سەرهەڵدانی قەیرانی دارایی وشەڕی رێکخراوی تێرۆرستی دەوڵەتی ئیسلامی، ناسراو بە داعش، هۆی سەرەکی بوون بۆ دابەزینی ژمارەی گەشتیاران لە هەرێمی کوردستان. پێش دروستبوونی ئەم بارە، كەرتی گەشتوگوزار لە هەرێم لە گەشەكردنی بەردەوامدا بوو.

نادر رۆستی، ووتەبێژی دەستەی گشتی گەشتوگوزار لە هەرێمی کوردستان، لە لێداونێكی تایبەتدا بۆ ماڵپەڕی حكومەتی هەرێمی كوردستان راگەیاند، "لە ساڵی 2007 ەوە پرۆسەی هاتنی گەشتیاران بۆ هەرێمی كوردستان بەشێوەیەكی بەرچاو دەستیپێكرد ولەم ساڵەدا 370,000 گەشتیار روویان لە هەرێمی كوردستان كرد وساڵانە بە لەسەدا 30 زیاتر رێژەی هاتنی گەشتیاران زیادی دەكرد. ئەمەش چونكە زۆربەی بوارەكان لەهەرێمی كوردستان بەشێوەیەكی خێرا گەشەیان دەكرد، کە بووە هۆی بەردەوامی زیادكردنی رێژەی هاتنی گەشتیاران. لە ساڵی 2013، پێش دەستپێكردنی قەیرانی دارایی، ژمارەی گەشتیاران گەیشتە نزیكەی سێ ملیون گەشتیار."

وەبەرهێنان لە کەرتی گەشتوگوزاری

سەبارەت بە وەبەرهێنان لە كەرتی گەشتوگوزاری لە هەرێمی كوردستان، نادر رۆستی وتی، "وەبەرهێنانی بیانی و خۆماڵی لە كەرتی گەشتوگوزاردا ساڵانە بەرێژەی لە سەدا 15 بۆ 20 زیادیكردووە ولە ساڵەكانی 2012 و 2013 زیاد بوو و گەیشتە 25 لە سەد. جگە لەوەش دەستەی گەشتوگوزار توانی بەهۆی سەقامگیری و ئارامی رەوشی هەرێمی كوردستان و پێشكەوتنەكان وگەشەكردنی هەموو بوارەكان لە هەرێم سەرنجی كۆمەڵێك ماركەی جیهانی رابكێشێت كە بێنە كوردستان وەبەرهێنان بكەن. ژمارەی ماركەی جیهانی لە بواری هوتێڵداریدا لە ساڵی 2013 گەیشتە 15 ماركە و بەشێكیان جێبەجێكراون و بەشێكیانیش لەقوناغی مامەڵەكردندان"

هەروەها ئاماژەی بەوەش كرد كە پێش ساڵی 2012 كەرتی گەشتوگوزاری لە هەرێمی كوردستان لە بواری وەبەرهێنان لە پلەی چوارەمدا بوو، بەڵام بەهۆی كۆمەڵێك كار و چالاكی وەكو بەشداریكردنی دەستە لە ژمارەیەك پیشانگای نێودەوڵەتی لە شارەكانی ئەستەنبۆڵ و بەرلین و دوبەی و ئەنجامدانی چەند پرۆژە و كۆر و سمینار و كۆنفرانس لە ناوەوە و دەرەوەی هەرێمی كوردستان سەبارەت بە كەرتی گەشتوگوزاری وچونیەتی ئەنجامدانی وەبەرهێنان لەم كەرتەدا لە هەرێم، چاپكردنی بڵاوكراوەی تایبەت بە شوێنی گەشتیاری و نەخشە ودەلیل بە چەندین زمان، ئەمانە هەموو بوونە هۆی ئەوەی کە كەرتی گەشتوگوزار بچێتە پلەی سێ وپاشان لە ساڵی 2013 بوو بە دووەم بوار لە بوارەكانی وەبەرهێنان لە هەرێمی كوردستان و لەسەرەتای ساڵی 2014 كەرتی گەشتوگوزار بوو بە پلەی یەكەم لە بواری وەبەرهێنان. بەڵام ئەگەر سەرهەڵدانی قەیرانی دارایی و شەڕی تیرۆرستانی داعش دروست نەبوایە، كەرتی گەشتوگوزار لە هەرێمی كوردستان لەبواری وەبەرهێناندا هەر لە پلەی یەكەمدا دەماوە."

