جرس: چند هفته از محاصره شهر کوبانی توسط گروه داعش می‌گذرد و درگیری‌های شدید در این منطقه همچنان ادامه دارد.

با این حال حملات هوایی محدود انجام شده توسط ائتلاف قدرت‌های جهانی علیه این گروه چندان موثر نبوده و شبه نظامیان کرد مستقر در کوبانی هم نسبت به اوضاع وخیم انسانی و نامتوازن بودن سلاح‌هایشان در مقابل داعش هشدار می‌دهند.

«جرس» برای تحلیل اوضاع کوبانی و رویکرد کشورهای منطقه در قبال این بحران به سراغ «ناظم دباغ» نماینده رسمی دولت اقلیم کردستان عراق در ایران رفته است.

متن کامل گفت‌وگو را بخوانید:

آقای دباغ، چرا با گذشت چند روز از بحران و کشتار مردم کُرد کوبانی توسط داعش٬ تاکنون دولت‌ها و نهادهای بین‌المللی نتوانسته‌اند اقدامات حمایتی از مردم کوبانی انجام دهند؟

مسئله کوبانی، مسئله حساسی است و دولت‌هایی که به دنبال این هستند تا داعش پیروز شود؛ باید در نظر بگیرند که این اتفاق در صورت وقوع، سبب ناامنی در کشور خودشان خواهد شد. تجربه نشان داده در زمان‌هایی که نهادهای امنیتی و اطلاعاتی به دنبال ایجاد بحران هستند عواقب آن متوجه خودشان می‌شود. با کمال تأسف باید گفت که امروز قدرت و امکانات داعش از چندین طرف حمایت می‌شود.

یعنی دولت‌های شرکت کننده در ائتلاف ضد داعش بیشتر به دنبال منافع خود هستند؟

دقیقا از زمان تشکیل این ائتلاف، حمله داعش به خصوص علیه مردم کُرد بیشتر شده است و الان کوبانی با وضعیت پیچیده‌ای مواجه است. اگرچه مردم کوبانی سرسختانه مقاومت می‌کنند و انشالله داعش و حامیانشان نمی‌توانند کوبانی را تصرف کنند اما اگر خدای نخواسته این اتفاق بیفتد مسلما با توجه به مواضع و اقدامات خونبار و وحشتناک داعش، وضعیت منطقه و کشورهای آن وخیم خواهد شد. بنابراین باید تمام کشورهایی که داعش را به نوعی حمایت می‌کنند به خود بیایند و بدانند گروه‌های تروریستی فقط برای خودشان کار می‌کنند و نمی‌توانند منافع دولت‌های حامی خود را تأمین کنند. بر همین اساس، الان که ائتلافی علیه داعش صورت گرفته باید بر تصمیم خود پایبند باشند و تمام هم و تلاش خود را نه تنها برای تضعیف و محدودکردن داعش، بلکه برای نابودی کامل این گروه تروریستی بگذراند. ائتلاف بین‌المللی هم در این راستا باید کمک رسانی‌های خود را به مردمی که علیه داعش مبارزه می‌کنند انجام دهد و نباید مقطعی عمل کنند.

حکومت اقلیم کردستان چه اقداماتی در حمایت از مردم کوبانی انجام داده و آیا با محدودیت‌هایی در این زمینه مواجه بوده است؟

دو مسئله از نظر قانونی و جغرافیایی وجود دارد. یعنی منطقه کوبانی از نظر جغرافیایی در موقعیتی است که تنها از مرز ترکیه به صورت علنی می‌توان به آن کمک رساند و ترکیه منطقه‌ای که دروازه کوبانی است را بسته و نیروهای نظامی ترکیه اجازه هیچ‌گونه ترددی را به آنجا نمی‌دهد. این در حالی است که مردم کردستان آمادگی خود را برای کمک به مردم کوبانی اعلام کرده‌اند و رئیس اقلیم کردستان نامه‌ای در این زمینه به حکومت ترکیه ارسال کرده تا اجازه دهند مرز را برای ارسال کمک‌های مردمی باز کند و همچنین خواهان کمک‌های بین‌المللی با اعزام نیروهای مبارز علیه داعش شده است که این کمک‌ها به مقاومت مردم کوبانی بیانجامد.

به این مسئله اشاره کردید که ترکیه مرزهای خود را برای کمک به مردم کوبانی بسته و حتی شاهدیم از دخالت کردهای ترکیه به منظور کمک به کوبانی‌ها جلوگیری می‌کند. این تغییر مواضع و انفعال ترکیه برای چیست؟

این مسئله به سیاست دوگانه و دورویی حکومت ترکیه بر می‌گردد. از یک‌ طرف « احمد داوود اوغلو» نخست وزیر ترکیه می‌گوید که نمی‌گذاریم کوبانی به دست داعش بیفتد و از طرف دیگر اردوغان رئیس جمهور این کشور می‌گوید کوبانی سقوط کرده و داعش آن را تصرف می‌کند. جدای این مسئله، متأسفانه رئیس جمهور ترکیه اعلام کرد که فرقی بین کردهای پ.ک.ک و داعش برایشان وجود ندارد و این سخن بسیار بی‌منطق و حتی ظالمانه است، زیرا داعش و کردهای پ.ک.ک بسیار با هم تفاوت دارند. جالب است که این اظهارات در حالی گفته می‌شود که سیاست ترکیه در راستای حل مسائل خود با کردهای ترکیه است و خود رئیس جمهور ترکیه گفته که به دنبال حل مسالمت آمیز مسئله کُرد است و ترکیه دارد مذاکراتی با «عبدالله اوجالان» رهبر پ.ک.ک انجام می‌دهد. بنابراین این گونه سیاست‌ها نتیجه عکس برای خود ترک‌ها خواهد داشت.

