سینەماکاری کورد "شوان عەتووف" بە کورتە فیلمی "ماڵ و کلیل" دوو خەڵاتی لە فیستیڤاڵی فیلمی "فۆئێنکالینتێ رۆرال" لە ئیسپانیا بەدەستهێنا و خەڵاتەکانی پێشکەش کرد بە پێشمەرگەکانی کوردستان لە بەرەکانی جەنگدا.
ڕاگەیەنراوی فەرمی کۆمپانیای "ئای لۆف فیلم" لە باشووری کوردستان و وڵاتی بەریتانیا ڕایدەگەیەنێت کە کورتە فیلمی چیرۆکی "ماڵ و کلیل" Home & Key لە نووسین و دەرهێنانی سینەماکاری کورد "شوان عەتووف" و بەرهەمی بەڕێوەبەرایەتی هونەری سینەمای سلێمانی لە نوێترین بەشداری نێونەتەوەیی خۆیدا کاتژمێر 11ی شەوی 7ی ئاب / ئۆگۆستی 2014 لە بەشی پێشبڕکێی سەرەکی کورتە فیلمەکانی فیستیڤاڵی نێودەوڵەتیی فیلمی "فۆئێنکالینتێ رۆرال" Fuencaliente Rural لە وڵاتی ئیسپانیا نمایشکرا و لە لایەن ئەندامانی لێژنەی دادوەرانی ئەم فیستیڤاڵەوە خەڵاتی باشترین فیلم و هەروەها لە لایەن بینەرانەوە خەڵاتی باشترین فیلمی بینەران بە دەرهێنەری فیلمەکە بەخشرا.
"شوان عەتووف" بە هۆی سەرقاڵی بە نوێترین پڕۆژەی هونەری خۆیەوە نەیتوانی کە لە ڕێوڕەسمی کۆتایی ئەم فیستیڤاڵەدا ئامادەبێت کە لە کاتژمێر 10ی شەوی 8ی ئاب / ئۆگۆستی 2014 لە شاری فۆئێنکالینتێ لە ئیسپانیا بەڕێوەچوو، و بە جیاتی ئەم سینەماکارە کوردە، نوێنەری کۆمپانیای "ئای لۆف فیلم" سینەماکاری کورد "ئاوات عوسمان عەلی" لەوێ وەکوو نوێنەری دەرهێنەر بۆ وەرگرتنی خەڵاتەکان ئامادەبوو و هەر لەوێش پەیڤی "شوان عەتووف" دەرهێنەری کورتە فیلمی "ماڵ و کلیل"ی گەیاندە ئامادەبووانی فیستیڤاڵەکە و ئەم دوو خەڵاتەی پێشکەش کرد بە پێشمەرگەکانی کوردستان لە بەرەکانی جەنگدا و ئەم وتانە بوونە جێگای سۆز و سەرنجی ئامادەبووانی فیستیڤاڵ.
هەروەها فیستیڤاڵی نێودەوڵەتیی فیلمی "فۆنکالینتێ رۆرال" بڕیاریدا کە سینەماکاری کورد شوان عەتووف بە فەرمی بۆ خولی داهاتووی فیستیڤاڵ وەکوو ئەندامی لێژنەی دادوەرانی بەشی نێودەوڵەتیی بانگهێشت بکات.
ئەمە سەرەڕای ئەوەی کە بۆ ساڵی داهاتوو فیستیڤاڵی ناوبراو 10 کورتە فیلم لە سینەماکارانی شارەکانی هەرێمی کوردستان بانگهێشت دەکەن بۆ بەشداری لە بەشی پێشبڕکێی و بەشی نمایش کردن و یەکێک لەم فیلمانە پاش هەڵسەنگاندن لە لایەن لێژنەی دادوەرانەوە خەڵات دەکرێت لە لایەن فیستیڤاڵەوە.
کورتە فیلمی کوردی "ماڵ و کلیل" بۆ بەدەستهێنانی ئەم خەڵاتە گرینگانە لەگەڵ کۆمەڵێک فیلم لە وڵاتانی جۆراوجۆری جیهان، لەوانە: ئیسپانیا، بەریتانیا، ئەمەریکا، ئیرلەندا، ڕۆمانیا، ئێران، کۆریا، سێربیا، ڕووسیا، سلۆڤاکیا، هۆنگ کۆنگ و چەندین وڵاتی دیکە لە ڕکابەریدا بوو.
