لە وتەیەکدا جەختی کردەوە کە پێشمەرگە زۆر قارەمانانە بەرگری لە خاك و وڵات دەكات و توانی ئەفسانەی داعش تێكبشێنێت و ئێستا تیرۆریستان لە شکستی بەردەوامدان و هبچ داهاتوویەكیان لەم وڵاتەدا نییە.
لە بەشێکی دیکەی دیدارەکەدا باس لە ڕەوشی ئاوارە و لێقەوماوانی شەڕی داعش کرا و جێگری سەرۆک کۆماری عێراق ستایشی هەرێمی کوردستانی کرد کە باوەشی بۆ ئەو ژمارە زۆرەی پەنابەران کردۆتەوە و وێڕای باری قورسی دارایی و شەڕی داسەپاوی تیرۆریستان بەڵام کوردستان نوایەکی ئارامی لێقەوماوان بووە.
پەیوەندییەكانی نێوان هەولێر و بەغدا و رەوشی ئەمنیی و سیاسیی عێراق و ناوچەكە تەوەرێكی دیكەی دیدارەكە بوو و تەئکید لەوە کرایەوە کە بۆ تێپەڕبوون لەم دۆخەی ئێستا پێویستە هەماهەنگی و هاوکاریی لەنێوان هەردوولا و هاوپەیمانێی نێودەوڵەتیی دژی داعش بەردەوام بێت.
"نازم دەباغ" نوێنەرى حکومەتی هەرێمى کوردستان لە تاران، لەگەڵ "هیسافومی شیمیزۆ" بەرپرسی سیاسی باڵیۆزخانەی ژاپۆن لە تاران دیداری کرد.
سەرلە بەیانی ڕۆژی پێنج شەممە ٩/٤/٢٠١٥ "نازم عومەر دەباغ" نوێنەری حکومەتی هەرێمى کوردستان لە نوسینگەی نوێنەرایەتی هەرێمى کوردستان لە تاران پێشوازیکرد لە "هیسافومی شیمیزۆ" بەرپرسی سیاسی باڵیۆزخانەی ژاپۆن لە لە وڵاتی ئێران.
لە دانیشتنەکەدا باس لە دواترین بارودۆخی سیاسییهەرێمی کوردستان و عێراق و ناوچەکە کرا هەروەها پەیوەندییەکانی نێوان ژاپۆن وهەرێمی كوردستان قسەی لەبارەوه كرا.
شاندی میوان ستاییشی ڕۆڵ و قوربانیدانی هێزی پێشمەرگەی كوردستانی كرد لە شكستدانی تیرۆریستانی داعش و باسی لەو هاووڵاتییە ژاپۆنییە کرد کە لە رێگای حاجی ئۆمەران لە هەرێمی کوردستان گیرابوو و دواییش ئازاد کراوە. ستایشی رۆڵ و بەدواداچوون و بەرەنگاربونەوەیان کرد.
و هەروەها داوایان کرد کە بە ئۆتۆمبیلی خۆیان لە رێگای حاجی ئۆمەرانەوە بە پلاکی دیپلۆماسی و لەسەر حسابی خۆیان سەردانی هەرێمی کوردستان بکەن. بۆ ئەم مەبەستەش نوێنەری حکومەتی هەرێمى کوردستان ئاگاداری کردن کە بە نامەیەکی فەرمی لە داخوازی و بەرنامەی خۆیان ئاگادارمان بکەنەوە.
هەروەها لە درێژەی چاوپێکەوتنەکەدا باس لەوە کرا کە حکومەتی ژاپۆن ناتوانێت راستەوخۆ یارمەتی سەربازی هەرێمی کوردستان بدات، بەڵام دەکریت لەڕوی کۆمەکی مرۆڤی و تەکنەلۆجیای شەر و مین هەڵگرتنەوە هاوکاری بکەن.
"نازم دەباغ" نوێنەری حکومەتی هەرێمى کوردستان وێڕای ئاماژەدان بەوەی كە تیرۆر هەڕەشەیە بۆ سەر هەموو جیهان جەختیشی لەوە كردەوە كە ڕووبەڕووبوونەوەی ڕێكخراوی تیرۆریستیی داعش پێویستی بە هەوڵ و هاوكاریی هەموو لایەك هەیە و هیوای خواست کە حکومەتی ژاپۆن زیاتر لە نزیکەوە ئاگاداری رەوشەکە بێت و پشتیوانی و هاوکاری زیاتری هەبێت بۆ هەرێمی کوردستان بە تایبەت دوای ئاوارەبوونی زیاتر لە دوو میلیۆن کەس بۆ هەرێمی کوردستان بەهۆی ئەو جەنگانەی کە ناوچەکەی گرتۆتەوە و بوونی قەیرانێکی ئابووری توند لە هەرێمی کوردستان.
