هەرێمی کوردستان
راگەیەندراوێک لە سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستانەوە
ھەولێر، ھەرێمی كوردستان، عێراق (GOV.KRD) – مەسرور بارزانی سەرۆكی حكومەتی ھەرێمی كوردستان لە پەیامێكدا ھێرشی رۆژی چوارشەممە ١١ ئاداری ٢٠٢٠ بۆ سەر سەبازگەی تاجی لە عێراق شەرمەزار دەكات:
بە تووندی ئەو هێرشە شەرمەزار دەکەین کە دوێنی شەو کرایە سەر سەربازگەی (التاجی) عێراقی و بووە هۆی گیان لە دەستدان و برینداربوونی ژمارەیەک راهێنەر و راوێژکاری هێزی هاوپەیمانان.
پرسەو سەرەخۆشی لە کەسوکار و هاوکارەکانیان دەکەم و هیوای چاکبوونەوەی خێرا بۆ بریندارەکان دەخوازم.
لە کاتێکدا کە هێشتا هەڕەشەی تیرۆر لە عێراق و ناوچەکەدا بەردەوامە، ئەم جۆرە کردارانە زەمینە بۆ بەهێزبوونەوەی گرووپە تووندرۆکان دەرەخسێنن. لە ناو عێراق کێشە تەندروستی و ئابووری و ئەمنییەکان فشاری زۆری بۆ سەر هاوولاتیان دروست کردووە، بۆیە ئالۆزترکردنی دۆخەکە بە زیانی عێراق و سەرجەم گەلانی ناوچەکە دەکەوێتەوە.
خوازیارین بە هەماهەنگیی هەموو لایەنە نیشتمانی و دڵسۆزەکانی ناوچەکە و هاوپەیمانان، رێگە لە هەر هەوڵێکی تێکدەرانە بگیرێت و تواناکان بۆ سەقامگیری و ئاشتی و باشترکردنی گوزەرانی هاووڵاتیان تەرخان بکرێن.
مەسرور بارزانی
سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان
٢٠٢٠/٣/١٢
جێگری سەرۆک وەزیران سەرپەرشتی کۆبوونەوەی چاکسازییەکانی حکومەتی کرد
• قوباد تاڵەبانی: چاكسازییەكانمان بەردەوامی پێ دەدەین و داهاتمان فرەچەشن دەکەین
• جێگری سەرۆک وەزیران: جێبەجێکردنی یاسای چاكسازی كە لە پەرلەمانی كوردستان پەسەند كراوە، یەكێ لە پلانەكانمان لەماوەی داھاتوودا دەبێت.
هەولێر، هەرێمی کوردستان، عێراق (GOV.KRD) - رۆژی چوارشەممە ١١ ئاداری ٢٠٢٠، قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران، سەرپەرشتیی كۆبوونەوەیەکی تایبەت بە جێبەجێکردنی چاکسازییەکانی حکومەت کرد. لە كۆبوونەوەكەدا، ھەڵسەنگاندێكی ورد بۆ رەوشەکە و دەرهاویشتەکانی بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسی كۆرۆنا و چۆنییەتی جێبەجێ کردنی چاکسازییەکانی حکومەتی هەرێم لە سێکتەرە جیاجیاکاندا كرا.
جێگری سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران، ئاماژەی بەوەدا کە دەبێت؛ چاكسازییەكانمان بەردەوامی پێ بدەین و داهاتمان فرەچەشن بکەین و یاسای چاكسازی كە لەپەرلەمانی کوردستان پەسەند كراوە، یەكێك بێت لە ئەولەویاتەکانمان کە لەماوەیەکی نزیکدا بیخەینە بواری جێبەجێ كردنەوە."
لەکۆبوونەوەکەدا، بڕیاردرا وەفدێك سەردانی بەغدا بكات بۆ ئەوەی پێکەوە هەماهەنگ بین بۆ ئەم رەوشە هەنووکەییە، ھەروەھا وەزارەتی دارایی راسپێردرا بۆ ھەفتەی ئایندە راپۆرتێكی ورد ئامادە بكەن سەبارەت بە چۆنییەتی ئەنجامدانی قۆناغەکانی چاکسازیی.
لەبەشی دووەمی کۆبوونەوەکە، باس لەکەرتی کارەبا کرا و چۆنییەتی چاککردنی ئەو کەرتە لەرووی پێدانی کارەبا بەهاوڵاتییان و ئەنجامدانی چاکسازی لەو سێکتەرە. وەزیری کارەبا ڕاپۆرتێکی لەسەر بەرهەمهێنان و دابەشکردن و کۆکردنەوەی داهاتەکانی وەزارەتیان پێشکەش کرد، لەو رووەووە پێشنیار و بۆچوونەکان خرانە روو و بڕیار درا چی پێویستە ئەنجام بدرێت بۆ ئەوەی ئەو سێکتەرە باشتر رێکبخرێتەوە.
ھەروەھا بڕیاردرا لە ماوەی دوو هەفتەدا وەزارەتی کارەبا راپۆرتێکی زانستی ئامادە بکات وپلانەکانیان بۆ چاکسازی وباشتر خزمەتکردنی هاوڵاتییان لە پێدانی کارەبا پێشکەش بکەن.
بەرنامەی راپەڕین و ئازادكردنی شاری دهۆك
نازم عومەر دەباغ
(مامۆستا نازم)
بەندە بە بڕیاری مەكتەبی سیاسی یەكێتی بۆ بەشداریی لە چالاكییەكانی دەرەوە، دژی بەكارهێنانی چەكی كیمیایی لە مانگی نیسانی 1990 بە شاندێك رەوانەی پاریس كرام، لەبەر هەندێك هۆكار بۆ ماوەی چەند مانگێك لە پاریس مامەوە.