ئەم فیستیڤاڵە بە بەشداری کورتە فیلمەکانی چیرۆکی، ئەنیمەیشنی و دیکۆمێنتاری لە سینەماکارانی وڵاتانی جۆراوجۆری جیهان لە دوو بەشی پێشبڕکێی و دەرەوەی پێشبڕکێی لە ڕۆژانی 5 تا 9ی ئاب / ئۆگۆست 2014 لە شاری فۆئێنکالینتێ یەکێک لە شارە گەشتیارییەکانی وڵاتی ئیسپانیا بەڕێوەچوو.
ئەم فیلمە کوردییە تا ئێستا لە چەندین فیستیڤاڵی نێودەوڵەتیی فیلم لە ئاستی جیهاندا بەشداری کردووە، لەوانە: لە بەشی پێشبڕکێی سەرەکی 14ـەمین خولی فیستیڤاڵی نێودەوڵەتیی فیلمی ماڵی هونەریی ڤیدیۆیی "ئۆاهم" IVAHM لە شاری مەدرید لە وڵاتی ئیسپانیا، لە بەشی پێشبڕکێی سەرەکی فیستیڤاڵی نێودەوڵەتیی فیلمی "ئێست" East لە شاری لەندەن لە وڵاتی بەریتانیا، لە بەشی پێشبڕکێی سەرەکی هەشتەمین خولی فیستیڤاڵی نێودەوڵەتیی فیلمی "کراتکۆفیل پلووس" Kratkofil Plus لە شاری بانجالۆکا لە وڵاتی بۆسنی و هێرزێگۆڤین و هەروەها چەندین فیستیڤاڵی دیکە.
کورتە فیلمی "ماڵ و کلیل" ئەم ڕۆژانە بەشداری لە بەشی پێشبڕکێی سەرەکی فیستیڤاڵی
نێودەوڵەتیی فیلمی "ئاندگراوند"ی Underground مۆنیخ دەکات کە ڕۆژی 11ی ئاب / ئۆگۆستی 2014 لە شاری مۆنیخ لە وڵاتی ئەڵمانیا دەست پێدەکات.
ئەم کورتە فیلمە کوردییە هەروەها لە داهاتوویەکی نزیکدا کاتژمێر 10ی شەوی 29ی ئاب / ئۆگۆستی 2014 بەشداری لە فیستیڤاڵی نێودەوڵەتیی فیلمی "ئۆکسێ" Okseø دەکات کە لە ڕۆژانی 29 تا 31ی ئاب / ئۆگۆستی 2014 لە شاری هامبوورگ لە وڵاتی ئەڵمانیا بەڕێوەدەچێت.
کورتە فیلمی "ماڵ و کلیل" لە دوایین بەشداری نێونەتەوەیی خۆیدا ڕۆژی 17ی تەمموز / یۆنیۆی 2014 لە بەشی پێشبڕکێی سەرەکی کورتە فیلمی "بەهرە نوێیەکان"ی 26ـەمین خولی فیستیڤاڵی نێودەوڵەتیی فیلمی "گیرۆنا" Girona لە وڵاتی ئیسپانیا نمایشکرا و لە لایەن ئەندامانی لێژنەی دادوەرانی ئەم فیستیڤاڵەوە خەڵاتی باشترین فیلم بە "شوان عەتووف" دەرهێنەری فیلمەکە بەخشرا.
ئەمڕۆ بەڕێز فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوەی حكومەت پێشوازی لە بەڕێز تۆماس بایكلاند باڵیۆزی بەلجیكا لە عیراق و نیشتەجێی ئوردەن كرد.
لە دیدارەكەدا بەڕێز بایكلاند خۆشحاڵی خۆی بۆ ئەو سەردانە نیشاندا و گووتی ووڵاتی بەلجیكا لەم ماوەیەدا خەریكی پڕۆسەی پێكهێنانی حكومەتە و پێشبینی دەكرێ لە مانگی داهاتوو حكومەتی نۆێی بەلجیكا پێكبهێنرێت.
بەڕێزیان گووتی ئەمڕۆ لێرەین بۆ ئامادەبوون لە پرۆسەی رادەستكردنی یارمەتیە مرۆییەكانی گەلی بەلجیكا كە 13 تەن كۆمەك و پێداویستی مرۆیی لەخۆ گرتووە بۆ بە هانا هاتنی ئەو پەناهەندانەی روویان لە هەرێمی كوردستان كردووە. هاوكات بەڕێزیان ستایشی قارەمانیەتی پێشمەرگەی كوردستانی كرد لە رووبەڕووبوونەوەیاندا بەرامبەر تیرۆرستانی داعش و هیوای خواست ئارامی و سەقامگیری تەواوی ناوچەكە بگرێتەوە.