لەلای خۆشییەوە "هیسافومی شیمیزۆ" گوتی بۆ ئەم داواکارییە خوێندنەوەی جددی بۆ دەکەین و لەو پرسە بەرپرسان ئاگادار دەکەینەوە.
ئەمڕۆ شەممە 11ـی 4ـی 2015 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە ماركوس گرووبڵ جێگری وەزیری بەرگریی ئەڵمانیا و شاندی یاوەری كرد كە پێكهاتبوونلە كونسوڵی ئەڵمانیا لە هەولێر و ژمارەیەك پارلەمانتار و ئەفسەر و ڕاوێژكاریی سەربازیی وەزارەتی بەرگریی ئەڵمانیا.
لە دیدارەكەدا شاندی ئەڵمانیا ستاییشی ڕۆڵ و قوربانیدانی هێزی پێشمەرگەی كوردستانیان كرد لە ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆریستان و پاراستنی پێكهاتە ئایینی و نەتەوەییەكانی ناوچەكە و ئەوەیان خستەڕوو كە قوربانییەكانی پێشمەرگە بە قوربانیی خۆیان دەزانن چونكە پێشمەرگە لەبری هەمووان شەڕی تیرۆریستان دەكەن. هەروەها بەردەوامبوونی وڵاتەكەیشیان دووپاتكردەوە لە پاڵپشتیكردنی هەرێمی كوردستان و هاوكاریی و مەشقی سەربازیی پێشمەرگە. شاندی وڵاتی ئەڵمانیا خۆشحاڵیی خۆشیان نیشاندا بەو پێشكەوتن و بووژانەوەیەی لە كوردستاندا هەیە و ئاماژەیشیان بەوەدا كە گەلی ئەڵمانیا هاوسۆزییەكی كەموێنەی بەرانبەر كوردستان و پێشمەرگە هەیە و هەر ئەوەیش وایكرد كە ئەڵمانیا ئاسانتر بتوانێ بڕیاری پشتیوانیكردنی هێزی پێشمەرگە بدات. شاندی وڵاتی ئەڵمانیا هیوای سەركەوتن و پێشكەوتنیان بۆ كوردستان و هێزی پێشمەرگە خواست و جەختیان لە پەرەپێدان و فراوانتركردنی پەیوەندییەكانی نێوان ئەڵمانیا و هەرێمی كوردستان كردەوە.
لەبەرانبەردا سەرۆك بارزانی سوپاسی گەل و حكوومەتی ئەڵمانیای كرد كە هاوكار و پشتیوانی پێشمەرگە و كوردستان بوونە و ئەوەی دووپاتكردەوە كە هاوكارییە سەربازییەكانی ئەڵمانیا لە شەڕی دژی تیرۆریستاندا زۆر كاریگەر بووە. سەرۆك بارزانی كورتەیەكی لەبارەی دەركەوتنی تیرۆر لە ناوچەكە و پەلاماری تیرۆریستان بۆ سەر كوردستان باس كرد و ڕایگەیاند كە هێزی پێشمەرگەی كوردستان توانیویەتی لە ماوەیەكی كەمدا تیرۆریستان تووشی شكستی گەورە بكات و بیستهەزار كیلۆمەتری چوارگۆشەی لەدەستی تیرۆریستان ڕزگار كردووە. سەرۆك بارزانی لە درێژەی قسەكانیدا ئاماژەی بەوەدا كە كوردستان لەشەڕی تیرۆریستاندا قوربانییەكی زۆری دا بەڵام ئەو شەڕەیش وانەیەكی باش بوو بۆ گەلەكەمان كە ئێمە لە ناوچەیەكدا دەژیین كە هەمیشە هەڕەشەی تازە سەرهەڵدەداتەوە و پێویستە هەردەم ئامادەی بەرگریكردن و پاراستنی خەڵكی خۆمان بین لە هەڕەشە و توندڕۆییەكان.
بارودۆخی سیاسی و ئەمنیی ناوچەكە و ڕێگەكانی ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆر و هزری توندڕۆیی تەوەرێكی دیكەی ئەم دانیشتنە بوو.
ئەمڕۆ سێشەممە 14ـی 4ـی 2015 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان سەرپەرشتیی كۆبوونەوەیەكی هاوبەشی هەردوو مەكتەبی سیاسیی پارتی دیموكراتی كوردستان و یەكێتیی نیشتیمانیی كوردستان كرد.