گەشتیاران وشوێنە گەشتیارییەكان

هەروەها سەبارەت بە جۆری گەشتیاران بەتایبەتی لە ساڵی 2013 كە نزیكەی سێ ملیون گەشتیار بووە و روویان لە هەرێمی كوردستان كردووە، نادر رۆستی گوتی "60 تا 70 لەسەدی ئەم گەشتیارانە گەشتیاری عیراقی بوون لە ناوچەكانی ناوەراست و باشووری عیراق بەبەردەوامی روویان لە شوێنە گەشتیارییەكانی هەرێمی كوردستانیان كردووە. دە تا پازدە لەسەد گەشتیاری ناوخۆیی بووە و لە 12 تا 20 لەسەدیش گەشتیاری بیانی بووە ولە ئێران و توركیا و ئەمریكا و وڵاتانی ئەورۆپا هاتوون. ئێران بە پلەی یەكەم بووە، ئینجا لە توركیا وئەمریكا ووڵاتانی ئەورۆپا و كەنداو هاتوون.

سەبارەت بە شوێنە گەشتیارییەكانی هەرێمی كوردستان كە زیاتر ناسراون نادر رۆستی رایگەیاند "قەڵای هەولێر كە لە لیستی رێكخراوی یۆنسكۆی دایە وئەشكەوتی شانەدەر كە دوای لێكۆڵینەوە دەركەوتووە پێش شەست هەزار ساڵ مرۆڤی نیاندرتاڵی تیا ژیاوە وپەرستگای لالش کە تاكە پەرستگای ئایینی ئێزدی لە هەموو جیهان كە لە قەزای شێخانەو هەر وەكو چون مەككە و ڤاتیكان تاكە شوێنی ئایینی ئیسلام و مەسیحین لە جیهاندا، لالشیش تاكە شوێنی ئایینی ئێزدییە لە جیهان كە ساڵانە گەشتیاری ئێزدی و بیانی لە هەموو جیهان سەردانی لالش دەكەن. هەروەها دەیان شوێنی تریش کە دەکرێ رێکلامیان بۆ بکرێت وزیاتر بە گەشتیاران بیانناسێنین."

داهاتی كەرتی گەشتوگوزار

سەبارەت بە داهاتی كەرتی گەشتوگوزار پێش سەرهەڵدانی قەیرانی دارایی و هاتنی داعش، نادر رۆستی گوتی "لەساڵی 2013 دا كە نزیكەی سێ ملیۆن گەشتیار روویان لە هەرێمی كوردستان كرد، داهاتی ئەم ساڵە زیاتربوو لە 000 ,000, 650 دۆلار. بەڵام سەرهەڵدانی قەیرانی دارایی لەهەرێم كاریگەری زۆری كردە سەر كەرتی گەشتوگوزاری وزۆربەی پرۆژەكانی ئەم كەرتە راوەستان وهاتنی داعشیش فاكتەرێكی تربوو كە كاریگەری بكاتە سەر ئەم كەرتە کە بووە هۆی نەهاتنی ژمارەیەکی زۆر لە گەشتیاران بۆ هەرێم بەتایبەتی گەشتیارانی ناوچەكانی تری عیراق چونكە شەڕ تێدا پەرپابوو وەكو پارێزگەكانی مووسڵ و ئەنبار و تكریت و دیالا. زۆربەی خەڵكی ئەم پارێزگانە ئاوارەبوون و رێژەیەکی زۆری ئاوارەكانیش روویان لە شار و ناوچەكانی هەرێمی كوردستان كرد و ئاوارەش بە هیچ جۆرێك گەشتیار نییە، لەگەڵ ئەمەشدا بوونە بارگرانی بەسەر خەڵكی كوردستان وحكومەتی هەرێم، كە پێشتر لەوانەیە ئەم ئاوارانە ساڵێ جارێك تا دوو جار سەردانی هەرێمی كوردستانیان كردبێت بەمەبەستی گەشیتاری. جگە لەمە، ئەوانەی لەبن دەستی داعش ماینەوە بەهیچ شێوەیەك ناتوانن سەردانی هەرێم بكەن. گەشتیارانی نزیكەی چوار پارێزگای عیراق بۆ هەرێمی كوردستان لەگەڵ هاتنی داعش نەما. بۆیە رێژەی گەشتیاری بۆ هەرێمی كوردستان رووی لە كەمیكرد ولەساڵی 2014 بە رێژەی 60 لەسەد كەمیكرد و تەنها ملیونێك و دوو سەد هەزار گەشتیار هەبوو و لە ساڵی 2015 بەپێی ئامارە سەرەتایەكانی چوار مانگی یەكەم دیسان رێژەی هاتنی گەشتیاران لە 60 لەسەد  كەمیكردووە بەبەراورد لەگەڵ چوار مانگی یەكەمی ساڵی 2013. بەڵام لەگەڵ هاتنی جەژنی رەمەزانی پیرۆز رێژەی هاتنی گەشتیاران بۆ هەرێمی كوردستان بەرزبوویتەوە وبە بەراورد لەگەڵ جەژنی پێشوتر زۆر زیاترە."

