لە درێژەى سەردانەکەى بۆ کۆمارى چینى میللى فەلاح مستەفا بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەت و شاندى یاوەرى سەردانى شارى شەنگهایان کردو لەلایەن بەڕێز فو جیهۆنگ جێگرى بەرپرسى نووسینگەى پەیوەندیەکانى دەرەوەى شارى شەنگهاى پێشوازی لێکرا.

لە سەرەتاى دیدارەکەدا بەڕێز فو جیهۆنگ وێڕاى بەخێرهێنانى شاندى میوان پیرۆزبایى جەژنى نەورۆز و  سەرى ساڵى کوردى لێکردن و گووتى سەردانى شاندى حکومەتى هەرێم لە ڕۆژى نەورۆز بۆ شارى شەنگهاى بایەخى پەیوەندیەکانى نێوان هەردوولا دەردەخات بۆ هەماهەنگى و هاوکارى زیاتر لە داهاتوودا.

لە بەرامبەردا بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەت سوپاسى ئەو پێشوازیە گەرمەى کردو گووتى سەردانى شارى شەنگهاى لە ڕۆژى نەورۆزدا ویستى ئێمە دەردەخات بۆ پتەوکردنى زیاترى پەیوەندیەکان. هەروەها ئامانجى ئەم سەردانەکەى روونکردەوە کە بۆ زیاتر پەرەپێدانى پەیوەندیەکانە لە پێناو بەرژەوەندى هاوبەش و کارکردن بەیەکەوە لە داهاتوودا.

بەڕێز فو جیهۆنگ ئەوەى خستەڕوو کە پەیوەندى لە پێشینە لە نێوان شەنگهاى و هەرێمى کوردستان هەیە ئەویش لە ڕێگاى ئەو کۆمپانیایانەى لە هەرێمى کوردستان کاردەکەن لەوانە کۆمپانیاى هواوى چینى لە بوارى پەیوەندیەکان و تێلیکۆم و هیوادارین لە داهاتوودا پەیوەندیە ئابورى و بازرگانیەکان هەموو کەرتەکان بگرێتەوە لە گەشتى ڕاستەوخۆى ئاسمانى و گەشتو گوزار و کۆڕبەندى ئابورى و بازرگانى . هەروەها دووپاتى کردەوە کە  لە بوارى مەشق و راهێنان و پەرەپێدان و پلانى بەڕێوەبردن دەتوانن هاوکاربن.

بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە ئاماژەیکرد کە هەرێمى کوردستان ناوچەیەکى ئارام و سەقامگیرە بۆ کارى وەبەرهێنان و چالاکى ئابورى و لە کاتى ئێستا پێویستیمان بە ڕۆڵى کەرتى تایبەت هەیە لە دابین کردنى هەڵى کار و پشتگیرى دارایى بۆ ئەو پڕۆژانەى بەهۆى قەیرانى دارایى بە تەواونەکراوى ماونەتەوە. هەروەها هیوادارین بتوانین سوود لە ئەزموونى پێشکەوتووى شەنگهاى وەربگرین لە ڕووى پەرەپێدان و بەڕێوەبردن و نەخشەى ئاوەدانى شارو ڕۆڵى کەرتى تایبەت. هیوادارین کە کۆمپانیاکان بتوانن بەشداربن لە پێشانگا نێودەوڵەتیەکانى هەرێمى کوردستان کە ساڵانە لە شارەکانى هەولێر و سلێمانى و دهۆک ئەنجام دەدرێت. هەروەها کۆمپانیاکانى هەرێمى کوردستان بەشداربن لەو پێشانگایانەى کە لە شەنگهاى سازدەکرێن.

هەر لە درێژەى کۆبوونەوەکان لە شارى شەنگهاى بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەت بە یاوەرى شاندى یاوەرى سەردانى کۆمپانیاى هواوى تێلیکۆمى کرد کە ئێستا لە هەرێمى کوردستان لقى کۆمپانیاکەیان کردۆتەوە لەلایەن جاکى لی جێگرى بەڕێوەبەرى پەیوەندیە گشتیەکان و کاروبارى حکومەت و جاک لێنگ بەڕێوەبەرى گشتى لقى کۆمپانیاى هواوى لە هەرێمى کوردستان و ژمارەیەک بەرپرسانى ترى کۆمپانیاکە پێشوازیان لێکرا.

لەسەرەتاى دیدارەکەدا جاکى لی بەناوى کۆمپانیاى هواوى بەخێرهاتنى بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەت و شاندى یاوەرى کرد و خۆشحاڵى خۆیان دەربڕى بەو سەردانە و پیرۆزبایى جەژنى نەورۆزیان ئاڕاستەى شاندى حکومەتى هەرێم کرد. دواتر پوختەیەکى پێشکەش کرد دەربارەى مێژووى دروستبوونى کۆمپانیاکە و کاروچالاکیەکانیان لەسەر ئاستى جیهان و بەرنامە و پلانیان بۆ داهاتوو.

هەروەها جاک لێنگ بەڕێوەبەرى گشتى لقى کۆمپانیاى هواوى لە هەرێمى کوردستان پوختەیەکى دەربارەى کاروپڕۆژەى کۆمپانیاکە لە هەرێمى کوردستان پێشکەش کرد و ئەوەى خستەڕوو کە ئەوان خۆشحاڵ بوون بە کردنەوەى لقى کۆمپانیاکەیان و تاوەکو ئێستا توانیوویانە چەندین کاروچالاکى ئەنجام بدەن لەگەڵ کردنەوەى خولى مەشق و ڕاهێنان بۆ قوتابیانى بەشى کۆمپیوتەر لە زانکۆکانى هەرێمى کوردستان بۆ ئەوەى زیاتر پەرە بە تواناکانیان بدەن و زانیارى نوێ وەربگرن.

بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە سوپاسى کۆمپانیاى هواوى کرد بۆ ئەو پێشوازیە گەرمە و هیواى خواست کە بەردەوام بن لە کاروچالاکیەکانیان لە هەرێمى کوردستان ئەویش لە ڕێگاى زیاتر خزمەتکردن بە دانیشتووانى هەرێم لە ڕێگاى پرۆژە و بەرنامەکانیان. هەروەها داوایکرد کە بەرنامەى مەشق زیاتر فراوان بکرێت بۆ ئەوەى بتوانرێت رێژەیەکى زۆر لە قوتابیان و خوێندکارانى بوارى پرۆگرامسازى سوود لەو دەرفەتە وەربگرن کە لە داهاتوودا دەبنە سەرمایەیەک بۆ هەرێمى کوردستان و کۆمپانیاى هواوى.

لە دوا وێستگەى سەردانەکەیدا بۆ کۆمارى چینى میللى، فەلاح مستەفا بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە سەردانى سەنتەرى دیراساتى ڕۆژهەڵاتى ناوەڕاستى لە زانکۆى دیراساتى نێودەوڵەتى شارى شەنگهاى کرد و لەلایەن پرۆفسیۆر ژوو وێیلى سەرۆکى فەخرى سەنتەرەکە و ژمارەیەک لە پرۆفسیۆر و لێکۆلەرانى سەنتەرەکە پێشوازى لێکرا.

لەسەرەتادا پرۆفسیۆر ژوو وێیلى  بەناوى ئامادەبووانەوە بە گەرمى بەخێرهاتنى بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەتى هەرێم و شاندى یاوەرى کرد و خۆشحاڵ بوون کە بۆ یەکەمجار پێشوازى لە بەرپرسێکى حکومەتى هەرێم بکەن بۆ ئەوەى لە نزیکەوە گوێبگرن لە ڕاوبۆچوونى بەرپرسانى حکومەتى هەرێم دەربارەى ئەو پرس و پێشهاتانەى کە لە ناوچەکەدا ڕوودەدات لەگەڵ ئاییندەى هەرێمى کوردستان.

بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە پوختەیەکى دەربارەى مێژووى گەلى کورد و قۆناغى شۆڕشەکان و ڕاپەڕین و دروستبوونى پەرلەمان و حکومەتى هەرێم پێشکەش بە ئامادەبووان کرد. پرۆسەى ئازادى عێراق و ڕۆڵى کورد لە دروستکردنى حکومەتى نوێى عێراق و  نووسینەوەى دەستور و جەخت کردنەوە لە چەسپاندنى مافى پێکهاتە نەتەوەیى و ئایینیەکان. هەروەها پەیوەندیەکانى بەغدا و هەولێر و هاتنى گروپى تیرۆریستى داعش و بڕینى بەشە بودجەى هەرێمى کوردستان و بەرنامەسازى بۆ ئەنجامدانى ڕیفراندۆم بەشێکى ترى قسەکانى بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە بوو.

لە تەوەرێکى ترى دیدارەکەدا ئامادەبووان ژمارەیەک پرسیار و سەرنج و ڕوونکردنەوەیان خستەڕوو کە لەلایەن بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوە وەڵامدرانەوە و گفتوگۆى ووردیان لەبارەوە کرا.

شێرزاد ئازاد بەرپرسى پرۆتۆکۆلى سەرۆکایەتى ئەنجومەنى وەزیران و تۆفیق رەحمان بەڕێوەبەرى پەیوەندیە نێودەوڵەتیەکان لە فەرمانگەى پەیوەندیەکانى دەرەوە یاوەرى بەڕێز بەرپرسى پەیوەندیەکانى دەرەوەى حکومەت بوون بۆ کۆمارى چینى میللى.

به‌ توندى ئیدانه‌ى ئه‌و هێرشه‌ تیرۆرستیانه‌ ده‌كه‌ین كه‌ دوێنێ كرانه‌ سه‌ر بروكسلى پایته‌ختى به‌لژیكا. هاوسۆز و هاوخه‌مى كه‌سوكارى قوربانیان و گه‌ل و حكوومه‌تى به‌لژیكاین و سه‌ره‌خۆشییان لێده‌كه‌ین. هیواى سه‌لامه‌تى و زوو چاكبوونه‌وه‌ بۆ برینداران ده‌خوازین. ئێمه‌ له‌ هه‌رێمى كوردستان كه‌ له‌ هێڵى پێشه‌وه‌ى جه‌نگى دژه‌تیرۆرداین، له‌ هه‌مووان باشتر له‌ ئێش و ئازارى قوربانیان ده‌گه‌ین.

ئه‌و تاوانه‌ ترسنۆكانه‌ دووباره‌ سه‌لماندیان كه‌ تیرۆر له‌ هه‌ر كوێ بۆى بلوێت، فرسه‌ت ده‌هێنێت و هیچ كه‌س و شوێنێك له‌ ده‌ره‌وه‌ى بازنه‌ى مه‌ترسیى تیرۆردا نییه‌، ئه‌مه‌ش په‌یامێكه‌‌ بۆ ته‌واوى مرۆڤایه‌تى و كۆمه‌ڵگه‌ى نێوده‌وڵه‌تى و ناوه‌نده‌كانى هێز و بڕیار له‌ جیهان كه‌ ده‌بێ كۆڵ نه‌ده‌ین، هه‌موومان پێكه‌وه‌ هه‌وڵ و تێكۆشانمان دژ به‌ تیرۆر چڕتر بكه‌ینه‌وه‌ و به‌ره‌ى دژه‌تیرۆر به‌هێزتر بكه‌ین، بۆ ئه‌وه‌ى ڕۆژێك زووتر تیرۆر و داعش له‌ناو به‌رین و مرۆڤایه‌تى له‌ مه‌ترسیى بیرى تاریك و تاوانه‌ ڕه‌شه‌كانى تیرۆرستان دوور بخه‌ینه‌وه‌.