دواتر بەڕێز فەلاح مستەفا دەستخۆشی لە سەردانەكەی باڵیۆز بایكلاند كرد و سوپاسی هەڵوێستی مرۆیی خەڵكی بەلجیكا و حكومەتی بەلجیكای كرد لەبەرامبەر گەیاندنی یارمەتیەكان بۆ هەرێمی كوردستان. سوپاسی دۆستانی گەلەكەمانی كرد لە كۆمەڵگای نێودەوڵەتی كە لە ماوەیەكی كورت توانیان پشتگیری لە هەڵوێستی هەرێمی كوردستان بكەن و یارمەتیەكان بگەیەنن.
بەڕێزیان پوختەیەكی لەسەر دوایین گۆڕانكاریەكانی گۆڕەپانی سیاسی و ئەمنی عیراق و هەرێمی كوردستان پێشكەش كرد و باسی لە هەڕەشەو مەترسیەكانی گروپی تیرۆرستی داعش كرد لەسەر هەرێمی كوردستان و تەواوی كۆمەڵگای نێودەوڵەتی و ئەو تاوانانەی دژی گەلی كوردستان و پێكهاتە ئیتنی و ئایینیەكان ئەنجامیان داوە.
هەردوولا باسیان لە پرۆسەی سیاسی عیراق و پرسی پێكهینانی حكومەت كردو بایەخ و گرینگی زووتر پێكهێنانی حكومەتیان لەم قۆناغە تاوتوێ كرد، لەم بارەیەوە فەلاح مستەفا باسی لە هەوڵەكانی شاندی دانووستانكاری هەرێمی كوردستان لەگەڵ بەغدا كرد بۆ چۆنییەتی بەشداری كردنی كورد لە حكومەتی داهاتوو كە دەخوازین گۆڕانكاری لە سیستەمی حوكمڕانی لە عیراق ئەنجام بدرێت كە لەم قۆناغەدا زۆر پێویستە.
لە تەوەرێكی دیكەی دیدارەكەدا باس لە میكانیزمی زیاتر پتەوكردنی پەیوەندی دووقۆڵی نێوان هەرێمی كوردستان و بەلجیكا كراو لەم بارەیەوە باڵیۆزی بەلجیكا ویستی وڵاتەكەی خستەڕوو بۆ زیاتر پێشخستنی پەیوەندیەكان بە تایبەت لەبواری ئابووری و بازرگانی.
ئێوارەی ئەمڕۆ شەممە ٣٠ـی ٨ـی ٢٠١٤ بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆکی هەرێمی کوردستان لە سەلاحەدین پێشوازی لە دکتۆر ئەحمەد چەلەبی سەرۆکی کۆنگرەی نیشتیمانیی عێراقی کرد. لە دیدارەکەدا ڕەوشی سیاسیی و سەربازیی ئێستای کوردستان و سەرکەوتنەکانی پێشمەرگە لە بەرانبەر تیرۆریستان و ڕەوشی سیاسی و ئەمنیی عێراق خرانە بەرباس و تەئکید لەوە کرایەوە کە تیرۆریستان بوونەتە هەڕەشە بۆ سەر هەموو مرۆڤایەتی و هیچ سنوور و بەهایەک ناناسن، بۆیە پێویستە هەموولایەک بۆ ڕیشەکێشکردنی تیرۆر هاوکار بن.
هەر لە دیدارەکەدا باس لە پرۆسەی پێکهێنانی حکوومەتی نوێی عێراق کرا و هەردوولا هاوڕابوون کە پێویستە کابینەی نوێی حکوومەت لەسەر بنەمای شەراکەتی ڕاستەقینە بێت و ڕێز لە پێگە و خواستی ڕەوای هەموو پێکهاتەکان بگیرێت و پرۆسەی سیاسیی عێراق بەپێی دەستوور ڕاست بکرێتەوە.
ئەمڕۆ پێنجشەممە 28ـی 8ـی 2014 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە جەنەڕاڵ سیر سیمۆن نێردراوی تایبەتی ئاساییشی حكوومەتی بریتانیا بۆ هەرێمی كوردستان و شاندێكی یاوەری كرد.
لە دیدارێكدا نێردراوی تایبەتی ئاساییشی حكوومەتی بریتانیا سوپاسی سەرۆك بارزانی كرد بۆ ڕەخساندنی ئەم دیدارە و سڵاوی سەرۆك وەزیران و وەزیری دەرەوەی بریتانیاشی بە سەرۆك بارزانی گەیاند و هەروەها پێزانینیشی هەبوو بۆ ڕۆڵی هێزەكانی پێشمەرگە لە شەڕی دژی تیرۆریستان و دەستخۆشی لەو سەقامگیری و سەركەوتن و دەستپێشخەرییە كرد كە ئێستا لە بەرەكانی جەنگدا لە بەرانبەر تیرۆریستانی داعش هاتووتە ئاراوە. نێردراوی تایبەتی ئاساییشی حكوومەتی بریتانیا سوپاسی هەوڵەكانی حكوومەتی هەرێمی كوردستانی كرد بۆ یارمەتیدانی ئاوارەكان و پاراستنیان لە هەڕەشەی تیرۆریستان.
نێردراوی تایبەتی ئاساییشی حكوومەتی بریتانیا ئەوەی خستەڕوو كە لە لایەن سەرۆك وەزیرانی بریتانیاوە هاتووە بۆ ئەوەی لەسەر مسۆگەربوونی یارمەتییە مرۆیی و سەربازییەكانی وڵاتەكەی بۆ هەرێمی كوردستان كار بكات. هەروەها جەختیشی لە بەردەوامیی هەماهەنگی و پەیوەندیی نێوان هەرێمی كوردستان و بریتانیای كردەوە لە ڕووبەڕووبوونەوەی هەڕەشەی تیرۆریستانی داعش و تێكشكاندنیان.
لە بەرانبەردا سەرۆك بارزانی بەخێرهاتنی شاندی حكوومەتی بریتانیای كرد و سوپاسی هەڵوێستی سەرۆك وەزیران و حكوومەتی بریتانیای كرد لە یارمەتیدانی هەرێمی كوردستان و بە سوودبەخش و كاریگەری وەسفكرد. سەبارەت بە هەڕەشەی تیرۆریستان سەرۆك بارزانی ئاماژەی بەوەدا كە تیرۆر هەڕەشەیەكە بۆ سەر هەموو لایەك و ئەو هەڕەشەیە هیچ سنوورێك ناناسێ و لە هیچ شوێنێك ناگیرسێتەوە بۆیەشە لەناوبردنی پێویستی بە هەوڵێكی دەولی و هەمە لایەنە و ڕێوشوێن و پلانی گشتگیر و نوێ هەیە.
لە بەشێكی دیكەی قسەكانیدا سەرۆك بارزانی تیشكی خستە سەر سەركەوتنە مەیدانییەكانی پێشمەرگە و ڕایگەیاند كە بۆ ئێمە جێگەی شانازییە كە لەجیاتی هەموو جیهان شەڕی ئەم تیرۆریستانە دەكەین و هێزی پێشمەرگەیش بە سەركەوتنەكانی خۆی بەسەر تیرۆریستان سیحری تیرۆریستانیان بەتاڵ كردەوە كە خۆیان بە هێزێك دەزانی كە هەرگیز ناشكێن. سەرۆك بارزانی ئەوەیش خستەڕوو كە هێزەكانی پێشمەرگە لە دۆخی هێرشبردندان و ئاماژەكانی ڕووخان و تێكشكانی داعش لەسەر دەستی پێشمەرگە بە ڕوونی دەركەوتووە.
پەیوەست بە بارودۆخی ئاوارەكانیش سەرۆك بارزانی ئەوەی دووپات كردەوە كە یارمەتیدانی خەڵكی لێقەوماو و پارستنیان لە هەڕەشەی تیرۆریستان بە ئەركێكی مرۆیی و نیشتیمانی دەزانین و لەپێناو پاراستنی پێكهاتە نەتەوەیی و ئایینییەكان قوربانی و شەهیدیشمان داوە. سەرۆك بارزانی ئاماژەی بەو ژمارە زۆرەی ئاوارەكان دا كە ڕوویان لە كوردستان كردووە و ڕایگەیاند كە كوردستان بە هەموو توانایەك یارمەتییان دەدات بەڵام ژمارە و ئاستی كارەساتەكە لە توانای كوردستان زیاترە و ئەوەیشی بۆ نێردراوی تایبەتی ئاساییشی حكوومەتی بریتانیا باس كرد كە پێویستە خوشك و برا مەسیحییەكان و ئاوارەكان بیر لە جێهێشتنی وڵاتەكەیان نەكەنەوە و چارەسەری سەرەكییش لەوەدایە ناوچەكانیان ئازاد بكرێت و یارمەتیی گەڕانەوە و نیشتەجێبوونیان بدرێت و لە هەڕەشەكانیش بپارێزرێن.
سەبارەت بە پڕۆسەی سیاسیی عێراقیش سەرۆك بارزانی هێمای بەوەدا كە پێویستە پڕۆسەی سیاسی تەنیا بە ئاراستەی گۆڕینی دەموچاو نەڕوات بەڵكو هاوكات لەگەڵ ئەوە دەبێ بەرنامە و سیستەم و تەفكیری سیاسیی بگۆڕێت و حكوومەتێك بە بەشداریی هەموو لایەك و لەسەر بنەمای شەراكەتی ڕاستەقینە دابمەزرێت.
دانانی میكانیزمی هەماهەنگیی پێویستی نێوان بریتانیا و حكوومەتی هەرێم بۆ گەیاندنی یارمەتییەكانی بریتانیا تەوەرێكی دیكەی ئەم دانیشتنە بوو.
ئێوارەی ئەمڕۆ پێنجشەممە 28ـی 8ـی 2014 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە بەڕێز محەمەد حاجی مەحمود سکرتێری حزبی سۆسیالیست دیموکراتی کوردستان كرد.
لە دیدارەکەدا ڕەوشی سیاسیی و سەربازیی ئێستای کوردستان و سەرکەوتنەکانی پێشمەرگە خرایە بەرباس.
هەڵسەنگاندنی دۆخی سیاسی و ئەمنی و پرۆسەی پێکهێنانی حکوومەتی نوێی عێراق و ڕەوشی پەنابەران و لێقەوماوان تەوەرێکی دیکەی دیدارەکە بوو و بەبایەخەوە باس لەو پشتیوانییە نێودەوڵەتییە کرا کە لە ڕووی سیاسی و هاوکاریی سەربازیی و مرۆییەوە بۆ کوردستان هاتۆتەدی.
ئه‌مڕۆ پێنجشه‌ممه 28ى ئابى 2014، به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانى سه‌رۆك وه‌زیرانى هه‌رێمى كوردستان له ئه‌نقه‌ره، له سه‌ر بانگهێشتى فه‌رمیى توركیا، له ڕێوڕه‌سمى ڕاده‌ستكردنى سه‌رۆكایه‌تیى كۆمارى توركیا له لایه‌ن به‌ڕێز عه‌بدوڵڵا گویل سه‌رۆك كۆمارى پێشووى توركیاوه، به سه‌رۆكى تازه هه‌ڵبژێردراو به‌ڕێز ڕه‌جه‌ب ته‌ییب ئه‌ردۆغاندا به‌شدار بوو، كه له كۆچكى چانكایاى سه‌رۆكایه‌تیى كۆمارى توركیا به به‌شداریى ژماره‌یه‌كى به‌رچاوى سه‌رۆك و سه‌رۆك وه‌زیران و وه‌زیران و دیپلۆماتكار و ده‌سته دیپلۆماسییه‌كانى وڵاتانى ناوچه‌كه و جیهان به‌ڕێوه چوو.
دواى ته‌واوبوونى ڕێوڕه‌سمه‌كه كه تیایدا به‌ڕێز ئه‌ردۆغان وه‌ك سه‌رۆكى تازه‌ى توركیا سوێندى یاسایى خوارد و وتارێكى پێشكه‌ش كرد، ڕێوڕه‌سمێكى دیكه‌ى پێشوازى بۆ میوانان و به‌شداربووانى ڕێوڕه‌سمه‌كه ساز درا. له په‌راوێزى ئه‌م رێوڕه‌سمه‌دا به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانى سه‌رۆك وه‌زیرانى هه‌رێمى كوردستان، چاوى به ژماره‌یه‌ك له سه‌رۆك و سه‌رۆك وه‌زیرانى وڵاتانى جیهان كه‌وت.
دواى ئه‌وه‌ش به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زیرانى هه‌رێمى كوردستان له‌گه‌ڵ میوانان به‌شدارى له ئێواره‌خوانێكدا كرد كه بۆ به‌شداران و میوانانى ڕێوڕه‌سمى سوێندخواردنى سه‌رۆك كۆمارى نوێى توركیا ساز كرا.
دواى كۆبوونه‌وه‌ى ئه‌مڕۆ سێشه‌ممه 26ى ئابى 2014ى له‌گه‌ڵ به‌ڕێز سه‌رۆكى په‌رله‌مان، به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانى له وه‌ڵامى پرسیارى ڕۆژنامه‌واناندا ڕایگه‌یاند: ئێمه ئه‌مڕۆ له‌گه‌ڵ جه‌نابى سه‌رۆكى په‌رله‌مان بووین، له‌گه‌ڵ كاك قوباد جێگرى سه‌رۆكى حكوومه‌ت، ئه‌وه‌ى له‌و كۆبوونه‌وه‌یه باسمان كرد، ئه‌وه بوو ڕاپۆڕتێكمان پێشكه‌شى سه‌رۆكى په‌رله‌مان كرد له‌سه‌ر مه‌سه‌له‌ى ئه‌وانه‌ى له شنگال و ئه‌و مه‌سیحیانه‌ى ڕوویان له هه‌رێمى كوردستان كردووه، ئه‌مه ته‌وه‌رێكى سه‌ره‌كى بوو له نێوانى ئێمه و سه‌رۆكى په‌رله‌ماندا، هه‌روه‌ها ئه‌و گفتوگۆیانه‌ى ئێستا له‌گه‌ڵ به‌غدا ده‌ستى پێكردووه، ئه‌مه‌شمان بۆ سه‌رۆكى په‌رله‌مان به شێوه‌یه‌كى به‌رفراوان ڕوون كرده‌وه، هه‌روه‌ها بارودۆخى به‌ره‌كانى شه‌ڕیش به شێوه‌یه‌كى گشتى، ئێمه ڕاپۆرتى خۆمان پێشكه‌شى سه‌رۆكى په‌رله‌مان كرد، بڕیارمان له‌سه‌ر ئه‌وه داوه ئه‌م كۆبوونه‌وانه به‌رده‌وام بن.
هه‌روه‌ها گوتى: هه‌ندێ بابه‌تى دیكه هه‌بوو په‌یوه‌ندى به پێشمه‌رگه و شه‌هیدانه‌وه هه‌بوو، ئه‌مانه‌مان باس كردووه و بڕیارى ئه‌وه دراوه ئه‌م كۆبوونه‌وانه له نێوان سه‌رۆكایه‌تیى په‌رله‌مان و سه‌رۆكایه‌تیى حكوومه‌تدا به‌رده‌وام بن.
سه‌باره‌ت به پێكهێنانى كابینه‌ى حكوومه‌ت له به‌غدا، به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زیران ڕایگه‌یاند: ئێمه له‌گه‌ڵ سه‌رۆكى په‌رله‌مان ئه‌وه‌مان باس كرد، ئه‌و لێژنه‌ى دانوستاندنه كه دروست كراوه و پێكهاتوون له هاوپه‌یمانیى كوردستانى و چوونه‌ته به‌غدا و ئێمه كۆبوونه‌وه‌یه‌كى درێژمان هه‌بوو له‌سه‌ر ئه‌م بابه‌ته، ئێمه وه‌كو بڕیاڕى خۆمان له‌سه‌ر ئه‌م بابه‌ته ئه‌وه‌یه هه‌موو یارمه‌تیده‌ر بین بۆ ئه‌وه‌ى حكوومه‌تى عێراق به زووترین كات پێك بهێنرێت، بێگومان داواكاریى خۆشمان هه‌یه وه‌كو هه‌رێمى كوردستان، كه داواكاریى كورد دیاره چیه، وه‌ك مادده‌ى 140 و مه‌سه‌له‌ى پێشمه‌رگه و بودجه و نه‌وت، ئێمه بڕیارمان داوه له‌گه‌ڵ به‌غدا باسى بكه‌ین، لهوه تێده‌گه‌ین كه به دوو هه‌فته ئه‌م شتانه هه‌مووى جێبه‌جێ ناكرێت، به‌ڵام باس لهوه كراوه سه‌قفێكى زه‌مه‌نى هه‌بێ كه هه‌موو هێزه كوردییه‌كان كۆك بوون له‌سه‌ر ئه‌وه‌ى ده‌بێ سه‌قفێكى زه‌مه‌نى بۆ ئه‌و داواكارییانه‌ى كورد هه‌بێ.
سه‌باره‌ت به هاریكارییه سه‌ربازى و مرۆییه‌كانى وڵاتان بۆ هه‌رێمى كوردستان، به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانى گوتى: زۆر سوپاسى ئه‌و وڵاتانه ده‌كه‌ین كه یارمه‌تیى هه‌رێمى كوردستانیان داوه له ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ى ئه‌و تیرۆریستانه، به دڵنیاییه‌وه ئه‌وه‌ى پێویسته بیڵێم ئه‌وه‌یه، ئه‌م پرسه ته‌نها په‌یوه‌ندى به حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستانه‌وه نیه، ئه‌مه شه‌ڕێكه پێویستى به هه‌ماهه‌نگیى نێوده‌وڵه‌تى هه‌یه بۆ ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ى تیرۆریستان. ئێمه هه‌تا ئێستا پێمان وایه كۆمه‌ڵگه‌ى نێوده‌وڵه‌تى له‌و مه‌سه‌له‌یه‌دا هه‌نگاوى باشیان ناوه.
هه‌روه‌ها ڕوونى كرده‌وه: ئه‌وه‌ى هه‌تا ئێستا كراوه بڕیاڕى پاڵپشتبى سه‌ربازى به ئاشكرا له‌ل ایه‌ن وڵاتانى وه‌ك ئه‌مه‌ریكا و ئه‌ووروپا دراوه، پاڵپشتییه‌كه‌یان به شێوه‌یه‌كى گشتى تازه ده‌ستیان پێكردووه، ئێمه وه‌ك هه‌رێمى كوردستان سوپاسى هه‌موو ئه‌و وڵاتانه ده‌كه‌ین كه له‌و چوارچێوه‌یه هه‌نگاویان ناوه بۆ پاڵپشتیى هه‌رێمى كوردستان و جه‌خت لهوه ده‌كه‌مه‌وه، مه‌سه‌له‌ى ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ى تیرۆریستان پرسێك نیه ته‌نها په‌یوه‌ندی به هه‌رێمى كوردستانه‌وه بێت، پێویستى به كۆده‌نگییه‌كى هه‌رێمى و نێوده‌وڵه‌تى هه‌یه، چونكه ئه‌مڕۆ هه‌رێمى كوردستان له به‌ره‌ى پێشه‌وه‌ى شه‌ڕه له دژى تیرۆریستان.
له وه‌ڵامى پرسیارێكی تایبه‌ت به پرسى ئاواره‌كان و گه‌یشتنى هاوكارییه‌كان، به‌ڕێز سه‌رۆك وه‌زیران ڕایگه‌یاند: ئه‌وه‌ى جێى نیگه‌رانییه بۆ ئێمه وه‌ك حكوومه‌تى هه‌رێم، گوشارێكی زۆرمان له‌سه‌ره، به داخه‌وه هه‌تا ئێستاش بودجه‌ى هه‌رێمى كوردستان كه له به‌غداوه ماوه‌ى 8 مانگه بڕاوه، خه‌رج نه‌كراوه، ئه‌مه واى كردووه له ڕووى مرۆییه‌وه بارى هه‌رێمى كوردستان زۆر گران بێت.
سه‌باره‌ت به پرسى مادده‌ى 140 به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانى ڕایگه‌یاند: ئێمه له‌گه‌ڵ به‌غدا مادده‌یه‌كى ده‌ستوریمان هه‌یه، به‌لاى ئێمه‌شه‌وه گرنگه له‌گه‌ڵ به‌غدا ئه‌و مه‌سه‌له‌یه یه‌كلا بكرێته‌وه، ئه‌ویش ئه‌وه‌یه كه پێى ده‌ڵێن مادده‌ى 140ى ده‌ستورى عێراقى، ڕێگه‌ى چاره‌سه‌رى له ده‌ستوورى عێراقدا بۆ دانراوه، بۆ ئێمه له هه‌رێمى كوردستان ئه‌گه‌ر هه‌موو شوێنه‌كانیش له‌ده‌ست ئێمه بێت، داوا ده‌كه‌ین له ڕووى یاساییه‌وه و به‌پێى ده‌ستورى عێراق ئه‌و مه‌سه‌له‌یه یه‌كلا ببێته‌وه.
له باره‌ى گه‌ره‌نتیى نێوان هه‌ولێر و به‌غداش ڕایگه‌یاند: هیچ گرنتییه‌ك نیه، ئێمه ئه‌زموونێكى یه‌كجار زۆر تاڵمان له‌گه‌ڵ حكوومه‌تى مالیكىدا هه‌یه، ته‌نها ئه‌وه‌یه ئێمه ئه‌م جاره هیوادارین ئه‌و هه‌ڵانه‌ى پێشتر كراون و عێراقیان گه‌یاندۆته ئه‌م قۆناغه، له حكوومه‌تى داهاتوودا دووباره نه‌بنه‌وه. سه‌باره‌ت به پرسى ناردنى مووچه‌ى فه‌رمانبه‌ران له لایه‌ن به‌غداوه، ڕایگه‌یاند: هیچیان نه‌ناردووه .
بەمەبەستى کاراکردنى هاوکارى و هەماهەنگییەکان، ئەمرۆ جێگرى سەرۆکى حکومەتى هەرێمى کوردستان، قوباد تاڵەبانى لە شارى هەولێر، پێشوازى لە وەفدێکى باڵاى بەریتانیا کرد.
بۆ زیاتر بەرەوپێشچوونى هاوکارى و یارمەتییە مرۆییەکانى بەریتانیا و چۆنێتى کاراکردن و بەتەنگەوەهاتنەکانى هەرێمى کوردستان و ئاوارەو پەناهەندەکان کە بەهۆى شەرو پەلامارەکانى دەوڵەتى تیرۆریستى (داعش) دروست بوون، قوباد تاڵەبانى پێشوازى لە وەفدێکى باڵاى بەریتانیا کرد کە پێکهاتبوو لە جەستین گرینیک وەزیرى پەرەپێدانى نێودەوڵەتى و تۆبایس ئێک وود وەزیرى کاروبارى رۆژهەلاتى ناوەراست.
لە دانیشتنێکدا باس لە کێشەو ئاستەنگییە پەروەردەیى و تەندروستى و مرۆییەکان کرا، کە رووبەرووى هەرێمى کوردستان و ئاوارەو پەناهەندەکان بوونەتەوە. وەفدى میوان رایگەیاند بەریتانیا هاوکارییە مرۆییەکان زیاد دەکات و راستەوخۆ لەگەل رێکخراوە حکومى و ناحکومییەکانى هەرێمى کوردستان هەماهەنگى دەکات. هەروەها هەوڵ دەدەن لەگەل نەتەوە یەکگرتووەکان کارەکان چالاکتر بکەن.
پاشان جێگرى سەرۆک وەزیران ووتى: ئێمە وەک حکومەتى هەرێمى کوردستان سەربارى گرفتە داراییەکان بەڵام توانیومانە فریاى ئاوارەو پەنابەرەکان بکەوین کە ئێستا لەهەرێمى کوردستاندان. هەروەها ووتى نابێت داعش هیچ پێگەیەکى لە عیراقدا بمێنێت و داواى کرد هەماهەنگى زیاتر لەنێوان هەرێمى کوردستان و بەغدا هەبێت، هەم لە رووبەرووبوونەوەى تیرۆریستان و هەم لە گەیاندنى هاوکارییە مرۆییەکان بۆ هەرێمى کوردستان، کە دەکرێت بەغدا زیاتر رۆلى خۆی ببینێت.
لەم دانیشتنەدا کەریم سنجارى وەزیرى ناوخۆ و د.على سندى وەزیرى پلاندانان و د. رێکەوت حمە رەشید وەزیرى تەندروستى و فەلاح مستەفا بەرپرسى پەیوەندییەکانى دەرەوەو بەیان سامى عبدالرحمن نوێنەرى حکومەتى هەرێمى کوردستان لە بەریتانیا، تیاییدا ئامادەبوون.
دوایین هەواڵەکان
- نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئێران: سەردانەکەی پزیشکیان ئاماژەیە بۆ گرنگیدانی ئێران بە هەرێمی کوردستان
- هه‌رێمى كوردستان و ئێران جه‌خت له برهودان به پهيوهندييهكانيان دهكهنهوه
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی: سەردانی سەرۆک کۆماری ئێران مێژوویی بوو
- نازم دەباغ له وتووێژ له‌گه‌ڵ ئاژانسی ئیرنا: مەسعوود پزشکیان سەردانی هەولێر دەکات
- نازم دەباغ: کاتی سەردانی پزیشکیان بۆ عێراق دیار نییە
- «سەلام رشدی» له‌گه‌ڵ شاندی یهکێتی هاورده و ناردنکارانی لقی هه‌ولێر کۆبۆوه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى: ههميشه پشتيوانى و بهرگرى له مافهكانى ئێزدييان دهكهين
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی له‌گه‌ڵ باڵیۆزی یهکێتیی ئهورووپا کۆبووهوه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى له‌گه‌ڵ باڵيۆزى نهمسا كۆبووهوه
- سه‌رۆك نێچيرڤان بارزانى سوپاسى جهنهرال ڤاول دهكات