ڕێکەوتی 5 ی نیسانی ساڵی 2020،  یادی 29 ساڵەی جێبەجێکردنی بڕیاری ژمارە 688 ی ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکانە کە فەرمانی بە ڕژێمی پێشووی عێراق کرد بۆ کۆتایی هێنان بە سەرکوت کردنی هاوڵاتیانی مەدەنی بە تایبەتی هاوڵاتیانی هەرێمی کوردستان. 

دەرئەنجامی ڕاستەوخۆی ئەم بڕیارە بریتی بوو لە پێکهێنانی هاوپەیمانێتی لەلایەن چەندین ووڵات بۆ پێشکەش کردنی هاوکاری مرۆیی و ئاسایش بۆ هاوڵاتیانی هەرێمی کوردستانی عێراق کە دەربەدەری ووڵاتانی دراوسێ ببوون.

بە پشتیوانی بەشێک لە ووڵاتانی ئەندام لە هاوپەیمانێتیەکە ناوچەی دژە فڕین دامەزرا و نزیکەی 1.5 ملیۆن ئاوارە گەڕانەوە ماڵەکانیان هاوکات لەوانەیە ئەم گەڕانەوەیە بە خێراترین گەڕانەوەی ئاوارەکان هەژمار بکرێت لە مێژوودا. دوای ساڵێک لە دەرچوونی ئەم بڕیارە، یەکەمین هەڵبژاردن کە لەژێر چاودێری نێودەوڵەتی لە عێراق ئەنجامدرا ئەویش لە کوردستان بوو.

ئەم هەڵبژاردنە مێژووییە بووە هەوێنی پێکهێنان و دامەزراندنی پەرلەمان و حکومەتی هەرێمی کوردستان بۆ بەردەوامیدان بە بەڕێوەبردنی ئەو ناوچەیەی ناسراوە بە هەرێمی کوردستانی عێراق.  ئەمە لە کاتێکدا کە ئەم هەرێمە سەرچاوەی سەرەکی ئاوارەکان بوو ئێستا بووەتە پەناگەیەکی ئارام بۆ نزیکەی دوو ملیۆن ئاوارە و پەنابەری ناوخۆیی لە ناوچەکانی دیکەی عێراق و وڵاتانی دراوسێ.

هەرێمی کوردستان بەردەوام دەبێت لە پەیڕەو کردنی سیاسەتی دەرگای کراوە بۆ هەموو ئەو هاوڵاتیانەی بەهۆی توندوتیژی و ستەمکاری دەربەدەر بوون بەبێ لەبەرچاوگرتنی ناسنامەی ئایینی و مەزهەبی و نەتەوەیی.

فەرمانگەی پەیوەندییەکانی دەرەوەی حکومەتی هەرێمی کوردستان سووپاس و پێزانینی خۆی دەردەبڕێت بۆ ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکان و ئەو ووڵاتانەی ئەندام کە دەنگیاندا بە پەسەند کردنی دەرچوونی بڕیاری ژمارە 688 هەروەها ئەو وڵاتانەی هاوکار بوون لە دامەزراندنی ناوچەی دژە فڕین و ئۆپەڕاسیۆنی پاراستنی ناوچەی ئارام.

 https://dfr.gov.krd/a/d.aspx?l=13&a=50300

لە كۆبوونەوەكەدا سوپاسی هاوڵاتیان کرا لەپای پابەندبوونیان بە رێنماییەکان و ستایشی وەزارەت و کارمەندانی جێبەجێکاری بڕیارەکان کرا

هەولێر، هەرێمی کوردستان، عێراق (GOV.KRD) – رۆژی دووشەممە ٦ نیسانی ٢٠٢٠ قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیران، لە رێگە‌ی ڤیدیۆ كۆنفراسە‌وە‌، سەرپەرشتیی کۆبوونەوەی لیژنەی باڵای رووبەڕووبوونەوەی ڤایرۆسی كۆرۆنای لە ھەرێمی كوردستان کرد.

لە کۆبوونەوەکەدا، باس لە دوا رێکار و ئامادەکارییەکانی قۆناغی داھاتووی رووبەڕووبوونەوەی ڤایرۆسی کۆرۆنا لە هەرێمی کوردستان كرا، هەروەها هەڵسەنگاندن و بەدواداچوون بۆ جێبەجێکردنی بڕیار و رێنماییە تەندروستییەکان کرا.