دووباره‌ پشتگیر، هاوسۆز و هاوخه‌متانین.

ئه‌نجومه‌نى وه‌زیرانى هه‌رێمى كوردستان
2016/3/23
 

ڕۆژی شەممە 26ـی 3ـی 2016 لە شاری هەولێر بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە بان كیمۆن سكرتێری گشتیی ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان و شاندێكی یاوەری كرد كە پێكهاتبوو لە جیم یونگ كیم سەرۆكی بانكی جیهانی و ئەحمەد عەلی سەرۆكی بانكی گەشەپێدانی ئیسلامی و جان كۆبیس نوێنەری تایبەتی سكرتێری گشتیی ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان لە عێراق و ژمارەیەك ڕاوێژكار و بەرپرسی نەتەوە یەكگرتووەكان و بانكی جیهانی و بانكی گەشەپێدانی ئیسلامی.

لە دیدارەكەدا سەرۆك بارزانی زۆر بە گەرمی بەخێرهاتنی سكرتێری گشتیی نەتەوە یەكگرتووەكان و سەرۆكی بانكی جیهانی و سەرۆكی بانكی گەشەپێدانی ئیسلامی و شاندی یاوەریان كرد و هاتنی ئەو شاندە بەرزەی كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بۆ هەرێمی كوردستان بە پڕبایەخ و مایەی ئومێد بۆ گەلی كوردستان وەسف كرد. سەرۆك بارزانی لە وتەیەكدا باسی لە قوربانیدانی گەلی كوردستان كرد لە شەڕی دژی تیرۆریستان و ئەوەیشی خستەڕوو كە سەرباری شەڕێكی قورس، كوردستان ڕووبەڕووی تەحەدیی قەیرانی دارایی بووەتەوە و سەدانهەزار ئاوارەیشی حەواندووەتەوە و وێڕای ئاماژەدان بە هۆكارەكانی قەیرانی دارایی ئەوەیشی باس كرد كە هەتا ئێستا هیچ لایەنێك لەڕووی دارایی هاوكاریی كوردستانی نەكردووە و حكوومەتی عێراقیش كاری بە پابەندبوونەكانی نەكردووە لە یارمەتیدانی هەرێمی كوردستان بۆ حەواندنەوەی ئاوارەكان. لە بەشێكی دیكەی وتەكانیدا سەرۆك بارزانی ڕۆشنایی خستەسەر بەرنامەی چاكسازیی حكوومەتی هەرێم و ڕایگەیاند كە حكوومەتی هەرێم پابەندی هەموو پێوەر و ئەو بنەمایانە دەبێت كە بۆ چاكسازی پێویستن. سەرۆك بارزانی ئەوەیشی بە شاندی میوان ڕاگەیاند كە پێویستە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی لە هاوكاریكردنی عێراق و هەرێمی كوردستان ڕەچاوی ئەوە بكات كە بەشی زیاتری قورسایی شەڕی تیرۆر و تێچوونی پەنادانی ئاوارەكان بەر هەرێمی كوردستان كەوتووە. داوایشی كرد كە لە سەرخستنی پڕۆسەی چاكسازی و تێپەڕاندنی قەیرانی ئابووری ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان و دامەزراوە جیهانییەكان ڕێنوێنی و ڕاوێژی پێویست پێشكەشی حكوومەتی هەرێمی كوردستان بكەن.

هەر لەم دیدارەدا سكرتێری گشتیی ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان خۆشحاڵیی خۆی بۆ ڕەخساندنی دیدارەكە و سەردانی بۆ هەرێمی كوردستان نیشاندا و پیرۆزبایی جەژنی نەورۆزیشی لە سەرۆك بارزانی و گەلی كوردستان كرد و ڕایگەیاند كە لەگەڵ شاندە یاوەرەكەی بۆ نیشاندانی پاڵپشتی و هاوسۆزی بۆ گەلی كوردستان هاتووە و ستاییشی سەركردایەتیكردنی سەرۆك بارزانی و ئازایەتی و قوربانیدانی هێزی پێشمەرگەی كوردستانی كرد لە شكستدانی تیرۆریستان و جەختی لەوە كردەوە كە پێشمەرگە ناوێكی ناسراوە لە ئاستی جیهانیدا كە لە هێڵی یەكەمی پاراستنی جیهانە لە هەڕەشەی تیرۆر و ئاماژەیشی بەوەدا كە جیهان ئاگاداری ئەو تەحەدیاتانەیە كە ڕووبەڕووی هەرێمی كوردستان بووەتەوە و بە سەرۆك بارزانی ڕاگەیاند كە سەركەوتنی ئێوە لەم شەڕەدا و لە بارودۆخێكی سەختی ئابووری جێگەی سەرسامیی هەموو جیهانە. هەروەها سوپاسی گەلی كوردستان و حكوومەتی هەرێمیشی كرد كە شانیان داوەتە بەر حەواندنەوەی سەدانهەزار ئاوارە و لێقەوماو. سكرتێری گشتیی ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان سەرسامیی خۆی بۆ سەركردایەتییكردنی سەرۆك بارزانی ڕاگەیاند و ئەوەی دووپاتكردەوە كە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی پاڵپشتی هەوڵەكانی سەرۆك بارزانییە بۆ بەدیهاتنی ئاشتی و سەقامگیری.