پرۆژە گەشتیاریەكانی داهاتوو

دەربارەی پرۆژە گەشتیاریەكانی داهاتوودا لە هەرێمی كوردستان، نادر رۆستی راگەیاند، "ئەنجوومەنی وەزیران وئەنجوومەنی ئابووری كوردستان بڕیار لەسەر دروستكردنی چوار پرۆژە شاری گەشتیاری لە هەرێم دواوە وەكو شاری گەشتیاری بەنداوی دوكان و پرۆژەی گەشتیاری سەر چیای سەفین و شاری گەشتیاری بەنداوی دهۆك و پرۆژەی گەشتیاری سەر چیای زاڤا لە دهۆك. ئەم پرۆژانە هەموو بوارەكانی گەشتیاری لەخۆی دەگرێت بەتەواوبوونیان گۆڕانكاریەكی جۆری لە كەرتی گەشتوگوزاری لە هەرێمی كوردستان روودەدات."

گرفتەکان

دەربارەی كێشە وگرفتەكان، نادر رۆستی رایگەیاند، "سەرەرای ئەوەی كە دەستەی گشتی گەشتوگوزار تاكە دەزگایە لە هەموو عیراق كە بووە بە خاوەنی بروانامە ئایزۆ، كە بروانامەیەكی بەرزی نێودەوڵەتیە لە رووی رێكخستنی كارگێری، بەڵام هەندێك كێشە هەنە كە رێگرن لەبەردەم زیاتر گەشەكردنی ئەم كەرتە لە هەرێمی كوردستان. لەبەر ئەوەی کە هەرێمی كوردستان بەشێكە لەعیراق وعیراقیش ناوچەیەكی ناسراوە لە جیهان بە شەڕ ونائارامی، بۆیە ناساندنی کوردستان وەکو ناوچەیەکی ئارام وجیا لە عیراق کاری زۆری دەوێت. لەلایەکی ترەوە، كێشەی پێدانی ڤیزە بە گەشتیاران ونەبوونی یاسایەكی گەشتیاری تایبەت كە رەشنووسەكەی ئامادەكراوە بەڵام تائێستا نەبویتە یاسا وكێشەی رێگاوبان وكارەبا و خزمەتگوزاریش، لەم گرفتانەن کە رێگرن لەبەردەم زیاتر گەشەكردنی کەرتی گەشتوگوزاری لە هەرێم.

لە هۆلی شەهید سەعد عەبدوللا، بەمەبەستی زیاتر بەهێزکردنی پەیوەندی هەرێمی کوردستان و بەریتانیا، لە نێوان قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان و بۆریس جۆنسن شارەداری لەندەن، مێزگردێک  لەبارەی هەماهەنگی لەنێوان بەریتانیاو هەرێمی کوردستان ئەنجامدرا.

لەو مێزگردەدا کە کۆنسولی گشتی بەریتانیا لە هەولێرو ژمارەیەک لە وەزیرانی حکومەتی هەرێم و کەسایەتی و دیپلۆمات و نوێنەرانی کەرتی تایبەتی کوردستان و بیانی یەکان، ئامادەبوون، باس لە پەیوەندی دامودەزگا کارگێرییەکانی لەندەن و ناساندن و دروستکردنی پردی پەیوەندی نێوان هەردوولا کراو، هەروەها باس لە دەرفەتەکانی وەبەرهێنان و هاندانی کۆمپانیاکانی بەریتانیا بۆ هەرێمی کوردستان کرا، بەتایبەتی لەبواری خزمەتگوزاری خوێندن و پەروەردەو دارایی و کولتوری و رۆشنبیری.