جیگری سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیران، ستایشی وەزارەت و لایەنە پەیوەندیدارە جێبەجێكارەكانی پلانی پاراستنی ھاوڵاتیانی لە‌ ڤایرۆسی كۆرۆنا كرد، ھە‌روە‌ھا سوپاسی خەڵكی كوردستانیشی كرد لە‌بە‌ر پابە‌ند بوونیان بە‌ رێنماییە‌كان و ئاماژە‌ی بە‌وە‌دا كە‌ ئەركی حكومە‌تە‌ پێش ھە‌موو شتێك ژیانی ھاوڵاتیانی ‌بپارێزێت و ئە‌م پلانانە‌ی حكومە‌تیش هەر بۆ ئە‌و مە‌بە‌ست و ئامانجەیە.

دواتر وەزیری تەندروستی راپۆرتێکی لەبارەی دواپێشهاتەکانی بڵاوبوونەوەو ئامارەکانی تووشبوانی ڤایرۆسی کۆرۆنا لە هەرێمی کوردستان پێشکەش کرد، هەروەها ئاماژەی بە پلانەکانی وەزارەتی تەندروستی كرد بۆ قۆناغی داهاتوو و پێداویستییەکانی خستەڕوو بۆ ئەوەی پلانەکانیان بە باشترین شێواز جێبەجێ بکەن.

پاش گفتوگۆیەکی وورد لەبارەی دوا رێکارەکان و هەنگاوەکانی وەزارەت و لایەنە پەیوەندیدارەکان، ئە‌م بڕیارانە دران:

١- بڕیاری پێشووی قەدەغەی ٤٨ كاتژمێری هاتووچۆی تەواو تا کاتژمێر ١٢ ئەمشەو بەردەوام دەبێت.

٢- بۆ ڕێکخستنەوەی بڕیاری قەدەغەی هاتوچۆ کە تا ١٠/٤/٢٠٢٠ بەردەوام دەبێت ڕاگەیاندراوی نوێ لە لایەن وەزارەتی ناوخۆ وپارێزگارەکان و سەرپەرشتیاری ئیدارە سەربەخۆکان دەردەچێت بۆ دابینکردنی پێداویستی ڕۆژانەی ھاوڵاتیان لە ڕێگای ڕێکاری نوێ و دیارکردنی کات وشێوازی کارکردنیان بە ڕەچاوکردنی ڕێنماییە تەندروستیەکانی خۆپارێزیی وتایبەتمەندیی یەکە کارگێڕییەکان بەو شێوەیەی لە لایەن بەڕێز وەزیری ناوخۆ لە کۆبونەوەکەدا خرایە ڕوو

٣- کاتێک دیاری بکرێت بۆ رێزگرتن لە فەرمانبەران و کارمەندانی ماندوونەناس کە خزمەتی هاوڵاتییان دەکەن و ژیانیان دەپارێزن، دواتر شێوازی رێزگرتنەکە دیاری دەکرێت.

٤- سوپاسی هاوڵاتیان دەکرێت لەپای پابەندبوونیان بە رێنماییەکان، هەروەها ستایشی وەزارەت و کارمەندانی جێبەجێکاری بڕیارەکان کرا.

٥- وەزارەتە پەیوەندیدارەکان بە جێبەجێکردنی رێکار و رێنماییەکان، راسپێردران کە راپۆرتی خۆیان ئامادە بکەن بۆ قۆناغەکانی داهاتوو، بە ڕچاوکردنی ژیان و سەلامەتی هاوڵاتیان.

٦- وەزارەتی ناوخۆ لیژنەیەک پێکدەهێنێت بۆ لێکۆڵینەوە لە رووداوی پەلاماردانی پزیشكێك لە سنوری پارێزگای سلێمانی بۆ ئەوەی رێکاری یاسایی لەو حاڵەتە بگیرێتە بەر.