بۆ مێژوو پێویستە بوترێت جەنابی رەوانشاد مام جەلال، ئەوكات لە دیدارەكانی دەرەوەی لە لەندەن و لە پاریسیش كە بەندە لەگەڵیدا بووم، باسی لەوە دەكرد كە سەدام پەلاماری كوێت دەدات و دەیگرێت و ئەوەی جێگای سەر سوڕمان بوو لای فەرەنسییەكان پێیان وابوو ئەوە خەونە، كە بەڕێز د.ئەحمەد بامەڕنی وەكو نوێنەری یەكێتی بەشدار بوو.
نامەکەی مام جەلال بۆ سەرکردایەتی چی تێدابوو؟
ئەوەبوو لە 2/8/1990 سەدام پەلاماری كوێتی-دا و كوێتی داگیركرد. بەندە كارەكانم تەواو بوو، بڕیارمدا بگەڕێمەوە بۆ كوردستان، جەنابی مام جەلال پێی باش بوو لە سوریا سەردانێكی بەڕێزیان بكەم و لەوێوە بگەڕێمەوە بۆ كوردستان.
لە رۆژی 5/8/1990 لەرێگای فڕۆكەوە لە پاریس گەڕامەوە و چووم بۆ دیمەشق، نزیكەی هەفتەیەك مامەوە، لەو ماوەیەدا چەند جارێك بە خزمەت مام جەلال گەیشتم و بەڵێنی دا كە نامەیەك بۆ مەكتەبی سیاسی و بەڕێز رەوانشاد كاك نەوشیروان بنووسێت. نامەكە دوو خاڵی گرنگی تێدا بوو: یەكەمیان سەرنجی بوو لەسەر هەندێك بابەت و قسە و قسەڵۆك لەناو سەركردایەتی و مەكتەبی سیاسی، دووەم لەسەر دەربڕینی خۆشحاڵی خۆی بۆ ئایندە دوای گرتنی كوێت، كە بۆچوونەكانی وابوو لە سەدام ناگەڕێن لە كوێت بمێنێتەوە و بە دڵنیاییەوە پەلاماری دەدەن و دەری دەكەن، بۆیە پێویستە یەكێتی خۆی ئامادە بكات لەكاتی دەركردنی عیراق لە كوێت و شكاندنی هێزەكانی، جەماوەر و هێزی پێشمەرگە سازو ئامادە بكرێت بۆ سەركردایەتیكردنی راپەڕین و هاوكارییەكی تەواو لەگەڵ ئەندامانی بەرەی كوردستانی. هەروەها نووسیبووی كە ئەویش لە دەرەوە كار لەسەر ئەوە دەكات و لەبەرەی كوردستانی رێككەون لەسەر شێوازی سەركردایەتی كە جەنابی مام جەلال لە دەرەوە سەركردایەتیی بەرەی كوردستانی بكات و ئەگەر راپەڕینیش كرا، ئەوا جەنابی كاك مەسعود لە ناوەوە سەركردایەتیی پێشمەرگە بكات.
دیارە لە 12/8/1990 گەڕامەوە لە رێگای دیمەشق – تاران و لە تاران چاوم بە بەڕێز كاك قادری حاجی عەلی كەوت و دواتر پێكەوە گەڕاینەوە سەركردایەتی یەكێتی لە قاسمەڕەش.
کۆبوونەوەی سەرکردایەتی بڕیاریدا
كۆبوونەوەیەكی مەكتەبی سیاسی و سەركردایەتی كراو خاڵەكانی نامەكەی مام جەلال گفتوگۆی لەسەر كرا، هەندێك راو بۆچوون هەبوو كە جیاوازیی تێدابوو، بەتایبەتی لەسەر شێوازی گفتوگۆ لەگەڵ سەدام حسێن كە هەموویان جگە لە بەندە و مامۆستا چەتۆ پێچەوانەی ئەو بۆچوونانە بووین.
لە بابەتی راپەڕین و خۆسازدان، هەمووان یەك رابووین و بڕیاردرا كاك نەوشیروان سەرپەرشتیی بەرنامەی داڕشتنی راپەڕین بكات لەگەڵ رێكخستنەكانی فەرماندەیی گشتیی هێزی پێشمەرگە كە ئەوكات بە بەرپرسیارێتی بەڕێز كاك ملازم عومەر و ئەندامێتی هەڤاڵان كاك شێردڵ حەوێزی، نەقیب خەلیل، كاك شێخ جەعفەر، مام رۆستەم، كاك حامیدی حاجی خالید و چەند كادر و فەرماندەی بەتواناش لە هێزی پێشمەرگە و مەڵبەندەكان هاوكار بوون، هەروەها رێكخستنەكانی ناو شاریش بۆ دروستكردنی شانە چەكدارەكان.
یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان كەوتە پەیوەندیی و ئەنجامدانی چەندین كۆبوونەوە لەگەڵ قەوارە سیاسییەكانی كوردستان بەتایبەت پارتی دیموكراتی كوردستان.
لە مانگی 9/1990 دا، سەردانێكی پاریسم كرد، لەو كاتەدا جەنابی كاك مەسعود بە یاوەریی شاندێكی بەرز هاتبوونە قاسمەڕەش و میوانی مەكتەبی سیاسیی یەكێتی بوون و لەوێ بەرنامەی تەواوی شێوازی دابەشكردنی میحوەرەكان دەستنیشان كرا.