لەبەشێکی دیكەی مێزگردەکەدا، شارەداری لەندەن باسی لەشەرانگێزییەکانی تیرۆریستان کرد ودووپاتیكردەوە ئەوان شانبەشانی هەرێم لەشەڕدان لەدژی ئەم تیرۆریستانە.

هاوكات باسی لەو پێشکەوتنانەش کرد کە هەرێمی کوردستان لەدوای گۆڕانگارییەکانی رژێمی پێشووی بەغدا لە ساڵی 2003، توانیوویەتی سوود لەو دەرفەتە وەربگرێت و لە هەرێمی کوردستان پێشکەوتنی گەورەی بەدەست بهێنێت.

هەر لەو مێزگردەدا، قوباد تاڵەبانی ، سوپاسگوزاری خۆی و حکومەتی هەرێمی کوردستانی بە بۆریس جۆنسن شارەداری لەندەن و حکومەتی بەریتانیا بەگشتی گەیاند و پاڵپشتی حکومەتی هەرێمی کوردستانی بۆ بەهێزکردنی پەیوەندییەکانی نێوان بەریتانیاو هەرێمی کوردستان دەربڕی.

نووسینگەی نوێنەرایەتیی هەرێمی کوردستان لە تاران بە بڵاوکردنەوەی ئاگادارییەک ئامادەیی خۆی بۆ کۆکردنەوەی یارمەتییەکانی نەغدی خەڵکی بەشەڕەف و مرۆڤدۆستی ئێران بۆ خەڵکی لێقەوماوی شنگاڵ و ئاوارەکانی دیکە لە هەرێمی کوردستانی عێراق ڕاگەیاند.

لە ئاگاداریی نووسینگەی نوێنەرایەتیی هەرێمی کوردستانی عێراق لە تاراندا هاتووە: میللەتی گەورەی ئێران و دەوڵەتیی کۆماری ئیسلامی ئێران لە ڕابردووە تا ئێستا بەردەوام دڵسۆزانە لە تەنیشت خەڵکی کوردستانی عێراقدا بوون و لەم ساتەوە وەختەی ئێستاشدا خەڵکی لێقەوماوی شنگاڵ و ئاوارەکانی دیکە، لەوانە: مەسیحی، ئیزەدی، شەبەک، عەڕەبەکانی مووسڵ و دەورووبەری، کوردەکانی سووریا و ... کە پەنایان بۆ هەرێمی کوردستان هێناوە، بەجێی ناهێڵن.

خەڵکی خێرخوازی ئێران دەتوانن یارمەتییەکانی نەغدی خۆیان بڕژێیننە ژمارە حیسابی 0346247583009 لە بانکی میللی ئێران بە ناوی "عەباس عەبدوڵڵا بایز" و "ڕەمەزان حوسێن عومەر".

وشە/ سلێمانی، پێشەوا محەمەد ـ نوێنەری حكوومەتی هەرێمی كوردستان لە تاران، ڕای دەگەیەنێت، ئێران خاڵە سنوورییەكانی لەگەڵ هەرێمدا دانەخستووە و ئاشكرای دەكات، بەهۆی بارودۆخی ئاڵۆزی عێراقەوە، مامەڵەی بازرگانی نێوان هەرێم و ئێران ٣ ملیار دۆلار كەمی كردووە.

"نازم دەباغ" نوێنەری حكوومەتی هەرێمی كوردستان لە ئێران، بە "وشە"ی ڕاگەیاند: "بەهۆی بارودۆخی عێراق و هاتنی هێزە چەكدارەكانی داعش و ئاڵۆزبوونی باری تەناهی ناوچەكە، بازرگانی نێوان هەرێم و ئێران ٣ ملیار دۆلار كەمی كردووە."