جدای رویکرد ترکیه٬ چرا تاکنون اقدامات نظامی کشورهای ائتلاف علیه داعش نتیجه نداده است؟

باید توجه داشت که اقدامات نظامی تنها با حملات هوایی همیشه اثرگذار نیست و باید حملات هوایی و زمینی با هم صورت بگیرد. در هر حال، برای نابودی داعش نباید مقطعی و تنها به منظور تضعیف آن صورت گیرد بلکه باید حملات علیه داعش هماهنگ و قاطعانه و همه جانبه باشد تا به نابودی کامل آن بیانجامد. به عبارت دیگر، ائتلاف علیه داعش نباید به گونه‌ای باشد که داعش را از یک منطقه دور کند و در منطقه‌ای دیگر رشد دهد. هر دولتی که به فکر حفظ داعش باشد خطای فاحشی مرتکب شده است چراکه این اندیشه‌ها فضای مساعد برای رشد پیدا می‌کنند.

در صورت سقوط کوبانی چه اتفاقاتی در انتظار منطقه خواهد بود؟

پیش بینی آن دشوار است و انشاالله با مقاومت مردم کوبانی این اتفاق نخواهد افتاد؛ اما آنچه مسلم است عواقب بسیار وخیمی برای کشورهای منطقه در بر خواهد داشت و تقریبا همه متوجه این عواقب شده‌اند و از همین رو تظاهرات‌هایی در حمایت مردم کوبانی و محکومیت داعش در کشورهای مختلف اروپایی و حتی ترکیه صورت می‌گیرد.

کشورهای منطقه بخصوص ایران چه اقداماتی باید در این راستا انجام دهند؟

ایران در خصوص عراق و سوریه تا الان کوتاهی نکرده است اما راههای کمک به مردم کوبانی را هم می‌داند و محدودیتی ندارد و از همین رو باید آن اقدامات را هر چه سریع‌تر انجام دهد. قطعا با ارسال کمک‌های نظامی و مردمی از سوی کشورهای منطقه و نهادهای بین‌المللی به کردهای کوبانی آن‌ها همانگونه که تا الان با مقاومت و شجاعت ایستادگی کرده‌اند تا آخرین نفر مقاومت خواهند کرد و شاید یک استالینگراد دیگر باشد.

جرس: مژگان مدرس‌علوم ـ «ناظم دباغ» نماینده اقلیم کردستان عراق در ایران در گفت‌وگوی اختصاصی با جرس معتقد است که داعش یک خطر بین‌المللی و منطقه‌ای است که همه کشورهای منطقه و جهان باید علیه آن متحد شوند اما این ائتلاف و اتحاد، نباید مقطعی باشد زیرا در آن صورت داعش امروز از بین می‌رود اما یک داعش جدید بوجود می‌آید.

متن کامل گفت‌وگو را بخوانید:

آقای دباغ، اخباری از درگیری نیروهای نظامی ایران و داعش در مناطق غربی ایران منتشر شده است، این اخبار تا چه حد صحت دارد؟

هیچ اطلاعی در این زمینه در دست ما نیست.

خطر بین‌المللی گروه داعش را تا چه اندازه باید جدی گرفت؟

ظهور داعش در منطقه، خطر بسیار بزرگ و جدی بر علیه تمدن و بشریت در کل کشورهاست. داعش یک گروه متشکل از اقوام و اجناس مختلفی است که کشور ندارند و به همین دلیل جز کشتار و خرابکاری چیزی از خود به‌جای نمی‌گذارند.

جدای از پایگاه نظامی نیروی داعش که بیشتر رزمی هستند، آیا از پایگاه حمایتی سنی‌ها در عراق برخوردار هستند؟ آیا در سوریه هم چنین ساختار مشابهی دارند؟

باید توجه داشت که رشد این گروه‌ها دارای دلایلی است که یکی از آن دلایل وجود زمینه در منطقه است و عملکرد دولت‌ها و سوء مدیریت، فضا و زمینه را برای فعالیت این‌ گونه گروهک‌های تندرو در داخل کشور‌ها به‌ویژه کشورهای اسلامی ایجاد می‌کند. از سوی دیگر خیلی از داعشی‌ها ساکن کشورهای اروپایی هستند و مسلم است که از سوی برخی کشور‌ها و قدرت‌های بزرگ حمایت می‌شوند و این باعث پیشروی آن‌ها شده است در غیر این صورت چطور می‌توانستند از کشورهای اروپایی به عراق و سوریه سفر و رفت و آمد کنند؟