https://gov.krd/government/deputy-prime-minister/activities/posts/2020/april/%D9%84%DB%8C%DA%98%D9%86%DB%95%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%DA%B5%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D9%88%D8%A8%DB%95%D8%B1%D9%88%D9%88%D8%A8%D9%88%D9%88%D9%86%DB%95%D9%88%DB%95%DB%8C-%DA%A4%D8%A7%DB%8C%D8%B1%DB%86%D8%B3%DB%8C-%DA%A9%DB%86%D8%B1%DB%86%D9%86%D8%A7-%D8%A8%DB%95-%D8%B3%DB%95-%D8%B1%D9%BE%DB%95-%D8%B1%D8%B4%D8%AA%DB%8C-%D9%82%D9%88%D8%A8%D8%A7%D8%AF-%D8%AA%D8%A7%DA%B5%DB%95-%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%DA%A9%DB%86%D8%A8%D9%88%D9%88%DB%95-%D9%88-%DA%86%DB%95%D9%86%D8%AF-%D8%A8%DA%95%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8E%DA%A9%DB%8C%D8%AF%D8%A7/

• ئەنجومەنی وەزیران جەختی لە گرنگیی جێبەجێکردنی یاسای چاکسازی کردەوە و بە کۆی دەنگ پەیڕەوی ئاسانکاریی جێبەجێکردنی یاسای چاکسازی پەسەند کرد.

• سەرۆکی حکومەت: کاری لە پێشینەی ئێستای حکومەتی هەرێم پاراستنی ژیان وسەلامەتیی خەڵکە لە ڤایرۆسی کۆرۆنا و دابینکردنی خۆراک و دەرمان و مووچەیە.

هەولێر، هەرێمی کوردستان، عێراق (GOV.KRD) – رۆژی چوارشەممە ٢٠٢٠/٤/١ ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی کوردستان لە رێگەی ڤیدیۆ کۆنفرانسەوە بە سەرپەرشتی مەسرور بارزانی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان و بەشداربوونی قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆکی حکومەت کۆبووەوە.

لە سەرەتای کۆبوونەوەکەدا راپۆرتێک دەربارەی بارودۆخی دارایی هەرێمی کوردستان و لێکەوتە ئابوورییەکانی ڤایرۆسی کۆرۆنا و دابەزینی نرخی نەوت لە بازاڕەکانی جیهاندا و هەوڵەکانی ڕێکخستنەوەی داهات و خەرجییەکان لە هەرێمی کوردستان لە لایەن وەزیری دارایی و ئابووری و سەرۆکی دیوانی ئەنجومەنی وەزیران پێشکەشکرا.

سەرۆکی حکومەت جەختی لەوە کردەوە کە سەڕەڕای کەمبوونەوەی رێژەیەکی زۆری داهاتەکانی هەرێمی کوردستان، بەڵام حکومەت هەموو هەوڵی خۆی دەدات بۆ ئەوەی کەمترین زیان بە هاووڵاتییان بگات. گوتیشی کاری ئێستای حکومەتی هەرێم پاراستنی تەندروستی هاووڵاتییان و دابینکردنی خۆراک و دەرمان و مووچەیە .

سەرۆکی حکومەت ئاماژەی بەوەدا کە هەمەجۆرکردنی ئابووری و سەرچاوەکانی داهات و گرنگیدان بە سەرجەم کەرتەکانی ئابووری بەتایبەتی کشتوکاڵ، بەشێکی گرنگی کارنامەی کابینەی نۆیەمی حکومەتی هەرێمی کوردستان بووە. بۆیە ئێستاش زیاتر جەخت لە گرنگیدان بە کەرتی کشتوکاڵ دەکەینەوە و لەمبارەیەوە پشتیوانیی لە هەوڵەکانی وەزارەتی کشتوکاڵ و سەرچاوەکانی ئاو دەکەین.

ئەنجومەنی وەزیران بە کۆی دەنگ بڕیاریدا کە بەرنامەی ئەنجومەنی وەزیران دابینکردنی مووچەی فەرمانبەرانی حکومەت و دەستکاری نەکردنیەتی، هەروەها ئەندامانی ئەنجومەنی وەزیران بڕیاریاندا نیوەی مووچە و دەرماڵەی دوومانگی خۆیان ببەخشن بە گەنجینەی حکومەت بۆ ئەوەی بە سەر خەڵکانی کەمدەرامەت دابەش بکرێت.