سەبارەت بە داخستنی خاڵە سنوورییەكانی ئێران بەسەر هەرێمدا كە ئەم هەفتەیە قسەوباسی زۆری لەبارەوە كرا، "دەباغ" بە "وشە"ی گوت" "ئێران خاڵە سنوورییەكان داناخات، ڕەنگە هەندێك شت وەك فشار بەرانبەر بە كورد بەكاربهێنێت، بەڵام خۆشی لە داخستنی سنوورەكاندا بەسەر هەرێمدا زەرەرمەند دەبێت."

دەربارەی خواست و داواكاری ئێران لە كورد سەبارەت بە عێراق و بارودۆخی تازەی ناوچەكە، نوێنەری حكوومەتی هەرێم لە تاران، ئاماژەیدا: "ئێران دەیەوێت و داواكاری لە كورد ئەوەیە ببێتە هاوسەنگ لە نێوان هێزە سیاسییەكانی عێراقدا و بەشێك بێت لە حكوومەتی داهاتووی عێراق."

لە درێژەی دیدارو كۆبوونەوە جیاجیاكانی لەگەڵ چەند ئەندامێكی ئەنجومەنی پیران و هەروەها ئەنجومەنی نوێنەرایەنی ئەمەریكا بەجیا جیا، فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكومەت بارودۆخی هەرێمی كوردستان و عێراقی روونكردەوە.

فەلاح مستەفا پوختەیەكی دەربارەی بارودۆخی هەرێمی كوردستان پێشكەش كردو تیشكی خستەسەر پێشكەوتنەكانی هەرێمی كوردستان لە بوارەكانی سیاسی و ئابووری و بازرگانی. هاوكات باسی پەیوەندیەكانی نێوان هەولێر و بەغدای كردو روونی كردەوە كە هەرێمی كوردستان بۆ رێكخستنی پەیوەندیەكانی لەگەڵ بەغدا پشت بە بڕگەو مادە دەستووریەكان دەبەستێت، هاوكات گووتیشی هەرێمی كوردستان خوازیارە هەموو لایەك لە عێراق پابەندی دەستوورو یاساكان بن كە سوودی بۆ تەواوی گەلانی عێراق و پێكەوە ژیانی ئاشتیانەی ئەم گەلانە دەبێت. گووتیشی كە هەرێمی كوردستان لە پێشكەوتنەكانی بەردەوام دەبێت و بۆ دواوە ناگەڕێتەوە.

لەم رووەوە ئەندامانی هەردوو ئەنجومەن وێرای دەستخۆشیان بۆ پێشكەوتنەكانی هەرێم، پشتیوانی خۆیان بۆ پاراستنی سەقامگیری و پێشكەوتنی زیاتری هەرێمی كوردستان دەربڕی و جەختیان لەوە كردەوە كە پێویستە دۆخی سەقامگیرو ئارامی هەرێمی كوردستان بپاریزرێت.

سەبارەت بە لیستی پۆلینكردنی خانەی 3ی رێكخراوەكان لە یاسای كۆچ و رەگەزنامەی ئەمەریكا كە بابەتی سەرەكی دیدارو كۆبوونەوەكان بوون، بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە داوای لە ئەندامانی ئەنجومەنی نوێنەران و ئەنجومەنی پیرانی ئەمەریكا كرد كار بكەن بۆ دەرهێنانی ناوی پارتی دیموكراتی كوردستان و یەكێتی نیشتمانی كوردستان لەو لیستەدا، ئەمەش بەپێی ئەو بنەمایەی كە ئەو دوو هێزە لەماوەی رابردوو رووبەڕووی رژێمی دیكتاتۆری لە عیرَاق بوونەتەوە و هاوكات خەبات و تێكۆشانیانەكانیان لەپێناوی دیموكراسی و پێكەوەژیانی ئاشتیانەی نێوان چین و توێژە جیاجیاكان بووە لە عێراقدا.

گووتیشی كە هێزی پێشمەرگەی كوردستان لایەنی سەرەكی پرۆسەی ئازادی عێراق بوو لەساڵی 2003، ئەمەش وێڕای رۆڵ و خەباتی ئەو هێزانەو قوربانیەكانیان لە بونیاتنانەوە پاراستنی دامەزراوەكانی عێراق لە دوای پرۆسەی ئازادی تاوەكو ئێستا. هەربۆیە جەختی كردەوە لە پێویستی هەمواركردنەوە و گۆڕانكاری كردن لەو یاسایەدا و گوتی كە هەرێمی كوردستان خوازیاری پەرەپێدانی پەیوەندیەكانیەتی لەگەڵ دامەزراوەو لایەنەكانی ئیدارەی ئەمەریكا.