لە سەرەتای ئەم كۆبوونەوەیەدا كە كۆسرەت ڕەسوول عەلی جێگری سەرۆكی هەرێمی كوردستان و جێگری یەكەمی سكرتێری گشتیی یەكێتیی نیشتیمانی كوردستان و فازل میرانی سكرتێری مەكتەبی سیاسی پارتی و ژمارەیەك لە ئەندامانی مەكتەبی سیاسیی هەردوو لا ئامادەی بوون، بەشداربووانی كۆبوونەوەكە بە خولەكێك ڕاوەستان و بێدەنگی و خوێندنەوەی سوورەتی فاتیحە لە ساڵیادی دەستپێكردنی شاڵاوەكانی ئەنفالدا یادی شەهیدان و قوربانیانی ئەنفالیان بەرز ڕاگرت.
لەم كۆبوونەوەیەدا بارودۆخی سیاسیی عێراق و هەرێمی كوردستان و هەروەها شەڕی تیرۆریستانی داعش و سەركەوتنەكانی هێزی پێشمەرگەی كوردستان خرایە بەر باس و كۆبوونەوەكە قوربانیدان و گیانفیدایی هێزی پێشمەرگەی بەرز نرخاند و بەشداربووانی كۆبوونەوەكە سڵاو و دروودی خۆیان بۆ گیانی پاكی شەهیدانی پێشمەرگە و خانەوادە سەرەبەرزەكانیان نارد.
لەبەشێكی دیكەی ئەم كۆبوونەوەیەدا بارودۆخی نێوخۆیی كوردستان و پەیوەندیی نێوان هێزە سیاسییەكانی كوردستان تاوتوێ كرا و جەختیش لەوە كرایەوە كە دەستكەوتەكانی گەلی كوردستان لە سایەی یەكڕیزی و تەبایی نێوان لایەنەكان بەدیهاتووە و پێویستیشە بە هاوكاری و هەماهەنگیی هەموو لایەنە سیاسییەكان ئەم دەستكەوتانە بپارێزرێن. بەشداربووانی كۆبوونەوەكە لەسەر ئەوە هاوڕابوون كە پێویستە میكانیزمی پەیوەندییەكانی هەردوو حزب نوێبكرێنەوە و ڕێكبخرێن و بە لەبەرچاوگرتنی ئەو تەحەدییاتەی ئێستا هەیە و لەپێناو پاراستنی بەرژەوەندییە باڵاكانی كوردستان پەیوەندییەكان باشتر بكرێن و ئەوەیش خرایە ڕوو كە ناكرێ گوتاری ڕاگەیاندنەكان بەمشێوەیەی ئێستا بەردەوام بێت و دەبێ بەرەو هێوربوونەوە بڕوات.
ئەمڕۆ شەممە 2015/4/4 بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە بەڕێز كاردینال (فێرناندۆ فیلۆنی) نوێنەری پاپای ڤاتیكان كرد كە ماوەی چەند ڕۆژێكە بە سەردان لە هەرێمی كوردستانە.
لە دیدارێكدا نوێنەری پاپای ڤاتیكان سوپاس و پێزانینی خۆی بۆ حكوومەتی هەرێمی كوردستان دەربڕی بۆ ئەو هەموو هاوكارییەی پێشكەشی ئەو ئاوارانەی كردووە كە لە ترسی تیرۆریستانی داعش ڕوویان لە هەرێمی كوردستان كردووە و ئاماژەی بەوە كرد كە ڕەوشی ئاوارەكان بە بەراورد لەگەڵ سەرەتای هاتنیان بۆ هەرێمی كورستان، زۆر باشتر بووە و هیوای خواست ڕەوشەكە بەرەو ئاساییبوونەوە بچێت و ئاوارەكان بگەڕێنەوە سەر جێگە و ڕێگەی خۆیان و بە تەبایی و برایەتی لەگەڵ هەموو پێكهاتەكان بەیەكەوە بژین. هەروەها سوپاسی خۆی و پاپای ڤاتیكانی پێشكەش بە سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان كرد بۆ ئەو هەموو قوربانیدانەی كە پێشمەرگە لە شەڕی دژی تیرۆر داویانە و ئەو نەبەردیەی لەو شەڕە سەپاوەدا پیشانی دەدەن و بەبێ جیاوازی بەرگری لە هەموو پێكهاتەكان دەكەن.