لە بڕگەی دووەمی کۆبوونەوەکەدا رەشنووسی پەیڕەوی ئەنجومەنی وەزیران بۆ ئاسانکاریی جێبەجێکردنی یاسای چاکسازی ژمارە (٢) ی ساڵی ٢٠٢٠ خرایە روو. ئەنجومەنی وەزیران جەختی لە گرنگیی جێبەجێکردنی یاسای چاکسازی کردەوە بە ئاڕاستەی زامنکردنی شایستەداراییەکانی مووچەخۆری شایستە و لە دوای گفتوگۆ بە کۆی دەنگ پڕۆژەی پەیڕەوەکە پەسەند کرا بە چەند گۆڕانکارییەکەوە.

دواتر سکرتێری ئەنجومەنی وەزیران ڕەشنووسی بڕیارێکی خستەڕوو بۆ پشتگیریکردنی ئاسانکاریی بارگرانیی ئەو کاسبکارو کرێچییانەی بە هۆی رێکارەکانی خۆپارێزیی لە ڤایرۆسی کۆرۆنا تووشی زیان بوون. سەرۆکی حکومەت لیژنەیەکی یاسایی لە ئەنجومەنی وەزیران راسپارد بۆ ئەوەی میکانیزمی یاسایی بدۆزنەوە بۆ کەمکردنەوەی بارگرانیی لە سەر شانی ئەو خەڵکە کاسبکار وکرێچیانە کە بەهۆی رێکارەکانی خۆپارێزیی لە ڤایرۆسی کۆرۆنا زیانیان بەرکەوتووە.

ئەنجومەنی وەزیران بڕیاریدا پێشنیاری وەزیری دارایی وئابووری و سەرۆکی دیوانی ئەنجومەنی وەزیران پەسەند بکات کە خەرجی بەکاربردنی وەزارەتەکان و دامەزراوەکان بە شێوەیەکی بەرچاو کەمبکرێتەوە و ئەولەویەت بدرێ بە دابینکردنی مووچە و خزمەتگوزارییە گشتیە بنەڕەتییەکان و بڕیاریشدرا ھەرچی زووشە یاسای چاکسازیی بۆ کەمکردنەوەی خەرجی ناپێویست بخرێتە بواری جێبەجێکردن تا ئەنجامەکەی بخرێتەوە خزمەتی مووچەخۆرانی شایستە.

لە بڕگەیەکی دیکەی کۆبوونەوەکەدا هەردوو بەڕێزان وەزیری پەروەردە و خوێندنی باڵا وتوێژینەوەی زانستی پلانی تەواوکاری خوێندنی ساڵی خوێندنی ٢٠١٩ ـ ٢٠٢٠یان خستەروو سەبارەت بە پرۆسەی خوێندن و خشتەی تاقیکردنەوەکان. ئەنجومەنی وەزیران جەختی کردەوە کە نابێت خوێندنی ئەمساڵی قوتابیان بەفیڕۆبچێت و رەزامەندیدا لەسەر پێشنیاری فەراهەمکردنی خوێندن و فێربوون بەشێوازیی پاڵپشتیکار لە ڕێگای پرۆژەی خوێندنی ئەلیکترۆنی بۆ قوتابیان و خوێندکاران و بەردەوام بوونی پیادەکردنی شێوازی ئۆنلاین یان ئەلیکترۆنی لە ناوەندەکانی خوێندنی ناحکومی وەک شێوازی پاڵپشتیکار تاوەکو سەرجەم پێداویستی تەکنیکی وکارگێڕیی وقانونییەکانی خوێندنی ئۆنلاین لە هەرێمی کوردستان دابین دەکرێت.

دواتر بەڕێز وەزیری تەندروستی ڕاپۆرتێکی پوختی لەسەر بارودۆخی پەتای ڤایرۆسی کۆرۆنای لە هەرێم خستەڕوو، ئەنجومەنی وەزیران سەرەڕای دەستخۆشی لە پزیشک و پەرستار و کارمەندانی تەندروستی و هێزەکانی ئاسایش و ئاسایشی ناوخۆ و کارمەندانی شارەوانی و گشت یەکە ئیدارییەکانی هەرێم، بڕیاریدا کە وەزارەتی تەندروستی پێداویستییەکان لە دەرمان و ئامێر و پێداویستیە پزیشکیيەکان بە هەماهەنگی لەگەڵ پارێزگارەکان و سەرۆکی ئیدارە سەربەخۆکان ئامادە بکات بۆ ڕووبەڕروبونەوەی قۆناخی ئێستا و پێشبینیکراویش.