لای خۆشیانەوە ئەندامە جیاجیاكانی هەردوو ئەنجومەن لە چەند كۆبوونەوەی جیادا لەگەڵ بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكومەتی هەرێم نیگەرانی خۆیان لە بوونی ناوی پارتی و یەكێتی لەو لیستەدا خستەڕوو، هاوكات پشتیوانی تەواوی خۆیان بۆ لابردنی ناوی ئەو دوو پارتە لە لیستی پۆلینكردنی خانەی 3ی رێكخراوەكان لە ئەمەریكا دەبڕی.

هەر لە چوارچێوەی دیدارو كۆبوونەوە جیاجیاكانی لەگەڵ ئەندامانی ئەنجومەنی نوێنەران و ئەندامانی ئەنجومەنی پیرانی ئەمەریكا، فەلاح مستەفا هانی ئەندامانی ئەو ئەنجومەنانەیدا كە لەسەر ئاستی نێودەوڵەتی هاوكاری و پاڵشتی هەرێمی كوردستان بكەن بە ئاڕاستەی بە جینۆساید ناساندنی تاوانەكانی ئەنفال و كیمیاباران كە لە لایەن رژێمی پێشووی عێراق دژ بەگەلی كوردستان ئەنجام دراون.

بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە هیوای خواست كە ئەندامانی ئەو دوو ئەنجومەنە هاوكاری پاڵپشتی هەرێمی كوردستان عێراق بكەن بۆ بەرەوپێشبردنی پرۆسەی دیموكراسی، بەتایبەتی كە ئێستا ئامادەكاری بۆ هەڵبژاردنێكی نوێ‌ بۆ پەرلەمانی عێراق ئەنجام دەكرێت. لەم رووەشەوە داوای كرد كە هاوكاربن بۆ ناردنی زۆرترین چاودێری نێودەوڵەتی بۆ عێراق و بۆ بەپاكی بەڕێوەچوونی پرۆسەی هەڵبژاردن كە بڕیارە لە 30ی نیسانی داهاتوو ئەنجام بدرێت.

لە دیدارەكاندا بارودۆخ و قەیرانی سوریا و كاریگەریەكانی لەسەر ناوچەكە و بەتایبەتی لەسەر هەرێمی كوردستان لەڕووی مرۆییەوە روونكرایەوە. فەلاح مستەفا گووتی قەیرانی سوریا لەڕووی مرۆییەوە كاریگەری نەرێنی لەسەر بارودۆخی هەرێم هەبووە، بەتایبەتی بەهۆی بەردەوامی شەپۆلی هاتنی ئاوارەكانی ئەو وڵاتە بۆ هەرێم بەهۆی توندوتیژیەكان لە سوریا. هەروەها داوای كرد كە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی كاری جدی تر بكات بۆ یارمەتی دانی ئەم ئاوارانە.

هاوكات باسی ئەو ئاوارانەی ناوخۆی عێراقیش كرا كە بەهۆی ناسەقامگیری و توندوتیژیەكانەوە لەناوچەكانی دیكەی عێراق روویان لە هەرێمی كوردستان كردووە، كە ئەمەش لەڕووی ئابووری و مرۆییەوە كاریگەری نێگەتیڤی لەسەر هەرێم هەیە.

جێگەی باسە لە تەواوی دیدارو كۆبوونەوەكاندا پەرەپێدانی پەیوەندی دوولایەنەی نێوان هەرێمی كوردستان و ئیدارەی ئەمەریكا لە تەوەرە گرینگەكانی باسەكان بوون و هەردوولا لەسەر بەرەوپێشبردنی ئەو پەیوەندیانە هاوڕابوون.

