بەختیار شاخی // رۆژی پێنجشەممە 13ـی 4ـی 2023، بەڕێز نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان، لە رۆمای پایتەختی ئیتاڵیا بوو. ئەو پێشوازییە فەرمی و شکۆدارەی لە سەرۆکی هەرێمی کوردستان کرا، چەندە بۆ کوردستانییان پڕ بایەخ و مایەی دڵخۆشی و ئومێد بوو، هێندە و زیاتریش لای یار و نەیارانمان مایەی رامان و خوێندنەوە بوو. راستییەکەی، ئەو پێشوازییە لە ئاستی سەرۆکی وڵاتاندا بوو، ئەویش وڵاتانی کاریگەر، نەک هەرێمێک کە هەندێ لایەن خەونی خراپی پێوە دەبینن. 

لەو ماوەیەی رابردوودا هەرێمی کوردستان خرابووە ژێر گوشاری ئابووری و سیاسی، بڕیاری راگرتنی نەوتی کوردستان و هاوکات هەندێ لێدوان و راپۆرتی ئامانجدار و هەوڵی لاوازکردنی پێگەی هەرێم، نەیتوانی ئیرادەی هەرێمی کوردستان بشکێنێت. جووڵەی دیپلۆماتیکی سەرۆکی هەرێمی کوردستان لەگەڵ بەغدا و دەرەوە، هاوکات مامەڵەی خێرا و وردی حکومەتی هەرێمی کوردستان لەگەڵ دۆخی تازە و گەیشتن بە رێککەوتن لەگەڵ بەغدا، بەردەبازی ژیرانە بوون و نیشانەی پێگەیشتنی سیاسی و ئەزموونی فەرمانڕەوایی لە هەرێمن. 

بەڕەچاوکردنی ئەو دۆخە، بۆ من وەک چاودێرێک، دیدارەکانی 13ـی4ـی 2023، بیرخەرەوەی دیدارەکەی 2ـی 12ـی 2017 بوو، ئەو رۆژە کوردستان لە دۆخێکی سەختی ئابڵوقەی دیپلۆماتیک و هەڕەشە و خۆگیڤکردنەوە و پەنجە راوەشاندنی سێشەممانی سەرۆکوەزیرانی ئەوسای عێراق و داخستنی فڕگە و سنووردا بوو، بەڵام لەو رۆژەدا سەرۆک ماکرۆن، لە کۆشکی ئێلیزێ، بە پێشوازییەکی نایاب و شکۆدار لە بەڕێز نێچیرڤان بارزانی، کە ئەوکات سەرۆکوەزیرانی هەرێمی کورستان بوو، بە بەغدا و هاوپەیمانەکانی گوت: هەرێمی کوردستان بۆ دنیای ئازاد گرینگە و دەیپارێزین. 

لە دیدارەکانی رۆما، لەگەڵ پاپا و سەرۆکوەزیرانی ڤاتیکان و سەرۆکوەزیرانی ئیتاڵیا و سەرۆکی پەرلەمانی ئیتاڵیا و وەزیری دەرەوەی ئیتاڵیا، زۆر بابەتی جێی سەرنج باس کران، زۆریان هەمان پەیامیان بۆ هەموولایەک تێدا هەیە کە گرینگیی هەرێمی کوردستان و پشتیوانیی زیاتر بۆ هەرێمی کوردستان پێشان دەدات، هاوکات بۆ ناوخۆی هەرێمیش دەبێ پەیامی تێدا بێت، پەیامێک کە سەرۆکی پەرلەمانی ئیتاڵیا لە دیدارەکەدا بە سەرۆکی هەرێمی کوردستانی گوت: "گه‌لى كوردستان ده‌بێ شانازیی به‌ خۆيه‌وه‌ بكات."

ئەم پەیامە بۆ تاکی کوردستانی زیاتر لە واتایەکی هەیە، گەلێک کە رووبارێک خوێنی لەپێناو ئازادیدا بەخشیوە و دژی ژێردەستەیی راپەڕیوە و وەک بەرپرسانی وڵاتان دەڵێن، "لەجیاتیی هەموو دنیای ئازاد بەرەو رووی تیرۆر وەستا و گەورەترین رێکخراوی تیرۆریستی لەسەر خاکی کوردستان تێکشکا"، بۆ دەبێ بڕوای بە هێز و توانای خۆی و چارەنووسی خۆی لاواز بێت؟ تاکی کورد کە دەبینێ لە دەوڵەتانی گەورە و گرینگی دنیادا بەو شێوە فەرمییە و وەک سەرۆکی وڵاتان پێشوازیی لە سەرۆکی هەرێمی کوردستان دەکرێت و پەیامی پشتیوانیی بەرپرسانی پلەیەکی ئەو دەوڵەتانە لەبارەی کوردستان دەبیستێت، بۆ دەبێ هەستی خۆبەکەمزانینی هەبێت و هێشتا خەریکی خۆخۆری و یەکترشکاندن بێت؟ بۆ دەبێ ئەو پێگەیە و ناوبانگی جوانی هەرێمی کوردستان لە پێکەوەژیان و ئازایەتیی پێشمەرگە نەبنە هۆی شانازی و پێکەوە هەوڵی بەهێزترکردنی نەدەین؟

دەبێ لەبیرمان بێت کە ئەگەرچی لە دوای راپەڕین، بەتایبەتی دوای کۆڕەو، پاراستنی خەڵکی کوردستان تەنها لە روانگەی مرۆڤدۆستی و بەهاناوەهاتنی گەلێکی ئاوارە و لێقەوماو بوو، بەڵام ساڵانی دواتر، ئەوە لێبوردەیی و پێکەوەژیانی ئاشتیانەی پێهاتەکانی کوردستان و حەواندنەوەی سەدان هەزار ئاوارە و ئەزموونێکی دیموکراسی بوون کە ناوبانگی هەرێمیان بەرز راگرت و دواتریش لە تێکشکاندنی داعش گەیشتە لووتکە. ئێستایش، هاوکات لەگەڵ پاراستنی سەرجەم ئەو بەها بەرزانە، پێویستە پایەکانی باڵاکردنی هەرێمی کوردستان پتەوتر بکرێن.

جموجۆڵی ئێستای دیپلۆماتیکی سەرۆکی هەرێمی کوردستان، هاوتەریب لەگەڵ دانوستانەکانی حکومەتی هەرێمی کوردستان لەگەڵ بەغدا، شانبەشانی بەها بەرزەکانی پێکەوەژیان لەناو پێکهاتەکانی کوردستان و فەرهەنگی لێبوردەیی و ئاشتیخوازی، بنەمای سەرەکیی هێزی نەرم (soft power) پێکدەهێنن، هێزێک کە بۆ بەردەوامیی پشتیوانیی دنیای ئازاد و پاراستن و بەرەوپێشبردنی مافە دەستوورییەکان و یەکڕیزیی لایەنە سیاسییەکان و یەکگرتوویی کۆمەڵگەی کوردستانی، تا دابینکردنی سەقامگیری و خۆشبژێوی زۆر پێویستە.

لینکی وتار:

https://www.rudaw.net/sorani/opinion/14042023