هەر لەم دیدارەدا سەرۆكی بانكی جیهانی سەرۆك بارزانیی لە هەوڵەكانی بانكی جیهانی ئاگادار كردەوە بۆ یارمەتیدانی هەرێمی كوردستان و ڕەزامەندیی خۆیشی نیشاندا لەسەر بەرنامەی چاكسازیی و جددیبوونی حكوومەتی هەرێم لەمبارەیەوە و، ڕایگەیاند كە حكوومەتی هەرێم شاییستەی ئەوەیە جیهان پشتیوانی بێت. هەروەها لە بەشێكی دیكەی كۆبوونەوەكە سەرۆكی بانكی گەشەپێدانی ئیسلامی لە گوتەیەكدا تەئكیدی لە هاوسۆزیی و پەرۆشیی بانكی گەشەپێدانی ئیسلامی بۆ هەرێمی كوردستان كردەوە و ڕایگەیاند كە بۆ ئەوە هاتووە كە لەگەڵ بانكی جیهانیدا یارمەتیی حكوومەتی هەرێم بدەن لە سەرخستنی چاكسازی و یارمەتیدانی ئاوارەكان و هەروەها هاوكاریكردن بۆ گەڕاندنەوەی ژیان بۆ ناوچە ئازادكراوەكان.

لە كۆتایی دیدارەكەدا سەرۆك بارزانی سكرتێری گشتیی ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكانی وەك دۆستێكی گەورەی گەلی كوردستان وەسفكرد و سوپاسی هەوڵ و ماندووبوونی تیمەكانی سەر بە نەتەوە یەكگرتووەكانی كرد كە لە كوردستاندا چالاكن.

جێگەی ئاماژەپێكردنە لەم كۆبوونەوەیەدا سەرۆكی حكوومەت و جێگری سەرۆكی حكوومەت و ڕاوێژكاری ئەنجوومەنی ئاساییشی هەرێم و وەزیری ناوخۆ و وەزیری پێشمەرگە بە وەكالەت و سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتیی هەرێم و وەزیری پلاندانان و بەرپرسی فەرمانگەی پەیوەندییەكانی دەرەوەی هەرێم و گوتەبێژی حكوومەتی هەرێمی كوردستان ئامادە بوون.

ئاوێنه‌: وریا حسێن - نوێنه‌ری حكوومه‌تی هه‌رێم له ‌تاران "نازم ده‌باغ" له‌م گفتوگۆیه‌ی‌ ئاوێنه‌دا ده‌ڵێت: “به‌رای من ئه‌گه‌ر ریفۆراندۆم بێته‌ هۆی پارچه‌پارچه‌بوونی عێراق‌و كوردستان، ئێران له‌گه‌ڵی‌ نییه‌”.

ئاوێنه‌: دانیشتنێكتان له‌گه‌ڵ سه‌رۆكی حكوومه‌ت ئه‌نجامدا، چ په‌یامێكتان له‌ئێرانه‌وه‌ بۆ سه‌رۆكی حكوومه‌ت هێنابو؟

نازم ده‌باغ: ئه‌جیندای سه‌ردانه‌كه‌ باسكردن بو له‌ دۆخی سیاسی ناوچه‌كه‌ و چۆنیه‌تی پته‌وكردنی په‌یوه‌ندییه‌كانی حكوومه‌تی هه‌رێم‌ و كۆماری ئیسلامی ئێران‌ و روونكردنه‌وه‌ی هه‌ڵوێسته‌ پێویسته‌كان ‌و باسكردن له ‌كاره‌كانی نوێنه‌رایه‌تی حكوومه‌ت، هیچ په‌یامێكم له ‌ئێرانیه‌كانه‌وه‌ نه‌هێنابوو بۆ به‌رپرسانی حكوومه‌ت.

ئاوێنه‌: به‌ڵام شێواز و كاتی كۆبوونه‌وه‌كه‌ ئه‌وه‌ هه‌ڵده‌گرێت كه‌ په‌یامێكتان ئاڵووگۆڕ كردبێت له‌ نێوان حكوومه‌ت‌ و ئێرانییه‌كان؟

نازم ده‌باغ: ڕۆژنامه‌ هه‌موو شتێكی ده‌وێت به‌ڵام مه‌رج نیه‌ ئێمه‌ هه‌موو شتێك باس بكه‌ین، به‌ڵام خۆی له‌خۆیدا كۆبوونه‌وه‌ له‌گه‌ڵ نوێنه‌ری حكوومه‌ت له ‌تاران‌ و كردنی به‌ هه‌واڵ له‌ میدیاكان بۆ خۆی په‌یامه‌.

ئاوێنه‌: ئێستا ئێرانییه‌كان چۆن له‌بارودۆخی سیاسی ‌و ئابووری هه‌رێمی كوردستان ده‌ڕوانن؟

نازم ده‌باغ: دیاره‌ ئێرانییه‌كانیش پێیانوایه‌ له‌ڕوی سیاسی‌ و ئابووریه‌وه‌ هه‌رێم قه‌یرانی هه‌یه‌ و هه‌میشه‌ له ‌هه‌وڵ‌ و ئامۆژگاریدان بۆ ئه‌وه‌ی پێكه‌وه‌ بسازێن چونكه‌ ئاسایشی ئێران ‌و هه‌رێمی كوردستان په‌یوه‌ندییان پێكه‌وه‌ هه‌یه‌، ئێرانییه‌كان بۆ ڕوبه‌ڕووبوونه‌وه‌ی داعش ‌و چه‌سپاندنی ئاسایش جه‌خت له‌سه‌ر سازانی لایه‌نه‌كان ده‌كه‌نه‌وه‌ بۆ چاره‌سه‌ری قه‌یرانه‌كان.