لە تەوەرێكی دیكەی دیدارەكەدا باسى دوا پێشهاتەكان بە تایبەتی قوناغی ئاساییبوونەوەی ڕەوشەكە و گەڕانەوەی ئاوارەكان بۆ سەر ماڵ و حاڵی خۆیان كرا و لەم میانەشدا داكۆكى لەسەر هاوكاریكردن و پاراستنیان كرایەوە بۆ ئەوەی بتوانن ژیانی ئاساییی خۆیان دەست پێبكەنەوە.
لای خۆیەوە بەڕێز سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان سوپاسی سەردانی نوێنەری پاپای ڤاتیكانی بۆ هەرێمی كوردستان كرد و تیشكى خسته سه‌ر دوا سەردانی خۆی بۆ ڤاتیكان و پێشوازى و دیدارى له‌گه‌ڵ قەداسەتی پاپا. ئاماژەی بەوەش كرد كە حكوومەت و خەڵكی هەرێمی كوردستان باوەڕیان بە برایەتی و پێكەوەژیان و یەكڕیزیی هەموو پێكهاتەكان هەیە و بەردەوام دەبن لە هاوكاریكردنی ئاوارەكان و هیوای خواست لە كاتێكی نزیكدا بارودۆخەكە ئاسایی ببێتەوە تا ئاوارەكان بگەڕێنەوە شوێنی خۆیان و ئامادەییی حكوومەتی هەرێمی دەربڕی كە لە شوێنەكانیان هاوكاری و پاراستن بۆ ئاوارە گەڕاوەكان دابین بكات.
ئەمڕۆ دووشەممە بەڕێز حەیدەر عەبادی سەرۆك وەزیرانی عێراق بە سەردانێك گەییشتە هەرێمی كوردستان لە فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتیی هەولێر لە لایەن بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان و نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی حكوومەتی هەرێم و ژمارەیەك لە بەرپرسە سیاسی و ئەمنییە باڵاكانی هەرێم پێشوازی كرا.
دوای پشوودانێكی كورت لە فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتیی هەولێر سەرۆك وەزیرانی عێراق و شاندە یاوەرەكەی كە پێكهاتبوون لە خالد ئەلعوبێدی وەزیری بەرگریی حكوومەتی عێراق و محەمەد سالم ئەلغەبان وەزیری ناوخۆی حكوومەتی عێراق و دكتۆر جاسم محەمەد وەزیری كۆچ و كۆچبەرانی عێراق و فەریقی یەكەم بابەكر زێباری سوپاسالاری عێراق و ژمارەیەك لە بەرپرسە سەربازی و ئەمنییەكانی حكوومەتی عێراق لە شاری هەولێر لەگەڵ سەرۆك بارزانی كۆبوونەوە.
لەم كۆبوونەوەیەدا كە كۆسرەت ڕەسووڵ عەلی جێگری سەرۆكی هەرێم و نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی حكوومەت و مەسروور بارزانی ڕاوێژكاری ئەنجوومەنی ئاساییشی هەرێم و قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆكی حكوومەت و مستەفا سەید قادر وەزیری پێشمەرگە و كەریم شنگالی وەزیری ناوخۆی حكوومەتی هەرێم و فواد حوسێن سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتیی هەرێم و ژمارەیەك لە بەرپرسە سیاسی و ئەمنی و سەربازییەكانی هەرێم ئامادەی بوون، سەرۆك وەزیرانی عێراق لە گوتەیەكدا ئاماژەی بەو بەرژەوەندی و خاڵە هاوبەشانە كرد كە زیاترن لە خاڵی ناكۆكیی نێوان هەولێر بەغدا و بە پێویستی زانی كە كار لەسەر بەرژەوەندی و خاڵە هابەشەكانی هەردوولا بكرێت و پەرەی پێ بدرێت.
ئەوەیشی ڕاگەیاند كە حەز بە پێشكەوتن و بووژانەوەی هەرێم دەكات و بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی داعشیش پێویستیمان بە كاری هاوبەش و هەماهەنگیی زیاتر نێوان هەردوولا هەیە. سەرۆك وەزیرانی عێراقی ئەوەیشی باس كرد كە لە شەی دژی داعشدا هیچ سنوورێك نییە بۆ بەرزكردنەوەی هەماهەنگیی نێوان هەرێمی كوردستان و عێراق.