شایەنی ئاماژە بۆ كردنە كە ئەم دیدارو كۆبوونەوانە لەگەڵ هەریەك لە سیناتۆر جۆن مەكین،  سیناتۆر بۆب مێندیز، سیناتۆر ساكسبی چامبلیس ، كۆنگرێسمان جۆرج هۆڵدینگ لە لیژنەی كاروباری دەرەوەی كۆنگرێس، كۆنگرێسمان مایك رۆجێرس سەرۆكی لیژنەی هەواڵگری لە كۆنگرێس، كۆنگرێسمان گرەیس مینگ لە لیژنەی كاروباری دەرەوەی كۆنگرێس، كۆنگرێسمان رۆن دیسانتیس، كۆنگرێسمان ئێد رۆیس، كۆنگرێسمان دانا روراباكر لە لیژنەی كاروباری دەرەوەی كۆنگرێس ، كۆنگرێسمان مایك كۆناوەی، كۆنگرێسمان تێد دویچ لە لیژنەی كاروباری دەرەوەی كۆنگرێس، كۆنگرێسمان ستیڤ كینگ لە لیژنەی دادوەری كۆنگرێس بە جیا ئەنجام درا.
 

دوای ئەوەی لە چەند دەزگایەكی راگەیاندن لە كۆماری ئیسلامی ئێران و هەرێمی كوردستان هەواڵێك بڵاوكرایەوە كە گوایە كونسوڵی كۆماری ئیسلامی ئێران لە سلێمانی رایگەیاندووە كە باری ئەمنی هەرێمی كوردستان ناجێگیرەو داوای لە هاوڵاتیانی كردووە سەردانی هەرێم نەكەن. لە بەیاننامەیەكدا كونسوڵگەری كۆماری ئیسلامی ئێران بە فەرمی ئەو هەواڵە رەت دەكاتەوەو دەڵێ‌ هیچ راستیەكی تێدا نییە.

ئەمەش دەقی بەیاننامەكەیە:
ژمارە (1074)
بەرواری 5/3/2014

هەندێك لە راگەیاندنەكانی ئێرانی لەم رۆژانەی دواییدا هەواڵێكیان سەبارەت بە نائارامی لە هەرێمی كوردستان بە ناوی كونسوڵگەری گشتی كۆماری ئیسلامی ئێران لە سلێمانی بڵاوكردۆتەوە كە بابەتی فەرمی ئەم كونسوڵگەریە نەبووە و هیچ راستیەكی تیادا نیە .

هەوڵەكانی ئەم كونسوڵگەریە بۆ هاندانی سەرمایەگوزارانی ئێرانی بە وەبەرهێنان لە هەرێمی كوردستان و پەرەسەندنی گەشتوگوزار لە هەرێمی كوردستان نیشاندەری ئارامی و هێمنایەتی بەرچاوی ئەم ناوچەیە بووە ، جارێكی تر دووپاتیدەكەینەوە بابەتی فەرمی كۆماری ئیسلامی ئێران و ئەم كونسوڵگەریە پەرەپێدانی پەیوەندی سیاسی ، ئابووری ، كەلتووریە لەگەڵ هەرێمی كوردستان و هەرگیز رێگە نادەین كەلێن بكەوێتە نێوان پەیوەندی دۆستانە و برایانەی نێوانمان .

كۆماری ئیسلامی ئێران هەروەك چۆن لە كاتە دژوارەكان لە پاڵ خەڵكی باشی هەرێمی كوردستان بوە و دۆستانی باشی لە هەرێمی كوردستان هەیە ، بە هەمان شێوە شانازی بەم دۆستایەتیەوە دەكات .

پێنج شەممە, 06 ئازار 2014 

ئەمڕۆ 3-3 كۆسرەت رەسوڵ عەلی جێگری سەرۆكی هەرێمی كوردستان بەئامادەبوونی عادل موراد سكرتێری ئەنجومەنی ناوەند پێشوازیكرد لە عەلی ئەدیب وەزیری خوێندنی باڵاو توێژینەوەی زانستی حكومەتی عیراقی فیدراڵ و وەفدێكی هاوڕێی، كە پێكهاتبوون لە سەرۆكی شەش زانكۆی عیراق.

لە سەرەتای دیدارەكەدا جێگری سەرۆكی هەرێمی كوردستان بەخێرهاتنی وەفدی میوانی كردو رایگەیاند: پێویستە ئەمجۆرە پەیوەندییانەی نێوان هەرێم و بەغدا بەردەوامبن و گفتوگۆ بكرێتە كلیلی چارەسەری هەموو كێشەكان.