ئاوێنه‌: ئێرانییه‌كان هیچ قسه‌یه‌كیان نه‌كردووه‌ له‌سه‌ر پرسی ریفراندۆم؟

نازم ده‌باغ: وه‌كوو ئه‌وه‌ی بڵاوكراوه‌ته‌وه‌ ئه‌وان به‌كێشه‌یه‌كی ناوخۆیی ته‌ماشای ده‌كه‌ن، به‌ڵام ئه‌وان پشتیوانی ده‌كه‌ن له ‌یه‌كپارچه‌یی خاكی عێراق‌ و ده‌ستوره‌كه‌ی كه‌ مافی كوردی تێدا نووسراوه‌، بۆیه‌ هه‌ر شتێك له‌و چوارچێوه‌یه‌ بێت پشتیوانی ده‌كات، به ‌پێچه‌وانه‌وه‌ ئه‌گه‌ر دژایه‌تی نه‌كه‌ن پشتیوانی ناكه‌ن، به‌ڕای من ئه‌گه‌ر ڕیفۆراندۆم بێته‌ هۆی پارچه‌پارچه‌ بونی عێراق و كوردستان ئێران له‌گه‌ڵی‌ نییه‌.

ئاوێنه‌: له‌م كێشه‌ ناوخۆیانه‌ی هه‌رێم، زۆر پاگه‌نده‌ی‌ ئه‌وه‌ ده‌كرێت ئێران پشتیوانی كۆمه‌ڵ ده‌كات بۆ ڕكابه‌رایه‌تی پارتی؟

نازم ده‌باغ: پێموانییه‌ ئه‌و شتانه‌ ڕاستبێت، چونكه‌ دڵنیام له ‌زانیارییه‌كان به‌ حكومی ئه‌وه‌ی چاوم به‌ به‌رپرسانی ئێران ‌و مامۆستا عه‌لی باپیریش كه‌وتووه‌ كاتێك هات بۆ ئێران، گۆڕانیش ئه‌و په‌یوه‌ندییه‌ی وا نییه‌ كه‌ باسده‌كرێت ئێران پشتیوانی گۆڕان ‌و په‌كه‌كه‌ ده‌كات ئه‌مانه‌ هه‌مووی شته‌ دژ به‌یه‌كه‌كانن، به‌داخه‌وه‌ خۆمان لای یه‌كتری ناشیرین كردوهو‌ پاشان لای خه‌ڵكی ده‌ره‌وه‌ بۆیه‌ ئه‌و شتانه‌ به‌ڕاست نازانم، ئه‌و سیاسه‌ته‌ی هه‌یه‌ جێگای ره‌خنه‌ و گله‌ییه‌ به‌و مانایه‌ی ئه‌و هه‌موو ماوه‌یه‌ تێپه‌ڕی نه‌مانتوانی كێشه‌كان چاره‌سه‌ر بكه‌ین.

ئاوێنه‌: ئێستا ئێران له‌گه‌ڵ كاراكردنه‌وه‌ی حكومه‌ت‌و په‌رله‌مانه‌ یان ڕای چیه‌ له‌سه‌ر پرسی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم؟

نازم ده‌باغ: نه‌ به‌و مانایه‌ی گۆڕان، نه‌ به‌و مانایه‌ی پارتی‌ و یه‌كێتی، ئێران له‌گه‌ڵ وتووێژ و دانوستان ‌و ڕێزگرتنه‌ له‌سه‌ركرده‌كانی یه‌كتری، ئه‌وه‌ی من بیستومه‌ له‌به‌رپرسه‌كان ئه‌وه‌یه‌ رێز له‌سه‌ركرده‌كان بگیرێت گفتۆوگۆ بكرێت‌ و توندووتیژی به‌كارنایه‌ت‌ و پایه‌ندبوون به ‌یاسا و شه‌رعییه‌ته‌وه‌، له‌سه‌ر پرسی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێمیش ئێران نه‌چوه‌ته‌ ورده‌كاری ئه‌وه‌ی كێ سه‌رۆكی هه‌رێم بێت، یان ناوی كه‌سی نه‌هێناوه‌، ته‌نها وتوویه‌تی ڕێز له‌سه‌ركرده‌كانی خۆتان ‌و یاساكانتان بگرن.

ئاوێنه‌: ئێران هیچ هه‌نگاوێكی عه‌مه‌لی ناوه‌ بۆ نزیكردنه‌وه‌ی لایه‌نه‌كان؟

نازم ده‌باغ: ئه‌م ماوه‌یه‌ كه‌متر بوه‌ته‌وه‌ به‌ڵام چه‌ند مانگێك پێش ئێستا ‌ له ‌ئاستی باڵاترین وه‌فد له‌ڕووی په‌یوه‌ندییه‌كانی كه‌ هه‌بوون له ‌نێوان ئێران‌ و پارت‌ و لایه‌نه‌ سیاسییه‌كان هاتوونه‌ته‌ هه‌رێمی كوردستان.

ئاوێنه‌: باسی هاتنی‌ قاسم سلێمانی ده‌كرێت؟

نازم ده‌باغ: به‌ڵێ‌ هاتووه ‌و نوێنه‌ریشی هاتووه‌، ره‌نگه‌ پێویست بكات جارێکیتریش بێته‌وه‌.