ئەنجومەنی وەزیران سوپاسی خۆڕاگریی و پابەندبوونی خەلکیشی کرد لەمبارەیەوە و داوایکرد بەردەوام بن.

 

لەم قۆناغە سەختەدا، کە تەواوى کۆمەڵگاى نێودەوڵەتى دووچارى بووە، حکومەتی هەرێمی کوردستان هاوکاریکردنی گەڕاندنەوەی هاوڵاتیانی هەرێم لە دەرەوەی وڵات بە ئەرک و بەرپرسیارێتی خۆی دەزانێت.

سەرۆکى حکومەتى هەرێم لە چەندین بۆنەی جیا جیا لەگەڵ فەرمانگە و وەزارەت و لایەنە پەیوەندارەکان جەختى لەسەر ئەم پرسە کردۆتەوە و بە هەماهەنگى کردن لەگەڵ وەزارەتى دەرەوە و نێردە دیپلۆماسیەکانى عیراق و نوێنەرانى حکومەتى هەرێم لە دەرەوە هەوڵى بەرچاو دراوە و ئاکامى باش بەدەست هێنراوە.

دواى وەستانى گەشتە ئاسمانیەکان زۆر لەو هاوڵاتیانەی بە مەبەستی وەرگرتنی چارەسەری پزشکی یان بۆ خوێندن یان وەکو گەشتیار لەدەرەوەى وڵات بوون و بەهۆى نالەبارى ڕەوش ئێستا پێویستیان بە گەڕانەوە هەیە بۆ هەرێمى کوردستان، حکومەتى هەرێم لەچوارچێوەى پلانێکى تۆکمە و بە هەماهەنگى لەگەڵ حکومەتى فیدڕاڵ توانى ئاسانکاری پێشکەش بکات بۆ ژمارەیەکى بەرچاو لەو هاوڵاتیانەى کە لە دەرەوە بوون و پێویست بوو بگەڕێنەوە بۆ هەرێمى کوردستان. حکومەتی هەرێمی کوردستان لە هەوڵی بەردەوامی خۆیەتی بۆ پێشکەشکردنی ئاسانکاری بۆ ئەو کەسانەی پێویستە بگەڕێنەوە.

تەشەنەکردنى ڤایرۆسی کۆرۆنا بەردەوامى هەیە. سەرجەم ئەوانەى لەدەرەوە دەگەڕێنەوە رێکارى پزیشکى پێویستیان بۆ دەگیرێتە بەر، ئەمەش فشارێکى زۆر لەسەر وەزارەتى تەندروستى و کارمەندانى دروست دەکات، کە توانای لەو ڕووەوە سنووردارە. بۆیە بە هاوڵاتیانی بەڕێز ڕادەگەیەنین، لە ئێستادا تەنها ئەو داواکاریانە ڕەچاو دەکرێن کە زۆر پێویستیان بە گەڕانەوە هەیە، بە تایبەت ئەوانەى بۆ چارەسەر و گەشتیاری و خوێندن لە دەرەوەن و مانەوەیان گرفتی یاساییان بۆ درووست دەکات.

ئەو هاوڵاتیانەی دانیشتووى هەر وڵاتێکن لە دەرەوە و کێشەى دارایى و شوێنى مانەوەو کات بەسەرچوونى ڤیزایان نیە، داوایان لێ دەکرێت پشوودرێژ بن و لە دەرەوە بمێننەوە و تەواوى رێنماییەکانى تەندروستى ئەو وڵاتانە جێبەجێ بکەن.

هیواى سەلامەتى بۆ هاوڵاتیانمان دەخوازین و دووبارە جەخت لەسەر ئەوە دەکەینەوە، کە لە ئێستادا و بە ڕەچاوکردنی ئەم دۆخە نائاساییە ئەو کەسانەی کێشەی مانەوەیان نیە و مۆڵەتی نیشتەجێ بوونیان نیە یان ڕەگەزنامەی ئەو وڵاتانەیان هەیە، گەڕانەویان دوابخەن بۆ کاتێکی گونجاوتر و بەو شێوە هاوکاری وەزارەتی تەندروستی هەرێم و کارمەندانی دەبن، تا بتوانن بە شێوەیەکی کاراتر فریای تووشبووان بکەون و چارەسەری گونجاویان پێشکەش بکەن.

http://dfr.gov.krd/a/d.aspx?l=13&a=50283