لە بەشێكی تری وتەكانیدا كۆسرەت رەسوڵ رایگەیاند: لەسەر هەموولایەكمان پێویستە بایەخ بەخوێندن و توێژینەوەی زانستی بدەین و هاوكارو پاڵپشتی خوێندكاران بین بۆ بەرەوپێشبردنی رەوشی خوێندن و زانست لە وڵاتەكەماندا، بەئامانجی بەرەوپێشچونی زیاتر و گەیشتن بەترۆپكی ئاوەدانی و پێشكەوتن.

لای خۆیانەوە وەفدی میوان سوپاسی ئەم پێشوازییەی جێگری سەرۆكی هەرێمی كوردستانیان كردو بە پێویستیانزانی كە هەموولایەك هاوكار و پاڵپشتی خوێندن و زانكۆكان بن بۆ بەرەوپێشبردنی وڵات.

لە وەزارەتى کاروبارى دەرەوەى پرتوگال و بە ئامادەبوونى ژمارەیەکى بەرچاو لە کاربەدەستانى باڵاى حکومەت، لە چوارچێوەى هەوڵەکان بۆ پەرەپێدانى هاوکارى و پەیوەندیەکانى نێوان هەرێمى کوردستان و پرتوگال، هەروەها بۆ لێک نزیکبوونەوەو بۆ دروست کردنى پردى پەیوەندى لە نێوان کەرتى تایبەتى هەردوولا، کۆمەڵەى کارى کوردستان – پرتوگال راگەیەندرا.

لە بۆنەکەدا کە هەریەک لە فەلاح مستەفا بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەت و خوسێ سیساریۆ وەزیرى دەوڵەت بۆ کاروبارى کۆمەڵگەى پرتوگال لە دەرەوە و دابان شەدەڵە نوێنەرى حکومەتى هەرێم لە ئیسپانیا و دۆمینگۆس ئۆگاندۆ بەرپرسى کۆمەڵە تازە دامەزراوەکە ئامادەى بوون، سیساریۆ گووتى ئەمڕۆ رۆژێکى تایبەتە و پێمان وایە زۆر گرینگە بۆ کۆمپانیاکانى پرتوگال بۆ کار کردن لەگەڵ کۆمپانیاکانى هەرێمى کوردستان.

لاى خۆشیەوە دۆمینگۆس ئۆگاندۆ بەرپرسى کۆمەڵەى کارى کوردستان – پرتوگال گووتى دامەزراندنى ئەم کۆمەڵەى کارە لە داهاتوویەکى زۆر نزیکدا لەڕووى ئابووریەوە سوودى بۆ هەردوو لایەنى پرتوگال و هەرێمى کوردستان دەبێت.

هەر لەم بۆنەیەدا فەلاح مستەفا بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەتى هەرێم وێڕاى دەربڕینى خۆشحاڵی بۆ ئامادەبوون لە مەراسیمەکەدا هاوکات سوپاسى ئامادەبووانیشى کرد و گووتى ئەمە یەکەمین سەردانى فەرمى شاندى حکمەتى هەرێمى کوردستانە بۆ پرتوگال. گووتیشى ئێمە لە هەوڵى دووبارە بونیادنانەوەو ئاوەدانکردنەوەداین، ئەم هەنگاوە دەکرێت پێکەوە بۆ زیاتر پێشخستنى کوردستان ئەنجام بدرێت. هاوکات گووتى کە دەکرێت کوردستان ببێتە دەروازەیەک بۆ بەشەکانى دیکەى عێراق.

جێگەى باسە دامەزراندنى ئەم کۆمەڵەى کارە یارمەتى هاتنى کۆمپانیاکانى پرتوگال دەدات بۆ کارکردن لە هەرێم و بە پێچەوانەشەوە. لەم رووەشەوە فەلاح مستەفا دڵنیایی بە ئامادەبووان دا کە فەرمانگەى پەیوەندیەکانى دەرەوە هەموو کاتێک ئامادەی پێشکەش کردنى هاوکاریە، هاوکات هیواى خواست کە پرتوگال لە داهاتوویەکى نزیکدا ببێتە بەشێک لە کۆمەڵگاى دیپلۆماسى لە هەرێمى کوردستان و نوێنەرایەتى خۆى لە هەرێم بکاتەوە.

• هەینی, 28 شوبات 2014