بەرنامەی راپەڕین بەمجۆرە داڕێژرابوو
بە پێی ئەو بەرنامەیە كە خوالێخۆشبوو كاك نەوشیروان دایڕشتبوو، بڕیاری لێ دەدرێت و هەموو میحوەرەكان بەرپرسیان بۆ دیاری دەكرێت لەسەر بنەمای كێ زۆرترین هێزی هەیە، بەرپرسی یەكەم بۆ ئەوان دەبێت و لایەنەكەی دیكە دەبێتە جێگر و هەروەها حساب بۆ لایەنەكانی تریش بكرێت.
ئەوەی لێرەوە گرنگە لە كۆبوونەوەكانی بەرەی كوردستانی لەسەر پێشنیازی مام جەلال و یەكێتی، بڕیاردرا لە جیاتی دەركردنی بەیاننامەی لێبووردنی گشتی، بانگەوازی ئاشتبوونەوەی گشتی رابگەیەندریت، بۆیە لە سەرەتاوە چەكدارەكانی پاڵ حكومەتی بەعس، زووتر هەستیان بەو دڵنیاییە كرد و لەگەڵ ئەوەشدا زۆرترین زەرەرمەند لە دەستی ئەو چەكدارانەی سەربە حكومەتی عیراق یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان بوو كە سەدان شەهیدی پیشمەرگە و فەرماندە و رێكخستنی بەدەست ئەوان لەدەستدابوو.
كاتێك لە مانگی 10/1990 گەڕامەوە بۆ سەركردایەتی، باس لەوە كرا كە هەموو میحوەرەكان بەرپرسی بۆ دانراوە و هەر ئەندامێكی مەكتەبی سیاسی كراوە بە بەرپرسی پارێزگایەك جگە لە دهۆك كە كەسی بۆ دانەنرابوو.
دیارە ئەوكات جەنابی كاك كۆسرەت ئەندامی مەكتەبی سیاسی نەبوو، بەڵام وەكو ئەندامی سەركردایەتی بە شایستەیی و ئازایی و بەتوانایی لە سەركردایەتی كردنی شاری هەولێر، ئەو بەرپرسیارێتییەی پێدرا.
كاك ملازم عومەر بۆ پارێزگای سلێمانی و كاك فەرەیدون عبدالقادر بۆ كەركوك و وەكو باسمان كرد كاك كۆسرەت بۆ هەولێر و جەنابی كاك نەوشیروانیش وەكو فەرماندەی گشتیی هێزی پێشمەرگەی كوردستان لەگەڵ جەنابی كاك مەسعود.
منیش بەلامەوە سەیر بوو كە شوێن بۆ بەندە دیاری نەكرابوو، چوومە لای كاك نەوشیروان چاوەرێی كۆبوونەوەم دەكرد، پرسیارم كرد ئەرێ بۆچی هیچ شوێنێك و كارێك لە بەرنامەی راپەڕین بۆ بەندە دیاری نەكراوە؟
لەوەڵامدا وتی: نەمانزانی وازوو دێیتەوە، لەگەڵ ئەوەی وتم كاك نەوشیروان خۆت دەتزانی مۆڵەتی من یەك مانگ بوو وا هاتمەوە، (دیارە ئەو وای دانابوو كە منیش وەكو ئەو برادەرانەی دەچوونە دەرەوە، درەنگ دەگەڕانەوە وا دەكەم).
نەمویست لەو سەروەرییە بێبەش بم
وتی: باشە تەنها دهۆك ماوە، ئەگەر دەچیت، منیش بەشانازییەوە وتم من پێشمەرگەم، هەر شوێنێك بێت دەچم و نامەوێت لەم سەروەرییە بێبەش بم. وتی: باشە.
ئەوكات جەنابی كاك ملازم عومەر و عەقید دارا تۆفیق، لە ماڵەكەی بوون. وتم: باشە چی بكەم بۆ دهۆك، خۆ من نەكەس دەناسم و نە هێزێكی ئەتۆی پێشمەرگە هەیە لەگەڵ خۆمدا بیبەم، پێویستم بە هاوكاریی جەنابت و مەكتەبی عەسكەرییە.
دیارە كاك نەوشیروان وەڵامێكی دامەوە كە دڵخۆشكەر نەبوو، بەڵام جەنابی كاك ملازم عومەر وتی: نازم خەمت نەبێت، ئەگەر بچیت من هاوكاریت دەكەم، لێرەوە جارێكی تر سوپاسی كاك ملازم عومەر دەكەم.
هەر لەوێ بڕیاریدا لەگەڵ خوالێخۆشبوو نەقیب خلیل، هەموو ئەو پێشمەرگانەی بادینان كۆبكەینەوە، كاك نەقیب خلیل وەكو فەرماندەی گشتیی هێزی بادینان و بەندەش وەكو بەرپرس و سەرپەرشتیار دەستبەكار بووین.
داوای هێزێكی تایبەتم كرد كە لەگەڵماندا بێت، ئەوە بوو بە بڕیاری كاك ملازم عومەر و بە ئامادەیی كاك عوسمان شارستێنی بە هێزێكی خۆیەوە كە لەگەڵیدا بوون و نزیكەی 50 پێشمەرگە دەبوون، لەگەڵماندا بن. كەوتینە پەیوەندیی و خۆسازدان، بەگشتی توانرا هێزێكی 180 كەسی ئامادە بكەین لە پێشمەرگە قارەمانەكانی ناوچەی بادینان كە لای خۆمان لە ئۆردوگای زێوە و ئێران بوون.