ئاوێنه‌: له‌ دوای ئه‌و ساردییه‌ی دروستبوو، ئێستا پارتی ده‌یه‌وێت په‌یوه‌ندییه‌كانی له‌گه‌ڵ ئێران پته‌وبكاته‌وه‌، راسته‌؟

نازم ده‌باغ: پارتی له ئێران دوورنه‌كه‌وتوه‌ته‌وه‌ تا نزیكبێته‌وه‌، په‌یوه‌ندیی له‌گه‌ڵ ئێران خراپ نیه ‌و باشه‌ ئه‌وه‌نده‌ی من بزانم، چونكه‌ خۆت ده‌زانی شێوه‌ی په‌یوه‌ندییه‌كان هه‌مووی له‌گه‌ڵ من نییه ‌و به‌شێكی له ‌رێگای نوێنه‌ری حیزبه‌كانیانه‌وه‌یه‌، ئه‌وه‌شی من بزانم كاك نێچیرڤان مانگی 10 هاته‌ تاران ‌و گه‌وره‌ به‌رپرسانی ئێران ‌و خه‌ڵكی تریشی بینی، وه‌كوو خۆیشم به‌ فه‌رمی شتێكم له‌ پارتی نه‌بیستوه‌ كه‌ ئێران تۆمه‌تبار به ‌شتێك بكات ئه‌وه‌شی هه‌یه‌ كه‌سانێك یان میدیا هه‌ن له ‌پارتی ئه‌و كاره‌ ده‌كه‌ن.

ئاوێنه‌: ڕوانگه‌ی ئێران بۆ ئه‌و پرسه‌ چییه‌ كه‌ ئێستا باسی ئه‌وه‌ ده‌كرێت هه‌رێم به‌ره‌و میحوه‌ری سوننه‌ ده‌ڕوات؟

نازم ده‌باغ: ئه‌وه‌ی‌ دڵنیام لێی ئه‌وه‌یه‌ ئێران پێیخۆشه‌ هه‌رێم وه‌كوو هه‌رێمێكی فیدراڵی له‌ چوارچێوه‌ی عێراق به‌هێز بێت ‌و سه‌رۆك كۆماریش كورد بێت به‌ ره‌زامه‌ندی هه‌موو لایه‌نه‌كان ئه‌مه‌ به‌ڵگه‌یه‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی لایه‌نداری ناكات بۆ ئه‌وه‌ی كورد بۆ لایه‌كی تر بڕوات، ئه‌وی تر په‌یوه‌سته‌ به‌ سیاسه‌تی حكوومه‌تی هه‌رێمه‌وه‌ كه‌ من ناتوانم به‌ناوییه‌وه‌ قسه‌ بكه‌م ئایا ئه‌و به‌شه‌ی به ‌ناوی سوننه‌وه‌ دروست ده‌بێت، سوننه‌یه‌ك ته‌نها سوننه‌ بێت، یان كوردیش ده‌گرێته‌وه‌، یا خود سوننه‌یه‌كی تر كه‌ به‌شێك له‌ سوریاش ده‌گرێته‌وه‌، ئه‌م بابه‌تانه‌ له‌سه‌ر مێز هه‌ن‌ و باسیان لێوه‌ ده‌كرێت، ده‌بێت كورد وریا بێت له ‌ناو سیاسه‌تێكی تردا نه‌یتوێننه‌وه‌ به ناوی سوننه‌گه‌رایی ئه‌وه‌ لێكدانه‌وه‌ی خۆمه‌ كه‌ سعودیه ‌و توركیا ده‌یانه‌وێت توانای شیعه‌ له‌ عێراق كه‌مبكا‌ته‌وه‌، ئه‌ویش به‌ به‌ستنه‌وه‌ی كورد و سونه‌ به‌ یه‌كه‌وه‌ یان ناوچه‌یه‌كی سونی دروستبكه‌ن كه‌ سوریاش بگرێته‌وه‌، به‌ڵام به‌بڕوای من ئه‌گه‌ر كورد به‌لای سوننه‌دا بڕوات ئێران كاردانه‌وه‌ی باشی نابێت.

ئاوێنه‌: بڕیاربوو وه‌فدێك له ‌باره‌ی دۆسییه‌ ئابووریه‌كانه‌وه‌ به‌تایبه‌ت نه‌وت له ‌نێوان ئێران‌ و هه‌رێمدا هه‌بێت؟

نازم ده‌باغ: ده‌مێكه‌ ئه‌و به‌رنامه‌یه‌ هه‌یه‌ له ‌دوای نه‌ورۆز هه‌وڵه‌كانمان له‌وباره‌یه‌وه‌ چڕده‌كه‌ینه‌وه‌، پێشبینی ده‌كه‌م دوای نه‌ورۆز وه‌فدێكی ئێران بێته‌ هه‌رێمی كوردستان، پێشبینی ئاڵووگۆڕی شانده‌كان ده‌كه‌م.

حه‌وته‌نامه‌ی ئاوێنه، هه‌نووکه‌، ژماره‌ ‌٥٢٠، سێشه‌مه‌ ١٥ی مارسی ٢٠١٦، لاپه‌ڕه‌ی ٣. 

مەنسوور جیھانی  ـ  کورتە فیلمی "باخەکەی باوکم" لە نووسین و دەرھێنانی "شوان عەتووف" لە دوو فیستیڤاڵی نێودەوڵەتی فیلم لە وڵاتی ئەمەریکا نمایشکرا.