بنابراین، همانطور که گفتم سیاست داعش ایجاد ناامنی، ترس و کارهای تروریستی است و خطر داعش تنها محدود به خاورمیانه و عراق و سوریه نمی‌شود و در همه جای دنیا این گروه‌های تروریستی و سلفی ریشه دوانده‌اند و به طور کلی برای همه تهدید محسوب می‌شوند. داعش یک خطر بین‌المللی است که به سرعت باید جلوی آن گرفته شود. در مورد کرد‌ها هم باید بگویم مناطق کُرد تنها مناطقی هستند که صادقانه با داعش جنگیده و در حال جنگ هستند.

طی هفته‌های گذشته آمریکا حملات نظامی خود را برای مقابله با داعش افزایش داده اما از طرفی اعلام کرده که مقابله با داعش نیازمند یک ائتلاف جهانی است آیا شکل‌گیری چنین ائتلافی با توجه به معادلات منطقه وجود دارد؟

آمریکا زمانی حملات خود را آغاز کرد که خطر واقعی داعش را حس کردند. در هر حال حمله به داعش و تروریست‌ها باید در مبدأ صورت بگیرد زیرا زمانی‌که در سوریه این گروهک گسترش یافت آن‌ها فکر کردند فرصت خوبی به دستشان آمده تا علیه نظام بشار اسد اقدام کنند اما وقتی در سوریه موفق نشدند به عراق آمدند. همانطور که می‌دانید داعش متشکل از بعثی‌های سابق و القاعده است که هدفشان طرح دوباره شعار سابق بعثی هاست که می‌گفتند آمده‌اند تا عراق، سوریه و مصر را متحد کنند و امروز داعش با این تشکیلات عراق و سوریه را هدف قرار داده است. بنابراین باید این مسائل را ریشه‌ای بررسی کرد تا بتوان آن را ریشه‌ای حل کرد نه اینکه موردی و مقطعی حل شود. تمام کشور‌ها مانند ترکیه و عربستان و آمریکا که گوش و چشم خود را بر خطر داعش می‌بستند الان باید بدانند که اگر داعش در عراق پیروز شود به سوی کشورهای دیگر پیشروی خواهند کرد همانطور که در برنامه‌های خود این موضوع را پنهان نکرده‌اند. بنابراین اقدام آمریکا خوب بود اما نباید مقطعی باشد همانگونه که متأسفانه اقداماتشان در افغانستان و عراق بدلیل اینکه به فکر منافع خود بودند باعث ایجاد و گسترش داعش شد. اگر با داعش هم مانند طالبانی‌ها برخورد کنند گروه افراطی و تروریستی دیگری بوجود خواهد آمد. بنابراین ائتلاف و همپیمانی نباید مقطعی باشد.

برخی از تحلیلگران تشکیل اتحاد بزرگ با حضور ایران و آمریکا و سوریه و روسیه را برای مقابله با داعش مؤثر می‌دانند، نظر شما چیست؟

جنگ با داعش نیازمند اتحاد قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی است و اگر این اتحاد صورت نگیرد، در آینده این گروهک‌ها بر علیه خود آمریکا یا روسیه در این کشور‌ها گسترش پیدا می‌کنند اما اگر تمام قدرت‌ها حضور فعالی داشته باشند قطعا می‌توانند داعش را نابود کنند. داعش مانند یک نیروی سرطانی در حال رشد است که اگر نیروی قوی و محکمی در مقابل آن شکل نگیرد به همین راحتی از بین نخواهد رفت.

اخیرا صحبتهای پیدا و پنهانی از همکاری اطلاعاتی آمریکا و برخی کشورهای اروپایی برای مقابله با داعش در داخل سوریه به گوش می‌رسد. ارزیابی شما از رویکرد اتحادیه اروپا در قبال تحولات عراق و مقابله با داعش چیست؟

هر رویکرد و تصمیمی که قدرت‌های دنیا در قبال تحولات اخیر و مقابله با داعش می‌گیرند نباید به گونه‌ای باشد که داعش امروز از بین برود و داعش فردا جایگزین آن شود، یعنی یک داعش را از بین برود و یک داعش جدید بوجود بیاید. اگر آرامش و ثبات و امنیت را در منطقه و جهان بخواهیم باید قاطعانه و ریشه‌ای با مسائل برخورد کرد و باز تکرار می‌کنم مشکلات منطقه را باید ریشه‌ای حل کرد و نه مقطعی.

ایران در این تحولات چه نقشی دارد و چگونه باید برای مقابله با داعش وارد عمل شود؟

مواضع ایران بیانگر وجود اراده برای کمک به عراق جهت مقابله با تهدیدات داعش بوده است. در هر حال هیچ فرقی هم نمی‌کند چه ایران، چه آمریکا و چه کشورهای اروپایی باید همگی یک نقش را ایفا کنند و آن نقش، وحدت قدرت‌ها جهت مبارزه با داعش و نابودی آن است.