تەنها برادەرانی کۆمەڵە لەبادینان هەبوون
ئەو چەند مانگە لە سەرەوە خەریكی پلان و بەرنامە بووین، هەروەها سەرقاڵی ئاگاداركردنی رێكخستنەكانی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان و مەفرەزە پارتیزانەكانی یەكێتی بووین لە ناوچەی بادینان كە بەسەرپەرشتی شەهید حەسەن سەلیم و كۆمەڵێك لە هەڤاڵانی لەوێ بوون.
بێگومان دەبێت ئەوەش بڵێن كە ئەو سەردەمە تەنها وەكو رێكخستنی برادەرانی كۆمەڵە لەوێ بوون و باڵادەست بوون.
لەپەیوەندیدا لەگەڵ برادەرانی پارتی
رۆژێك لە كۆتایی مانگی شوباتی 1991دا جەنابی كاك كۆسرەت كە ماڵەكەی لە مەهاباد بوو و لەباڵاخانەیەكدا پێكەوە لەگەڵ ئێمە دەژیان و تەنها دیوارمان هاوبەش بوو، وتی: با بچینەوە مەهاباد، لەویشەوە سەردانێكی راژان و جەنابی كاك مەسعود بارزانی بكەین، بۆ چەند رۆژێك پێكەوە چووینە مەهاباد، پێموایە كۆتایی مانگی شوبات بوو، شەو درەنگانێك كاك كۆسرەت لە دەرگای نێوان ماڵی خۆی و ئێمەدا وتی: ئەگەر مزگێنییەكی خۆشت پێ بڵێم چیم بۆ دەكەی ؟ وتم: دڵنیابە بەپێی شایستە و دڵخوازی خۆت.
وتی: وا هاوپەیمانی لە كوێتی دا، هەر دەبێ بەیانی سەردانی كاك مەسعود بكەین و بگەڕێینەوە بۆ قاسمەڕەش و خۆمان ئامادە بكەین.
پێكەوە بەیانییەكەی چوینە راژان و لەوێ چاومان بە كاك مەسعود و بەشێك لە ئەندامانی مەكتەبی سیاسی پارتی كەوت. باس لە بارودۆخ كراو كاك كۆسرەت داوای لە جەنابی كاك مەسعود كرد و وتی: بەپێی رێكەوتن، پێویستە جەنابت بێیتە قاسمەڕەش و سەركردایەتیمان بكەیت، هەر وەكو مام جەلال-یش لە دەرەوە سەركردایەتیی بەرەی كوردستانی دەكات.
هەر لەوێوە لە رێگای پیـرانشار (خانە) گەڕاینەوە بۆ قاسمەڕەش و كەوتینە خۆسازدان و كۆبوونەوە و پەیوەندیكردن بە پارتیزانەكانەوە كە لە خوارەوە بوون، لە هەموویان نزیكتـر لە سەركردایەتی كە وەكو دەروازەی پەیوەندیی و راپەڕینیش بوو، مەفرەزەی پارتیزان كاك عەزیز بەگ و كوردەی كوڕی بوو.
لەبەرنامەی پارتیزانەكاندا بەڕێز كاك نەوشیروان داوایكرد كاك عەزیز بەگ بۆ ناوچەی رانیە كە پیاوێكی شارەزاو دڵسۆز بوو ناویشی نا بە هەڵۆی پیـر كە لە رێگای دەزگای بێسیمەوە كە لەلایان بوو پەیوەندی كراو وتیان ئامادەین و لە پەیوەندیداین لەگەڵ شانە چەكدارەكان و سەركردایەتی.
بەرەبەیانی رۆژی 5/3/1991 هەواڵ هات كە لە رانیە راپەڕین بووە و شاری رانیە پاككراوەتەوە، بەڵام بەداخەوە كاك عەلی نەبی كۆمەڵێك كەسی تر شەهیدبوون.
لە مەكتەبی سیاسی كۆبوونەوە كراو بڕیاردرا هێزەكانی قاسمەڕەش بە زوویی بكەونەڕێ و ئاگاداری كاك مەسعودیش كرا كە راپەڕین دەستی پێكرد و چاوەڕێی ئێوە دەكەین.
رۆژی 6/3/1991 بڕیاڕ درا هێزەكەی بەندە لەگەڵ ئەوانەی دیكەدا كە دەیانەوێت بچینە خوارەوە لە ناویاندا خۆشكی بەڕێز هێرۆخان ئەوكات لە قاسمەڕەش بوو لەگەڵ هێزەكەی سكرتارییەت ئامادەبوون و هەموو پێكەوە بەڕێكەوتین بۆ رانیە، لەلایەن كاك عەزیز بەگەوە پێشوازیمان لێكرا.
بڕیاری ئازادکردنی ناوچەکان درا
سەرلەبەیانییەكەشی جەنابی كاك نەوشیـروان گەیشتە رانیە كە بەڕێزیان كاك كۆسرەت و شەهید حەسەن كوێستانی و كاك شێردڵ حەوێزی و كۆمەڵێك كادر و فەرماندەی هێزی پێشمەرگەشی لەگەڵدا بوو.
لە رۆژانی 7 و 8 و9 و10ی 3/1991، هەموو ناوچەی چوارقوڕنە، سەروچاوە و تا دەگاتە كۆیە و سلێمانی ئازاد كران.
دوای هاتنە خوارەوەی جەنابی كاك مەسعود و ئازادكردنی بێتواتە، كاك نەوشیـروان و كاك مەسعود بارەگایان بردە بێتواتە و رۆژی 10/3 بەندە چووم سەردانی كۆیە بكەم، لەوكاتەدا بروسكەیەكمان لە جەنابی كاك مەسعودەوە بۆ هات كە ئامادەیین و بڕۆین بەرەو بادینان، چونكە بڕیارە 11/3 شاری هەولێر رزگار بكرێت و لەوێشەوە بچین بۆ دهۆك.
دەستبەجێ گەڕامەوە رانیە و بێتواتە و چووین بۆ لای كاك مەسعود، كاك نەوشیـروان ئاگاداری كردین كە ناوچەی حەریر و باتاس و رواندزیش ئازادكراون، بۆیە دەكرێت بچینە حەریر و لەوێوە خۆمان ئامادە بكەین بۆ بادینان و دهۆك لەگەڵ شەهید حەسەن كوێستانی و شەهید دڵشاد حەسەن و شەهید تەحسین كاوانی كە هەرسێكیان گیانی پاكیان بە كورد و یەكێتی و پێشمەرگە سپارد و شەهید بوون.
رۆژی 11/3 لە حەریر پەیوەندیم پێوەكردن و شەوی 11 لەسەر 12ی 3، بەدوای كاك عەبدولـموهەیمەندا دەگەڕام، چونكە سەركردایەتیی هێزەكەی پارتی بوو بۆ بادینان، تا بزانم بەرنامەمان چۆن دەبێت بۆ رۆیشتن. شەو لە ماڵی حسێن ئاغای سەرچیا چاوم بە بەرپرسێكی ئێرانی كەوت كە لەگەڵیدا بوو، دەمناسی. ویستم بە ناوی خۆی سڵاوی لێ بكەم، دەمم نەكردەوە وتی: (حاجی عەلی!) بە زەردەخەنەوە ئەحواڵیم پرسی و بەخێرهاتنی حاجی عەلیم كرد.
دیاربوو باس لە بارودۆخی بێخمە كرا و منیش وتم: «من خۆمی پێوە مەشغوڵ ناكەم، نامەیەكم دا بە كاك عومەر ئاغای سورچی وەكو نوێنەری یەكێتی، دیارە مەبەستم هەبوو، بروسكەشم بۆ شەهید حەسەن و شەهید دڵشاد كرد كە بەپەلە نوێنەریان بنێرن بۆ دەستبەسەر داگرتنی كەلو پەلی بێخمە.
وا باسكرا كە دەبێت چاوەڕێ بكەین تا هەولێرو رێگای فائیدە كۆنتـرۆڵ دەكرێت، ئەوكات لەگەڵ هێزەكەی برادەرانی پارتی بەڕێبكەوین بۆ دهۆك.
كەوتمە بیر كردنەوە لەوەی ئەگەر وا بڕوات، دەبێت هێزەكەی یەكێتی وەكو پاشكۆ لەگەڵ هێزەكەی پارتیدا بچینە دهۆك، هێزەكەی ئەوان نزیكەی 1500 تا 1600پێشمەرگە بوو.
بەمجۆرە لە پردی قەندیل پەڕینەوە
دوعا خوازیم كرد و چوومە حەریر بۆلای شەهید تەحسین كاوانی و پێم وت: كاك تحسین كارێكمان پێ ناكرێت تا ئێمە زووتر بڕۆین لە رێگای ئاكرێ؟، وتی: با، بەڵام تۆ ئامادەی بچیت؟ وتم بەدڵنیاییەوە دەچم. وتی: ئەمشەو پەیوەندیی دەكەم و بەیانی ئاگادارتان دەكەمەوە.
ئەوە بوو پەیوەندیی بە رێكخستنەكانی ئاكرێ-وە كرد كە كەسێك ئەوكات بەناوی نەقیب فەیسەڵ كە ئەفسەری پۆلیس بوو، سەرپەرشتی شانە چەكدارەكان و رێكخستن بوو، وتی: وادەكەین 13/3 سەرلەبەیانیەكەی دەست پێ بكەین و دڵنیای دا كە سەركەوتوو دەبین.
بۆ نیوەڕۆكەی ئۆتۆمبێل دەهێنینە سەر رێگا لە ناوچەی پردی قەندیل و دەیان پەڕێنینەوە. لەڕاستیدا زۆر راستگۆیانە ئەو كارەیان كردو یەكەم نەقیب خەلیل پەڕییەوە و دوا بەدوای یەك هەموومان. بۆ ئێوارەكەی ئێمە لە ئاكرێ نانمان خوارد و حەواینەوە.
لێرەدا پێویستە باسی شانە چەكدارەكانی هێزەكەی كاك سوارەی عەباس ئاغا بكەین كە ئەوكات لەلایەن حكومەتی عیراقەوە پاراستنی ناوچەی شێخانیان پێ سپێردرا بوو. دەستبەجێ كە زانییان ناوچەكەیان چۆڵكرد و كارئاسانیان بۆ كردین و هاوكارییان كردین.
بۆ رۆژی دواتر لەرێگای شێخانەوە بە ئۆتۆمبیل بەرەو دهۆك بەڕێكەوتین. دیارە شەوەكەی لە رێگای بێسیمەوە ئاگاداریان كردینەوە كە دهۆكیش ئامادەیە و بەیانی 14/3/1991 كاتێك لەگەڵ هێزەكەدا گەیشتینە دهۆك، شاری دهۆك بە تەواوی ئازادكرابوو، برادەرانی ریكخستنی شار و پارتیزانەكان دەستیان بەسەر دهۆكدا گرتبوو. ئەوانەی كە لەبیرمە وەكو بەرپرسی رێكخستنەكانی یەكێتی، كاك عارف روشدی و كاك حسێن برای شەهید نەقیب خلیل، هەڤاڵ سدیق ئامێدی، سادق عومەر سندی، عەلی شەعبان و چەند كادرێكی تر.