کورتە فیلمی "باخەکەی باوکم" My Father’s Garden لە نووسین و دەرھێنانی سینەماکاری کورد "شوان عەتووف" بە تیشک خستنەسەر شێعرێکی "مەولانا جەلالەدین ڕۆمی" لە نوێترین بەشداریی نێودەوڵەتیی خۆیدا لە بەشی پێشبڕکێی سەرەکیی فیستیڤاڵی نێودەوڵەتی کورتە فیلمی "کۆتایی تەکساس" TEXAS ULTIMATE لە ویلایەتی تەکساس لە وڵاتی ئەمەریکا نمایشکرا.

ئەم فیستیڤاڵە یەکێکە لەو فیستیڤاڵانەی جیھانی سینەما کە کورتە فیلمە سەرکەوتووەکان بە ڕێوڕەسمی خەڵاتە سینەماییەکانی ئاکادیمیای ئۆسکار دەناسێنێت.

ئەم فیلمە کوردییە ١٣ خولەکییە لە درێژەی بەشدارییە نێودەوڵەتییەکانی خۆیدا ڕۆژی ٢٣ مارسی ٢٠١٦ لە بەشی پێشبڕکێی سەرەکیی مۆنتاژ لە فیستیڤاڵی نێودەوڵەتی فیلمی "قووڵایی گۆڕەپان" DEPTH OF FILD لە ویلایەتی دیلەوێر لە وڵاتی ئەمەریکا نمایشکرا.

"باخەکەی باوکم" کە بە سپۆنسەریی سەرەکیی ھۆتێل "ڕامادا" لە شاری سلێمانی لە ھەرێمی کوردستان سازکراوە و لە ڕێگای کۆمپانیای "ئای لۆڤ فیلم" لە ئاستی جیھاندا بڵاودەکرێتەوە، لە یەکەمین بەشداریی نێودەوڵەتی خۆیدا لە بەشی پێشبڕکێی سەرەکیی کورتە فیلمەکانی "گۆڵفی مۆھر" Muhr Gulf Short لە میانەی دوازدەیەمین خولی فیستیڤاڵی نێودەوڵەتی فیلمی دوبەی نمایشکرا.

ئەم فیستیڤاڵە بە نمایشی زیاتر لە ١٢٠ فیلم لە سینەماکارانی وڵاتانی جۆراجۆری جیھان لە چەندین بەشی جیاواز، لەوانە: بەشی پێشبڕکێی سەرەکیی "مۆھر"، بەشی پێشبڕکێی سەرەکیی کورتە فیلمی "مۆھر"، بەشی پێشبڕکێی "مۆھری ئیماڕات"، بەشی پێشبڕکێی سەرەکیی کورتە فیلمەکانی "گۆڵفی مۆھر"، بەشی دەرەوەی پێشبڕکێی "سینەمای جیھان"، بەشی دەرەوەی پێشبڕکێی "شەوانی عەڕەبی"، بەشی دەرەوەی پێشبڕکی "سینەما بۆ منداڵان" و ھەروەھا بەشی وتووێژ لەگەڵ ئەکتەری ئەمەریکی "جەک جێلنھال" لە شاری دوبەی لە وڵاتی ئیماڕاتی یەکگرتووی عەڕەبی بەڕێوەچوو.

ڕۆژی چوارشەممە 16ـی 3ـی 2016 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە دەنگیر میر مەهمەت فرات ئەندامی پارلەمانی توركیا لەسەر لیستی هەدەپە كرد.

لە دیدارەكەدا دەنگیر میر مەهمەت فرات ئەندامی پارلەمانی توركیا لەسەر لیستی هەدەپە ستاییشی ڕۆڵی سەرۆك بارزانی كرد لە بزووتنەوەی ڕزگاریخوازی كوردستان و ئەوەی خستەڕوو كە كوردانی هەموو پارچەكانی كوردستان سەرۆك بازانی بە سەرۆكی خۆیان دەزانن و بوونی سەرۆك بارزانی بە هۆكارێكی گرنگ زانی بۆ زامنكردنی مافەكانی گەلی كورد. هەروەها وێڕای ئاماژەدان بەو دەرفەتە زێڕینەی كە لە باشووری كوردستان بۆ سەربەخۆیی لە ئارادایە داوای كرد كە پارتە سیاسییەكانی باشوور بەرپرسانەتر بجووڵێنەوە و سوود لە دەرفەتەكان وەربگرن. هەروەها لە درێژەی قسەكانیدا سەرۆك بارزانی لە وردەكاریی ڕووداوەكانی ئەم دوایەی باكووری كوردستان ئاگادار كردەوە و نیگەرانیی خۆیشی نیشاندا كە لە باكوور لایەنەكان پشت لە عەقلانییەت و مەنتیق دەكەن و دەرئەنجامی ئەو ڕەوتە وڵات بەرەو كارەسات و شەڕی نەتەوەیی دەبات و جەختی لەوەیش كردەوە كە پێویستە لایەنە كوردییەكان لە باكوور لەڕێگەی خەباتی سیاسی و پارلەمانیدا بوونی خۆیان بسەلمێنن و شەڕ و تۆڵە و ڕق هیچ دەرئەنجامێكی نابێت.

لەبەرانبەردا سەرۆك بارزانی لە وتەیەكدا ئاماژەی بە گۆڕانكارییە سیاسییەكانی ناوچەكە كرد و هێمای بەو دەرفەت و هەڕەشانەدا كە لەبەردەم گەلی كوردستاندا هەن و پەیوەست بە بارودۆخی باكووری كوردستان جەختی لەوە كردەوە كە تیرۆر و شەڕ و توندوتیژی دەبێتە هۆی ماڵوێرانی و لەدەستدانی دەرفەتەكان و ئەوەیشی خستەڕوو كە هەروەكچۆن پێشتر كاری بۆ پڕۆسەی ئاشتی كردووە ئێستایش ئەوەی لە توانایدا بێت دەیكات بۆ ئەوەی گرفتەكان قووڵتر نەبنەوە و قەیران و ئاڵۆزییەكان تەشەنە نەكات.