لەبەرانبەردا سەرۆك بارزانی بەخێرهاتنی سەرۆك وەزیرانی عێراق و شاندی یاوەری كرد و هیوای خواست ئەم سەردانە سەركەوتوو بێت و دەرگە بۆ هاوكاری و لێكتێگەییشتن و هەماهەنگیی زیاتری نێوان هەرێم و بەغدا بكاتەوە. سەرۆك بارزانی باسی لە قارەمانێتیی پێشمەرگە لەدژی تیرۆریستان كرد و ئاماژەی بەوەدا كە كوردستان بەڕووی پەڵامارێكی دڕندانەی دوژمنێكی پڕچەك و بەدڕەوشت هاتەوە و توانی تێكیبشكێنێت. سەرۆك بارزانی ئامادەیی هەرێمی كوردستانیشی نیشاندا بۆ ئەوەی هەماهەنگی و هاوكاریی هێزەكانی عێراق بكات لە دەركردن و لەناوبردنی تیرۆریستانی داعش.
هەر لەم دانیشتنەدا سەركەوتنەكانی هێزی پێشمەرگە و هەروەها پڕۆسەی ئازادكردنی تكریت لە لایەن هێزەكانی عێراق و پلانی ئازادكردنی شاری موسڵ خرایە بەر باس و گفتوگۆ و بڕیاریش لەبارەی پێكهێنانی لیژنەی هاوبەشی سەربازی بۆ دیراسەكردنی پلانی ئازادكردنی موسڵ و لیژنەیەكی هاوبەشی تایبەتیش درا بۆ چۆنییەتی مامەڵەكردن لەگەڵ قۆناغی دوای ئازادكردنی موسڵ.
هەر لەم كۆبوونەوەیەدا جەخت لەوە كرایەوە كە بوونی هەڕەشە بۆ سەر كوردستان و عێراق هەڕەشەیەكی هاوبەشە و پێویستیشە تەواوی عێراق لە چنگی تیرۆریستان ڕزگار بكرێت. پەیوەندییەكانی نێوان هەرێم و بەغدا و ڕێگاكانی چارەسەركردنی كێشە و ناكۆكییەكان تەوەرێكی دیكەی ئەم كۆبوونەوەیە بوون و هەردوولا لەسەر ئەوە هاوڕابوون كە پێویستە پەیوەندییەكانی نێوان هەولێر و بەغدا ئاراستەیەكی ئیجابی وەربگرێت.
لەدوای تەواوبوونی كۆبوونەوەكە سەرۆك بارزانی و سەرۆك وەزیرانی عێراق لە پڕێسكۆنفڕانسێكدا ناوەڕۆكی كۆبوونەوەكەیان بۆ ڕاگەیاندنەكان خستەڕوو و وەڵامی پرسیاری ڕۆژنامەنووس و میدیاكارانیان دایەوە.
پاش پڕێسكۆنفڕانسەكە سەرۆك بارزانی و ژمارەیەك لە بەرپرسە ئیداری و سیاسییەكانی هەرێم لەگەڵ سەرۆك وەزیرانی عێراق و شاندی حكوومەتی عێراق بە مەبەستی لەنزیكەوە ئاگاداربوون لە بار و گوزەرانی ژیانی ئاوارە و پەنابەران سەردانی كەمپی ئاوارەكانیان لە بەحركە كرد لە نزیك شاری هەولێر.
شایانی گوتنە هەر ئێوارەی ئەمڕۆ حەیدەر عەبادی كۆتایی بە سەردانەكەی بۆ هەرێمی كوردستان هێنا و لە فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتیی هەولێر لە لایەن سەرۆك بارزانی بەڕێ كرا.
دوایین هەواڵەکان
- نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئێران: سەردانەکەی پزیشکیان ئاماژەیە بۆ گرنگیدانی ئێران بە هەرێمی کوردستان
- ههرێمى كوردستان و ئێران جهخت له برهودان به پهيوهندييهكانيان دهكهنهوه
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی: سەردانی سەرۆک کۆماری ئێران مێژوویی بوو
- نازم دەباغ له وتووێژ له‌گه‌ڵ ئاژانسی ئیرنا: مەسعوود پزشکیان سەردانی هەولێر دەکات
- نازم دەباغ: کاتی سەردانی پزیشکیان بۆ عێراق دیار نییە
- «سەلام رشدی» له‌گه‌ڵ شاندی یهکێتی هاورده و ناردنکارانی لقی ههولێر کۆبۆوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى: ههميشه پشتيوانى و بهرگرى له مافهكانى ئێزدييان دهكهين
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی له‌گه‌ڵ باڵیۆزی یهکێتیی ئهورووپا کۆبووهوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى له‌گه‌ڵ باڵيۆزى نهمسا كۆبووهوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى سوپاسى جه‌نه‌رال ڤاول ده‌كات