بروسکەی کۆتایی نێردرا بۆ کاک نەوشیروان
لە فەرمانگەی ئاگركوژێنەوەی دهۆك كە وەكو بارەگا دیاری كرابوو، هەر لەوێ كاك سەركەوت كە كادرێكی خوێندەوار بوو، بەرپرسیاری دەزگای بێسیمەكەمان بوو، زوو بێسیمەكەی دامەزراند و پەیامێكی بۆ كاك نەوشیروان نارد كە ئەوكات كاك نەوشیروان بەناوی مەولود و بەندە بەناوی سەهەند بوو. لە سەهەند-ەوە بۆ مەولود، ئاگاداری كردەوە كەوا سەعات 2:35 لە دوای نیوەڕۆی ئەمڕۆ 14/3 ئێمە گەیشتووینەتە دهۆك و شارەكە بەتەواوەتی ئازاد كراوە.
جگە لە هێزەكانی یەكێتی بە لێپرسراوێتی حەسەن سەلیم كە بەرپرسی هێزی پارتیزانەكانی ئەوێ بوو، هێزەكانی برادەرانی پارتیش ئەوكات بە سەرپەرشتیی بەڕێز كاك دكتۆر كەمال كەركوكی و لەگەڵ پارتی گەل بەشداربوون لە ئازادكردنی دهۆكدا.
كاتێك بروسكەكە دەگاتە دەست كاك نەوشیروان لەگەڵ كاك مەسعود هەریەك لە ژوورێك دەبن و نزیك بەیەك (ئەوە قسەی كاك حسێن سنجاری- یە كە ئەوكات لەگەڵ كاك نەوشیروان بوو.
هەڵدەستێت و دەچێتە لای كاك مەسعود، وەكو مژدانەیەك دەڵێت كاك مەسعود ئەوە ناشارەزاكەی ئێمەیە بەتەنها وەكو یەكێتی گەیشتۆتە دهۆك، دیارە وەكو خۆی لەبری تەقدیر كاك مەسعود دەڵێت: خۆ بڕیاربوو هەموو پێكەوە بچین بۆ دهۆك، دیارە فێڵی لە برادەرانمان كردووە، نەدەبوایە بێ ئەوان بچن.
بۆ بەیانییەكەی هێزەكەی برادەرانی پارتی هەر هەمووی گەیشتن و لە دهۆك چاومان بەیەكتری كەوت كە بریتی بوون لە كاك عەبدولموهەیمەن و زەعیم عەلی و كاك بابەكر زێباری و كۆمەڵیك لە فەرماندە و كادری دیكە كە ناوی هەموویانم لەبیر نەماوە و رێككەوتین كە لەمەودوا لەگەڵ یەكتریدا هاوكاربین.
گەڕانەوەی مام جەلال و هێرشەکانی دوژمن
لە رۆژی 16/3 حكومەتی عیراق لە ناوچەی فاییدەوە دەستی كرد بە هێرش و پەلاماردان بۆسەر هێزەكانی پێشمەرگە، هەروەها لەگەلی دهۆك، شەهید حەسەن سەلیم لە شەڕەكاندا لەگەڵ چەند پێشمەرگەیەكدا شەهید ببوون، پەیامیش هات كە جەنابی مام جەلال لە سوریاوە لەگەڵ كۆمەڵێك كادرو فەرماندەدا لەرێگەی فیشخاپوورەوە دەگەڕێنەوە كوردستان، لەوانە خوالیخۆشبوو جەبار فەرمان و كاك ئەحمەد بامەڕنی و لەسكرتاریەتیشەوە هێزێكی سكرتارییەت بە سەرپەرشتیی دكتۆر كەریم هاتن بۆ زاخۆ، هەموو چووین بۆ زاخۆ بۆ پێشوازیی لە جەنابی مام جەلال.
بەڕێز مام جەلال لەرێگەی فیشخاپوور لە 25/3 گەڕایەوە.
كە گەیشتن سەرەتا چوونە زاخۆ بوو بۆ بەردەم قایمقامییەتی زاخۆ، لەوێ بەئامادەبوونی جەماوەرێكی زۆر وتارێكی گرنگ و بەنرخی خوێندەوە، دواتر چاوی بە كۆمەڵێك كەسایەتیی و لایەنە سیاسییەكان كەوت.
بۆ بەیانییەكەی بەرەو دهۆك بەڕێكەوتن و هەر ئەوكات كاك جەبار فەرمانی نارد بۆ بەرەی شەڕەكانی فاییدە كە بارودۆخەكە خراپ بوو، بەندە و هێزەكەش بۆ هەندێك كار لە زاخۆ ماینەوە و بەرنامەی چاوپێكەوتنم هەبوو لەگەڵ كوردەكانی سلۆپی، و بەیانییەكەی دوای پاشەكشەی پێشمەرگە لە فاییدە، بارودۆخ زۆر خراپ بوو. خەڵك دەستیكرد بەكۆچ و شڵەژانێكی ناخۆش روویدا و ناچار جەنابی مام جەلال دوای چەند كۆبوونەوەیەك لە دهۆك، دوای زۆر لێكردنی زۆربەی كەسایەتییەكان، دهۆكی بەجێهێشت بەرەو سلێمانی و بەندەش لەڕێگەی باتوفەو ئامێدییەوە (كە پێشتر شارەزاییم هەبوو) بەرەو بارزان و دواتریش بەرەو رواندز بەڕێكەوتم.
قوباد تاڵەبانی و کۆنسوڵی ئەمریکا لە ھەولێر دوا گۆڕانکارییەکانی عێراق و ناوچەكە تاوتوێ دەكەن
هەولێر // ڕۆژی سێشەمە ١٠ ئاداری ٢٠٢٠، قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیران پێشوازیی لە ستیف ڤەیگن كونسوڵی ئەمریكا لە ھەرێمی كوردستان كرد و ئامادەکارییەکانی حکومەتی هەرێمی بۆ پێشگرتن لە بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسی کۆڕۆنای بۆ ڕوونکردەوە.
قوباد تاڵەبانی گەشبینی خۆی دەربڕی بەوەی كە هەرێمی کوردستان دەتوانێت بە هاوکاری نێوان حکومەت و هاووڵاتیان بە کەمترین زیان بەسەر پەتای کۆڕۆنادا زاڵ بێت.
لە تەوەرێکی دیکەی کۆبوونەوەدا، تاوتوێی هەنگاوەکانی چاکسازی لە وەزارەتی پێشمەرگە کرا و قوباد تاڵەبانی جەختی لەوە کردەوە حکومەتی هەرێم بە هەموو توانایەوە لەسەر چاکسازییەکانی وەزارەتی پێشمەرگە بەردەوام دەبێت.
لە بەشێکی دیکەی کۆبوونەوەکەدا تاوتوێی دۆخی ئابوری هەرێم کرا، بە تایبەتی دوای دابەزینی نرخی نەوت لە بازاڕەکانی جیهاندا. جێگری سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیران باسی لەوەکرد کە حکومەتی هەرێم بەو ئەزمونەی لە کابینەی رابردوودا وریگرتووە بە ئاڕاستەی فرەچەشن کردنی سەرچاوەکانی داهات کار دەکات.
بەشێکی دیکەی کۆبوونەوەکە تەرخان کرا بۆ تاوتوێکردنی دۆخی سیاسیی بەغدا و پەیوەندییەکانی نێوان هەولێر و بەغدا، قوباد تاڵەبانی هەڵوێستی هەرێمی کوردستانی ڕوونکردەوە و رایگەیاند: هەرێم پشتگیری لە حکومەتێک لە بەغدا دەکات کە رەنگدانەوەی ئیرادەی هەموو پێکهاتەکانی عێراق بێت و رێز لە تایبەتمەندییەکانی هەرێمی کوردستان بگرێت.
ڕاگهيهنراوى كۆبوونهوهى سهرۆكايهتيى ههرێمى كوردستان و لايهنه سياسييهكان
رۆژی چوارشهممه 4/3/2020 به سهرپهرشتیی بهڕێز نێچیرڤان بارزانی، سهرۆكی ههرێمی كوردستان و به ئامادهبوونی بهڕێزان جێگرانی سهرۆك، كۆبوونهوهی هاوبهشی لایهنه سیاسییهكانی كوردستانی بهشدار له ئهنجومهنی نوێنهرانی عێراق له سهرۆكایهتیی ههرێمی كوردستان له ههولێر، ئهنجام درا.
كۆبوونهوه تایبهت بوو به ههڵسهنگاندنی دۆخی سیاسیی عێراق دوای سهرنهكهوتنی ههوڵهكانی پێكهێنانی كابینهی نوێی حكوومهتی فیدرالی عێراق و ههنگاوهكانى داهاتوو بۆ پێكهێنانى حكوومهت.
سهرهتا سهرۆك نێچیرڤان بارزانی سوپاسی لایهنه سیاسییهكان و فراكسیۆنه كوردستانییهكانی ئهنجومهنی نوێنهرانی عێراقی كرد بۆ يهكههڵوێستییان له مامهڵهكرن لهگهڵ دۆخی ئێستای عێراقدا و جهختیشى لهوه كردهوه كه پارێزگاری لهم یهكڕیزی و یهكههڵوێستییه بكرێت و سهرۆكایهتیی ههرێمیش وهك چهتری كۆكهرهوهی ههموو لایهنه كوردستانییهكان، لهسهر بنهماى ئهرك و مافهكان پشتگیر و پارێزهری ئهم يهكڕيزى و يهكههڵوێستييه دهبێت.
كۆبوونهوه جهختی لهسهر پهرۆشیی ههرێمى كوردستان بۆ چارهسهركردنی كێشهكانی عێراق كردهوه و ههموو هاوكاری و پشتگیرییهكی بۆ ههوڵهكانی چارهسهری و دهربازكردنی عێراق له كێشه و قهیرانهكان له چوارچێوهى دهستووردا و لهسهر بنهمای هاوبهشیی ڕاستهقینه و دابینكردنی مافی ههموو پێكهاتهكانی عێراق، كردهوه.
له كۆبوونهوهكهدا دووپات كرایهوه كه لایهنه كوردستانییهكان وهك ههمیشه بهشێك دهبن له چارهسهر و لهم پێناوهدا ههموو توانايهك دهخهنه گهڕ، ههروهها ههموو لایهنه سیاسییهكان ئامادهیيی خۆیان دووپات كردهوه بۆ چوونهناو پرۆسهی گفتوگۆیهكی گشتگيرى نیشتمانیانه بۆ پێكهێنانی كابینهی ئاینده به شێوهیهك وهڵامدهرهوهى داوا ڕهواكانى تێكڕاى گهلى عێراق بێت، تواناى چارهسهركردنى كێشه و قهيرانهكانى وڵاتى ههبێت، ببێته مايهى ڕهزامهنديى تهواوى پێكهاتهكانى عێراق و مافه دهستوورييهكانى ههرێمى كوردستان دابين بكات.
پەیامی سەرۆک نێچیرڤان بارزانی لە ساڵیادی ڕاپەڕیندا
جەماوەری سەربەرز و خۆڕاگری کوردستان،
بە بۆنەی بیست و نۆيەمین ساڵیادی ڕاپەڕینە شکۆدارەکەی ئازاری ١٩٩١وە، گەرمترین پیرۆزبایی لە خانەوادەی سەربەرزی شەهیدان و پێشمەرگە قارەمانەکان و سەرجەم کوردستانييان لە ناوخۆ و دەرەوەی کوردستان دەکەم.
ڕاپەڕین کە یەکێکە لە سەروەرییە مەزنەکانی مێژووی گەلەکەمان، دەربڕی باوەڕ و خواستى گەلی کوردستان بۆ ژیانێکی ئازاد و سەرفرازانە و ڕەتکردنەوەی ستەم و زۆرداری بوو، ترۆپكی خەبات و قوربانیدانی هێزی پێشمەرگە و ڕۆڵەکانی گەل و یەکێتی و یەکڕیزیی لایەنە سیاسییەکان و پێکهاتەکان و سەرجەم خهڵكی کوردستان بوو، پاراستنی دەستکەوتەکانیشی، ئەرک و بەرپرسیاريهتیی هەموو لایەن و پێکهاتە و ههموو تاکێكی کوردستانه و وەفادارییانە بۆ گیانی پاکی شەهیدە قارەمانەکانمان و هەموو قوربانیيانی ڕێگای ڕزگاریمان.
کوردستانیيانی ئازیز،
گیانی خۆڕاگری و بەرەنگاریی دلێرانهتان سهرباری ئهو لێبوردهییهی له ڕاپهڕیندا نواندتان، زادەی هەمان ئەو کولتوورە مرۆڤدۆستانەیە کە ئیلهامبەخش و نەخشەڕێی سەرجەم بەرخودان و شۆڕشەکانی كوردستان بووه به ڕاپەڕینیشهوه. خەباتی ئێوە، هەمیشە ههڵگری باوەڕ و نهریت و بهها و جیهانبینییهكی بەرز بووه کە شایانی ئهوهن نەوە بە نەوەی ئەم گەلە، شانازییان پێوە بکەن. ئەوە ڕاپەڕین و خواستى ئێوە بوو کە سەلماندی مەحاڵە هیچ زهبر و زهنگ و سهركوتكارییهك بتوانێ شکۆ و خواستى گەلی کوردستان بۆ ژیانێکی سەرفرازانە و ئامانجە نیشتمانیيەکانی، بشكێنێ.
کوردستانیيانی خۆشەویست،
ڕاپەڕین بەڵگەی زیندووی ئەو ڕاستیەیە کە یەکڕیزی و تەبایيی نێوان لایەن و پێکهاتەکانی کوردستان و ئاشتەوایيی ناوخۆ، هەمیشە گەلەکەمانی بەرەو سەرکەوتن و سەرفرازیی زیاتر بردووە، بۆیە بۆ بەدیهێنانی سەرجەم ئامانجە نیشتیمانیيەکان و مسۆگەرکردنی ژیانیکی شایستە بە خەبات و قوربانیيەکانی گەلەکەمان و ئایندەیەکی گەشتر بۆ نەوەکانمان، دەبێ هەوڵی هەموو لایەن و پێکهاتە و ههر تاکێکی کوردستان، لە خزمەتی پتەوکردنی زياترى گیانی تەبایی و بنەماکانی پێکەوەژیان و لێبوردەیی و ئاشتیخوازیدا بێت.
با یادی ڕاپەڕین وزە و ئیرادەی زیاترمان بۆ یەکڕیزی و تەبایی و خزمەتکردن بە گەل و وڵات پێ ببەخشێت.
بەرز و شکۆدار بێت ساڵیادی ڕاپەڕینی مەزنی ئازاری ١٩٩١.
دروود بۆ گیانی پاکی شەهیدانی ڕاپەڕین و سەرجەم شەهیدانی کوردستان.
نێچيرڤان بارزانى
سهرۆكى ههرێمى كوردستان
4/3/2020
دوایین هەواڵەکان
- نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئێران: سەردانەکەی پزیشکیان ئاماژەیە بۆ گرنگیدانی ئێران بە هەرێمی کوردستان
- ههرێمى كوردستان و ئێران جهخت له برهودان به پهيوهندييهكانيان دهكهنهوه
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی: سەردانی سەرۆک کۆماری ئێران مێژوویی بوو
- نازم دەباغ له وتووێژ لهگهڵ ئاژانسی ئیرنا: مەسعوود پزشکیان سەردانی هەولێر دەکات
- نازم دەباغ: کاتی سەردانی پزیشکیان بۆ عێراق دیار نییە
- «سەلام رشدی» لهگهڵ شاندی یهکێتی هاورده و ناردنکارانی لقی ههولێر کۆبۆوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى: ههميشه پشتيوانى و بهرگرى له مافهكانى ئێزدييان دهكهين
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی لهگهڵ باڵیۆزی یهکێتیی ئهورووپا کۆبووهوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى لهگهڵ باڵيۆزى نهمسا كۆبووهوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى سوپاسى جهنهرال ڤاول دهكات