ڕۆژی پێنجشەممە 17ـی 3ـی 2016 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە فیلیپ هامۆند وەزیری دەرەوەی بریتانیا و شاندێكی یاوەری كرد كە پێكهاتبوو لە فرانك بێكەر باڵیۆزی بریتانیا لە عێراق و ژمارەیەك ڕاوێژكار و كاربەدەستی وەزارەتی دەرەوەی بریتانیا.

لە دیدارەكەدا وەزیری دەرەوەی بریتانیا ستاییشی هەوڵەكانی هەرێمی كوردستانی كرد بۆ چاكسای و ڕووبەڕووبوونەوەی قەیرانی دارایی و بە هاندەرێكی باشی زانی بۆ كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی كە بەردەوام بێت لە پاڵپشتیكردن و هاوكاریی هەرێمی كوردستان. هەروەها وێڕای ئاماژەدان بەو تەحەدیاتەی ڕووبەڕووی هەرێمی كوردستان بووەتەوە، ئەوەی دووپاتكردەوە كە وڵاتەكەی بەردەوام دەبێت لە هاوكاریكردنی سەربازیی پێشمەرگە و چۆن لەشەڕی داعشدا پشتیوانی هەرێمی كوردستان بوو ئەوهایش لە ڕووبەڕووبوونەوەی تەحەدی و قەیرانی ئابووری لەگەڵ كوردستاندا دەبێت.

لەبەرانبەردا سەرۆك بارزانی سوپاسی هەڵوێستی وڵاتی بریتانیای كرد و پەیوەست بە قەیرانی دارایی هێمای بەوەدا كە قەیرانی دارایی دەكرێ فورسەتێك بێت بۆ ئەوەی ئێمە بتوانین بەخۆماندا بچینەوە و چاكسازیی بنەڕەتی ئەنجام بدەین و تەئكیدی كردەوە كە خەڵكی كوردستان و لایەنە سیاسییەكان پاڵپشتی پڕۆسەی چاكسازی و ڕووبەڕووبوونەوەی قەیرانی دارایین. هەروەها ئاماژەیشی بەوەدا كە دەكرێ ئەزموونەكانی بریتانیا لە بواری كارگێڕی و چاكسازی یارمەتیدەری هەرێمی كوردستان بێت.

هەر لەم كۆبوونەوەیەدا باس لە ئامادەكارییەكانی پڕۆسەی ئازادكردنی موسڵ و قۆناغی دوای داعش كرا و سەرۆك بارزانی جەختی لەوە كردەوە كە بۆ دڵنیابوونەوەی پێكهاتەكان لە دواڕۆژی خۆیان و ڕێگەگرتن لە كێشەی تازە پێویستە بەر لە ئازادكردنی موسڵ ڕێككەوتنی سیاسی بە بەشداریی نەتەوە یەكگرتووەكان و وڵاتانی هاوپەیمان لە نێوان لایەنەكاندا هەبێت.

لە بەشێكی دیكەی كۆبوونەوەكەدا باس لە پەیوەندییەكانی نێوان هەرێم و بەغدا و ڕێوشوێنەكانی یارمەتیدانی هەرێم لەڕووی داراییەوە كرا.

جێگەی ئاماژەپێكردنە لەدوای كۆبوونەوەكە سەرۆك بارزانی و وەزیری دەرەوەی بریتانیا لە پرێسكۆنفرانسێكدا ناوەڕۆكی كۆبوونەوەكەیان بۆ دەزگاكانی ڕاگەیاندن خستەڕوو و وەڵامی پرسیاری ڕۆژنامەنووسانیان دایەوە.

بۆ بینینی پڕێسكۆنفرانسەكە ئێرە دابگرە

ڕۆژی پێنجشەممە 17ـی 3ـی 2016 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە شاندێكی ئەنجوومەنی هزر و لێكۆلینەوەی ئەتلەنتیس كرد كە پێكهاتبوو لە ڕایان كرۆكێر باڵیۆزی پێشووی ئەمەریكا لە عێراق و سەرۆكی لیژنەی تایبەت بە ئاییندەی عێراق لە ئەنجوومەنەكە و خاتوو نوسەیبە یونس بەڕێوەبەری جێبەجێكاری لیژنەی تایبەت بە ئاییندەی عێراق لە ئەنجوومەنی هزر و لێكۆلینەوەی ئەتلەنتیس.

لە دیدارەكەدا بیروڕا لەبارەی بارودۆخی عێراق و كوردستان و هەروەها پێشهات و گۆڕانكارییە سیاسی و ئەمنییەكان و پێشبینییەكان بۆ داهاتووی عێراق و ناوچەكە و كوردستان ئاڵوگۆڕ كرا. هەروەها تیشك خرایە سەر شەڕی داعش و هەڕەشەی تیرۆریستان و ئەو فاكتەرە سیاسییانەی كاریگەرن لەسەر ڕێڕەوی گۆڕانكارییەكانی ناوچەكە.

هەر لەم دیدارەدا شاندی میوان باسی پڕۆژەی ڕاپۆرتێكی تایبەتیان كرد كە ئەنجوومەنەكەیان لەسەر ئاییندەی عێراق ئامادەی دەكات و پاشان دەیخاتە بەردەم ئیدارەی داهاتووی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمەیكا.